Luận án phó Tiến sĩ Khoa học ngữ văn: Khảo sát một số đặc điểm nghệ thuật thơ chữ Hán Nguyễn Du

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM<br /> <br /> LÊ THU YẾN<br /> <br /> KHẢO SÁT MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM NGHỆ THUẬT<br /> THƠ CHỮ HÁN NGUYỄN DU<br /> CHUYÊN NGÀNH : VĂN HỌC VIỆT NAM<br /> MÃ SỐ<br /> <br /> : 50433<br /> <br /> LUẬN ÁN PHÓ TIẾN SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN<br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học :<br /> MAI QUỐC LIÊN<br /> Phó Tiến sĩ - Phó Giáo Sƣ<br /> <br /> TP. Hồ Chí Minh 1997<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu thống kê nêu<br /> trong luận án là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất k ỳ công trình nào khác.<br /> <br /> Lê Thu Yến<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1<br /> CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN VĂN BẢN THƠ CHỮ HÁN<br /> NGUYỄN DU ............................................................................................................................ 8<br /> 1.1. Quá trình thu thập di cảo thơ chữ Hán Nguyễn Du ............................................ 9<br /> 1.2. Tình trạng các văn bản hiện có ......................................................................... 11<br /> 1.3. Cách sắp xếp cụ thể từng phần ........................................................................ 15<br /> 1.4. Sự sai biệt về từ ngữ ......................................................................................... 20<br /> 1.5. Sự khác biệt về vấn đề dịch nghĩa ................................................................... 28<br /> CHƢƠNG II: KHẢO SÁT MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM NGHỆ THUẬT THƠ CHỮ HÁN<br /> NGUYỄN DU: HÌNH TƢỢNG NGHỆ THUẬT VỀ CON NGƢỜI, THỜI GIAN NGHỆ<br /> THUẬT, KHÔNG GIAN NGHỆ THUẬT .............................................................................. 41<br /> 2.1. Hình tƣợng nghệ thuật về con ngƣời ................................................................ 41<br /> 2.2. Thời gian nghệ thuật ......................................................................................... 81<br /> 2.3. Không gian nghệ thuật ...................................................................................... 97<br /> CHƢƠNG 3 : KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM NGHỆ THUẬT THƠ CHỮ HÁN NGUYỄN<br /> DU: NGÔN NGỮ .................................................................................................................. 117<br /> 3.1. Câu thơ: ........................................................................................................... 118<br /> 3.2. Từ ngữ: ............................................................................................................ 137<br /> 3.3. Từ những đặc điểm nghệ thuật trên đi vào phân tích một bài thơ cụ thể: Long<br /> thành cầm giả ca ................................................................................................................ 179<br /> PHẦN KẾT LUẬN .................................................................................................... 183<br /> THƢ MỤC THAM KHẢO........................................................................................ 186<br /> <br /> PHẦN MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Thơ chữ Hán là một bộ phận sáng tác quan Trọng của Nguyễn Du, một nhà thơ lớn<br /> của dân tộc ta. Nghiên cứu, khảo sát về thơ chữ Hán Nguyễn Du là một công việc cần thiết và<br /> là một vinh hạnh cho ngƣời đi sau. So với truyện Kiều, thơ chữ Hán ít đƣợc giới nghiên cứu<br /> quan tâm. Có một số công trình đã đề cập đến tƣ tƣởng, quan niệm... của tác giả qua nội dung<br /> thơ chữ Hán. Các công trình này thƣờng nhằm mục đích giúp minh hoạ và soi sáng cho cuộc<br /> đời của tác giả Truyện Kiều hơn là xem thơ chữ Hán nhƣ một đối tƣợng nghệ thuật cần<br /> nghiên cứu. Nhƣ vậy các công trình trên chủ yếu mới tiếp cận từ góc độ nội dung tƣ tƣởng<br /> tập trung ở một số bài thơ tiêu biểu. Trong khi con số 250 bài thơ là con số không nhỏ đối với<br /> một nhà thơ. Hơn nữa Nguyễn Du là một nhà thơ nổi tiếng với lòng nhân ái bao la, yêu đời<br /> thƣơng ngƣời, mà thơ chữ Hán là những mẫu chuyện tâm tình của chính tác giả, không phải<br /> ai khác,thì chắc chắn những cảm hứng nghệ thuật ấy còn chất chứa bao điều, nếu chúng ta có<br /> dịp đi sâu.<br /> Việc giảng dạy trong trƣờng Đại học cũng cần phải quan tâm sâu sắc hơn đối với bộ<br /> phận sáng tác quan trọng này. Nếu chỉ có Truyện Kiều và đôi nét về tác giả qua thơ chữ Hán<br /> có lẽ sẽ còn nhiều thiếu sót. Đi tìm một hệ thống giải mã tƣơng đối hữu hiệu cho thế giới<br /> nghệ thuật thơ chữ Hán Nguyễn Du nhằm phục vụ trực tiếp cho giảng dạy cũng là vấn đề<br /> mang tính cấp thiết.<br /> Bên cạnh đó, còn có sự say mê hứng thú của ngƣời viết đối với một vùng đất nghệ<br /> thuật mênh mông chƣa đƣợc cày xới bao nhiêu và tham vọng hiểu hết, thấu hết bao điều còn<br /> tiềm ẩn trong thế giới nghệ thuật đầy màu sắc kia. Tất nhiên khả năng hạn chế trƣớc tham<br /> vọng to lớn, nhƣng ngƣời viết vẫn nghĩ nếu thực hiện đƣợc tốt đề tài này một là sẽ đóng góp,<br /> bổ sung những hiểu biết về một tác giả lớn, hai là có thể giúp cho việc mở rộng hƣớng giảng<br /> dạy ở nhà<br /> <br /> 1<br /> <br />