Kiểm toán công tác quản lý đất đai - phát hiện và kiến nghị xử lý tại kiểm toán nhà nước khu vực III

Kinh nghieäm kieåm toaùn - Coâng taùc quaûn lyù VIEÄC khai thaùc vaø söû duïng ñaát ñai, taøi nguyeân khoaùng saûn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Kieåm toaùn coâng taùc quaûn lyù<br /> ñaát ñai - phaùt hieän vaø kieán nghò xöû lyù<br /> TAÏI KIEÅM TOAÙN NHAØ NÖÔÙC KHU VÖÏC III<br /> <br /> Lê Quý Hưng*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. Một số phát hiện qua kiểm toán công tác nghị của đơn vị được giao đất nhưng chưa xác định<br /> quản lý đất đai lại giá và yêu cầu đơn vị nộp bổ sung tiền sử dụng<br /> đất theo quy định tại Điều 10 Thông tư 76/2014/<br /> 1.1. Công tác quản lý nhà nước liên quan đến<br /> TT-BTC ngày 16/6/2014 của Bộ Tài chính.<br /> các khoản thu về đất<br /> 1.1.2. Công tác cho thuê đất<br /> 1.1.1. Công tác thu hồi đất, giao đất<br /> - Chưa chuyển thông tin qua cơ quan Thuế để<br /> - Địa phương ban hành quyết định giao đất<br /> ban hành Thông báo thu tiền thuê đất, làm chậm<br /> trong năm 2015 nhưng trên thực tế đã thu tiền sử<br /> nộp tiền vào NSNN.<br /> dụng đất và bàn giao mặt bằng từ những năm trước<br /> là không đúng quy định tại Khoản 3 Điều 122 Luật - Chưa thực hiện các thủ tục để ký hợp đồng<br /> Đất đai 2003. thuê đất đối với các trường hợp đã được UBND cấp<br /> Giấy phép khai thác khoáng sản từ năm 2009 đến<br /> - Chưa đề xuất đơn giá đất gửi Hội đồng thẩm<br /> năm 2014 (13 doanh nghiệp).<br /> định giá, trình UBND ban hành quyết định quy<br /> định giá đất để làm cơ sở xác định tiền sử dụng đất 1.1.3. Công tác quản lý thu tiền cho thuê lại đất,<br /> được miễn cho một số Dự án Khu chung cư Nhà tiền sử dụng hạ tầng<br /> ở xã hội.<br /> - Xác định giá cho thuê lại đất theo chỉ đạo của<br /> - Điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết theo đề UBND nhưng không đúng theo đơn giá thuê lại<br /> *Phó Kiểm toán trưởng Kiểm toán nhà nước Khu vực III<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 7<br /> Kinh nghieäm kieåm toaùn - Coâng taùc quaûn lyù VIEÄC khai thaùc vaø söû duïng ñaát ñai, taøi nguyeân khoaùng saûn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> đất theo quyết định đã ban hành trước đó làm giảm 1.2. Công tác quản lý nhà nước về quỹ đất chưa<br /> nộp NSNN hàng tỷ đồng. sử dụng<br /> <br /> - Một số công ty được thuê đất nhưng chưa triển - Tại thời điểm kiểm toán (2016), địa phương<br /> khai xây dựng hoặc chậm tiến độ đã được BQL gia có 40 dự án chưa triển khai xây dựng và 15 dự án<br /> hạn tiến độ nhiều lần; một số doanh nghiệp cho chậm tiến độ cho thấy địa phương giao đất không<br /> các đơn vị khác thuê lại đất khi chưa được BQL căn cứ nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án<br /> cho phép là vi phạm cam kết sử dụng đất theo Hợp đầu tư theo quy định tại Điều 31 Luật Đất đai 2003;<br /> đồng nhưng chưa có biện pháp xử lý nhằm chấm<br /> có trường hợp nhà đầu tư chưa lập dự án nhưng<br /> dứt việc cho thuê lại đất không đúng quy định.<br /> vẫn được giao đất.<br /> - Có đơn vị thuê đất từ năm 1993 với đơn<br /> - Một số dự án, cho phép xác định giá thu tiền<br /> giá định sẵn, trả tiền thuê đất hàng năm. Đơn<br /> sử dụng đất và giá thuê đất không phù hợp với thời<br /> vị chưa xác định lại giá đất khi hết thời gian ổn<br /> gian theo quyết định giao đất hoặc biên bản bàn<br /> định, chưa xác định lại đơn giá thuê từ ngày<br /> giao đất thực tế quy định tại Điều 4 Nghị định số<br /> 01/01/2006 theo quy định tại Điều 8 và Khoản<br /> 198/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004; Điểm 1 Điều 1<br /> 2 Điều 9 Nghị định số 142/2005/NĐ-CP ngày<br /> Thông tư số 93/2011/TT-BTC ngày 29/6/2011 và<br /> 14/11/2005 nhưng đến năm 2009 được cho phép<br /> thuê đất đến hết năm 2046 và chuyển sang trả 01 Khoản 2 Điều 7 Nghị định số 142/2005/NĐ-CP.<br /> <br /> lần cả thời gian thuê nhưng địa phương chưa xác - Nhiều trường hợp người thực hiện dự án đầu<br /> định lại giá đất, cho phép kế thừa đơn giá thuê tư không thể tiếp tục thực hiện dự án nhưng địa<br /> đất cũ không đúng quy định. phương không thu hồi đất theo quy định tại Khoản<br /> - Thực hiện giảm tiền phạt chậm nộp theo 2 Điều 101 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày<br /> Thông báo của UBND không có quy định tại Luật 29/10/2004 mà cho phép các nhà đầu tư chuyển<br /> Quản lý thuế. nhượng dự án.<br /> <br /> 8 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br />  - Xác định diện tích đất chuyển quyền và diện thực hiện việc kiểm tra đối chiếu với cơ quan Thuế<br /> tích đất cho thuê không đúng diện tích đất thực trong việc giao nhận hồ sơ.<br /> tế đã bàn giao (có trường hợp tổng diện tích giao<br /> - Chưa phối hợp trong việc khai thác số liệu<br /> chuyển quyền và cho thuê theo quyết định là<br /> thửa đất phải đóng thuế sử dụng đất phi nông<br /> 314.968m2/955.886m2 đã bàn giao mặt bằng trên<br /> nghiệp của các tổ chức trên phần mềm Vilis dẫn<br /> thực địa).<br /> đến số liệu giữa các cơ quan quản lý có sự khác biệt<br /> - Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với lớn (Diện tích của CSDL địa chính nhiều hơn diện<br /> mục đích sử dụng đất sản xuất kinh doanh nhưng tích tính thuế của cơ quan thuế).<br /> với thời hạn sử dụng lâu dài vi phạm quy định tại<br /> 2. Một số vướng mắc trong thực hiện kết luận<br /> Khoản 3, Điều 67 Luật Đất đai 2003.<br /> kiểm toán liên quan đến lĩnh vực đất đai đô thị<br /> - Giảm 10% tiền sử dụng đất cho các tổ chức<br /> Trong quá trình kiểm toán, địa phương có văn<br /> được giao đất nếu nộp tiền trong thời gian quy<br /> bản hỗ trợ lãi suất 10% đối với các tổ chức, cá nhân<br /> định không đúng đối tượng được miễn giảm theo<br /> được giao quyền sử dụng đất, nộp đủ tiền sử dụng<br /> quy định tại Điều 13, Điều 15 Nghị định 198/2004/<br /> đất trong vòng 30 ngày từ ngày ký hợp đồng. Việc<br /> NĐ-CP với tổng số tiền được giảm gần 100 tỷ đồng.<br /> hỗ trợ lãi suất đối với các tổ chức, cá nhân được<br /> - Bàn giao mặt bằng các dự án không xác định<br /> giao quyền sử dụng đất, không thuộc đối tượng<br /> rõ phần diện tích giao đất có thu tiền sử dụng đất,<br /> miễn giảm theo qui định tại Điều 13 “giảm tiền<br /> phần diện tích giao đất cho thuê; bàn giao mặt<br /> sử dụng đất” Nghị định số 198/2004/NĐ-CP của<br /> bằng trên thực địa trước khi có quyết định giao<br /> Chính phủ và Điều 11, Điều 12 Nghị định 45/2014/<br /> đất là chưa đúng quy định tại Điều 122, Luật Đất<br /> NĐ-CP của Chính phủ do đó kiến nghị của KTNN<br /> đai 2003 (bàn giao mặt bằng trên thực địa ngày<br /> là đầy đủ căn cứ pháp lý. Tuy nhiên, việc thu hồi<br /> 12/6/2012 nhưng ngày 09/10/2014 mới có Quyết<br /> của các tổ chức, cá nhân đã được miễn giảm là<br /> định giao đất; bàn giao mặt bằng trên thực địa ngày<br /> không khả thi do đã cấp giấy chứng nhận quyền sử<br /> 07/10/2014 nhưng đến thời điểm cuối năm 2016<br /> dụng đất và thanh lý hợp đồng dẫn đến tồn đọng<br /> chưa có Quyết định giao đất; chưa ký hợp đồng<br /> kiến nghị kiểm toán.<br /> thuê đất).<br /> 3. Một số đề xuất nhằm nâng cao chất lượng<br /> 1.3. Công tác phối hợp giữa Sở TNMT và cơ<br /> quan Thuế trong việc quản lý thu tiền sử dụng đất, công tác kiểm toán đất đai đô thị<br /> <br /> tiền thuê đất - Một là, các Đoàn kiểm toán cần bám sát đề<br /> <br /> - Còn trường hợp chuyển thông tin sang cơ cương kiểm toán công tác quản lý và sử dụng đất<br /> <br /> quan Thuế không kịp thời dẫn đến việc chậm nộp đô thị theo Quyết định số 204/QĐ-KTNN ngày<br /> vào NSNN tiền sử dụng đất phải nộp, nếu tính tiền 8/02/2017 của Tổng KTNN và vận dụng cụ thể đề<br /> chậm nộp do chuyển thông tin chậm 56 ngày thì cương vào đặc thù của từng địa phương, đơn vị.<br /> số tiền chậm nộp phải nộp là trên 6 tỷ đồng (Ngày - Hai là, không nên triển khai kiểm toán trên<br /> 23/9/2015 Sở TN&MT đã lập Phiếu chuyển thông diện rộng theo hướng lồng ghép trong các cuộc<br /> tin nhưng đến ngày 18/11/2015 Cục Thuế mới kiểm toán ngân sách địa phương, kiểm toán DNNN<br /> nhận được và ra Thông báo nộp tiền sử dụng đất). mà nên kiểm toán theo quyết định riêng để có đủ<br /> - Việc chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính điều kiện triển khai hết ý tưởng kiểm toán và mục<br /> chưa được ký xác nhận khi bàn giao; hàng quý chưa tiêu đã định sẵn của Trưởng đoàn kiểm toán.<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 9<br />