luận văn: "Một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại công ty xe đạp- xe máy Đống Đa- Hà Nội "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:50

Thêm vào BST

Báo xấu

1.292
lượt xem 674
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quản trị doanh nghiệp là một khoa học mọi hoạt động quản trị doanh nghiệp đều có một nội dung là nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra mộtcách có hiệu quả nhất. Đó là một môn khoa học bao gồm những kiến thức cơ bản giúp những người trong công vịệc quản lý phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt đợc các nhiệm vụ đã đề ra. Quản trị doanh nghiệp là một nghệ thuật: là khoa học về quản lý con...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn: "Một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại công ty xe đạp- xe máy Đống Đa- Hà Nội "

CHUYÊN TH C T P “M t s bi n pháp nh m hoàn thi n công tác qu n tr nhân s t i công ty xe p- xe máy ng a- Hà N i .” GVHD: Vũ thùy Dương
Môc lôc Lêi nãi ®Çu 3 Ch¬ng 1: kh¸i luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 5 5 I.C«ng t¸c Qu¶n trÞ vµ Qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp 1.Kh¸i niÖm vµ c¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp 5 2.C«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù 7 3.Mét vµi häc thuyÕt vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 9 II.Néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù 10 1.Ph©n tÝch c«ng viÖc 10 2.TuyÓn dông nh©n sù 14 3.§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù 18 4.§¸nh gi¸ vµ ®·i ngé nh©n sù 21 III.C¸c nh©n tè ¶nh hëng vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng 26 t¸c qu¶n trÞ nh©n sù 1.C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi qu¶n trÞ nh©n sù 26 2.Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù 30 Ch¬ng 2: Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng 32 t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ Néi I.Kh¸i qu¸t chung vÒ doanh nghiÖp 32 1.LÞch sö h×nh thµnh c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ Néi 32 2.Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty 33 3.C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty 34 4.Nghµnh nghÒ kinh doanh cña c«ng ty 35 5.M«i trêng kinh doanh cña c«ng ty 36 II.Ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty(98-99-00) 38 1.Ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty 38 2.Ph©n tÝch kÕt qu¶ tiªu thô cña c«ng ty theo kÕt cÊu mÆt hµng 40 kinh doanh 3.KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty 41
III.Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty(98-99-00) 44 1.T×nh h×nh qu¶n lý nh©n sù cña c«ng ty 44 1.1.C¬ cÊu nh©n sù cña c«ng ty 44 1.2.Ph©n bæ nh©n sù trong c«ng ty 47 2.T×nh h×nh tuyÓn dông nh©n sù trong c«ng ty 49 3.T×nh h×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù trong c«ng ty 53 3.1.T×nh h×nh ®µo t¹o nh©n sù 53 3.2.T×nh h×nh ph¸t triÓn nh©n sù 56 4.T×nh h×nh ®·i ngé nh©n sù trong c«ng ty 56 5.HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong c«ng ty 59 Ch¬ng 3: mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn 63 c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ Néi I.Tæng hîp ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty 63 1.Ph©n tÝch c«ng viÖc 65 2.TuyÓn dông nh©n sù 66 3.§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù 67 4.§¸nh gi¸ vµ ®·i ngé nh©n sù 68 II.§Þnh híng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong thêi gian tíi 70 1.Ph¬ng híng vµ môc tiªu phÊn ®Êu cña c«ng ty trong thêi gian 70 tíi 2.§Þnh híng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty trong thêi 71 gian tíi III.Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i 73 C«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ Néi KÕt luËn 81 Tµi liÖu tham kh¶o 82 Lêi nãi ®Çu Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét lÜnh vùc ®Æc biÖt quan träng, v× “ mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng 2
lµ qu¶n trÞ con ngêi”. ThËt vËy qu¶n trÞ nh©n sù cã mÆt trong bÊt kú mét tæ chøc hay mét doanh nghiÖp nµo, nã cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c phßng ban, c¸c ®¬n vÞ. TÇm quan träng cña yÕu tè con ngêi trong bÊt cø mét doanh nghiÖp hay mét tæ chøc nµo dï chóng cã tÇm vãc lín ®Õn ®©u, ho¹t ®éng trong bÊt cø mét lÜnh vùc nµo còng lµ mét thùc tÕ hiÓn nhiªn kh«ng ai phñ nhËn ®îc. Trong doanh nghiÖp mçi con ngêi lµ mét thÕ giíi riªng biÖt nÕu kh«ng cã ho¹t ®éng qu¶n trÞ th× ai thÝch lµm g× th× lµm, mäi viÖc sÏ trë nªn v« tæ chøc, v« kû luËt, c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù sÏ gióp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, nã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña mét doanh nghiÖp. ChÝnh v× c¶m nhËn thÊy ®îc tÇm quan träng vµ sù cÇn thiÕt ph¶i cã c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo cho nªn t«i ®· lùa chon ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a - Hµ Néi”. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a - Hµ Néi, qua nghiªn cøu c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty t«i thÊy c«ng t¸c nµy ®îc c«ng ty thùc hiÖn t¬ng ®èi tèt. Tuy nhiªn do cßn cã mét vµi khã kh¨n cho nªn c«ng ty vÉn cßn mét sè ®iÓm h¹n chÕ nhÊt ®Þnh trong c«ng t¸c nµy. V× thÕ cho nªn t«i ®· m¹nh d¹n ®a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty. §Ò tµi cña t«i gåm 3 ch¬ng: -Ch¬ng 1: Kh¸i luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù. -Ch¬ng 2: Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a - Hµ Néi. -Ch¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p-xe m¸y §èng §a-Hµ Néi. Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh luËn v¨n nµy t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o Vò Thuú D¬ng-Th¹c sü- Trëng Khoa Qu¶n trÞ Doanh NghiÖp vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn phßng tæng hîp cña c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ Néi. 3
Ch¬ng 1 kh¸i luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù I.C«ng t¸c qu¶n trÞ vµ qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp 1.Kh¸i niÖm vµ c¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp 1.1.Kh¸i niÖm qu¶n trÞ doanh nghiÖp Qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®îc hiÓu lµ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng ®îc thùc hiÖn nh»m ®¹t ®îc môc tiªu x¸c ®Þnh th«ng qua sù nç lùc cña ngêi kh¸c trong cïng mét tæ chøc. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét khoa häc, mét nghÖ thuËt vµ lµ mét nghÒ. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét khoa häc: mäi ho¹t ®éng qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Òu cã mét néi dung lµ nh»m thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Ò ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. §ã lµ mét m«n khoa häc bao gåm nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n gióp nh÷ng ngêi trong c¬ng vÞ qu¶n lý phèi hîp nh÷ng nç lùc c¸ nh©n nh»m ®¹t ®îc c¸c nhiÖm vô ®· ®Ò ra. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét nghÖ thuËt: lµ khoa häc vÒ qu¶n lý con ngêi víi c¸c t×nh huèng cô thÓ mµ kh«ng ph¶i ai còng biÕt vËn dông thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp cña m×nh. Sù thµnh c«ng cña nã kh«ng chØ phô thuéc vµo tri thøc, kinh nghiÖm, tµi n¨ng kinh doanh cña nhµ qu¶n lý mµ ®éi khi cã c¶ vËn may. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét nghÒ: nhµ qu¶n trÞ ph¶i ®îc ®µo t¹o cã bµi b¶n, viÖc ®µo t¹o th«ng qua trêng líp, kiÕn thøc bæ xung cËp nhËt… 1.2.C¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp *Ho¹ch ®Þnh Lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp vµ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã. Nh vËy chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh lµ nh»m x©y dùng môc tiªu ph¸t triÓn t¬ng lai cña doanh nghiÖp. T¹o c¬ së tiÒn ®Ò cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ®Ò ra c¸c nguyªn t¾c øng phã víi t×nh h×nh vµ sù biÕn ®æi trªn thÞ trêng t¹o ®iÒu kiÖn râ rµng cho viÖc kiÓm tra thùc hiÖn. Ho¹ch ®Þnh lµ ho¹t ®éng quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. Ho¹ch ®Þnh lµ mét qu¸ tr×nh, mét t©m tr¹ng, mét hµnh ®éng híng vÒ t¬ng lai. *Tæ chøc Lµ viÖc x¸c lËp m« h×nh, ph©n c«ng vµ giao nhiÖm vô cho mçi cÊp vµ cho mçi nh©n viªn trong doanh nghiÖp. Tæ chøc cßn bao gåm viÖc uû nhiÖm cho c¸c cÊp qu¶n trÞ vµ cho c¸c nh©n viªn ®iÒu hµnh ®Ó hä cã thÓ thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. §ã lµ viÖc x¸c lËp nh÷ng khu©n mÉu vµ mèi quan hÖ t¬ng t¸c gi÷a c¸c phÇn mµ mçi bé phËn, mçi nh©n viªn trong doanh nghiÖp ®¶m nhËn. Bëi vËy bé m¸y tæ chøc kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i ® îc x©y dùng trªn nh÷ng nguyªn t¾c vµ yªu cÇu nhÊt ®Þnh. *L·nh ®¹o ®iÒu hµnh 4
Bao gåm nhiÒu ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp vµ t¹o lËp sinh khÝ cho tæ chøc qua viÖc tèi ®a ho¸ hiÖu suÊt c«ng viÖc. Nã bao gåm viÖc ra chØ thÞ, huÊn luyÖn vµ duy tr× kû luËt trong toµn bé m¸y, g©y ¶nh hëng vµ t¹o høng thó víi c¸c nh©n viªn cÊp díi, khuyÕn khÝch ®éng viªn ®Ó t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ lµm viÖc tho¶i m¸i. *KiÓm so¸t Bao gåm viÖc thiÕt lËp c¸c tiªu chuÈn vµ lîng ho¸ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc, tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu chØnh nÕu kÕt qu¶ kh«ng ®óng víi môc tiªu Ên ®Þnh. ViÖc lîng ho¸ c¸c thµnh qu¶ ®¹t ®îc bao gåm trong nã viÖc ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n trÞ, kiÓm ®iÓm chÝnh s¸ch vµ giao tiÕp nh©n sù, xÐt duyÖt c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ vµ vÒ c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh. KiÓm so¸t cã vai trß rÊt quan träng, bao trïm toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, ®îc tiÕn hµnh tríc, trong vµ sau khi thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, t¸c ®éng qua l¹i vµ ¶nh hëng lÉn nhau. Trong c¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp th× hai chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc lµ quan träng nhÊt kh«ng chØ v× chóng quyÕt ®Þnh ®Õn t¬ng lai vµ sù thµnh c«ng trong kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ cß v× hai chøc n¨ng nµy rÊt khã ph¸t hiÖn ra sai sãt, thêi gian ph¸t hiÖn ra sai sãt cµng dµi th× chi phÝ tr¶ cho sù kh¾c phôc nh÷ng sai sãt Êy cµng lín. 2.C«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù 2.1.Kh¸i niÖm qu¶n trÞ nh©n sù Nh©n sù lµ mét trong c¸c nguån lùc quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. V× vËy vÊn ®Ò nh©n sù lu«n ®îc quan t©m hµng ®Çu. Cã rÊt nhiÒu c¸ch ph¸t biÓu kh¸c nhau vÒ qu¶n trÞ nh©n sù: Theo gi¸o s ngêi Mü Dimock “Qu¶n trÞ nh©n sù bao gåm toµn bé c¸c biÖn ph¸p vµ thñ tôc ¸p dông cho nh©n viªn cña mét tæ chøc vµ gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c trêng hîp x¶y ra cã liªn quan tíi mét lo¹i c«ng viÖc nµo ®ã”. Cßn gi¸o s Felix Migro th× cho r»ng: “Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét nghÖ thuËt chän lùa nh©n viªn míi vµ sö dông c¸c nh©n viªn cò sao cho n¨ng suÊt vµ chÊt lîng c«ng viÖc cña mçi ngêi ®Òu ®¹t møc tèi ®a cã thÓ”. VËy qu¶n trÞ nh©n sù ®îc hiÓu lµ mét trong c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh qu¶n trÞ, gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi con ngêi g¾n víi c«ng viÖc cña hä trong bÊt cø tæ chøc nµo. Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét ho¹t ®éng võa mang tÝnh khoa häc võa mang tÝnh nghÖ thuËt v× qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét lÜnh vùc g¾n bã nhiÒu ®Õn v¨n ho¸ tæ chøc vµ chøa ®ùng nhiÒu gi¸ trÞ nh©n v¨n h¬n bÊt cø mét lÜnh vùc qu¶n trÞ nµo kh¸c. 2.2.TÇm quan träng cña qu¶n trÞ nh©n sù YÕu tè gióp ta nhËn biÕt ®îc mét xÝ nghiÖp ho¹t ®éng tèt hay kh«ng ho¹t ®éng tèt, thµnh c«ng hay kh«ng thµnh c«ng chÝnh lµ lùc lîng nh©n sù cña nã- nh÷ng con ngêi cô thÓ víi lßng nhiÖt t×nh vµ ãc s¸ng kiÕn. Mäi thø cßn l¹i nh: m¸y mãc thiÕt bÞ, cña c¶i vËt chÊt, c«ng nghÖ kü thuËt ®Òu cã thÓ mua ®îc, häc hái ®îc, sao chÐp ®îc, nhng con ngêi th× kh«ng thÓ. V× vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng qu¶n trÞ nh©n sù cã vai trß thiÕt yÕu ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp . Trong doanh nghiÖp qu¶n trÞ nh©n sù thuéc chøc n¨ng chÝnh cña nhµ qu¶n trÞ, gióp nhµ qu¶n trÞ ®¹t ®îc môc ®Ých th«ng qua nç lùc cña ngêi kh¸c. C¸c nhµ qu¶n trÞ cã vai trß ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch, ®êng lèi, chñ tr¬ng cã tÝnh chÊt ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp do ®ã nhµ qu¶n trÞ ph¶i lµ ngêi biÕt nh×n xa tr«ng réng, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. Ngêi thùc hiÖn c¸c ®êng lèi chÝnh s¸ch mµ nhµ qu¶n trÞ ®Ò ra lµ c¸c nh©n viªn thõa hµnh, kÕt qu¶ c«ng viÖc 5
hoµn thµnh tèt hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo n¨ng lùc cña nh©n viªn, v× vËy cho nªn cã thÓ nãi r»ng: “mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng lµ qu¶n trÞ con ngêi”. Qu¶n trÞ nh©n sù gãp phÇn vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c mÆt kinh tÕ x· héi cña vÊn ®Ò lao ®éng. §ã lµ mét vÊn ®Ò chung cña x· héi, mäi ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung ®Òu ®i ®Õn mét môc ®Ých sím hay muén lµ lµm sao cho ngêi lao ®éng hëng thµnh qu¶ do hä lµm ra. Qu¶n trÞ nh©n sù g¾n liÒn víi mäi tæ chøc, bÊt kú mét c¬ quan tæ chøc nµo còng cÇn ph¶i cã bé phËn nh©n sù. Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét thµnh tè quan träng cña chøc n¨ng qu¶n trÞ, nã cã gèc rÔ vµ c¸c nh¸nh tr¶i réng kh¾p n¬i trong mäi tæ chøc. Qu¶n trÞ nh©n sù hiÖn diÖn ë kh¾p c¸c phßng ban, bÊt cø cÊp qu¶n trÞ nµo còng cã nh©n viªn díi quyÒn v× thÕ ®Òu ph¶i cã qu¶n trÞ nh©n sù. Cung c¸ch qu¶n trÞ nh©n sù t¹o ra bÇu kh«ng khÝ v¨n ho¸ cho mét doanh nghiÖp . §©y còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña mét doanh nghiÖp . Qu¶n trÞ nh©n sù cã vai trß to lín ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña mét doanh nghiÖp, nã lµ ho¹t ®éng bÒ s©u ch×m bªn trong doanh nghiÖp nhng l¹i quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp . 2.3.C¸c néi dung chñ yÕu cña qu¶n trÞ nh©n sù Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp, lµ qu¸ tr×nh tæ chøc nguån lao ®éng cho doanh nghiÖp, lµ ph©n bè sö dông nguån lao ®éng mét c¸ch khoa häc vµ cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së ph©n tÝch c«ng viÖc, bè trÝ lao ®éng hîp lý, trªn c¬ së x¸c ®Þnh nhu cÇu lao ®éng ®Ó tiÕn hµnh tuyÓn dông nh©n sù, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù, ®¸nh gi¸ nh©n sù th«ng qua viÖc thùc hiÖn. Néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù cã thÓ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau 3.Mét vµi häc thuyÕt vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 3.1.ThuyÕt X: ThuyÕt con ngêi kinh tÕ(Taylor, Gant, Ghinbert, Fayol…). ThuyÕt nµy cho r»ng: b¶n chÊt cña con ngêi lµ lêi biÕng, m¸y mãc, v« tæ chøc. Con ngêi chØ lµm viÖc cÇm chõng ®Ó kiÕm sèng vµ lu«n tr¸nh nÐ c«ng viÖc, chØ thÝch vËt chÊt kh«ng cÇn 6
giao lu b¹n bÌ héi nhãm. V× vËy c¸ch gi¶i quyÕt hîp lý nhÊt lµ ph©n chia c«ng viÖc thµnh c¸c thao t¸c lÆp ®i lÆp l¹i ®Ó dÔ häc. Ngoµi ra c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i thêng xuyªn gi¸m s¸t, ®«n ®èc, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña c¸c nh©n viªn thõa hµnh. Sö dông hÖ thèng cã t«n ty trËt tù râ rµng vµ mét chÕ ®é khen thëng, trõng ph¹t nghiªm kh¾c. Víi phong c¸ch qu¶n lý nµy sÏ lµm cho nh©n viªn c¶m thÊy lo l¾ng vµ sî h·i. Hä chÊp nhËn c¶ c¸c c«ng viÖc nÆng nhäc v× l¬ng cao vµ ngêi chñ hµ kh¾c. Trong ®iÒu kiÖn nh thÕ ngêi lao ®éng sÏ c¶m thÊy mÖt mái, tæn h¹i ®Õn søc khoÎ vµ tinh thÇn, thiÕu ®i ãc s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao. §iÒu nµy ¶nh hëng kh«ng nhá tíi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp . 3.2.ThuyÕt Y: ThuyÕt con ngêi x· héi(Gregor, Maslow, Likest). ThuyÕt nµy ®¸nh gi¸ tiÒm Èn trong con ngêi lµ nh÷ng kh¶ n¨ng rÊt lín cÇn ®îc kh¬i gîi vµ khai th¸c. Con ngêi ë bÊt kú c¬ng vÞ nµo còng cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµ lµm viÖc hÕt søc ®Ó hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc ®îc giao. Ai còng thÊy m×nh cã Ých vµ ®îc t«n träng, ®îc chia sÎ tr¸ch nhiÖm, ®îc tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Tõ c¸ch nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ nµy th× ph¬ng ph¸p qu¶n lý ®îc ¸p dông lµ th«ng qua sù tù gi¸c, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó nh©n viªn chñ ®éng lµm viÖc vµ kiÓm tra c«ng viÖc cña m×nh. Nhµ qu¶n lý ph¶i tin tëng chñ ®éng l«i cuèn nh©n vµo c«ng viÖc, cã quan hÖ hiÓu biÕt vµ th«ng c¶m lÉn nhau gi÷a cÊp trªn vµ cÊp díi. Víi phong c¸ch qu¶n lý nµy ngêi nh©n viªn tù thÊy m×nh quan träng vµ cã vai trß trong tËp thÓ cµng cã tr¸ch nhiÖm h¬n víi c«ng viÖc ®îc giao phã. Tù nguyÖn tù gi¸c lµm viÖc, tËn dông khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng cña b¶n th©n ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc mét c¸ch tèt nhÊt. 3.3.ThuyÕt Z: Cña c¸c xÝ nghiÖp NhËt B¶n. ThuyÕt nµy cho r»ng ngêi lao ®éng sung síng lµ ch×a kho¸ dÉn tíi n¨ng suÊt lao ®éng cao. Sù tin tëng tuyÖt ®èi vµo ngêi lao ®éng, sù tÕ nhÞ trong c xö vµ phèi hîp chÆt chÏ trong tËp thÓ lµ c¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp. Theo thuyÕt nµy c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m ®Õn nh©n viªn cña m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®îc häc hµnh, ph©n chia quyÒn lîi thÝch ®¸ng c«ng b»ng. Ph¬ng ph¸p nµy lµm cho nh©n viªn c¶m thÊy tin tëng vµ trung thµnh víi doanh nghiÖp, coi doanh nghiÖp nh nhµ cña m×nh. Nhng ®«i khi phong c¸ch qu¶n lý nµy l¹i t¹o cho nh©n viªn trë nªn û l¹i, thô ®éng trong c«ng viÖc ®«i khi ¶nh hëng tíi tiÕn ®é ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ii.néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù 1.Ph©n tÝch c«ng viÖc 1.1.Kh¸i niÖm vµ môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch c«ng viÖc *Kh¸i niÖm: Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ viÖc t×m hiÓu vµ x¸c ®Þnh néi dung, ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng viÖc, ®o lêng gi¸ trÞ vµ tÇm quan träng cña nã ®Ó ®Ò ra c¸c tiªu chuÈn vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt mµ ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc cÇn ph¶i cã. Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ mét néi dung quan trong cña qu¶n trÞ nh©n sù , nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c néi dung kh¸c cña qu¶n trÞ nh©n sù . *Môc ®Ých: -§a ra c¸c tiªu chuÈn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh tuyÓn dông nh©n sù sao cho viÖc tuyÓn dông nh©n sù ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. -ChuÈn bÞ néi dung ®µo t¹o vµ båi dìng tr×nh ®é ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng viÖc. -Ph©n tÝch c«ng viÖc lµm c¨n cø ®Ó x©y dùng vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Ngoµi ra nã 7
cßn gióp cho viÖc nghiªn cøu vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc. -Cung cÊp c¸c tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng thùc hiÖn c«ng viÖc. 1.2.Néi dung cña ph©n tÝch c«ng viÖc Ph©n tÝch c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn qua n¨m bíc sau: *Bíc 1: M« t¶ c«ng viÖc ThiÕt lËp mét b¶n liÖt kª vÒ c¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng, quyÒn h¹n, c¸c ho¹t ®éng thêng xuyªn vµ ®ét xuÊt, c¸c ph¬ng tiÖn vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc, c¸c quan hÖ trong c«ng viÖc… §Ó m« t¶ c«ng viÖc trong thùc tÕ cã sö dông mét sè biÖn ph¸p sau: -Quan s¸t: Quan s¸t trùc tiÕp xem c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn nh thÕ nµo t¹i n¬i lµm viÖc. -TiÕp xóc trao ®æi: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc thùc hiÖn víi chÝnh nh÷ng ngêi lµm c«ng viÖc ®ã, víi cÊp trªn trùc tiÕp cña hä, ®«i khi víi ®ång nghiÖp cña hä. Cuéc tiÕp xóc trao ®æi sÏ cho phÐp ta thu thËp ®îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, t¹o c¬ héi ®Ó trao ®æi vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cha râ rµng. Trong khi quan s¸t cã thÓ sö dông mét sè dông cô cÇn thiÕt nh: giÊy bót ®Ó ghi chÐp, ®ång hå ®Ó bÊm giê. -B¶n c©n hái: Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c b¶n c©u hái ®îc th¶o ra ph¸t réng r·i cho c¸c c«ng nh©n viªn vµ nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc ®Ó hä tr¶ lêi. C©u hái ®a ra ph¶i ®Çy ®ñ, râ rµng, nhng kh«ng nªn qu¸ chi tiÕt, tû mû. *Bíc 2: X¸c ®Þnh c«ng viÖc Lµ viÖc thiÕt lËp mét v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ nhiÖm vô, chøc n¨ng quyÒn h¹n, c¸c ho¹t ®éng thêng xuyªn ®ét xuÊt, c¸c mèi quan hÖ trong c«ng t¸c, c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ chÊt lîng c«ng viÖc. B»ng viÖc xem xÐt c¸c th«ng tin thu thËp ®îc tõ thùc tÕ trong b¶n m« t¶, cã thÓ ph¸t hiÖn ra c¸c ®iÓm bÊt hîp lý cÇn thay ®æi, nh÷ng néi dung thõa cÇn lo¹i bá vµ nh÷ng néi dung thiÕu cÇn bæ xung. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc b¶n m« t¶ c«ng viÖc míi theo tiªu chuÈn cña c«ng viÖc. *Bíc 3: §Ò ra c¸c tiªu chuÈn vÒ nh©n sù Lµ nh÷ng yªu cÇu chñ yÕu vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt, h×nh thøc mµ ngêi ®¶m nhËn c«ng viÖc ph¶i ®¹t ®îc. §èi víi c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau, sè lîng vµ møc ®é yªu cÇu còng kh¸c nhau. Nh÷ng yªu cÇu hay ®îc ®Ò cËp ®Õn: -Søc khoÎ( thÓ lùc vµ trÝ lùc). -Tr×nh ®é häc vÊn. -Tuæi t¸c, kinh nghiÖm. 8
-Ngo¹i h×nh, së thÝch c¸ nh©n, hoµn c¶nh gia ®×nh. C¸c tiªu chuÈn ®a ra sÏ ®îc x¸c ®Þnh râ lµ ë møc nµo: cÇn thiÕt, rÊt cÇn thiÕt hay chØ lµ mong muèn. *Bíc 4: §¸nh gi¸ c«ng viÖc Lµ viÖc ®o lêng vµ ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña mçi c«ng viÖc. ViÖc ®Ênh gi¸ c«ng viÖc ph¶i chÝnh x¸c, kh¸ch quan, ®©y lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng, bëi v× gi¸ trÞ vµ tÇm quan träng cña mçi c«ng viÖc ®îc ®¸nh gi¸ sÏ lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc l¬ng t¬ng xøng cho c«ng viÖc nµy. ChÊt lîng cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸. Cã 2 nhãm ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: Nhãm 1: C¸c ph¬ng ph¸p tæng qu¸t. -Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cïng mét lóc: héi ®ång ®¸nh gi¸ sÏ häp l¹i ®Ó cïng xem xÐt c¸c b¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ bµn b¹c ®Ó ®i ®Õn kÕt luËn vÒ møc ®é phøc t¹p vµ tÇm quan träng cña c«ng viÖc. -Ph¬ng ph¸p so s¸nh tõng cÆp: viÖc ®¸nh gi¸ ®îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch so s¸nh lÇn lît mét c«ng viÖc nµy víi c«ng viÖc kh¸c. -Ngoµi ra cßn cã mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c: ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo c¸c c«ng viÖc chñ chèt, ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo møc ®é ®éc lËp tù chñ khi thùc hiÖn c«ng viÖc… *Nhãm 2: C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: xem xÐt c¸c c«ng viÖc theo tõng yÕu tè riªng biÖt, sau ®ã tæng hîp l¹i thµnh mét ®¸nh gi¸ chung. -Ph¬ng ph¸p cho ®iÓm: mçi yÕu tè ®îc ®¸nh gi¸ ë nhiÒu møc ®é kh¸c nhau t¬ng ®¬ng víi mét sè ®iÓm nhÊt ®Þnh. -Ph¬ng ph¸p Corbin: theo s¬ ®å vÒ sù chu chuyÓn th«ng tin trong néi bé doanh nghiÖp. Thu thËp Xö lý th«ng Ph¸t ra quyÕt th«ng tin tin ®Þnh Th«ng tin ph¶n håi -Ph¬ng ph¸p Hay Metra: HÖ thèng ®iÓm ®îc tr×nh bÇy díi d¹ng 3 ma trËn. M¶ng 1: kh¶ n¨ng: lµ toµn bé nh÷ng n¨ng lùc vµ phÈm chÊt cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. M¶ng 2: ãc s¸ng t¹o: thÓ hiÖn møc ®é s¸ng t¹o, t duy cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, dÉn d¾t vÊn ®Ò. M¶ng 3: tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ cuèi cïng. Theo ph¬ng ph¸p nµy kÕt qu¶ c«ng viÖc cÇn ®¸nh gi¸ lµ tæng sè ®iÓm céng l¹i tõ 3 ma trËn trªn. *Bíc 5: XÕp lo¹i c«ng viÖc. Nh÷ng c«ng viÖc ®îc ®¸nh gi¸ t¬ng ®¬ng nhau sÏ ®îc xÕp vµo thµnh mét nhãm. ViÖc 9
xÕp lo¹i c«ng viÖc nh thÕ nµy rÊt tiÖn lîi cho c¸c nhµ qu¶n lý trong c«ng viÖc. 2.TuyÓn dông nh©n sù Trong mét doanh nghiÖp, c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù thµnh c«ng tøc lµ t×m ®îc nh÷ng ngêi thùc sù phï hîp víi c«ng viÖc cã ý nghÜa rÊt to lín. Doanh nghiÖp nhËn ®îc mét nguån nh©n sù xøng ®¸ng, hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®îc giao gãp phÇn vµo viÖc duy tr× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. B¶n th©n nh÷ng ngêi ®îc tuyÓn vµo c«ng viÖc phï hîp víi n¨ng lùc vµ së trêng cña m×nh sÏ rÊt høng thó vµ an t©m víi c«ng viÖc. Ngîc l¹i nÕu viÖc tuyÓn dông nh©n sù kh«ng ®îc thùc hiÖn ®óng th× sÏ g©y ra nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc t¸c ®éng trùc tiÕp tíi c«ng ty vµ ngêi lao ®éng. 2.1.Nguån tuyÓn dông *Nguån tuyÓn dông tõ trong néi bé doanh nghiÖp . TuyÓn dông nh©n sù trong néi bé doanh nghiÖp thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh thuyªn chuyÓn ®Ò b¹t, cÊt nh¾c tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c, tõ c«ng viÖc nµy sang c«ng viÖc kh¸c, tõ cÊp nµy sang cÊp kh¸c. H×nh thøc tuyÓn dông trong néi bé doanh nghiÖp cã nh÷ng u ®iÓm sau: -Nh©n viªn cña doanh nghiÖp ®· ®îc thö th¸ch vÒ lßng trung thµnh, th¸i ®é nghiªm tóc, trung thùc, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ Ýt bá viÖc. -Nh©n viªn cña doanh nghiÖp sÏ dÔ dµng, thuËn lîi h¬n trong viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc, nhÊt lµ trong thêi gian ®Çu ë c¬ng vÞ tr¸ch nhiÖm míi. Hä ®· lµm quen, hiÓu ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp do ®ã mau chãng thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc míi vµ biÕt c¸ch ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã. -H×nh thøc tuyÓn trùc tiÕp tõ c¸c nh©n viªn ®ang lµm viÖc cho doanh nghiÖp còng sÏ t¹o ra sù thi ®ua réng r·i gi÷a c¸c nh©n viªn ®ang lµm viÖc, kÝch thÝch hä lµm viÖc tÝch cùc, s¸ng t¹o vµ t¹o ra hiÖu suÊt cao h¬n. Tuy nhiªn ¸p dông h×nh thøc nµy còng cã mét sè nhîc ®iÓm sau: -ViÖc tuyÓn dông nh©n viªn vµo chøc vô trèng trong doanh nghiÖp theo kiÓu th¨ng chøc néi bé cã thÓ g©y nªn hiÖn tîng chai l×, s¬ cøng do c¸c nh©n viªn ®îc th¨ng chøc ®· quen víi c¸ch lµm viÖc cña cÊp trªn tríc ®©y, hä sÏ dËp khu©n v× thÕ mÊt ®i sù s¸ng t¹o, kh«ng dÊy lªn ®- îc kh«ng khÝ thi ®ua míi. -Trong doanh nghiÖp dÔ h×nh thµnh nªn c¸c nhãm “øng viªn kh«ng thµnh c«ng”, hä lµ nh÷ng ngêi ®îc øng cö vµo c¸c chøc vô nhng kh«ng ®îc tuyÓn chän tõ ®ã cã t©m lý kh«ng phôc l·nh ®¹o, chia bÌ ph¸i g©y mÊt ®oµn kÕt. *Nguån tuyÓn dông nh©n sù tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp . Lµ viÖc tuyÓn dông nh©n viªn tõ thÞ trêng lao ®éng bªn ngoµi doanh nghiÖp . ¦u ®iÓm cña h×nh thøc tuyÓn dông nh©n sù tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp : -Gióp doanh nghiÖp thu hót ®îc nhiÒu chuyªn gia, nh÷ng nh©n viªn giái, qua ®ã tuyÓn chän vµo c¸c chøc danh phï hîp. -C¸c nh©n viªn míi thêng tá ra n¨ng næ, chøng minh kh¶ n¨ng lµm viÖc cña m×nh b»ng 10
c«ng viÖc cô thÓ cho nªn hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng rÊt cao. Nhîc ®iÓm tån t¹i cña h×nh thøc tuyÓn dông nh©n sù tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp : ®ã lµ ng êi ®îc tuyÓn dông ph¶i mÊt mét thêi gian ®Ó lµm quen víi c«ng viÖc vµ doanh nghiÖp. Do ®ã hä cã thÓ cha hiÓu râ ®îc môc tiªu, lÒ lèi lµm viÖc cña doanh nghiÖp, ®iÒu nµy cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng sai lÖch vµ c¶n trë nhÊt ®Þnh. C¸c h×nh thøc thu hót øng cö viªn tõ bªn ngoµi: th«ng qua qu¶ng c¸o, th«ng qua v¨n phßng dÞch vô lao ®éng, tuyÓn sinh viªn tèt nghiÖp tõ c¸c trêng §¹i häc vµ mét sè h×nh thøc kh¸c. 2.2.Néi dung cña tuyÓn dông nh©n sù Néi dung cña tuyÓn dông nh©n sù gåm c¸c bíc sau: *Bíc 1: ChuÈn bÞ tuyÓn dông. -Thµnh lËp héi ®ång tuyÓn dông, quy ®Þnh râ vÒ sè lîng thµnh phÇn vµ quyÒn h¹n cña héi ®ång tuyÓn dông. -Nghiªn cøu kü c¸c lo¹i v¨n b¶n, tµi liÖu quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ tæ chøc, doanh nghiÖp liªn quan tíi tuyÓn dông nh©n sù . -Ph¶i x¸c ®Þnh râ tiªu chuÈn tuyÓn dông nh©n sù ë c¶ ba khÝa c¹nh: tiªu chuÈn chung ®èi víi tæ chøc, doanh nghiÖp, tiªu chuÈn cña phßng ban hoÆc bé phËn c¬ së vµ tiªu chuÈn ®èi víi c¸ nh©n thùc hiÖn c«ng viÖc. 11
*Bíc 2: Th«ng b¸o tuyÓn dông. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét hoÆc kÕt hîp c¸c h×nh thøc th«ng b¸o tuyÓn dông sau: -Qu¶ng c¸o trªn b¸o, ®µi, tivi. -Th«ng qua c¸c trung t©m dÞch vô lao ®éng. -Th«ng b¸o t¹i doanh nghiÖp. C¸c th«ng b¸o ®a ra ph¶i ng¾n gän, râ rµng, chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n cho øng cö viªn. Ph¶i th«ng b¸o ®Çy ®ñ vÒ tªn doanh nghiÖp, th«ng tin vÒ néi dung c«ng viÖc, tiªu chuÈn tuyÓn dông, hå s¬ vµ giÊy tê cÇn thiÕt, c¸ch thøc tuyÓn dông vµ néi dung tuyÓn dông. *Bíc 3: Thu nhËn vµ nghiªn cøu hå s¬. -TÊt c¶ hå s¬ xin viÖc ph¶i ghi vµo sæ xin viÖc. Ngêi xin tuyÓn dông ph¶i nép cho doanh nghiÖp nh÷ng hå s¬ giÊy tê cÇn thiÕt theo yªu cÇu. -ViÖc nghiªn cøu hå s¬ nh»m ghi l¹i c¸c th«ng tin chñ yÕu vÒ c¸c øng cö viªn vµ cã thÓ lo¹i bít ®îc mét sè øng cö viªn kh«ng ®¸p øng ®îc tiªu chuÈn ®Ò ra ®Ó kh«ng cÇn ph¶i lµm c¸c thñ tôc tiÕp theo trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông do ®ã cã thÓ gi¶m chi phi tuyÓn dông cho doanh nghiÖp . *Bíc 4: Tæ chøc pháng vÊn, tr¾c nghiÖm vµ s¸t h¹ch c¸c øng cö viªn. Trªn c¬ së nghiªn cøu hå s¬ ph¶i lµm râ thªm mét sè th«ng tin ®Ó kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò. -KiÓm tra, tr¾c nghiÖm, pháng vÊn nh»m chän ra ®îc c¸c øng cö viªn xuÊt s¾c nhÊt. C¸c bµi kiÓm tra s¸t h¹ch thêng ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c øng cö viªn vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n, kh¶ n¨ng thùc hµnh. -Ngoµi ra cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¾c nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ mét sè n¨ng lùc ®Æc biÖt cña øng cö viªn nh: trÝ nhí, møc ®é khÐo lÐo cña bµn tay… -Pháng vÊn ®îc sö dông ®Ó t×m hiÓu, ®¸nh gi¸ c¸c øng cö viªn vÒ nhiÒu ph¬ng diÖn nh: kinh nghiÖm, tr×nh ®é, tÝnh c¸ch, khÝ chÊt, kh¶ n¨ng hoµ ®ång… -Ph¶i ghi chÐp tõng ®Æc ®iÓm cÇn lu ý víi tõng øng cö viªn ®Ó gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ ®îc thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt *Bíc 5: KiÓm tra søc khoÎ. Dï cã ®¸p øng ®ñ c¸c yÕu tè vÒ tr×nh ®é häc vÊn, hiÓu biÕt, th«ng minh, t c¸ch ®¹o ®øc tèt, nhng søc khoÎ kh«ng ®¶m b¶o còng kh«ng nªn tuyÓn dông. NhËn mét ngêi cã søc khoÎ kh«ng ®¶m b¶o sÏ ¶nh hëng tíi chÊt lîng thùc hiÖn c«ng viÖc vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, bªn c¹nh ®ã cßn g©y ra nhiÒu phiÒn phøc vÒ mÆt ph¸p lý cho doanh nghiÖp . *Bíc 6: §¸nh gi¸ øng cö viªn vµ quyÕt ®Þnh. Sau khi thùc hiÖn c¸c bíc trªn nÕu hai bªn cïng nhÊt trÝ sÏ ®i ®Õn bíc tiÕp theo lµ doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh tuyÓn dông vµ hai bªn sÏ ký kÕt hîp ®ång lao ®éng. Trëng phßng nh©n sù ®Ò nghÞ, gi¸m ®èc ra quyÕt ®Þnh tuyÓn dông hoÆc ký hîp ®ång lao ®éng. Trong quyÕt ®Þnh tuyÓn dông hoÆc trong hîp ®ång lao ®éng cÇn ghi râ chøc vô, l¬ng bæng, thêi gian thö viÖc… Tr¸ch nhiÖm cña nhµ qu¶n trÞ lµ lµm mÒm c¸c øng cö viªn, gióp hä mau chãng lµm quen víi c«ng viÖc míi. 3.§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù lµ hai néi dung c¬ b¶n trong vÊn ®Ò n©ng cao tr×nh ®é tinh 12
th«ng nghÒ nghiÖp cho nh©n sù. Ngoµi ra nã cßn bao gåm néi dung gi¸o dôc nh©n sù cho doanh nghiÖp. Ph¶i ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù v× trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh vò b·o, c«ng nghÖ kü thuËt lu«n ®«æi míi kh«ng ngõng, muèn b¾t kÞp víi thêi ®¹i th× con ngêi cÇn ph¶i ®îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng nhÊt ®Þnh vÒ nghÒ nghiÖp, ®ã võa lµ mét nhu cÇu võa lµ mét nhiÖm vô. 3.1.§µo t¹o nh©n sù Trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o mçi ngêi sÏ ®îc bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt trong häc vÊn, ®îc truyÒn ®¹t nh÷ng kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm thiÕt thùc trong lÜnh vùc chuyªn m«n ®îc cËp nhËt ho¸ kiÕn thøc vµ më réng tÇm hiÓu biÕt ®Ó kh«ng nh÷ng cã thÓ hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®îc giao mµ cßn cã thÓ ®¬ng ®Çu víi nh÷ng biÕn ®æi cña m«i trêng xung quanh ¶nh hëng tíi c«ng viÖc cña m×nh. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o ®îc ¸p dông cho nh÷ng ngêi thùc hiÖn mét c«ng viÖc míi hoÆc nh÷ng ngêi ®ang thùc hiÖn mét c«ng viÖc nµo ®ã nhng cha ®¹t yªu cÇu. Ngoµi ra cßn cã qu¸ tr×nh n©ng cao tr×nh ®é ®ã lµ viÖc båi dìng thªm chuyªn m«n nghiÖp vô cho ngêi lao ®éng ®Ó hä cã thÓ lµm ®îc nh÷ng c«ng viÖc phøc t¹p h¬n, víi n¨ng suÊt cao h¬n. Lao ®éng lµ mét yÕu tè quý cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× vËy nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao lµ mét yÕu tè quý cña s¶n xuÊt x· héi nãi chung, nã quyÕt ®Þnh ®îc viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n sù cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp. §µo t¹o vÒ t duy, kiÕn thøc, tr×nh ®é, nhËn thøc cña con ngêi. §µo t¹o nh©n sù ®îc chia lµm 2 lo¹i: *§µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt: Lµ qu¸ tr×nh gi¶ng dËy vµ n©ng cao chuyªn m«n kü thuËt cho ngêi lao ®éng. §îc ¸p dông cho c¸c nh©n viªn kü thuËt vµ ngêi lao ®éng trùc tiÕp. C¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt: -Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i n¬i lµm viÖc: c«ng nh©n ®îc ph©n c«ng lµm viÖc chung víi mét ngêi cã kinh nghiÖm h¬n ®Ó häc hái, lµm theo. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông rÊt ®¬n gi¶n, ®µo t¹o ® îc sè lîng ®«ng, chi phÝ thÊp, tÝnh thùc tiÔn cao, nhng nã l¹i thiÕu ®i sù bµi b¶n vµ kiÕn thøc lý luËn v× vËy nh©n viªn kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o trong c«ng viÖc. -Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o theo chØ dÉn: nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o liÖt kª nh÷ng c«ng viÖc, nhiÖm vô, nh÷ng bíc ph¶i tiÕn hµnh, nh÷ng ®iÓm then chèt, nh÷ng c¸ch thùc hiÖn c«ng viÖc, sau ®ã kiÓm tra kÕt qu¶ c«ng viÖc cña häc viªn, uèn n¾n híng dÉn, ®µo t¹o häc viªn lµm cho ®óng. Ph¬ng ph¸p nµy cã u thÕ h¬n ph¬ng ph¸p tríc, nã ®ßi hái sù chñ ®éng s¸ng t¹o cña ngêi häc, nhÊn m¹nh sù s¸ng d¹, n¨ng lùc n¨ng khiÕu cña mçi ngêi. -§µo t¹o theo ph¬ng ph¸p gi¶ng bµi: c¸c gi¶ng viªn cã thÓ tæ chøc c¸c líp häc, híng dÉn ®µo t¹o vÒ mÆt lý thuyÕt kÕt hîp víi thùc hµnh, hoÆc gi¶ng bµi mét c¸ch gi¸n tiÕp. *§µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ H×nh thøc ®µo t¹o nµy ®îc ph¸t triÓn ¸p dông cho c¸c cÊp qu¶n trÞ tõ qu¶n trÞ viªn cÊp cao ®Õn qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së. §µo t¹o n¨ng lùc qu¶n trÞ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n trÞ b»ng c¸ch truyÒn ®¹t c¸c kiÕn thøc lµm thay ®æi quan ®iÓm hay n©ng cao n¨ng lùc thùc hµnh cña nhµ qu¶n trÞ. §µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi mét doanh nghiÖp, v× c¸c qu¶n trÞ gia gi÷ mét vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ: -Ph¬ng ph¸p lu©n phiªn: thêng xuyªn thay ®æi c«ng viÖc, môc tiªu cña ngêi ®µo t¹o lµ cho ®èi tîng ®µo t¹o tiÕp cËn víi nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau, lµm cho ngêi lao ®éng hiÓu ®îc vÒ 13
c«ng viÖc cña doanh nghiÖp mét c¸ch tæng thÓ nhÊt. -Ph¬ng ph¸p kÌm cÆp: ngêi ®îc ®µo t¹o sÏ lµm viÖc trùc tiÕp víi ngêi mµ hä sÏ thay thÕ trong t¬ng lai. Ngêi nµy cã tr¸ch nhiÖm híng dÉn, kÌm cÆp c¸ch thøc gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cho ngêi ®îc ®µo t¹o. Ph¬ng ph¸p ®îc ¸p dông ®Ó ®µo t¹o c¸c qu¶n trÞ gia cÊp cao. -Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o gi¸m ®èc trÎ: ¸p dông cho c¸c qu¶n trÞ viªn cÊp trung gian b»ng c¸ch bæ nhiÖm hä vµo c¸c vÞ trÝ t¬ng ®¬ng sau ®ã giao quyÒn cho hä ®Ó hä gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thùc tÕ, thùc hiÖn c«ng viÖc ®µo t¹o díi sù gi¸m s¸t cña tæ chøc vµ gi¸m ®èc. -Mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c: ®ã lµ c¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o bªn ngoµi doanh nghiÖp nh: ph- ¬ng ph¸p nghiªn cøu t×nh huèng, ph¬ng ph¸p trß ch¬i qu¶n trÞ, ph¬ng ph¸p héi th¶o, ph¬ng ph¸p nhËp vai…. 3.2.Ph¸t triÓn nh©n sù Mçi mét doanh nghiÖp ®Òu ph¶i cã sù quy hoÆch vÒ nh©n sù vµ c¸c c¸n bé trong doanh nghiÖp ®Ó mçi mét c¸ nh©n cã c¬ héi thö søc m×nh, béc lé c¸c n¨ng lùc cña m×nh ®Ó cã c¬ héi th¨ng tiÕn. Ph¸t triÓn nh©n sù lµ viÖc lµm thêng xuyªn cña mçi doanh nghiÖp xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp doanh nghiÖp cã ®ñ nguån nh©n lùc. Ngoµi ra ph¸t triÓn nh©n sù cßn gióp cho ngêi lao ®éng t×m ra ®îc híng ®i cho m×nh, t¹o cho hä m«i tr- êng thuËn lîi ®Ó hä lµm viÖc tèt h¬n. Néi dung cña c«ng t¸c ph¸t triÓn nh©n sù : -Th¨ng tiÕn vµ bæ nhiÖm nh©n sù vµo c¸c chøc vô qu¶n trÞ. -Gi¶i quyÕt chÕ ®é cho nh©n viªn, qu¶n trÞ viªn khi hä rêi bá doanh nghiÖp. -TuyÓn dông ®éi ngò lao ®éng míi. Nguån lùc con ngêi lµ mét yÕu tè quan träng nhÊt trong doanh nghiÖp. Muèn ph¸t triÓn doanh nghiÖp th× c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i chó ý ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi trong doanh nghiÖp. 4.§¸nh gi¸ vµ ®·i ngé nh©n sù 4.1.§¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c *Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thµnh tÝch: §¸nh gi¸ nh©n viªn lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu cña qu¶n trÞ nh©n sù. Nã lµ ch×a kho¸ cho doanh nghiÖp ho¹ch ®Þnh, tuyÓn mé còng nh ph¸t triÓn nh©n sù vµ ®·i ngé nh©n sù. §¸nh gi¸ lµ mét thñ tôc ®· ®îc tiªu chuÈn ho¸, ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn nh»m thu thËp th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng nghÒ nghiÖp, kÕt qu¶ c«ng t¸c, nguyÖn väng c¸ nh©n vµ ph¸t triÓn cña mçi ngêi. §¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c lµ mét viÖc lµm rÊt khã kh¨n, nã ®ßi hái sù chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng. Qua ®¸nh gi¸ biÕt râ ®îc n¨ng lùc vµ triÓn väng cña mçi ngêi, tõ ®ã cã thÓ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n liªn quan ®Õn ngêi ®ã. ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch ®îc thùc hiÖn ®óng ®¾n sÏ c¶i thiÖn ®îc bÇu kh«ng khÝ trong tËp thÓ, mçi ngêi ®Òu cè g¾ng lµm viÖc tèt h¬n, ®Ó trë thµnh ngêi tÝch cùc h¬n, ®Ó ®ãn nhËn nh÷ng ®¸nh gi¸ tèt vÒ m×nh. §¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¶ hai phÝa: ngêi bÞ ®¸nh gi¸ vµ héi ®ång ®¸nh gi¸. Kh«ng nh÷ng ngêi bÞ ®¸nh gi¸ cã ý thøc h¬n vÒ hµnh vi, lêi nãi, viÖc lµm cña m×nh mµ nh÷ng ngêi trong héi ®ång ®¸nh gi¸ còng ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm 14
trong viÖc thu thËp th«ng tin ®¸nh gi¸ vÒ ngêi kh¸c. Ngîc l¹i nh÷ng ®¸nh gi¸ hêi hît chñ quan cã thÓ t¹o nªn t©m tr¹ng bÊt b×nh, lo l¾ng Êm øc n¬i ngêi bÞ ®¸nh gi¸. Sù kh«ng tho¶ m·n hay hµi lßng nµy cã thÓ lµm cho hä kh«ng tËp trung t tëng vµo c«ng viÖc, lµm viÖc kÐm n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶, cã khi t¹o nªn sù chèng ®èi ngÊm ngÇm, m©u thuÉn néi bé vµ lµm vÈn ®ôc kh«ng khÝ tËp thÓ. *Néi dung cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thµnh tÝch: ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch tr¶i qua c¸c giai ®o¹n sau: -X¸c ®Þnh môc ®Ých vµ môc tiªu cÇn ®¸nh gi¸. -§a ra c¸ tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸. -§¸nh gi¸ nh©n viªn th«ng qua viÖc so s¸nh c¸c th«ng tin thu thËp ®îc vÒ c¸c tiªu chuÈn ®· ®îc ®Ò ra. -§¸nh gi¸ vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt cña c¸c nh©n viªn. -§¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn c«ng viÖc. *Mét sè ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c: -Ph¬ng ph¸p xÕp h¹ng lu©n phiªn: ®a ra mét sè khÝa c¹nh chÝnh, liÖt kª danh s¸ch nh÷ng ngêi cÇn ®îc ®¸nh gi¸ sau ®ã lÇn lît nh÷ng ngêi giái nhÊt ®Õn nh÷ng ngêi kÐm nhÊt theo tõng khÝa c¹nh ®ã. Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, nhng cã vÎ ¸ng chõng, kh«ng ®îc chÝnh x¸c vµ mang nÆng c¶m tÝnh. -Ph¬ng ph¸p so s¸nh tõng cÆp: c¸c nh©n viªn ®îc so s¸nh víi nhau tõng ®«i mét vÒ: th¸i ®é nghiªm tóc trong c«ng viÖc, khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, vÒ chÊt lîng c«ng viÖc… -Ph¬ng ph¸p cho ®iÓm: ®¸nh gi¸ nh©n viªn theo nhiÒu tiªu chuÈn kh¸c nhau, mçi mét tiªu chuÈn chia thµnh n¨m møc ®é: yÕu, trung b×nh, kh¸, tèt, xuÊt s¾c, t¬ng øng víi sè ®iÓm tõ mét ®Õn n¨m. Ph¬ng ph¸p nµy rÊt phæ biÕn v× nã ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn. C¸c yÕu tè ®Ó lùa chän ®¸nh gi¸ gåm hai lo¹i: ®Æc tÝnh liªn quan ®Õn c«ng viÖc vµ ®Æc tÝnh liªn quan ®Õn c¸ nh©n ®¬ng sù. C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn c«ng viÖc bao gåm: khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc. C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn c¸ nh©n ®¬ng sù bao gåm: sù tin cËy, s¸ng kiÕn, sù thÝch nghi, sù phèi hîp. Mçi nh©n viªn sÏ ®îc cho mét sè ®iÓm phï hîp víi møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc, sau ®ã sÏ ®îc tæng hîp ®¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña mçi ngêi. 4.2.§·i ngé nh©n sù C«ng t¸c ®·i ngé nh©n sù nh»m kÝch thÝch ngêi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp. Mçi mét nhãm mét c¸ nh©n ®Òu ®Õn víi doanh nghiÖp víi mét môc tiªu vµ mong muèn riªng. Mçi ngêi ®Õu cã c¸i u tiªn vµ rµng buéc riªng cña m×nh. Lµ nhµ qu¶n trÞ nh©n sù, víi c¸c c¸ nh©n vµ nhãm cô thÓ ®· ®îc x¸c ®Þnh, ta cÇn x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu thóc ®Èy tõng nhãm, tõng c¸ nh©n ®Ó cã t¸c ®éng phï hîp, ®ñ liÒu lîng, ®óng lóc, ®em l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn. §·i ngé ®îc thÓ hiÖn qua hai h×nh thøc lµ ®·i ngé vËt chÊt vµ ®·i ngé tinh thÇn. 4.2.1.§·i ngé vËt chÊt §·i ngé vËt chÊt lµ mét ®éng lùc quan träng thóc ®Èy nh©n viªn lµm viÖc nhiÖt t×nh víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, phÊn ®Êu n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc ®îc giao. *TiÒn l¬ng: TiÒn l¬ng lµ mét vÊn ®Ò thiÕt thùc vµ nh¹y c¶m trong nh÷ng chÝnh s¸ch cã 15
liªn quan tíi con ngêi t¹i xÝ nghiÖp còng nh trong x· héi. VÒ phÝa nh÷ng ngêi ¨n l¬ng tiÒn l¬ng thÓ hiÖn tµi n¨ng vµ ®Þa vÞ cña hä, võa thÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ cña s¬ quan vµ x· héi vÒ c«ng lao ®ãng gãp cho tËp thÓ cña hä. TiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®îc h×nh thµnh qua tho¶ thuËn gi÷a ngêi cã søc lao ®éng vµ ngêi sö dông søc lao ®éng phï hîp víi quan hÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. HÖ thèng tiÒn l¬ng lµ toµn bé tiÒn l¬ng doanh nghiÖp tr¶ cho nh©n viªn do c«ng viÖc mµ hä ®· lµm. V× vËy khi x©y dùng hÖ thèng tiÒn l¬ng cÇn ph¶i cã c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau: -C¸ch tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, râ rµng ®Ó mäi ngêi cã thÓ hiÓu vµ kiÓm tra ® îc tiÒn l¬ng cña m×nh. -Ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt nh lµ møc l¬ng tèi thiÓu, phô cÊp, nguy hiÓm, lµm thªm giê… -Ph¶i thÓ hiÖn tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng. -T¬ng xøng víi n¨ng lùc vµ ®ãng gãp cña mçi ngêi, ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong doanh nghiÖp. -Trong c¬ cÊu tiÒn l¬ng ph¶i cã phÇn cøng(phÇn æn ®Þnh) vµ phÇn mÒm(phÇn linh ®éng) ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh lªn xuèng khi cÇn thiÕt. Hai h×nh thøc tr¶ l¬ng chñ yÕu trong doanh nghiÖp : -Tr¶ l¬ng theo thêi gian: TiÒn l¬ng sÏ tr¶ c¨n cø vµo thêi gian tham gia c«ng viÖc cña mçi ngêi. Cã thÓ tr¶ l¬ng theo ngµy, giê, th¸ng, n¨m. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy thêng ¸p dông cho c¸c cÊp qu¶n lý vµ c¸c nh©n viªn lµm viÖc ë c¸c phßng ban hoÆc c¸c nh©n viªn lµm viÖc trùc tiÕp ë nh÷ng kh©u ®ßi hái sù chÝnh x¸c cao. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy cã u ®iÓm lµ khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ®¶m b¶o ngµy c«ng lao ®éng. Nhng h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy cßn cã nhîc ®iÓm lµ mang tÝnh b×nh qu©n ho¸, do ®ã kh«ng kÝch thÝch ®îc sù nhiÖt t×nh s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng, t tëng ®èi phã gi¶m hiÖu qu¶ c«ng viÖc. -Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm: Lµ viÖc tr¶ l¬ng kh«ng dùa vµo thêi gian lµm viÖc mµ dùa vµo kÕt qu¶ lµm ra trong thêi gian ®ã. H×nh thøc nµy g¾n thu nhËp cña ngêi lao ®éng víi kÕt qu¶ lµm viÖc cña hä. V× vËy tr¶ l- ¬ng theo s¶n phÈm ®îc gäi lµ h×nh thøc ®ßn bÈy ®Ó kÝch thÝch mçi ngêi n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña m×nh. Cã thÓ vËn dông nhiÒu h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm kh¸c nhau thÝch hîp víi mçi hoµn c¶nh cô thÓ nh: tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp, tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp, tr¶ l¬ng kho¸n… Ngoµi tiÒn l¬ng ngêi lao ®éng cßn nhËn ®îc c¸c kho¶n tiÒn bæ xung nh: phô cÊp, trî cÊp, tiÒn thëng… *Phô cÊp: lµ nh÷ng kho¶n thu nhËp thªm nh»m môc ®Ých ®Òn bï cho c¸c c«ng viÖc chÞu thiÖt thßi hoÆc u ®·i cho mét sè c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt. *Trî cÊp: còng lµ nh÷ng kho¶n tiÒn thu nhËp thªm nhng kh«ng mang tÝnh chÊt thêng xuyªn nh phô cÊp mµ chØ cã khi x¶y ra mét sù kiÖn nµo ®ã. *C¸c kho¶n thu nhËp kh¸c: nghØ phÐp cã l¬ng, cÊp nhµ hoÆc thuª nhµ víi gi¸ tîng trng, ¨n tra miÔn phÝ, båi dìng thªm… *TiÒn thëng: lµ nh÷ng kho¶n tiÒn bæ xung nh»m qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. §©y lµ mét c«ng cô mang tÝnh chÊt khuyÕn khÝch vËt chÊt m¹nh mÏ ®èi víi nh©n viªn, 16
®ång thêi còng lµ c«ng cô khuyÕn khÝch tinh thÇn cho nh©n viªn. tiÒn thëng kh¼ng ®Þnh tÝnh v ît bËc vÒ thµnh tÝch cña nh©n viªn ®ång thêi cæ vò cho toµn nh©n viªn trong doanh nghiÖp phÊn ®Êu ®¹t thµnh tÝch cao. C¸c h×nh thøc khen thëng chñ yÕu: -Thëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®îc giao. -Thëng cho c¸c c¸ nh©n cã ph¸t minh, s¸ng kiÕn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. -Thëng cho nh÷ng ngêi trung thµnh vµ tËn tôy víi doanh nghiÖp . -Thëng cho c¸n bé nh©n viªn nh©n dÞp lÔ tÕt, ngµy thµnh lËp doanh nghiÖp …. 4.2.2.§·i ngé tinh thÇn §·i ngé tinh thÇn gi÷ vai trß quan träng nh»m tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu ®a d¹ng cña ngêi lao ®éng. Møc sèng cµng cao th× nhu cÇu vÒ tinh thÇn ngµy cµng cao, khuyÕn khÝch tinh thÇn chÝnh lµ biÖn ph¸p ®îc ¸p dông ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña ngêi lao ®éng. C¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tinh thÇn: -Sö dông ®óng kh¶ n¨ng, bè trÝ c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ nguyÖn väng cña mçi ngêi, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä n©ng cao tr×nh ®é. -Tá th¸i ®é quan t©m ch©n thµnh: n¾m v÷ng tªn tuæi, hoµn c¶nh gia ®×nh, thêng xuyªn th¨m hái ®éng viªn cÊp díi. -Gi¶m bít sù c¸ch biÖt gi÷a cÊp trªn víi cÊp díi. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cïng sinh ho¹t, vui ch¬i, gi¶i trÝ. Tr¸nh sù ph©n biÖt th¸i qu¸ trong chÝnh s¸ch ®·i ngé. §Þnh kú hµng n¨m tæ chøc v¨n hãa v¨n nghÖ nh©n c¸c dÞp lÔ tÕt. -Trong nhiÒu trêng hîp kÝch thÝch tinh thÇn cã khi cßn quan träng h¬n kÝch thÝch vËt chÊt. Do ®ã c¸c nhµ qu¶n lý cÇn dïng danh hiÖu ®Ó phong tÆng cho ngêi lao ®éng. Ngoµi ra cßn ¸p dông mét sè h×nh thøc kh¸c nh: göi th khen ngîi, ®¨ng b¸o, d¸n h×nh tuyªn d¬ng… -§¸nh gi¸ nh©n viªn thêng xuyªn, kÞp thêi, ph¸t hiÖn ra tiÒm n¨ng ®Ó båi dìng ®ång thêi ph¸t hiÖn ra c¸c sai sãt vµ t¹o c¬ héi ®Ó nh©n viªn söa ch÷a. -Kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®Ó ®¶m b¶o søc khoÎ vµ t©m tr¹ng vui t¬i tho¶i m¸i cho ngêi lao ®éng. -¸p dông thêi gian lµm viÖc linh ®éng vµ chÕ ®é nghØ ng¬i hîp lý. ¸p dông chÕ ®é nµy ngêi lao ®éng sÏ c¶m thÊy tho¶i m¸i vµ hiÖu suÊt c«ng viÖc sÏ cao. VÒ khÝa c¹nh t©m lý nh©n viªn sÏ c¶m thÊy tù cã tr¸ch nhiÖm h¬n v× c¶m thÊy cÊp trªn tin tëng vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho m×nh hoµn thµnh c«ng viÖc ë bÊt cø hoµn c¶nh nµo. -Tæ chøc vµ ®Èy m¹nh c¸c phong trµo thi ®ua trong doanh nghiÖp. Thi ®ua lµ ph¬ng tiÖn ®Ó kÝch thÝch vµ ph¸t huy tÝch cùc tÝnh chñ ®éng vµ s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng. iii.c¸c nh©n tè ¶nh hëng vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù 1.C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù 1.1.Nh©n tè m«i trêng kinh doanh *M«i trêng bªn ngoµi doanh nghiÖp : ¶nh hëng ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp sau khi nghiªn cøu kü m«i trêng bªn ngoµi doanh nghiÖp sÏ ®Ò ra sø m¹ng môc tiªu cña m×nh. 17
-Khung c¶nh kinh tÕ: Chu kú kinh tÕ vµ chu ký kinh doanh ¶nh hëng rÊt lín ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù. Trong giai ®o¹n suy tho¸i kinh tÕ hoÆc kinh tÕ bÊt æn cã chiÒu híng ®i xuèng th× sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù cña doanh nghiÖp . Doanh nghiÖp mét mÆt ph¶i duy tr× c¸c lao ®éng cã tay nghÒ, mÆt kh¸c ph¶i gi¶m chi phÝ lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i quyÕt ®Þnh gi¶m giê lµm viÖc, cho nh©n viªn t¹m nghØ viÖc hoÆc gi¶m phóc lîi. -D©n sè, lùc lîng lao ®éng: Tû lÖ d©n sè ph¸t triÓn nhanh vµ lín h¬n tû lÖ ph¸t triÓn kinh tÕ, lùc lîng lao ®éng hµng n¨m cÇn viÖc lµm cao th× doanh nghiÖp cã nhiÒu c¬ héi lùa chän lao ®éng cã chÊt lîng. -V¨n ho¸- x· héi: Mét nÒn v¨n ho¸ cã nhiÒu ®¼ng cÊp, nhiÒu nÊc thang gi¸ trÞ kh«ng theo kÞp víi ®µ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i râ rµng nã k×m h·m, kh«ng cung cÊp nh©n tµi cho doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®i ®Õn hËu qu¶ lµ bÇu kh«ng khÝ v¨n ho¸ trong doanh nghiÖp bÞ ¶nh hëng. -§èi thñ c¹nh tranh: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nhµ qu¶n trÞ kh«ng ph¶i chØ c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm mµ cßn c¹nh tranh vÒ nh©n sù. Nh©n sù lµ cèt lâi cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng cã con ®êng nµo b»ng con ®êng qu¶n trÞ nh©n sù mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Nh©n sù lµ tµi nguyªn quý gi¸ nhÊt v× vËy doanh nghiÖp ph¶i lo gi÷ g×n, duy tr× vµ ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch nh©n sù hîp lý, ph¶i biÕt l·nh ®¹o, ®éng viªn, khen thëng hîp lý t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ g¾n bã trong doanh nghiÖp. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn ph¶i cã mét chÕ ®é l¬ng bæng ®ñ ®Ó gi÷ nh©n viªn lµm viÖc víi m×nh, c¶i thiÖn m«i trêng lµm viÖc vµ c¶i thiÖn phóc lîi. NÕu doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch nh©n sù th× ®èi thñ c¹nh tranh sÏ lîi dông ®Ó l«i kÐo nh÷ng ng¬× cã tr×nh ®é, doanh nghiÖp sÏ mÊt dÇn nh©n tµi. Sù ra ®i cña nh©n viªn kh«ng thuÇn tuý chØ vÊn ®Ò l¬ng bæng mµ lµ sù tæng hîp cña nhiÒu vÊn ®Ò. -Khoa häc- kü thuËt: C¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i ®µo t¹o nh©n viªn cña m×nh theo kÞp víi ®µ ph¸t triÓn cña khoa häc- kü thuËt. Khi khoa häc-kü thuËt thay ®æi mét sè c«ng viÖc hoÆc mét sè kü n¨ng kh«ng cßn cÇn thiÕt n÷a do ®ã doanh nghiÖp ph¶i ®µo t¹o l¹i lùc lîng lao ®éng cña m×nh. Sù thay ®æi vÒ khoa häc ®ång nghÜa víi viÖc lµ cÇn Ýt ngêi h¬n nhng vÉn ph¶i s¶n xuÊt ra sè lîng s¶n phÈm t¬ng tù nh tríc nhng cã chÊt lîng h¬n. §iÒu nµy cã nghÜa lµ nhµ qu¶n trÞ ph¶i s¾p xÕp lùc lîng lao ®éng d thõa. -Kh¸ch hµng: Lµ môc tiªu cña mäi doanh nghiÖp. Kh¸ch hµng mua s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp lµ mét phÇn cña m«i trêng bªn ngoµi. Doanh sè lµ mét yÕu tè tèi quan träng ®èi víi sù sèng cßn cña mét doanh nghiÖp. Do vËy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i ®¶m b¶o ®îc r»ng nh©n viªn cña m×nh sÏ s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Nhµ qu¶n trÞ ph¶i lµm cho nh©n viªn cña m×nh hiÓu lµ kh«ng cã kh¸ch hµng th× kh«ng cß doanh nghiÖp vµ hä sÏ kh«ng cã c¬ héi lµm viÖc n÷a. Hä ph¶i hiÓu r»ng doanh thu cña doanh nghiÖp ¶nh hëng ®Õn tiÒn l¬ng cña hä. NhiÖm vô cña qu¶n trÞ nh©n sù lµ lµm cho c¸c nh©n viªn hiÓu ®îc ®iÒu nµy. *M«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp : -Sø m¹ng, môc tiªu cña doanh nghiÖp : §©y lµ mét yÕu tè thuéc m«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp, ¶nh hëng tíi c¸c bé phËn chuyªn m«n kh¸c nhau vµ cô thÓ lµ bé phËn qu¶n trÞ nh©n sù. -ChÝnh s¸ch chiÕn lîc cña doanh nghiÖp: Mét sè chÝnh s¸ch ¶nh hëng tíi qu¶n trÞ nh©n sù : cung cÊp cho nh©n viªn mét n¬i lµm viÖc an toµn, khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm viÖc hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh, tr¶ l¬ng vµ ®·i ngé khuyÕn khÝch nh©n viªn lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao… -BÇu kh«ng khÝ- v¨n ho¸ cña doanh nghiÖp: Lµ mét hÖ thèng c¸c gi¸ trÞ, niÒm tin, c¸c chuÈn mùc ®îc chia sÎ, nã thèng nhÊt c¸c thµnh viªn trong mét tæ chøc. C¸c tæ chøc thµnh c«ng lµ c¸c tæ chøc nu«i dìng, khuyÕn khÝch sù thÝch øng n¨ng ®éng, s¸ng t¹o. 1.2.Nh©n tè con ngêi 18
Nh©n tè con ngêi ë ®©y chÝnh lµ nh©n viªn lµm viÖc trong doanh nghiÖp. Trong doanh nghiÖp mçi ngêi lao ®éng lµ mét thÕ giíi riªng biÖt, hä kh¸c nhau vÒ n¨ng lùc qu¶n trÞ, vÒ nguyÖn väng, vÒ së thÝch…v× vËy hä cã nh÷ng nhu cÇu ham muèn kh¸c nhau. Qu¶n trÞ nh©n sù ph¶i nghiªn cøu kü vÊn ®Ò nµy ®Ó ®Ó ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n trÞ phï hîp nhÊt. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc- kü thuËt th× tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng còng ®îc n©ng cao, kh¶ n¨ng nhËn thøc còng tèt h¬n. §iÒu nµy ¶nh hëng tíi c¸ch nh×n nhËn cña hä víi c«ng viÖc, nã còng lµm thay ®æi nh÷ng ®ßi hái, tho¶ m·n, hµi lßng víi c«ng viÖc vµ phÇn thëng cña hä. Tr¶i qua c¸c thêi kú kh¸c nhau th× nhu cÇu, thÞ hiÕu, së thÝch cña mçi c¸ nh©n còng kh¸c ®i, ®iÒu nµy t¸c ®éng rÊt lín ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù. NhiÖm vô cña c«ng t¸c nh©n sù lµ ph¶i n¾m ® îc nh÷ng thay ®æi nµy ®Ó sao cho ngêi lao ®éng c¶m thÊy tho¶ m·n, hµi lßng, g¾n bã víi doanh nghiÖp bëi v× thµnh c«ng cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng phô thuéc rÊt lín vµo con ngêi xÐt vÒ nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. TiÒn l¬ng lµ thu nhËp chÝnh cña ngêi lao ®éng, nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ngêi lao ®éng. Môc ®Ých cña ngêi lao ®éng lµ b¸n søc lao ®éng cña m×nh ®Ó ®îc tr¶ c«ng. V× vËy vÊn ®Ò tiÒn l ¬ng thu hót ®îc sù chó ý cña tÊt c¶ mäi ngêi, nã lµ c«ng cô ®Ó thu hót lao ®éng. Muèn cho c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù ®îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× c¸c vÊn ®Ò vÒ tiÒn l¬ng ph¶i ® îc quan t©m mét c¸ch thÝch ®¸ng. 1.3.Nh©n tè nhµ qu¶n trÞ Nhµ qu¶n trÞ cã nhiÖm vô ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®êng lèi, ph¬ng híng cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ngoµi tr×nh ®é chuyªn m«n ph¶i cã tÇm nh×n xa, tr«ng réng ®Ó cã thÓ ®a ra c¸c ®Þnh híng phï hîp cho doanh nghiÖp. Thùc tiÔn trong cuéc sèng lu«n thay ®æi, nhµ qu¶n trÞ ph¶i thêng xuyªn quan t©m ®Õn viÖc t¹o bÇu kh«ng khÝ th©n mËt, cëi më trong doanh nghiÖp, ph¶i lµm cho nh©n viªn tù hµo vÒ doanh nghiÖp, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc cña m×nh. Ngoµi ra nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt khÐo lÐo kÕt hîp hai mÆt cña doanh nghiÖp, mét mÆt nã lµ mét tæ chøc t¹o ra lîi nhuËn mÆt kh¸c nã lµ mét céng ®ång ®¶m b¶o ®êi sèng cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, t¹o ra c¸c c¬ héi cÇn thiÕt ®Ó mçi ngêi nÕu tÝch cùc lµm viÖc th× ®Òu cã c¬ héi tiÕn th©n vµ thµnh c«ng. Nhµ qu¶n trÞ ph¶i thu thËp xö lý th«ng tin mét c¸ch kh¸ch quan tr¸nh t×nh tr¹ng bÊt c«ng v« lý g©y nªn sù hoang mang vµ thï ghÐt trong néi bé doanh nghiÖp. Nhµ qu¶n trÞ ®ãng vai trß lµ ph¬ng tiÖn tho¶ m·n nhu cÇu vµ mong muèn cña nh©n viªn. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy ph¶i nghiªn cøu n¾m v÷ng qu¶n trÞ nh©n sù v× qu¶n trÞ nh©n sù gióp nhµ qu¶n trÞ häc ®îc c¸ch tiÕp cËn nh©n viªn, biÕt l¾ng nghe ý kiÕn cña hä, t×m ra ®îc tiÕng nãi chung víi hä. Qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp cã ®em l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo th¸i ®é cña nhµ qu¶n trÞ víi lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ngêi lao ®éng. 2.Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù “Mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng lµ qu¶n trÞ con ngêi”. ThËt vËy, qu¶n trÞ nh©n sù cã mÆt trong bÊt kú mét tæ chøc hay mét doanh nghiÖp nµo nã cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c phßng ban, ®¬n vÞ. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù lµ v« cïng lín ®èi víi mét doanh nghiÖp. Qu¶n trÞ nh©n sù bao gåm toµn bé c¸c biÖn ph¸p ¸p dông cho nh©n viªn cña mét doanh nghiÖp ®Ó gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c trêng hîp x¶y liªn quan ®Õn c«ng viÖc ®ã. NÕu kh«ng cã qu¶n trÞ nh©n sù mäi viÖc sÏ trë nªn v« tæ chøc, v« kû luËt. §©y lµ mét c«ng t¸c hÕt søc khã kh¨n v× nã ®éng tíi nh÷ng con ngêi cô thÓ cã nh÷ng së thÝch n¨ng lùc riªng biÖt. ViÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp nh»m t¹o ra ®îc mét ®éi ngò ngêi lao ®éng nhiÖt t×nh h¨ng h¸i, g¾n bã víi doanh nghiÖp . 19