Luận án Tiến sĩ: Lễ hội Phủ Dầy trong đời sống văn hóa cộng đồng hiện nay

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN DUY HÙNG LỄ HỘI PHỦ DẦY TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỘNG ĐỒNG HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: VĂN HÓA HỌC HÀ NỘI - 2017 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN DUY HÙNG LỄ HỘI PHỦ DẦY TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỘNG ĐỒNG HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: VĂN HÓA HỌC Mã số: 62 31 06 40 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. PGS.TS. PHẠM DUY ĐỨC 2. PGS.TS. PHẠM TRỌNG TOÀN HÀ NỘI - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo qui định. Tác giả Nguyễn Duy Hùng MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA ĐỀ TÀI 8 1.1. Tình hình nghiên cứu lễ hội Phủ Dầy và ảnh hưởng của nó đối với đời sống văn hóa cộng đồng 8 1.2. Cơ sở lý thuyết 28 Chương 2: TỔNG QUAN CHUNG VỀ LỄ HỘI PHỦ DẦY 35 2.1. Tục thờ Mẫu và thờ Mẫu Tứ phủ ở Việt Nam 35 2.2. Khái quát về sự hình thành và phát triển của lễ hội Phủ Dầy 38 2.3. Giá trị đặc thù của lễ hội Phủ Dầy 48 2.4. Vai trò của lễ hội Phủ Dầy 56 Chương 3: TÁC ĐỘNG - ẢNH HƯỞNG QUA LẠI GIỮA LỄ HỘI PHỦ DẦY VỚI ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỘNG ĐỒNG 62 3.1. Tác động tới đời sống văn hóa cộng đồng 62 3.2. Tác động của cộng đồng cư dân tới lễ hội Phủ Dầy 97 3.3. Đánh giá chung về tình hình tác động của lễ hội Phủ Dầy đối với đời sống văn hóa cộng đồng 109 Chương 4: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CHO LỄ HỘI PHỦ DẦY TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỘNG ĐỒNG 115 4.1. Các nhân tố tác động đến sự biến đổi giá trị lễ hội Phủ Dầy hiện nay 115 4.2. Những xu hướng phát triển và biến đổi của lễ hội Phủ Dầy 130 4.3. Một số vấn đề đặt ra đối với việc bảo tồn, phát huy giá trị lễ hội Phủ Dầy trong đời sống văn hóa cộng đồng 135 4.4. Một số khuyến nghị về giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị của lễ hội Phủ Dầy 139 KẾT LUẬN 147 DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 151 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 152 PHỤ LỤC 162 DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 3.1: Số liệu phân loại thành phần cư dân cộng đồng địa phương ở lễ hội Phủ Dầy 64 Bảng 3.2: Số liệu đánh giá tác động tích cực của lễ hội Phủ Dầy tới đời sống văn hóa cộng đồng địa phương 67 Bảng 3.3: Số liệu đánh giá tác động tiêu cực của lễ hội tới đời sống văn hóa cộng đồng địa phương 70 Bảng 3.4: Số liệu đánh giá mức độ tác động của các giá trị lễ hội Phủ Dầy tới đời sống cộng đồng địa phương 75 Bảng 3.5: Số liệu đánh giá tầm quan trọng của vai trò lễ hội Phủ Dầy tới đời sống cộng đồng địa phương 77 Bảng 3.6: Số liệu đánh giá mức độ tác động của lễ hội Phủ Dầy tới đời sống của nhóm học sinh địa phương 81 Bảng 3.7: Số liệu phân loại thành phần nhóm cộng đồng cư dân thập phương trong lễ hội Phủ Dầy 86 Bảng 3.8: Số liệu đánh giá mức độ tác động tích cực của lễ hội đến đời sống văn hóa cộng đồng cư dân thập phương 88 Bảng 3.9: Số liệu đánh giá mức độ tác động tiêu cực của lễ hội tới đời sống văn hóa cộng đồng cư dân thập phương 89 Bảng 3.10: Số liệu đánh giá mức độ tác động của giá trị lễ hội Phủ Dầy đối với đời sống cộng đồng thập phương 91 Bảng 3.11: Số liệu đánh giá mức độ quan trọng của vai trò lễ hội Phủ Dầy đối với đời sống cộng đồng thập phương 93