Kỹ thuật sinh sản cho bò sữa part 2

Chia sẻ: Asfj Asfhjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chu kỳ động dục – giao phối - sinh con là giai đoạn bò giúp ích cho đời vì sản xuất ra nhiều sữa và sinh ra nhiều bê con xinh xắn. Trách nhiệm “sinh con và cho sữa” là nhiệm vụ cực kỳ cao quý nên con người phải huy động tất cả hiểu biết, tình cảm… để giúp cho bò cái thực hiện được nhiệm vụ này một cách tốt nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ thuật sinh sản cho bò sữa part 2

Hình 3. Gi i ph u bu ng tr ng A.f. noãn nang thui ch t; C.a. th b ch; C.l. th vàng; G.e. Bi u mô m m; G.f. nang graaf; H. R n bu ng tr ng; I.c. TB k ; P.f. nang sơ c p; S.f. nang th c p; T.a. b c màng tr ng; T.f. nang c p3 Các c u trúc quan tr ng c a bu ng tr ng là nang và th vàng. C hai c u trúc này s thay i theo chu kỳ ng d c. c bi t có r t nhi u giai o n phát tri n khác nhau c a các nang cùng t n t i. i m quan tr ng nh t c n ph i nh là c i m bu ng tr ng thay i theo chu kỳ ng d c. Chi ti t s ư c trình bày chương “Sinh lý sinh s n”. *S phát tri n nang tr ng . Nang nguyên thu ⇒ Nang sơ c p ⇒ Nang th c p ⇒ Nang c p 3 ⇒ Nang graaf 6
2. Sinh lý sinh s n cơ b n Hình 4. Quá trình sinh s n và các y u t nh hư ng n quá trình sinh s n (E.S.E.Hafez,1987) Trư c khi h c v sinh lý sinh s n, c n ph i hi u r ng có r t nhi u y u t nh hư ng n sinh s n. T t nhiên, m c ích cu i cùng c a sinh s n là “có m t con bê kho m nh”. Tuy nhiên, quá trình sinh s n bao g m r t nhi u y u t khác như môi trư ng, n i ti t, di truy n và truy n nhi m”, ã c p hình v 4. ây là nh ng y u t nh hư ng n toàn b quá trình sinh s n. Môi trư ng bao g m c các y u t bên trong như dinh dư ng. Các y u t này có m i quan h liên quan m t thi t v i nhau. 2-1. S thành th c v tính S thành th c v tính ư c nh nghĩa là th i kỳ phát tri n, mà t i th i i m ó con bò cái tơ bt u thành th c v tính và có kh năng sinh s n. Trong trư ng h p c a bò cái, th i i m xu t hi n r ng tr ng l n u tiên ư c coi là m c ánh d u cho s thành th c v tính. M t con bò tơ Holstein phát tri n t t s b t u thành th c v gi i tính sau 10-12 tháng tu i. Tuy nhiên, l n d n tinh u tiên ph i ư c quy t nh d a theo s phát tri n c a cơ th bò. N u bò mang thai quá s m s là nguyên nhân gây ra khó do ư ng sinh còn h p. Nh t B n, tiêu chu n ư c khuy n cáo cho l n d n tinh nhân t o l n u tiên là khi kh i lư ng cơ th bò t 350 kg i v i bò thu n Holstein. N u m t con bò tơ t ư c m c kh i lư ng này khi 15 tháng tu i và mang thai thì l a u tiên c a bò s vào th i i m bò tròn 2 tu i (24 tháng). 7
2-2. Ki m soát Hocmone Hình 5. Sơ các giai o n c a chu kỳ ng d c, n ng progesterone huy t thanh và n ng hoocmone lutein huy t thanh. Hình 5 là hình v gi i thích các giai o n c a chu kỳ ng d c, lư ng progesterone và lutein huy t thanh, bao g m hai chu kỳ ng d c y và b t u chu kỳ th 3. Chu kỳ ng d c bao g m các giai o n: trư c ng d c, ng d c, sau ng d c và không ng d c. Th vàng ho t ng t ngày th 5 n ngày th 17. Trong su t th i gian này, lư ng progesterone cao hơn các th i gian khác. M c nh i m c a lutein là r t c n thi t làm cho các nang tr ng tr i có th r ng tr ng. Trư c khi r ng tr ng, lutein dâng lên m t m c cao t m th i như trong hình v . * Khi m iêu t các ngày trong m t chu kỳ, ngày th 5 nghĩa là 5 ngày sau khi ng d c. Ngày 0 = ngày ng d c. (Ki m soát hoocmôn c a chu kỳ ng d c) 1 Estrogen Progesterone (hoocmôn steroid) (Nang) (Th vàng) FSH LH (Gonadotrophine. Gn) (Tuy n yên) GnRH (Hoocmôn phóng thích gonodotrophine) (Vùng dư i i) Chu kỳ ng d c ư c i u khi n b i các hormone và theo 3 bư c gi ng như hình v trên. 8
Fig.6 Tương tác gi a các hoocmôn vùng dư i i, thuỳ trư c tuy n yên, bu ng tr ng và hoocmôn t cung n quá trình i u khi n sinh s n Chu trình i u khi n theo ba bư c ư c th hi n hình 6. Trong hình này có b sung hoocmone khác là Prostaglandin F2α (PGF2α). PGF2α ư c s n xu t trong n i m c t cung và có vai trò quan tr ng trong quá trình thoái hoá th vàng. M t i m quan tr ng khác là “ i u hoà ngư c âm tính” c a Estrogen và Progesterone. Hãy chú ý n mũi tên c a Estrogen và Progesterone ch tr c ti p lên vùng ư i i. i u này có nghĩa là thông tin v lư ng nh ng hoocmôn này ư c truy n tr c ti p n vùng du i i, n u n ng các hoocmôn này quá cao, vùng dư i i s gi m ti t gonodotrophine. 2-3. Chu kỳ ng d c Trư c tiên chúng ta ph i hi u ư c ch c năng c a hai lo i hoocmôn steroid: estrogen và progesterone vì hai lo i hoocmôn này thay i theo chu kỳ ng d c, có nh hư ng tr c ti p n các cơ quan sinh s n và t p tính sinh d c c a con cái. . 9
Hình 7. N ng c a Estrogen và Progesterone trong chu kỳ ng d c Trong chu kỳ ng d c, n ng Progesterone gi m t ng t xung quanh th i i m ng d c còn n ng Estrogen thay i theo d ng hình sóng. S thay i d ng hình sóng này có liên quan n sóng nang (khái ni m này s ư c trình bày ph n sau). Chu kỳ ng d c thư ng ư c chia làm 4 giai o n như sau. Giai o n Ngày c a chu kỳ Kho ng th i gian Hi n tư ng T l nang tr ng chín cao ng d c 0 10-12 gi Estrogen LH t nh R ng tr ng (trong vòng 12-18 Sau ng d c 1-3 5-7 ngày gi ), hình thành th vàng, không ph n ng l i prostagladin Th vàng thành th c, n ng Không ng d c 5-18 10-15 ngày progesterone cao Thái hoá th vàng, nang tr ng Trư c ng d c 19-21 3 ngày chín, estrogen tăng 10