-1-<br />
<br />
M<br />
1. Tính c p thi t c a V i s bi n b t tài<br />
<br />
U<br />
trung bình c a các nư c i nên th i ti t s tr nên<br />
<br />
i c a khí h u như hi n nay thì nhi t<br />
<br />
u tăng. Vi t Nam là m t nư c có khí h u nhi t<br />
<br />
càng n ng nóng hơn, nhu c u s d ng nư c gi i khát s ngày càng gia tăng. Ngoài ra v i s ti n b c a khoa h c kĩ thu t cao, con ngư i ngày càng quan tâm kh e. Trà th o dư c ra i s ng v t ch t con ngư i ngày càng tăng n s c kh e. Vi c u ng nư c không ch m c<br />
<br />
ích gi i khát mà ngư i tiêu dùng còn mu n nó là m t s n ph m có l i cho s c i ã áp ng ư c i u ó. i v i s c kh e. H u như<br />
<br />
M i lo i th o m c s có nh ng tác d ng khác nhau<br />
<br />
các lo i th o m c n u s d ng h p lí chúng s mang l i r t nhi u tác d ng tích c c cho s c kh e, Atiso, L c tiên tây là m t trong nh ng lo i th o m c ó. Atiso ã ư c s d ng như v i nhi u tác d ng như gi i ng a ung thư, gi m cholesterol, c gan, l i ti u, kích thích tiêu hóa, p da… ư c r t nhi u ngư i tiêu dùng l a ch n.<br />
<br />
Còn L c tiên tây hay g i là chanh dây ư c s d ng như m t lo i th o dư c làm an th n và i u tr ch ng m t ng , ngoài ra còn có tác d ng l i ti u, lá có tác d ng làm mau lành v t thương. T i nư c ta hi n nay di n tích tr ng hai lo i th o dư c này r t l n, s n ph m nư c u ng t Atiso chưa còn L c tiên tây c trái và lá l n áp ng nhu c u trên th trư ng, u có nh ng tác d ng t t v i s c kh e, tuy nhiên t i<br />
<br />
nư c ta h u như ch có các s n t trái L c tiên tây còn lá thì h u như ít s d ng. Vì nh ng lí do trên tôi ch n tài: “Nghiên c u s n xu t nư c u ng óng p, mát gan mà ăn cay;<br />
<br />
chai t hoa Atiso – lá L c tiên tây”. S k t h p hai lo i th o m c này s cho ra m t s n ph m r t t t cho s c kh e, không nh ng có tác d ng làm còn an th n, mang l i c m giác tho i mái, d ng . Nư c u ng này r t phù h p v i cu c s ng ph i ti p xúc v i nhi u th c ph m có tính nóng như rư u, bia, s d ng c a lá chanh dây, a d ng hóa s n ph m trên th trư ng. 2. M c ích c a tài công vi c nhi u căng th ng, m t m i như ngày nay. Ngoài ra nâng cao ư c giá tr<br />
<br />
-2-<br />
<br />
Xác th c ph m.<br />
<br />
nh các thông s thích h p t i m i công o n<br />
<br />
hoàn thi n ư c quy<br />
<br />
trình s n xu t nư c u ng t Atiso và L c tiên tây, t o ra s n ph m v sinh, an toàn<br />
<br />
3. Ý nghĩa c a<br />
<br />
tài<br />
<br />
Ý nghĩa khoa h c T o thêm tài li u tham kh o v quá trình s n xu t nư c u ng t lo i th o m c Atiso và L c tiên tây cho nh ng ngư i nghiên c u, s n xu t trong lĩnh v c th c ph m. Ý nghĩa th c ti n - T o ra ư c m t lo i s n ph m m i trên th trư ng, a d ng hóa s n ph m nư c u ng óng chai. Ngư i tiêu dùng có nhi u s l a ch n s n ph m có l i cho s c kh e hơn. - Nâng cao giá tr s d ng Atiso, lá L c tiên tây giúp ngư i nông dân nâng cao ư c thu nh p, c i thi n 4. N i dung nghiên c u - Xác nh hàm lư ng khoáng, tro trong nguyên li u. nh ư c các thông s thích i s ng.<br />
<br />
- Xây d ng quy trình, b trí các thí nghi m xác h p cho các công o n trong quy trình.<br />
<br />
- S n xu t s n ph m theo quy trình tìm ư c, ánh giá ch t lư ng s n ph m.<br />
- Sơ b tính giá thành s n ph m.<br />
<br />
-3-<br />
<br />
Chương 1. T NG QUAN<br />
1.1. T ng quan v trà th o m c 1.1.1. Gi i thi u chung v trà th o m c a. Ngu n g c, tình hình tiêu th trà th o dư c t i Vi t Nam và trên th gi i [7], [8] Bên c nh các s n ph m t trà (chè) ã ư c s d ng lâu con ngư i ã bi t s d ng các lo i th o m c i thì hi n nay t i<br />
<br />
nư c ta và th gi i xu t hi n m t dòng s n ph m m i g i là trà th o m c. T xưa làm thu c hay làm th c ăn, ho c có th ch bi n thành các lo i nư c u ng b ng phương pháp th công. Hi n nay các s n ph m trà th o m c s n xu t trên quy mô công nghi p ã ư c s d ng r ng rãi. Trà th o m c là lo i trà ư c ch bi n t lá, hoa, qu hay r cây t thiên nhiên. Chúng có r t nhi u tác d ng t t cho s c kh e nh ch nhi u polyphenol m t ch t ch ng oxi hóa, phòng ng a các b nh ung thư và nhi u h p ch t có l i khác. Nư c u ng t th o m c không xa l v i ngư i tiêu dùng các nư c như M , Ý, Tây Ban Nha, Hà Lan, Pháp, Anh và B ...Nhưng t i Vi t Nam chúng ch th c s bùng n vào năm 2009 v i s n ph m trà th o m c Dr Thanh c a công ty Tân Hi p Phát. Trên th trư ng hi n nay các s n ph m t th o m c r t a d ng v i s tham gia c a nhi u nhà s n xu t khác nhau. Trung bình m i năm, m t ngư i Vi t Nam ch u ng kho ng 3 lít nư c gi i khát óng chai không c n, trong khi m c bình quân c a ngư i Philippines là 50 lít m t năm. ây là cơ h i r t l n cho các doanh nghi p trong nư c. Và theo s li u kh o sát tháng 5.2011 c a Công ty Nielsen, doanh s c a ngành hàng trà u ng li n chi m 30,5%, cao nh t trên t ng th trư ng nư c gi i khát t i Vi t Nam. Hơn 50% ngư i tiêu dùng thành ph ang chuy n d n sang các lo i nư c t nhiên, ít ng t trong khi s n ph m nư c có gas ang d n bão hòa…Kh o sát th trư ng h ng năm t i nư c ta cho th y, nư c u ng không gas tăng kho ng trên 10%, trong khi ó nư c có gas gi m kho ng 5%. T i nư c ta b công thương cũng ã có quy t ho ch phát tri n rư u-bia- nư c gi i khát nh 2435/Q -BCT v quy n 2025. Trong<br />
<br />
n năm 2015, t m nhìn<br />
<br />
-4-<br />
<br />
ó m c tiêu giai o n 2011 – 2015: Giai o n 2015 – 2025:<br />
<br />
n 2015 s n lư ng nư c gi i khát t 11 t lít.<br />
<br />
t 4 t lít.<br />
<br />
n 2025 s n lư ng nư c gi i khát<br />
<br />
b. L i ích c a vi c u ng trà th o m c [9] Trà th o m c không ch là m t lo i nư c u ng nhi u l i ích cho s c kh e như: + Ng a ung thư, giúp ngăn ch n quá trình lão hóa, b o v t bào c a cơ th nh trong trà th o m c có ch a h p ch t polyphenol và flavonoid. + Giúp cho quá trình trao i ch t ư c tăng cư ng, không ch a calo: M t i thư ng th c mà còn có r t<br />
<br />
trong nh ng nguyên ngân gây nên béo phì là do các ch t trong cơ th không ư c chuy n hóa t t, dư th a calo trong cơ th . Trà th o m c s giúp cho cơ th trao ch t t t hơn, ch c n u ng m i ngày 5 tách trà thì có th + U ng trà th o m c có th giúp gi m nguy cơ ngày thì nguy cơ m c cơn au tim t cháy 70-80 calo. t qu và au tim: M t<br />
<br />
nghiên c u 5, 6 năm c a Hà Lan nh n th y n u chúng ta u ng 2-3 tách trà en m i t t th p hơn ngư i không u ng trà t i 70%. U ng trà có th gi cho các huy t m ch trơn mư t và không b ngh n. + B o v h mi n d ch: M t cu c th nghi m trên 21 ngư i tình nguy n u ng 5 tách trà m i ngày trong 4 tu n, ngư i ta nh n th y r ng ho t mi n d ch trong máu c a ngư i u ng trà cao hơn + Giúp răng ch c kh e: Có m t s ý ki n cho r ng u ng trà làm cho răng x u, ó là vì khi u ng trà mà b thêm ư ng. Còn th t ra khi u ng trà không ư ng b n s có hàm răng ch c kh e do trong trà có ch a tanin và fluoride có th làm răng sát l i g n nhau. Ngoài ra u ng trà còn giúp xương c ng cáp, v ng ch c hơn. c. U ng trà th o m c an toàn [10], [11] Trà th o m c giúp tìm l i s quân bình cơ th , s c kh e và v p. Tuy nhiên ng c a h<br />
<br />
không nên vư t quá li u lư ng vì khi ó có th gây ra nh ng tác h i cho cơ th . Theo dư c sĩ Ph m Th Li n, Phó khoa Dư c b nh vi n y h c c truy n thành ph H Chí Minh cho bi t: nhìn chung ông y không k nhau nên có th dùng 2, 3 lo i trà ch a b nh. Tuy nhiên m i lo i trà ng a, ch a b nh khác nhau nên ngư i gi i khát không sao. Nhưng dùng v i li u lư ng ch a b nh c n lưu dùng n u ch<br />
<br />
-5-<br />
<br />
ý. N u dùng trà trà th o m c<br />
<br />
ch a b nh khác nhau thì b nh nhân c n<br />
<br />
n khám<br />
<br />
các b nh<br />
<br />
vi n ho c phòng m ch ông y<br />
<br />
ư c b t m ch chu n oán b nh trư c khi u ng<br />
<br />
ch a b nh, dùng b a bãi có th gây ra b nh.<br />
<br />
Khi b cao huy t áp n u mua trà ch a cao huy t áp u ng vào th i gian dài s b h huy t áp, r t nguy hi m. N i nhi u m n có th do nóng gan ho c suy gan nhưng n u t ý u ng trà nhu n tràng có th làm suy gan n ng thêm. U ng trà xanh vào bu i t i s gây m t ng , ti u êm, ho c ăn th c ph m ch a nhi u protein s không t t. Khi dùng trà th o m c c n ch n s n ph m c a nh ng nhà s n xu t uy tín, trên bao bì có ghi rõ thành ph n, kh i lư ng, s ăng kí…<br />
<br />
V i ph n mang thai u ng trà g ng s lư ng nh vào bu i sáng có th gi m bu n nôn. Tuy nhiên ho t ch t gingerol trong g ng có th gây m ng m ch máu nên dùng lâu s không t t. Các lo i trà nói chung mang thai ph i u ch a cafein, ch t này có kh năng i qua nhau thai, vào t i thai nhi và nh hư ng t i em bé trong b ng nên các bà m c bi t chú ý. Bác sĩ khuyên r ng thai ph s d ng càng ít cafein thì càng t t cho s c kh e và b n thân em bé, thai ph không nh t thi t ph i tránh u ng trà mà là s d ng h p lý các lo i trà hàng ngày, không nên u ng nhi u hơn 2-3 tách trà m t ngày. 1.1.2. Gi i thi u m t s trà th o m c trên th trư ng [2], [12] Trên th trư ng có r t nhi u lo i trà th o m c M t s lo i trà th o m c ph bi n: + Trà kh qua: Tên ti ng anh: Gohyah tea ( Bitter grourd, Captain tea, Bitter melon tea) Thành ph n: 100% kh qua Công d ng: B m t, nhu n gan, l i ti u. + Trà thanh nhi t: Tên ti ng anh: The reshment tea Thành ph n: T th o m c t nhiên như chè, lá cam th o, hoa hòe, th o quy t minh. Công d ng: Gi i khát, gi i nhi t, b máu, gi m au u, gi m huy t áp. d ng óng chai, túi l c…<br />
<br />