intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn đề tài: CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN.

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

446
lượt xem
107
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tính cấp thiết của đề tài: Chính sách tiền tệ là một chính sách điều tiết kinh tế vĩ mô cực kì quan trọng của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường vì nó có ảnh hưởng lớn đến các biến số vĩ mô như: Công ăn việc làm, tốc độ tăng trưởng, lạm phát...Để đạt được các mục tiêu của chính sách tiền tệ thì việc sử dụng các công cụ của nó có vai trò cơ bản quyết định.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn đề tài: CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN.

  1. ĐỀ TÀI: “CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Môc lôc Trang 1 Më ®Çu 3 Néi dung 3 Ch­¬ng I: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 3 1.1. Kh¸i niÖm, vÞ trÝ cña CSTT 4 1.2. Môc tiªu cña CSTT 4 1.3. C¸c c«ng cô cña CSTT 4 1.3.1 NghiÖp vô thÞ tr­êng Më 5 1.3.2 Dù tr÷ b¾t buéc 5 1.3.3 ChÝnh s¸ch t¸i chiÕt khÊu 6 1.3.4 Qu¶n lý h¹n møc tÝn dông 7 1.3.5 Qu¶n lý l·i suÊt 8 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng viÖc sö dông c¸c c«ng cô cña CSTT ë ViÖt Nam hiÖn nay. 8 2.1. Sù ®æi míi trong viÖc thùc hiÖn CSTT 8 2.2. ViÖc sö dông c¸c c«ng cô cña CSTT nh÷ng n¨m qua 8 2.2.1. C«ng cô l·i suÊt 14 2.2.2. C«ng cô h¹n møc tÝn dông 16 2.2.3. C«ng cô dù tr÷ b¾t buéc 18 2.2.4. C«ng cô cho vay t¸i chiÕt khÊu 20 2.2.5. C«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng Më 22 2.3. §¸nh gi¸ qóa tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT nh÷ng n¨m võa qua. 22 2.3.1 Nh÷ng thµnh tùu trong viÖc æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. 24 2.3.2 Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT nh÷ng n¨m qua. 28 Ch­¬ng 3. §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT ë ViÖt Nam 28 3.1. §Þnh h­íng 28 3.1.1 Bèi c¶nh trong n­íc vµ Quèc tÕ 29 3.1.2 Mét sè ®Þnh h­íng c¬ b¶n 29 3.2 Gi¶i ph¸p 29 3.2.1 Nhãm gi¶i ph¸p vÒ viÖc t¹o m«i tr­êng, ®iÒu kiÖn thuËn l¬Þ 30 3.2.2 Nhãm gi¶i ph¸p vÒ viÖc hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT. 34 KÕt luËn 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Frederic S. Mishkin: “TiÒn tÖ, Ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh”NXB khoa häc vµ kü thuËt Hµ néi - 1996 2 PTS. Lª Vinh Danh: “TiÒn vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng”. NXB CTQ6- H1997 3. PTS. NguyÔn Ngäc Hïng: “Lý thuyÕt tiÒn tÖ - Ng©n hµng” NXB tµi chÝnh. 1998 4. Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam: “Ng©n hµng ViÖt Nam, qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn” NXB CTQ6-H 1996 5. Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam: “B¸o c¸o th­êng niªn” c¸c n¨m 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, “B¸o c¸o diÔn biÕn khu vùc tiÒn tÖ” n¨m 2000. 6. “LuËt Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam” NXB CTQG, H 1998 7. PTS. NguyÔn Anh Dòng - L©n Hång C­êng: “chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trªn nÒn t¶ng lý luËn vµ thùc tiÔn ViÖt Nam. TC Ng©n hµng sè 6/1996. 8. NguyÔn S¬n Tïng: “ VÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mÒm dÎo”. TC Ng©n hµng 8/1997. 9. PTS Mai B¹n: “X©y dùng vµ ®iÒu hµnh CSTT s¸t hîp víi thùc tÕ ViÖt Nam” TC Ng©n hµng sè 12/1998. 10. Th.S T« Kim Ngäc: “ H¹n chÕ cña c¬ chÕ ®iÒu chØnh trùc tiÕp trong ®iÒu hµnh CSTT ë ViÖt Nam” TC Ng©n hµng sè 1+2/2000. 11. Th.S NguyÔn ThÞ Thuý V©n: “ Hoµn thiÖn c¸c c«ng cô ®iÒu hµnh CSTT ë ViÖt Nam hiÖn nay” TC Ng©n hµng sè 12/1999. 12. PTS NguyÔn V¨n Th¾ng: “ ChuyÓn ®æi c«ng cô cña CSTT tõ trùc tiÕp sang gi¸n tiÕp” TC Ng©n hµng sè 12/1999. 13. TS. Vò ViÕt Ngo¹n “Toµn cÇu ho¸ - c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi CSTT cña ViÖt Nam” TC Ng©n hµng sè 2/1999. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 14. Th.s. NguyÔn V¨n B¾c: “ Mét sè t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch l·i suÊt ®èi víi ho¹t ®éng cña NHTM trong thêi gian qua” TC Ng©n hµng sè 6/2000 15. TS. NguyÔn §¨ng Dên: “ Vµi ý kiÕn vÒ l·i suÊt, l·i suÊt c¬ b¶n vµ c¬ xu h­íng tù do ho¸ l·i suÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay” TC Ng©n hµng sè 6/2000. 16. Th.s. Lª V¨n H¶i: “Mét sè gi¶i ph¸p sö dông nghiÖp vô thÞ tr­êng më”.TC Ng©n hµng sè 8/2000. 17. NguyÔn H÷u NghÜa: “VËn hµnh nghiÖp vô thÞ tr­êng më trong c¬ chÕ thÞ tr­êng” . TC Ng©n hµng sè 8/2000. 18. §øc H¹nh: “Ng©n hµng TW vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô thÞ tr­êng më” TC khoa häc vµ §µo t¹o Ng©n hµng sè 4/2000. 19. PGS.PTS. Lª V¨n T­ - Lª Tïng V©n “VÊn ®Ò dù tr÷ tiÒn mÆt trong ho¹t ®éng ng©n hµng hiÖn ®¹i” TC Ng©n hµng sè 8/1998 20. Ngäc Minh: “C«ng cô h¹n møc tÝn dông hiÖn nay vµ nh÷ng ®Ò xuÊt trong thêi gian tíi” TC Ng©n hµng sè 23/1998. 21. PTS NguyÔn Vâ Ngo¹n: “H¹n møc tÝn dông vµ l·i suÊt tÝn dông trong hÖ thèng c«ng cô cña CSTT quèc gia” TC Ng©n hµng sè 7/1997. 22. PTS Ph¹m Ngäc Long: “Hoµn thiÖn CSTT víi viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ” TC Ng©n hµng sè 6/1997. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Më ®Çu TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi : ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« cùc k× quan träng cña nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng v× Deleted: cña nÒn kinh tÕ nã cã ¶nh h­ëng lín ®Õn c¸c biÕn sè vÜ m« nh­: c«ng ¨n viÖc lµm, tèc ®é t¨ng Deleted: ®Çu t­ tr­ëng, l¹m ph¸t... §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th× viÖc sö Deleted: , Deleted: c dông c¸c c«ng cô cña nã cã vai trß c¬ b¶n, quyÕt ®Þnh. Deleted: ¸ Deleted: , ë ViÖt Nam kÓ tõ khi ®æi míi ®Õn nay, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Æc biÖt lµ c¸c Deleted: …Vµ c«ng cô cña nã ®ang tõng b­íc h×nh thµnh, hoµn thiÖn vµ ph¸t huy t¸c dông Deleted: ® Deleted: ¬ ®èi víi nÒn kinh tÕ. Víi ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam th× viÖc lùa chän Formatted: Font: .VnTimeH c¸c c«ng cô nµo, sö dông nã ra sao ë c¸c giai ®o¹n cô thÓ cña nÒn kinh tÕ lu«n Deleted: ß lµ mét vÊn ®Ò th­êng xuyªn ph¶i quan t©m theo dâi vµ gi¶i quyÕt ®èi víi c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia, c¸c nhµ nghiªn cøu Deleted: lµ trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ kinh tÕ. §Æc biÖt lµ trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ trong n­íc vµ quèc tÕ nh­ hiÖn trog nay th× viÖc nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cô thÓ lµ c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cao. Víi môc ®Ých trau dåi kiÕn thøc ®· häc vµ gãp phÇn nghiªn cøu, t×m hiÓu Deleted: ” vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ,em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “C¸c c«ng cô cña chÝnh Deleted: . s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn”. Deleted: cña ®Ò tµi Néi dung, ®èi t­îng, ph¹m vi nghiªn cøu: §Ò tµi sÏ hÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ång thêi qua viÖc kh¶o s¸t qu¸ tr×nh sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam (tõ n¨m 1989 ®Õn nay) nh»m ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng sö dông, ®iÒu hµnh c¸c c«ng cô ®ã, trªn c¬ së ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô cña ch`Ýnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: L Êy ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö lµm ph­¬ng ph¸p luËn c¬ b¶n kÕt hîp víi quan ®iÓm tiÕp cËn hÖ thèng vµ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p thèng kª, ph­¬ng ph¸p so s¸nh, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp cïng c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu kinh tÕ kh¸c. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Deleted: rÊ KÕt cÊu ®Ò tµi: Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, ®Ò tµi bao gåm 3 ch­¬ng ®­îc bè côc nh­ sau: Ch­¬ng 1: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng viÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam hiÖn nay. Ch­¬ng 3: §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña hÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam. Deleted: gióp ®ì Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o Ph¹m Hång V©n ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Néi dung --0o0-- Ch­¬ng 1 chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . 1.1. Kh¸i niÖm, vÞ trÝ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : Kh¸i niÖm chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« do Ng©n hµng trung ­¬ng khëi th¶o vµ thùc thi, th«ng qua c¸c c«ng cô , biÖn ph¸p cña m×nh nh»m ®¹t c¸c môc tiªu :æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm ,t¨ng tr­ëng kinh tÕ . Tuú ®iÒu kiÖn c¸c n­íc, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã thÓ ®­îc x¸c lËp theo hai h­íng: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ më réng (t¨ng cung tiÒn ,gi¶m l·i suÊt ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ,gi¶m thÊt nghiÖp nh­ng l¹m ph¸t t¨ng -chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chèng thÊt nghiÖp) hoÆc chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt(gi¶m cung tiÒn , t¨ng l·i suÊt lµm gi¶m ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã lµm gi¶m l¹m ph¸t nh­ng thÊt nghiÖp t¨ng-chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn) VÞ trÝ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : Trong hÖ thèng c¸c c«ng cô ®IÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng nhÊt v× nã t¸c ®éng trùc tiÕp vµo lÜnh vùc l­u th«ng tiÒn tÖ .Song nã còng cã quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« kh¸c nh­ chÝnh s¸ch tµi kho¸,chÝnh s¸ch thu nhËp,chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i. §èi víi Ng©n hµng trung ­¬ng ,viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi chÝnh s¸ch chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt ,mäi ho¹t ®éng cña nã ®Òu nh»m lµm cho chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia ®­îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ h¬n. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.2 Môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : *æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn: NHTW th«ng qua CSTT cã thÓ t¸c ®éng ®Õn sù t¨ng hay gi¶m gi¸ trÞ ®ång tiÒn cña n­íc m×nh.Gi¸ trÞ ®ång tiÒn æn ®Þnh ®­îc xem xÐt trªn 2 mÆt: Søc mua ®èi néi cña ®ång tiÒn(chØ sè gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô trong n­íc)vµ søc mua ®èi ngo¹i(tû gi¸ cña ®ång tiÒn n­íc m×nh so víi ngo¹i tÖ).Tuy vËy ,CSTT h­íng tíi æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn kh«ng cã nghÜa lµ tû lÖ l¹m ph¸t =0 v× nh­ vËy nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®­îc,®Ó cã mét tû lÖ l¹m ph¸t gi¶m ph¶I chÊp nhËn mét tû lÖ thÊt nghiÖp t¨ng lªn. *T¨ng c«ng ¨n viÖc lµm: CSTT më réng hay thu hÑp cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc sö dông cã hiÖu qña c¸c nguån lùc x· héi,quy m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ tõ ®ã ¶nh h­ëng tíi tû lÖ thÊt nghiÖp cña nÒn kinh tÕ .§Ó cã mét tû lÖ thÊt nghÞªp gi¶m th× ph¶i chÊp nhËn mét tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng lªn. *T¨ng tr­ëng kinh tÕ :T¨ng tr­ëng kinh tÕ lu«n lµ môc tiªu cña mäi chÝnh phñ trong viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña m×nh, ®Ó gi÷ cho nhÞp ®é t¨ng tr­ëng ®ã æn ®Þnh, ®Æc biÖt viÖc æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång b¶n tÖ lµ rÊt quan träng ,nã thÓ hiÖn lßng tin cña d©n chóng ®èi víi ChÝnh phñ .Môc tiªu nµy chØ ®¹t ®­îc khi kÕt qu¶ hai môc tiªu trªn ®¹t ®­îc mét c¸ch hµi hoµ. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c môc tiªu :Cã mèi quan hÖ chÆt chÏ,hç trî nhau, kh«ng t¸ch rêi. Nh­ng xem xÐt trong thêi gian ng¾n h¹n th× c¸c môc tiªu nµy cã thÓ m©u thuÉn víi nhau thËm chÝ triÖt tiªu lÉn nhau.VËy®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu trªn mét c¸ch hµi hoµ th× NHTW trong khi thùc hiÖn CSTT cÇn ph¶i cã sù phèi hîp víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« kh¸c. 1.3 C¸c c«ng cô cña CSTT : 1.3.1.NghiÖp vô thÞ tr­êng më: Kh¸i niÖm: L µ nh÷ng ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n do NHTW thùc hiÖn trªn thÞ tr­êng më nh»m t¸c ®éng tíi c¬ sè tiÒn tÖ qua ®ã ®IÒu tiÕt l­îng tiÒn cung øng. C¬ chÕ t¸c ®éng:Khi NHTW mua (b¸n)chøng kho¸n th× sÏ lµm cho c¬ sè tiÒn tÖ t¨ng lªn (gi¶m ®i) dÉn ®Õn møc cung tiÒn t¨ng lªn (gi¶m ®i). 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NÕu thÞ tr­êng më chØ gåm NHTW vµ c¸c NHTM th× ho¹t ®éng nµy sÏ lµm thay ®æi l­îng tiÒn dù tr÷ cña c¸c NHTM (R ),nÕu bao gåm c¶ c«ng chóng th× nã sÏ lµm thay ®æi ngay l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng(C) §Æc ®iÓm:Do vËn dông tÝnh linh ho¹t cña thÞ tr­êng nªn ®©y ®­îc coi lµ mét c«ng cô rÊt n¨ng ®éng ,hiÖu qu¶,chÝnh x¸c cña CSTT v× khèi l­îng chøng kho¸n mua( b¸n ) tû lÖ víi qui m« l­îng tiÒn cung øng cÇn ®IÒu chØnh,Ýt tèn kÐm vÒ chi phÝ ,dÔ ®¶o ng­îc t×nh thÕ.Tuy vËy, v× ®­îc thùc hiÖn th«ng qua quan hÖ trao ®æi nªn nã cßn phô thuéc vµo c¸c chñ thÓ kh¸c tham gia trªn thÞ tr­êng vµ mÆt kh¸c ®Ó c«ng cô nµy hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶I cã sù ph¸t triÓn ®ång bé cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ,thÞ tr­êng vèn. 1.3.2 Dù tr÷ b¾t buéc: Kh¸i niÖm :Sè tiÒn dù tr÷ b¾t buéc lµ sè tiÒn mµ c¸c NH ph¶I gi÷ l¹i,do NHTW qui ®Þnh ,göi t¹i NHTW,kh«ng h­ëng l·I,kh«ng ®­îc dïng ®Ó ®Çu t­,cho vay vµ th«ng th­êng ®­îc tÝnh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trªn tæng sã tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n,sù æn ®Þnh cña hÖ thèng ng©n hµng C¬ chÕ t¸c ®éng:ViÖc thay ®æi tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sè nh©n tiÒn tÖ (m=1+s/s+ER+RR) trong c¬ chÕ t¹o tiÒn cña c¸c NHTM.MÆt kh¸c khi t¨ng (gi¶m ) tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc th× kh¶ n¨ng cho vay cña c¸c NHTM gi¶m (t¨ng), lµm cho l·I suÊt cho vay t¨ng (gi¶m),tõ ®ã lµm cho l­îng cung øng tiÒn gi¶m (t¨ng). §Æc ®IÓm:§©y lµ c«ng cô mang nÆng tÝnh qu¶n lý Nhµ n­íc nªn gióp NHTW chñ ®éng trong viÖc ®IÒu chØnh l­îng tiÒn cung øng vµ t¸c ®éng cña nã còng rÊt m¹nh (chØ cÇn thay ®æi mét l­îng nhá tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc lµ ¶nh h­ëng tíi mét l­îng rÊt lín møc cung tiÒn). Song tÝnh linh ho¹t cña nã kh«ng cao v× viÖc tæ chøc thùc hiÖn nã rÊt chËm ,phøc t¹p, tèn kÐm vµ nã cã thÓ ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM. 1.3.3 ChÝnh s¸ch t¸i chiÕt khÊu: Kh¸i niÖm : §©y lµ ho¹t ®éng mµ NHTW thùc hiÖn cho vay ng¾n h¹n ®èi víi c¸c NHTM th«ng qua nghiÖp vô t¸i chiÕt khÊu b»ng viÖc ®IÒu chØnh l·I suÊt t¸I chiÕt khÊu (®èi víi th­¬ng phiÕu) vµ h¹n møc cho vay t¸I chiÕt khÊu(cöa sæ chiÕt khÊu) 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C¬ chÕ t¸c ®éng:Khi NHTW t¨ng (gi¶m ) l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu sÏ h¹n chÕ (khuyÕn khÝch) viÖc c¸c NHTM vay tiÒn t¹i NHTW lµm cho kh¶ n¨ng cho vay cña c¸c NHTM gi¶m (t¨ng) tõ ®ã lµm cho møc cung tiÒn trong nÒn kinh tÕ gi¶m (t¨ng).MÆt kh¸c khi NHTW muèn h¹n chÕ NHTM vay chiÕt khÊu cña m×nh th× thùc hiÖn viÖc khÐp cöa sæ chiÕt khÊu l¹i. Ngoµi ra, ë c¸c n­íc cã thÞ tr­êng ch­a ph¸t triÓn (th­¬ng phiÕu ch­a phæ biÕn ®Ó cã thÓ lµm c«ng cô t¸I chiÕt khÊu) th× NHTW cßn thùc hiÖn nghiÖp vô nµy th«ng qua viÖc cho vay t¸I cÊp vèn ng¾n h¹n ®èi víi c¸c NHTM. §Æc ®iÓm:ChÝnh s¸ch t¸i chiÕt khÊu gióp NHTW thùc hiÖn vai trß lµ ng­êi cho vay cuèi cïng ®èi víi c¸c NHTM khi c¸c NHTM gÆp khã kh¨n trong thanh to¸n ,vµ cã thÕ kiÓm so¸t ®ùoc ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c NHTM ®ång thêi cã thÓ t¸c ®éng tíi viÖc ®IÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­ ®èi víi nÒn kinh tÕ th«ng qua viÖc ­u ®·i tÝn dông vµo c¸c lÜnh vùc cô thÓ.Tuy vËy ,hiÖu qña cña céng cô nµy cßn phô thuéc vµo ho¹t ®éng cho vay cña c¸c NHTM, mÆt kh¸c møc l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu cã thÓ lµm mÐo mã ,sai lÖch th«ng tin vÒ cung cÇu vèn trªn thÞ tr­êng. Trªn ®©y lµ 3 c«ng cô t¸c ®éng gi¸n tiÕp tíi qui m« l­îng tiÒn cung øng,trong mét nÒn kinh tÕ nÕu NHTW sö dông cã hiÖu qu¶ cÊc c«ng cô nµy th× sÏ kh«ng cÇn ®Õn bÊt cø mét c«ng cô nµo kh¸c .Tuy vËy trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ (c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ;c¸c giai ®o¹n kinh tÕ qu¸ nãng ) th× ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cña m×nh ,NHTW cã thÓ sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt trùc tiÕp sau: 1.3.4. Qu¶n lý h¹n møc tÝn dông cña c¸c NHTM Kh¸i niÖm :lµ viÖc NHTW quy ®Þnh tæng møc d­ nî cña c¸c NHTM kh«ng ®­îc v­ît qu¸ mét l­îng nµo ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh(mét n¨m) ®Ó thùc hiÖn vai trß kiÓm so¸t møc cung tiÒn cña m×nh.ViÖc ®Þnh ra h¹n møc tÝn dông cho toµn nÒn kinh tÕ dùa trªn c¬ së lµ c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m«(tèc ®é t¨ng tr­ëng ,l¹m ph¸tiªu thô..)sau ®ã NHTW sÏ ph©n bæ cho c¸c NHTM vµ NHTM kh«ng thÓ cho vay v­ît qu¸ h¹n møc do NHTW quy ®Þnh . C¬ chÕ t¸c ®éng:§©y lµ mét céng cô ®iÒu chØnh mét c¸ch trùc tiÕp ®èi víi l­îng tiÒn cung øng,viÖc quy ®Þnh ph¸p lý khèi l­îng h¹n møc tÝn dông 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cho nÒn kinh tÕ cã quan hÖ thuËn chiÒu víi qui m« l­îng tiÒn cung øng theo môc tiªu cña NHTM. §Æc ®iÓm:Gióp NHTW ®iÒu chØnh ,kiÓm so¸t ®­îc l­îng tiÒn cung øng khi c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp kÐm hiÖu qu¶ ,®Æc biÖt t¸c dông nhÊt thêi cña nã rÊt cao trong nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn qu¸ nãng,tû lÖ l¹m ph¸t qu¸ cao cña nÒn kinh tÕ .Song nh­îc ®iÓm cña nã rÊt lín : triÖt tiªu ®éng lùc c¹nh tranh gi÷a c¸c NHTM,lµm gi¶m hiÖu qu¶ ph©n bæ vèn trong nÕn kinh tÕ ,dÔ ph¸t sinh nhiÒu h×nh thøc tÝn dông ngoµI sù kiÓm so¸t cña NHTW vµ nã sÏ trë nªn qu¸ k×m h·m khi nhu cÇu tÝn dông cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ t¨ng lªn . 1.3.5 Qu¶n lý l·i suÊt cña c¸c NHTM: Kh¸i niÖm :NHTW ®­a ra mét khung l·i suÊt hay Ên dÞnh mét trÇn l·i suÊt cho vay ®Ó h­íng c¸c NHTM ®iÒu chØnh l·i suÊt theo giíi h¹n ®ã,tõ ®ã ¶nh h­ëng tíi qui m« tÝn dông cña nÒn kinh tÕ vµ NHTW cã thÓ ®¹t ®­îc qu¶n lý møc cung tiÒn cña m×nh. C¬ chÕ t¸c ®éng:ViÖc ®iÒu chØnh l·i suÊt theo xu h­íng t¨ng hay gi¶m sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi qui m« huy ®éng vµ cho vay cña c¸c NHTM lµm cho l­îng tiÒn cung øng thay ®æi theo. §Æc ®iÓm:Gióp cho NHTW thùc hiÖn qu¶n lý l­îng tiÒn cung øng theo môc tiªu cña tõng thêi kú,®IÒu nµy phï hîp víi c¸c quèc gia khi ch­a cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy t¸c dông cña c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp.Song, nã dÔ lµm mÊt ®i tÝnh kh¸ch quan cña l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ v× thùc chÊt l·I suÊt lµ “gi¸ c¶” cña vèn do vËy nã ph¶i ®­îc h×nh thµnh tõ chÝnh quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trong nÕn kinh tÕ .MÆt kh¸c viÖc thay ®æi quy ®Þnh ®IÒu chØnh l·I suÊt dÔ lµm cho c¸c NHTM bÞ ®éng,tèn kÐm trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Deleted: : Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng viÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam hiÖn nay. 2.1 Sù ®æi míi trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. KÓ khi ®Êt n­íc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× qu¸ tr×nh thùc Deleted: ª hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ còng ®­îc x©y dùng, ®æi míi theo ®óng ý nghÜa kinh tÕ Deleted: ô cña nã vµ phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam, thÓ hiÖn ë mét sè mÆt sau: C¸ch x¸c ®Þnh l­îng tiÒn cung øng: NÕu nh­ trong thêi kú bao cÊp chóng ta chØ quan niÖm l­îng tiÒn cung øng cho nÒn kinh tÕ chØ bao gåm tiÒn mÆt vµ møc cung lµ bao nhiªu, ë thêi kú nµo lµ do chÝnh phñ phª duyÖt th× ngµy nay viÖc quan niÖm vÒ l­îng tiÒn cung øng ®Ó thay ®æi bªn c¹nh l­îng tiÒn mÆt (C) cßn tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng t¹o tiÒn cña c¸c NHTM, tæ chøc tÝn dông kh¸c (D). Bªn c¹nh ®ã l­îng tiÒn cung øng hµng n¨m ph¶i dùa trªn c¬ së: tØ lÖ l¹m ph¸t Deleted: … ­íc tÝnh, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ theo kÕ ho¹ch, vßng quay tiÒn tÖ... ViÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ: §­îc sö dông mét c¸ch linh ho¹t, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam ë c¸c thêi ®iÓm cô thÓ chø kh«ng Deleted: … ®«ng cøng, ®ãng b¨ng nh­ thêi k× bao cÊp (l·i mÊt cè ®Þnh nhiÒu n¨m...) C¬ chÕ ®iÒu hµnh: N¨m 1988, HÖ thlèng NH ®· ®­îc ph©n thµnh 2 cÊp NHNN vµ c¸c NHTM, trong ®ã NHNN lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ- tÝn dông- ng©n hµng; trùc thuéc chÝnh phñ. Thèng ®èc NHNN cã quyÒn chñ ®éng h¬n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. 2.2 ViÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh÷ng n¨m qua. 2.2.1. C«ng cô l·i suÊt: ë ViÖt Nam, l·i suÊt ®­îc sö dông nh­ c«ng cô chÝnh cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, nã lµ yÕu tè ®¸nh dÊu sù chuyÓn biÕn tõ c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ stËp 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, nã cßn lµ c«ng cô quan träng ®Ó chuyÓn c¸c Ng©n hµng sang c¬ chÕ tù h¹ch to¸n kinh doanh. Giai ®o¹n 1988- 1991: ChÝnh s¸ch l·i suÊt ®­îc thay ®æi c¬ b¶n: L·i suÊt tiÕt kiÖm cao h¬n tèc ®é tr­ît gi¸ (l¹m ph¸t ), n©ng l·i suÊt tiÒn göi vµ tiÒn vay cña c¸c tæ chøc kinh tÕ tiÕn gÇn víi l·i suÊt huy ®éng tiÕt kiÖm.L·i suÊt cho vay vèn l­u ®éng vµ tèc ®é l¹m ph¸t (%) ­ BiÓu1: L·i suÊt cho vay vèn l­u ®éng vµ tèc ®é l¹m ph¸t(%). Deleted: - Tõ T3/81- T10/91 Deleted: ; Deleted: T 1. L·i tiÕt kiÖm 3/89 6/89 7/89 2/90 IV/90 7/91 10/91 Deleted: -1 - Lo¹i 3T 12 9 7 7 4 3,5 3,5 - L o¹i kh«ng k× h¹n 9 7 5 5 2,4 2,1 2,1 2. L·i cho vay vèn 6,8- 5,1- 3-4 3-4 1,8 1,8 2,1- l­u ®éng 6,5 5,5 3,7 Deleted: ¶ 3. Tèc ®é Ðp + 5,4 - 2,9 -2,5 +0,2 +7,6 +2,5 +5,5 Nhê viÖc t¨ng l·i suÊt huy ®éng vèn ®· thùc hiÖn ®­îc chñ tr­¬ng cña Deleted: H Nhµ n­íc lµ ®©û lïi l¹m ph¸t vµ cã c¬ së ®Ó thùc hiÖn viÖc tµi trî vèn Deleted: c cho c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng lóc bÊy Deleted: giê. Song xÐt trªn b×nh diÖn toµn nÒn kinh tÕ th× chóng ta ®· thÊt b¹i trong lÜnh vùc ®Çu t­ v× l·i suÊt cho vay qu¸ cao, vèn ng©n hµng ø ®äng, nÒn kinh tÕ ph¸t sinh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ thiÕu tÝnh cùc : vay tiÒn ch¬i ®Ò, hoÆc ®Ó göi l·i ¨n chªnh lÖch. T×nh tr¹ng ®ã ®· dÉn ®Õn sù ®æ bÓ cña c¸c HTX tÝn dông cßn c¸c NHTM thùc chÊt lµ ph¸ s¶n nÕu kh«ng cã bµn tay cøu gióp cña Nhµ n­íc. ViÖc thi hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt thùc d­¬ng ®· ®­îc thùc hiÖn nh­ng l¹i ch­a triÖt ®Ó v× thùc tÕ víi c¸c ng©n hµng th× l·i suÊt cho vay l¹i nhá h¬n l·i suÊt huy ®éng: N¨m 1991 l·i suÊt huy ®éng tiÕt kiÖm 45% n¨m; chØ sè tr­ît gi¸ b×nh qu©n 43,4% n¨m ; l·i suÊt cho vay 40,2% n¨m. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Giai ®o¹n 1992-1995: L·i suÊt ®· b¾t ®Çu ®­îc sö dông nh­ c«ng cô chÝnh cña CSTT, l·i suÊt thùc d­¬ng b¾t ®Çu ®­îc duy tr× tõ cuèi 1992, ®iÒu chØnh linh ho¹t cïng víi tØ lÖ l¹m ph¸t vµ b¸m s¸t thÞ tr­êng (trong thêi gian 2 n¨m tõ T8/1992-T8/1994 møc l·i suÊt ®­îc ®iÒu chØnh tíi 6 lÇn), NHNN khèng chÕ “sµn ” l·i suÊt tiÒn göi, trÇn l·i suÊt cho vay vµ cã mét bé phËn cho vay theo l·i suÊt tho¶ thuËn (T8/1992: L·i tiÕt kiÖm lo¹i 3 th¸ng: 2,3%, l·i cho vay 2,5%, l¹m ph¸t +0,3%). Deleted: *****¶ §Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c trªn ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m l·i suÊt cho møc l·i suÊt t¸i cÊp vèn quy ®Þnh lµ 1,1% th¸ng, tõ T8/1997lµ 0,9% ). Do trong n¨m 1997 c¸c NHTM ®· tÝch cùc h¬n trong vay ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ mét sè biÖn ph¸p sau viÖc tr¶ nî NHNN vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn t¨ng nªn ®Õn cuèi 1997, d­ nî t¸i cÊp ®©y ®· ®­îc sö dông: vèn cña NHNN gi¶m 11,9% so víi 1996. ¶ N¨m 1998, ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ “th¾t chÆt” nh»m h¹n chÕ sù gia t¨ng l¹m . Thay ®æi c¬ cÊu nguån vèn ng©n hµng theo h­íng t¨ng nhanh nguån ph¸t do ¶nh h­ëng cu¶ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, NHNN ®· t¨ng l·i suÊt chÊt khÈu tõ 1% th¸ng 1,1% th¸ng (thÊp vèn cã l·i suÊt thÊp ( t¨ng tiÒn göi giao dÞch, vèn tÝn dông n­íc ngoµi, vèn h¬n tiÒn l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n lµ 0,1% th¸ng.¶ ng©n s¸ch) N¨m 1999, víi môc tiªu khuyÕn khÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ, kh¾c phôc nguy c¬ gi¶m ph¸t NHNN ®· 4 lÇn ®iÒu chØnh . Thu hÑp chªnh lÖch l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay gi÷a ngo¹i tÖ vµ b¶n tÖ gi¶m l·i suÊt cho vay t¸i cÊp vèn tõ møc 1,1% th¸ng ®Çu n¨m xuÊt 0,5% th¸ng ®ång thêi quy chÕ vÒ nghiÖp vô chÊt theo h­íng t¨ng l·i suÊt ®èi víi ngo¹i tÖ: L·i suÊt cho vay ngo¹i tÖ n¨m 1993 khÊu, t¸i chiÕt khÊu ®· ®­îc ban hµnh ®Ó ph¸t triÓn mét b­íc hiÖu qu¶ c«ng cô nµy lµ 7,5% lªn 8,5% n¨m 1994 vµ 9,0% n¨m 1995 vµ ®iÒu chØnh hµng th¸ng l·i trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ t¹o kh¶ n¨ng c©n ®èi nguån vèn ho¹t ®éng cho c¸c ng©n hµng. C¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹nh suÊt ngo¹i tÖ theo biÕn ®éng l·i mÊt thÞ tr­êng TCQT SINGAPORE. ®­îc chiÕt khÊu t¹i NHNN lµ tÝn phiÕu kho B¹c, tr¸i phiÕu NHNN vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c do NHNN quy ®Þnh . Qua viÖc quèc héi th«ng qua dù luËt bá thuÕ doanh thu NH ®· hç trî ë mçi thêi kú. Møc l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu ®­îc c«ng bè lµ 0,45% th¸ng.¶ cho NHNN tiÕn thªm mét b­íc trong viÖc c¶i tiÕn l·i suÊt vµo cuèi T12/1995: Tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi th¸ng 7/2000, nh»m khuyÕn khÝch më réng tÝn dông cña c¸c TCTD, NHNN ®· 2 lÇn gi¶m l·i suÊt t¸i L·i suÊt cho vay ng¾n h¹n tèi ®a gi¶m tõ 2,1% th¸ng xuèng 1,75% th¸ng ; l·i cÊp vèn tõ 0,5% th¸ng xuèng 0,45% th¸ng (31/3/2000) vµ xuèng 0,4% th¸ng suÊt cho vay trung - dµi h¹n ®­îc gi÷ nguyªn kh«ng qu¸ 1,7% th¸ng. MÆt (31/7/2000). §ång thêi NHNN còng gi¶m l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu tõ 0,45% th¸ng xuèng cßn 0,4% th¸ng (T3/2000) vµ kh¸c cã quy ®Þnh ®Ó c¸c NHTM tu©n thñ chªnh lÖch l·i suÊt b×nh qu©n gi÷a xuèng 0,35% th¸ng (T7/2000). Tuy vËy cho ®Õn T9 /2000 ®Ó h¹n chÕ c¸c TCTD huy ®éng vµ cho vay lµ 0,35% th¸ng. bï ®¾p thiÕu hôt thanh to¸n qua h×nh thøc vay t¸i cÊp vèn, t¸i chiÕt khÊu tõ NHNN vµ khuyÕn khÝch thùc hiÖn bï ®¾p qua thÞ Ngoµi ra, tõ T8/94: ChÝnh s¸ch l·i suÊt TD cßn ®­îc c¶i c¸ch theo h­íng tr­êng më nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng nµy, ®ång thêi t¹o tÝn hiÖu cho c¸c TCTD t¨ng l·i suÊt huy ®éng, n©ng l·i suÊt tiÒn göi cã k× h¹n lªn gÇn víi l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n ngµy 2/11/2000 NHNN ®· ®iÒu chØnh t¨ng l·i suÊt t¸i cÊp vèn lªn 0,5% th¸ng vµ c­ cïng k× h¹n ®Ó b¶o ®¶m lîi Ých kinh tÕ chÝnh ®¸ng cña hä vµ khuyÕn khÝch t¨ng l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu lªn 0,45% th¸ng. ¶ Nh­ vËy c«ng cô cho vay chiÕt khÊu ®· hä g­Ø tiÒn vµo ng©n hµng. §ång thêi thùc hiÖn l·i suÊt cho vay trung, dµi h¹n dÇn ®­îc ¸p dông theo ®óng b¶n chÊt cña nã lµ tÝn hiÖu cho c¸c NHTM ®iÒu chØnh cao h¬n l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n: N¨m 1994 gi÷ nguyªn møc l·i suÊt cho vay l·i suÊt cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng ë ViÖt Nam , trë thµnh mét c«ng ng¾n h¹n; n©ng l·i suÊt cho vay trung h¹n, dµi h¹n tõ 1,2% lªn 1,7% th¸ng. cô ®¾c lùc cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia...¶ *******¶ 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch l·i suÊt trªn ®· n©ng cao tÝnh chñ ®éng cho c¸c NHTM trong viÖc Ên ®Þnh møc l·i suÊt cô thÓ theo yªu cÇu huy ®éng vèn vµ nhu cÇu tÝn dông thÞ tr­êng, t¨ng sù c¹nh tranh trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ lµm gi¶m chi phÝ NH cã lîi cho nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c NHTM thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­ theo môc tiªu chÝnh s¸ch tÝn dông. Giai ®o¹n tõ 1996- Nay: §Õn cuèi 1996, NHNN chØ quy ®Þnh c¸c møc l·i suÊt :“trÇn” theo thêi h¹n cho vay vµ khèng chÕ tû lÖ chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt huy ®éng vèn b×nh qu©n chung lµ 0,35%(th¸ng) (4,2% n¨m). Trong ph¹m vi “trÇn” l·i suÊt vµ tû lÖ chªnh lÖch l·i suÊt ®­îc c«ng bè, c¸c NHTM ®­îc ®iÒu chØnh linh ho¹t c¸c møc l·i suÊt cho vay vµ huy ®éng vèn phï hîp víi quan hÖ cung cÇu vÒ vèn vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh riªng. Sau 4 lÇn ®iÒu chØnh l·i suÊt kÓ tõ cuèi 1995: L·i suÊt cho vay ng¾n h¹n tèi ®a gi¶m tõ 22% n¨m xuèng 15% n¨m, l·i suÊt cho vay trung- dµi h¹n gi¶m 21% n¨m xuèng cßn 16,2% n¨m. MÆt kh¸c nh»m ®iÒu chØnh c¸c luång vèn d­ thõa tõ thµnh thÞ vÒ n«ng th«n th× l·i suÊt cho vay ë n«ng th«ng ®­îc duy tr× cao h¬n mét chót so víi l·i suÊt cho vay ë thµnh thÞ. Trong n¨m 1997, víi môc tiªu gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ phï hîp xu h­íng gi¶m l·i suÊt, viÖc quy ®Þnh trÇn l·i suÊt cho vay gi¶m m¹nh, T7/1997 l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n gi¶m tõ 1,2% th¸ng xuèng 1% th¸ng, l·i suÊt cho vay trung dµi h¹n gi¶m tõ 1,35% th¸ng xuèng 1,1% th¸ng ,chªnh lÖch l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay b×nh qu©n quy ®Þnh lµ 0,35% th¸ng(4,2% n¨m) Tuy nhiªn tõ quý IV n¨m 1997, do chÞu ¶nh h­ëng cña cuéc khñng Deleted: ¸ ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc, ®ång USD cã xu h­íng lªn gi¸ vµ l·i xuÊt tiÒn göi b»ng USD ë møc cao trong khi l·i suÊt huy ®éng cña VND ë møc thÊp nªn ®· cã hiÖn t­îng ng­êi göi tiÒn rót VND ®Ó chuyÓn sang Deleted: ¾ USD. NhiÒu tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c­ g¨m gi÷ USD g©y khã kh¨n cho c¸c Deleted: n NHTM vµ t¨ng søc Ðp ®èi víi ®ång néi tÖ, tiÒm Èn nguy c¬ bÊt æn cho thÞ Deleted: tiÒn Deleted: ®Þa tr­êng tiÒn tÖ vµ viÖc huy ®éng vèn cña c¸c NHTM, ®Æc biÖt lµ mét sè NHTM cæ phÇn. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. . Tr­íc t×nh h×nh ®ã, ngµy 20/1/1998, thèng ®èc NHNN ra Q§ sè Deleted: N mét 39/1998 / Q§- NHNN1 víi néi dung chñ yÕu lµ: - §­a ra møc trÇn l·i suÊt cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông b»ng VND: Deleted: h l·i cho vay ng¾n h¹n tõ 1%-1,2% th¸ng; l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n lµ Deleted: t 1,1- 1,25% th¸ng ; ®ång thêi xo¸ bá sù chªnh lÖch vÒ l·i suÊt gi÷a 2 khu vùc Deleted: a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. §ã lµ c¬ së t¨ng l·i suÊt huy ®éng vèn VND. H¹n chÕ Deleted: 1 rót tiÒn VND tÝch tr÷ USD ,t¨ng vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. - Quy ®Þnh trÇn l·i suÊt cho vay b»ng USD vÉn gi÷ nguyªn 8,5% n¨m nh­ tr­íc ®©y ®ång thêi NHNN cßn quy ®Þnh l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a cña c¸c ph¸p nh©n t¹i TCTD nh»m h¹n chÕ viÖc qu¶n lÝ ngo¹i tÖ trªn tµi kho¶n tiÒn göi gãp phÇn t¨ng c­êng cho viÖc qu¶n lÝ ngo¹i hèi. - §Õn cuèi n¨m, trÇn l·i suÊt cho vay b»ng USD ®­îc ®iÒu chØnh gi¶m tõ Deleted: o 8,5 % xuèng 7,5% n¨m ®Ó phï hîp víi c©n b»ng l·i suÊt LiBOR, SiBOR hiÖn Deleted: éi hµnh; ®ång thêi gãp phÇn më réng cho vay ngo¹i tÖ ®èi víi nÒn kinh tÕ. Nh×n chung viÖc ®iÒu chØnh l·i suÊt trong n¨m 1998 lµ phï hîp víi diÔn Deleted: M biÕn kinh tÕ vÜ m« vµ tû gi¸, nã ®· cã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi viÖc huy ®éng vèn vµ cho vay trong nÒn kinh tÕ. Tæng sè vèn huy ®éng ë hÇu hÕt c¸c tæ chøc tÝn dông ®Òu t¨ng lªn ®iÒu ®ã cho thÊy mèi t­¬ng quan gi÷a l¹m ph¸t vµ l·i suÊt tiÒn göi ®­îc coi lµ t­¬ng ®èi hîp lý. Tõ ®ã, quy m« tÝn dông cung øng cho nÒn kinh tÕ t¨ng lªn ®Æc biÖt tÝn dông b»ng VND cã tèc ®é t¨ng cao h¬n. ThÞ tr­êng ngo¹i tÖ ,tØ gi¸ VND/USD l¹i trë vÒ tr¹ng th¸i t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Deleted: § B­íc sang n¨m 1999, nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu t¨ng tr­ëng ch÷ng l¹i, ®Ó phï hîp víi chØ sè l¹m ph¸t, quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thùc hiÖn gi¶i ph¸p kÝch cÇu vÒ ®Çu t­ cña chÝnh phñ , NHNN ®· 5 lÇn ®iÒu chØnh trÇn l·i suÊt cho vay b»ng VND theo xu h­íng gi¶m: Tõ 1,2% th¸ng (ng¾n h¹n) vµ (1,25%th¸ng -trung dµi h¹n) xuèng møc thÊp nhÊt lµ 0,85% th¸ng (thµnh thÞ); 1% th¸ng (n«ng th«n); 1,15% th¸ng (NHTMCP n«ng th«n- Quü TDND c¬ së ); 0,7% (NH phôc vô ng­êi nghÌo). TrÇn l·i suÊt cho vay b»ng USD lµ 7,5% n¨m. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Sù ®iÒu chØnh l·i suÊt trªn lµ quyÕt ®Þnh hÕt søc kÞp thêi vµ phï hîp víi diÔn biÕn cña nÒn kinh tÕ, kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ trong bèi c¶nh nguy c¬ gi¶m ph¸t ®ang lµ chËm l¹i tèc ®é t¨ng tr­ëng. Deleted: t N¨m 2000, l·i suÊt trong n­íc cã nh÷ng diÔn biÕn kh¸ phøc t¹p .Thùc Deleted: ç hiÖn chñ tr­¬ng kÝch cÇu cña chÝnh phñ, l·i suÊt cho vay b»ng VND vÉn tiÕp tôc ®­îc ®iÒu chØnh theo xu h­íng gi¶m: l·i suÊt cho vay phæ biÕn gØam tõ Deleted: mét 0,75% th¸ng xuèng 0,70% th¸ng. Trong khi ®ã l·i suÊt ngo¹i tÖ l¹i chÞu t¸c ®éng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ, trong n¨m 2000, l·i suÊt thÞ tr­êng quèc tÕ liªn tôc t¨ng buéc l·i suÊt ngo¹i tÖ trong n­íc còng ph¶i t¨ng theo (tõ 3,5% Deleted: - n¨m lªn 4,5% n¨m ), nhiÒu khi l·i suÊt VND thÊp h¬n l·i suÊt USD. Deleted: bªn Deleted: ñ Ngµy 2/8/2000, NHNN ®· quyÕt ®Þnh thay ®æi c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i suÊt: chuyÓn tõ c¬ chÕ ®iÒu hµnh trÇn l·i suÊt sang c¬ chÕ ®iÒu hµnh theo l·i suÊt c¬ b¶n ®èi víi cho vay b»ng VND vµ c¬ chÕ l·i suÊt thÞ tr­êng cã qu¶n lý ®èi víi cho vay b»ng ngo¹i tÖ: §èi víi cho vay VND, l·i suÊt cho vay kh«ng v­ît qu¸ l·i suÊt c¬ b¶n ®­îc c«ng bè hµng th¸ng. HiÖn nay, l·i suÊt c¬ b¶n lµ 0,75% th¸ng, biªn ®é cho vay ng¾n h¹n lµ 0,3% th¸ng, biªn ®é cho vay trung vµ dµi h¹n lµ 0,5% th¸ng. §èi víi l·i suÊt cho vay USD, l·i suÊt cho vay kh«ng v­ît qu¸ l·i suÊt USD trªn thÞ tr­êng liªn NH Singapore (SiBOR) k× h¹n 3 th¸ng Deleted: ý ®«Ý víi cho vay ng¾n h¹n, k× h¹n 6 th¸ng ®èi víi cho vay trung dµi h¹n t¹i thêi Deleted: « ®iÓm cho vay céng biªn ®é do thèng ®èc NHNN quy ®Þnh (HiÖn nay biªn ®é cho vay ng¾n h¹n lµ 1% n¨m , biªn ®é cho vay trung dµi h¹n lµ 2,5% n¨m ). Cßn ®èi víi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c do chiÕm tû träng nhá trong ho¹t ®éng tiÒn göi Deleted: TD nªn cho phÐp c¸c TCTD tù x¸c ®Þnh. Víi néi dông ®iÒu hµnh l·i suÊt c¬ b¶n nh­ trªn cho thÊy l·i suÊt c¬ b¶n Deleted: ô ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së l·i suÊt thÞ tr­êng víi møc ®é rñi ro thÊp, ®¶m b¶o sù kiÓm so¸t l·i suÊt cña NHNN, phï hîp thùc tiÔn ViÖt Nam, ®©y lµ mét b­íc tiÕn míi, b­íc ®i tiÕp theo trong tiÕn tr×nh tù do ho¸ l·i suÊt. Nh­ vËy, chÝnh s¸ch l·i suÊt linh ho¹t vµ phï hîp cïng víi viÖc æn ®Þnh tû gi¸ VND/USD trong nh÷ng n¨m qua kh«ng nh÷ng gãp phÇn quan träng Deleted: æn trong qu¸ tr×nh æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« mµ cßn lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña ®ång Deleted: ø tiÒn ViÖt Nam vµ lßng tin cña dÉn chóng vµo hÖ thèng ng©n hµng, gi¶m dÇn 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. t×nh tr¹ng sö dông hay cÊt tr÷ USD, tõng b­íc ®Èy lïi t×nh tr¹ng “®« la ho¸” ë ViÖt Nam. Deleted: tõng §iÒu ®ã chøng tá r»ng: Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn Deleted: ¹ ch­a cao, viÖc sö dông l·i suÊt lµm c«ng cô ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN ViÖt Nam lµ hoµn toµn cÇn thiÕt vµ ®óng ®¾n. Deleted: H 2.2.2 C«ng cô H¹n møc tÝn dông: Deleted: M Deleted: T §©y lµ c«ng cô ®­îc coi lµ cÇn thiÕt ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi k× ®æi míi hiÖu qu¶ cña nã ®· thÓ hiÖn râ rÖt trong viÖc chèng l¹m Deleted: i ph¸t: Nh÷ng n¨m 1990-1991do l¹m ph¸t cßn ë tØ lÖ cao (67,6% th¸ng ). §Ó Deleted: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ khèng chÕ l¹m ph¸t, NHNN chñ tr­¬ng thi hµnh CSTT “th¾t chÆt” ngay tõ ®Çu n¨m ®Ó gi¶m bít l­îng tiÒn cung øng. Dùa trªn mét sè chØ tiªu vÜ m« dù kiÕn n¨m 1992 lµ: T¨ng tr­ëng kinh tÕ (4,5%); chØ sè l¹m ph¸t (30%/ n¨m), NHNN ®­a ra h¹n møc tÝn dông ®èi víi tÊt c¶ hÖ thèng NHTM lµ 34,5% (møc t¨ng so víi n¨m tr­íc) . B»ng nhiÒu biÖn ph¸p kÕt hîp, n¨m ®ã chóng ta ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ thùc tÕ rÊt kh¶ quan: møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ t¨ng gÊp 2 lÇn so víi dù kiÕn (8,65%), møc l¹m ph¸t thÊp h¬n dù kiÕn rÊt nhiÒu (17,6%), tiÒn tÖ ®i dÇn vµo æn ®Þnh. Deleted: ë ë thêi kú ®Çu, c«ng cô h¹n møc TD chØ ¸p dông cho 4 NHTMQD( NH Deleted: Ngo¹i th­¬ng, NH C«ng th­¬ng, NH N«ng nghiÖp, NH ®Çu t­ ph¸t triÓn) Deleted: , nh­ng sau vµi n¨m ®æi míi, do quy m« më réng tÝn dông cña c¸c NHTM qu¸ nhanh, sè l­îng c¸c NHTM ngµy cµng nhiÒu nªn NHNN quyÕt ®Þnh ¸p dông Deleted: h h¹n møc tÝn dông cho hÇu hÕt c¸c NHTM. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 1997 cã 26 Deleted: NHTM trong n­íc ph¶i ¸p dông h¹n møc tÝn dông cßn c¸c NH n­íc ngoµi vµ NH liªn doanh tuy chiÕm thÞ phÇn tÝn dông ®¸ng kÓ (10-15% thÞ phÇn tÝn dông trong n­íc) nh­ng vÉn ch­a ph¶i ¸p dông h¹n møc tÝn dông. Nh÷ng n¨m sau ®ã, ®Æc biÖt lµ tõ 1995 ®Õn 1997, NHNN vÉn tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ “th¾t chÆt” ®Ó kiÓm so¸t l¹m ph¸t tõ ®ã ®­a ra rØ lÖ h¹n møc tÝn dông ë møc võa ph¶i cho c¸c NHTM. Song kÕt qu¶ thùc tÕ cho thÊy hiÖn t­îng phæ biÕn lµ hÇu hÕt c¸c NHTM ®Òu cã xu h­íng v­ît qóa chØ tiªu h¹n møc tÝn dông ®­îc giao, cô thÓ . 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Deleted: T D BiÓu 2: T×nh h×nh thùc hiÖn h¹n møc tÝn dông (1995-1998). 1995 1996 1997 Quü T D N¨m /1998 Danh môc KH giao Thùc KH Thùc KH Thùc KH Thùc hiÖn giao hiÖn giao hiÖn giao hiÖn Deleted: S T¨ng so víi 21% 37,8% 25% 29% 21% 26,4% 4% 4,8% n¨m tr­íc HiÖn t­îng trªn xuÊt ph¸t tõ hai nguyªn nh©n c¬ b¶n sau: Deleted: ä Thø nhÊt , trong giai ®o¹n nay tèc ®é huy ®éng vèn nhµn rçi b×nh qu©n hµng n¨m cña c¸c NHTM t¨ng nhanh (kho¶ng 26% ®Õn 37% n¨m) v× vËy c¸c NHTM tÊt yÕu ph¶i thùc hiÖn ®Çu t­ t¨ng tr­ëng tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ v× con ®­êng ®Ó ®Çu t­ qua thÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn lµ khã kh¨n trong ®iÒu kiÖn n­íc ta lóc bÊy giê. Thø hai, Do diÔn biÕn l·i suÊt ®ang cã xu h­íng gi¶m trÇn l·i suÊt cho vay trong khi ®ã ®Ó huy ®éng nguån vèn nhµn rçi c¸c NHTM ph¶i t¨ng l·i Deleted: § suÊt huy ®éng (do t©m lý ng­êi d©n kh«ng muèn göi), ®iÒu ®ã lµm cho chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay víi l·i suÊt huy ®éng giao ®éng ë møc 0,15% - 0,25% th¸ng, thÊp h¬n so víi tr­íc ®©y 0,3%-0,45% th¸ng. Víi chªnh lÖch nh­ vËy ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh ®ñ bï ®¾p chi phÝ ho¹t ®éng th× buéc c¸c NHTM ph¶i t¨ng d­ nî ®èi víi nÒn kinh tÕ. HiÖn t­îng trªn còng gãp phÇn gi¶i thÝch t¹i sao trong nh÷ng n¨m 1995- 1997 mÆc dï l¹m ph¸t ®­îc kiÓm chÕ ë møc thÊp (b×nh qu©n 6,9% n¨m) nh­ng nÒn kinh tÕ vÉn ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao 9,28% n¨m. Tuy nhiªn, tõ n¨m 1998 ®Õn nay, c«ng cô h¹n møc tÝn dông ®· mÊt dÇn vai trß cña nã trong viÖc h¹n chÕ sù gia t¨ng cña tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n v× l¹m ph¸t cã xu h­íng gi¶m vµ thÊp dÇn ; mÆt kh¸c nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng t¨ng vµ cÇn ph¶i më réng tÝn dông ®Ó thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Do ®ã tõ quý II/1998, NHNN ®· kh«ng ¸p dông c«ng cô 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Deleted: ô nµy nh­ mét c«ng cô th­êng xuyªn ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ (mÆc dï cã thÓ coi nã nh­ mét gi¶i phãng t×nh thÕ khi cÇn thiÕt). C«ng cô nµy sÏ ®­îc xo¸ bá hoµn toµn khi thÞ tr­êng tiÒn tÖ æn ®Þnh , thÞ Deleted: hoµn thiÖn khi thÞ tr­êng tiÒn tr­êng vèn ph¸t triÓn vµ thÞ tr­êng më ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. tÖ æn ®Þnh, thÞ tr­êng vèn ph¸t triÓn vµ thÞ Deleted: d 2.2.3 C«ng cô Dù tr÷ b¾t buéc §©y lµ c«ng cô gi¸n tiÕp ®iÒu chØnh møc cung tiÔn ®­îc sö dông sím nhÊt ë ViÖt Nam (tõ 1991), theo ph¸p lÖnh Ng©n hµng (1990), tû lÖ DTBB cã thÓ ë møc tõ 10% ®Õn 30% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c NHTM. Song trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ lóc bÊy giê khi tiÒm lùc cña c¸c NHTM ViÖt Nam cßn nhá bÐ vµ l¹m ph¸t ®· ®­îc kiÒm chÕ ë møc ®¸ng kÓ, nªn NHNN ®· quy ®Þnh tØ lÖ DTBB lµ 10%; ®­îc ¸p dông cho c¸c NHTMQD, NHTM cæ phÇn ,chi nh¸nh NH n­íc ngoµi,NH liªn doanh vµ c¸c c«ng ty tµi chÝnh. Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn ban ®Çu cho thÊy rÊt Ýt NHTM dù tr÷ ®ñ 10% nhÊt lµ c¸c NHTM cæ phÇn, do vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng cô nµy, trong n¨m 1994, NHNN ®· hai lÇn ®iÒu chØnh tØ lÖ DTBB; quy ®Þnh møc DTBB thèng nhÊt ®èi víi tÊt c¶ c¸c NHTM(cã ph©n biÖt víi c¸c lo¹i tiÒn göi Deleted: quü IV/199 kh¸c nhau : tiÒn göi, tiÒn tiÕt kiÖm kh«ng k× h¹n: 13%;tiÕt kiÖn k× h¹n 3,6 Deleted: 4 th¸ng, k× phiÕu môc ®Ých, tr¸i phiÕu: 8%) ; ®ång thêi ®Èy m¹nh viÖc ¸p dông Deleted: æng kÕt Deleted: ¶ quy chÕ ph¹t ®èi víi c¸c TCTD kh«ng thùc hiÖn ®óng quy chÕ DTBB. Deleted: Tæng kÕt N¨m 1995, NHNN quy ®Þnh (T10/1995) DTBB chØ ®­îc tÝnh ®èi víi lo¹i Deleted: C tiÒn göi cã k× h¹n tõ 12 th¸ng trë xuèng, thèng nhÊt ë møc 10% ®­îc ¸p dông Deleted: C cho tÊt c¶ c¸c NHTM( t rõ NHTMCP n«ng th«n, HTX tÝn dông, quü TDND t¹m thêi ch­a ph¶i thùc hiÖn). Sè lÇn tÝnh DTBB hµng th¸ng t¨ng lªn, l¹i bá dÇn tÝn phiÕu kho b¹c trong c¬ cÊu tiÒn göi DTBB; tiÔn göi DTBB ®­îc hîp nhÊt víi tiÒn göi thanh to¸n cña c¸c NHTM vµo mét tµi kho¶n chung lµ tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng k× h¹n t¹i NHNN. TiÒn göi dù tr÷ v­ît ®­îc tr¶ l·i 0,1% th¸ng (N¨m 1996). §iÒu nµy ®· t¹o sù linh ho¹t h¬n cho viÖc ®iÒu chØnh dù tr÷ cña c¸c NHTM t¹i NHNN, gãp phÇn gi¸n tiÕp khèng chÕ l·i suÊt thÞ tr­êng vµ khèi l­îng tÝn dông cung øng ®Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2