Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Sử dụng lý thuyết tình huống trong dạy học phần Hóa hữu cơ lớp 11 trung học phổ thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH<br /> ------------<br /> <br /> Nguyễn Thị Minh Tâm<br /> <br /> SỬ DỤNG LÝ THUYẾT TÌNH HUỐNG TRONG<br /> DẠY HỌC PHẦN HÓA HỮU CƠ<br /> LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> TP HỒ CHÍ MINH− 2011<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH<br /> ------------<br /> <br /> Nguyễn Thị Minh Tâm<br /> <br /> SỬ DỤNG LÝ THUYẾT TÌNH HUỐNG TRONG<br /> DẠY HỌC PHẦN HÓA HỮU CƠ<br /> LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> Chuyên ngành: LL và PP dạy học bộ môn hóa học<br /> Mã số: 60 14 10<br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> HƯỚNG DẪN KHOA HỌC<br /> <br /> TS. LÊ HUY HẢI<br /> <br /> TP HỒ CHÍ MINH − 2011<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> ----------Để hoàn thành luận văn này, ngoài nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự giúp<br /> đỡ to lớn của các thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và các em HS.<br /> Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến:<br /> - Ban Giám hiệu trường Đại học Sư phạm TP.HCM, phòng Sau đại học, quí thầy<br /> cô đã tận tình giảng dạy và tạo mọi điều kiện để các học viên học tập, nghiên cứu và<br /> hoàn thành khóa học.<br /> - Thầy Lê Huy Hải, thầy Trịnh Văn Biều cùng các thầy cô ở khoa Hóa – Trường<br /> Đại học Sư phạm TP.HCM đã hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn<br /> thành luận văn.<br /> - Các thầy cô giáo trường THPT Vĩnh Lộc (TP.HCM), Lý Thường Kiệt (TP.HCM),<br /> Nguyễn Văn Linh (Bình Thuận), Lê Hồng Phong (Đồng Nai) đã giúp đỡ tôi rất nhiều<br /> trong quá trình thực nghiệm sư phạm.<br /> - Cuối cùng xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn ủng hộ, động viên,<br /> giúp đỡ để tôi có thể hoàn thành tốt luận văn.<br /> <br /> Tác giả<br /> <br /> Nguyễn Thị Minh Tâm<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang phụ bìa<br /> Lời cảm ơn<br /> Mục lục<br /> Danh mục các chữ viết tắt<br /> Danh mục các bảng<br /> Danh mục các hình<br /> MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1<br /> Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ....... 5<br /> 1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu .................................................................................. 5<br /> 1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 5<br /> 1.1.2. Ở Việt Nam ............................................................................................... 7<br /> 1.2. Đổi mới phương pháp dạy và học ....................................................................... 9<br /> 1.2.1. Phương pháp dạy học ................................................................................ 9<br /> 1.2.2. Những xu hướng đổi mới phương pháp dạy học ...................................... 9<br /> 1.3. Lý thuyết tình huống ......................................................................................... 10<br /> 1.3.1. Tam giác học sinh – thầy giáo – môi trường [43]................................... 10<br /> 1.3.2. Ba giả thuyết về học tập [18] .................................................................. 12<br /> 1.3.3. Tình huống tiền sư phạm [40]................................................................. 13<br /> 1.3.4. Tình huống sư phạm [43]........................................................................ 16<br /> 1.3.5. Chướng ngại nhận thức [43] ................................................................... 20<br /> 1.4. Phương pháp dạy học tình huống ...................................................................... 21<br /> 1.4.1. Cơ sở tâm lý học của phương pháp dạy học tình huống [36] ................. 21<br /> 1.4.2. Tình huống dạy học ................................................................................ 22<br /> 1.4.3. Phương pháp dạy học tình huống ........................................................... 27<br /> 1.4.4. Ưu điểm và hạn chế của PPDH tình huống ............................................ 29<br /> 1.5. Thực trạng của việc ứng dụng PPDH tình huống ............................................. 32<br /> Chương 2 SỬ DỤNG LÝ THUYẾT TÌNH HUỐNG TRONG DẠY HỌC PHẦN HÓA<br /> HỮU CƠ 11 THPT................................................................................................... 38<br /> 2.1. Giới thiệu tổng quan về phần hóa hữu cơ THPT .............................................. 38<br /> 2.1.1. Nội dung phần hóa học hữu cơ chương trình THPT [3] ......................... 38<br /> 2.1.2. Kiến thức trọng tâm phần hóa hữu cơ lớp 11 THPT [5]......................... 39<br /> <br /> 2.1.3. Một số điểm cần chú ý khi giảng dạy phần hóa hữu cơ [3] .................... 40<br /> 2.2. Xây dựng và sử dụng tình huống để dạy học phần hóa hữu cơ ........................ 41<br /> 2.2.1. Nguồn thông tin, dữ liệu giúp xây dựng ngân hàng tình huống ............. 41<br /> 2.2.2. Nguyên tắc xây dựng tình huống dạy học phần hóa hữu cơ 11 THPT... 43<br /> 2.2.3. Nguyên tắc sử dụng tình huống dạy học phần hóa hữu cơ ..................... 44<br /> 2.2.4. Qui trình dạy học môn hóa bằng phương pháp dạy học tình huống ....... 45<br /> 2.3. Hệ thống các tình huống dạy học hóa học hữu cơ 11 THPT ............................ 49<br /> 2.4. Sử dụng tình huống trong dạy học hóa học ....................................................... 69<br /> 2.4.1. Những yêu cầu chung trong thiết kế giáo án .......................................... 69<br /> 2.4.2. Các nguyên tắc áp dụng tình huống dạy học hóa học ............................. 70<br /> 2.5. Một số giáo án minh họa ................................................................................... 71<br /> Chương 3 ................................................................................................................ 111<br /> THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ................................................................................. 111<br /> 3.1. Mục đích thực nghiệm ..................................................................................... 111<br /> 3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm .................................................................................... 111<br /> 3.3. Đối tượng thực nghiệm ................................................................................... 111<br /> 3.3. Nội dung thực nghiệm ..................................................................................... 111<br /> 3.4. Tiến hành thực nghiệm .................................................................................... 112<br /> 3.5. Kết quả thực nghiệm ....................................................................................... 114<br /> KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 126<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 129<br /> PHỤ LỤC .....................................................................................................................<br /> <br />