Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu xác định chỉ thị phân tử SSRs liên kết với locus kiểm soát chất lượng xơ ở cây bông

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ----------------------------------------<br /> <br /> NGUYỄN THỊ MINH NGUYỆT<br /> <br /> NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH CHỈ THỊ PHÂN TỬ<br /> SSRs LIÊN KẾT VỚI LOCUS KIỂM SOÁT<br /> CHẤT LƢỢNG XƠ Ở CÂY BÔNG<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC<br /> <br /> Hà Nội - 2016<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ----------------------------------------<br /> <br /> NGUYỄN THỊ MINH NGUYỆT<br /> <br /> NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH CHỈ THỊ PHÂN TỬ<br /> SSRs LIÊN KẾT VỚI LOCUS KIỂM SOÁT<br /> CHẤT LƢỢNG XƠ Ở CÂY BÔNG<br /> Chuyên ngành: Di truyền học<br /> Mã số:<br /> <br /> 62420121<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC<br /> <br /> NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> 1. TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy<br /> 2. PGS. TS. Trịnh Đình Đạt<br /> <br /> Hà Nội - 2016<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan các kết quả nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận án<br /> là do tôi thực hiện. Các số liệu và kết quả nghiên cứu đã nêu trong luận án là<br /> trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ một công trình nghiên cứu của<br /> tác giả nào khác.<br /> Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ đã đƣợc cám ơn, các tài liệu trích dẫn<br /> nêu trong luận án đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.<br /> Hà Nội, tháng 10 năm 2016<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Nguyễn Thị Minh Nguyệt<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Lời đầu tiên, Nghiên cứu sinh xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.<br /> TS. Trịnh Đình Đạt, TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy, những thầy cô đã tận tình<br /> dẫn dắt, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho NCS trong suốt quá<br /> trình nghiên cứu khoa học và hoàn thành luận án.<br /> Nghiên cứu sinh xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của những<br /> Thầy Cô giáo trong Bộ môn Di truyền học, các Thầy Cô trong Khoa Sinh học<br /> cũng nhƣ các Thầy Cô công tác tại Phòng Đào tạo Sau Đại học, Trƣờng Đại<br /> học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội trong suốt quá trình học<br /> tập tại đây.<br /> Nghiên cứu sinh xin trân trọng cảm ơn TS. Trịnh Minh Hợp, các cán bộ<br /> nghiên cứu trong Phòng Nghiên cứu Công nghệ Sinh học và Ban Lãnh Đạo<br /> Viện nghiên cứu Bông và PTNN Nha Hố đã chia sẻ kinh nghiệm, nguồn vật<br /> liệu, tạo mọi điều kiện giúp đỡ, động viên NCS trong suốt quá trình thực hiện<br /> luận án.<br /> Trong quá trình thực hiện luận án, Nghiên cứu sinh luôn nhận đƣợc sự<br /> chia sẻ, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi của các cán bộ, bạn bè đồng<br /> nghiệp công tác tại Bộ môn Sinh học Phân tử, Viện Di truyền Nông nghiệp và<br /> Ban Lãnh Đạo Viện, Nghiên cứu sinh xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến sự quan<br /> tâm tận tình đó.<br /> Công trình nghiên cứu của Nghiên cứu sinh nằm trong Đề tài “Nghiên<br /> cứu áp dụng chỉ thị phân tử để chọn tạo giống bông có chất lƣợng xơ tốt”<br /> thuộc Chƣơng trình Công nghệ Sinh học Nông nghiệp cấp Nhà nƣớc giai<br /> đoạn 2010- 2015 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.<br /> Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn tới Gia đình và bạn bè, những ngƣời luôn<br /> đồng hành và dành mọi quan tâm, khích lệ Nghiên cứu sinh trong suốt quá<br /> trình học tập và hoàn thành luận án.<br /> Hà Nội, tháng 10 năm 2016<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Nguyễn Thị Minh Nguyệt<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................... 5<br /> DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... 7<br /> DANH MỤC HÌNH .......................................................................................... 9<br /> MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 11<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài luận án ............................................................. 11<br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................. 12<br /> 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án ............................................. 12<br /> 4. Những đóng góp mới của luận án ............................................................ 13<br /> 5. Phạm vi giới hạn của luận án ................................................................... 13<br /> CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................... 14<br /> 1.1. PHÂN LOẠI HỌC VÀ QUÁ TRÌNH TIẾN HÓA CỦA CHI BÔNG<br /> GOSSYPIUM .............................................................................................. 14<br /> 1.1.1. Phân loại học cây bông ....................................................................... 14<br /> 1.1.2. Quá trình tiến hóa chất xơ và những đặc tính chất lƣợng xơ chính<br /> của cây bông ................................................................................................... 15<br /> 1.2. ĐÁNH GIÁ NGUỒN TÀI NGUYÊN DI TRUYỀN VÀ PHÂN TÍCH<br /> ĐA DẠNG DI TRUYỀN TRONG CHI BÔNG ......................................... 18<br /> 1.2.1. Sự đa dạng các chỉ tiêu hình thái và nông học của cây bông .......... 18<br /> 1.2.2. Đa dạng di truyền phân tử trong nguồn gen bông trồng trọt ......... 19<br /> 1.2.2.1. Nguồn gen bông lưỡng bội ................................................................. 19<br /> 1.2.2.2. Nguồn gen bông tứ bội ....................................................................... 20<br /> 1.3. MỘT SỐ KỸ THUẬT CHỈ THỊ PHÂN TỬ VÀ NHỮNG ỨNG<br /> DỤNG TRÊN CÂY BÔNG ........................................................................ 22<br /> 1.3.1. Một số kỹ thuật chỉ thị phân tử chính trên cây bông ...................... 22<br /> 1.3.2. Sự phát triển của chỉ thị SSR và các cơ sở dữ liệu về chỉ thị phân tử<br /> của cây bông ................................................................................................... 24<br /> 1.4. NGHIÊN CỨU LẬP BẢN ĐỒ LIÊN KẾT DI TRUYỀN VÀ BẢN ĐỒ<br /> CÁC LOCUS QUY ĐỊNH CHẤT LƢỢNG XƠ Ở CÂY BÔNG .............. 27<br /> 1.4.1. Những nghiên cứu lập bản đồ liên kết di truyền ở cây bông trên thế<br /> giới................................................................................................................... 27<br /> 1<br /> <br />