Luận văn:Nghiên cứu một số vấn đề về thị trường điện và ứng dụng tính toán giá truyền tải cho hệ thống truyền tải điện của EVN

Chia sẻ: Nguyen Vang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

101
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối với các nhà máy thủy điện, vấn đề vận hành tối ưu hồ chứa với các yếu tố bất định về thủy văn và các ràng buộc về an ninh hệ thống do đơn vị vận hành hệ thống - vận hành thị trường (System and Market Operator – SMO) đưa ra nhằm đạt được hiệu quả phát điện tối đa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Nghiên cứu một số vấn đề về thị trường điện và ứng dụng tính toán giá truyền tải cho hệ thống truyền tải điện của EVN

-1- -2- Công trình ñư c hoàn thành t i B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: P G S . T S. ĐINH THÀNH VI T TR N ĐÌNH PHÚC Ph n bi n 1: PGS.TS. Nguy n Hoàng Vi t. Ph n bi n 2: TS. Tr n Vinh T nh. NGHIÊN C U M T S V N Đ V TH TRƯ NG ĐI N VÀ NG D NG TÍNH TOÁN GIÁ TRUY N T I CHO H TH NG TRUY N T I ĐI N C A EVN Lu n văn s ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ k t h u t h p t i Đ i h c Đà N ng tháng 6 năm 2011. Chuyên ngành: M ng và H th ng ñi n Mã s : 60.52.50 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T Có th tìm hi u lu n văn t i: Đà N ng – Năm 2011 - Trung tâm Thông tin -H c li u, Đ i h c Đà N ng - Trung tâm H c li u, Đ i h c Đà N ng
-3- -4- M Đ U 3. M C ĐÍCH NGHIÊN C U: Đ xu t mô hình th trư ng, cơ s h t ng, phương pháp tính 1. LÝ DO L A CH N Đ TÀI: toán giá truy n t i cho th trư ng ñi n Vi t Nam. Th trư ng ñi n hi n là v n ñ h t s c th i s , ñã và ñang nh n 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U: ñư c s quan tâm c a nhi u nư c trên th gi i. Tuy nhiên ñây l i là Phương pháp nghiên c u: S d ng phương pháp t ng h p, lĩnh v c khá m i m ñ i v i Vi t Nam, hi n nay ngành Đi n cũng ñã phân tích, th ng kê, k t h p v i kh o sát th c t . và ñang tích c c chu n b xây d ng khung pháp lý, mô hình th Ph n m m s d ng: Tính toán giá truy n t i b ng EXCEL. trư ng ñi n, cơ s h t ng k thu t, phương pháp tính các chi phí 5. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI: d ch v ,…ñ chu n b cho vi c hình thành th trư ng ñi n. Trong ñó Đ tài có th ñư c xem xét, ng d ng cho th trư ng ñi n Vi t vi c xác ñ nh rõ ràng, c th các chi phí c a quá trình s n xu t, Nam, trư c m t là cho th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n ñưa truy n t i và phân ph i là r t quan tr ng, ñ c bi t giá truy n t i, m t vào v n hành th nghi m trong năm 2011. thành ph n cơ b n trong giá thành ñi n ñã và ñang dành ñư c nhi u 6. C U TRÚC C A LU N VĂN: s quan tâm, chú ý, tuy nhiên vi c xác ñ nh giá truy n t i là m t v n Ngoài ph n m ñ u, k t lu n và ki n ngh , danh m c các tài ñ ph c t p, ph thu c vào nhi u y u t b t ñ nh và hi n còn r t li u tham kh o, b c c lu n văn ñư c chia thành 4 chương. nhi u tranh cãi. V n ñ này hi n nay l i tr nên b c thi t khi ngành Chương 1: T ng quan v th trư ng ñi n. ñi n d ki n ñưa vào v n hành th nghi m th trư ng phát ñi n c nh Chương 2: Các phương pháp tính toán giá truy n t i. tranh trong năm 2011. Do v y ñ tài “Nghiên c u m t s v n ñ v Chương 3: Cơ s h t ng cho th trư ng ñi n. th trư ng ñi n và ng d ng tính toán giá truy n t i cho h th ng Chương 4: ng d ng tính toán giá truy n t i cho h th ng truy n t i ñi n c a EVN” là ñ tài có ý nghĩa th c ti n cao ñ i v i truy n t i ñi n c a EVN. ngành Đi n hi n nay. 2. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U: Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài: Th trư ng ñi n. Ph m vi nghiên c u c a ñ tài: Nghiên c u m t s v n ñ v th trư ng ñi n (mô hình th trư ng, cơ s h t ng, giá truy n t i và ng d ng tính giá truy n t i cho h th ng truy n t i ñi n c a EVN).
-5- -6- CHƯƠNG 1 Mô hình hi n nay c a EVN v n là mô hình tích h p theo T NG QUAN V TH TRƯ NG ĐI N ngành d c, qu n lý v n hành toàn b c 3 khâu: s n xu t, truy n t i, phân ph i và bán l ñi n năng. 1.1. S c n thi t ph i c i t ngành ñi n, t ng bư c hình thành th 1.3.1.2. Quan h gi a EVN và các ñơn v : trư ng ñi n c nh tranh: Đ i v i các ñơn v h ch toán ph thu c: Quan h c p trên, c p Do nh ng h n ch c a mô hình “th trư ng ñi n l c ñ c dư i; ñ i v i các ñơn v h ch toán ñ c l p và các ñơn v ngoài: Quan quy n” v tính năng ñ ng, hi u qu trong ho t ñ ng ñ u tư và s n h b ng h p ñ ng. xu t kinh doanh, v n ñ v giá ñi n, ch t lư ng d ch v cung c p 1.3.1.3. Dòng ti n gi a EVN và các ñơn v : ñi n, huy ñ ng v n ñ ñ u tư công trình ñi n ph c v cho nhu c u Dòng ti n luân chuy n gi a EVN và các ñơn v như hình 1.5 ñi n năng c a toàn xã h i so v i “th trư ng ñi n l c có c nh tranh”. NLDC EVN PC Khách hàng 1.2. M t s mô hình th trư ng ñi n c nh tranh: Không có m t mô hình th trư ng ñi n chu n nào áp d ng phù EPTC NMĐ ph thu c h p cho t t c các nư c, vì m i nư c có ñ c ñi m khác nhau. Tuy nhiên tuỳ theo ph m vi, tính ch t c nh tranh mà t n t i 3 lo i mô hình th trư ng ñi n: Phát ñi n c nh tranh, bán buôn c nh tranh và bán l NPT NMĐ NMĐ ngoài EVN c nh tranh. M i lo i mô hình có nh ng ưu như c ñi m khác nhau và ñư c s d ng cho t ng giai ño n khác nhau c a th trư ng ñi n. Hình 1.5: Dòng ti n luân chuy n gi a EVN và các ñơn v 1.3. T ng quan v ngành Đi n Vi t Nam và th trư ng ñi n Vi t Các PC thu ti n ñi n t khách hàng, ti n này ñư c chuy n v Nam: EVN. Sau ñó EVN s c p kinh phí ñ ñ m b o s t n t i và ho t 1.3.1. Ngành ñi n Vi t Nam: ñ ng cho các ñơn. 1.3.1.1. Mô hình qu n lý và kinh doanh hi n nay c a EVN: 1.3.2 Th trư ng ñi n Vi t Nam: Mô hình qu n lý hi n nay c a EVN như hình 1.4 1.3.2.1 L trình hình thành và phát tri n th trư ng ñi n Vi t NMĐ ngoài Nam: EVN EVN Th trư ng ñi n hình thành và phát tri n qua 3 c p ñ : - C p ñ 1 (2005 - 2014): th trư ng phát ñi n c nh tranh. NLDC EPTC NPT NMĐ PC - C p ñ 2 (2015 - 2022): th trư ng bán buôn ñi n c nh tranh. - C p ñ 3 (t sau 2022): th trư ng bán l ñi n c nh tranh. Hình 1.4 : Mô hình qu n lý và kinh doanh hi n nay c a EVN M i c p ñ có hai bư c: thí ñi m và hoàn ch nh.
-7- -8- 1.3.2.2. Các mô hình th trư ng ñi n Vi t Nam: c a các nhà máy ñư c bán cho ñơn v mua duy nh t, vào trư c ngày Trên cơ s các mô hình th trư ng ñi n trên th gi i, mô hình giao d ch, các nhà máy s n p b n chào cho NLDC, NLDC s s p qu n lý và kinh doanh hi n t i c a EVN và l trình hình thành, phát x p l ch huy ñ ng d ki n cho ngày t i c a các nhà máy theo giá tri n c a th trư ng ñi n Vi t Nam, tác gi ñ xu t 3 mô hình th chào t th p ñ n cao, nhà máy nào có giá th p nh t s ñư c ưu tiên trư ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam (th trư ng phát ñi n c nh tranh huy ñ ng trư c, cao hơn s huy ñ ng sau. Trong năm ñ u, t tr ng m t ñơn v mua duy nh t, th trư ng bán buôn c nh tranh và th ñi n bán qua h p ñ ng m c 90–95% t ng ñi n phát, ph n còn l i trư ng bán l c nh tranh) ñ s d ng cho 3 c p ñ c a th trư ng. ñư c bán qua th trư ng giao ngay. T tr ng ñi n bán qua h p ñ ng 1.3.2.3. Các thành viên chính và ho t ñ ng c a th trư ng phát s gi m d n trong các năm ti p theo nhưng không nh hơn 60%. ñi n c nh tranh: 1.4 K t lu n: Các thành viên chính c a th trư ng: Xu hư ng chuy n d ch t h th ng ñi n ñ c quy n, cơ c u theo Các NMĐ có công su t l p ñ t t 30MW tr lên và n i lên chi u d c (giá ñi n ch u s ñi u ti t c a Nhà nư c) sang th trư ng lư i ñi n Qu c gia (tr các nhà máy ñi n gió và ñi n ñ a nhi t). ñi n c nh tranh (giá ñi n do th trư ng quy t ñ nh b i quy lu t cung - Công ty mua bán ñi n (EPTC), là ñơn v mua ñi n duy nh t c u) là nhu c u c n thi t. trong th trư ng phát ñi n c nh tranh. Không có m t mô hình th trư ng chu n ñ áp d ng phù h p Đơn v v n hành h th ng ñi n và th trư ng ñi n (SMO) là cho t t c các qu c gia. Nhìn t góc ñ c nh tranh, tùy thu c vào Trung tâm Đi u ñ H th ng ñi n Qu c gia (NLDC) và các Trung ph m vi và tính ch t c nh tranh mà có 3 mô hình cơ b n: Mô hình tâm Đi u ñ H th ng ñi n mi n (RLDC). phát ñi n c nh tranh v i m t ñơn v mua duy nh t, mô hình th Công ty phân ph i là các T ng Công ty Đi n l c (PC). trư ng bán buôn c nh tranh và mô hình th trư ng bán l c nh tranh, Cơ quan ñi u ti t là C c Đi u ti t Đi n l c (ERAV). m i lo i mô hình thích ng cho m i giai ño n nh t ñ nh. Các ñơn v cung c p d ch v bao g m: S hình thành và phát tri n th trư ng ñi n ph i phù h p v i Đơn v cung c p d ch v thu th p và qu n lý s li u ño ñ m ñ c ñi m H th ng ñi n, th ch chính tr xã h i…c a qu c gia ñó. ñi n năng là Trung tâm Công ngh Thông tin (EVN-IT) thu c Công Do v y, vi c xây d ng và hình thành th trư ng ñi n là m t vi c làm ty vi n thông Đi n l c. lâu dài, c n ph i h t s c c n tr ng, có l trình rõ ràng và bư c ñi Đơn v cung c p d ch v truy n t i là T ng Công ty Truy n t i thích h p. ñi n Qu c gia (NPT). Trên cơ s phân tích các mô hình th trư ng ñi n trên th gi i, Ho t ñ ng c a th trư ng: xem xét v i ñi u ki n c th Vi t Nam k t h p v i l trình hình Th trư ng phát ñi n c nh tranh t i Vi t Nam là th trư ng ñi u thành, phát tri n c a th trư ng ñi n Vi t Nam, tác gi ñã ñ xu t mô ñ t p trung chào giá ngày t i theo chi phí, toàn b ñi n năng phát hình th trư ng ñi n ñ áp d ng cho Vi t Nam.
-9- - 10 - CHƯƠNG 2 2.3. Phương pháp tính toán: CÁC PHƯƠNG PHÁP TÍNH TOÁN GIÁ TRUY N T I 2.3.1 Phương pháp ñ nh giá truy n t i theo th c t : Đây là phương pháp xác ñ nh giá truy n t i theo các chi phí 2.1. Ý nghĩa, vai trò và m c tiêu c a giá truy n t i trong th th c t c u thành giá truy n t i như chi phí v n (bao g m chi phí trư ng ñi n: kh u hao, tr lãi vay, l i nhu n), chi phí v n hành b o dư ng (bao 2.1.1. Ý nghĩa, vai trò c a giá truy n t i: g m chi phí v t li u, ti n lương, s a ch a l n,…). Trong th trư ng ñi n, ñơn v cung c p d ch v truy n t i có Trong th trư ng ñi n Vi t Nam, NPT là ñơn v cung c p d ch nhi m v truy n t i năng t v trí ñ u n i nhà máy ñi n ñ n v trí v truy n t i. Giá truy n t i ñi n bình quân năm th N c a NPT ñư c nh n ñi n c a các Công ty phân ph i, do v y ñơn v này ñư c hư ng tính theo công th c: m t kho n ti n ñ ph c v cho vi c cung c p d ch v truy n t i ñư c GTTN gTTN = n (2.1) g i là giá truy n t i. Giá truy n t i c n t o ñi u ki n cho vi c ñưa ra quy t ñ nh ∑A i =1 DB GNi ,N ñúng v v trí xây d ng nhà máy và ph t i. Trong ñó: Giá truy n t i quan tr ng d n theo m c ñ c nh tranh c a th GTTN : T ng doanh thu truy n t i ñi n cho phép năm th trư ng. N c a NPT (ñ ng). 2.1.2. M c tiêu c a quá trình thi t l p cơ ch giá truy n t i: DB Có nhi u cách ti p c n giá truy n t i, m i cách ñ u nh m ñ t A GN i , N : T ng ñi n năng giao nh n d báo c a ñơn v i t i ñư c m t s m c tiêu nh t ñ nh, tùy theo vi c xem xét m c tiêu nào t t c các ñi m giao nh n trong năm th N (kWh). là quan tr ng nh t mà ñưa ra s l a ch n cách ti p c n phù h p. Có 3 n : S các ñơn v ph i tr chi phí truy n t i ñi n. m c tiêu chính khi thi t l p cơ ch giá truy n t i: hi u qu kinh t , g TTN : Giá truy n t i ñi n bình quân năm th N c a NPT doanh thu ñ l n, ñi u ti t có hi u qu . (ñ ng/kWh). 2.2. Nguyên t c tính toán và các thành ph n cơ b n c a giá G TTN = CCAPTT + COMTT + CLTT( N−2) (2.2) N N truy n t i: CCAPTTN : T ng chi phí v n truy n t i cho phép năm th N 2.2.1 Nguyên t c tính toán giá truy n t i: Đơn gi n, rõ ràng minh b ch; thu h i ñư c v n và có l i c a NPT (ñ ng). nhu n; ñưa ra tín hi u ñúng ñ ng v trí xây d ng ngu n và ph t i,… COM TTN : T ng chi phí v n hành và b o dư ng truy n t i cho 2.2.2 Các thành ph n cơ b n c a giá truy n t i: phép năm th N c a NPT (ñ ng). G m 2 thành ph n: chi phí s d ng lư i và chi phí ñ u n i.
- 11 - - 12 - CL TT( N−2) : Chênh l ch chi phí và doanh thu c a năm th N-2 Phân b chi phí cho các ñơn v s d ng d ch v truy n t i theo ñư c ñi u ch nh vào t ng doanh thu truy n t i ñi n phương pháp t l d a trên công su t c c ñ i và ñi n năng s d ng cho phép năm th N (ñ ng). c a ñơn v ñó. Phương pháp này tính toán ñơn gi n, ph n nh ñư c các thành CCAP TTN = C KH N + C LVDH N + LN N (2.3) ph n chi phí trong giá truy n t i, phù h p v i ñ c thù c a Vi t Nam. 2.3.2. Phương pháp tem thư (Postage stamp rates Method ): Trong ñó: Các thành ph n chi phí ñư c phân b cho ñơn v s d ng d ch C KH N : T ng chi phí kh u hao tài s n c ñ nh năm th N (ñ ng). v truy n t i theo qui t c t l (thư ng phân b theo công su t c c ñ i và ñi n năng s d ng). CLVDHN : T ng chi phí lãi vay dài h n và các kho n phí ñ Ưu ñi m c a phương pháp này là tính toán ñơn gi n, d áp vay v n, ph i tr trong năm th N cho tài s n d ng. Như c ñi m c a phương pháp là không ph n ánh ñư c trào lưu truy n t i ñi n (ñ ng). công su t th c t qua các m ng truy n d n. LNN : L i nhu n truy n t i ñi n cho phép năm th N 2.3.3. Phương pháp MW- mile (MW-Mile Method): (ñ ng). Các thành ph n chi phí phân b cho các ñơn v theo trào lưu công su t. COM TT = CVLN + CTLN + C SCLN + CMN N + C K N (2.5) N Như c ñi m l n c a phương pháp là tính toán khá ph c t p, Trong ñó: không ph n nh ñư c các thành ph n chi phí trong giá truy n t i. 2.4. K t lu n: CVLN : T ng chi phí v t li u năm th N (ñ ng). Có nhi u phương pháp tính giá truy n t i, m i phương pháp có : T ng chi phí ti n lương năm th N (ñ ng). ñ u có nh ng ưu ñi m, như c ñi m riêng, tùy theo ñ c thù c a h CTLN th ng ñi n, th ch chính tr m i qu c gia cũng như m c tiêu khi xây C SCLN : T ng chi phí s a ch a l n năm th N (ñ ng). d ng mà ch n phương pháp tính toán phù h p. Trong 3 phương pháp tính toán giá truy n t i mà tác gi ñã nghiên c u, thì phương pháp C MN N : T ng chi phí d ch v mua ngoài năm th N (ñ ng). ñ nh giá truy n t i theo th c có ưu ñi m r t l n là tính toán ñơn gi n, : T ng chi phí b ng ti n khác trong năm th d áp d ng, khá phù h p v i ñ c thù c a ngành ñi n Vi t Nam, là CKN N m t gi i pháp thích h p cho h th ng ñi n ñ u tư theo d ng quy (ñ ng). ho ch t p trung, do v y tác gi ñ xu t ch n phương pháp này ñ áp d ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam.
- 13 - - 14 - CHƯƠNG 3 3.4. Đ xu t, ki n ngh xây cơ s h t ng cho th trư ng ñi n Vi t CƠ S H T NG CHO TH TRƯ NG ĐI N Nam: 3.4.1. Sơ ñ c u trúc cơ s h t ng công ngh thông tin ph c 3.1. Ý nghĩa, vai trò c a cơ s h t ng công ngh thông tin: v th trư ng phát ñi n c nh tranh Vi t Nam: Đây là ñi u ki n tiên quy t ñ xây d ng và phát tri n th T mô hình th trư ng ñi n, ch c năng nghi m v cũng như trư ng ñi n l c. nhu c u thông tin c a các ñơn v tham gia trong th trư ng, có th 3.2. Các yêu c u ñ i v i cơ s h t ng t i các ñơn v chính tham ñưa ra mô hình c u trúc cơ s h t ng công ngh thông tin ph c v gia th trư ng ñi n c a Vi t Nam: th trư ng phát ñi n c nh tranh Vi t Nam. Đ th c hi n t t ch c năng nhi m v c a mình trong th trư ng 3.4.2 Ki n ngh trang b , nâng c p cơ s h t ng t i các ñơn ñi n, các ñơn v c n có k t n i và trao ñ i thông tin l n nhau ñ ñ m v ñ ph c v cho th trư ng ñi n: b o cho s ho t ñ ng c a th trư ng. Tùy theo ch c năng nhi m v Xu t phát t tình tr ng th c t và các yêu c u ñ i v i cơ s h mà m i ñơn v có nhu c u trao ñ i thông tin, d li u khác nhau. t ng k thu t t i các ñơn v tham gia trong th trư ng ñi n, ñ xây 3.2.1. Yêu c u cơ s h t ng t i NLDC: d ng và phát tri n th trư ng ñi n l c t i Vi t Nam, ñòi h i h th ng 3.2.2. Yêu c u cơ s h t ng t i RLDC: công ngh thông tin các ñơn v tham gia th trư ng ph i ñư c trang b 3.2.3. Yêu c u cơ s h t ng t i EPTC: thêm thì m i có th ñáp ng ñư c nhu c u. Trên cơ s s li u th c t 3.2.4. Yêu c u cơ s h t ng t i NPT: ñã thu th p ñư c t các ñơn v , tác gi ñã t ng h p ñư c nhu c u 3.2.5. Yêu c u cơ s h t ng t i các PC: thi t b c n ñư c trang b thêm t i các ñơn v (NLDC, ERAV, NPT,..) 3.2.6. Yêu c u cơ s h t ng t i ERAV: ñ ñ m b o cơ s h t ng ph v cho nhu c u c a th trư ng ñi n 3.2.7. Yêu c u cơ s h t ng t i EVN-IT: Vi t Nam, trư c m t là cho th trư ng phát ñi n c nh tranh. 3.3. Th c tr ng cơ s h t ng t i các ñơn v : 3.5 K t lu n: 3.3.1. Đơn v v n hành h th ng ñi n và th trư ng ñi n Nhu c u v k t n i, trao ñ i thông tin, d li u trong ho t ñ ng (SMO): th trư ng ñi n là r t l n, ñòi h i cơ s h t ng công ngh thông tin 3.3.2. Đơn v qu n lý v n hành lư i ñi n truy n t i (NPT): ph i ñư c trang b khá ñ ng b , trong khi ñó ph n l n cơ s h t ng 3.3.3. Đơn v mua buôn duy nh t (EPTC): t i các ñơn v chính tham gia ho t ñ ng trong th trư ng ñi n Vi t 3.3.4. Đơn v phân ph i ñi n - các T ng Công ty Đi n l c: Nam hi n t i chưa th ñáp ng nhu c u. Do v y c n ph i trang b b 3.3.5. C c Đi u ti t Đi n l c (ERAV): sung h th ng cơ s h t ng công ngh thông tin t i các ñơn v tham 3.3.6. Trung tâm Công ngh Thông tin (EVN-IT): gia th trư ng, t o ñi u ki n thu n l i ñ các ñơn v này th c hi n t t ch c năng, nhi m v c a mình trong th trư ng ñi n.
- 15 - - 16 - CHƯƠNG 4 giá truy n t i c a NPT ñã ñư c B Công Thương phê duy t trong k NG D NG TÍNH TOÁN GIÁ TRUY N T I ho ch năm 2010. CHO H TH NG TRUY N T I ĐI N C A EVN 4.2 Thu th p và x lý d li u: Đ th c hi n tính toán giá truy n t i cho NPT, tác gi ñã ti n 4.1 Cơ sơ phương pháp tính toán: hành thu th p và x lý s li u t NPT b ng phương pháp ñi u tra Phương pháp tính giá truy n t i mà tác gi ñã ñ xu t áp d ng th c t , th ng kê, phân tích, t ng h p. Đơn giá v t li u dùng ñ tính cho th trư ng ñi n Vi t Nam ñư c xây d ng khá chi ti t, không ch toán, t m th i tác gi l y theo Quy ch khoán chi phí truy n t i ñi n, ñư c dùng ñ xác ñ nh giá truy n t i ñi n hàng năm cho NPT mà còn có ñi u ch nh theo ch s CPI v năm 2010. dùng ñ xác ñ nh chi phí truy n t i mà các T ng Công ty Đi n l c Đơn giá s a ch a l n hi n nay chưa ñư c NPT l p ñ trình phê ph i tr cho NPT. Tuy nhiên, do ñ c thù c a Vi t Nam hi n nay, vi c duy t ban hành, t m th i tác gi d a vào t ng chi phí và kh i lư ng tính phí truy n t i cho các T ng Công ty Đi n l c là chưa th c s c n s a ch a l n năm 2010 c a t ng lo i ñư ng dây, t ng lo i máy bi n thi t, do v y tác gi ch ng d ng phương pháp ñ tính toán giá áp và t ng lo i tr m bi n áp 110kV, 220kV và 500kV cùng v i gi truy n t i cho NPT. thuy t r ng ñơn giá khu v c ñ ng b ng tính v i h s là 1, vùng Theo cách tính c a phương pháp, t i th i ñi m hi n nay s trung du h s 1,1 vùng núi cao h s là 1,2; m ch ñơn h s 1, m ch tính toán giá truy n t i cho năm N (t c năm 2012) trên s li u c a kép h s 1,1 ñ xây d ng các ñơn giá tính toán. năm N ñư c d báo d a trên s li u hi n có c a năm th N-2 (t c T ng chi phí d ch v mua ngoài, t ng chi phí b ng ti n khác năm 2010) và s li u d ki n c a năm th N-1. Nhưng trên th c t , ñư c xác ñ nh theo hai phương án, ta g i phương án 1 là phương án do ñi u ki n c th c a Vi t Nam hi n nay, tác gi ñã làm vi c v i ng v i trư ng h p t ng chi phí d ch v mua ngoài và t ng chi phí các ñơn v liên quan c a ngành ñi n như EVN, NPT, các Công ty b ng ti n khác ñư c xác ñ nh trên cơ s kh i lư ng ñư ng dây, máy Truy n t i Đi n,… ñ thu th p s li u làm cơ s tính toán giá truy n bi n áp, tr m bi n áp trong năm 2010 thu c s h u c a NPT và ñơn t i cho năm 2012 nhưng không thu th p ñư c vì hi n nay chưa có s giá theo quy ñ nh t i Quy ch khoán chi phí truy n t i ñi n, có ñi u li u này. ch nh ch s CPI v năm 2010; phương án 2 là phương án ng v i Vì nh ng lý do nêu trên, tác gi ñã ch n cách tính toán là s trư ng h p t ng chi phí d ch v mua ngoài và t ng chi phí b ng ti n d ng s li u ñã thu th p ñư c t NPT trong năm 2010 như là năm th khác ñư c xác ñ nh theo chi phí th c t mà tác gi ñã thu th p ñư c N ñ tính toán th nghi m giá truy n t i. K t qu tính toán s là cơ s t NPT. ñ ki m nghi m tính kh thi và chính xác c a phương pháp tính toán T l ñ nh m c chi phí s a ch a l n công trình ph tr và ph c giá truy n t i mà tác gi ñã ñ xu t, trên cơ s ñ i chi u, so sánh v i v so v i t ng chi phí s a ch a l n ñư ng dây, máy bi n áp và tr m bi n áp l y b ng 12,64% (l y theo t l th c hi n năm 2010).
- 17 - - 18 - Chi phí kh u hao ñư c tính theo Thông tư s 203/2009/TT- (ñi n, nư c,…), ñi u ki n k thu t, trình ñ qu n lý, s bi n ñ ng giá BTC ngày 20/10/2009. Chi phí lãi vay ph i tr ñư c xác ñ nh theo c , th i ti t,… các h p ñ ng tín d ng, trong ñó lãi xây d ng cơ b n (lãi trong giai 4.4. K t lu n: ño n ñ u tư xây d ng) s tính vào nguyên giá c a tài s n, lãi s n xu t Vi c tính toán m t cách chính xác giá truy n t i là r t ph c kinh doanh (lãi khi tài s n ñã ñư c ñưa vào s d ng) s ñư c tính vào t p, ñ c bi t ñ i v i các nư c như Vi t Nam hi n nay m i b t ñ u giá thành tuy n t i. Các chi phí kh u hao, lãi vay, chi phí lương l y hình thành th trư ng ñi n thì v n ñ này l i càng khó khăn. Tác gi theo s li u thu th p ñư c t NPT. ñã trình bày và v n d ng phương pháp tính toán giá truy n t i khá 4.3 K t qu tính toán: ñơn gi n cho h th ng truy n t i ñi n c a NPT, k t qu tính toán cho Trên cơ s phương pháp tính toán như m c 4.1, thu th p và x th y phương pháp này khá phù h p v i ñi u ki n th c t c a Vi t lý d li u như m c 4.2, b ng cách s d ng ph n m m EXCEL, tính Nam hi n nay, do v y có th ng d ng ñ tính toán giá truy n t i cho ñư c giá truy n t i năm 2010 cho H th ng truy n t i ñi n c a NPT h th ng truy n t i ñi n c a EVN trong cơ ch th trư ng phát ñi n v i k t qu theo phương án 1 là 76,32 ñ ng/kWh, phương án 2 là c nh tranh. K t qu tính toán là cơ s ñ minh ch ng cho tính th c 78,02ñ ng/kWh. Sai s gi a 2 phương án là 1,7 ñ ng/kWh (tương ti n, kh thi c a phương pháp trong cơ ch th trư ng ñi n t i Vi t ng 2%), sai s này nh và có th ch p nh n ñư c. M c khác k t qu Nam, trư c m t ñ ph c v cho th trư ng phát ñi n c nh tranh d tính toán c a c 2 phương án là khá phù h p v i giá truy n t i ñi n ki n ñưa vào v n hành trong năm 2011. theo k ho ch năm 2010 ñã ñư c B Công Thương phê duy t là 80,4ñ ng/kWh. Như v y, c 2 phương án ñ u có th ch p nh n ñư c. Tuy nhiên ñ ng trên quan ñi m kinh doanh, thì phương án 1 có ý nghĩa tích c c hơn, b t bu c NPT s ph i ti t ki m chi phí ñ tăng l i nhu n, nhưng phương án này l i mang tính ch quan, áp ñ t c a ñơn v giao khoán, t n ñ nh chi phí d a theo kinh nghi m th c t , do v y mà nó ít ch u nh hư ng b i nh ng y u t khách quan, nên ít bi n ñ ng. Trong khi phương án 2 thì hoàn toàn ngư c l i, không khuy n khích ti t ki m chi tiêu, m t khác khi tính theo chi phí th c t thì r t d b bi n ñ ng và nh hư ng b i nh ng y u t khách quan như: ph thu c nhi u vào các cơ quan ñơn v cung c p d ch v ngoài
- 19 - - 20 - K T LU N VÀ KI N NGH - T p trung nghiên c u, trình bày m t s phương pháp tính 1. K t lu n: toán giá truy n t i ñư c s d ng ph bi n hi n nay, qua ñó phân tích, Th trư ng ñi n hi n là v n ñ h t s c th i s , ñã và ñang nh n bình lu n ñ ch n phương pháp tính toán phù h p cho th trư ng ñi n ñư c s quan tâm c a nhi u nư c trên th gi i. Vi t Nam ñang trong Vi t Nam. Tác gi cũng ñã ng d ng phương pháp này ñ tính toán giai ño n tích c c chu n b cho quá trình ñưa vào v n hành th th nghi m giá truy n t i ñi n cho h th ng truy n t i ñi n c a NPT, nghi m th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n di n ra vào tháng bình lu n k t qu tính toán, ñánh giá tính kh thi c a phương pháp có 7/2011, trong ñó có vi c nghiên c u chu n b các khung pháp lý, mô th áp d ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam trong tương lai. hình th trư ng, cơ s h t ng công ngh thông tin, phương pháp tính 2. Ki n ngh : toán giá truy n t i là nhi m v quan tr ng và ph c t p. Tác gi ñã t p - C n c i t , cơ c u l i b máy t ch c c a EVN, xây d ng cơ trung nghiên c u và gi i quy t m t s v n ñ sau ñây: ch rõ ràng h p lý ñ ñ m b o cho th trư ng ñi n ho t ñ ng th c s - Nghiên c u m t s mô hình th trư ng ñi n ph bi n trên th hi u qu và minh b ch. gi i hi n nay, xem xét, ñánh giá mô hình qu n lý và kinh doanh hi n - C n ph i quan tâm, ñ y m nh hơn n a công tác quy ho ch h t i c a EVN. Căn c trên cơ s ñó cùng v i l trình hình thành và th ng ñi n có chi n lư c, b n v ng, lâu dài và rõ ràng v i m c ñích phát tri n c a th trư ng ñi n Vi t Nam ñã ñư c phê duy t, tác gi ñã là ñ các nhà ñ u tư có cơ s tham gia ñ u tư xây d ng các công trình ñ xu t mô hình th trư ng ñ áp d ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam, ñi n, m t khác ñ các ñơn v tham gia th trư ng có cơ s th c hi n trư c m t là cho giai ño n th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n t t ch c năng nghi m v c a mình, vì theo cơ ch th trư ng, m t s ñưa vào v n hành trong năm 2011. ñơn v c a ngành ñi n d n d n s ñư c tách ra kh i EVN, tr thành - Phân tích ñánh giá nhu c u trao ñ i thông tin, d li u trong các ñơn v ñ c l p c nh tranh trên th trư ng, nên s rõ ràng trong cơ ch th trư ng ñi n, ñ i chi u k t qu kh o sát, ñánh giá th c quy ho ch là th c s c n thi t. tr ng v cơ s h t ng công ngh thông tin t i các ñơn v tham gia - Đ y m nh công tác ñ u tư, t ng bư c chu n hóa và hoàn trong th trư ng ñi n. Trên cơ s ñó, k t h p v i mô hình th trư ng thi n h th ng ñi n Vi t Nam nói chung và cơ s h t ng công ngh ñi n Vi t Nam, ch c năng nhi m v c a các ñơn v tham gia th thông tin nói riêng phù h p v i mô hình th trư ng và l trình hình trư ng và trên cơ s s li u th c t ñã thu th p ñư c t các ñơn v , thành và phát tri n th trư ng ñi n l c Vi t Nam, nh m ñ m b o cho các tài li u tham kh o, tác gi ñã ñ xu t mô hình c u trúc h t ng th trư ng ñi n ho t ñ ng th c s hi u qu , trư c m t là cho th công ngh thông tin ph c v th trư ng phát ñi n c nh tranh, ñ ng trư ng phát ñi n c nh tranh và sau ñó là cho các giai ño n phát tri n th i cũng ñã t ng h p ñư c nhu c u thi t b công ngh thông tin c n ti p theo c a th trư ng ñi n. Trư c m t, c n ñ y nhanh ti n ñ tri n ph i l p ñ t thêm t i các ñơn v ñ ñ m b o ph c v th trư ng ñi n. khai l p ñ t b sung thi t b h t ng công ngh thông tin ñ ph c v k p th i cho th trư ng phát ñi n c nh tranh, ưu tiên tri n khai l p ñ t
- 21 - t i NLDC, NPT, EPTC và ERAV, t i các PC có th tri n khai l p ñ t giai ño n sau. - Qua th c t cho th y, ñ c thù c a các thi t b công ngh thông tin r t d b l i th i l c h u, vi c nâng c p m r ng ph thu c r t nhi u vào công ngh c a nhà s n xu t,... . Cho nên c n ph i h t s c cân nh c, c n tr ng khi trang b m i h th ng cơ s h t ng công ngh thông tin, vì th trư ng phát ñi n ñi n c nh tranh hoàn ch nh không ph i là m c tiêu cu i cùng c a th trư ng ñi n, do v y thi t b h t ng thông tin l p ñ t m i không nh ng ñáp ng nhu trư ng phát ñi n ñi n c nh tranh hoàn ch nh mà còn s n sàng cho các giai ño n ti p theo c a th trư ng ñi n. Có nghĩa là thi t b trang b m i ph i ñáp ng trong th i gian dài h n, không có s gi i h n v vòng ñ i, có th nâng c p m r ng khi c n thi t, h th ng ph i ñư c thi t k d a trên cơ s các tiêu chu n công ngh tiên ti n. 3. Kh năng ng d ng và hư ng m r ng c a ñ tài: Đ tài ñã t p trung nghiên c u m t s v n ñ cơ b n trong th trư ng ñi n (mô hình th trư ng, cơ s h t ng công ngh thông tin, phương pháp tính giá truy n t i), trong ñó phương pháp tính giá truy n t i có ưu ñi m r t l n là tính toán ñơn gi n, d áp d ng và khá phù h p v i ñ c thù c a ngành ñi n Vi t Nam, k t qu tính toán khá phù h p v i th c t . Do v y ñ tài có th ñư c xem xét, ng d ng cho th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n ñưa vào v n hành th nghi m trong năm 2011. Phương pháp tính toán giá truy n t i này không nh ng áp ñư c cho th trư ng phát ñi n c nh tranh mà còn có th tri n khai áp d ng cho các giai ño n ti p theo c a th trư ng ñi n. Ngoài ra phương pháp này còn có th ñư c s d ng ñ tính toán chi phí truy n t i cho các ñơn v s d ng d ch v truy n t i.