ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
NGUYỄN KIỀU THƯƠNG
KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM - CHI NHÁNH QUẢNG NAM
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN
Mã số: 60 34 03 01
Đà Nẵng - Năm 2019
Công trình được hoàn thành tại
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS NGUYỄN CÔNG PHƯƠNG
Phản biện 1: TS. Phạm Hoài Hương
Phản biện 2: PGS.TS. Hà Xuân Thạch
Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt
nghiệp thạc sĩ Kế toán họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học
Đà Nẵng vào ngày 23 tháng 02 năm 2019.
Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm thông tin – Học liệu, Đại học Đà Nẵng
- Thư viện trường Đại học Kinh tế
1
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Hoạt động kinh doanh ngân hàng luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi
ro, dễ bị tổn thương khi có gian lận và sai sót,... Vì vậy, nhất thiết
phải xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) đầy đủ và hiệu
quả nhằm giúp các NHTM giảm thiểu những rủi ro có thể xảy ra, từ
đó ngân hàng sẽ đạt được các mục tiêu lợi nhuận dài hạn, duy trì tình
hình tài chính và đảm bảo mức độ tin cậy.
Trong các hoạt động của ngân hàng, song song với huy động
vốn thì nghiệp vụ tín dụng cho vay là nghiệp vụ phức tạp và quan
trọng nhất nhưng cũng mang lại lợi ích chủ yếu cho ngân hàng. Đứng
trước những thách thức này, trong những năm qua, các Ngân hàng
thương mại Việt Nam đang đồng loạt đổi mới một cách căn bản về
mô hình tổ chức, cơ chế điều hành và nghiệp vụ, thực hiện tái cấu
trúc hệ thống trong đó việc hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt
động tín dụng được đặc biệt chú trọng quan tâm.
Từ 1/10/2008, ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt
Nam (BIDV) đã triển khai dự án TA2, nhằm thiết lập một hệ thống
quản lý chung theo hướng một ngân hàng hiện đại, trong đó hệ thống
kiểm soát nội bộ được chuẩn hóa theo những khuyến nghị của Basel,
BIDV nói chung và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển – chi
nhánh Quảng Nam nói riêng đã đạt được nhiều kết quả thông qua
việc xây dựng chính sách tín dụng phù hợp với mục tiêu phát triển
của ngân hàng, thiết kế các quy trình tín dụng phù hợp với các quy
định của pháp luật về hoạt động tín dụng. Tuy nhiên, thực tế tổ chức
và hoạt động của hệ thống KSNB tại BIDV vẫn còn nhiều bất cập,
việc triển khai và vận dụng các quy định pháp lý, quản trị còn gặp
nhiều khó khăn làm cho các chính sách, thủ tục trong kiểm soát nội
bộ giảm đi tính hữu hiệu hoặc không còn phù hợp, đặc biệt là hoạt
động tín dụng.
Nhận thức được vai trò của KSNB trong hoạt động tín dụng
tại ngân hàng thương mại, qua thời gian tìm hiểu thực tế tại BIDV chi
nhánh Quảng Nam và với mong muốn vận dụng kiến thức đã học vào
thực tiễn, tác giả chọn đề tài: “Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng
2
tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi nhánh
Quảng Nam” làm nội dung đề tài nghiên cứu của bài luận văn.
2. Mục tiêu, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
2.1 Mục tiêu nghiên cứu
- Làm rõ thực trạng KSNB hoạt động tín dụng tại chi nhánh
Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Quảng Nam; Từ đó đánh giá
các ưu điểm và hạn chế của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại
BIDV Quảng Nam;
- Đề xuất được các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
KSNB hoạt động tín dụng tại BIDV Quảng Nam.
2.2. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là kiểm soát nội bộ hoạt
động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam –
chi nhánh Quảng Nam.
Về phạm vi, luận văn nhấn mạnh đến 3 yếu tố của kiểm soát
nội bộ: nhận diện và đánh giá các rủi ro; hoạt động kiểm soát; hoạt
động giám sát hoạt động tín dụng. Các yếu tố còn lại của hệ thống
KSNB (môi trường kiểm soát, thông tin và truyền thông) là chung
cho toàn bộ hoạt động của ngân hàng nên chưa được xem xét trong
giới hạn luận văn chỉ tập trung vào hoạt động tín dụng.
3. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập số liệu, thống kê
Luận văn thu thập các chính sách, quy định nội bộ liên quan
đến phân cấp thẩm quyền phê duyệt, nhiệm vụ và quyền hạn của từng
cấp trong các hoạt động hiện tại của Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam.
Các số liệu, chỉ tiêu kinh doanh tại BIDV Quảng Nam; các
chỉ tiêu chất lượng, cơ cấu tín dụng và thống kê sai phạm phát hiện
giai đoạn 2012-2017 tại chi nhánh cũng được tìm hiểu và thu thập.
Luận văn cũng tìm hiểu và quan sát thực tế vai trò, quyền
hạn, chức năng và nhiệm vụ của từng cấp lãnh đạo, phòng ban và bộ
phận trong BIDV Quảng Nam; cũng như tìm hiểu các quy chế Hội
đồng Quản trị, các Ủy ban, các văn bản mô tả công việc đối với các
chức danh cụ thể.
3
Ngoài ra, luận văn có thu thập dữ liệu bằng cách phỏng vấn
thông qua bảng câu hỏi khảo sát nhanh cán bộ tín dụng về các khía
cạnh của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại BIDV Quảng Nam.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh
Phân tích, tổng hợp đánh giá để làm rõ bản chất, nội dung
của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại chi nhánh Ngân hàng
TMCP Đầu tư và Phát triển Quảng Nam từ những số liệu đã thu thập.
4. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Kết quả nghiên cứu cung cấp tài liệu giúp cho hệ thống
KSNB hoạt động tín dụng tại BIDV Quảng Nam đảm bảo tuân thủ
theo pháp luật và các quy định, quy trình nội bộ về quản lý và hoạt
động, và các chuẩn mực đạo đức do ngân hàng đặt ra. Bảo vệ, quản
lý và sử dụng tài sản và các nguồn lực BIDV một cách kinh tế và
hiệu quả, đồng thời hỗ trợ cán bộ công nhân viên hoàn thành các mục
tiêu do Ban lãnh đạo đề ra; góp phần nâng cao mức độ tín nhiệm của
BIDV Quảng Nam vượt trội so với các ngân hàng khác trên cùng địa
bàn Quảng Nam và khu vực miền Trung.
5. Kết cấu của luận văn
Chương 1: Cơ sở lý thuyết về kiểm soát nội bộ hoạt động tín
dụng trong ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng
tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi nhánh
Quảng Nam
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát nội bộ
hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt
Nam – chi nhánh Quảng Nam
6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
BCBS (1998), Framework for internal control systems in
banking organisations của Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng là nền
tảng cho tất cả các chuẩn mực, nguyên tắc về ngân hàng nói chung và
kiểm soát nội bộ nói riêng. Chính vì lẽ đó, thông lệ về kiểm soát nội
bộ đối với rủi ro trong hoạt động tín dụng là cơ sở để tác giả viết bài
luận văn này. Tuy nhiên, Basel chỉ xây dựng và công bố những tiêu
chuẩn chung, hướng dẫn những giám sát trong ngân hàng, mà quốc
