Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt nam

1<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ TÀI CHÍNH<br /> <br /> HỌC VIỆN TÀI CHÍNH<br /> ------------------<br /> <br /> NGUYỄN NHƯ DƯƠNG<br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG<br /> TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br /> CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> <br /> Hà nội, 2018<br /> <br /> 2<br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ TÀI CHÍNH<br /> <br /> HỌC VIỆN TÀI CHÍNH<br /> ------------------<br /> <br /> NGUYỄN NHƯ DƯƠNG<br /> <br /> GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG<br /> TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br /> CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ<br /> Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng<br /> Mã số : 9.34.02.01<br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> <br /> PGS.TS ĐINH XUÂN HẠNG<br /> <br /> Hà nội, 2018<br /> <br /> 3<br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan bản luận án tiến sĩ này là công trình nghiên cứu khoa<br /> học độc lập của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận án là<br /> trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.<br /> <br /> NCS NGUYỄN NHƯ DƯƠNG<br /> <br /> 4<br /> DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT<br /> <br /> Viết tắt<br /> <br /> Viết đầy đủ<br /> <br /> AMA<br /> <br /> Phương pháp đo lường hiện đại<br /> <br /> CRO<br /> <br /> Bộ phận quản lý rủi ro<br /> <br /> RRTK<br /> <br /> Rủi ro thanh khoản<br /> <br /> QLRR<br /> <br /> Quản lý rủi ro<br /> <br /> IRB<br /> <br /> Hệ thống đánh giá xếp hạng nội bộ<br /> <br /> EAR<br /> <br /> Thu nhập chịu rủi ro<br /> <br /> ROE<br /> <br /> Tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu<br /> <br /> ROA<br /> <br /> Tỷ suất sinh lời tài sản<br /> <br /> MIS<br /> <br /> Hệ thống thông tin quản lý<br /> <br /> FTP<br /> <br /> Định giá điều chuyển vốn nội bộ<br /> <br /> NIM<br /> <br /> Tỷ lệ thu nhập lãi cận biên<br /> <br /> TPS<br /> <br /> Hệ thống thông tin xử lý giao dịch<br /> <br /> MCO<br /> <br /> Báo cáo dòng tiền ra tối đa<br /> <br /> VAR<br /> <br /> Giá trị chịu rủi ro<br /> <br /> GAP<br /> <br /> Khe hở<br /> <br /> RSA<br /> <br /> Tài sản có nhạy cảm với lãi suất<br /> <br /> RSL<br /> <br /> Tài sản nợ nhạy cảm với lãi suất<br /> <br /> NII<br /> <br /> Thu nhập lãi ròng<br /> <br /> RRLS<br /> <br /> Rủi ro lãi suất<br /> <br /> RRTK<br /> <br /> Rủi ro thanh khoản<br /> <br /> NLP<br /> <br /> Trạng thái thanh khoản ròng<br /> <br /> 5<br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu<br /> Rủi ro tín dụng là một trong những rủi ro chủ yếu, có tác động mạnh mẽ<br /> đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại. Rủi ro tín dụng xảy ra còn tác<br /> động đến khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, từ đó tác động tiêu cực đến<br /> tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế. Mặc dù vậy, ngân hàng thương mại không<br /> thể loại bỏ hoàn toàn rủi ro tín dụng mà chỉ có thể hạn chế ở mức độ nhất định.<br /> Trong hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại, thay vì lựa chọn chiến lược<br /> loại bỏ rủi ro, các ngân hàng thương mại chấp nhận rủi ro, đánh đổi rủi ro để có lợi<br /> nhuận. Hệ thống quản trị rủi ro tín dụng của một ngân hàng thực hiện sứ mệnh đảm<br /> bảo cho ngân hàng luôn kiểm soát rủi ro ở mức độ hợp lý (mức rủi ro ngân hàng có<br /> thể chấp nhận) phù hợp với qui mô và bản chất kinh doanh tín dụng của ngân hàng<br /> và đạt được lợi nhuận cao nhất.<br /> Rủi ro tín dụng xảy ra thường xuyên và gây tổn thất lớn nhất cho các<br /> NHTM. Quản trị rủi ro tín dụng tốt là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của<br /> một NHTM.<br /> Hoạt động tín dụng hiện nay đóng vai trò quan trọng đối với các ngân hàng<br /> thương mại Việt Nam và mang lại nhiều lợi nhuận nhất cho ngân hàng. Tuy nhiên,<br /> hoạt động tín dụng cũng chứa đựng rất nhiều rủi ro, đặc biệt là trong xu hướng hòa<br /> nhập với thông lệ quốc tế, các ngân hàng thương mại Việt Nam đã bộc lộ nhiều mặt<br /> hạn chế. Trong bối cảnh đó, không một ngân hàng hay tổ chức tài chính nào có thể<br /> tồn tại lâu dài mà không có hệ thống quản trị rủi ro hữu hiệu. Việc xây dựng một hệ<br /> thống quản trị nói chung và quản trị rủi ro tín dụng nói riêng có vai trò sống còn đối<br /> với hoạt động ngân hàng.<br /> Hiệp ước Basel 2 là thỏa thuận của các Ngân hàng Trung Ương của các<br /> nước thành viên Ủy ban Basel về một cơ chế quản lý, điều hành, giám sát hoạt động<br /> ngân hàng nhằm tăng cường hiệu quả quản trị rủi ro, đặc biệt là rủi ro tín dụng.<br /> Năm 2006, Hiệp ước có hiệu lực với các định chế tài chính tại các nước thành viên<br /> Ủy ban Basel. Đến nay, theo khảo sát của Ủy ban Basel, Hiệp ước đã được áp dụng<br /> rộng rãi tại các ngân hàng thương mại ở hơn 150 quốc gia, bao gồm cả các nước<br /> không phải là thành viên Ủy ban Basel như một chuẩn mực quốc tế về quản trị rủi<br /> ro, thanh tra, giám sát hoạt động của các ngân hàng thương mại.<br /> Tại Việt nam, ngày 20/3/2014, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có chủ<br /> trương chính thức về triển khai Basel 2 bằng Công văn 1601/NHNN-TTGSNH.<br /> Theo công văn này, 10 ngân hàng thương mại Việt nam trong đó có Ngân hàng<br /> thương mại cổ phần Công thương Việt nam được chọn triển khai thí điểm theo lộ<br /> trình, các ngân hàng thương mại khác triển khai sau giai đoạn thí điểm.<br /> <br />