Luận văn: Giải pháp giảm nghèo tại thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xác định công tác giảm nghèo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, vừa cấp bách trước mắt, vừa cơ bản, lâu dài của Đảng, chính quyền, Mặt trận, các hội, đoàn thể thành phố; tháng 1/2005 UBND thành phố đã phê duyệt quyết định số 41/2005/QĐ-UBND ban hành đề án giảm nghèo trên địa bàn thành phố giai đoạn 2005-2010.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Giải pháp giảm nghèo tại thành phố Đà Nẵng

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG PHAN TH HU GI I PHÁP GI M NGHÈO T I THÀNH PH ĐÀ N NG Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. NINH TH THU TH Y Ph n bi n 1: PGS.TS Bùi Quang Bình Ph n bi n 2: TS. Huỳnh Năm Lu n văn ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 11 tháng 12 năm 2011 * Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng .
1 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài Đói nghèo là v n ñ v a mang tính kinh t , v a ñ l i cho xã h i nhi u h u qu n ng n . Đói nghèo t o ra m t vòng lu n qu n: Đói nghèo, thu nh p th p d n ñ n trình ñ giáo d c th p, kéo theo cơ h i vi c làm ít t ñó l i gây ra ñói nghèo. Vì v y, gi m nghèo là v n ñ ñang ñư c thành ph Đà N ng nói riêng và c nư c nói chung ñ c bi t quan tâm, thành ph ñã có r t nghi u chính sách và gi i pháp gi m nghèo, nhưng s h nghèo v n còn t n t i và th m chí có xu hư ng tái nghèo. V y nguyên nhân nào d n ñ n nghèo ñói là làm cách nào ñ gi m nghèo là nh ng câu h i c n s m có ñáp án ñ giúp ngư i dân thoát nghèo m t cách b n v ng và góp ph n ñưa Thành ph Đà N ng ngày m t phát tri n hơn n a. Đ tr l i câu h i ñó, tôi ñã ch n và nghiên c u ñ tài: “Gi i pháp gi m nghèo t i thành ph Đà N ng 2. M c ñích nghiên c u Đ tài s ñi làm rõ lý lu n v gi m nghèo và công tác gi m nghèo t i Đà N ng. Nêu và phân tích ra nh ng chính sách gi m nghèo ñã ñư c thành ph áp d ng trong th i gian qua. Trình bày nh ng m t ñư c và h n ch trong công tác gi m nghèo Đà N ng. Trên cơ s nghiên c u và h th ng hóa nh ng lý lu n và th c ti n v gi m nghèo ñ tài s ñ xu t nh ng ki n ngh và gi i pháp nh m gi m nghèo hi u qu . 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u
2 H nghèo t i thành ph Đà N ng và các chính sách gi m nghèo c a thành ph . 4. Phương pháp nghiên c u T ng h p, phân tích, so sánh, ñánh giá, ... t các s li u, tài li u thu th p ñư c. 5. K t c u c a lu n văn Ngoài ph n m ñ u, danh m c các tài li u tham kh o, danh m c các ch vi t t t, danh m c b ng bi u và sơ ñ , m c l c và k t lu n, Lu n văn ñư c trình bày thành 3 chương. 6. Tình hình nghiên c u ñ tài Gi m nghèo là v n ñ ñang ñư c thành ph Đà N ng nói riêng và c nư c nói chung ñ c bi t quan tâm trong quá trình phát tri n kinh t . Chính vì th ñã có r t nhi u công trình, bài báo nghiên c u v v n ñ này. Tiêu bi u có m t s công trình sau: - Nguy n Th H ng, V n ñ xóa ñói gi m nghèo nông thôn nư c ta hi n nay, Nxb Chính tr qu c gia,1997. - Tr n Th H ng, V n ñ gi m nghèo trong n n kinh t th trư ng Vi t Nam hi n nay, Lu n án Ti n s kinh t , H c Vi n chính tr qu c gia H Chí Minh, 2000. - PGS.TSKH Lê Du Phong – PTS. Hoàng Văn Hoa (ñ ng ch biên), Kinh t th trư ng và s phân hóa giàu nghèo vùng dân t c và mi n núi phía B c nư c ta hi n nay, Nxb Chính tr qu c gia, Hà N i, 1999. Ngoài ra còn nhi u bài báo ñăng trên các t p chí vi t v v n ñ nghèo ñói Vi t Nam như: - PGS.TS Ph m Quý Th - Đ i h c k nh t Qu c dân, Th c tr ng gi m nghèo Vi t Nam, T p chí Kinh t và Phát tri n s 95, 5/2005.
3 - Tr nh Quang Chinh, M t s kinh nghi m t chương trình xóa ñói gi m nghèo Lào Cai, T p chí Lao ñ ng và Xã h i s 272, 10/2005. - TS. Đàm H u Đ c, Cu c chi n ch ng ñói nghèo Vi t Nam, th c tr ng và gi i pháp, T p chí Lao ñ ng xã hôi s 272, 10/2005.... Có th nói, các công trình nghiên c u v nghèo ñói và xóa ñói gi m nghèo Vi t Nam h t s c phong phú, ña d ng nhi u khía c nh c a ñói nghèo. T m i quan h gi a tăng trư ng và nghèo ñói ñ n s phân hóa giàu nghèo, th c tr ng nghèo ñói Vi t Nam và m t s t nh thành như Lào Cai, Qu ng Bình, Hòa Bình… Tuy nhiên v n ñ gi m nghèo Thành ph Đã N ng cho ñ n nay v n chưa có công trình nào nghiên c u v nghèo và gi m nghèo thành ph Đà N ng. Đ i v i ñô th lo i 1 này vi c gi m nghèo cũng ñang mang tính b c xúc và ñư c t t c các c p lãnh ñ o chính quy n quan tâm. Chính vì th h c viên ñã ch n ñ tài “Gi i pháp gi m nghèo t i thành ph Đà N ng” ñ làm lu n văn. 7. Hư ng ñóng góp chính c a lu n văn. Đưa ra ñư c m t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu công tác gi m nghèo t i thành ph Đà N ng
4 Chương 1 CƠ S LÝ LU N V GI M NGHÈO 1.1. NH NG V N Đ CHUNG V NGHÈO 1.1.1. Quan ni m v nghèo Quan ni m v nghèo trên th gi i Có khá nhi u khái ni m khác nhau v nghèo ñói, tùy thu c vào cách ti p c n, th i gian nghiên c u và s phát tri n kinh t c a m t qu c gia mà có nh ng quan ni m khác nhau v nghèo ñói. H i ngh bàn v gi m nghèo ñói trong khu v c Châu Á-Thái Bình Dương do ESCAP t ch c vào tháng 9/1993 t i Bangkok (Thái Lan), các qu c gia trong khu v c ñã th ng nh t cho r ng:"nghèo ñói là tình tr ng m t b ph n dân cư không ñư c hư ng và th a mãn nh ng nhu c u cơ b n c a con ngư i ñã ñư c XH th a nh n, tùy theo trình ñ phát tri n KT-XH và phong t c t p quán c a t ng ñ a phương. Đây là khái ni m khá ñ y ñ v ñói nghèo và ñư c nhi u nư c trên th gi i s d ng trong ñó có Vi t Nam. Quan ni m v nghèo Vi t Nam Vi t Nam th a nh n khái ni m nghèo ñói do t ch c ESCAP ñưa ra. Bên c nh ñó còn có m t s khái ni m liên quan như: h nghèo, xã nghèo,... 1.1.2. Chu n nghèo Tiêu chí xác ñ nh chu n nghèo c a th gi i - Tiêu chí ñánh xác ñ nh chu n nghèo c a UNDP - Tiêu chí xác ñ nh chu n nghèo c a WB
5 Tiêu chí xác ñ nh chu n nghèo c a Vi t Nam Vi t Nam trong nh ng năm qua ñã d a trên 2 căn c ñ xác ñ nh chu n nghèo. M t là căn c vào chu n nghèo c a Chính ph do B LĐ-TB&XH công b . Hai là chu n nghèo c a T ng c c Th ng kê và Ngân Hàng th gi i. Hi n nay, ch y u là s d ng chu n nghèo do B LĐ-TB&XH ñưa ra. Chu n nghèo này ñư c tính toán d a vào nhu c u chi tiêu cơ b n c a lương th c, th c ph m (nhu c u ăn hàng ngày) và nhu c u chi tiêu phi lương th c, th c ph m (m c, nhà , y t , giáo d c, văn hoá, ñi l i, giao ti p xã h i). 1.1.3. Các nguyên nhân d n ñ n nghèo 1.1.3.1. Nguyên nhân liên quan ñ n ñi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i Nguyên nhân v ñi u ki n t nhiên Nguyên nhân v kinh t Nguyên nhân xã h i: 1.1.3.2. Các nguyên nhân thu c b n thân ngư i nghèo - Quy mô h l n, t l ph thu c cao - Trình ñ h c v n th p - Không có vi c làm ho c vi c làm không n ñ nh - Thi u v n ho c thi u phương ti n s n xu t - Do m y u, b nh t t 1.2. GI M NGHÈO 1.2.1. Khái ni m gi m nghèo
6 Gi m nghèo là làm cho b ph n dân cư nghèo nâng cao m c s ng, t ng bư c thoát kh i tình tr ng nghèo 1.2.2. S c n thi t ph i gi m nghèo Tác ñ ng v kinh t Tác ñ ng v xã h i XĐGN là s c n thi t và là s k t h p th ng nh t gi a các chính sách kinh t và xã h i, gi v ng v chính tr . Nghèo ñói tư c h t là v n ñ kinh t ñ ng th i cũng là v n ñ xã h i có tác ñ ng sâu s c ñ n quan h xã h i, làm phát sinh các t n n, gây m t n ñ nh xã h i và có th làm m t n ñ nh v chính tr . Trong ñi u ki n phát tri n n n kinh t th trư ng như nư c ta hi n nay, XĐGN là y u t cơ b n ñ ñ m b o công b ng xã h i và tăng trư ng kinh t b n v ng. Ngư c l i, ch có tăng trư ng kinh t b n v ng m i có s c m nh v t ch t ñ h tr và t o cơ h i cho ngư i nghèo vươn lên thoát nghèo. 1.2.3. N i dung gi m nghèo 1.2.3.1. T o ñi u ki n ñ h nghèo phát tri n s n xu t, tăng thu nh p Chúng ta có th làm tăng thu nh p cho ngư i nghèo thông qua nh ng chính sách như sau: - Đào t o ngh , gi i quy t vi c làm cho ngư i nghèo - Hư ng d n cách làm ăn thông qua các d án khuy n nông – lâm - ngư - Th c hi n chính sách tín d ng ưu ñãi h nghèo 1.2.3.2. Tăng cư ng các chính sách h tr c i thi n ñi u ki n s ng cho ngư i nghèo - H tr v ñ t s n xu t, nhà , ñi n, nư c sinh ho t - H tr v giáo d c, y t :
7 - Tr giúp pháp lý cho ngư i nghèo - B o tr xã h i 1.2.4. M t s tiêu chí ph n ánh gi m nghèo - Tăng thu nh p bình quân h nghèo - Tăng s h thoát nghèo - Gi m t l h tái nghèo - Các tiêu chí khác như: tình tr ng vi c làm, tình tr ng c i thi n nhà và sinh ho t, chăm sóc s c kh e,... 1.3. CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N GI M NGHÈO 1.3.1. Nhân t v cơ ch chính sách 1.3.2. Công tác t ch c th c hi n 1.3.3. Ý th c vươn lên thoát nghèo 1.4. KINH NGHI M TH GI I VÀ TRONG NƯ C V GI M NGHÈO 1.4.1. Kinh nghi m c a Trung Qu c 1.4.2. Kinh nghi m c a Brazil 1.4.3. Kinh nghi m c a Thành ph H Chí Minh 1.4.4. Kinh nghi m c a t nh Bình Dương 1.4.5. Bài h c kinh nghi m rút ra cho Đà N ng trong công tác gi m nghèo K T LU N CHƯƠNG 1 Trong chương m t tác gi ñã ñi vào t ng h p các lý lu n v nghèo và gi m nghèo. Nêu ñư c n i dung c a gi m nghèo và các tiêu chi ñánh giá v vi c gi m nghèo. Kinh nghi m trong và ngoài nư c v gi m nghèo và bài h c kinh nghi m rút ra cho Đà N ng.
8 Chương 2 TH C TR NG CÔNG TÁC GI M NGHÈO T I THÀNH PH ĐÀ N NG TRONG TH I GIAN QUA 2.1. Đ C ĐI M T NHIÊN, KINH T - XÃ H I NH HƯ NG Đ N NGHÈO VÀ CÔNG TÁC GI M NGHÈO THÀNH PH ĐÀ N NG Trong nh ng năm qua h u h t các ch tiêu kinh t , xã h i ñ u tăng cho th y r t có l i cho gi m nghèo t i thành ph Đà N ng, là cơ h i cho ngư i nghèo tìm ki m công ăn vi c làm, t o thu nh p. 2.2. TH C TR NG NGHÈO VÀ Đ C ĐI M H NGHÈO THÀNH PH ĐÀ N NG 2.2.1. Bi n ñ ng h nghèo t i thành ph Đà N ng trong th i gian qua Thành ph Đà N ng ñang trên ñà phát tri n và h i nh p. Trong nh ng năm qua ñ i s ng c a ngư i dân ñã t ng bư c ñư c c i thi n, công tác xoá ñói gi m nghèo c a thành ph ñã ñ t ñư c nhi u k t qu ñáng khích l . Tuy nhiên nghèo ñói v n còn t n t i và ngày càng ña chi u, khó nh n d ng hơn.
9 S h nghèo các năm c a TP Đà N ng 35000 30000 25000 20000 h 15000 10000 5000 0 2005 2006 2007 2008 2009 năm 2.2.2. Tình hình h nghèo theo khu v c c a thành ph Đà N ng 2.2.3. Nghèo ñói theo thu nh p Cùng v i s tăng lên c a thu nh p theo th i gian thì s phân hoá giàu nghèo cũng có xu hư ng gia tăng. Chênh lêch thu nh p bình quân nhân kh u c a nhóm nghèo nh t và nhóm giàu nh t Đà N ng năm 2002 là 5,4 l n, năm 2006 là 5,6 l n và năm 2008 là 6,1 l n. 2.2.4. Quy mô h và lao ñ ng c a h nghèo 2.2.4.1. Quy mô h nghèo Theo k t qu ñi u tra kh o sát c a C c th ng kê Đà N ng năm 2008, thì nhân kh u bình quân toàn thành ph qua các năm tương ñ i n ñ nh. Riêng năm 2008 là 4.3 ngư i/h trong ñó khu v c
10 nông thôn là 4.33 ngư i/h , khu v c thành th là 4.11 ngư i/h phù h p v i quy lu t chung là s nhân kh u/h nghèo vùng nông thôn l n hơn vùng thành th . 2.2.4.2. Lao ñ ng, vi c làm c a h nghèo T l ngư i trong ñ tu i lao ñ ng năm 2008 Đà N ng là 64.05%, s lao ñ ng bình quân/h là 2.75 ngư i. T l ngư i có vi c làm là 52,74%. S gi làm vi c trung bình 1 ngư i 1 tu n c a lao ñ ng t 15 tu i tr lên nhóm 1 ñ t m c th p 32,14 gi /tu n, trong khi ñó s gi làm vi c trung bình 1 ngư i trong tu n nhóm 5 là 46,87 gi . 2.2.5. Gi i tính, văn hoá và s c kho c a ch h B ng 2.15: T l h chia theo gi i tính c a ch h (ñơn v tính: %) Gi i tính c a Năm Năm Năm Năm ch h 2002 2004 2006 2008 Nam 7,27 8,30 5,56 7,85 N 5,64 12,35 14,29 17,99 (Ngu n: Kh o sát m c s ng h gia ñình - C c th ng kê Đà N ng) Ch h nghèo là n chi m t l tương ñ i cao và có xu hư ng tăng d n qua các năm. Năm 2002, h nghèo là n m i ch chi m 5,64%, ñ n năm 2008 con s này ñã tăng g p 3 l n, lên là 17,15%. T l ngư i có b ng c p Đ i h c, cao ñ ng tr lên ch chi m kho ng 1.85% t l h nghèo và t p trung ch y u khu v c thành th . Trung h c chuyên nghi p có cao hơn nhưng cũng ch kho ng 3% còn ph n l n là chưa h c h t l p m t ho c chưa bao gi ñ n trư ng chi m t l cao 30%. 2.2.6. Các ñi u ki n s ng và sinh ho t cơ b n c a h nghèo
11 V lo i nhà ñang thì 13,6% h thu c di n nghèo nhà ñơn sơ, 16,6% nhà kiên c . Trong khi toàn thành ph ch có 2,8% h nhà ñơn sơ. Di n tích bình quân c a h nghèo ch 14,6m2/ngư i tương ñương 56,8m2/h ; so v i m c bình quân chung toàn Thành ph thì th p hơn h n. Tuy nhiên di n tích bình quân c a h nghèo v n còn cao hơn so v i các khu ñô th l n như TP H Chí Minh, Hà N i. Ch có 39,4% h nghèo s d ng nư c máy trong ăn u ng trong khi toàn Thành ph có t l là 65,8%. Tương t t l s d ng nư c máy trong sinh ho t là 25,7%, toàn Thành ph là 48,4%. T l h nghèo có h xí h p v sinh là 78,2%, trong khi toàn thành ph có 93,9% h có h xí h p v sinh, riêng vùng nông thôn t l h có h xí h p v sinh là 64,4, còn l i m t s h vùng nông thôn có h xí thô sơ, không có h xí. Không h nào có máy vi tính, trong khi ñó tính chung toàn Thành ph có 34% h có máy vi tính. 2.3. TH C TR NG TRI N KHAI CÁC CHÍNH SÁCH GI M NGHÈO THÀNH PH ĐÀ N NG Ngay t nh ng năm ñ u tiên khi tách t nh, phong trào xoá ñói gi m nghèo ñã ñư c các c p u ñ ng và chính quy n ñ c bi t quan tâm. Công tác xoá ñói gi m nghèo ñã tr thành nhi m v chính tr quan tr ng c a các c p u ñ ng, chính quy n, các t ch c ñoàn th chính tr - xã h i và ñư c t ch c th c hi n theo nh ng chương trình ñ c l p, v i nh ng n i dung gi i pháp c th , ch t ch t Thành ph ñ n cơ s . Các chương trình xoá ñói gi m nghèo t i thành ph Đà N ng luôn ñư c quan tâm ch ñ o sát sao và có hi u qu trong t ng giai ño n. Vi c gi m nghèo t i Đà N ng th hi n r t thi t th c qua các chính sách, ch ñ ñư c ban hành ñ giúp ñ tr c ti p cho
12 ngư i nghèo như: chương trình xóa nhà t m, ñ án gi m nghèo,... 2.3.1. Chính sách ñào t o ngh , gi i quy t vi c làm cho ngư i nghèo Đào t o ngh và gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng là m t trong nh ng gi i pháp cơ b n c a chương trình xoá ñói gi m nghèo c a Thành ph . Kinh phí trung Kinh phí ( Giai ño n S ngư i (ngư i) bình/ngư i (tri u tri u ñ ng) ñ ng) 2001-2004 29478 34941.6 9.383 2005-2008 3133 3726.6 1.1885 2008-2009 1604 2359.24 1.4708 Ngu n: S Lao ñ ng Thương binh & Xã h i Đà N ng Theo s li u b ng trên, s kinh phí ñư c h tr ngày càng có xu hư ng tăng lên trên m i ngư i nghèo qua các giai ño n. C th : giai ño n 2001-2005 kinh phí h tr /ngư i là 9,3 tri u ñ ng, giai ño n 2005-2006 ñã tăng lên hơn 11 tri u ñ ng. Và ch trong 2 năm 2009-2010, s ti n h tr /ngư i ñã ñ t hơn 14 tri u ñ ng. Chính nh có s quan tâm c a Thành ph như v y r t nhi u ngư i nghèo ñã ñư c ñào t o và có cơ h i tìm ñư c vi c làm. 2.3.2. Hư ng d n ngư i nghèo cách làm ăn thông qua các d án khuy n nông, lâm, ngư - Giai ño n 2005-2008 có 21940 ngư i ñư c h tr v i kinh phí 232,11 tri u ñ ng. Các h i, ñoàn th cũng h t s c quan tâm ñ n vi c hư ng d n cách làm ăn, chuy n giao k thu t cũng như ñ nh hư ng s n xu t kinh doanh cho ngư i nghèo. Qu B o tr tr em thành ph thu c S Lao ñ ng – Thương binh và Xã h i v n ñ ng t ch c AOG h tr con gi ng cho 150 h nghèo chăn nuôi, tăng thu
13 nh p v i s ti n 250 tri u ñ ng. - Năm 2009 có 1597 ngư i ñư c hư ng d n cách làm ăn v i kinh phí h tr 692,42 tri u ñ ng. Chương trình ñã xây d ng 3 mô hình chăn nuôi bò cái sinh s n cho 77 h nghèo (ñ c bi t có 35 h ñ ng bào Cơtu nghèo). t ch c 35 l p t p hu n chăn nuôi, tr ng tr t vho 1470 ngư i nghèo, v i kinh phí 500 tri u ñ ng. Đ ng th i h tr cho 50 h nghèo phát tri n nuôi cá nư c ng t (105.000 con cá diêu h ng, cá rô phi ñơn tính), v i kinh phí 36 tri u ñ ng và t p hu n chuy n ñ i cơ c u cây tr ng, các tàu khai thác thu s n nhà nư c c m khai thác, v i kinh phí 135 tri u ñ ng. - Sang năm 2010, chính sách h tr ngư i nghèo cách làm ăn l i ti p t c phát huy ñư c tác d ng. Trong năm có 4511 ngư i ñư c hư ng d n v i kinh phí trên 350 tri u ñ ng. Các l p t p hu n v k thu t s n xu t n m ăn, k thu t chăn nuôi bò, heo, nuôi cá nư c ng t, k thu t phân bón và bón phân h p lý,... ti p t c ñư c tri n khai. S Nông nghi p và phát tri n nông thôn ñã t ch c 35 l p t p hu n v k thu t chăn nuôi heo, chăn nuôi bò, rau s ch cho 554 lư t h nghèo và gi i thi u 27 mô hình khuy n nông, lâm ngư, trình di n t i các qu n C m L và Hòa Vang.; H i Nông dân thành ph ph i h p v i UBND phư ng Hòa Xuân t ch c l p tr ng n m cho 52 nông dân thu c di n nghèo; H i C u chi n binh thành ph t ch c hư ng d n cách làm ăn cho g n 200 h i viên. Ngoài ra, các Qu n, huy n trong thành ph như Qu n Ngũ Hành Sơn, Qu n H i Châu, Qu n Liên Chi u cũng tích c c t ch c các l p t p hu n hư ng d n cách làm ăn cho các h nghèo. 2.3.3. Chính sách tín d ng ưu ñãi h nghèo T ng k t 4 giai ño n, thành ph ñã h tr cho hơn 230 nghìn h nghèo v i s v n 1.210 t ñ ng. Kinh phí h tr trung bình/h
14 cũng tăng d n theo tưng giai ño n. Theo b ng, giai ño n 1997-2000 m i h ñư c h tr trung bình kho ng g n 2 tri u, nhưng ñ n giai ño n 2005-2008 ñã tăng lên g p 3,4 l n. Ch riêng trong 2 năm 2009 và 2010, ñã có t i 12.649 h ñư c h tr vay v n v i kinh phí trung bình m i h ñư c vay kho ng 13,5 tri u ñ ng. B ng 2.20: Tình hình th c hi n chính sách h tr tín d ng trong năm 2009 Năm 2009 K ho ch Th c hi n %TH/KH T ng kinh phí cho 314 330,6 105 vay (t ñ ng) M c vay bình quân 10 13,47 134,7 (T ñ ng) Đ n cu i năm 2009, thành ph ñã nâng t ng kinh phí cho vay lên 330,6 t ñ ng, ñ t 105% so v i k ho ch. M c vay bình quân/ h cũng tăng lên 34,7% so v i d ki n ñ u năm c a thành ph . 2.3.4. Chương trình xóa nhà t m, h tr ñi n, nư c sinh ho t H tr ngư i nghèo v nhà là m t trong nh ng gi i pháp có tính ñ t phá c a thành ph Đà N ng. Trong nh ng năm qua, gi i pháp này ñã phát huy hi u qu , giúp h nghèo n ñ nh cu c s ng, an tâm làm ăn ñ thoát nghèo. B ng 2.23: Tình hình h tr nhà , ñi n nư c, công trình v sinh (2005-2010) Xây nhà S a ch a L pñ t H tr các Năm ñ i ñoàn nâng c p ñi n nư công trình v sinh c k t nhà 2005 651 122 2006 711 200 1356 9 2007 774 1265 482 228
15 2008 372 144 222 42 2009 384 256 219 121 2010 317 278 258 246 T ng 3209 2265 2537 646 c ng Ngu n: S Lao ñ ng TB&XH Đà N ng 2.3.5. Chính sách h tr v y t , giáo d c cho h nghèo 2.3.5.1. V y t Công tác chăm sóc s c kh e cho ngư i nghèo luôn ñư c thành ph quan tâm k p th i. Các h nghèo ñư c khám ch a b nh mi n phí t i các cơ s y t c a Nhà nư c. Giai ño n 2001 – 2004 Thành ph ñã c p 88.554 th BHYT cho ngư i nghèo v i t ng kinh phí 3,321 tri u ñ ng. Riêng năm 2004 c p 21.803 th , kinh phí 1,090 tri u ñ ng. Ngoài ra còn v n ñ ng các t ch c nhân ñ o, t thi n, các nhà h o tâm t ch c khám, ch a b nh mi n phí cho 72.509 lư t ñ i tư ng xã h i có hoàn c nh khó khăn, v i kinh phí trên 1.724 tri u ñ ng. Giai ño n 2005 – 2008, ñã giúp cho ngư i nghèo và ngư i thoát nghèo 2 năm ñư c hư ng ñ y ñ chính sách b o hi m y t , bên c nh ñó còn h tr mi n gi m m t ph n vi n phí cho nh ng ngư i m c b nh hi m nghèo hoàn c nh gia ñình khó khăn v i kinh phí 329,1 tri u ñ ng. 2.3.5.2. V Giáo d c V i m c tiêu h tr con em h nghèo ñư c t i trư ng h c t p bình ñ ng như các tr em khác nh m góp ph n nâng cao trình ñ văn hoá c a ngư i nghèo ñ gi m nghèo b n v ng. Thành ph có ch trương h tr giáo d c dư i các hình th c xã h i hoá giáo d c, ñ y m nh các hình th c giáo d c không chính qui cho tr em không ñ n trư ng và ngư i mù ch , ñ ng viên s tr b h c tr l i l p, s tr chưa ñi h c vào các trư ng ph thông ho c l p h c tình thương
16 do s giáo d c ñào t o ph i h p v i ñ a phương t ch c th c hi n. - Giai ño n 2005 – 2008: Có 271.498 lư t con em h nghèo ñư c mi n gi m h c phí và 16.359 em ñư c mi n gi m ti n xây d ng trư ng, h tr v , bút, sách giáo khoa cho h c sinh v i t ng kinh phí là 3.964 tri u ñ ng. Ngoài ra còn v n ñ ng các ñ a phương và các h i, ñoàn th khác như: H i t hi n, H i ngư i mù, H i B o tr Ngư i tàn t t và Tr m côi, H i Ch th p ñ b ng ngu n l c c a mình, ñã c p h c b ng và h tr sách v , d ng c h c t p cho 5.213 h c sinh con h nghèo v i kinh phí 1.896,727 tri u ñ ng. 2.3.6. Chính sách b o tr xã h i Nh ng h u qu n ng n c a chi n tranh, nh ng r i ro b t kh kháng trong cu c s ng, quá trình chuy n ñ i sang n n kinh t th trư ng, s phát tri n không ñ ng ñ u gi a các vùng, mi n, gi a các nhóm dân cư… ñã t o ra m t nhóm ngư i trong c ng ñ ng c n ñư c b o tr , giúp h kh c ph c nh ng khó khăn trư c m t cũng như lâu dài trong ñ i s ng, vươn lên hoà nh p c ng ñ ng. Đ giúp ñ nh ng ñ i tư ng này thành ph th c hi n 2 chính sách cơ b n ñó là: b o tr xã h i thư ng xuyên và b o tr ñ t xu t B o tr xã h i thư ng xuyên M c tr c p sinh ho t phí nuôi dư ng hàng tháng cho m i ñ i tư ng t i cơ s xã h i là 84.000 ñ ng/ngư i/tháng; ñ n tháng 6/1997 thì m c này tăng lên m c 96.000 ñ ng/ngư i/tháng; tháng 3/2000 tăng lên m c 100.000 ñ ng/ngư i/tháng; tháng 9/2004 tăng lên m c 140.000 ñ ng/ngư i/tháng, riêng tr em dư i 18 tháng tu i ph i ăn thêm s a và tr b nhi m HIV/AIDS thì áp d ng m c 210.000 ñ ng/tr /tháng, ngư i tâm th n mãn tính áp d ng m c 160.000 ñ ng/ngư i/tháng.
17 B o tr ñ t xu t T năm 1997 ñ n 2009, thi t h i v dân sinh do thiên tai là r t l n. Đ c bi t là trong các tr n bão, l t l ch s năm 1998,1999, 2006, 2007. V i truy n th ng nhân văn t t ñ p c a dân t c, công tác c u tr kh n c p thư ng thu hút ñư c s quan tâm r t l n c a c ng ñ ng, các thành viên trong xã h i, nh m chia s nh ng m t mát, thi t h i c a ngư i dân trên ñ a bàn. Năm có ngư i b ch t, m t tích nhi u nh t là năm 2006 (109 ngư i); Nhà b ñ , s p, trôi, cháy cao nh t là 9.399 (năm 2006). Ngư i thi u lương th c năm cao nh t 50.020 ngư i (năm 2006). Thi t h i do thiên tai gây ra năm cao nh t lên t i 5.290 t ñ ng (năm 2006). R i ro l n nh t v n là trình tr ng ngư i b ch t trong ñó có t l ñáng k là tr em. 2.3.7. M t s nguyên nhân gi m nghèo trong th i gian qua + Công tác t ch c th c hi n các chương trình gi m nghèo Thành ph ñã xây d ng ñư c m t h th ng ch ñ o, giám sát t Thành ph ñ n Qu n, huy n. Không ch xây d ng các ñ án gi m nghèo cho t ng giai ño n c th mà còn xây d ng quy ch t ch c và ho t ñ ng c a ban ch ñ o ñ i v i chương trình gi m nghèo. + Công tác ñào t o cán b làm công tác gi m nghèo Trong 4 năm 2005-2008 ñã có 4493 lư t cán b trong chương trình ñư c tham gia các l p ñào t o t p hu n nâng cao năng l c. Theo báo cáo, năm 2009 S Lao ñ ngTB&XH ñã t ch c 4 l p t p hu n cho 280 lư t cán b làm công tác gi m nghèo c a 56 xã, phư ng và 7 qu n huy n v công tác gi m nghèo, các chính sách b o tr xã h i, b o v chăm sóc tr em có hoàn c nh ñ c bi t khó khăn. + Công tác truy n thông, tuyên truy n
18 Đ nâng cao ho t ñ ng nh n th c v t m quan tr ng c a chương trình gi m nghèo c a thành ph , ý th c vươn lên thoát nghèo c a ngư i nghèo và huy ñ ng s tham gia ñóng góp c a các ngành, ñoàn th , các t ch c xã h i và m i ngư i dân cho chương trình gi m nghèo. S Lao ñ ng Thương binh & Xã h i ñã ph i h p v i Trung tâm truy n hình Vi t Nam t i Đà N ng th c hi n chương tình “Đ i tho i v i ngư i nghèo” phát sóng tr c ti p, Đài phát thanh truy n hình Đà N ng th c hi n chuyên m c “Vì ngư i nghèo phát sóng ñ nh kỳ hàng tháng, t ch c to ñàm. Các chuyên m c ñã nêu ñư c nh ng mô hình hay trong công tác gi m nghèo, nh ng t m gương t t trong h tr ngư i nghèo và huy ñ ng ñư c nhi u s ñóng góp thi t th c cho ngư i nghèo. Trong nh ng năm qua ñư c s quan tâm lãnh ñ o, ch ñ o k p th i c a Thành u , HĐND, UBND, Chương trình gi m nghèo c a thành ph ñư c th c hi n m t cách toàn di n và ñ u kh p, ñã tác ñ ng nhi u chi u và k p th i ñ n các ñ i tư ng trong chương trình, mang l i l i ích thi t th c cho ngư i nghèo. 2.3.8. Nh ng t n t i trong công tác gi m nghèo và nguyên nhân 2.3.8.1. Nh ng t n t i - Nh ng năm qua, t l h nghèo toàn thành ph có gi m nhưng nhìn chung k t qu gi m nghèo chưa b n v ng. S h thoát nghèo cao nhưng chưa th c s v ng ch c, nguy cơ tái nghèo cao. Năm 2009, c thành ph có 10.737 h thoát nghèo nhưng có ñ n 1.237 h nghèo phát sinh. - Kho ng cách thu nh p bình quân/ngư i/tháng gi a ngư i nghèo so v i thu nh p bình quân chung còn l n. Thu nh p bình quân c a nhóm nghèo năm 2008 là 519 nghìn ñ ng/ngư i/tháng, trong khi ñó thu nh p bình quân cung là 1.418,3 nghìn ñ ng/ngư i/tháng. Như