intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Kỹ thuật nuôi tằm

Chia sẻ: Meo Meo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

601
lượt xem
105
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'kỹ thuật nuôi tằm', nông - lâm - ngư, nông nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Kỹ thuật nuôi tằm

  1. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói Kü thuËt nu«i t»m I. Gièng t»m: I.1. T»m l−ìng hÖ: ë n−íc ta tuy khÝ hËu nãng vµ Èm nh−ng t»m l−ìng hÖ cã thÓ nu«i ë tÊt c¶ c¸c mïa trong n¨m (tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 11). Gièng t»m L−ìng Qu¶ng sè 2 lµ gièng t»m Trung Quèc cã chÊt l−îng tèt, kÐn mµu tr¾ng cã thÓ −¬m t¬ ®¹t tiªu chuÈn cÊp cao. Ký hiÖu 9 x 7 hoÆc 7 x 9 (th−êng gäi lµ ®Çu 9 hay ®Çu 7). Cã thÓ nu«i quanh n¨m. N¨ng suÊt 10 – 12 kg kÐn/ vßng. I.2. T»m vµng lai: Nh÷ng n¬i kh«ng cã ®iÒu kiÖn nu«i t»m L−ìng hÖ th× nu«i t»m vµng lai (con lai cña tæ hîp t»m vµng lai víi t»m Trung Quèc). Ký hiÖu KV x TQ, nu«i trong vô HÌ. N¨ng suÊt 7 – 10 kg kÐn/ vßng. I.3. T»m kÐn vµng: Mét sè Ýt vïng, chñ yÕu lµ ë vïng nói cßn nu«i t»m kÐn vµng trong vô HÌ nh−ng n¨ng suÊt thÊp chØ cã thÓ −¬m t¬ cÊp thÊp nªn gi¸ kÐn h¹. II. VËn chuyÓn vµ Êp trøng t»m: - Mïa HÌ n¾ng, nãng nªn vËn chuyÓn trøng t»m vµo s¸ng sím hoÆc chiÒu tèi. - Trøng ®−îc Êp trong nhµ ë ®iÒu kiÖn tù nhiªn. NhiÖt ®é thÝch hîp nhÊt 25 – 260C, ®é Èm 75 – 80%, nÕu khÝ hËu kh« ph¶i t¨ng Èm b»ng c¸ch phñ kh¨n Èm trªn dông cô ®Ëy trøng, ¸nh s¸ng tù nhiªn: ngµy s¸ng, ®ªm tèi. Kh«ng ®Ó trøng gÇn dông cô ph¸t nhiÖt nh−: Ti vi, bãng ®Ìn, biÕn ¸p ®iÖn... sÏ lµm ung vµ chÕt trøng. Sau khi ®−îc xö lý 10 – 11 ngµy, trøng t»m sÏ në ( Mïa HÌ kho¶ng 8 – 9 ngµy, mïa Xu©n kho¶ng 11 – 12 ngµy). Trøng chuyÓn mµu gäi lµ trøng ghim, dïng giÊy gãi l¹i ®Ó tèi vµ sau 1 ngµy trøng në ®Òu, tËp trung. Trøng t»m kh«ng ®−îc gãi sÏ në kÐo dµi trong 2 – 3 ngµy. Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 1
  2. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói III. Thêi vô nu«i t»m: - T»m vô Xu©n: Tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 5. - T»m vô HÌ: Tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 8. - T»m vô Thu: Tõ th¸ng 9 ®Õn th¸ng 11. T»m vô Xu©n cÇn ph¶i t¨ng nhiÖt cho t»m con vµ chèng Èm khi cã m−a xu©n. T»m vô HÌ cÇn gi¶m nhiÖt, buång t»m ph¶i th«ng tho¸ng, nÕu cã ®iÒu kiÖn th× g¾n qu¹t th«ng giã, r¾c v«i lªn nong vµ ch©n ®òi ®Ó hót Èm. Vô Thu n¨ng suÊt l¸ d©u thÊp nu«i t»m ph¶i lo ®ñ l¸ d©u cã vÊt v¶ h¬n nh−ng chÊt l−îng kÐn t»m vô Thu rÊt tèt. IV. ChuÈn bÞ nhµ vµ dông cô nu«i t»m: IV. 1 Nhµ nu«i t»m (buång t»m): Nhµ nu«i t»m cÇn kÝn khi ®ãng cöa, tho¸ng khi më cöa, cã thÓ ®iÒu chØnh ®ãng më nhanh, tr¸nh ¶nh h−ëng do t¸c ®éng m¹nh cña m«i tr−êng nh−: giã T©y, giã §«ng B¾c, gi«ng b·o ®ét ngét, khãi than cñi, mïi « nhiÔm cña ph©n gia sóc. Tèt nhÊt nªn cã buång t»m riªng, tiÖn cho viÖc xö lý s¸t trïng. DiÖn tÝch buång nu«i theo quy m« cña s¶n xuÊt nh−ng tèi thiÓu còng ph¶i cã 10 – 15m2. IV.2 Dông cô nu«i t»m: CÇn cã tõ 1 – 2 ®òi, 10 – 12 chiÕc nÊc thang vµ 15 – 20 c¸i nong cã ®−êng kÝnh 1,2m. T»m con nu«i trong hép (45cm x 75 – 80cm x 10cm) cã ni l«ng ®Ó ®Ëy t»m con. Trong buång t»m cÇn ®Æt «n, Èm kÕ. C¸c dông cô kh¸c cÇn ph¶i cã nh−: dao, thít, sät h¸i d©u, thïng b¶o qu¶n l¸ d©u, l−íi thay ph©n, thuèc phßng bÖnh t»m... V. S¸t trïng buång vµ dông cô nu«i t»m: T¹o cho buång t»m v« trïng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®èi víi ng−êi nu«i t»m. Sau mçi løa t»m, dông cô vµ buång nu«i ph¶i ®−îc s¸t trïng ®Ó t»m kh«ng bÞ nhiÔm bÖnh. Thuèc s¸t trïng phæ biÕn lµ Clorua v«i 2% ®Ó tÈy uÕ. Cã thÓ dïng thuèc “Thiªn t¬ sè 1” cña Trung Quèc pha gãi 100gram víi 20 lÝt n−íc, phun hoÆc t−íi lªn nÒn nhµ ®Ó c¸c dông cô nu«i t»m, gi÷ Èm sau 1 giê råi ph¬i kh« dïng ®−îc ngay. Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 2
  3. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói Buång t»m riªng biÖt víi nhµ ë vµ t−¬ng ®èi kÝn th× dïng phoãc – m«n x«ng h¬i sÏ triÖt ®Ó h¬n. Buång t»m réng 10 – 15m2 dïng 0,5 – 0,7 lÝt pha víi 15 – 20 lÝt n−íc phun hoÆc t−íi lªn dông cô nu«i t»m, ®Æt 1 bÕp than nhá trong buång t»m ®Ó t¨ng nhiÖt, ®ãng kÝn cöa kho¶ng 5 – 10 giê, sau ®ã më cöa buång vµ cã thÓ ®−a t»m vµo nu«i. VI. B¨ng t»m: Trøng ®Õn ngµy në më giÊy gãi ®Ó trøng lé ra ngoµi tiÕp xóc víi ¸nh s¸ng tù nhiªn sÏ kÝch thÝch trøng në sím, ®Òu, tËp trung vµo 7 – 8 giê s¸ng vµ b¨ng vµo 9 – 10 giê. C¸ch b¨ng t»m cña 2 lo¹i h×nh trøng t»m nh− sau: - B¨ng t»m trøng dÝnh: R¾c l¸ d©u ®· th¸i thµnh sîi lªn tê giÊy trøng, t»m bß lªn l¸ d©u, quÐt t»m sang nong kh¸c vµ bá giÊy trøng ra. NÕu trøng në ch−a hÕt, gãi l¹i ®Ó ngµy sau b¨ng tiÕp. - B¨ng t»m trøng rêi ®ãng theo hép: §æ trøng ra giÊy, ®Æt lªn nong r¶i ®Òu, trøng ®−îc ¸nh s¸ng kÝch thÝch në. Dïng l−íi ®Æt lªn trøng ®· r¶i vµ r¾c l¸ d©u th¸i sîi nhá lªn l−íi. T»m con míi në sÏ bß lªn l−íi vµ l¸ d©u th× nhÊc l−íi ®Ó chuyÓn t»m sang nong kh¸c. Trøng në ch−a hÕt, gãi l¹i ®Ó h«m sau cho në ®ît 2. - Trøng th−êng në tËp trung trong 1 – 2 ngµy, nh−ng còng cã thÓ kÐo dµi tíi 3 ngµy: ngµy ®Çu në bãi vµi con, ngµy thø 2 në 60 – 65%, ngµy thø 3 në 30 – 35% sè trøng. Trong ®iÒu kiÖn ®é Èm kh«ng ®ñ, kh« vµ nãng hoÆc trøng ®Ó qu¸ dÇy th× dÔ bÞ në chËm. VII. Nu«i t»m con: Giai ®o¹n t»m con kÐo dµi tõ tuæi 1 ®Õn tuæi 3, t»m cÇn cã thøc ¨n, nhiÖt ®é, ®é Èm thÝch hîp ®Ó hoµn thiÖn c¬ thÓ b−íc sang giai ®o¹n t»m lín. Thøc ¨n lµ nh÷ng l¸ d©u non mÒm vµ giÇu hµm l−îng ®¹m. NhiÖt ®é vµ ®é Èm nh− sau: Yªu cÇu Tuæi 1 Tuæi 2 Tuæi 3 NhiÖt ®é 0C 27 27 26 Èm ®é % 80 - 90 85 80 Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 3
  4. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói VII.1. L¸ d©u cho t»m con: Yªu cÇu l¸ d©u ph¶i mÒm, ®ñ n−íc, giµu ®¹m. - Dïng kh¨n Èm phñ lªn l¸ d©u trong thêi gian b¶o qu¶n ®Ó l¸ d©u ®−îc t−¬i. - L−îng l¸ d©u cho t»m ¨n trong giai ®o¹n nµy dùa theo ®Þnh møc: 1kg kÐn cÇn 20kg l¸ d©u th× t»m con cÇn 1,5 – 2kg l¸ d©u. VII. 2 Th¸i l¸ d©u vµ cho t»m ¨n: L¸ d©u th−êng ®−îc th¸i thµnh sîi nhá hoÆc th¸i vu«ng sÏ l©u hÐo h¬n. NÕu th¸i vu«ng kÝch th−íc cña l¸ d©u phï hîp víi tuæi cña t»m. KÝch th−íc l¸ d©u (cm) Tuæi t»m §Çu tuæi Gi÷a tuæi ChuÈn bÞ ngñ cuèi tuÇn 1 0,5 2,0 1,0 2 2,0 4,0 1,5 3 4,0 l¸ c¾t 4 2,0 Cho t»m ¨n 1 ngµy 5 b÷a (cã ®Ëy ni l«ng). NÕu kh«ng ®Ëy nil«ng 1 ngµy cho ¨n 7 – 8 b÷a. VII.3. Thay ph©n: - Tuæi 1: Thay ph©n 1 lÇn/ngµy - Tuæi 2: Thay 2 lÇn/ngµy sau khi t»m ngñ dËy cho ¨n vµ tr−íc khi t»m ngñ. - Tuæi 3: Thay 1 lÇn/ngµy. VII.4. T»m ngñ: T»m ngõng ¨n l¸ d©u, m×nh vµng vµ bãng lµ t»m −¬m ngñ. Lóc nµy ngõng cho t»m ¨n ®Ó m« t»m máng, t»m ngñ 24 giê, tr¸nh mäi t¸c ®éng c¬ giíi ®Ó t»m lét x¸c dÔ dµng. Khi t»m dËy ®Òu cho t»m ¨n trë l¹i. T»m míi dËy cho ¨n l¸ d©u ngon trong 1 – 2 b÷a ®Ó t»m ph¸t dôc tèt. Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 4
  5. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói VIII. Nu«i t»m lín: - T»m lín tuæi 4 vµ tuæi 5 ¨n tíi 85% l−îng l¸ d©u cho 1 vßng ®êi cña t»m, ®Æc biÖt t»m ¨n rçi tuæi 5 yªu cÇu nhiÖt ®é, Èm ®é thÊp h¬n t»m con. ¤n, Èm ®é lµ 23 – 250C vµ 70 – 75% cô thÓ nh− sau: Yªu cÇu Tuæi 4 Tuæi 5 NhiÖt ®é (0C) 24 – 25 23 – 24 Èm ®é ( %) 75 70 - Buång t»m cÇn tho¸ng vµ th«ng giã. - Tr¸nh ¸nh s¸ng trùc x¹ ®Õn buång t»m hoÆc bÞ ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña s©n g¹ch, nÒn xi m¨ng cã søc nãng gay g¾t. Trong tr−êng hîp ®ã ph¶i cã biÖn ph¸p che ch¾n. Buång t»m kh«ng nªn ®Ó qu¸ tèi. - Cho t»m ¨n b»ng l¸ d©u ®· thµnh thôc, kh«ng qu¸ giµ, kh«ng bÞ bÈn, kh«ng bÞ hÐo. VIII.1. Cho t»m ¨n: Kh«ng nªn cho t»m ¨n l¸ d©u qu¸ non hoÆc l¸ d©u −ít, cã thÓ cho t»m ¨n c¶ l¸ hoÆc c¶ l¸ d©u cßn ®Ýnh trªn cµnh nh−ng t»m míi ngñ dËy cßn yÕu th× nªn b¨m l¸ d©u cho t»m ¨n. - T»m lín ¨n nhiÒu b÷a h¬n t»m con. Nªn r¶i máng l¸ d©u cho t»m ¨n nhiÒu b÷a h¬n r¶i l¸ d©u dµy, t»m ¨n Ýt b÷a. Ban ngµy cho t»m ¨n 3 – 4 b÷a. Ban ®ªm cho t»m ¨n 3 b÷a vµo lóc 8 giê tèi, 11 giê ®ªm, 5 giê s¸ng. Nh÷ng ngµy n¾ng nãng cho t»m ¨n th−a h¬n so víi nh÷ng ngµy thêi tiÕt b×nh th−êng. - NÕu t»m bÞ bÖnh th× cã thÓ phun thuèc trõ bÖnh theo h−íng dÉn vµo l¸ d©u, sau khi l¸ ®· kh« thuèc th× cho t»m ¨n. VIII.2. Thay ph©n, sang t»m. - Mçi ngµy thay ph©n 1 lÇn vµo lóc sau b÷a ¨n 5 giê s¸ng, kÕt hîp san t»m, më réng diÖn tÝch nu«i t»m, kh«ng ®Ó mËt ®é t»m qu¸ dµy. - Dïng l−íi thay ph©n sÏ gi¶m ®−îc nhiÒu c«ng lao ®éng. Cã thÓ dïng ni l«ng máng cã ®ôc lç thay cho l−íi võa rÎ tiÒn. Phñ tÊm ni l«ng ®· ®ôc lç lªn mÆt nong råi r¾c l¸ d©u lªn trªn, khi t»m ®· lªn trªn mÆt l¸ d©u th× nhÊc tÊm ni l«ng ra ®Ó sang nong. Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 5
  6. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói VIII.3. T»m ngñ 4, dËy 5: Thêi gian t»m lín ngñ dµi h¬n t»m con. NhiÖt ®é tèt nhÊt ë buång t»m lµ 250C, Èm ®é 70 – 75%. NÕu Èm ®é thÊp, t»m lét x¸c khã kh¨n th× ph¶i t¨ng ®é Èm cho buång t»m. T»m lai 7 x 9 (®Çu 7) khi gÆp ®iÒu kiÖn kh«, lét x¸c sÏ khã, nhiÒu khi t»m chØ lét ®−îc nöa x¸c råi bÞ chÕt. IX. T»m chÝn lªn nÐ: T»m tuæi 5 ¨n l¸ d©u 6 – 7 ngµy sÏ ®Éy søc vµ chÝn. T»m ngõng ¨n d©u, m×nh trong, ®Çu ngöng cao t×m chç lµm kÐn, cÇn b¾t vµ bá vµo nÐ kÞp thêi, b¾t t»m muén sÏ bÞ v−¬ng mÊt t¬. T»m th−êng chÝn vµo ban ngµy, lóc gÇn ch−a vµ chÝn 1 – 2 ngµy míi hÕt. Cã thÓ dïng thuèc cho t»m chÝn ®Òu nh−ng ph¶i ®óng thuèc, ®óng c¸ch, ®óng thêi ®iÓm. Ngµy t»m ®· chÝn bãi 5%, ngµy h«m sau chÝn ré cho t»m ¨n l¸ d©u d−îc phun thuèc chÝn ®Òu 2 b÷a/ngµy vµo lóc 10 giê ®ªm vµ 4 – 5 giê s¸ng t»m sÏ chÝn hÕt ngµy h«m sau, tiÖn cho viÖc b¸n kÐn vµ vÖ sinh buång t»m. LiÒu l−îng thuèc chÝn ®Òu sö dông nh− sau: 1 èng thuèc pha víi 1,5 ®Õn 2 lÝt n−íc ®Ó phun cho 12 ®Õn 15kg l¸ d©u. C¨n cø vµo l¸ d©u cÇn cho t»m ¨n ®Ó chuÈn bÞ sè thuèc cÇn thiÕt. Dïng thuèc ngoµi t¸c dông chÝn ®Òu cßn gióp t»m vµo kÐn nhanh vµ gi¶m ®−îc 60% l−îng t»m ®øng nÐ. Chó ý kh«ng dïng thuèc chÝn sím trõ tr−êng hîp qu¸ nhiÒu l¸ d©u kh«ng cßn nguån cung cÊp. Dïng thuèc chÝn sím, liÒu cao sÏ lµm gi¶m n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng kÐn t»m. - ë n«ng th«n lµm nÐ r¬m rÊt phæ biÕn. KÝch th−íc nÐ 1,2 x 1,8m, bá 4kg t»m, 2kg kÐn lµ võa. X. Trë löa: - ë n−íc ta cã ®é Èm cao, nÕu ®Ó t»m nh¶ t¬ tù nhiªn, t¬ bÞ vãn côc, khi −¬m t¬ hay bÞ ®øt gäi lµ tû lÖ lªn t¬ thÊp, kÐn b¸n sÏ bÞ thÊp gi¸. V× vËy cÇn ph¶i trë löa hay lµ “ oi kÐn”. Vô Xu©n nhiÖt ®é thÊp, Èm ®é cao nªn oi kÐn thuËn lîi. Vô HÌ nhiÖt ®é cao nªn viÖc oi kÐn dÔ lµm t¨ng 1 – 20C. NhiÖt ®é t¨ng sÏ lµm Èm ®é gi¶m nh−ng t»m vÉn nh¶ t¬ tèt vµ tû lÖ t¬ cao. V× vËy c¶ Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 6
  7. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói t»m ®a hÖ vµ t»m l−ìng hÖ gièng míi ®Òu ph¶i trë löa: T»m ®a hÖ trë löa 1 ®ªm, t»m l−ìng hÖ trë löa 2 ®ªm. Buång t»m 10 – 15m2 ®Æt 1 lß than tæ ong vµo ban ®ªm, buång t»m réng h¬n ®Æt 2 lß than. Chó ý kh«ng ®Ó lß than s¸t nÐ t»m bÞ nãng qu¸ sÏ kh«ng lµm kÐn ®−îc. XI. Gì kÐn: Sau 3 ngµy bá nÐ, t»m nh¶ hÕt t¬ vµ ho¸ nhéng, cã thÓ gì kÐn ®Ó b¸n, gì kÐn sím, t»m ch−a ho¸ nhéng sÏ mÊt t¬, t»m chÕt g©y khã kh¨n cho viÖc −¬m t¬. V× vËy chØ gì kÐn khi t»m ho¸ nhéng, ®¶m b¶o chÊt l−îng kÐn vµ n¨ng suÊt. Th−êng kÐn ®−îc b¸n sau 4 – 5 ngµy t»m chÝn. XII. Phßng trõ bÖnh t»m: XII.1. BÖnh t»m: XII.1.1. BÖnh t»m do virus: T»m bÞ bÖnh do virus ®æi mÇu vµng c¶ th©n hay phÇn ®u«i, t»m cßi cäc, ph¸t dôc kh«ng ®Òu ngay tõ tuæi 2 – 3. T»m ¨n yÕu, cuèi tuæi trong nh− chÝn, gê ®èt cao, ë giai ®o¹n lín kh«ng lµm kÐn ®−îc. NÕu xÐ t»m ®Ó quan s¸t sÏ thÊy ruét vµ tuyÕn t¬ bÞ vµng. BÞ bÖnh nÆng cã ®Õn 70% sè t»m ph¶i ®æ ®i. - Nguyªn nh©n do virus g©y ra, chóng cã s½n trong c¬ thÓ con t»m vµ ngoµi m«i tr−êng. §iÒu kiÖn ph¸t sinh: Khi thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét, c¬n d«ng, giã mïa, n¾ng giã t©y... t¹o ®iÒu kiÖn cho virus cã s½n trong c¬ thÓ ho¹t ho¸ cho ®Õn khi ®¹t tíi ®é ®éc nhÊt ®Þnh sÏ g©y h¹i cho t»m. M«i tr−êng kh«ng s¹ch sÏ, l¸ d©u bÞ «i bÖnh qua l¸ d©u t»m ¨n ph¶i sÏ m¾c bÖnh. - C¸ch phßng trÞ: Lµm vÖ sinh, s¸t trïng buång t»m, ®ãng më cöa buång t»m kÞp thêi khi thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét. Cho t»m ¨n thuèc phßng bÖnh ®Ó øc chÕ virus ph¸t sinh. Dïng thuèc Lôc mª tè, thuèc kh¸ng khuÈn, thuèc kh¸ng khuÈn ®a n¨ng. XII.1.2. BÖnh do vi khuÈn: BÖnh h¹i t»m do vi khuÈn hay cßn gäi lµ bÖnh bñng g©y t¸c h¹i kh«ng kÐm bÖnh do virus g©y ra. BÖnh ph¸t sinh m¹nh trong mïa hÌ khi nhiÖt ®é, Èm ®é ®Òu cao, ®iÒu kiÖn vÖ sinh buång t»m vµ dông cô kÐm. BÖnh cã thÓ g©y chÕt hµng lo¹t, thêi gian g©y bÖnh nhanh. Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 7
  8. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói - C¸ch nhËn biÕt: BÖnh do vi khuÈn cã 3 lo¹i: Bñng ®−êng ruét; bñng m¸u; chÕt ®en. + Bñng ®−êng ruét lµm t»m yÕu, t»m vµng s¸ng trong nh− chÝn. + Bñng m¸u, chÕt ®en ®Çu, ngùc vµ toµn th©n, cuèi còng h¬i tÝm ®á. + Lo¹i t»m chÕt n©u ®en cøng h¬n lo¹i bñng m¸u. - C¸ch phßng trÞ: S¸t trïng, lµm vÖ sinh dông cô vµ buång t»m. Ng¨n chÆn nguån bÖnh bªn ngoµi vµo buång t»m th«ng qua con trïng vµ muçi. Sö dông thuèc chèng bÖnh bñng ®−êng ruét Lôc mª tè. BÖnh bñng m¸u vµ chÕt ®en dïng thuèc Hång mª tè. Ch¨m sãc t»m cÈn thËn, cho t»m ¨n l¸ d©u ngon, kh«ng cho ¨n l¸ d©u «i. Hµng ngµy ph¶i ®iÒu chØnh cöa buång t»m ®Ó thay ®æi kh«ng khÝ. XII.1.3. BÖnh do nÊm (bÖnh t»m v«i): BÖnh do nÊm g©y nªn th−êng gäi lµ bÖnh t»m v«i, g©y h¹i trong ph¹m vi nhÊt ®Þnh. ë miÒn B¾c bÖnh t»m v«i th−êng ph¸t sinh tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 8 trong mïa HÌ thêi tiÕt thay ®æi thÊt th−êng. - C¸ch nhËn biÕt: T»m v«i do nÊm ký sinh trªn da t»m, lóc ®Çu tr«ng gièng nh− giät dÇu, sau ph¸t triÓn réng. NÕu gÆp «n, Èm ®é thÝch hîp, sau 8 – 10 giê nÊm lan kh¾p c¬ thÓ. NÕu nhËn biÕt sím gäi lµ t»m bãng. T»m bãng sÏ bÞ chÕt hµng lo¹t ë tuæi 2 vµ 3. NÕu nhiÔm bÖnh ë giai ®o¹n t»m lín tuæi 4 – 5 t»m chÕt ngay trªn nong, cøng ®Çu vµ nÊm tr¾ng mäc lªn nªn gäi lµ t»m v«i. Ngoµi t»m v«i tr¾ng cßn cã t»m v«i xanh, t»m v«i vµng. - C¸ch phßng trÞ: S¸t trïng dông cô vµ buång t»m. Tiªu diÖt c«n trïng mang nguån bÖnh trªn l¸ d©u. R¾c thuèc bét pha s½n 1 – 3% clorua v«i s¸t trïng m×nh t»m. Dïng Kh¾c lôc tè, Kh¾c c−¬ng tè do Trung Quèc ®Ó phßng trÞ cho t»m. XII.1.4. NhÆng h¹i t»m: NhÆng g©y h¹i chiÕm 30% tæng sè t»m bÞ h¹i. NhÆng ®Î trøng lªn m×nh t»m. Khi dßi dÇy søc chui ra ho¸ nhéng lµm chÕt t»m, nÕu bÞ h¹i giai ®o¹n kÐn lµm cho kÐn thñng ®Çu kh«ng −¬m t¬ ®−îc. - C¸ch phßng trÞ: Che mµnh ng¨n kh«ng cho nhÆng vµo buång t»m. Dïng thuèc chuyªn trõ nhÆng cña Trung Quèc: 1 èng 2ml pha 0,6 lÝt n−íc Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 8
  9. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói phun trùc tiÕp lªn mµnh vµo c¸c ngµy thø 2, 4, 6 ë t»m tuæi 5 phun vµo c¸c buæi chiÒu sÏ lµm trøng rông kh«ng në thµnh dßi ®−îc. XII.2. Giíi thiÖu 1 sè thuèc trÞ bÖnh cho t»m: XII.2.1. Lôc mª tè: Lôc mª tè lµ lo¹i thuèc chèng bÖnh bñng ®−êng ruét. Thuèc ®ãng hép 10 èng, mçi èng 2ml n−íc mÇu tr¾ng pha víi 0,5 lÝt n−íc phun cho 5 – 7 l¸ d©u cho t»m ¨n tõ tuæi 2 ®Õn hÕt tuæi 5. Mçi tuæi cho ¨n 1 – 2 lÇn. Trong tr−êng hîp t»m bÞ bÖnh cã thÓ t¨ng nång ®é thuèc lªn gÊp ®«i: 2 èng thuèc + 0,5 lÝt n−íc phun cho 5kg l¸ d©u. Chó ý: ®Ó cho l¸ d©u kh« sau khi phun thuèc míi cho t»m ¨n. XII.2.2. Hång mª tè: Hång mª tè lµ thuèc ®Æc trÞ bÖnh bñng ®−êng m¸u vµ chÕt ®en ®èi víi t»m. Thuèc còng cã t¸c dông øc chÕ virus. Thuèc ®ãng thµnh èng 2ml, mÇu tr¾ng. Dïng 1 èng thuèc pha víi 0,5 lÝt n−íc phun lªn 5kg l¸ d©u, cho t»m ¨n tõ tuæi dËy 2. XII.1.3. Kh¸ng khuÈn ®a n¨ng vµ t¨ng s¶n l−îng kÐn. §©y lµ lo¹i thuèc kh¸ng ®−îc nhiÒu lo¹i vi khuÈn vµ virus. Thuèc cßn cã t¸c dông gi¶i ®éc, kÝch thÝch sinh tr−ëng, hiÖu qu¶ thuèc cao. §Æc biÖt thuèc øc chÕ ®−îc virus, lµm t¨ng s¶n l−îng kÐn vµ chÊt l−îng t¬ mét c¸ch râ rÖt. Thuèc dïng ®Ó trÞ bÖnh v«i vµ nhÆng h¹i t»m. Thuèc ®ãng trong èng 2ml, cã mÇu n−íc chÌ sÉm. Dïng 1 èng thuèc pha víi 0,2 – 0,4 lÝt n−íc phun lªn 5 – 7 kg l¸ d©u cho t»m ¨n. NÕu ph¸t hiÖn cã bÖnh, t¨ng nång ®é thuèc lªn 2 èng vµ cho ¨n 2 lÇn/ngµy cho ®Õn khi khái bÖnh. Mçi vßng trøng b×nh qu©n dïng hÕt 1 hép thuèc cho c¶ løa, 1 hép trøng (cã 3 vßng) dïng 3 – 4 hép thuèc/løa. XII.1.4. Thuèc kh¸ng khuÈn: Thuèc kh¸ng khuÈn dïng ®Ó trõ bÖnh vi khuÈn, ®ång thêi cã t¸c dông s¸t trïng l¸ d©u. Thuèc kh¾c phôc ®−îc sù v« hiÖu ho¸ (hay lµ sù nhên thuèc) Lôc mª tè cña vi khuÈn. Thuèc ®ãng èng 2ml. mÇu tr¾ng. Dïng 1 èng thuèc pha víi 0,5 lÝt n−íc phun cho 5kg l¸ d©u cho t»m ¨n. Tr−êng hîp t¨ng lªn th× dïng 2 èng cho t»m ¨n liÒn 3 lÇn. Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 9
  10. Sæ tay ChuyÓn giao c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói XII.2.5. Kh¾c lôc tè: Thuèc Kh¾c lôc tè hoÆc Kh¾c c−¬ng sè 1 ®Ó trÞ bÖnh t»m v«i, tõ tuæi 2 – tuæi 3. T»m lín bÞ bÖnh v«i sÏ chÕt nhéng vµ ngµi. Lo¹i bÖnh nµy do nÊm g©y h¹i trªn da t»m. V× vËy thuèc ®−îc phun trùc tiÕp lªn m×nh t»m vµ trªn l¸ d©u cho t»m ¨n. Thuèc cã mµu vµng ®Õn vµng sÉm ®−îc ®ãng trong èng 5ml, mçi hép thuèc cã 5 èng. Dïng 1 èng thuèc pha víi 0,25 lÝt n−íc (250ml) n−íc phun lªn m×nh t»m tõ lóc t»m tuæi 2, mçi buæi phun 1 – 2 lÇn. NÕu phun lªn l¸ d©u th× dïng 1 èng thuèc pha víi 0,5 lÝt n−íc phun cho 5kg l¸ d©u cho t»m ¨n. XII.2.6. Thuèc trõ nhÆng t»m 25%: Thuèc cã mïi thuèc s©u, mÇu tr¾ng, ®Æc hiÖu víi nhÆng h¹i t»m. Thuèc võa cã t¸c dông néi hÊp, tiÕp xóc ®èi víi t»m võa cã tÝnh xua ®uæi nhÆng. Thuèc ®−îc phun vµo ngµy thø 3 lóc t»m tuæi 4 vµ ngµy thøc 2, 4, 6 lóc t»m tuæi 5. Giai ®o¹n Êu trïng cña t»m thuèc cã t¸c dông khi phun lªn l¸ d©u cho t»m ¨n (dïng 1 èng thuèc pha víi 1,2 lÝt n−íc, phun cho 5kg l¸ d©u). XII.2.7. Thuèc s¸t trïng dông cô, buång t»m. Thuèc s¸t trïng dông cô, buång t»m chia lµm 2 lo¹i: tiÕp xóc vµ x«ng h¬i. - Thuèc tiÕp xóc cã Thiªn t¬ sè 1 vµ thuèc tÈy uÕ vÒ clorua v«i. Thuèc Thiªn t¬ sè 1 ®ãng gãi 100 gram, cã 1 gãi trong 1 tói, gãi to lµ thuèc s¸t trïng, gãi nhá lµ thuèc xóc t¸c lµm t¨ng kh¶ n¨ng diÖt khuÈn. Khi dïng pha gãi to víi 20 lÝt n−íc, khuÊy ®Òu råi ®æ gãi nhá vµo, thuèc sÏ bÞ bèc h¬i, dïng ®Ó phun hay quÐt lªn dông cô, buång t»m. Sau 1 giê xö lý cã thÓ ®−a t»m vµo nu«i. - Thuèc x«ng h¬i: Dïng 1 lÝt thuèc phoãc-m«n 36% cã b¸n trªn thÞ tr−êng pha vãi 17 lÝt n−íc vµ thªm vµo 1% v«i t−¬i dïng ®Ó phun tiªu ®éc cho buång t»m. CÇn ®ãng kÝn cöa trong 5 giê sau ®ã më cöa ®Ó vµi ngµy sau míi ®−a t»m vµo buång nu«i. NÕu cã clorua v«i 25% th× dïng 1kg thuèc pha víi 24 kg n−íc phun lªn dông cô, nÒn nhµ buång t»m, l−îng dïng 225ml thuèc ®· pha cho 1m2, gi÷ Èm trong 1 – 2 giê sau ®ã míi ®−a t»m vµo buång nu«i. Trung t©m Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn Vïng 10
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2