Kỹ năng chăm sóc người hiến máu tình nguyện

Chia sẻ: Võ HạChí | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

177
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngời quan trọng nhất trong một buổi tổ chức hiến máu chính lμ ngời hiến máu. Họ lμ ngời cần đợc chăm sóc một cách tận tình, chu đáo bởi những nhân viên đợc đμo tạo một cách bμi bản, chuyên nghiệp. Chăm sóc ngời hiến máu hiểu theo nghĩa rộng lμ các hoạt động đảm bảo ngời hiến máu đợc phục vụ với chất lợng tốt nhất trớc, trong vμ sau khi tham gia hiến máu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ năng chăm sóc người hiến máu tình nguyện

Kü n¨ng ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u ThS. NguyÔn §øc ThuËn Ng-êi quan träng nhÊt trong mét buæi tæ chøc hiÕn m¸u chÝnh lµ ng-êi hiÕn m¸u. Hä lµ ng-êi cÇn ®-îc ch¨m sãc mét c¸ch tËn t×nh, chu ®¸o bëi nh÷ng nh©n viªn ®-îc ®µo t¹o mét c¸ch bµi b¶n, chuyªn nghiÖp. Ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u hiÓu theo nghÜa réng lµ c¸c ho¹t ®éng ®¶m b¶o ng-êi hiÕn m¸u ®-îc phôc vô víi chÊt l-îng tèt nhÊt tr-íc, trong vµ sau khi tham gia hiÕn m¸u. Ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u kh«ng chØ nh»m ®¶m b¶o an toµn truyÒn m¸u mµ cßn t¹o ®-îc nh÷ng Ên t-îng tèt ®Ñp víi ng-êi hiÕn m¸u ®Ó hä tÝch cùc vËn ®éng nh÷ng ng-êi xung quanh hä vµ b¶n th©n hä cã thÓ sÏ tiÕp tôc tham gia hiÕn m¸u. Bªn c¹nh ®ã, tr¸ch nhiÖm cña chóng ta lµ ph¶i thay mÆt nh÷ng ng-êi bÖnh nhËn m¸u thÓ hiÖn lßng biÕt ¬n cña hä ®èi víi nh÷ng ng-êi ®· hiÕn dßng m¸u quÝ gi¸ cña m×nh ®Ó cøu sèng hä. 1. Môc ®Ých, yªu cÇu cña ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u * Môc ®Ých ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u: - §¶m b¶o an toµn cho ng-êi hiÕn m¸u. - Thay mÆt ng-êi bÖnh nhËn m¸u, thÓ hiÖn sù tr©n träng vµ lßng bi Õt ¬n ®èi víi ng-êi hiÕn m¸u. - §em l¹i cho hä sù hµi lßng vÒ chÊt l-îng phôc vô t¹i ®iÓm hiÕn m¸u ®Ó hä cã thÓ vËn ®éng ng-êi kh¸c vµ b¶n th©n sÏ tiÕp tôc tham gia hiÕn m¸u (nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn). - Gãp phÇn vµo viÖc tuyÓn chän ®-îc nh÷ng ng-êi ®ñ ®iÒu kiÖn tha m gia hiÕn m¸u an toµn. §ång thêi tr× ho·n hoÆc lo¹i trõ nh÷ng ng-êi ch-a ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia hiÕn m¸u. - Gãp phÇn ®Ó tæ chøc ngµy hiÕn m¸u ®¹t hiÖu qu¶ tèt th«ng qua viÖc ®¶m b¶o quy tr×nh tæ chøc ®iÓm hiÕn m¸u. * Nh÷ng yªu cÇu vÒ ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u: - Ng-êi hiÕn m¸u ph¶i cã c¶m gi¸c ®-îc tr©n träng, ®-îc phôc vô mét c¸ch tËn t×nh, chu ®¸o. - T¹o ®-îc sù an t©m, tho¶i m¸i khi hiÕn m¸u. - G©y ®-îc nh÷ng Ên t-îng tèt ®Ñp cña ng-êi hiÕn m¸u vÒ phong trµo hiÕn m¸u t×nh nguyÖn. - §¶m b¶o tèt c¸c yªu cÇu vÒ quy tr×nh, thñ tôc hiÕn m¸u t×nh nguyÖn. 1
* §Ó thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu trªn th× ®iÓm tæ chøc hiÕn m¸u cÇn ph¶i: - Cã ®éi ngò nh©n viªn phôc vô víi th¸i ®é tèt, mang tÝnh chuyªn nghiÖp cao, t«n träng bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u. - Nh©n lùc vµ trang thiÕt bÞ phôc vô buæi hiÕn m¸u ph¶i phï hîp víi sè l-îng ng-êi tham gia hiÕn m¸u. - §iÓm hiÕn m¸u ph¶i dÔ t×m, dÔ thÊy, thuËn tiÖn giao th«ng, réng r·i, s¹ch ®Ñp vµ tho¸ng m¸t vÒ mïa hÌ, Êm ¸p vÒ mïa ®«ng, ®¶m b¶o hÊp dÉn ng-êi hiÕn m¸u. - Quy tr×nh, thñ tôc hiÕn m¸u ph¶i ®¬n gi¶n, hîp lý vµ ®-îc giíi thiÖu cô thÓ, râ rµng. 2. Nguyªn t¾c chung trong ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u - Ng-êi hiÕn m¸u lµ nh©n vËt quan träng nhÊt cña buæi tæ chøc hiÕn m¸u. - Ng-êi hiÕn m¸u ph¶i ®-îc ca ngîi vÒ hµnh ®éng hiÕn m¸u cøu cña hä. - Ng-êi hiÕn m¸u ph¶i ®-îc quan t©m ch¨m sãc trong suèt qu¸ tr×nh hiÕn m¸u. - Ng-êi hiÕn m¸u ph¶i ®-îc ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu, mong muèn chÝnh ®¸ng. - Ng-êi hiÕn m¸u ph¶i ®-îc giao tiÕp b»ng sù chuyªn nghiÖp vµ ch©n thµnh. 3. Ch¨m sãc tr-íc khi hiÕn m¸u . §ãn tiÕp mét c¸ch niÒm në vµ h-íng dÉn c¸c quy tr×nh thñ tôc mét c¸ch tËn t×nh, chu ®¸o thÓ hiÖn ®-îc: ng-êi hiÕn m¸u lµ ng-êi th©n, lµ vÞ kh¸ch quÝ cña chóng ta. - Nh©n viªn ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u ®øng ë nh÷ng vÞ trÝ víi t- thÕ thÓ hiÖn ®îc: “Chóng t«i ®ang chê ®ãn B¹n. C¶m ¬n B¹n ®· tíi ®iÓm hiÕn m¸u!”. - Lêi chµo víi th¸i ®é niÒm në, tr©n träng vµ cëi më. - H-íng dÉn ®Çy ®ñ, chu ®¸o c¸c quy tr×nh, thñ tôc tham gia hiÕn m¸u víi tinh thÇn: chóng t«i vui mõng ®-îc phôc vô B¹n; chóng t«i ®ang l¾ng nghe B¹n nãi; chóng t«i cã thÓ hiÓu ®-îc t¹i sao B¹n l¹i cã nh÷ng suy nghÜ nh- vËy; nÕu cã thÓ ®-îc xin B¹n vui lßng thùc hiÖn (mÆc dï ®©y lµ viÖc b¾t buéc)... - H·y b¾t ®Çu mçi c«ng ®o¹n trong quy tr×nh b»ng c©u xin mêi vµ kÕt thóc b»ng lêi c¶m ¬n. - NÕu cã thÓ ®-îc, h·y ®¸p øng v-ît nh÷ng mong ®îi cña ng-êi hiÕn m¸u: chóng t«i sÏ lo liÖu ®iÒu ®ã ngay, xin lçi v× chóng t«i ®· ®Ó B¹n ph¶i chê ®îi, trong khi chê ®îi xin B¹n vui lßng thùc hiÖn mét sè viÖc sau, mét viÖc n÷a mµ chóng t«i cã thÓ lµm lµ... H·y l-u ý tõ nh÷ng ®éng t¸c rÊt nhá: kÐo ghÕ mêi kh¸ch, xÕp s¾p l¹i tËp tµi liÖu cho ng¨n n¾p h¬n ... - T¹o mét sù giao tiÕp th©n thiÖn vµ lÞch sù: chóng t«i mong muèn ®-îc th-êng xuyªn ®ãn tiÕp B¹n ... - KiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o sù hµi lßng cña ng-êi hiÕn m¸u: chóng t«i cßn cã thÓ lµm ®-îc ®iÒu g× kh¸c kh«ng? B¹n cßn b¨n kho¨n th¾c m¾c nµo kh¸c kh«ng? xin lçi nÕu cã nh÷ng s¬ xuÊt x¶y ra ... 2
* §èi víi ng-êi hiÕn m¸u khã tÝnh, kh«ng vui vÎ, dÔ giËn d÷, hoµi nghi: - H·y nghe hä gi·i bµy, ®õng ng¾t lêi hä. - ThÓ hiÖn sù ®ång c¶m s©u s¾c víi hä. - Xin lçi hä khi hä phµn nµn hoÆc ta kh«ng ®¸p øng ®-îc víi nh÷ng yªu cÇu khã ®¸p øng. - NhËn tr¸ch nhiÖm ®Ó hµnh ®éng, kh«ng ®ïn ®Èy cho ng-êi kh¸c. . §éng viªn khÝch lÖ tinh thÇn, t¹o t©m lý an t©m, tho¶i m¸i khi tham gia hiÕn m¸u: - L¾ng nghe vµ h-ëng øng l¹i víi sù ®ång c¶m, nh÷ng ®iÒu mµ ng-êi hiÕn m¸u c¶m thÊy: chóng t«i cã thÓ hiÓu ®-îc t¹i sao B¹n l¹i håi hép lo l¾ng c¨ng th¼ng nh- vËy, ®iÒu nµy vÉn th-êng x¶y ra víi mäi ng-êi khi hiÕn m¸u, còng ®· cã mét viÖc t-¬ng tù nh- thÕ ®· xÈy ra víi t«i,... - Gi¶i thÝch nh÷ng ®iÒu sÏ x¶y ra khi hiÕn m¸u: B¹n h·y yªn t©m v× khi hiÕn m¸u sÏ... , chóng t«i cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ®Ó B¹n yªn t©m, chóng t«i cã thÓ lµm g× ®Ó B¹n bít ®i..., mêi B¹n ngåi nghØ mét chót ®Ó ... . Nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ ng-êi hiÕn m¸u cÇn ®-îc ®¶m b¶o tr-íc khi hiÕn m¸u: - Ph¶i ®-îc nghØ ng¬i tõ h«m tr-íc, tr¸nh thøc khuya, tr¸nh uèng r-îu bia, dinh d-ìng vµ nghØ ng¬i hîp lý. - ¡n nhÑ buæi s¸ng, kh«ng ¨n thøc ¨n cã nhiÒu mì, uèng nhiÒu n-íc tr-íc khi hiÕn m¸u (250ml - 500 ml), mang theo chøng minh nh©n d©n. - CÇn ngåi nghØ t¹i chç tr-íc khi kh¸m tuyÓn chän Ýt nhÊt lµ 15 phót. - BiÕt ®-îc ®Çy ®ñ quy tr×nh tham gia hiÕn m¸u: S¬ ®å quy tr×nh tham gia hiÕn m¸u t×nh nguyÖn: §¨ng ký T- vÊn Kh¸m, xÐt nghiÖm hiÕn m¸u tr-íc HM HiÕn T- vÊn cho m¸u ng-êi bÞ nh¾c lo¹i l¹i NhËn kÕt qu¶ ¡n nhÑ, nhËn HiÕn m¸u xÐt nghiÖm quµ, giÊy CN 3
* Tr¸nh nh÷ng sai sãt kh«ng ®¸ng cã ë nh©n viªn ch¨m sãc: BÊt kú mét sai sãt dï lµ nhá trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u ®Òu cã thÓ g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ rÊt ®¸ng tiÕc, t¹o nªn nh÷ng ph¶n øng tiªu cùc cña ng-êi hiÕn m¸u ®èi víi phong trµo hiÕn m¸u t×nh nguyÖn vµ ®e däa tíi c«ng t¸c ®¶m b¶o an toµn truyÒn m¸u. Sau ®©y lµ nh÷ng sai sãt th-êng gÆp t¹i c¸c buæi hiÕn m¸u hiÖn nay: - Trang phôc kh«ng gän gµng s¹ch sÏ. - Th¸i ®é thê ¬, thiÕu sù quan t©m trong ®ãn tiÕp ng-êi hiÕn m¸u. Nh©n viªn t¸n chuyÖn gÉu víi nhau mµ quªn ®i ng-êi hiÕn m¸u. - ThiÕu sù quyÕt ®o¸n, non yÕu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nªn lóng tóng tr-íc nh÷ng b¨n kho¨n, th¾c m¾c cña ng-êi hiÕn m¸u. - Kinh nghiÖm vµ nghiÖp vô h¹n chÕ dÉn ®Õn nh÷ng sai lÇm khi ®éng viªn, khuyÕn khÝch ng-êi hiÕn m¸u; kh«ng nh¹y c¶m víi nh÷ng e ng¹i, ng-îng ngïng cña ng-êi hiÕn m¸u. - Kh«ng t«n träng nh÷ng bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u. - Hµnh vi kh«ng th©n thiÖn, kh«ng lÞch sù, giäng nãi buån tÎ, l¹nh nh¹t, trao ®æi mét c¸ch miÔn c-ìng víi ng-êi hiÕn m¸u. - Gi¶i quyÕt kh«ng tèt c¸c t×nh huèng khã kh¨n nh-: gÆp ph¶i nh÷ng ng-êi hiÕn m¸u khã tÝnh, giËn d÷... - ThiÕu chç ngåi nghØ, ®Þa ®iÓm hiÕn m¸u kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh... 4. Ch¨m sãc trong khi hiÕn m¸u Trong giai ®o¹n nµy, ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u chñ yÕu thuéc vÒ tr¸ch nhiÖm cña y t¸, kü thuËt viªn lÊy m¸u. Ho¹t ®éng ch¨m sãc trong khi hiÕn m¸u bao gåm viÖc thµnh th¹o c¸c kü thuËt vµ quan t©m, theo dâi chÆt chÏ ng-êi hiÕn m¸u víi th¸i ®é tr©n träng, ©n cÇn vµ c¸ch giao tiÕp khÐo lÐo, xö lý tèt c¸c trôc trÆc nÕu cã. Néi dung nµy ®· ®-îc ®Ò cËp mét c¸ch chuyªn s© u trong quy tr×nh kü thuËt lÊy m¸u. Sau ®©y lµ mét sè l-u ý: - Chµo ®ãn víi th¸i ®é niÒm në, ©n cÇn. Mêi vµ h-íng dÉn c¸ch ngåi vµo ghÕ lÊy m¸u ®óng t- thÕ. - Gi¶i thÝch quy tr×nh lÊy m¸u, giíi thiÖu c¸c ho¹t ®éng mµ nh©n viªn sÏ thùc hiÖn vµ nh÷ng ®Ò nghÞ sù hîp t¸c cña ng-êi hiÕn m¸u. - H-íng dÉn ng-êi hiÕn m¸u co bãp tay, t- thÕ n»m theo ®óng quy tr×nh. - Theo dâi chÆt chÏ ng-êi hiÕn m¸u, gi¶i thÝch vµ xö lý kÞp thêi c¸c trôc trÆc trong qu¸ tr×nh lÊy m¸u. - Kü n¨ng lÊy m¸u tèt, cö chØ th¸i ®é ©n cÇn, quan t©m, thao t¸c nhÑ nhµng. - Gióp ®ì ng-êi hiÕn m¸u ngåi dËy, c¶m ¬n hä sau khi ®· lÊy m¸u xong. H-íng dÉn hä thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng tiÕp theo. 4
* C¸c sai sãt th-êng gÆp: - Kh«ng gi¶i thÝch, h-íng dÉn ®Çy ®ñ, chu ®¸o quy tr×nh lÊy m¸u cho ng-êi hiÕn m¸u. - Lóng tóng, ®éng t¸c th« b¹o khi thùc hiÖn kü thuËt lÊy m¸u. - Th¸i ®é l¹nh nh¹t, thê ¬, thiÕu ®éng viªn víi ng-êi hiÕn m¸u. - Xö lý kh«ng tèt, kh«ng gi¶i thÝch cho ng-êi hiÕn m¸u khi cã trôc trÆc trong qu¸ tr×nh lÊy m¸u. - §Ó m¸u ch¶y ra tay cña ng-êi hiÕn m¸u, s¸t trïng khi tay ®eo g¨ng dÝnh m¸u cña ng-êi hiÕn m¸u kh¸c. - Kh«ng ®Ó ng-êi hiÕn m¸u n»m nghØ ®ñ thêi gian cÇn thiÕt sau khi lÊy m¸u. 6. Ch¨m sãc sau khi hiÕn m¸u * C¸c ho¹t ®éng nh»m ®¶m b¶o an toµn cho ng-êi hiÕn m¸u: - Ng-êi hiÕn m¸u cÇn ®-îc nghØ ng¬i t¹i chç tèi thiÓu 20 phót sau khi hiÕn m¸u. Nh÷ng tr-êng hîp c¶m thÊy h¬i cho¸ng v¸ng, hoa m¾t, chãng mÆt, v· må h«i, mÆt t¸i nhît,... th× cÇn ®-îc n»m nghØ víi t- thÕ ®Çu thÊp ®Ó t¨ng l-îng m¸u cung cÊp cho n·o. H·y tá ra b×nh tÜnh tr-íc nh÷ng tr-êng hîp trªn. - Tr-íc khi rêi ®iÓm hiÕn m¸u, ng-êi hiÕn m¸u ph¶i ®-îc sù kiÓm tra vµ ®-îc sù ®ång ý cña nh©n viªn ®· ®-îc ®µo t¹o ®Ó ®¶m b¶o r»ng søc khoÎ cña hä hoµn toµn b×nh th-êng vµ c¶m thÊy lµ ®-îc ch¨m sãc chu ®¸o. - Nªn uèng nhiÒu n-íc sau khi hiÕn m¸u (250 ml – 500ml), ¨n nhÑ t¹i chç. - Tr¸nh c¸c ho¹t ®éng g¾ng søc trong kho¶ng 24h (tèt nhÊt lµ trong 3 ngµy ®Çu). Kh«ng lµm c¸c c«ng viÖc nguy hiÓm ®ßi hái ph¶i tËp trung cao ®é hoÆc g¾ng søc nh- l¸i xe ®-êng dµi, tËp luyÖn thÓ thao thµnh tÝ ch cao, thøc ®ªm,... Ýt nhÊt trong vßng 24h sau khi hiÕn m¸u. Kh«ng uèng nhiÒu r-îu trong ngµy ®Çu sau khi cho m¸u. - Gi÷ b«ng (hoÆc b¨ng dÝnh) ë n¬i chäc ven Ýt nhÊt lµ 12h. Nh÷ng tr-êng hîp ch¶y m¸u n¬i chäc ven th× Ên chÆt vµo b«ng vµ gi¬ tay lªn cao ch o tíi khi m¸u ngõng ch¶y. NÕu m¸u vÉn kh«ng ngõng ch¶y th× nªn quay l¹i trung t©m truyÒn m¸u hoÆc c¬ së y tÕ ®Ó gÆp y, b¸c sü gi¶i quyÕt. - Liªn hÖ víi trung t©m truyÒn m¸u nÕu cã c¸c bÊt th-êng vÒ søc khoÎ x¶y ra sau khi hiÕn m¸u. * C¸c ho¹t ®éng ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng-êi hiÕn m¸u: - Trao giÊy chøng nhËn (hoÆc thÎ hiÕn m¸u), c¸c huy hiÖu hoÆc b»ng khen: viÖc nµy ph¶i ®¶m b¶o sù trang träng thÓ hiÖn sù t«n vinh ®èi víi ng-êi hiÕn m¸u. Göi th- c¶m ¬n trong ®ã cã th«ng b¸o vÒ viÖc m¸u cña hä ®· ®-îc sö dông ( hoÆc kh«ng ®-îc sö dông) ®Ó truyÒn cho ng-êi bÖnh. - Th«ng b¸o vÒ t×nh h×nh søc khoÎ vµ kÕt qu¶ xÐt nghiÖm ®· ®-îc thùc hiÖn khi hiÕn m¸u. Tæ chøc t- vÊn søc khoÎ cho ng-êi hiÕn m¸u. 5
- Gi¶i quyÕt c¸c chÝnh s¸ch ®· ®-îc quy ®Þnh vÒ chÕ ®é ®èi víi ng-êi hiÕ n m¸u t×nh nguyÖn: trao quµ tÆng, båi hoµn m¸u khi ng-êi hiÕn m¸u cÇn ph¶i truyÒn m¸u,.... * Chia sÎ nh÷ng b¨n kho¨n, th¾c m¾c vµ lo l¾ng cña ng-êi hiÕn m¸u: PhÇn nµy ®-îc thùc hiÖn nh- ch¨m sãc tr-íc khi hiÕn m¸u t×nh nguyÖn. * H·y ®Ó l¹i nh÷ng Ên t-îng ®Ñp trong giê phót chia tay: B¹n h·y lµm tÊt c¶ nh÷ng viÖc cã thÓ ®Ó ng-êi hiÕn m¸u cã ®-îc nh÷ng Ên t-îng tèt ®Ñp vÒ phong trµo hiÕn m¸u t×nh nguyÖn trong giê phót chia tay. Mét sè viÖc cÇn thùc hiÖn: - Hái l¹i nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí sau khi hiÕn m¸u. - X¸c nhËn l¹i sù hµi lßng: khi tham gia hiÕn m¸u b¹n thÊy thÕ nµo? chóng t«i cã thÓ lµm ®-îc ®iÒu g× kh¸c n÷a kh«ng? xin vui lßng cho biÕt nh÷ng ý kiÕn gãp ý ®Ó lÇn sau chóng t«i phôc vô ®-îc tèt h¬n,... - C¶m ¬n vµ xin ®-îc thø lçi cho nh÷ng s¬ xuÊt, rÊt mong ®-îc gÆp l¹i. * Trang phôc lÞch sù, th¸i ®é tr©n träng, vÎ mÆt t-¬i c-êi, giäng nãi truyÒn c¶m ë mét ng-êi nh©n viªn cã kinh nghiÖm trong ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u ®Ó thÓ hiÖn t×nh c¶m lóc chia tay lµ rÊt cÇn thiÕt. B¹n nªn nhí lµ nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc tr-íc ®©y cã thÓ sÏ ®-îc bá qua, nh÷ng Ên t-îng tèt ®Ñp sÏ ®-îc h×nh thµnh nÕu B¹n thùc hiÖn tèt nh÷ng c«ng viÖc cña m×nh trong giê phót chia tay víi ng-êi hiÕn m¸u. * ThiÕt lËp mèi quan hÖ th-êng xuyªn víi ng-êi hiÕn m¸u: - Th¨m hái th-êng xuyªn søc khoÎ cña ng-êi hiÕn m¸u. - Chóc mõng nh÷ng ngµy quan träng cña hä: sinh nhËt, ngµy c-íi, TÕt,... - Mêi tham dù nh÷ng buæi gÆp mÆt ng-êi hiÕn m¸u. - Göi th- mêi hiÕn m¸u nh¾c l¹i (nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn). 6. §¶m b¶o bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u Khi tham gia hiÕn m¸u, ng-êi hiÕn m¸u ®· tù nguyÖn (trªn c¬ së b¾t buéc) ph¶i béc lé nh÷ng bÝ mËt riªng t- cña m×nh. Chóng ta ®Òu biÕt, viÖc ng-êi hiÕn m¸u kh«ng trung thùc tr-íc nh÷ng yªu cÇu ®-îc ®Æt ra khi tham gia hiÕn m¸u sÏ lµ nguy c¬ ®e däa ®Õn c«ng t¸c ®¶m b¶o an toµn truyÒn m¸u. Nh-ng ®Ó ®¸p øng ®-îc c¸c yªu cÇu ®ã, ng-êi hiÕn m¸u ®· ph¶i béc lé rÊt nhiÒu nh÷ng vÊn ®Ò riªng t- cña b¶n th©n trong khi nguy c¬ bÞ tiÕt lé bÝ mËt nµy l¹i rÊt lín. ViÖc ®Ó lé nh÷ng bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u cã thÓ sÏ rÊt bÊt lîi cho hä. Do vËy, viÖc ®¶m b¶o bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u lµ rÊt cÇn thiÕt. * Sù cÇn thiÕt ph¶i ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u: - ChØ khi ng-êi hiÕn m¸u c¶m thÊy nh÷ng vÊn ®Ò riªng t- cña hä ®-îc t«n träng vµ ®¶m b¶o bÝ mËt th× hä míi cã thÓ béc lé mét c¸ch trung thùc vµ ®Çy ®ñ. 6
- Nh÷ng ng-êi hiÕn m¸u sÏ tiÕp tôc tham gia hiÕn m¸u nh¾c l¹i vµ vËn ®éng nh÷ng ng-êi xung quanh tham gia hiÕn m¸u, nÕu hä ®-îc ®¶m b¶o bÝ mËt c¸ nh©n. - ViÖc ®Ó tiÕt lé c¸c th«ng tin c¸ nh©n cña ng-êi hiÕn m¸u cã thÓ sÏ g©y nªn nh÷ng bÊt lîi rÊt lín ®èi víi hä trong c«ng viÖc vµ trong cuéc sèng hµng ngµy. Gi÷ g×n bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u lµ ®¶m b¶o sù sèng cßn cña phong trµo hiÕn m¸u t×nh nguyÖn. Mäi ng-êi sÏ kh«ng tham gia hiÕn m¸u hoÆc nÕu cã tham gia hiÕn m¸u th× hä còng sÏ kh«ng trung thùc khi c¶m thÊy nh÷ng vÊn ®Ò riªng t- cña hä kh«ng ®-îc ®¶m b¶o bÝ mËt. * Nh÷ng th«ng tin cña ng-êi hiÕn m¸u cÇn ph¶i ®¶m b¶o bÝ mËt: - VÒ nguyªn t¾c, tÊt c¶ c¸c th«ng tin liªn quan tíi ng-êi hiÕn m¸u ®Òu ph¶i ®¶m b¶o bÝ mËt. C¸c th«ng tin ®-îc phÐp c«ng khai vµ ph¹m vi c«ng khai phô thuéc vµo sù cho phÐp cña ng-êi hiÕn m¸u. Nã kh«ng ®-îc ®-îc tiÕt lé cho ng-êi kh¸c khi kh«ng cã sù ®ång ý cña chÝnh ng-êi hiÕn m¸u. - C¸c th«ng tin nh-: hä tªn, ngµy sinh, ®Þa chØ, nghÒ nghiÖp, n¬i c«ng t¸c, nhãm m¸u, sè lÇn hiÕn m¸u,.. lµ nh÷ng th«ng tin cÇn b¶o mËt. - C¸c th«ng tin nh-: c¸c kÕt qu¶ kh¸m l©m sµng, kÕt qu¶ xÐt nghiÖm m¸u, c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn tiÒn sö bÖnh tËt, hµnh vi nguy c¬ l©y nhiÔm HIV/AIDS lµ c¸c th«ng tin ®-îc b¶o vÖ tuyÖt ®èi bÝ mËt. Ngay kÓ c¶ nh÷ng ng-êi lµ ng-êi th©n cña ng-êi hiÕn m¸u, c¬ quan n¬i hä häc tËp vµ c«ng t¸c,... còng kh«ng ®-îc tiÕt lé nÕu kh«ng cã sù cho phÐp cña chÝnh ng-êi hiÕn m¸u. Nh÷ng nh©n viªn kh«ng cã tr¸ch nhiÖm tham gia tuyÓn chän, t- vÊn ng-êi hiÕn m¸u còng kh«ng ®-îc biÕt c¸c th«ng tin nµy. - Hå s¬ ng-êi hiÕn m¸u ®· chøa ®ùng ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn ®¶m b¶o bÝ mËt vµ chØ cã nh÷ng ng-êi cã tr¸ch nhiÖm ®· ®-îc ph©n c«ng míi ®-îc xem xÐt chóng. T¹i ®iÓm hiÕn m¸u cÇn cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cô thÓ mét nh©n viªn chÞu tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt cña c¸c hå s¬ nµy. - C«ng bè th«ng tin: c¸c th«ng tin chung nh- tû lÖ bÖnh tËt, t×nh h×nh søc khoÎ cña ng-êi hiÕn m¸u ë mét ®¬n vÞ cô thÓ cÇn ph¶i thËn träng khi c«ng bè v× cã thÓ s»mgay nªn sù sî h·i víi ng-êi d©n trong céng ®ång ®ã. * Mét sè hËu qu¶ khi kh«ng ®¶m b¶o bÝ mËt riªng t- cña ng-êi hiÕn m¸u: - Mäi ng-êi sÏ ngÇn ng¹i kh«ng hiÕn m¸u hoÆc nÕu ®· hiÕn m¸u råi th× kh«ng muèn hiÕn m¸u nh¾c l¹i nÕu hä nghÜ r»ng nh÷ng bÝ mËt riªng t- cña hä kh«ng ®-îc ®¶m b¶o. - Ng-êi hiÕn m¸u sÏ kh«ng muèn nãi thËt vÒ t×nh tr¹ng søc khoÎ c¸ nh©n vµ hµnh vi nguy c¬ cña hä tr-íc khi hiÕn m¸u. HËu qu¶ nµy lµm t¨ng nguy c¬ hiÕn m¸u kh«ng an toµn. Bªn c¹nh ®ã, hä còng cã thÓ ng¨n c¶n nh÷ng ng -êi xung quanh hä tham gia hiÕn m¸u. - C¬ quan, tr-êng häc vµ céng ®ång cã thÓ xa l¸nh hä nÕu biÕt r»ng hä bÞ nhiÔm mét bÖnh nµo ®ã l©y qua ®-êng m¸u. 7
- Ng-êi hiÕn m¸u cã thÓ sÏ khiÕu kiÖn c¸c c¸ nh©n, tæ chøc tham gia vµo dÞch vô truyÒn m¸u khi c¸c th«ng tin c¸ nh©n cña hä bÞ tiÕt lé. §¶m b¶o bÝ mËt c¸c th«ng tin c¸ nh©n cña ng-êi hiÕn m¸u lµ mét nguyªn t¾c b¾t buéc ®èi víi tÊt c¶ nh÷ng c¸ nh©n vµ tËp thÓ tham gia c«ng t¸c vËn ®éng hiÕn m¸u vµ truyÒn m¸u. Sù vi ph¹m nguyªn t¾c nµy cã thÓ g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ rÊt lín, ®i ng-îc l¹i víi môc ®Ých cña viÖc ch¨m sãc ng-êi hiÕn m¸u t×nh nguyÖn vµ cã thÓ dÉn ®Õn vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p vÒ ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc khoÎ cña nh©n d©n. 8