Kỹ thuật sinh sản cho bò sữa part 3

Chia sẻ: Asfj Asfhjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

92
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lần động dục đầu tiên, đánh dấu thời gian hết tuổi “teen” nên bò còn nhiều bỡ ngỡ. Nói chính xác, cơ thể của chị bò chưa phát triển toàn diện nên chưa sẵn sàng cho một thời kỳ... đẻ chửa! Kỳ động dục tiếp theo là thời điểm “vàng” để bò cái mang thai đứa con đầu lòng, giai đoạn có nhiều thử thách.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ thuật sinh sản cho bò sữa part 3

Hình 8. Hình nh v s thay i bu ng tr ng trong chu kỳ ng d c 2-4 . Sóng nang S phát tri n g n ây c a máy siêu âm ã t o kh năng ki m tra s phát tri n c a nang tr ng bên trong bu ng tr ng chính xác hơn nhi u. Nh ó k t qu là chúng ta có th bi t ư c s t n t i c a sóng nang nhi u lo i ng v t. (Hình 9. Máy siêu âm) Máy ch n oán b ng siêu âm (hình bên), cho phép ta th y ư c hình nh m t c t t i th i i m th c xác nh c a b t kỳ b ph n, cơ quan nào. Trong lĩnh v c nghiên c u sinh lý sinh s n, chi c máy này cho phép ta ch n oán cơ quan sinh s n vô cùng chính xác như ch n oán mang thai, s hình thành th vàng và s phát tri n c a nang tr ng. 11
Hình 10. Hình nh siêu âm c a bu ng tr ng Hình 10 là hình nh siêu âm c a bu ng tr ng bò s a. Khi nhìn chúng ta có th nhìn th y nhi u vòng tròn en bên trong bu ng tr ng. Nh ng vòng tròn này là hình nh c a các nang tr ng. (Do sóng âm có th quét qua l p d ch, b t kỳ ph n nào ch a d ch u có hình nh siêu âm màu en; còn các mô c ng như mô xương có hình nh siêu âm màu tr ng). ng th i, chúng ta có th bi t chính xác kích c c a m i cơ quan nh vào thư c o phía bên trái ho c ch c năng o luôn s n có h u h t các máy siêu âm. Hình 11 cho bi t “Mô hình phát tri n nang tr ng c u”, lo i ng v t không có s khác bi t nhi u so v i bò s a. Khi con cái ư c sinh ra, bu ng tr ng c a nó ch a vài trăm nghìn nang nguyên thu , ư c g i là “qu n th nang nguyên thu ”. S lư ng c a các nang này s không bao gi tăng lên mà ch gi m i trong su t vòng i c a con v t. V i bò s a, thư ng ch có m t nang r ng trong m t l n ( ôi khi có hai nang r ng nhưng s lư ng này không nhi u). Tuy nhiên, i u ó không có nghĩa là ngay t u ch có m t nang tr ng phát tri n.Th c t , có m t nhóm nang b t u phát tri n trư c tiên nhưng h u h t chúng u b thoái hoá ( ư c g i là s thui ch t). M t trong s các nang ó phát tri n kích c gi ng nang r ng ( ư c g i là “nang tr i”) nhưng r i cũng thoái hoá (tr trư ng h p m t sóng). S phát tri n theo nhóm c a nang tr ng này ư c l p i l p l i t 2 n 3 l n gi ng như các sóng (M t vài con cái có s phát tri n theo nhóm c a nang tr ng l p i l p l i t 1 n 4 l n nhưng r t hi m). Cu i cùng, nang tr i sóng cu i s tr thành nang r ng. Hi n tư ng này g i là “Sóng nang”. R t khó xác nh các sóng m i con cái mà không s d ng máy siêu âm và ti n hành ki m tra liên t c (ít nh t ki m tra 2 ngày 1 l n). Hơn n a, m i con cái th hi n d ng sóng m i chu kỳ ng d c là khác nhau. T c là t n t i con cái có 2 ho c 3 d ng sóng. Nhưng v i ki n th c v “sóng nang” chúng ta có th tránh ư c l i trong ch n oán i u ki n bu ng tr ng khi khám 12
qua tr c tràng. Ch ng h n, trư c khi chúng ta bi t v s t n t i c a sóng nang, chúng ta cho r ng s t n t i c ng sinh c a nang l n và th vàng trư ng thành là b t thư ng và có th gây ra tình tr ng thi u ch c năng th vàng. Tuy nhiên, trên th c t s t n t i c ng sinh này là hoàn toàn bình thư ng. Hình 11. Mô hình v s phát tri n nang tr ng cu Dư i ây là tóm t t v “sóng nang”. Trong m i chu kỳ ng d c bình thư ng, hi n tư ng sau ây xu t hi n sau khi r ng tr ng. S rouped ri evelopment oc sa cácfolliclesr ng nh G phát t d n theo nhóm f mall nang t ↓ One nollicle ư selected à nd become ang tr i M t f ang is c ch n v a tr thành n dominant ↓ Dominant kìm hãm s phát tsmall follicles’ development Nang tr i follicle supresses ri n c a các nang nh ↓ Nang tr i m t tính tr i ↓ (L p l i) 13
Hình 12. S thay i kích c c a nang l n nh t và nang l n th hai cũng như th vàng trong su t chu kỳ ng d c Ti t di n c a th vàng (mm2) R ng tr ng Hình 12 cho bi t s thay i kích thư c c a nang tr ng l n nh t và nang tr ng l n th hai cũng như c a th vàng trong chu kỳ ng d c c a bò có 2 và 3 sóng nang. T s phác th o trên, chúng ta có th bi t ư c nh ng i m v sóng nang như sau: * 3 sóng nang có chu kỳ ng d c (21-22 ngày) kéo dài hơn 2 sóng nang (18-19 ngày). 14
* Nang tr i c a sóng cu i (sóng th 2 i v i lo i 2 sóng và sóng th 3 i v i lo i 3 sóng) s tr thành nang r ng. * c hai lo i sóng nang, dài c a sóng nang u tiên không có s khác bi t. Nhưng chi u dài c a sóng nang th 2 và sóng nang th 3 lo i 3 sóng nang là khá ng n. Nói cách khác, lo i 3 sóng nang nang r ng phát tri n nhanh hơn so v i lo i 2 sóng nang. Ch ng h n, hãy gi s chúng ta ti n hành s khám bu ng tr ng c a bò t 16 n 18 ngày và phát hi n nang tr ng l n, n u bò thu c lo i 2 sóng nang thì nang tr ng l n ó có th ang r ng, nhưng n u bò thu c lo i 3 sóng nang thì nang tr ng l n ó có th chưa phát tri n. * 1 ho c 2 nang tr ng l n ( ư ng kính hơn 10mm) luôn luôn t n t i bên trong bu ng tr ng ngo i tr chúng v a m i r ng. Hình 13. Sơ vs thay i c a sóng nang (lo i 3 sóng nang) ôi khi chúng ta dùng Prostaglandin F2α (PGF2α) làm thoái hoá th vàng và gây ng d c. Lo i thu c này r t hi u qu trong gây ng d c. Trung bình sau 3 ngày tiêm PGF2α vào con cái, chúng s b t u bi u hi n ng d c. Tuy nhiên, trên th c t ngày ng d c luôn bi n ng, ôi khi là 2 ngày, ôi khi là 5 ngày. Lý do c a s bi n ng này là “Sóng nang”. Khi PGF2α ư c tiêm vào, nó ph thu c vào giai o n c a sóng nang. Như hình 13 trư ng h p (1), PGF2α ư c tiêm vào ngay sau khi m t sóng m i b t u và sau khi tiêm 2-3 ngày bò b t u ng d c. Còn trong trư ng h p (2), PGF2α ư c tiêm vào khi nang tr i ang tr ng thái tĩnh 15