Luận án Tiến sĩ Tài chính – Ngân hàng: Giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc

Chia sẻ: Nguyễn Kim Tuyền Hoa | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:226

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của luận án này là tìm hiểu cơ sở lý luận và kinh nghiệm về giải pháp tài chính phát triển bền vững khu công nghiệp; thực trạng giải pháp tài chính phát triển các KCN tỉnh Vĩnh Phúc; hoàn thiện các giải pháp tài chính phát triển bền vững các KCN tỉnh Vĩnh Phúc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Tài chính – Ngân hàng: Giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc

BỘ TÀI CHÍNH BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN TÀI CHÍNH ***** BÙI HỮU PHÚ GIẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH VĨNH PHÚC CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 9.34.02.01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS, TS. Nguyễn Văn Phúc
TS. Nguyễn Xuân Điền Hà Nội 2020
MỤC LỤC 1. S ự c ần thi ết c ủa đ ề tài nghiên cứ u ......................................................................... 1 2. T ổng quan tình hình nghiên c ứu vê đê tai ̀ ̀ ̀ .............................................................. 2 2.1. Những kết quả nghiên cứu ở trong nước............................................................... 2 2.2. Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài........................................................ 10 5. Ý nghĩa khoa h ọc và th ực ti ễn c ủa đ ề tài nghiên cứ u ...................................... 14 6. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu .......................................................................................... 14 6.1. Phương pháp luận chung.................................................................................... 14 6.2. Cách tiếp cận, khung phân tích và phương pháp nghiên cứu cụ thể...................15 6.3. Phương pháp phân tích số liệu............................................................................ 17 7. K ết c ấu c ủa lu ận án .................................................................................................. 17 CHƯƠNG 1 ........................................................................................................................ 18 1.1.2. Phat triên bên v ́ ̉ ̀ ững khu công nghiêp ̣ .............................................................. 21 ̉ ́ ̉ ̣ ̉ ̀ ững 1.1.2.1. Ban chât cua viêc phat triên bên v ́ ........................................................ 21 1.1.2.2. Các tiêu thức đánh giá sự phát triển bền vững của khu công nghiệp............26 1.1.2.2.1. Vị trí địa lý của khu công nghiệp ............................................................ 26 1.1.2.2.2. Chất lượng qui hoạch khu công nghiêp ̣ .................................................. 27 1.1.2.2.3. Diện tích đất và tỉ lệ lấp đầy khu công nghiêp ̣ ...................................... 28 1.1.2.2.4. Tổng số vốn đăng ký va v ̀ ốn đầu tư thực hiện vao khu công nghiêp ̀ ̣ 29 ... 1.1.2.2.5. Kết quả và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiêp̣ ....................................................................................................................... 30 1.1.2.2.6. Trình độ công nghệ và ứng dụng công nghệ trong các doanh nghiệp của khu công nghiêp ̣ ................................................................................................ 31 1.1.2.2.7. Trình độ chuyên môn hoá và liên kết kinh tế cua khu công nghiêp va cac ̉ ̣ ̀ ́ ̣ doanh nghiêp trong khu công nghiêp ̣ ....................................................................... 33 1.1.2.2.9. Kha năng đ̉ ảm bảo sự bền vững môi trường tự nhiên và sinh thái 35 ....... 1.1.2.2.10. Đảm bảo sự phát triển ôn đinh vê m ̉ ̣ ̀ ặt xã hội cua khu công nghiêp va ̉ ̣ ̀ ̣ đia ban xung quanh khu công nghiêp ̀ ̣ ....................................................................... 36 1.2. GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP ..................................................................................................................... 37 1.2.1. Khái niệm giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp...........37 1.2.2. Vai trò của các giải pháp tài chính đến sự phát triển bền vững các khu công nghiệp................................................................................................................... 38 1.2.3. Nội dung các giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp......39 ́ ̉ 1.2.3.1. Cac giai phap tài chính c ́ ủa Nha n ̀ ươć ........................................................ 39 ́ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ̀ ư hạ tầng công nghiêp 1.2.3.2. Cac giai phap cua cac doanh nghiêp đâu t ̣ ............. 46 i
1.2.3.3. Giải pháp tài chính của các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiêp̣ ....................................................................................................................... 52 1.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng tới các giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp................................................................................................... 54 ́ ược va chinh sach phat triên cac khu công nghiêp 1.2.4.1. Chiên l ̀ ́ ́ ́ ̉ ́ ̣ .......................... 54 ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ 1.2.4.2. Bôi canh va điêu kiên phat triên cac khu công nghiêp ́ ̣ ................................ 55 1.2.4.3. Sự phat triên cua cac khu công nghiêp ́ ̉ ̉ ́ ̣ ....................................................... 56 1.2.4.4. Năng lực quan ly cua cac chu thê liên quan t ̉ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ơi s ́ ự phat triên cua cac khu ́ ̉ ̉ ́ công nghiêp̣ .............................................................................................................. 57 1.2.4.5. Năng lực tai chinh cua cac chu thê liên quan t ̀ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ới sự phat triên cua cac khu ́ ̉ ̉ ́ công nghiêp̣ .............................................................................................................. 58 1.3. KINH NGHI ỆM V Ề GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ẠI M ỘT S Ố T ỈNH Ở VI ỆT NAM ................ 59 1.3.1. Kinh nghiệm ở Hưng Yên................................................................................. 59 1.3.2. Kinh nghiệm ở Bắc Giang................................................................................. 62 1.3.3. Kinh nghiệm ở Hải Phòng................................................................................. 63 1.3.4. Kinh nghiệm ở Bình Dương............................................................................. 65 1.3.5. Một số bài học về giải pháp tài chính phát triển bền vững khu công nghiệp rút ra cho tỉnh Vĩnh Phúc................................................................................................ 66 2.1. TH ỰC TR ẠNG PHÁT TRI Ể N CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC .......................................................................................................................... 69 2.1.1. Sự hình thành và phát triển các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc.....................69 2.1.2. Tính bền vững trong sự phát triển các khu công nghiệp Vĩnh Phúc .................77 2.1.2.1. Chất lượng qui hoạch khu công nghiêp ̣ ..................................................... 77 2.1.2.2. Vị trí địa lý của các khu công nghiêp Vinh Phuc ̣ ̃ ́ ....................................... 78 2.1.2.3. Diện tích đất và tỉ lệ lấp đầy các khu công nghiêp ̣ ở Vinh Phuc ̃ ́ ............. 79 2.1.2.5. Kết quả hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiêp ̣ ........... 82 2.1.2.6. Trình độ công nghệ và ứng dụng công nghệ trong các doanh nghiệp 84 ..... 2.1.2.7. Trình độ chuyên môn hoá và liên kết kinh tế ............................................ 84 2.1.2.8. Khả năng đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư thứ cấp .......................... 85 2.1.2.9. Mức độ bền vững về xã hội ...................................................................... 86 2.1.2.10. Sự bền vững về môi trường .................................................................... 86 2.1.3. Đánh giá chung về sự phát triển bền vững các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc .............................................................................................................................. 87 2.2. TH ỰC TR ẠNG CÁC GIẢ I PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI Ể N CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC ................................................................... 88 2.2.1. Giải pháp tài chính của Nhà nước.................................................................... 91 2.2.1.1. Giải pháp về thuế ..................................................................................... 91 2.2.1.3. Giải pháp về chi ngân sách Nhà nước ....................................................... 99 2.2.1.4. Giải pháp tín dụng phát triển bền vững các KCN ở Vĩnh Phúc ............. 111 ii
2.2.2. Giải pháp tài chính của các doanh nghiệp để phát triển bền vững các khu công nghiệp Vĩnh Phúc................................................................................................ 114 2.2.2.1. Đảm bảo nguồn vốn co điêu kiên t ́ ̀ ̣ ối ưu, ổn định, chi phí thấp, ít rủi ro 114 ................................................................................................................................ 2.2.2.2. Quản lý và sử dụng vốn và tài sản có hiệu quả ..................................... 115 2.2.2.3. Tạo lập và sử dụng quỹ dự phòng rủi ro trong sản xuất kinh doanh 116 ... 2.2.2.4. Tạo lập và sử dụng quỹ bảo vệ môi trường ......................................... 118 2.2.2.5. Tạo lập và sử dụng quỹ tài chính đề xử lý các vấn đề liên quan tơi ́ người lao đông ̣ ...................................................................................................... 121 2.2.2.6. Thiết kế chính sách giá và phí phù hợp điều kiện thực tế trong môi trường cạnh tranh ................................................................................................. 124 2.2.2.7. Đảm bảo tài chính để hoàn thành dự án trung tâm xử lý nước thải, chất thải công nghiệp cho toàn khu .............................................................................. 125 2.2.2.8. Đảm bảo nguồn lực tài chính để cung cấp một số dịch vụ hỗ trợ cho các doanh nghiệp thứ cấp ........................................................................................... 126 2.3. ĐÁNH GIÁ VI Ệ C S Ử D ỤNG CÁC GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI Ể N B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC ...... 127 2.3.1. Một số kết quả tích cực từ việc sử dụng các giải pháp tài chính.....................127 2.3.2. Một số hạn chế trong việc xây dựng và triển khai các giải pháp tài chính để phát triển các khu công nghiệp ở Vĩnh Phúc............................................................... 129 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong việc thực hiện các giải pháp tài chính phát triển các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc................................................... 131 CHƯƠNG 3 ...................................................................................................................... 137 3.1.1. Định hướng phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021- 2025 ............................................................................................................................ 137 3.1.2. Quan điểm, định hướng phát triển bền vững các khu công nghiệp ở Vĩnh Phúc giai đoạn 2021- 2025.......................................................................................... 141 3.1.3. Mục tiêu xây dựng và sử dụng các giải pháp tài chính phát triển các KCN theo hướng bền vững................................................................................................. 144 3.2. M ỘT S Ố GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH C ỦA CÁC CƠ QUAN QU ẢN LÝ NHÀ N ƯỚ C Đ ỊA PH ƯƠ NG PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP VĨNH PHÚC GIAI ĐOẠN 20212025, T ẦM NHÌN ĐẾ N 2030 . 145 . 3.2.1. Đề xuất với Nhà nước để điều chỉnh một số chính sách ưu đãi thuế và áp dụng chúng một cách phù hợp với điều kiện của địa phương..................................... 145 3.2.2. Đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư để phát triển các khu công nghiệp..........152 3.2.3. Đa dạng hóa và tập trung các nguồn thu để tăng cường khả năng cho ngân sách địa phương nhằm đảm bảo nhu cầu chi ngân sách.................................... 157 3.2.4. Hoàn thiện cơ chế phân bổ ngân sách và sử dụng ngân sách ......................162 iii
3.2.5. Nhanh chóng thực hiện chính sách ưu đãi tín dụng đối với các chủ thể có liên quan đến quá trình phát triển các khu công nghiệp............................................ 171 3.3. GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH C ỦA CÁC DOANH NGHI ỆP ĐỂ PHÁT TRI Ể N B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ẠI VĨNH PHÚC ....................... 175 3.3.1. Tăng vốn chủ sở hữu, lựa chọn nguồn vốn tín dụng tối ưu nhằm đảm bảo đúng tiến độ, đầy đủ hạng mục và quy mô đầu tư của dự án...................................... 175 3.3.2. Chia sẻ nguồn lực tài chính với các đối tác trong chuỗi kinh doanh................178 3.3.3. Trích lập quỹ phòng ngừa rủi ro của doanh nghiệp......................................... 179 3.3.4. Tạo lập và sử dụng có hiệu quả quỹ bảo vệ môi trường................................. 181 KẾT LUẬN ........................................................................................................................ 183 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 184 ̣ ̣ PHU LUC 1 ........................................................................................................................ 195 GIƠI THIÊU CHUNG VÊ TINH VINH PHUC ́ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ ............................................................... 195 PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................................ 199 MÔ TẢ MẪU NGHIÊN CỨU ........................................................................................... 199 PHỤ LỤC 3 ........................................................................................................................ 200 ̉ ̣ ̀ Ư SƠ CÂP VA CAN BÔ QUAN LY PHIÊU KHAO SAT DOANH NGHIÊP ĐÂU T ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ƯƠC NHA N ́ ...................................................................................................................... 200 PHỤ LỤC 4 ........................................................................................................................ 208 ́ ̀ ̣ PHIÊU ĐIÊU TRA DOANH NGHIÊP TH Ư CÂP ́ ́ ........................................................... 208 iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BQL : Ban quản lý BVMT : Bảo vệ môi trường Bộ KH & ĐT : Bộ Kế hoạch & Đầu tư CN : Công nghiệp CNH, HĐH : Công nghiệp hoá hiện đại hóa DDI : Đầu tư trong nước DN : Doanh nghiêp̣ DVHTKD : Dịch vụ hỗ trợ kinh doanh FDI : Đầu tư nước ngoài GTSX : Giá trị sản xuất KCN : Khu công nghiêp̣ KCX : Khu chê xuât ́ ́ KKT : Khu kinh tế PTBV : Phát triển bền vững Thuế XNK : Thuế xuất nhập khẩu Thuế TNCN : Thuế thu nhập cá nhân Thuế GTGT : Thuế giá trị gia tăng Ngân hàng VDB : Ngân hàng phát triển Việt Nam NHTM : Ngân hàng thương mại NSNN : Ngân sách nhà nước NSĐP : Ngân sách địa phương SXCN : Sản xuất công nghiệp v
DANH MỤC BẢNG 1. S ự c ần thi ết c ủa đ ề tài nghiên cứ u ......................................................................... 1 2. T ổng quan tình hình nghiên c ứu vê đê tai ̀ ̀ ̀ .............................................................. 2 2.1. Những kết quả nghiên cứu ở trong nước............................................................... 2 2.2. Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài........................................................ 10 5. Ý nghĩa khoa h ọc và th ực ti ễn c ủa đ ề tài nghiên cứ u ...................................... 14 6. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu .......................................................................................... 14 6.1. Phương pháp luận chung.................................................................................... 14 6.2. Cách tiếp cận, khung phân tích và phương pháp nghiên cứu cụ thể...................15 6.3. Phương pháp phân tích số liệu............................................................................ 17 7. K ết c ấu c ủa lu ận án .................................................................................................. 17 CHƯƠNG 1 ........................................................................................................................ 18 1.1.2. Phat triên bên v ́ ̉ ̀ ững khu công nghiêp ̣ .............................................................. 21 ̉ ́ ̉ ̣ ̉ ̀ ững 1.1.2.1. Ban chât cua viêc phat triên bên v ́ ........................................................ 21 1.1.2.2. Các tiêu thức đánh giá sự phát triển bền vững của khu công nghiệp............26 1.1.2.2.1. Vị trí địa lý của khu công nghiệp ............................................................ 26 1.1.2.2.2. Chất lượng qui hoạch khu công nghiêp ̣ .................................................. 27 1.1.2.2.3. Diện tích đất và tỉ lệ lấp đầy khu công nghiêp ̣ ...................................... 28 1.1.2.2.4. Tổng số vốn đăng ký va v ̀ ốn đầu tư thực hiện vao khu công nghiêp ̀ ̣ 29 ... 1.1.2.2.5. Kết quả và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiêp̣ ....................................................................................................................... 30 1.1.2.2.6. Trình độ công nghệ và ứng dụng công nghệ trong các doanh nghiệp của khu công nghiêp ̣ ................................................................................................ 31 1.1.2.2.7. Trình độ chuyên môn hoá và liên kết kinh tế cua khu công nghiêp va cac ̉ ̣ ̀ ́ ̣ doanh nghiêp trong khu công nghiêp ̣ ....................................................................... 33 1.1.2.2.9. Kha năng đ̉ ảm bảo sự bền vững môi trường tự nhiên và sinh thái 35 ....... 1.1.2.2.10. Đảm bảo sự phát triển ôn đinh vê m ̉ ̣ ̀ ặt xã hội cua khu công nghiêp va ̉ ̣ ̀ ̣ đia ban xung quanh khu công nghiêp ̀ ̣ ....................................................................... 36 1.2. GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP ..................................................................................................................... 37 1.2.1. Khái niệm giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp...........37 1.2.2. Vai trò của các giải pháp tài chính đến sự phát triển bền vững các khu công nghiệp................................................................................................................... 38 1.2.3. Nội dung các giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp......39 ́ ̉ 1.2.3.1. Cac giai phap tài chính c ́ ủa Nha n ̀ ươć ........................................................ 39 ́ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ̀ ư hạ tầng công nghiêp 1.2.3.2. Cac giai phap cua cac doanh nghiêp đâu t ̣ ............. 46 vi
1.2.3.3. Giải pháp tài chính của các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiêp̣ ....................................................................................................................... 52 1.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng tới các giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp................................................................................................... 54 ́ ược va chinh sach phat triên cac khu công nghiêp 1.2.4.1. Chiên l ̀ ́ ́ ́ ̉ ́ ̣ .......................... 54 ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ 1.2.4.2. Bôi canh va điêu kiên phat triên cac khu công nghiêp ́ ̣ ................................ 55 1.2.4.3. Sự phat triên cua cac khu công nghiêp ́ ̉ ̉ ́ ̣ ....................................................... 56 1.2.4.4. Năng lực quan ly cua cac chu thê liên quan t ̉ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ơi s ́ ự phat triên cua cac khu ́ ̉ ̉ ́ công nghiêp̣ .............................................................................................................. 57 1.2.4.5. Năng lực tai chinh cua cac chu thê liên quan t ̀ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ới sự phat triên cua cac khu ́ ̉ ̉ ́ công nghiêp̣ .............................................................................................................. 58 1.3. KINH NGHI ỆM V Ề GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ẠI M ỘT S Ố T ỈNH Ở VI ỆT NAM ................ 59 1.3.1. Kinh nghiệm ở Hưng Yên................................................................................. 59 1.3.2. Kinh nghiệm ở Bắc Giang................................................................................. 62 1.3.3. Kinh nghiệm ở Hải Phòng................................................................................. 63 1.3.4. Kinh nghiệm ở Bình Dương............................................................................. 65 1.3.5. Một số bài học về giải pháp tài chính phát triển bền vững khu công nghiệp rút ra cho tỉnh Vĩnh Phúc................................................................................................ 66 2.1. TH ỰC TR ẠNG PHÁT TRI Ể N CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC .......................................................................................................................... 69 2.1.1. Sự hình thành và phát triển các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc.....................69 2.1.2. Tính bền vững trong sự phát triển các khu công nghiệp Vĩnh Phúc .................77 2.1.2.1. Chất lượng qui hoạch khu công nghiêp ̣ ..................................................... 77 2.1.2.2. Vị trí địa lý của các khu công nghiêp Vinh Phuc ̣ ̃ ́ ....................................... 78 2.1.2.3. Diện tích đất và tỉ lệ lấp đầy các khu công nghiêp ̣ ở Vinh Phuc ̃ ́ ............. 79 2.1.2.5. Kết quả hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiêp ̣ ........... 82 2.1.2.6. Trình độ công nghệ và ứng dụng công nghệ trong các doanh nghiệp 84 ..... 2.1.2.7. Trình độ chuyên môn hoá và liên kết kinh tế ............................................ 84 2.1.2.8. Khả năng đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư thứ cấp .......................... 85 2.1.2.9. Mức độ bền vững về xã hội ...................................................................... 86 2.1.2.10. Sự bền vững về môi trường .................................................................... 86 2.1.3. Đánh giá chung về sự phát triển bền vững các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc .............................................................................................................................. 87 2.2. TH ỰC TR ẠNG CÁC GIẢ I PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI Ể N CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC ................................................................... 88 2.2.1. Giải pháp tài chính của Nhà nước.................................................................... 91 2.2.1.1. Giải pháp về thuế ..................................................................................... 91 2.2.1.3. Giải pháp về chi ngân sách Nhà nước ....................................................... 99 2.2.1.4. Giải pháp tín dụng phát triển bền vững các KCN ở Vĩnh Phúc ............. 111 vii
2.2.2. Giải pháp tài chính của các doanh nghiệp để phát triển bền vững các khu công nghiệp Vĩnh Phúc................................................................................................ 114 2.2.2.1. Đảm bảo nguồn vốn co điêu kiên t ́ ̀ ̣ ối ưu, ổn định, chi phí thấp, ít rủi ro 114 ................................................................................................................................ 2.2.2.2. Quản lý và sử dụng vốn và tài sản có hiệu quả ..................................... 115 2.2.2.3. Tạo lập và sử dụng quỹ dự phòng rủi ro trong sản xuất kinh doanh 116 ... 2.2.2.4. Tạo lập và sử dụng quỹ bảo vệ môi trường ......................................... 118 2.2.2.5. Tạo lập và sử dụng quỹ tài chính đề xử lý các vấn đề liên quan tơi ́ người lao đông ̣ ...................................................................................................... 121 2.2.2.6. Thiết kế chính sách giá và phí phù hợp điều kiện thực tế trong môi trường cạnh tranh ................................................................................................. 124 2.2.2.7. Đảm bảo tài chính để hoàn thành dự án trung tâm xử lý nước thải, chất thải công nghiệp cho toàn khu .............................................................................. 125 2.2.2.8. Đảm bảo nguồn lực tài chính để cung cấp một số dịch vụ hỗ trợ cho các doanh nghiệp thứ cấp ........................................................................................... 126 2.3. ĐÁNH GIÁ VI Ệ C S Ử D ỤNG CÁC GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI Ể N B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC ...... 127 2.3.1. Một số kết quả tích cực từ việc sử dụng các giải pháp tài chính.....................127 2.3.2. Một số hạn chế trong việc xây dựng và triển khai các giải pháp tài chính để phát triển các khu công nghiệp ở Vĩnh Phúc............................................................... 129 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong việc thực hiện các giải pháp tài chính phát triển các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc................................................... 131 CHƯƠNG 3 ...................................................................................................................... 137 3.1.1. Định hướng phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021- 2025 ............................................................................................................................ 137 3.1.2. Quan điểm, định hướng phát triển bền vững các khu công nghiệp ở Vĩnh Phúc giai đoạn 2021- 2025.......................................................................................... 141 3.1.3. Mục tiêu xây dựng và sử dụng các giải pháp tài chính phát triển các KCN theo hướng bền vững................................................................................................. 144 3.2. M ỘT S Ố GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH C ỦA CÁC CƠ QUAN QU ẢN LÝ NHÀ N ƯỚ C Đ ỊA PH ƯƠ NG PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP VĨNH PHÚC GIAI ĐOẠN 20212025, T ẦM NHÌN ĐẾ N 2030 . 145 . 3.2.1. Đề xuất với Nhà nước để điều chỉnh một số chính sách ưu đãi thuế và áp dụng chúng một cách phù hợp với điều kiện của địa phương..................................... 145 3.2.2. Đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư để phát triển các khu công nghiệp..........152 3.2.3. Đa dạng hóa và tập trung các nguồn thu để tăng cường khả năng cho ngân sách địa phương nhằm đảm bảo nhu cầu chi ngân sách.................................... 157 3.2.4. Hoàn thiện cơ chế phân bổ ngân sách và sử dụng ngân sách ......................162 viii
3.2.5. Nhanh chóng thực hiện chính sách ưu đãi tín dụng đối với các chủ thể có liên quan đến quá trình phát triển các khu công nghiệp............................................ 171 3.3. GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH C ỦA CÁC DOANH NGHI ỆP ĐỂ PHÁT TRI Ể N B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ẠI VĨNH PHÚC ....................... 175 3.3.1. Tăng vốn chủ sở hữu, lựa chọn nguồn vốn tín dụng tối ưu nhằm đảm bảo đúng tiến độ, đầy đủ hạng mục và quy mô đầu tư của dự án...................................... 175 3.3.2. Chia sẻ nguồn lực tài chính với các đối tác trong chuỗi kinh doanh................178 3.3.3. Trích lập quỹ phòng ngừa rủi ro của doanh nghiệp......................................... 179 3.3.4. Tạo lập và sử dụng có hiệu quả quỹ bảo vệ môi trường................................. 181 KẾT LUẬN ........................................................................................................................ 183 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 184 ̣ ̣ PHU LUC 1 ........................................................................................................................ 195 GIƠI THIÊU CHUNG VÊ TINH VINH PHUC ́ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ ............................................................... 195 PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................................ 199 MÔ TẢ MẪU NGHIÊN CỨU ........................................................................................... 199 PHỤ LỤC 3 ........................................................................................................................ 200 ̉ ̣ ̀ Ư SƠ CÂP VA CAN BÔ QUAN LY PHIÊU KHAO SAT DOANH NGHIÊP ĐÂU T ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ƯƠC NHA N ́ ...................................................................................................................... 200 PHỤ LỤC 4 ........................................................................................................................ 208 ́ ̀ ̣ PHIÊU ĐIÊU TRA DOANH NGHIÊP TH Ư CÂP ́ ́ ........................................................... 208 ix
DANH MỤC HÌNH VẼ 1. S ự c ần thi ết c ủa đ ề tài nghiên cứ u ......................................................................... 1 2. T ổng quan tình hình nghiên c ứu vê đê tai ̀ ̀ ̀ .............................................................. 2 2.1. Những kết quả nghiên cứu ở trong nước............................................................... 2 2.2. Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài........................................................ 10 5. Ý nghĩa khoa h ọc và th ực ti ễn c ủa đ ề tài nghiên cứ u ...................................... 14 6. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu .......................................................................................... 14 6.1. Phương pháp luận chung.................................................................................... 14 6.2. Cách tiếp cận, khung phân tích và phương pháp nghiên cứu cụ thể...................15 6.3. Phương pháp phân tích số liệu............................................................................ 17 7. K ết c ấu c ủa lu ận án .................................................................................................. 17 CHƯƠNG 1 ........................................................................................................................ 18 1.1.2. Phat triên bên v ́ ̉ ̀ ững khu công nghiêp ̣ .............................................................. 21 ̉ ́ ̉ ̣ ̉ ̀ ững 1.1.2.1. Ban chât cua viêc phat triên bên v ́ ........................................................ 21 1.1.2.2. Các tiêu thức đánh giá sự phát triển bền vững của khu công nghiệp............26 1.1.2.2.1. Vị trí địa lý của khu công nghiệp ............................................................ 26 1.1.2.2.2. Chất lượng qui hoạch khu công nghiêp ̣ .................................................. 27 1.1.2.2.3. Diện tích đất và tỉ lệ lấp đầy khu công nghiêp ̣ ...................................... 28 1.1.2.2.4. Tổng số vốn đăng ký va v ̀ ốn đầu tư thực hiện vao khu công nghiêp ̀ ̣ 29 ... 1.1.2.2.5. Kết quả và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiêp̣ ....................................................................................................................... 30 1.1.2.2.6. Trình độ công nghệ và ứng dụng công nghệ trong các doanh nghiệp của khu công nghiêp ̣ ................................................................................................ 31 1.1.2.2.7. Trình độ chuyên môn hoá và liên kết kinh tế cua khu công nghiêp va cac ̉ ̣ ̀ ́ ̣ doanh nghiêp trong khu công nghiêp ̣ ....................................................................... 33 1.1.2.2.9. Kha năng đ̉ ảm bảo sự bền vững môi trường tự nhiên và sinh thái 35 ....... 1.1.2.2.10. Đảm bảo sự phát triển ôn đinh vê m ̉ ̣ ̀ ặt xã hội cua khu công nghiêp va ̉ ̣ ̀ ̣ đia ban xung quanh khu công nghiêp ̀ ̣ ....................................................................... 36 1.2. GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP ..................................................................................................................... 37 1.2.1. Khái niệm giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp...........37 1.2.2. Vai trò của các giải pháp tài chính đến sự phát triển bền vững các khu công nghiệp................................................................................................................... 38 1.2.3. Nội dung các giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp......39 ́ ̉ 1.2.3.1. Cac giai phap tài chính c ́ ủa Nha n ̀ ươć ........................................................ 39 ́ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ̀ ư hạ tầng công nghiêp 1.2.3.2. Cac giai phap cua cac doanh nghiêp đâu t ̣ ............. 46 x
1.2.3.3. Giải pháp tài chính của các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiêp̣ ....................................................................................................................... 52 1.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng tới các giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp................................................................................................... 54 ́ ược va chinh sach phat triên cac khu công nghiêp 1.2.4.1. Chiên l ̀ ́ ́ ́ ̉ ́ ̣ .......................... 54 ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ 1.2.4.2. Bôi canh va điêu kiên phat triên cac khu công nghiêp ́ ̣ ................................ 55 1.2.4.3. Sự phat triên cua cac khu công nghiêp ́ ̉ ̉ ́ ̣ ....................................................... 56 1.2.4.4. Năng lực quan ly cua cac chu thê liên quan t ̉ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ơi s ́ ự phat triên cua cac khu ́ ̉ ̉ ́ công nghiêp̣ .............................................................................................................. 57 1.2.4.5. Năng lực tai chinh cua cac chu thê liên quan t ̀ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ới sự phat triên cua cac khu ́ ̉ ̉ ́ công nghiêp̣ .............................................................................................................. 58 1.3. KINH NGHI ỆM V Ề GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ẠI M ỘT S Ố T ỈNH Ở VI ỆT NAM ................ 59 1.3.1. Kinh nghiệm ở Hưng Yên................................................................................. 59 1.3.2. Kinh nghiệm ở Bắc Giang................................................................................. 62 1.3.3. Kinh nghiệm ở Hải Phòng................................................................................. 63 1.3.4. Kinh nghiệm ở Bình Dương............................................................................. 65 1.3.5. Một số bài học về giải pháp tài chính phát triển bền vững khu công nghiệp rút ra cho tỉnh Vĩnh Phúc................................................................................................ 66 2.1. TH ỰC TR ẠNG PHÁT TRI Ể N CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC .......................................................................................................................... 69 2.1.1. Sự hình thành và phát triển các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc.....................69 2.1.2. Tính bền vững trong sự phát triển các khu công nghiệp Vĩnh Phúc .................77 2.1.2.1. Chất lượng qui hoạch khu công nghiêp ̣ ..................................................... 77 2.1.2.2. Vị trí địa lý của các khu công nghiêp Vinh Phuc ̣ ̃ ́ ....................................... 78 2.1.2.3. Diện tích đất và tỉ lệ lấp đầy các khu công nghiêp ̣ ở Vinh Phuc ̃ ́ ............. 79 2.1.2.5. Kết quả hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiêp ̣ ........... 82 2.1.2.6. Trình độ công nghệ và ứng dụng công nghệ trong các doanh nghiệp 84 ..... 2.1.2.7. Trình độ chuyên môn hoá và liên kết kinh tế ............................................ 84 2.1.2.8. Khả năng đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư thứ cấp .......................... 85 2.1.2.9. Mức độ bền vững về xã hội ...................................................................... 86 2.1.2.10. Sự bền vững về môi trường .................................................................... 86 2.1.3. Đánh giá chung về sự phát triển bền vững các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc .............................................................................................................................. 87 2.2. TH ỰC TR ẠNG CÁC GIẢ I PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI Ể N CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC ................................................................... 88 2.2.1. Giải pháp tài chính của Nhà nước.................................................................... 91 2.2.1.1. Giải pháp về thuế ..................................................................................... 91 2.2.1.3. Giải pháp về chi ngân sách Nhà nước ....................................................... 99 2.2.1.4. Giải pháp tín dụng phát triển bền vững các KCN ở Vĩnh Phúc ............. 111 xi
2.2.2. Giải pháp tài chính của các doanh nghiệp để phát triển bền vững các khu công nghiệp Vĩnh Phúc................................................................................................ 114 2.2.2.1. Đảm bảo nguồn vốn co điêu kiên t ́ ̀ ̣ ối ưu, ổn định, chi phí thấp, ít rủi ro 114 ................................................................................................................................ 2.2.2.2. Quản lý và sử dụng vốn và tài sản có hiệu quả ..................................... 115 2.2.2.3. Tạo lập và sử dụng quỹ dự phòng rủi ro trong sản xuất kinh doanh 116 ... 2.2.2.4. Tạo lập và sử dụng quỹ bảo vệ môi trường ......................................... 118 2.2.2.5. Tạo lập và sử dụng quỹ tài chính đề xử lý các vấn đề liên quan tơi ́ người lao đông ̣ ...................................................................................................... 121 2.2.2.6. Thiết kế chính sách giá và phí phù hợp điều kiện thực tế trong môi trường cạnh tranh ................................................................................................. 124 2.2.2.7. Đảm bảo tài chính để hoàn thành dự án trung tâm xử lý nước thải, chất thải công nghiệp cho toàn khu .............................................................................. 125 2.2.2.8. Đảm bảo nguồn lực tài chính để cung cấp một số dịch vụ hỗ trợ cho các doanh nghiệp thứ cấp ........................................................................................... 126 2.3. ĐÁNH GIÁ VI Ệ C S Ử D ỤNG CÁC GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT TRI Ể N B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ỈNH VĨNH PHÚC ...... 127 2.3.1. Một số kết quả tích cực từ việc sử dụng các giải pháp tài chính.....................127 2.3.2. Một số hạn chế trong việc xây dựng và triển khai các giải pháp tài chính để phát triển các khu công nghiệp ở Vĩnh Phúc............................................................... 129 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong việc thực hiện các giải pháp tài chính phát triển các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc................................................... 131 CHƯƠNG 3 ...................................................................................................................... 137 3.1.1. Định hướng phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021- 2025 ............................................................................................................................ 137 3.1.2. Quan điểm, định hướng phát triển bền vững các khu công nghiệp ở Vĩnh Phúc giai đoạn 2021- 2025.......................................................................................... 141 3.1.3. Mục tiêu xây dựng và sử dụng các giải pháp tài chính phát triển các KCN theo hướng bền vững................................................................................................. 144 3.2. M ỘT S Ố GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH C ỦA CÁC CƠ QUAN QU ẢN LÝ NHÀ N ƯỚ C Đ ỊA PH ƯƠ NG PHÁT TRI ỂN B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP VĨNH PHÚC GIAI ĐOẠN 20212025, T ẦM NHÌN ĐẾ N 2030 . 145 . 3.2.1. Đề xuất với Nhà nước để điều chỉnh một số chính sách ưu đãi thuế và áp dụng chúng một cách phù hợp với điều kiện của địa phương..................................... 145 3.2.2. Đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư để phát triển các khu công nghiệp..........152 3.2.3. Đa dạng hóa và tập trung các nguồn thu để tăng cường khả năng cho ngân sách địa phương nhằm đảm bảo nhu cầu chi ngân sách.................................... 157 3.2.4. Hoàn thiện cơ chế phân bổ ngân sách và sử dụng ngân sách ......................162 xii
3.2.5. Nhanh chóng thực hiện chính sách ưu đãi tín dụng đối với các chủ thể có liên quan đến quá trình phát triển các khu công nghiệp............................................ 171 3.3. GI ẢI PHÁP TÀI CHÍNH C ỦA CÁC DOANH NGHI ỆP ĐỂ PHÁT TRI Ể N B ỀN V ỮNG CÁC KHU CÔNG NGHI ỆP T ẠI VĨNH PHÚC ....................... 175 3.3.1. Tăng vốn chủ sở hữu, lựa chọn nguồn vốn tín dụng tối ưu nhằm đảm bảo đúng tiến độ, đầy đủ hạng mục và quy mô đầu tư của dự án...................................... 175 3.3.2. Chia sẻ nguồn lực tài chính với các đối tác trong chuỗi kinh doanh................178 3.3.3. Trích lập quỹ phòng ngừa rủi ro của doanh nghiệp......................................... 179 3.3.4. Tạo lập và sử dụng có hiệu quả quỹ bảo vệ môi trường................................. 181 KẾT LUẬN ........................................................................................................................ 183 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 184 ̣ ̣ PHU LUC 1 ........................................................................................................................ 195 GIƠI THIÊU CHUNG VÊ TINH VINH PHUC ́ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ ............................................................... 195 PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................................ 199 MÔ TẢ MẪU NGHIÊN CỨU ........................................................................................... 199 PHỤ LỤC 3 ........................................................................................................................ 200 ̉ ̣ ̀ Ư SƠ CÂP VA CAN BÔ QUAN LY PHIÊU KHAO SAT DOANH NGHIÊP ĐÂU T ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ƯƠC NHA N ́ ...................................................................................................................... 200 PHỤ LỤC 4 ........................................................................................................................ 208 ́ ̀ ̣ PHIÊU ĐIÊU TRA DOANH NGHIÊP TH Ư CÂP ́ ́ ........................................................... 208 xiii
MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu Vĩnh Phúc đang chuyển dịch manh me c ̣ ̃ ơ cấu kinh tế theo hướng nâng cao tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ trong cơ cấu kinh tế. Phát triển các KCN là một chủ trương lơn va quan trong c ́ ̀ ̣ ủa tỉnh trong những năm qua. Từ khi tai thanh lâp ́ ̀ ̣ ̉ tinh năm 1997, s ựphát triển các KCN ở Vĩnh Phúc đã luôn biên đông cung chiêu ́ ̣ ̀ ̀ vơi giá tr ́ ị sản xuất công nghiệp, cơ cấu kinh tế, số thu ngân sách, năng lực cạnh ̉ ̉ tranh… cua Tinh. Tuy nhiên, s ự phát triển bên v ̀ ưng cua các KCN Vĩnh Phúc đang ̃ ̉ ̀ ̉ ̉ ̉ ́ ều vấn đề, đăc biêt la: đoi hoi phai giai quyêt nhi ̣ ̣ ̀ Thứ nhất, các KCN hiên đang t ̣ ập trung qua m ́ ưc ́ ở các trung tâm kinh tế (các đô thị), nằm cạnh hoăc rât gân cac tr ̣ ́ ̀ ́ ục đường quốc lộ thuân tiên cho viêc ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ư phuc vu san xuât va tiêu thu hang hoa, ch cung câp vât t ̣ ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ưa vươn tơi đ ́ ược những ̣ đia phương co tiêm năng nh ́ ̀ ưng cơ sở ha tâng ch ̣ ̀ ưa phat triên khac. ́ ̉ ́ Thứ hai, trong chiến lược trươc đây vê thu hút đ ́ ̀ ầu tư vào các KCN, địa phương chưa có nhiều kinh nghiệm khiên quá trình thu hút đ ́ ầu tư chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng va tinh bên v ̀ ́ ̀ ững chưa được đam bao v ̉ ̉ ưng chăc. ̃ ́ Thứ ba, doanh nghiêp trong các KCN Vinh Phuc đa phat triên manh nh ̣ ̃ ́ ̃ ́ ̉ ̣ ưng ̣ ̉ ̉ hiêu qua san xuât kinh doanh còn th ́ ấp, viêc m ̣ ở rộng quy mô con châm, ch ̀ ̣ ưa đap ́ ứng ky vong cua đia ph ̀ ̣ ̉ ̣ ương cung nh ̃ ư cua chinh cac nha đâu t ̉ ́ ́ ̀ ̀ ư. Thứ tư, chât thai t ́ ̉ ừ quá trinh san xuât trong cac KCN cua tinh ch ̀ ̉ ́ ́ ̉ ̉ ưa đượ c xử ly triêt đê khiên cho tình tr ́ ̣ ̉ ́ ạng ô nhiễm môi trường tại đây có xu hướng gia ́ ̀ ̀ ̃ ược noi t tăng. Vân đê nay đa đ ́ ới từ nhiêu năm nay ̀ ở nhiêu câp đô nh ̀ ́ ̣ ưng vân ̃ chưa có các giải pháp khắc phục môt cach có hi ̣ ́ ệu quả va lâu dài. ̀ ́ ̉ ̃ ́ ̃ ̉ ̀ ̣ ́ ể đảm bảo Trong bôi canh trên, Vinh Phuc đa triên khai nhiêu biên phap đ va nâng cao tinh b ̀ ́ ền vững trong phát triển các KCN, từ tăng cường kiêm tra, ̉ ́ ử ly triêt đê cac tr giam sat, x ́ ́ ̣ ̉ ́ ươ ̀ng hợp vi pham, đông th ̣ ̀ ời khuyên khich cac ́ ́ ́ ̣ doanh nghiêp trong KCN th ực thi tôt h ́ ơn chu tr ̉ ương cua tinh cung nh ̉ ̉ ̃ ư cuả ̀ ươ ́c. Vê măt tai chinh, Tinh đa vân dung cac chinh sach cua Nha n Nha n ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ̃ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̀ ươc, ́ ̣ ̣ ̀ ́ đăc biêt la cac chinh sach thuê va phi, đông th ́ ́ ́ ̀ ́ ̀ ời sử dung nh ̣ ững khoan chi kha ̉ ̉ ̃ ̀ ̀ ư hô tr di đê đâu t ̃ ợ cac KCN hoăc hô tr ́ ̣ ̃ ợ trự c tiêp cho cac nha đâu t ́ ́ ̀ ̀ ư vao KCN. ̀ ̀ ̣ ̀ ̣ ̀ ững biên phap nay đa đ Vân đê đăt ra la măc du nh ́ ̣ ́ ̀ ̃ ượ c quan tâm nhưng chưa ̣ ́ ̣ đem lai tac đông nh ư mong muôn. T ́ ừ kinh nghiêm cua cac đia ph ̣ ̉ ́ ̣ ươ ng khac ́ ở ̀ ươ c, t trong va ngoai n ̀ ́ ừ phân tich cac tr ́ ́ ươ ̀ng hợp cu thê va đanh gia tac đông ̣ ̉ ̀ ́ ́ ́ ̣ 1
̉ ́ ̣ ́ ̃ ́ ̀ ́ ̉ ́ ́ ̣ ̀ ần có một hệ thống cua cac biên phap đa tiên hanh, co thê rut ra kêt luân răng c đồng bộ các chính sách & giải pháp phù hợp hơn, trong đó hệ thống các giải pháp và chính sách về tài chính được coi là nhân tố quan trọng để đạt mục tiêu. Xuất phát từ những yêu cầu cấp thiết nói trên, “Giải pháp tài chính phát triển bền vững các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc” đa đ ̃ ược chon làm đ ̣ ề tài cho luận án tiến sỹ nay. ̀ 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu vê đê tai ̀ ̀ ̀ 2.1. Những kết quả nghiên cứu ở trong nước Xây dựng va phat triên cac KCN đ ̀ ́ ̉ ́ ược nhiêu quôc gia cung nh ̀ ́ ̃ ư nhiêu nha ̀ ̀ nghiên cưu coi la môt trong nh ́ ̀ ̣ ưng biên phap quan trong đê phat triên công nghiêp, ̃ ̣ ́ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ thực hiên công nghiêp hoa. Bên canh viêc phat triên nhanh, khai thac co hiêu qua ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ́ ̣ ̉ cac KCN, v ́ ấn đề phát triển bền vững và phát triển bền vững các KCN đã được các quốc gia phát triển quan tâm nghiên cứu từ khá sớm. Hầu hết các quốc gia phát triển, thực hiên công nghiêp hoa s ̣ ̣ ́ ơm hiên đ ́ ̣ ều có chiến lược phát triển các KCN, trong đó sự phát triển bền vững cua chung đ ̉ ́ ược coi là một yêu cầu mang tính bắt buộc thậm chí được thể chế hóa dưới các văn bản luật. Ở Việt Nam, vấn đề phát triển và phát triển bền vững các KCN đã được quan tâm trong một khoảng thời gian dài và đã được đề cập trong nhiều hội thảo, công trình nghiên cứu về các KCN ở Việt Nam, một số đã được xuất bản thành các ấn phẩm, được lưu hành rộng rãi. Về KCN va cac vân đê tr ̀ ́ ́ ̀ ực tiêp liên quan t ́ ới cac KCN, trong đo co viêc phat ́ ́ ́ ̣ ́ ̉ ̀ ưng cac KCN, đã có kha nhiêu triên bên v ̃ ́ ́ ̀ ấn phẩm được công bô ́ở Viêt Nam, đăc ̣ ̣ ̣ ̀ biêt la: Phát triển các KCN, KCX trong quá trình CNH, HĐH [78]. Ảnh hưởng của chính sách phát triển các KCN tới phát triển bền vững ở Việt Nam [56]. Phát triển dịch vụ hỗ trợ kinh doanh cho doanh nghiệp trong các KCN vùng đồng bằng sông Hồng [38]. Một số giải pháp giải quyết việc làm, nhà ở, đảm bảo đời sống cho người lao động và đảm bảo an ninh nhằm phát triển các KCN của tỉnh Hưng Yên trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá [44]. Các vùng, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: Tiềm năng và triển vọng đến năm 2020 [89]. Hoàn thiện chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam [54]. 2
Nghiên cưu chiên l ́ ́ ược va quy hoach phat triên kinh tê xa hôi ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̃ ̣ ở Viêt Nam Hoc ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ [92]. hoi va sang tao ̣ ̣ Công nghiêp Viêt Nam Th ực trang va giai phap phat triên trong giai đoan ̣ ̀ ̉ ́ ́ ̉ ̣ tơi ́ [66]. ̣ ́ ̣ ́ ới va Viêt Nam Môt sô mô hinh công nghiêp hoa trên thê gi ̀ ́ ̀ ̣ [94]. Các tài liệu, ấn phẩm trên được xuất bản đều tập trung vào vấn đề phát triển ngành công nghiệp, các KCN ở nhiều góc độ khác nhau như vai trò của KCN đối với quá trình CNH, HĐH đất nước, tác động của chúng tới quá trình phát triển kinh tế xã hội, ... Bên cạnh đó, các công trình khoa học này cũng đã đề xuất những giải pháp, kiến nghị để phát triển các KCN như nghiên cứu kinh nghiệm, tổ chức quy hoạch, chiến lược phát triển, tổ chức và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ. Tuy nhiên, trong các công trình này chưa có công trình nào la chuyên ̀ ̉ ề cập sâu đến cac vân đê tài chính và nhìn nh khao đ ́ ́ ̀ ận chúng như những giải pháp mang tính động lực phát triển bền vững các KCN. ̣ Bên canh nh ưng công trinh nghiên c ̃ ̀ ưu co hê thông đ ́ ́ ̣ ́ ược xuât ban thanh ́ ̉ ̀ nhưng ân phâm trên, nhiêu kêt qua nghiên c ̃ ́ ̉ ̀ ́ ̉ ứu khac đ ́ ược trinh bay tom tăt d ̀ ̀ ́ ́ ưới ̣ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̉ dang cac bai viêt trên cac tap chi chuyên nganh hoăc bao cao tai cac hôi thao quôc ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ gia va quôc tê. Môt sô công trinh nh ̀ ́ ́ ̀ ư vây gôm: ̣ ̀ 1. Nghiên cưu cua Nguyên Hai Băc đ ́ ̉ ̃ ̉ ́ ược công bô d ́ ưới tiêu đê “ ̀ Các tiêu chí đánh giá phát triển bền vững công nghiệp địa phương”, tập trung phân tích một số chỉ tiêu đánh giá sự phát triển bền vững của công nghiệp địa phương nói chung, không đề cập đến KCN hay phát triển bền vững KCN [2]. 2. “Mô hình kết hợp KCN khu đô thị, những ưu điểm và giải pháp phát triển” của Nguyễn Xuân Điền phân tích những ưu điểm nổi bật của mô hình kết hợp này qua các dẫn chứng cụ thể nh ằm nêu hàm ý là thiết kế xây dựng theo mô hình này để đảm bảo cho phát triển bền vững của các KCN. Tuy vậy, khi đề xuất các giải pháp phát triển tác giả tập trung vào các giải pháp kinh tế kỹ thuật nói chung, chưa phân tích sâu những tác động của các giải pháp hay các công cụ tài chính của các chủ thể liên quan đã đượ c sử dụng như thế nào để phát triển các KCN theo hướng b ền v ững [35]. 3. Trong “Đáp ứng dịch vụ tài chính đối với các doanh nghiệp tại các KCN ở đồng bằng sông Hồng”, Nguyễn Xuân Điền đã đánh giá nhu cầu và thực trạng cung cấp các dịch vụ tài chính ở các KCN dưới góc độ các dịch vụ hỗ trợ kinh 3
doanh cho các doanh nghiệp trong KCN. Mức độ đầy đủ và khả năng cung cấp các dịch vụ là mấu chốt của bài viết; các cơ chế và chính sách, giải pháp tài chính không được đề cập và phân tích trong bài viết này [36]. 4. “Kinh nghiệm phát triển dịch vụ hỗ trợ kinh doanh cho các KCN ở một số quốc gia” la môt nghiên c ̀ ̣ ưu khac cua Nguy ́ ́ ̉ ễn Xuân Điền xoay quanh chủ đề phát triển dịch vụ hỗ trợ kinh doanh đảm bảo sự phát triển bền vững các KCN. Tác giả đã phân tích chính sách đầu tư, phát triển hệ thống các dịch vụ hỗ trợ cho các KCN ở một số quốc gia nhằm rút ra những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Trong các nội dung được phân tích, đánh giá, các giải pháp tài chính từ phía Nhà nước cũng đã được chỉ ra nhưng không phải trọng tâm của vấn đề được tác giả đề cập [34]. Nhưng bài vi ̃ ết đăng tải trên các tạp chí đều tập trung vào các vấn đề xung quanh việc phát triển và phát triển bền vững các KCN. Những ý kiến đề xuất khá sát thực, giải pháp tương đối toàn diện nhưng chỉ dừng ở góc độ tổng quát, mặc dù vậy, chưa có bài viết nào phân tích, đánh giá về việc sử dụng các công cụ và giải pháp tài chính để phát triển bền vững các KCN. ́ ơ quan quan ly nha n Cac c ̉ ́ ̀ ươc cung đa tô ch ́ ̃ ̃ ̉ ức nghiên cứu vê cac vân đê liên ̀ ́ ́ ̀ quan tơi cac KCN. Gân đây, môt sô đê tai đa đ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̃ ược triên khai la: ̉ ̀ 1. Đê tai “ ̀ ̀ Nghiên cứu những giải pháp phát triển các KCN ở Việt Nam trong điều kiện hiện nay” do Võ Thanh Thu được thực hiên kha s ̣ ́ ơm (2005), đa ́ ̃ ́ ực trang phat triên cac KCN t đanh gia th ́ ̣ ́ ̉ ́ ừ khi chinh sach nay m ́ ́ ̀ ơi ra đ ́ ời va nh ̀ ững ̉ ́ ̃ ực hiên đê triên khai chu tr giai phap đa th ̣ ̉ ̉ ̉ ương naỳ [74]. Nhom nghiên c ́ ưu đa ́ ̃ phân tich nh ́ ưng bât câp trong viêc phat huy tiêm năng va tac đông tich c ̃ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ực cua cac ̉ ́ KCN, nhưng bât câp trong th ̃ ́ ̣ ực hiên chinh sach phat triên KCN cua Nha n ̣ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̀ ươc va ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ức va phap ly đê khăc phuc. đê xuât nhiêu giai phap vê tô ch ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̉ ́ ̣ 2. Đề tài “Hệ thống đánh giá phát triển bền vững các KCN Việt Nam” do Lê Thế Giới chu tri ̉ ̀ [39]. Nghiên cứu này không được thực hiên riêng cho môt ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ vung hoăc môt đia ph ̀ ương cu thê nao, ma t ̣ ̉ ̀ ̀ ập trung vao vi ̀ ệc xây dựng môt hê ̣ ̣ ́ ́ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ̀ ững trong thông cac tiêu chi va chi tiêu cho phep phân tich va đanh gia tinh bên v ́ ̉ phat triên cac KCN. Nhom nghiên c ́ ́ ́ ưu đa đê xuât môt bô tiêu chi co thê đ ́ ̃ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̉ ược ap ́ ̣ ̉ ́ ́ ự phat triên bên v dung đê đanh gia s ́ ̉ ̀ ững cua cac KCN ̉ ́ ở Viêt Nam trong th ̣ ơi ky ̀ ̀ thực hiên công nghiêp hoa, hiên đai hoa. ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ “Cơ chế, chính sách thu hút đầu tư của các thành phần kinh tế vào 3. Đê tai lĩnh vực xây dựng nhà ở cho công nhân tại các KCN, KCX” do Lê Xuân Bá chu trì ̉ 4
[1]. Nghiên cứu này đã đánh giá thực trạng cơ chế, chính sách thu hút các thành phần kinh tế đầu tư vào các KCN, KCX, từ đó đề xuất khung chính sách và các cơ chế có liên quan để thúc đẩy đầu tư vào các KCN, KCX. Trong đó, cơ chế sử dụng đòn bẩy tài chính đa đ ̃ ược đề cập môt cach t ̣ ́ ổng quát va t ̀ ập trung vào một ́ ̣ ̣ ̉ vi du cu thê là nhà ở cho công nhân KCN. Các đề xuất của nghiên cứu là xã hội hóa đầu tư nhà ở cho công nhân theo xu hướng giảm phần đầu tư của nhà nước, tăng tỷ trọng đầu tư từ các nguồn khác. 4.Trần Ngọc Hưng va công s ̀ ̣ ự đa “ ̃ Nghiên cứu đề xuất cơ chế, chính sách và một số giải pháp nhằm hỗ trợ xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các KCN, KCX trong thời gian tới” [49]. Đề tài này nghiên cưu các gi ́ ải pháp hỗ trợ việc xây dựng trung tâm xử lý nước thải tại các KCN, KCX. Đôi t ́ ượng nghiên cưu la m ́ ̀ ột hạng mục bắt buộc phai co trong các KCN, môt h ̉ ́ ̣ ạng mục có tác động trực tiếp và rõ nét đối với sự bền vững cua các KCN. Trong các h ̉ ỗ trợ được nhom nghiên c ́ ưu đ ́ ề xuất, co nh ́ ưng giai phap tài chính. Nh ̃ ̉ ́ ững giai phap tai ̉ ́ ̀ ́ ới cac hang muc đâu t chinh đôi v ́ ́ ̣ ̣ ̀ ư khac cua KCN ch ́ ̉ ưa được đề cập đến trong đề tai nay. ̀ ̀ 5. “Thực trạng thu nhập, đời sống, việc làm của người có đất bị thu hồi để xây dựng các KCN, khu đô thị, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, nhu cầu công cộng và lợi ích quốc gia” do Lê Du Phong chu tri đa nghiên c ̉ ̀ ̃ ứu sự phat triên ́ ̉ KCN như môt biên phap nhăm th ̣ ̣ ́ ̀ ực hiên công nghiêp hoa, hiên đai hoa va chuyên ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ dich c ơ câu kinh tê ́ ́ở nông thôn Viêt Nam ̣ [65]. Nhom nghiên c ́ ưu đa phân tich kha ́ ̃ ́ ́ sâu thực trang thu hôi đât nông nghiêp đê xây d ̣ ̀ ́ ̣ ̉ ựng cac KCN va tac đông cua qua ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ́ ới sự phat triên kinh tê xa hôi nông thôn, t trinh nay đôi v ̀ ́ ̉ ́ ̃ ̣ ừ đo, đ ́ ưa ra nhiêu biên ̀ ̣ ̉ phap phat triên KCN v ́ ́ ơi nh ́ ưng tac đông bât l ̃ ́ ̣ ́ ợi tôi thiêu t ́ ̉ ừ viêc thu hôi đât t ̣ ̀ ́ ới sự ̉ ́ ̃ ̣ phat triên kinh tê xa hôi nông thôn cung nh ́ ̃ ư vơi đ ́ ời sông va sinh kê cua nông dân. ́ ̀ ́ ̉ 6. “Giải pháp tài chính của Nhà nước để phát triển bền vững các khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc” do Nguyễn Trọng Cơ, Nguyễn Xuân Điền chu tri đ ̉ ̀ ược ̉ ̉ ̀ triên khai đê tim kiêm nh ́ ưng giai phap tai chinh t ̃ ̉ ́ ̀ ́ ưc th ́ ơi phuc vu muc tiêu phat ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ̉ ̀ ưng cac KCN triên bên v ̃ ́ ở Vinh Phuc [23]. Nhom nghiên c ̃ ́ ́ ứu đa phân tich s ̃ ́ ự phat́ ̉ ̉ triên cua cac KCN ́ ở Vinh Phuc, đanh gia môt sô giai phap tai chinh ma cac c ̃ ́ ́ ́ ̣ ́ ̉ ́ ̀ ́ ̀ ́ ơ ̉ ́ ̀ ươc đia ph quan quan ly nha n ́ ̣ ương đa triên khai đê thuc đây s ̃ ̉ ̉ ́ ̉ ự phat triên cac KCN ́ ̉ ́ ở đia ph ̣ ương va tinh bên v ̀ ́ ̀ ững cua cac KCN nay. Nh ̉ ́ ̀ ưng giai phap tai chinh cua ̃ ̉ ́ ̀ ́ ̉ ̉ ̉ ̣ ̀ ư sơ va th cac chu thê khac (doanh nghiêp đâu t ́ ́ ̀ ứ câp, cac nha đâu t ́ ́ ̀ ̀ ư ngoai KCN, ̀ ̉ ̀ ́ ượng nghiên cưu cua đê tai, không đ …) không phai la đôi t ́ ̉ ̀ ̀ ược đê câp t ̀ ̣ ới. 5