Luận văn: " Ảnh hưởng của mật độ lên trăng trưởng và tỉ lệ sống của thát lát còm giai đoạn bột lên giống ương trong bể ComPosite"

Chia sẻ: Cung Ru | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:55

Thêm vào BST

Báo xấu

84
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhờ vào sự ưu đãi của thiên nhiên, Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) với tổng diện tích mặt nước 954.350 ha, chiếm gần 1/4 diện tích của ĐBSCL, trong đó diện tích mặt nước ngọt chiếm tới 641.350 ha với hệ thống sông ngòi chằng chịt thuộc hai nhánh sông Tiền và sông Hậu, là điều kiện thuận lợi cho nghề nuôi thủy sản nước ngọt phát triển mạnh mẽ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: " Ảnh hưởng của mật độ lên trăng trưởng và tỉ lệ sống của thát lát còm giai đoạn bột lên giống ương trong bể ComPosite"

TRƯ NG I H C C N THƠ KHOA TH Y S N NGUY N TH KIM PHƯ NG NH HƯ NG C A M T LÊN TĂNG TRƯ NG VÀ T L S NG C A CÁ THÁT LÁT CÒM (Chitala ornata) GIAI O N B T LÊN GI NG ƯƠNG TRONG B COMPOSITE LU N VĂN T T NGHI P IH C NGÀNH QU N LÍ NGH CÁ 2009
L IC MT Xin bày t lòng bi t ơn chân thành n th y Dương Nh t Long và th y Nguy n Hoàng Thanh ã t n tình hư ng d n và giúp em trong su t th i gian th c hi n tài. Xin g i l i c m ơn chân thành n th y Tr n Văn ua, th y Nguy n Thanh Hi u và các anh ch trong tr i cá th c nghi m- Khoa Th y S n- i h c C n Thơ ã giúp em t n tình trong quá trình làm thí nghi m và thu th p s li u Em xin g i l i c m ơn n s giúp và c ng tác nhi t tình c a các b n sinh viên l p Nuôi Tr ng Th y S n K31, L p Liên Thông ng Tháp và B nh H c K31. Xin g i l i c m ơn sâu s c n quí Th y Cô, cán b khoa Th y S n ã t n tình giúp trong su t th i gian th c hi n tài và g i l i c m ơn n Ban lãnh o khoa Th y S n trư ng i H c C n Thơ ã t o m i i u ki n t t nh t giúp em hoàn thành tài này. Cu i cùng em xin chân thành c m ơn th y Nguy n Văn Thư ng, c v n h c t p l p Qu n Lý Ngh Cá K31, cùng t t c các b n trong l p ã nhi t tình giúp cũng như ng viên em trong su t th i gian làm lu n văn t i trư ng. XIN CHÂN THÀNH C M ƠN Sinh viên th c hi n NGUY N TH KIM PHƯ NG i
TÓM T T tài “ nh hư ng c a m t n tăng trư ng và t l s ng c a cá Thát Lát Còm (Chitala Ornata) giai o n b t lên gi ng ương trong b composite” ã ư c th c hi n t tháng 02/2009 – 07/2009 t i Tr i nghiên c u th c nghi m, Khoa Th y S n, i h c C n Thơ nh m góp ph n hoàn thi n qui trình ương cá Thát Lát trong vùng. Thí nghi m ư c ti n hành trong vòng 2 tháng trên 9 b composite có cùng th tích 60L; v i 3 nghi m th c 1 con/L, 2 con/L, 3 con/L và 3 l n l p l i. S li u sau khi thu ã ư c x lý th ng kê, phân tích, ánh giá và so sánh ưa ra nh ng nh n xét. K t qu cho th y giai o n 30 ngày tu i cá có t c tăng trư ng tuy t i v kh i lư ng và chi u dài là khác bi t không có ý nghĩa th ng kê gi a các nghi m th c (p>0,05). Và t l s ng NT II (61,7%) là khác bi t có ý nghĩa th ng kê so v i NT I (94%) và NT III (94,3%). Giai o n 30-60 ngày tu i, t c tăng trư ng tuy t i v chi u dài cá là khác bi t có ý nghĩa th ng kê (p
M CL C Danh M c Trang L i c m t ----------------------------------------------------------------------------- i Tóm t t--------------------------------------------------------------------------------- ii M C L C----------------------------------------------------------------------------- iii Danh m c b ng ----------------------------------------------------------------------- v Danh m c hình------------------------------------------------------------------------ vi Danh m c t vi t t t------------------------------------------------------------------ vii PH N 1 TV N ------------------------------------------------------------- 1 1.1 Gi i thi u-------------------------------------------------------------------------- 1 1.2 M c tiêu --------------------------------------------------------------------------- 2 1.3 N i dung tài ------------------------------------------------------------------- 2 1.4 Th i gian th c hi n -------------------------------------------------------------- 3 PH N 2 T NG QUAN TÀI LI U ------------------------------------------------ 3 2.1 c i m sinh h c --------------------------------------------------------------- 3 2.2 c i m dinh dư ng------------------------------------------------------------ 4 2.3 c i m sinh trư ng------------------------------------------------------------ 5 2.4 c i m sinh s n---------------------------------------------------------------- 5 2.5 Sinh h c Moina------------------------------------------------------------------- 6 2.6 Sinh h c trùn ch ----------------------------------------------------------------- 6 2.7 Tình hình nuôi tr ng th y s n Vi t Nam ----------------------------------- 6 PH N 3 V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U------------------- 8 3.1 V t li u nghiên c u -------------------------------------------------------------- 8 3.2 Phương pháp nghiên c u-------------------------------------------------------- 8 3.2.1 B trí thí nghi m --------------------------------------------------------------- 8 3.2.2 Th c nghi m ương ------------------------------------------------------------ 9 3.2.3 Qu n lý th c ăn và nư c trong b ------------------------------------------- 9 3.2.3.1 Th i gian cho cá ăn --------------------------------------------------------- 9 iii
3.2.3.2 Th c ăn s d ng trong quá trình ương ----------------------------------- 10 3.2.3.3 Cách th c cho ăn và bào qu n th c ăn ----------------------------------- 10 3.2.3 Qu n lý th c ăn và nư c trong b ------------------------------------------- 10 3.3 Phương pháp thu và phân tích m u-------------------------------------------- 11 3.3.1 M u nư c ----------------------------------------------------------------------- 11 3.3.2 M u cá--------------------------------------------------------------------------- 11 3.3.3 Các ch tiêu theo dõi----------------------------------------------------------- 12 3.4 Phương pháp thu, tính toán và x lý s li u---------------------------------- 12 PH N 4 K T QU VÀ TH O LU N------------------------------------------- 13 4.1 Các y u t môi trư ng ---------------------------------------------------------- 13 4.1.1 Th y lý -------------------------------------------------------------------------- 13 4.1.1.1 Nhi t ----------------------------------------------------------------------- 13 4.1.2 Th y hóa ------------------------------------------------------------------------ 14 4.1.2.1 pH------------------------------------------------------------------------------ 14 4.1.2.2 Hàm lư ng oxi hòa tan ----------------------------------------------------- 14 4.1.2.3 ki m (NH4+)-------------------------------------------------------------- 14 4.2 nh hư ng c a m t lên s tăng trư ng c a cá ương t ngày 1 n ngày 30 --------------------------------------------------------------------------------------- 15 4.2.1 Tăng trư ng v chi u dài trung bình c a cá giai o n t 1 ngày tu i n 30 ngày tu i --------------------------------------------------------------------------- 15 4.2.2 Tăng trư ng v kh i lư ng trung bình c a cá giai o n t 1 ngày tu i n 30 ngày tu i ---------------------------------------------------------------------- 16 4.2.3 T c tăng trư ng tuy t i trung bình c a cá giai o n t 1 ngày tu i n 30 ngày tu i ---------------------------------------------------------------------- 17 4.3 nh hư ng c a m t lên tăng trư ng c a cá ương giai o n t 30 ngày tu i n 60 ngày tu i ---------- --------------------------------------------------- - 17 4.3.1 Tăng trư ng v chi u dài trung bình c a cá c a cá giai an 30 ngày tu i n 60 ngày tu i----------------------------------------------------------------- 17 4.3.2 Tăng trư ng v kh i lư ng trung bình c a cá giai o n 30 ngày tu i n 60 ngày tu i --------------------------------------------------------------------------- 18 4.3.3 T c tăng trư ng tuy t i trung bình c a cá giai o n 30 ngày tu i n 60 ngày tu i ---------------------------------------------------------------------- 18 iv
4.4 T l s ng trung bình c a cá các nghi m th c ---------------------------- 19 4.4 T l s ng trung bình c a cá các nghi m th c sau 30 ngày tu i -------- 19 4.4 T l s ng trung bình c a cá các nghi m th c sau 60 ngày tu i--------- 20 PH N 5 K T LU N XU T 5.1 K t lu n --------------------------------------------------------------------------- 21 5.2 xu t ---------------------------------------------------------------------------- 21 TÀI LI U THAM KH O----------------------------------------------------------- 22 PH L C ----------------------------------------------------------------------------- 24 v
DANH M C B NG Trang B ng 3.1 S lư ng cá b trí các nghi m th c ---------------------------------- 9 B ng 3.2 Các ch tiêu môi trư ng trong nuôi Thát Lát Còm ------------------- 9 B ng 3.3 Th c ăn s d ng trong quá trình ương --------------------------------- 11 B ng 4.1 K t qu trung bình c a các ch tiêu môi trư ng---------------------- 13 B ng 4.2 tăng kh i lư ng trung bình và chi u dài trung bình c a cá 2 giai o n 1-30 ngày tu i và 30-60 ngày tu i. ------------------------------------------ 15 B ng 4.3 T c tăng trư ng tuy t i trung bình c a cá 2 giai o n 1-30 ngày tu i và 30-60 ngày tu i-------------------------------------------------------- 17 B ng 4.4 T l s ng trung bình c a cá các nghi m th c sau 60 ngày tu i-- 19 vi
DANH M C HÌNH Trang Hình 3.1 Cá Còm hay cá Nàng Hai ------------------------------------------------ 3 Hình 3.1 Sơ b trí thí nghi m --------------------------------------------------- 8 Hình 4.1 o chi u dài cá b t b ng thư c o cm ngày tu i th 30 -----------16 vii
DANH M C CÁC T VI T T T FAO Food and Agriculture Organization BSCL ng b ng Sông C u Long NT Nghi m th c viii
Ph n 1 TV N 1.1 Gi i thi u Nh vào s ưu ãi c a thiên nhiên, ng B ng Sông C u Long ( BSCL) v i t ng di n tích m t nư c 954.350 ha, chi m g n 1/4 di n tích c a BSCL, trong ó di n tích m t nư c ng t chi m t i 641.350 ha v i h th ng sông ngòi ch ng ch t thu c hai nhánh sông Ti n và sông H u, là i u ki n thu n l i cho ngh nuôi th y s n nư c ng t phát tri n m nh m . Trong vùng ã và ang có nhi u loài cá nư c ng t có giá tr kinh t cao như cá Tra, cá Ba Sa,... ư c nuôi v i nhi u qui mô khác nhau. Các i tư ng nuôi truy n th ng và chi m ưu th này ã em l i giá tr xu t kh u r t cao, góp ph n nâng cao thu nh p và c i thi n i s ng cho ngư i nông dân trong nh ng th p k qua. Tuy nhiên hi n nay chúng g p không ít khó khăn v nhi u m t như: giá c trong năm bi n ng m nh, rào c n k thu t và rào c n kinh t t các nư c nh p kh u, s bùng phát c a d ch b nh… Nh ng i u này ang làm tăng r i ro cho ngư i nuôi. Vì th nh ng i tư ng nuôi m i có giá tr kinh t ang ư c các nhà lãnh o cũng như nhà khoa h c và ngư i nuôi quan tâm. Cá Thát Lát Còm là lo i cá quý hi m n m trong sách Vi t Nam và là lo i cá nuôi m i chưa ư c ph bi n như nh ng loài cá truy n th ng. Nhưng v i nh ng giá tr v hình thái, ch t lư ng và c tính sinh trư ng như: màu s c p, th t thơm ngon ch t lư ng cao, có kh năng thích ng v i i u ki n s ng t t nên vi c nuôi i tư ng này ã nhanh chóng vư t kh i gi i h n nuôi c nh mà hi n nay nó ang góp ph n không nh vào ngu n th c ph m dinh dư ng cung c p cho con ngư i. Các nghiên c u trư c ây v loài cá Thát Lát Còm ph n l n t p trung vào vi c mô t , nh n d ng và phân lo i cùng m t s c i m sinh thái h c c a loài. Theo Lê Ng c Di n, Phan Văn Thành, Mai Bá Trư ng Sơn và Tr nh Th Thu Hương (2006) ã ưa ra nh ng k t qu nh t nh v ương và nuôi cá Thát Lát Còm t nh ng nghiên c u c a mình. n năm 2008 Tr n Th Thanh Hi n và Nguy n Hương Thùy cũng ã cho ra nh ng k t qu có ý nghĩa v m t dinh dư ng trên i tư ng này. V m t sinh s n nhân t o có nghiên c u c a Ph m Minh Thành, Ph m Phú Hùng và Nguy n Thanh Hi u năm 2008. Các nghiên c u này ã ph n nào góp ph n vào vi c hoàn thi n nh ng v n c n ư c nghiên c u trên i tư ng Thát Lát Còm. nhân r ng và phát tri n m t i tư ng nuôi cho ngư i dân thì vi c m b o ch ng ngu n gi ng là r t quan tr ng. Nhưng ngu n cá gi ng v t t t 1
nhiên hoàn toàn không th áp ng nhu c u b c thi t ó. Và m t như c i m l n c a ngu n gi ng này là cá có kích thư c không ng u, cá thư ng b xây xát trong quá trình ánh b t v n chuy n nên d b m c b nh. M c khác ngu n gi ng cá Thát Lát Còm ngày càng c n ki t do khai thác quá m c nên không áp ng v c s lư ng l n ch t lư ng cho ngư i nuôi trong khi nhu c u con gi ng ngày càng cao. Trong khi ó con gi ng s n xu t nhân t o có th kh c ph c ư c như c i m này. Tuy cá có th sinh s n ngoài t nhiên t t nhưng sinh s n nhân t o óng vai trò quan tr ng trong vi c ch ng ngu n gi ng, b o v ngu n cá t nhiên cũng như óng góp vào vi c thu n hóa i tư ng này thành i tư ng nuôi t hi u qu cao. Trư c nhu c u b c thi t v con gi ng v i s lư ng l n, ch t lư ng cao như hi n nay thì vi c u tư nghiên c u giai o n con gi ng là r t phù h p. Do ó tài “ nh hư ng c am t n tăng trư ng và t l s ng c a cá Thát Lát Còm (Chitala Ornata) giai o n b t lên gi ng ương trong b composite” ã ư c ti n hành. 1.2 M c tiêu c a tài tài th c hi n nh m m c tiêu kh o sát s tăng trư ng và t l s ng c a cá Thát Lát Còm b t trong i u ki n ương v i các m t khác nhau nh m tìm ư cm t ương thích h p ương nuôi cá t hi u qu , t ó làm tư li u góp ph n xây d ng qui trình ương cá Thát Lát trong vùng. 1.3 N i dung c a tài t ư c nh ng m c tiêu trên, c n th c hi n nh ng công vi c sau ây: (1) Theo dõi m t s ch tiêu môi trư ng: pH, nhi t , COD, NH4+. (2) Kh o sát s tăng trư ng và t l s ng c a cá Thát Lát ương v i 3 m t khác nhau: 1con/l, 2con/l, 3con/l. (3) So sánh và phân tích hi u qu k thu t gi a 3 nghi m th c. 1.4 Th i gian th c hi n tài: tài này ư c ti n hành nghiên c u trong vòng 5 tháng, b t u t tháng 2/2009, k t thúc tháng 7/2009. a i m th c hi n: Tr i cá Th c Nghi m- B môn K thu t nuôi Th y S n nư c ng t- Khoa Th y S n- i H c C n Thơ. 2
Ph n 2 T NG QUAN TÀI LI U 2.1 c i m sinh h c Ngành có dây s ng: Chordata Ngành ph có xương s ng: vertebrata B : Osteoglossiformes H : Notopteridae (Featherbacks or knifefishes) Gi ng: Notpterus Tên ti ng anh: Clown featherback Tên khoa h c: Chitala Ornata (Gray, 1831) Tên Vi t Nam: Cá Thát Lát Còm Cá Thát Lát Còm hay còn g i là cá Nàng Hai hay cá ao (Chitala ornata) phân b r ng trên th gi i nhưng ch y u ông Nam Á. Cá có m t trên toàn b lưu v c sông MeKong như: n , Thái Lan, Mianma, Lào, Cambodia, Malaysia, Indonesia và Vi t Nam. Vi t Nam cá t p trung BSCL. Cá Thát Lát có cơ quan hô h p ph vì v y cá có kh năng thích ng v i i u ki n môi trư ng có hàm lư ng oxi th p (Theo Khoa h c Ph thông). Hình 2.1 Cá Còm hay cá Nàng Hai Thát Lát Còm có hình thái và màu s c p, hình dáng bên ngoài r t gi ng v i cá Thát Lát nhưng trên thân có nhi u m tròn en vó vi n tr ng và phân b d c theo vây h u môn. Cá có thân hình d p bên, cao, ph v y tròn r t nh . Vi n lưng cong và nhô cao. cong c a lưng tăng d n theo s l n lên c a cá. u nh n, mi ng r ng hư ng v phía sau m t. Vây lưng nh và n m gi a 3
lưng. Vây h u môn r t dài b t u t mép vây ng c kéo dài v phía sau và n i li n v i vây uôi nh . Vây lưng: 8 - 9, vây ng c: 13 - 15, vây uôi, vây h u môn: 128 - 130, v y ư ng bên 168 - 185. Gai sư n b ng 37 - 38. u nh , d t bên. Mi ng trư c, r ch mi ng xiên kéo dài qua kh i m t, xương hàm trên phát tri n. Răng nhi u, nh n, m c trên hàm dư i trên ph n gi a xương trư c hàm, trên xương kh u cái, trên xương lá mía và lư i, ngoài ra còn có ám răng nh m n trên xương bư m ph , có m t ôi râu mũi ng n nh , m t nh (Sách Vi t Nam). Cá có màu xám b c, lưng s m hơn. Cá trư ng thành có 4 -10 m en, vi n tr ng n m d c phía trên vây h u môn. Lúc cá còn nh thân có 10 -15 s c en ngang thân. Kho ng 2 tháng tu i ph n dư i c a các s c này xu t hi n các m nâu tròn. Cá càng l n, m càng r nét trong khi các s c m d n r i m t h n. Trong i u ki n t nhiên, cá nàng hai s ng t ng gi a và t ng áy. Ban ngày cá thư ng n n p trong ám th c v t th y sinh. Ban êm cá ho t ng nhi u hơn, cá bơi l i ch m , nh nhàng, vây h u môn ho t ng liên t c như làn sóng. Cá thích s ng môi trư ng có nhi u th c v t th y sinh l n , nư c trung tính pH dao ng t 6,5 - 7. Cá có kích thư c và tr ng lư ng nh thì tiêu hao oxy l n và ngư c l i. Tiêu hao oxy trung bình c a cá là 0.59 mgO2/g/gi nhi t 28 - 29oC nhi t thích h p cho cá t 26 - 28oC. 2.2 c i m dinh dư ng ây là loài ăn t p, ch y u là ăn ng v t, th c ăn ch y u là cá, giáp xác và côn trùng. Cá ho t ng săn m i tích c c vào ban êm. H tiêu hóa c a cá g m mi ng, th c qu n, d dày, ru t. Mi ng tr c, r ng, r ch mi ng xiên kéo dài ra kh i m t, xương hàm trên phát tri n. Răng nhi u, nh n m c trên hàm dư i trên ph n gi a xương tr c hàm, trên xương kh u cái, lá mía và lư i. Ngoài ra, còn có ám răng nh m n trên xương bư m ph vì v y chúng có th b t gi , c n xé con m i. Th c qu n ng n, r ng và có vách hơi dài. D dày hình ch J có vách hơi dày. Ranh gi i gi a ru t non và ru t già không phân bi t r ràng. ây là loài ăn ng v t (Dương Nh t Long, 2004). Thêm vào ó, Thát Lát có mi ng l n, răng nh s c, săn m i t ng gi a và t ng áy. Ngoài nh ng loài trên cá cũng ăn trùn s ng và th c ăn t ch bi n t các ngu n ph ph ph m nông nghi p như rau xanh, bèo hoa dâu, cám, cua, c băm nh , các loài côn trùng, tép… (Nguy n Chung, 2006). 4
2.3 c i m sinh trư ng Cá Thát Lát phân b ch y u trung và h lưu sông MeKong, vào mùa ng p nư c cá cũng i vào ru ng ho c vùng r ng ng p nư c. Trong i u ki n t nhiên, cá thư ng s ng vùng t ng gi a và áy c a m c nư c. Cá thích s ng trong môi trư ng có nhi u th c v t th y sinh l n, nư c trung tính có pH t o 6,5 - 7, nhi t thích h p 26 - 28 C. Cá cũng có th ư c nuôi v i m t khá cao trong các hình th c nuôi thâm canh và bán thâm canh. Ngoài ra cũng có th nuôi ghép cá Thát Lát v i m t s lo i cá khác như S c R n, Rô ng, Mè, Chép nhưng không nuôi v i cá Lóc. Ngoài ra cá cũng có kh năng s ng i u ki n nư c có c ng kho ng 6ppm (Dương Nh t Long, 2004). 2.4 c i m sinh s n Cá có chi u dài 20 cm, tr ng lư ng có th t n 2 kg có s c sinh s n t i a kho ng 1.500 tr ng. Trong i u ki n t nhiên cá t tái phát d c sau 7 - 10 tu n và có th sinh s n hai n ba l n trong mùa mưa. Cá ư c nuôi trong ao, h có th ch ng nuôi thành th c cho sinh s n kéo dài t tháng 2 n tháng 11 n u ư c nuôi dư ng úng m c và cho ăn y ch t dinh dư ng. Sau khi con cái xong con c s theo sau th tinh cho tr ng và b o v tr ng, d n tr ng thành c m và qu t nư c cung c p dư ng khí cho tr ng. S lư ng trong m t l n kho ng 100 - 150 tr ng và thành nhi u t, m i t kho ng 10 - 15 tr ng. Trong t nhiên cá thư ng vùng nư c c n có th c v t th y sinh. Tuỳ vào nhi t , th i gian n c a tr ng s khác nhau, 24o C tr ng s n 5 - 6 ngày (Dương Nh t Long, 2004). 2.5 Sinh h c c a Moina Moina thu c h Daphnidae. Toàn b cơ th ph b i v giáp, hình d p, không phân t. Moina sinh s ng trong các ao h ch a nhưng ch y u chi m c trong các ao ho c mương t m th i. Th i gian t t i thành th c sinh s n chi m kho ng 4-5 ngày 260C. Vào giai o n trư ng thành nh ng c i m lư ng hình theo gi i tính rõ ràng có th quan sát th y v kích thư c c a con v t và hình thái h c c a râu. Con c (0,6-0,9 mm), con cái (1,0- 1,5 mm). Con c có ôi càng dài dùng gi con cái trong lúc giao c u. Con cái thành th c gi i tính mang ch có hai tr ng ư c bao b c trong m t h yên mà h yên này là m t ph n c a v giáp ngoài ph n lưng (Tr n Ng c H i và Tr n Th Thanh Hi n, 2000). 5
2.6 Sinh h c trùn ch Trùn ch thu c h Tubificidae, gi ng Tubifex. Trùn ch hay còn g i là giun , tìm th y vùng nư c nhi u dinh dư ng và là sinh v t ch th áng tin c y nh t cho vùng b ô nhi m. Trùn ch hơi gi ng v i giun t còn non nhưng hơi m nh hơn. Chúng s ng b ng cách vùi m t ph n cơ th xu ng áy bùn và ph n l n cơ th hư ng lên và u n lư n như g n sóng. Kh i trùn thư ng không ch ơn thu n m t loài Tuxbifex mà v n còn nhi u loài khác (Limnodrilus). Vì th chính xác hơn ngư i ta còn g i trùn ch là Tubuficids. Tubificids s ng nơi có dòng nư c ch y, nhi u ch t h u cơ ang phân h y và b n, nh t là phân h u cơ. Ch c n m t d u hi u nh , chúng nhanh chóng rút than vào áy, sau ó l i thò uôi ra v y sóng l y oxy ít i trong nư c b n (Tr n Ng c H i và Tr n Th Thanh Hi n, 2000). 2.7 Tình hình nuôi tr ng th y s n Vi t Nam Vi t Nam, ngành th y s n là m t trong nh ng ngành i tiên phong trong công cu c i m i, chuy n hư ng sang n n kinh t th trư ng. S n lư ng c a ngành ã phát tri n không ng ng v i t l tăng trư ng cao (trung bình 10,1% hàng năm) k t 1993 n 2003. Trong cơ c u s n lư ng th y s n ã có s thay i theo hư ng gi m d n t l s n lư ng khai thác và tăng t l s n lư ng nuôi tr ng. Năm 1992 s n lư ng khai thác chi m 83% và s n lư ng nuôi tr ng chi m 17%, nhưng n năm 2003 s li u tương ng là 65% và 35% (Ph l c D). M t khác ti m năng nuôi tr ng th y s n c a Vi t Nam r t phong phú và a d ng. Di n tích m t nư c: h th ng ao, h , ru ng có di n tích kho ng 1 tri u ha; vùng tri u kho ng 0,7 tri u ha; h th ng eo, v nh, m phá ven bi n có th s d ng vào nuôi tr ng th y s n chưa ư c qui ho ch kho ng 300.000- 400.000 ha; ngoài ra còn có h th ng kênh r ch, sông ngòi ch n ch t trên ph m vi c nư c (Nguy n Văn Nam, 2005). Bên c nh ti m năng v di n tích nuôi, Vi t Nam còn có ngu n l i th y s n t nhiên n i a và bi n khá phong phú. Cá nư c ng t có 544 loài trong 18 b , 57 h , 228 gi ng, trong ó có nhi u loài có giá tr kinh t cao; cá nư c l , m n có 186 loài ch y u. Ngoài ra còn có tôm, nhuy n th …là nh ng loài có giá tr kinh t trong vùng. Tuy nhiên kh năng khai thác th y s n n i a ch kho ng 200 ngàn t n/năm do di n tích khai thác b thu h p d n và s qu n lí khai thác thi u ch t ch . ng b ng sông C u Long là m t trong nh ng vùng ư c thiên nhiên r t ưu ãi v ti m năng th y s n. Nơi ây có di n tích m t nư c và có nhi u i u ki n thu n l i cho vi c phát tri n ngh nuôi tr ng, ánh b t th y h i s n (Ph l c E), v i s phong phú và a d ng v các ch ng lo i cá cũng như các lo i 6
hình th y v c và ch t nư c nh t c nư c. Ngh khai thác th y s n ây ã ư c ngư i dân bi t n t r t s m v i nh ng c p thô sơ và hi n i khác nhau. Song song ó nuôi tr ng th y s n cũng ư c chú ý ngay t bu i u, và nó cũng không ng ng ư c c i ti n theo s phát tri n c a xã h i. Nuôi tr ng th y s n ã phát tri n t nh ng hình th c ơn gi n như gi nuôi cá trong nhà ph c v nh ng b a ăn gia ình cho n nh ng mô hình ơn canh, a canh, thâm canh,...Các hình th c nuôi này ã tr nên quen thu c v i nh ng nông dân trong ngh th y s n. Không d ng l i ph m vi nuôi trong vùng nư c ng t, mà ã có r t nhi u th nghi m ương nuôi cá nư c l và nh ng vùng nư c có m n tương i cao (Ph l c F). Và ph n l n k t qu c a nh ng nghiên c u ó ã góp ph n không nh vào vi c nâng cao thu nh p cho ngư i dân. N u như giá tr t s n ph m khai thác ã t ng óng góp ph n l n vào kim ng ch xu t kh u, thì ngày nay giá tr ó ã gi m nhi u và thay vào ó là các s n ph m t nuôi tr ng. Trong ó nuôi tr ng th y s n nư c ng t chi m t 54-56% trong s n lư ng th y s n nuôi tr ng c nư c. BSCL là vùng cung c p s n ph m nuôi nư c ng t l n nh t c nư c chi m 63,1% (2003) t ng s n lư ng c nư c (Ph l c G). 7
Ph n 3 V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 3.1 V t li u nghiên c u Ngu n cá b t 3-6 ngày tu i l y t H u Giang. D ng c : cân i n t , b nh a 60l, máy bơm nư c, ng si phông, h th ng s c khí, v t m n… Hóa ch t: mu i… Th c ăn cho cá: tr ng nư c, trùn ch , cá t p. Máy o pH, b test nhanh, nhi t k . 3.2 Phương pháp nghiên c u. 3.2.1 B trí thí nghi m T t c các thí nghi m ư c ti n hành trên b composite (60l) ch a cùng th tích nư c là 50l. Hình 3.1: Sơ b trí thí nghi m Ba nghi m th c thí nghi m I, II, III và 3 l n l p l i 1, 2, 3. Các b ư c t song song nhau m t cách ng u nhiên. M i b u có lư i y kín phòng cá nh y ra ngoài. Lư i y ph i m b o ư c gi t s ch trư c khi s d ng nh m tránh m m b nh. Nư c ư c l y t sông vào ao l ng l c bình, nư c ư c bơm t ao l ng vào h th ng b l c. H th ng b l c g m 5 b l c trung gian và m t b ch a trung tâm, t t c ư c âm dư i t. Trong m i b l c ch a á to, á nhuy n và cát. 8
Nư c ư c c p lên h th ng b thí nghi m thông qua máy bơm t b ch a trung tâm. Nư c qua lư i l c và ư c ki m tra các y u t môi trư ng, m b o các y u t môi trư ng thõa mãn nh ng ch tiêu môi trư ng trong ương nuôi cá Thát Lát. B ng 3.1: Nh ng ch tiêu môi trư ng trong nuôi Thát Lát Còm (Nguy n Chung, 2006). Ch tiêu pH DO (mg/l) H2S (mg/l) CO2 (mg/l) NH4 (mg/l) Giá tr 6.5- 8.0 >4 < 0.1 8-14 < 1.0 3.2.2 Th c nghi m ương Sau khi ã c p nư c t b l c vào các b composite ã chu n b , lư ng nư c c p u (50l/1b ) cho 9 b . t giá th ny lông (màu en) vào m i b . Giá th dài kho ng 60 cm, ư c xé nh và c t l i thành chùm, gi t và phơi vài n ng ( i v i ny lông m i mua v ), ny lông cũ có th dùng ngay sau khi ã ư c gi t s ch và bu c á vào gi a giá th tránh cho chúng n i lên m t nư c. L p h th ng s c khí m b o cung c p oxi cho cá trong m i i u ki n. H th ng ương ph i s n sàng trư c ngày th cá t 2-4 ngày. Nư c ư c ki m tra các y u t môi trư ng l i m t l n trư c khi th cá. Cá ư c cân, o (chi u dài trung bình:1,62 cm, kh i lư ng trung bình: 0,64g) sau ó b trí hoàn toàn ng u nhiên vào các b v i 3 nghi m th c (I, II, III) và 3 l n l p l i (1, 2, 3) m i nghi m th c, c th như B ng 3.1. B ng 3.2: S lư ng cá b trí các nghi m th c ơn v : con Nghi m th c I II III S l nl pl i 1 50 100 150 2 50 100 150 3 50 100 150 3.2.3 Qu n lý th c ăn và nư c trong b 3.2.3.1Th i gian cho cá ăn Cá ư c cho ăn m i ngày 2 l n (9h và16h30) v i 3 lo i th c ăn ng v i các giai o n khác nhau. 9
3.2.3.2 Th c ăn s d ng trong quá trình ương Cá giai o n 5-8 ngày tu i cho ăn Moina, k ó là trùn ch n ngày th 35, sau ó chuy n h n qua cá t p bi n. 3.2.3.3 Cách th c cho ăn và b o qu n th c ăn a. Moina: Moina mua v ư c vào trong thao l n ch a 2/3 nư c và có s c khí m nh; n khi c n v t Moina thì t t s c khí và dùng v t m n o theo vòng tròn, vi c o theo vòng tròn giúp ta lo i b ư c xác c a nh ng con Moina ch t. Sau khi v t lư ng Moina c n thì ta t s c khí vào ngay tránh thi u oxi cho nh ng con còn l i. V i cách b o qu n này thì Moina có th ư c b o qu n trong vòng 1-2 ngày và t l s ng kho ng trên 70%. Khi s d ng Moina cho cá ăn ta có th r i u trong b ho c m t góc b , u không nh hư ng t i kh năng b t m i c a cá. b. Trùn ch : Trùn ch mua v ư c r a vài l n lo i b b t bùn, sau ó t trùn ch vào m t cái thao ch a m t ít nư c. Cho nư c ch y tràn nh trong su t quá trình b o qu n trùn ch . V i cách này ta có th gi cho trùn ch không b ch t nhi u và trùn s s ch hơn. Khi v t trùn ch cho cá ăn ta ch c n dùng v t v t và r a l i b ng nư c s ch vài l n là ư c. Khi cho cá ăn b ng trùn ch ta nên gom l i m t góc nhưng l y m t ít trùn khu y ng trên m t nư c kích thích kh năng nh n bi t th c ăn c a cá. c. Cá t p: Cá t p mua v ư c tr trong t ông, do ó ta có th mua lư ng s d ng t 5-10 ngày cho cá.Trư c lúc cho cá ăn ph i em rã ông- dùng nư c l nh cho ch y t t lên cá trong kho ng 30 phút. Cá sau khi rã ông ư c lóc th t (ch l y ph n th t mà không l y da) em bâm nhuy n. V i cá t p ta ph i cho cá ăn t t tránh th c ăn dư th a nhi u, ng th i thao tác ph i nh nhàng tránh làm th c ăn tan rã nhi u. V i cách cho ăn t t và nh nhàng này giúp ta có th h n ch ư c vi c làm dơ nư c và ti t ki m th c ăn nhưng v n m b o cung c p b a ăn y cho cá. Chú ý: Ph i linh ng tăng ho c gi m th c ăn d a trên ho t ng ăn c a cá và th c ăn dư th a. Ch cho ăn v a tránh phí th c ăn và dơ nư c. M t khác khi chuy n i th c ăn ph i chuy n t t b ng cách cho ăn k t h p hai lo i th c ăn cũ và m i, sau ó gi m d n th c ăn cũ, tăng d n th c ăn m i. 10