Luận văn: Công tác lập báo cáo tài chính của doanh nghiệp vừa và nhỏ khảo sát trên địa bàn tỉnh Quảng nam

Chia sẻ: Sunshine_10 Sunshine_10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

157
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nền kinh tế Việt Nam đã có những bước chuyển biến rõ rệt trên tất cả các lĩnh vực trong đó có sự đóng góp rất lớn của một hệ thống các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thị trường những năm gần đây. Các DNVVN tỷ lệ phần lớn các doanh nghiệp và cũng là nguồn chính tạo ra của cải và việc làm trong nền kinh tế

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Công tác lập báo cáo tài chính của doanh nghiệp vừa và nhỏ khảo sát trên địa bàn tỉnh Quảng nam

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG TR N PHƯƠNG TH Y CÔNG TÁC L P BÁO CÁO TÀI CHÍNH C A DOANH NGHI P V A VÀ NH : KH O SÁT TRÊN Đ A BÀN T NH QU NG NAM Chuyên ngành: K toán Mã s : 60.34.30 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng - Năm 2012
Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS. NGUY N CÔNG PHƯƠNG Ph n bi n 1: PGS. TS. NGUY N M NH TOÀN Ph n bi n 2: PGS. TS. Đ NG VĂN THANH Lu n văn ñã ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 24 tháng 8 năm 2012. Có th tìm hi u lu n văn t i: Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
-1- M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài N n kinh t Vi t Nam ñã có nh ng bư c chuy n bi n rõ r t trên t t c các lĩnh v c trong ñó có s ñóng góp r t l n c a c m t h th ng các doanh nghi p v a và nh trên th trư ng nh ng năm g n ñây. Các DNVVN t l ph n l n các doanh nghi p và cũng là ngu n chính t o ra c a c i và vi c làm trong n n kinh t . Vì th , ngày 14/9/2006, B Tài chính ban hành Quy t ñ nh 48/2006/QĐ- BTC v Ch ñ k toán Doanh nghi p v a và nh . Vi c ban hành Quy t ñ nh 48 áp d ng cho các DN này ñánh d u bư c phát tri n quan tr ng c a h th ng báo cáo tài chính Vi t Nam. Trong khi ch ñ báo cáo tài chính minh b ch và các thông tin công b ñáng tin c y là ñi u c n thi t trong các công ty l n thì nó cũng không kém ph n quan tr ng t i các công ty nh v m t c nh tranh, ti p c n các ngu n tài chính và ti m ki m ñ i tác cho s tăng trư ng và phát tri n (UNCTAD, 2002). M c tiêu khi l p BCTC c a các DNVVN là gì? Nhân t nào nh hư ng ñ n công tác l p báo cáo tài chính c a DNVVN? Tr l i các câu h i trên th t s là c n thi t vì s góp ph n c i thi n công tác l p BCTC và nâng cao ch t lư ng thông tin cung c p trong BCTC c a các doanh nghi p v a và nh . Chình vì lý do trên mà tác gi ñã ch n ñ tài :‘‘Công tác l p báo cáo tài chính c a doanh nghi p v a và nh : Kh o sát trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam’’ làm ñ tài nghiên c u cho lu n văn th c s c a mình. 2. M c tiêu nghiên c u Lu n văn nghiên c u th c tr ng công tác l p Báo cáo tài chính c a doanh nghi p v a và nh , nh ng m c tiêu mà DNVVN
-2- hư ng ñ n khi l p BCTC và các nhân t nh hư ng ñ n vi c l p BCTC c a DNVVN. T ñó ñưa ra phương hư ng và gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng công b thông tin BCTC c a lo i hình DN này. 3. Đ i tư ng nghiên c u Lu n văn nghiên c u công tác l p báo cáo tài chính c a các doanh nghi p v a và nh . 4. Phương pháp và ph m vi nghiên c u Lu n văn s d ng phương pháp nghiên c u th c t , thu th p s li u sơ c p thông qua báo cáo tài chính và ñi u tra b ng b ng câu h i, phân tích, ñánh giá, lu n gi i ñ làm rõ công tác l p báo cáo tài chính c a các doanh nghi p nghiên c u. Ph m vi nghiên c u: Ch ñ c a lu n văn ñư c nghiên c u t i các doanh nghi p v a và nh ñ a bàn t nh Qu ng Nam. Các doanh nghi p có th i gian ho t ñ ng trong th i gian t 3 năm tr lên (50 doanh nghi p). 5. K t c u lu n văn N i dung lu n văn ngoài ph n m ñ u và ph n k t lu n g m 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n công tác l p báo cáo tài chính c a doanh nghi p v a và nh . Chương 2: Th c tr ng công tác l p báo cáo tài chính c a doanh nghi p v a và nh : Kh o sát trên ñ a bàn t nh Qu ng Nam. Chương 3: M t s ñ xu t trong công tác l p báo cáo tài chính c a doanh nghi p v a và nh . 6. T ng quan tài li u nghiên c u
-3- CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ THUY T V CÔNG TÁC L P BÁO CÁO TÀI CHÍNH C A DOANH NGHI P V A VÀ NH 1.1. KHÁI QUÁT CHUNG V DOANH NGHI P V A VÀ NH 1.1.1. Đ nh nghĩa doanh nghi p v a và nh Ngh ñ nh s 90/2001NĐ-CP ñưa ra ñ nh nghĩa DNVVN như sau: “DNVVN là cơ s s n xu t, kinh doanh ñ c l p, ñã ñăng ký KD theo pháp lu t hi n hành, có v n ñăng ký không quá 10 t ñ ng ho c s lao ñ ng trung bình h ng năm không quá 300 ngư i”. 1.1.2. Tiêu chí phân lo i doanh nghi p v a và nh Vi t Nam, Chính ph ñã ban hành NĐ s 56/2009/NĐ-CP ngày 30/6/2009 v tr giúp phát tri n DNVVN: “DNVVN là cơ s kinh doanh ñã ñăng ký kinh doanh theo quy ñ nh pháp lu t, ñư c chia thành ba c p: siêu nh , nh , v a theo quy mô t ng ngu n v n (t ng ngu n v n tương ñương t ng tài s n ñư c xác ñ nh trong b ng cân ñ i k toán c a DN) ho c s lao ñ ng bình quân năm”. 1.1.3. Đ c ñi m doanh nghi p v a và nh Vi t Nam Đ c ñi m v v n Theo TS Trương Quang Thông và nhóm nghiên c u (2009), ngu n v n ch y u c a các DNNVV ñư c huy ñ ng ch y u t các ngu n huy ñ ng ngu n v n t có, huy ñ ng v n ng trư c, tìm ki m ngu n v n c a b n bè và gia ñình, tìm ki m các nhà cung c p. V lao ñ ng Cũng theo TS Trương Quang Thông và nhóm nghiên c u (2009), các DNVVN t o ñư c nhi u vi c làm cho ngư i lao ñ ng. Tuy nhiên, DNNVV không ñ kh năng c nh tranh v i các DN l n
-4- trong vi c thuê nh ng ngư i lao ñ ng có tay ngh cao. Đ nh ki n c a ngư i lao ñ ng cũng như c a nh ng ngư i thân c a h v khu v c này v n còn khá l n. V t ch c qu n lý Cũng theo TS Trương Quang Thông và nhóm nghiên c u (2009), DNVVN khó thu hút ñư c các nhà qu n lý và lao ñ ng gi i vì v i quy mô s n xu t kinh doanh không l n, tài chính h n ch và s n ph m tiêu th không nhi u. 1.2. CÔNG TÁC L P BÁO CÁO TÀI CHÍNH C A CÁC DNVVN 1.2.1. Khái ni m và ñ i tư ng báo cáo tài chính c a DNVVN a.Khái ni m BCTC BCTC là nh ng báo cáo t ng h p nh t v tình hình tài s n, ngu n v n ch s h u và công n cũng như tình hình tài chính, k t qu kinh doanh trong kỳ c a DN (PGS.TS. Nguy n Văn Công 2005). b.Đ i tư ng s d ng BCTC c a DNVVN BCTC c a DN ñư c nhi u ñ i tư ng quan tâm như ch DN, các nhà ñ u tư, ngư i cho vay, ngư i cung c p. Khách hàng, h i ñ ng qu n tr , các c ñông, ngư i lao ñ ng v.v... Nghiên c u v vi c s d ng các BCTC c a nh ng công ty nh ñ c l p ñã ñưa ra k t lu n r ng thu cũng là m t ngư i s d ng chính thông tin c a DNVVN. M t s nghiên c u như Carsberg et al. (1985); Deakins and Hussain, (1994) l p lu n r ng các BCTC ñóng m t vai trò quan tr ng trong các quy t ñ nh cho vay c a ngân hàng, ñó là ngu n tài chính ch y u c a các công ty nh (trích d n b i Đ n Đ c Sơn, 2005).
-5- c.H th ng báo cáo tài chính c a DNVVN theo QĐ 48 BCTC quy ñ nh cho các DNVVN bao g m Báo cáo b t bu c: B ng CĐKT (M u s B 01 – DNN), Báo cáo KQHĐKD (M u s B 02 – DNN), B n Thuy t minh BCTC (M u s B 09 – DNN). 1.2.2. Ch ñ k toán v n d ng ñ l p báo cáo tài chính cho các DNVVN Ngày 14/9/2006, BTC ban hành Quy t ñ nh 48/2006/QĐ- BTC v Ch ñ k toán DNVVN. Có th nói Quy t ñ nh 48 ban hành nh m làm gi m nh ng th t c rư m ra cho DNVVN. 1.2.3. Công b thông tin trong báo cáo tài chính c a các DNVVN a. B ng cân ñ i k toán B ng CĐKT là m t BCTC quan tr ng ñư c so n th o ñ trình bày và cung c p thông tin v th c tr ng tài chính cho các ñ i tư ng khác ñ c bi t là cho các nhà ñ u tư trong hi n t i và ti m tàng. b. Báo cáo k t qu ho t ñ ng kinh doanh Báo cáo KQHĐKD trình bày các thông tin theo ba ho t ñ ng là k t qu ho t ñ ng SXKD, k t qu ho t ñ ng tài chính và k t qu ho t ñ ng khác. c. Báo cáo lưu chuy n ti n t (không b t bu c) Vi c phân lo i và báo cáo các lu ng ti n theo ho t ñ ng s cung c p thông tin cho ngư i s d ng ñánh giá ñư c nh hư ng c a các ho t ñ ng ñ i v i tình hình tài chính và ñ i v i lư ng ti n và các kho n tương ñương ti n t o ra trong kỳ c a DN. d. B n thuy t minh báo cáo tài chính B n thuy t minh BCTC ñư c l p ñ gi i thích và b sung thông tin v tình hình HĐSX, kinh doanh, tình hình tài chính c a DN trong kỳ k toán. Thuy t minh BCTC ñưa ra thông tin v phương
-6- pháp k toán mà DN áp d ng và gi i thích c th v các k t qu tài chính và ho t ñ ng quan tr ng c a DN. 1.3. M C ĐÍCH L P BÁO CÁO TÀI CHÍNH VÀ CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N CÔNG TÁC L P BÁO CÁO TÀI CHÍNH C A CÁC DNVVN 1.3.1. M c ñích l p báo cáo tài chính c a DNVVN Theo Quy t ñ nh s 48/2006/QĐ-BTC, h th ng BCTC áp d ng cho các DNVVN ñư c l p v i m c ñích t ng h p và trình bày m t cách t ng quát, toàn di n tình hình tài s n, ngu n v n hình thành tài s n c a DN, tình hình và k t qu ho t ñ ng s n xu t, kinh doanh c a DN trong m t năm tài chính. Cung c p các thông tin kinh t , tài chính ch y u cho vi c ñánh giá tình hình và k t qu ho t ñ ng c a DN là căn c quan tr ng cho vi c ñ ra nh ng quy t ñ nh v qu n lý. 1.3.2. Các nhân t nh hư ng ñ n công tác l p BCTC c a các DNVVN Theo Lavigne (2002), các nhân t nh hư ng ñ n vi c l p BCTC c a doanh nghi p v a và nh bao g m (B n d ch c a Nguy n Công Phương, không ph bi n): a.Quy mô c a doanh nghi p Theo Lavigne (1998), quy mô c a DN có nh hư ng ñáng k ñ n công tác k toán. DN có quy mô càng l n thì càng có ñi u ki n v tài chính ñ h tr cho công tác k toán. Ngư c l i, nh ng DN có quy mô nh thư ng ít chú tr ng ñ n công tác k toán. b.T ch c b máy k toán Cũng theo Lavigne (1998), t ch c k toán là vi c thi t l p b máy k toán ñ th c hi n các m c tiêu c a DN. Tùy thu c vào
-7- quy mô và ñ c ñi m c a m i DN mà ngư i qu n lý có th thi t l p cơ c u t ch c phù h p. c.Kh năng sinh l i Theo TS Tr n Đình Khôi Nguyên (2010), các nghiên c u v nh hư ng c a nhân t này cũng không nh t quán. Các DN có kh năng sinh l i cao thư ng m r ng ñ a bàn kinh doanh, tìm ki m các ngu n tài tr ñ th c hi n các phương án kinh doanh m i. d.Nh n th c c a doanh nghi p Theo Lavigne (1998), nh ng DNVVN, nh n th c c a nhà qu n tr , nhân viên k toán c a công ty và nhân viên k toán thuê ngoài s có nh hư ng tr c ti p ñ n vi c l p BCTC c a DN. d1. Nhà qu n tr Đ ñưa ra các quy t ñ nh thì nhà qu n tr c n có nh ng thông tin chính xác v tình hình doanh nghi p ñ t ñó phân tích, phán ñoán và ñưa ra quy t ñ nh h p lý. Theo Lavigne (1998, tr. 34), kinh nghi m và m c ñ góp v n c a nhà qu n tr vào công ty mà h tham gia qu n lý, ñi u hành có nh hư ng ñáng k ñ n m c tiêu thi t l p báo cáo tài chính c a doanh nghi p v a và nh . d2. Nhân viên k toán c a doanh nghi p Các DNVVN ph i ñ i m t, v i nh ng ng bi n mà k toán viên chuyên nghi p ñã th c hi n ñ giúp DN vư t qua khó khăn và phát tri n b n v ng. Theo ñó, Liên ñoàn k toán qu c t IFAC ñánh giá r t cao vai trò c a nhân viên k toán trong DN, ñ c bi t là DNVVN. e.Nhân viên k toán thuê ngoài nhi u DNVVN, ñ c bi t là các doanh nhi p nh và siêu
-8- nh , nhân viên k toán thuê ngoài ñóng góp ñáng k vào công tác l p BCTC c a DN, nh t là th c hi n ghi chép s sách k toán. T ñó, ñ c tính c a h (v chuyên môn, v thái ñ ) có nh hư ng ñ n ch t lư ng c a báo cáo tài chính. K t lu n chương 1 Chương này cho th y nh ng qui ñ nh cơ b n trong vi c qu n lý BCTC c a các DNVVN. Đ các DNVVN có th phát tri n và t n t i m t cách b n v ng thì c n có nh ng qui ñ nh c th , rõ ràng. BCTC c a các DN ph i luôn ho t ñ ng theo nguyên t c công khai, công b ng, minh b ch, b o v quy n và l i ích h p pháp cho nh ng ngư i quan tâm ñ n tình hình ho t ñ ng c a công ty. Ngoài ra, các thông tin k toán trình bày trên BCTC c a các DNVVN ngày càng hoàn thi n cho phù h p v i chu n m c k toán Vi t Nam. Hi u ñư c các ñ c tính thông tin s giúp cho các nhà qu n tr và ngư i s d ng có th dùng BCTC m t cách hi u qu nh t trong các quy t ñ nh kinh t c a mình. Vì v y tính trung th c trong BCTC có ý nghĩa quan tr ng. Bên c nh ñó, lu n văn ñã d a vào các k t qu nghiên c u trư c ñây ñ làm rõ mô hình các nhân t nh hư ng ñ n công tác l p BCTC. Lu n văn d a vào nh ng nghiên c u chương này ñ ñánh giá th c tr ng công tác l p báo cáo tài chính c a các DNVVN t i Qu ng Nam hi n nay.
-9- CHƯƠNG 2 TH C TR NG CÔNG TÁC L P BÁO CÁO TÀI CHÍNH C A DOANH NGHI P V A VÀ NH : KH O SÁT TRÊN Đ A BÀN T NH QU NG NAM 2.1. Đ C ĐI M C A CÁC DNVVN QU NG NAM Theo thông tin kh o sát (Trung L , 2007), toàn t nh có hơn 2.500 DN ñang ho t ñ ng s n xu t v i t ng v n ñ u tư hơn 6.000 t ñ ng. Trong ñó, ña ph n là các DNVVN. 2.1.1. V lĩnh v c ho t ñ ng Lĩnh v c ho t ñ ng c a DNVVN r t phong phú, như các HĐ SX, ho t ñ ng mua, d ch v cho thuê, các lo i d ch v khác... 2.1.2. V v n Qu ng Nam, ph n l n các DNVVN có v n kinh doanh dư i 5 t ñ ng. Nh ng DNVVN có v n t 6-10 t r t ít. 2.1.3. V lao ñ ng Khu kinh t m Chu Lai ho c các khu CN Đi n Nam-Đi n Ng c là nơi c n m t s lư ng lao ñ ng l n. Tuy nhiên, ngu n nhân l c qua ñào t o ñ ph c v cho các d án thi u tr m tr ng. 2.1.4. V t ch c qu n lý Công ty TNHH có H i ñ ng thành viên, Ch t ch H i ñ ng thành viên, Giám ñ c ho c T ng giám ñ c Do H i ñ ng thành viên ho c Ch t ch công ty b nhi m ho c thuê. DN tư nhân do m t cá nhân làm ch và t ch u trách nhi m b ng toàn b tài s n c a . Các DN có v n nh thư ng thuê k toán bên ngoài ñ gi m b t gánh n ng v chi phí, còn nh ng DN có v n nhi u và ho t ñ ng quy mô l n hơn thì có b ph n k toán nhưng s lư ng không nhi u. 2.1.5. Phân lo i các DNVVN trên ñ a bàn Qu ng Nam
- 10 - a.Phân lo i các DNVVN theo ngành ngh Vi c phân lo i theo ngành ngh cho th y ñư c ngành nào ñang chi m ưu th và ngành nào ít ñư c ñ u tư t i t nh. Theo phân lo i thì s lư ng DNVVN t i ngành ngh khách s n – du l ch – gi i trí là nhi u nh t (t l 28,39% trong 12 ngành ngh theo phân lo i) b.Phân lo i DNVVN theo cơ c u v n Theo th ng kê, ñ n ngày 31/12/2010 có 41,98% DNVVN có v n t 1 t ñ n 10 t , còn l i 58,02% có v n ñi u l dư i 1 t t c là hơn ½ s lư ng công ty có v n ñi u l dư i 10 t theo quy ñ nh ñ i v i DNVVN. 2.2. THI T K NGHIÊN C U 2.2.1. Câu h i nghiên c u Th c t hi n nay là m t s l n các DNVVN không có nhân viên k toán chuyên trách mà thuê bên ngoài. M t khác, các DN có nhân viên k toán chuyên trách (DN có quy mô v a) thì công tác k toán cũng t p trung cho qu n lý tài s n c a ch DN ho c l p BC thu . T i sao các DN này ít chú tr ng ñ n công tác l p BCTC ñ y ñ , trung th c nh m cung c p cho các ñ i tư ng khác ? Nhân t nào quy t ñ nh ñ n th c tr ng này ? Đ có ñáp án tho ñáng cho v n ñ trên, lu n văn ñ t ra ba câu h i nghiên c u sau: Q1: T ch c công tác k toán c a DNVVN như th nào? Q2: M c ñ quan tâm c a ngư i s d ng ñ i v i thông tin cung c p trong báo cáo tài chính như th nào? Q3: Nh ng y u t nào nh hư ng ñ n công tác l p báo cáo tài chính c a doanh nghi p v a và nh ? 2.2.2. Phương pháp nghiên c u Lu n văn s d ng phương pháp nghiên c u th c nghi m, thu th p s li u sơ c p thông qua BCTC và ñi u tra b ng b ng câu h i.
- 11 - Đ i tư ng tham gia tr l i là ch DN ho c nhân viên k toán. Ch n m u ñ kh o sát là các DN có th i gian ho t ñ ng trong th i gian t 3 năm tr lên vì như v y thì các ho t ñ ng c a DN ñã có th xem là ñi vào n ñ nh. Vi c thu th p thông tin ñư c th c hi n thông qua b ng câu h i ñi u tra, b ng câu h i ñư c g i t i các DN. Vi c tr l i các câu h i ñư c ti n hành theo thang ño m c ñ 5 b c (thang Likert), v i 1= không quan tr ng; 5= r t quan tr ng. B ng câu h i ñư c g i ñ n tr c ti p cho các ñ i tư ng tham gia tr l i. S lư ng phi u phát ra là 50 phi u, phi u thu v là 50 phi u. S li u sau khi thu th p ñư c s ñư c x lý thông qua ph n m m SPSS. Đ i v i các câu h i có ý ki n tr l i ñư c s d ng b ng thang ño Likert s tính giá tr trung bình ñ trình bày k t qu . Bên c nh ñó, vi c bi u di n k t qu kh o sát b ng ñ th s giúp cho vi c xem xét hay so sánh m t cách t ng th t t c các ý ki n trong câu tr l i ñư c th c hi n m t cách d dàng hơn. 2.3. TRÌNH BÀY VÀ PHÂN TÍCH K T QU 2.3.1. V lo i hình doanh nghi p B ng 2.3: B ng phân lo i doanh nghi p theo hình th c s h u Lo i hình doanh nghi p S lư ng DN % DNTN 12 24 Công ty TNHH 17 34 Công ty c ph n 21 42 Ch có các c ñông trong gia ñình 15 71,42 Có c ñông không thu c gia ñình 6 28,58 Trong ñó: DN có c ñông không thu c 2 33,33 gia ñình không tham gia vào qu n lý T ng c ng 50 100 K t qu thu th p cho th y trong các công ty c ph n kh o sát, công ty ch có các c ñông trong gia ñình có t l cao nh t
- 12 - (71,42%), công ty có c ñông không thu c gia ñình t l 28,58%. công ty c ph n có c ñông là ngư i trong gia ñình, tài s n c a các DN này là c a nh ng ngư i trong gia ñình v i nhau, h mong mu n làm th nào công ty làm ăn có hi u qu mà không quan tâm ñ n BCTC có ph n ánh ñúng th c tr ng tình hình DN mình góp c ph n hay không, và BCTC ñ i v i h là b m t c a DN. Đi u này làm cho thông tin cung c p trên BCTC thi u minh b ch, ph thu c vào ý ki n ch quan c a DN. 2.3.2. T ch c công tác k toán t i các doanh nghi p v a và nh T k t qu kh o sát thu ñư c trong b ng câu h i ñi u tra v t ch c công tác k toán có 37 DN có nhân viên k toán th c hi n công vi c ghi s k toán (t l 74 %). Có 3 DN có nhân viên kiêm vi c ghi chép k toán (t l 6 %). H u h t các DN tư nhân t theo dõi và th c hi n ghi chép (t l 20 %). K t qu này tương ñ ng v i nghiên c u c a Nguy n Th L H ng (2011), theo ñó các DN có s quan tâm ñ n vi c ghi chép s sách k toán. 2.3.3. B n ch t công vi c c a k toán thuê ngoài K t qu thu ñư c t câu h i kh o sát dành cho 50 DN cho th y có 15 DN không thuê k toán ngoài làm công tác l p BCTC (t l 30%). S còn l i thuê k toán ngoài th c hi n ch c năng t ng h p các nghi p v phát sinh ñ l p BCTC cho DN. Như v y nghiên c u này khác v i nghiên c u c a Nguy n Th L H ng (2011). Trong 35 DN thuê k toán bên ngoài, ch có 6 DN kèm theo BCTC h ng năm là m t báo cáo ki m toán do ngân hàng yêu c u (t l 17,14%). K t qu kh o sát còn cho th y ít có DN nào dám ñ u tư vào h th ng k toán m t cách bài b n vì s t n kém chi phí không nh . Chính vì th gi i pháp hi n nay là thuê k toán ngoài v i chi phí
- 13 - có th ch p nh n ñư c, h qu là các DN này có t ch c k toán manh mún và cung c p thông tin không k p th i. 2.3.4. Cung c p thông tin k toán c a DN Cũng t k t qu kh o sát cho th y ph n l n các DN l p BCTC năm cung c p cho các ngân hàng (t l 54%). 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 14 6 27 3 Nhà qu n tr C ñông (không Ngân hàng Khác tham gia qu n lý) Bi u ñ 2.2 : Đ i tư ng cung c p BCTC năm K t qu kh o sát v BCTC khi nào s n sàng ñ s d ng cho vi c ra quy t ñ nh qu n lý sau khi k t thúc niên ñ thì th i gian bình quân c a các DN là t 24 ñ n 65 ngày. Lý do cho vi c ch m n p báo cáo là th i gian cho phép ñ n p quá dài và quá trình phê duy t c a cơ quan thu th c hi n là quá ch m. Đi u này s gây ch m tr trong vi c s d ng thông tin trong BCTC ñ ñưa ra các quy t ñ nh c a DN. L a ch n phương pháp k toán hi n nay t i các DN ch y u do k toán l a ch n (t l 54%). Đi u ñó cho th y chuyên môn k toán ñư c xem là tác ñ ng l n nh t ñ i v i vi c s d ng các thông tin tài chính c a Giám ñ c DNVVN và ñóng m t vai trò quan tr ng trong vi c nâng cao ch t lư ng thông tin . 2.3.5. M c ñ quan tâm c a ngư i s d ng ñ n thông tin báo cáo tài chính K t qu b ng câu h i v các ch tiêu mà giám ñ c quan tâm BCTC c a DNVVN trư c khi ra quy t ñ nh. Trong 50 phi u ñi u tra
- 14 - g i ñ n các doanh nghi p, có 38/50 (t l 76 %) DN không d a vào thông tin BCTC ñ ñ ra k ho ch kinh doanh. Theo kh o sát th ng kê, các giám ñ c quan tâm nhi u ñ n c hai lo i BCĐKT và BCKQHĐKD (t l 40%). Ti p ñ n là ch báo cáo KQHĐKD (20%), b ng cân ñ i k toán (16%). Đi u ñáng chú ý là các doanh nghi p ít dành s ưu ái nhi u ñ n b n TMBCTC. 2.3.6. Quan ñi m c a nhà qu n tr DN ñ i v i BCTC a.M c tiêu ưu tiên K t qu kh o sát cho bi t r ng, các DN ưu tiên ñ n m c tiêu là làm sao công ty ñư c n ñ nh, tránh ñư c m i bi n ñ ng (t l 58%), ñi u này là h p lý chính vì nh ng bi n ñ ng c a năm 2011 ñã làm cho các DNVVN nói chung và các DN kh o sát nói riêng th n tr ng hơn s bi n ñ i c a n n kinh t th trư ng. Bên c nh ñó nhà qu n tr các DN còn quan tâm ñ n t i ña hóa thu nh p cho nhân viên công ty (t l 24%) vì theo h khi DN làm ăn b n v ng, ti n tri n thì luôn có thêm m c lương doanh thu cho nhân viên ñi u này góp ph n nâng cao ñư c v th DN trong m t các nhà quan tâm. DNVVN có ngu n v n h n ch so v i DN l n nên ñ i v i h ch c n doanh thu tăng, l i nhu n tăng ñ t m c tăng trư ng n ñ nh vì m c tiêu tăng trư ng g n li n v i ch tiêu kh năng sinh l i c a DN do ñó kh năng sinh l i là m t trong các nhân t nh hư ng ñ n BCTC c a DNVVN. K t qu này khác v i nghiên c u c a Nguy n Th L H ng (2011). b.Thu c tính thông tin quan tr ng
- 15 - B ng 2.5: B ng th ng kê các thu c tính thông tin Giá tr trung Thu c tính c a thông tin bình a. Giúp thi t l p d phòng hay d ñoán 2.56 b. Có th so sánh gi a các doanh nghi p 3.16 c. Có th so sánh gi a các niên ñ 3.86 d. Đáng tin c y 4.1 e. Cho phép kh ng ñ nh hay bác b 2.8 nh ng d ñoán trư c ñây g. K p th i 3.78 h. Ph n ánh ñúng th c t 4.6 i. Có th ki m tra ñư c (có tính khách 3.86 quan) T B ng 2.5 rút ra nh n xét nhà qu n tr quan tâm nhi u nh t ñ n thông tin ph n ánh ñúng th c t . Ti p theo thông tin ñáng tin c y, thông tin có th so sánh gi a các niên ñ và có th ki m tra ñư c ñư c nhà qu n tr quan tâm nhi u (3,86). Nh ng thu c tính còn l i ñư c quan tâm ch ng m c, trong ñó giúp thi t l p d phòng hay d ñoán ñư c ñánh giá ít quan tr ng nh t. M c dù th t quan tâm có s khác bi t so v i nghiên c u c a Nguy n Th L H ng (2011) nhưng k t qu v n tương ñ ng v thông tin ch t lư ng và k p th i luôn là thông tin giá tr nh t c a các DNVVN. c.Yêu c u ñ i v i báo cáo tài chính Phân tích k t qu ñi u tra cho th y, các nhà qu n tr ñánh giá thông tin BCTC là h u ích cho vi c ra quy t ñ nh c a h v i giá tr trung bình là 4,16 vì thông tin c a BCTC là căn c quan tr ng cho
- 16 - vi c ñ ra các quy t ñ nh v qu n lý, ñi u hành ho t ñ ng SXKD. Ti p theo là thông tin ñáng tin c y và ñ y ñ ñư c các nhà qu n tr cho là bư c quan tr ng ti p theo. Các nhà qu n tr cũng chưa quan tâm nhi u ñ n thông tin ñ y ñ ñ n nhà ñ u tư và các ch n (giá tr trung bình 2.4), v vi c thông tin có tính so sánh ñư c gi a các DN là r t th p. 2.4. ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC L P BCTC C A DNVVN QU NG NAM 2.4.1. M t tích c c Th c t cho th y các DNVVN Qu ng Nam hi n nay ña d ng v i nhi u ngành ngh và ngày càng có thêm các DN nh khác thành l p và ñi vào ho t ñ ng, gi i quy t ñư c vi c làm cho ngư i lao ñ ng. Công tác qu n lý và công b thông tin c a các DNVVN ñã tuân theo qui ñ nh pháp lu t, l p ñ y ñ các báo cáo b t bu c. 2.4.2. H n ch Các DN còn th ñ ng trong vi c công b thông tin, các thông tin cung c p ch y u là theo yêu c u, trong khi ñó các thông tin liên quan ñ n ho t ñ ng c a DN chưa ñư c cung c p thư ng xuyên và k p th i. Thông tin cung c p còn h n ch và thi u tính chuyên nghi p. Các DNVVN hi n nay theo xu hư ng chung là thuê k toán ngoài ñ gi m thi u v chi phí. B máy k toán c a các công ty ñư c xây d ng ch y u t p trung vào công tác thu nh n, x lý và cung c p thông tin c a k toán tài chính. Vì v y, trong b máy c a công ty chưa có b ph n k toán qu n tr . Trình ñ v công ngh thông tin c a cán b k toán trong các DNNVV chưa cao nên vi c ng d ng công ngh , k thu t hi n ñ i chưa hi u qu .
- 17 - H u h t các công ty không hi u ñư c b n ch t và tính h u ích c a thông tin lưu chuy n ti n t . K t lu n chương 2 T th c t lu n văn kh o sát v t ch c công tác k toán, m c ñ quan tâm thông tin trình bày trên BCTC và các nhân t nh hư ng ñ n công tác l p BCTC c a các DNVVN chương này. Qua ñó th y r ng công tác k toán t i các DNVVN ít ñư c coi tr ng, các DN ch quan tâm ñ n hi u qu kinh doanh, các th t c v i ngân hàng, thu mà không ñ ý ñ n ch t lư ng BCTC. Bên c nh ñó, BCTC ñư c xem là m t tài li u h t s c giá tr cho vi c ra quy t ñ nh cũng không ñư c các nhà qu n lý s d ng hi u qu . H u h t các DN thuê k toán ngoài th c hi n ch c năng t ng h p các nghi p v phát sinh ñ l p BCTC. M c tiêu ñư c các DN quan tâm là s n ñ nh, tránh ñư c m i bi n ñ ng x u c a n n kinh t th trư ng. Bên c nh ñó ñã có s quan tâm ñ n vi c c i thi n thu nh p c a ngư i lao ñ ng. Ngoài ra còn th y ñư c m t tích c c và nh ng m t còn h n ch c a thông tin. Qua ñó nh n th y vi c cung c p thông tin là nhi m v quan tr ng c a các DNVVN. Vi c ra quy t ñ nh qu n lý DN ph thu c r t nhi u vào y u t thông tin, ñ c bi t là thông tin trên BCTC. Bên c nh nh ng k t qu ñ t ñư c, còn có m t sô h n ch trong vi c trình bày và cung c p thông tin c a các DNVVN. Nh ng h n ch này xu t phát t nhi u nguyên nhân trong ñó có c nguyên nh n khách quan và nguyên nhân ch quan. Trong chương sau, ngư i nghiên c u xin ñưa ra m t s ñ xu t nh m nâng cao ch t lư ng thông tin trên BCTC c a các DNVVN.
- 18 - CHƯƠNG 3 M TS Đ XU T TRONG CÔNG TÁC L P BÁO CÁO TÀI CHÍNH C A CÁC DNVVN 3.1. S C N THI T PH I HOÀN THI N CÔNG TÁC L P BCTC C A CÁC DNVVN Quy mô v n ho c lao ñ ng c a DN, ngành ngh kinh doanh, ñ a bàn kinh doanh, t ch c k toán... là nh ng nhân t có tác ñ ng r t l n. Chính vì v y, khi áp d ng Ch ñ k toán DNNVV l i không th x lý ñúng ñư c nhi u nghi p v gây khó khăn cho k toán DN. Công tác h ch toán k toán và báo cáo tài chính c a m t b ph n DN còn y u v trình ñ và kém v ý th c ch p hành các quy ñ nh c a lu t pháp, vì v y không ñ làm cơ s ñ ñánh giá chính xác v hi u qu s n xu t kinh doanh c a DN. Vi c công khai tài chính c a DN còn r t thi u minh b ch. Báo cáo c a DN không ñư c ki m toán hàng năm, do ñó, không ñ ñ tin c y. Hơn th n a, các doanh nghi p thư ng có song song hai h th ng k toán là k toán thu và k toán n i b . N u d a vào báo cáo thu thì s không ph n ánh chính xác k t qu ho t ñ ng kinh doanh c a DNNVV. 3.2. Đ XU T GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC L P BCTC C A CÁC DNVVN Công khai minh b ch ñó là ñi u c n thi t ñ i v i các DN Vi t Nam nói chung và các DNVVN nói riêng. Các BCTC ñư c ki m toán ho c soát xét thư ng có tính minh b ch cao hơn. Các DN c n ñ ý thêm v v n ñ này ñ báo cáo tài chính có ch t lư ng hơn. Rõ ràng, d hi u: ñ i tư ng s d ng BCTC r t ña d ng do ñó vi c trình bày rõ ràng, d hi u nh m ñ m b o cho ngư i s d ng ñ t ñư c m c ñích.