zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Giáo án điện tử

Lịch sử lớp 10 Bài 5

Chia sẻ: Đinh Thị Kiều Trang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:16

Báo xấu

953
lượt xem 61
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự phát triển chế độ phong kiến dưới thời Đường a. Về kinh tế: + Nông nghiệp: chính sách quân điền, áp dụng kỹ thuật canh tác mới, chọn giống … dẫn tới năng suất tăng. + Thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển thịnh đạt: có các xưởng thủ công (tác phường) luyện sắt, đóng thuyền.  Kinh tế thời Đường phát triển cao hơn so với các triều đại trước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lịch sử lớp 10 Bài 5

CHƯƠNG III TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN Bài 5 TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN (2 tiết) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức Nắm được: - Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc và các quan hệ trong xã hội. - Bộ máy chính quyền phong kiến được hình thành, củng cố từ thời Tần - Hán cho đến thời Minh - Thanh. Chính sách xâm lược chiếm đất đại của các hoàng đế Trung Hoa. - Những đặc điểm về kinh tế Trung Quốc thời phong kiến: Nông nghiệp là chủ yếu, hưng thịnh theo chu kỳ, mầm mống kinh tế TBCN đã xuất hiện nhưng còn yếu ớt. - Văn hoá Trung Quốc phát triển rực rỡ. 2. Tư tưởng - Giúp HS thấy được tính chất phi nghĩa của các cuộc xâm lược của các triều đại phong kiến Trung quốc. - Quý trọng các di sản văn hoá, hiểu được các ảnh hưởng của văn hoá trung quốc đối với Việt Nam.
3. Kỹ năng - Trên cơ sở các sự kiện lịch sử, giúp HS biết phân tích và rút ra kết luận. - Biết vẽ sơ đồ hoặc tự vẽ được lược đồ để hiểu được bài giảng. - Nắm vững các khái niệm cơ bản. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Bản đồ Trung Quốc qua các thời kỳ. - Sưu tầm tranh ảnh như: Vạn lý trường thành, Cố cung, đồ gốm sứ của Trung Quốc thời phong kiến. Các bài thơ Đường hay, các tiểu thuyết thời Minh - Thanh. - Vẽ các sơ đồ về sự hình thành xã hội phong kiến Trung quốc, sơ đồ về bộ máy Nhà nước thời Minh - Thanh. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi: tại sao nói "khoa học đã có từ lâu nhưng đến thời Hy Lạp, Rôma khoa học mới trở thành khoa học"? 2. Dẫn dắt bài mới GV khái quát phần kiểm tra bài cũ và dẫn dắt HS vào bài mới, nêu nhiệm vụ nhận thức bài mới như sau: Trên cơ sở thuộc mô hình các quốc gia cổ đại phương Đông, Trung Quốc vào những thế kỷ cuối công nguyên do sự phát triển của sản xuất, xã hội phân hoá giai cấp nên chế độ phong kiến ở đây đã sớm hình thành. Nhà Tần đã khởi đầu xây dựng chính quyền phong kiến, hoàng đế có quyền tuyệt đối. Kinh tế phong kiến trung quốc chủ yếu là nông nghiệp phát triển thăng trầm theo sự hưng thịnh của chính
trị. Cuối thời Minh - Thanh đã xuất hiện mầm mống quan hệ sản xuất TBCN nhưng nó không phát triển được. Trên cơ sở những điều kiện kinh tế xã hội mới, kế thừa truyền thống của nền văn mình cổ đại, nhân dân Trung Quốc đã đạt nhiều thành tựu văn hoá rực rỡ. Để hiểu được quá trình hình thành chế độ phong kiến ra sao? Phát triển qua các triều đại như thế nào? Sự hưng thịnh về kinh tế gắn với chính trị thế nào? Tại sao có các cuộc khởi nghĩa nông dân vào cuối các triều đại. Những thành tựu văn hoá rực rỡ của Trung quốc là gì? Bài học hôm nay giúp các em nắm bắt được những vấn đề trên. 3. Tổ chức các hoạt động trên lớp Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững Hoạt động 1: hoạt động cá  Chế độ phong kiến nhân thời tần - Hán - Trước hết GV gợi lại cho HS nhớ lại kiến thức đã học ở bài các quốc gia cổ đại phương Đông, về các giai cấp cơ bản trong xã hội, sau đó đặt câu hỏi: - Việc sử dụng công cụ bằng sắt ở Trung quốc vào thế kỷ V TCN có tác dụng gì? Cho HS cả lớp xem sơ đồ treo bảng và gọi một HS trả lời, các HS khác bổ sung cho bạn. Quý tộc ND Quý tộc Nông giàu Nông ND dân dân tự canh công ND lĩnh xã nghèo canh
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững HS dựa vào những kiến thức đã học ở những bài trước và dựa vào sơ đồ để trả lời. GV củng cố và giải thích thêm cho HS rõ: - Trong xã hội Trung Quốc, từ khi đồ sắt xuất hiện, xã hội đã có sự phân hoá, hình thành hai a. Sự hình thành nhà Tần giai cấp mới địa chủ và nông - Hán: dân lĩnh canh, từ đây hình thành quan hệ sản xuất phong kiến, đó là quan hệ bóc lột giữa địa chủ và nông dân lĩnh canh thay thế cho quan hệ bóc lột quý tộc và - Năm 221 - TCN, nhà nông dân công xã. Tần đã thống nhất Trung - Nhà Tần - Hán được hình Quốc, vua Tần tự xưng thành như thế nào? Tại sao nhà là Tần Thuỹ Hoàng. Tần lại thống nhất được Trung - Lưu Bang lập ra Nhà Quốc? Hán 206 - 220 TCN. Cho HS đọc SGK, gọi một HS Đến đây chế độ phong trả lời và các em khác bổ sung. kiến Trung Quốc đã
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững GV củng cố và chốt ý: Trên được xác lập. lưu vực Hoàng Hà và Trường Giang thời cổ đại có nhiều nước ngỏ thường chiến tranh xâu xé thôn tính lẫn nhau làm thành cục diện Xuân Thu chiến quốc. Đến thế kỷ IV - TCN, Nhà Tần có tiềm lực kinh tế, quân sự mạnh hơn cả đã lần lượt tiêu diệt các đối thủ. Đến năm 221- TCN, đã b. Tổ chức bộ máy nhà thống nhất Trung quốc, vua Tần nước thời Tần - Hán tự xưng là Tần Thuỷ Hoàng, chế độ phong kiến Trung Quốc hình thành. Nhà Tần tồn tại được 15 - Ở TW: Hoàng đế có năm sau đó bị cuộc khởi nghĩa quyền tuyệt đối, bên của Trần Thắng và Ngô Quảng dưới có thừa tướng, thái làm cho sụp đổ. uý cùng các quan văn, võ. - Lưu Bang lập ra Nhà Hán 206 TCN - 220. Đến đây chế độ phong kiến Trung quốc đã được xác lập. - Ở địa phương: Quan - GV cho HS quan sát sơ đồ tổ thái thú và Huyện lệnh. chức bộ máy Nhà nước phong (Tuyển dụng quan lại kiến và trả lời câu hỏi: Tổ chức chủ yếu là hình thức bộ máy Nhà nước phong kiến tiến cử). thời Tần - Hán ở Trung Ương và địa phương như thế nào?
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững GV đặt câu hỏi: Hãy kể tên các cuộc khởi nghĩa của nhân - Chính sách xâm lược dân ta chống lại sự xâm lược của nhà Tần - Hán: xâm của Nhà Tần, Nhà Hán? (gợi ý lược các vùng xung VD cuộc khởi nghĩa của nhân quanh, xâm lược Triều dân ta chống quân Tần TCN, Tiên và đất đai của cuộc khởi nghĩa Hai Bà trưng người Việt cổ. chống quân Hán năm 40…). Hoàng đế Thừa tướng Thái uý Các Các Các Các chức chức quan quan quan quan văn võ khác khác Quận Quận Huyện Huyện Huyện Huyện Hoạt động 2: Hoạt động theo  Sự phát triển chế nhóm độ phong kiến dưới
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững - GV nêu câu hỏi cho từng thời Đường nhóm: + Nhóm 1: Nhà Đường được thành lập như thế nào? Kinh tế thời Đường so với các triều đại trước? Nội dung của chính sách Quân điền? + Nhóm 2: Bộ máy Nhà nước thời Đường có gì khác so với các triều đại trước? + Nhóm 3: Vì sao lại nổ ra các cuộc khởi nghĩa nông dân vào cuối triều đại nhà Đường? HS thảo luận từng nhóm đọc a. Về kinh tế: SGK, tìm ý trả lời và thảo luận + Nông nghiệp: chính với nhau. sách quân điền, áp dụng Sau đó đại diện các nhóm lên kỹ thuật canh tác mới, trình bày, các nhóm khác nghe và chọn giống … dẫn tới bổ sung. năng suất tăng. - Cuối cùng GV nhận xét và + Thủ công nghiệp và chốt ý: thương nghiệp phát triển + Nhóm 1: Sau Nhà Hán, Trung thịnh đạt: có các xưởng Quốc lâm vào tình trạng loạn lạc thủ công (tác phường) kéo dài, Lý Uyên dẹp được loạn, luyện sắt, đóng thuyền. lên ngôi Hoàng đế, lập ra Nhà → Kinh tế thời Đường đường (618 - 907). phát triển cao hơn so với - Kinh tế nhà Đường phát triển các triều đại trước.
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững hơn các triều đại trước đặc biệt trong nông nghiệp có chính sách quân điền (lấy ruộng đất công và b. Về chính trị ruộng đất bỏ hoang chia cho - Từng bước hoàn thiện nông dân. Khi nhận ruộng nông chính quyền từ TW dân phải nộp thuế cho Nhà nước xuống địa phương, có theo chế độ tô, dung, điệu, nộp chức Tiết độ sứ bằng lúa, ngày công lao dịch và - Tuyển dụng quan lại bằng vải). Ngoài ra thủ công bằng thi cử (bên cạnh cử nghiệp và thương nghiệp thịnh con em thân tín xuống đạt dưới thời Đường. các địa phương). + Nhóm 2: Bộ máy Nhà nước nhà Đường tiếp tục được củng cố từ TW đến địa phương làm cho bộ máy cai trị phong kiến ngày càng hoàn chỉnh. Có thêm chức Tiết độ sứ. Chọn quan lại bên cạnh việc cử con em quan - Mâu thuẫn xã hội dẫn lại cai quản ở địa phương còn có đến khởi nghĩa nông dân chế độ thi tuyển chọn người làm thế kỷ X khiến cho nhà quan. Đường sụp đổ. - Nhà Đường tiếp tục chính sách xâm lược láng giềng, mở rộng lãnh thổ. Nhà Đường đã từng đặc ách thống trị lên đất nước ta và đã bị nhân dân ta vùng lên khởi nghĩa trong đó có cuộc
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững khởi nghĩa tiêu biểu của Mai Thúc Loan (năm 722), chống lại sự đô hộ của nhà Đường. + Nhóm 3: Cuối triều đại Nhà Đường, mâu thuẫn xã hội giữa nông dân với địa chủ quan lại ngày càng gay gắt dẫn đến khởi nghĩa nông dân và nhà Đường sụp đổ. Hoạt động 3: Hoạt động tập  Trung Quốc thời thể và cá nhân Minh - Thanh GV đặt câu hỏi cho cả lớp: a. Sự thành lập nhà Nhà Minh, nhà Thanh được Minh - nhà Thanh: thành lập như thế nào? - Nhà Minh thành lập - Cho HS tìm hiểu SGK và trả (1638 - 1644), người lời, gọi một HS trả lời, HS khác sáng lập là chu Nguyên bổ sung. Chương. - GV nhận xét và chốt ý: sau - Nhà Thanh thành lập nhà Đường đến nhà Tống, nhà 1644 - 1911. Nguyên. - Phong trào khởi nghĩa nông dân của Chu Nguyên Chương đã thành lập nhà Minh (1638 - 1644). Khởi nghĩa của Lý Tự Thành làm cho nhà Minh sụp đổ, giữa lúc đó bộ tộc Mãn Thanh ở b. Sự phát triển kinh tế
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững phía Bắc Trung quốc đã đánh bại dưới triều Minh: Từ thế Lý Tự Thành lập ra nhà Thanho kỷ XVI đã xuất hiện (1644 - 1911). mầm mống kinh tế - GV đặt câu hỏi: Dưới thời TBCN: Minh kinh tế Trung quốc có + Thủ công nghiệp: xuất điểm gì mới so với các triều đạihiện công trường thủ trước? Biểu hiện? công, quan hệ chủ - - GV cho cả lớp thảo luận và người làm thuê. gọi một HS trả lời, các HS khác + Thương nghiệp phát có thể bổ sung cho bạn. triển thành thị mở rộng - GV nhận xét và chốt lại: Các và phồn thịnh. vua triều Minh đã thi hành nhiều biện pháp nhằm khôi phục, phát triển kinh tế. Đầu thế kỷ XVI quan hệ sản xuất TBCN đã xuất hiện trong các ngành nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp. Các thành thị mọc lên nhiều và rất phồn thịnh. Bắc Kinh, Nam Kinh không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là trung tâm kinh tế lớn. - GV có thể giải thích thêm: Sự thịnh trị của Nhà Minh còn biểu hiện ở lĩnh vực chính trị: ngay từ khi lên ngôi, Minh Thái c. Về chính trị: Bộ máy Tổ đã quan tâm đến xây dựng Nhà nước phong kiến
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững chế độ quân chủ chuyên chế TW ngày càng tập quyền. tập quyền (quyền lực ngày càng Quyền lực ngày cáng tập tập trung vào tay nhà vua, bỏ trung trong tay nhà vua. chức thừa tướng, Thái uý, giúp - Mở rộng bành trướng việc cho vua là 6 bộ, vua tập ra bên ngoài trong đó có trung mọi quyền hành trong tay, sang xâm lược đại Việt trực tiếp chỉ huy quân đội). nhưng đã thất bại nặng GV đặt ra câu hỏi: Tại sao nề. Nhà Minh với nền kinh tế và chính trị thịnh đạt như vậy lại sụp đổ? - Gọi HS trả lời và GV nhận xét và phân tích cho HS thấy: Cũng như các triều đại phong kiến trước đó, cuối triều Minh d. Chính sách của nhà ruộng đất ngày càng tập trung Thanh: vào tay giai cấp quý tộc, địa chủ còn nông dân ngày càng cực khổ - Đối nội: Ap bức dân ruộng ít, sưu cao, thuế nặng tộc, mua chuộc địa chủ cộng với đi lính phục vụ cho các người Hán. cuộc chiến tranh xâm lược, mở - Đối ngoại: thi hành rộng lãnh thổ của các triều vua, chính sách "bế quan toả vì vậy mâu thuẫn giữa nông dân cảng". với địa chủ ngày càng gay gắt và → Chế độ phong kiến cuộc khởi nghĩa nông dân của Lý Nhà Thanh sụp đổ năm Tự Thành làm cho nhà Minh sụp 1911. đổ.
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững GV đặt câu hỏi: Chính sách cai trị của Nhà Thanh? Gọi 1 HS trả lời, các HS bổ sung sau đó GV nhận xét, chốt ý: Người Mãn Thanh khi vào Trung Quốc lập ra nhà Thanh và thi hành chính sách áp bức dân tộc, bắt người Trung Quốc ăn mặc và theo phong tục người Mãn, mua chuộc địa chủ người Hán, giảm thuế cho nông dân nhưng mâu thuẫn dân tộc vẫn tăng dẫn đến khởi nghĩa nông dân khắp nơi. - Đối ngoại: thi hành chính sách "bế quan toả cảng" trong bối cảnh bị sự nhóm ngó của tư bản phương Tây dẫn đến sự suy sụp của chế độ phong kiến. Cách mạng Tân Hợi năm 1911 đã làm cho nhà Thanh sụp đổ. Hoạt động 4: Làm việc theo  Văn hoá Trung quốc nhóm GV chia cả lớp làm 2 nhóm chính và giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm:
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững - Nhóm 1: Những thành tự trên lĩnh vực tư tưởng của chế độ phong kiến Trung Quốc? - Nhóm 2: Những thành tựu trên các lĩnh vực sử học, văn a. Tư tưởng: học, khoa học kỹ thuật? - Nho giáo giữa vai trò GV cho đại diện nhóm trình quan trọng trong hệ tư bày, và bổ sung cho nhau, sau đó tưởng phong kiến công GV nhận xét và chốt ý: cụ tinh thần bảo vệ chế + Nhóm 1: Nho giáo giữ vai trò độ phong kiến, về sau quan trọng trong lĩnh vực tư Nho giáo càng trở lên tưởng. Người khởi xướng nho bảo thủ, lỗi thời và kìm học là Khổng Tử. Từ thời Hán hãm sự phát triển của xã Nho giáo đã trở thành công cụ hội. thống trị về mặt tinh thần với - Phật giáo cũng thịnh quan niệm về vua - tôi, cha - con, hành nhất là thời chồng - vợ, nhưng về sau Nho Đường. Giáo càng trở lên bảo thủ, lỗi thời và kìm hãm sự phát triển của xã hội. - Phật giáo cũng thịnh hành b. Sử học: nhất là thời Đường. Thời Tư Mã Thiên với bộ sử Đường, vua đường đã cử các nhà ký. sư sang Ấn Độ lấy kinh phật như cuộc hành trình đầy gian nan c. Văn học: vất vả của nhà sư Đường + Thơ phát triển mạnh Huyền Trang. dưới thời Đường.
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững + Nhóm 2: bắt đầu từ thời Tây + Tiểu thuyết phát triển Hán, sử học đã trở thành lĩnh vực mạnh ở thời Minh - độc lập, người đặt nền móng là Thanh. Tư Mã Thiên với bộ sử ký. Văn học: Thơ phát triển mạnh dưới thời đường với những tác giả tiêu biểu: Đỗ Phủ, Lý Bạch, Bạch Cư Dị, tiểu thuyết phát triển mạnh ở thời Minh - Thanh với các bộ tiểu thuyết nổi tiếng như Thuỷ Hử của thi Nại Am, tam Quốc diễn nghĩa của La d. Khoa học kỹ thuật: Quán Trung, Tây Du Ký của Ngô Đạt được nhiều thành Thừa An, Hồng Lâu Mộng của tựu trong lĩnh vực hàng Tào tuyết Cần, các tiểu thuyết hải, nghề in làm giấy, của Trung Quốc đều dựa vào gốm, dệt, luyện sắt và những sự kiện có thật và hư cấu kỹ thuật phục vụ cho thêm "7 thực, 3 hư", nó phản ánh chế độ phong kiến. phần nào đời sống của nhân dân Trung Quốc và các mối quan hệ xã hội thời phong kiến (nếu còn thời gian GV có thể kể ngắn gọn nội dung của một tác phẩm …). Khoa học kỹ thuật: Người Trung Quốc đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trong lĩnh vực hàng hải như bánh lái, la bàn,
Những kiến thức HS Các hoạt động của thầy và trò cần nắm vững thuyền buồm nhiều lớp. Nghề in, làm giấy, gốm, dệt, luyện sắt, khai thác khí đốt cũng được người Trung Quốc biết đến khá sớm (GV có thể cho HS quan sát các tranh sưu tầm về đồ gốm, sứ, hàng dệt, cho HS nhận xét và GV phân tích cho HS thấy trình độ cao của người Trung Quốc trong việc sản xuất ra những sản phẩm này). - GV cho Hs xem tranh Cố cung Bắc Kinh và yêu cầu HS nhận xét. Sau đó GV có thể phân tích cho HS thấy uy quyền của chế độ phong kiến, nhưng đồng thời nó cũng biểu hiện tài năng và nghệ thuật trong xây dựng của nhân dân Trung Quốc. 4. Sơ kết bài học GV kiểm tra hoạt động nhận thức của HS với việc yêu cầu HS nêu lại sự hình thành xã hội phong kiến Trung Quốc, sự phát triển của chế độ phong kiến Trung Quốc qua các triều đại, điểm nổi bật của mỗi triều đại? Vì sao cuối các triều đại đều có khởi nghĩa nông dân? Những thành tựu văn hoá tiêu biểu của Trung Quốc thời phong kiến?
5. Bài tập - Dặn dò về nhà - Học bài cũ, làm bài tập trong SGK, đọc trước bài mới. - Bài tập:  Kể tên các triều đại phong kiến Trung Quốc, thời gian tồn tại? Triều đại nào chế độ phong kiến đạt đến đỉnh cao? Biểu hiện?  Những thành tựu văn hoá chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến? Tìm hiểu tác phẩm Sử ký của Tư Mã Thiên.

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.