intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Ảnh hưởng của hoạt động kinh tế - xã hội đến chất lượng nước sông Phan, tỉnh Vĩnh Phúc

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:111

Thêm vào BST
Báo xấu
58
lượt xem 4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày hiện trạng chất lượng nước nước sông Phan, tỉnh Vĩnh Phúc và các nguồn gây ô nhiễm nguồn nước sông từ các hoạt động KT-XH trong lưu vực; đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện chất lượng nước; góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng dân cư sinh sống ở lưu vực sông.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Ảnh hưởng của hoạt động kinh tế - xã hội đến chất lượng nước sông Phan, tỉnh Vĩnh Phúc

  1. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này tôi đã nhận được sự quan tâm và giúp đỡ  từ nhiều đơn vị tổ chức và cá nhân. Tôi xin gửi lời cảm  ơn chân thành đến các thầy cô giáo của bộ môn   Quản lý môi trường cũng như  các thầy cô trong khoa Môi trường đã tận  tình dạy bảo, truyền đạt cho tôi kiến thức nền tảng trong suốt thời gian  học tập. Tôi đặc biệt xin gửi lời cảm  ơn chân thành tới thầy giáo PGS.TS.   Lưu Đức Hải, người trực tiếp hướng dẫn khoa học đã đóng góp ý kiến và  tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu khoa học,   thực hiện và hoàn thành luận văn. Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn đến đề tài “Cải tạo cảnh quan sinh thái và  bảo vệ môi trường lưu vực sông Phan” đã cung cấp cho tôi nhiều số  liệu,  tài liệu để tôi hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin cảm  ơn sự  giúp đõ nhiệt tình của các cán bộ  lãnh đạo,  các đồng nghiệp nơi tôi đang công tác, bạn bè và những người thân đã hết  sức tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành  luận văn.  Luận văn tốt nghiệp không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong  nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô giáo và các bạn  đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!                                                                    Hà Nội, ngày   tháng   năm 2010                                                                                     Tác giả Trần Thị Kim Lan – K16                     i
  2. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường                                                                                     Trần Thị Kim Lan MỤC LỤC  LỜI CẢM ƠN                                                                                                                                                        ....................................................................................................................................................      I  MỤC LỤC                                                                                                                                                            ........................................................................................................................................................       II  DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT                                                                                                                             .........................................................................................................................       IV  DANH MỤC HÌNH                                                                                                                                              ..........................................................................................................................................       V  Hình 01                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Bản đồ hành chính tỉnh Vĩnh Phúc                                                                                                                          ......................................................................................................................     v  Hình 02                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Bản đồ sông Phan, tỉnh Vĩnh Phúc                                                                                                                          ......................................................................................................................     v  Hình 03                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biến động các chỉ tiêu lý ­ hóa môi trường nước sông Phan                                                                                  ..............................................................................     v  Hình 04                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biểu đồ biến động các yếu tố lý – hóa trên dòng sông Phan                                                                                 .............................................................................     v  Hình 05                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biến động các chỉ tiêu hóa học môi trường nước sông Phan                                                                                 .............................................................................     v  Hình 06                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biểu đồ biến động các yếu tố hóa học trên dòng sông Phan                                                                                 .............................................................................     v  Hình 07                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biến động nồng độ các kim loại nặng trong môi trường nước sông Phan                                                            ........................................................      v  Hình 08                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Hàm lượng các kim loại nặng trong trầm tích đáy sông Phan                                                                                ............................................................................      v  Hình 09                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biểu đồ biến động các yếu tố hóa học trên dòng sông Phan                                                                                 .............................................................................     v  Hình 10                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biến động chỉ số Coliform và E.coli trong nước sông Phan                                                                                   ...............................................................................     v  Hình 11                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biểu đồ biến động các yếu tố sinh học trên dòng sông Phan                                                                                ............................................................................     v  Hình 12                                                                                                                                                                    ................................................................................................................................................................      v  Biểu đồ so sánh lượng nước thải (m3/năm) giữa năm 2007 và 2020 (ước tính)                                                   ...............................................      v  DANH MỤC BẢNG BIỂU                                                                                                                                 .............................................................................................................................       VI  MỞ ĐẦU                                                                                                                                                                ............................................................................................................................................................      1  1. ĐẶT VẤN ĐỀ                                                                                                                                                     .................................................................................................................................................     1  2. MỤC TIÊU, Ý NGHĨA CỦA LUẬN VĂN                                                                                                                ...............................................................................................................        3  2.1. Mục tiêu                                                                                                         .....................................................................................................      3  2.2. Ý nghĩa                                                                                                           ......................................................................................................     3  3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU                                                                                                                                     .................................................................................................................................      3  4. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN                                                                                                                              .............................................................................................................................        4  CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ KHU VỰC NGHIÊN CỨU                                                                          ......................................................................      5  1.1 TỔNG QUAN CHUNG VỀ VĨNH PHÚC                                                                                                  ..............................................................................................      5  1.1.1. Điều kiện tự nhiên                                                                                     ................................................................................      5  1.1.1.1. Vị trí địa lý và phạm vi ranh giới tỉnh                                                                                                         .....................................................................................................      5 Trần Thị Kim Lan – K16                     ii
  3. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường         1.1.1.2. Các yếu tố khí hậu, địa hình, thủy văn                                                                                                      ..................................................................................................      7  1.1.2. Điều kiện kinh tế ­ xã hội                                                                        ....................................................................       12  1.1.2.1. Kinh tế                                                                                                                                                      ..................................................................................................................................................      12  1.1.2.2. Văn hóa ­ xã hội                                                                                                                                        ....................................................................................................................................       15  1.1.2.3. Giáo dục    – y tế                                                                                                                                         .....................................................................................................................................      15  1.1.2.4. Văn hóa – thông tin – thể thao – phát thanh truyền hình                                                                          ......................................................................       16  1.1.2.5. An ninh ­ quốc phòng                                                                                                                               ...........................................................................................................................      17  1.2. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KT ­ XH LƯU VỰC SÔNG PHAN                                                               ...........................................................       17  1.2.1. Điều kiện tự nhiên                                                                                   ...............................................................................      17  1.2.2. Điều kiện kinh tế ­ xã hội.                                                                       ...................................................................       19  1.2.2.1. Đặc điểm dân cư, nguồn nhân lực và các vấn đề xã hội                                                                        ....................................................................      20  1.2.2.2. Tình hình kinh tế                                                                                                                                       ...................................................................................................................................       24  1.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ MÔI TRƯỜNG LƯU VỰC SÔNG PHAN                                                      ..................................................       29  CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU                                                                                            ........................................................................................       31  2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU                                                                                        ....................................................................................       31  2.2.  PHƯƠNG PHÁP THU THẬP TƯ LIỆU VÀ PHÂN TÍCH XỬ LÝ TƯ LIỆU                                                              .............................................................         33  2.3.  PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRA, PHỎNG VẤN THỰC ĐỊA;                                                                                         .....................................................................................       34  2.4. PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT, LẤY MẪU, PHÂN TÍCH MẪU                                                                                ...............................................................................         34  2.5. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU                                                                                                                   ..................................................................................................................         35  2.6. PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO ẢNH HƯỞNG MÔI TRƯỜNG                                                                                       ...................................................................................       35  CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN                                                                      ..................................................................       36  3.1. HIỆN TRẠNG CÁC NGUỒN THẢI VÀO SÔNG                                                                                                  .................................................................................................         36  3.1.1. Nguồn thải rắn                                                                                         .....................................................................................       37  3.1.2. Nguồn thải lỏng                                                                                       ...................................................................................       39  3.2. HIỆN TRẠNG CHẤT LƯỢNG NƯỚC SÔNG PHAN                                                                                              ..........................................................................................       42  3.2.1. Nhóm chỉ tiêu lý – hóa                                                                              ..........................................................................      43  3.2.2. Nhóm chỉ tiêu hóa học                                                                              ..........................................................................      47  3.2.3. Nhóm chỉ tiêu sinh học                                                                             .........................................................................       54  3.3. ẢNH HƯỞNG MÔI TRƯỜNG CỦA HOẠT ĐỘNG KT – XH TỚI CHẤT LƯỢNG NƯỚC SÔNG PHAN                        ....................       58  3.3.1. Tác động của hoạt động nuôi trồng thủy sản                                         .....................................       59  3.3.2. Tác động của hoạt động nông lâm nghiệp                                              ..........................................       60  3.3.3.  Tác động của các khu công nghiệp và các cơ sở sản xuất                    ................       64  3.3.4. Tác động của các khu dân cư trong lưu vực sông Phan                          ......................       66  3.4.DỰ BÁO TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CỦA HOẠT ĐỘNG KT­XH ĐẾN CHẤT LƯỢNG NƯỚC SÔNG PHAN                 .............       68  3.4.1. Dự báo tác động của hoạt động nuôi trồng thủy sản                             .........................       70  3.4.2. Dự báo tác động của hoạt động nông nghiệp                                         ....................................       71  3.4.3. Dự báo tác động của hoạt động công nghiệp                                         .....................................      76  3.4.4. Dự báo tác động của quá trình tăng dân số và đô thị hóa                        ....................       81  3.5. DỰ BÁO TÁC ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG DU LỊCH                                                                                               ...........................................................................................       83  3.6. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP GIẢM THIỂU TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG CỦA HOẠT ĐỘNG KT­XH ĐẾN CLN SÔNG   PHAN                                                                                                                                                               ..............................................................................................................................................................         85  KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ                                                                                                                             .........................................................................................................................       88  TÀI LIỆU THAM KHẢO                                                                                                                                  ..............................................................................................................................       91  PHẦN PHỤ LỤC                                                                                                                                                ............................................................................................................................................       93 Trần Thị Kim Lan – K16                     iii
  4. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BVMT Bảo vệ môi trường CCN  Cụm công nghiệp CNH­HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CLN Chất lượng nước GDP Tổng thu nhập quốc nội  KCN Khu công nghiệp KT – XH Kinh tế xã hội TT Thị trấn TCCP Tiêu chuẩn cho phép TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam TN&MT Tài nguyên và môi trường Trần Thị Kim Lan – K16                     iv
  5. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TP Thành phố TSS Tổng chất rắn lơ lửng WHO Tổ chức Y tế thế giới  DANH MỤC HÌNH Hình 01 Bản đồ hành chính tỉnh Vĩnh Phúc Hình 02 Bản đồ sông Phan, tỉnh Vĩnh Phúc Hình 03 Biến động các chỉ tiêu lý ­ hóa môi trường nước sông Phan Hình 04 Biểu đồ biến động các yếu tố lý – hóa trên dòng sông Phan Hình 05 Biến động các chỉ tiêu hóa học môi trường nước sông Phan Hình 06 Biểu đồ biến động các yếu tố hóa học trên dòng sông Phan Hình 07 Biến động nồng độ  các kim loại nặng trong môi trường nước   sông Phan Hình 08 Hàm lượng các kim loại nặng trong trầm tích đáy sông Phan Hình 09 Biểu đồ biến động các yếu tố hóa học trên dòng sông Phan Hình 10 Biến động chỉ số Coliform và E.coli trong nước sông Phan Hình 11 Biểu đồ biến động các yếu tố sinh học trên dòng sông Phan Hình 12 Biểu đồ  so sánh lượng nước thải (m3/năm) giữa năm 2007 và   2020 (ước tính) Trần Thị Kim Lan – K16                     v
  6. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 01 Chế độ thời tiết tại các trạm khí tượng (2005 – 2007) Bảng 02 Các chỉ tiêu kinh tế đạt được giai đoạn 2002 ­ 2007 Bảng 03 Diện tích và dân số các xã trong khu vực nghiên cứu Bảng 04 Diện tích đất nông nghiệp và sản lượng lúa theo các xã Bảng 05 Tổng đàn vật nuôi phân theo các xã Bảng 06 Tải lượng ô nhiễm của gia súc, gia cầm Bảng 07 Dự báo tăng trưởng kinh tế Vĩnh Phúc đến năm 2020 Bảng 08 Quy hoạch phát triển ngành trồng trọt tỉnh Vĩnh Phúc đến  2010 Bảng 09 Tổng lượng nước thải từ hoạt động chăn nuôi Bảng 10 Quy   hoạch   phát   triển   các   khu   công   nghiệp,   cụm   công  nghiệp đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 Bảng 11 Quy hoạch phát triển làng nghề  tiểu thủ  công nghiệp đến  năm 2010 và định hướng đến 2020 Bảng 12 Ước tính lưu lượng và tải lượng thải các khu công nghiệp,  cụm công nghiệp trên lưu vực sông Phan Bảng 13 Ước tính lượng thải một số thành phần trong nước Bảng 14 Chỉ tiêu phát triển du lịch tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2020 Trần Thị Kim Lan – K16                     vi
  7. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        MỞ ĐẦU 1. Đặt vấn đề Sự phát triển kinh tế, xã hội và môi trường luôn có quan hệ chặt chẽ  với nhau. Môi trường được hiểu là các yếu tố tự nhiên và xã hội bao quanh   con người có  ảnh hưởng tới con người và tác động qua lại với các hoạt  động sống của con người như sinh vật, không khí, đất, nước,  ... [2].Trong  đó, nước là một phần không thể thiếu của môi trường và cũng là ngôi nhà  chung của nhiều loài sinh vật mà sự tồn tại của con người cũng phụ thuộc   vào ngôi nhà chung đó. Theo Chiến lược Quốc gia về Tài nguyên nước đến   năm 2020 của Hội đồng Quốc gia về tài nguyên nước (2006) thì tài nguyên  nước là thành phần chủ yếu của môi trường sống, là yếu tố đặc biệt quan  trọng đảm bảo thực hiện thành công các chiến lược, qui hoạch, kế  hoạch  phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh quốc gia.  Phát triển kinh tế ­ xã  hội phải gắn với khả năng nguồn nước, với việc bảo vệ  và phát triển tài   nguyên nước. Khai thác, sử dụng tài nguyên nước phải mang tính tổng hợp,   đa mục tiêu, kết hợp hài hoà lợi ích của từng ngành, từng địa phương và  cộng đồng trong mối quan hệ tổng thể giữa thượng lưu và hạ lưu, giữa các   vùng, khu vực, bảo đảm tính cân đối, có trọng điểm nhằm đạt hiệu quả KT  ­ XH cao và bảo vệ môi trường [9]. Trong những năm vừa qua, Việt Nam đã có những bước tiến mạnh  mẽ về kinh tế, đạt được nhiều thành tựu to lớn, nhiều khu đô thị mới, khu   công nghiệp đã mọc lên, mức sống của người dân đã được cải thiện rõ rệt.   Cùng với sự  phát triển về  kinh tế, xã hội thì những vấn đề  môi trường   cũng đã nảy sinh. Chất lượng môi trường nước, không khí có hiện tượng   suy thoái ở nhiều nơi, đặc biệt là các khu vực có hoạt động sản xuất nông  nghiệp và công nghiệp cường độ  cao. Ngoài ra, việc phát triển mạnh mẽ  Trần Thị Kim Lan – K16                     1
  8. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        các khu đô thị, khu công nghiệp, dân cư  cũng là một trong những nguyên  nhân khiến môi trường thiên nhiên, hệ thống thủy văn và nước ngầm bị xáo  trộn. Sự suy giảm về môi trường không khí, nước, cùng với việc khai thác  không  hợp lý cũng dẫn dến sự suy giảm về tài nguyên sinh vật. Vĩnh Phúc vốn là một tỉnh nông nghiệp và hiện nay nông nghiệp vẫn  đóng góp một phần quan trọng trong cơ  cấu kinh tế  của tỉnh. Tuy nhiên,  trong những năm gần đây, tình hình KT ­ XH của tỉnh Vĩnh Phúc đã có sự  biến đổi rõ rệt, tốc độ  quá trình đô thị  hóa và công nghiệp hóa diễn ra khá  nhanh. Nhiều khu công nghiệp, cụm công nghiêp, các cơ  sở sản xuất, làng  nghề  được hình thành, việc phát triển về  đường giao thông, tập trung về  dân cư, các hoạt động ăn theo tăng nhanh. Các hoạt động công nghiệp rất   đa dạng như sản xuất gạch ngói, đúc nhôm, tái sản suất sắt thép phế  thải,   sản xuất bao bì, sản xuất thức ăn gia súc... Nhiều cơ  sở  sản xuất xả  thải   không qua xử  lý hoặc   những trang thiết bị  xử  lý không đạt tiêu chuẩn,  không đáp  ứng được qui định về  xả  thải đều xả  trực tiếp ra môi trường   đặc biệt là xuống sông. Các khu công nghiệp, cơ  sở  sản xuất, làng nghề  nằm xen lẫn trong các khu dân cư, bên bờ  sông làm  ảnh hưởng đến đời  sống của nhân dân về  nhiều mặt, nhất là về  chất lượng nước. Mặc dù đã  có những cố  gắng trong quản lý, kiểm soát nhưng chất lượng môi trường  không khí, môi trường nước vẫn có dấu hiệu bị ô  nhiễm. Sông Phan là sông nội tỉnh có lưu vực rộng nhất tỉnh Vĩnh Phúc. Sông  Phan vừa là nguồn cấp nước và thoát nước cho nhiều huyện và thị  xã của  tỉnh Vĩnh Phúc (Tam Đảo, Tam Dương, Vĩnh Tường, Yên Lạc, thành phố  Vĩnh   Yên,   thị   xã   Phúc   Yên,   một   phần   huyện   Mê   Linh   và   huyện   Bình  Xuyên). Từ thời Pháp, sông Phan đã được coi như là mạch máu của ruộng  đồng, làm nhiệm vụ tưới tiêu quan trọng. Tuy nhiên, trong những năm gần  Trần Thị Kim Lan – K16                     2
  9. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        đây, chất lượng nước sông đã bị suy giảm. Tải lượng và số lượng điểm xả  chất thải (rắn, lỏng) vào các sông trên tỉnh Vĩnh Phúc nói chung và sông  Phan nói riêng tăng nhanh đã làm suy giảm nhanh chóng chất lượng nước   sông, các hoạt động này cũng đã làm  ảnh hưởng đến cảnh quan sinh thái  hai bên bờ sông và ảnh hưởng đến môi trường sống của dân cư trong vùng.  Do vậy, việc nghiên cứu, đánh giá các hoạt động kinh tế ­ xã hội trong lưu   vực sông là cần thiết và đề tài nghiên cứu về “Ảnh hưởng của hoạt động   kinh tế  ­ xã hội đến chất lượng nước sông Phan, tỉnh Vĩnh Phúc”  đã  được chọn làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp. Đồng thời, đề  xuất  một số giải pháp nhằm cải thiện chất lượng nước; góp phần bảo vệ  môi  trường và sức khỏe cộng đồng dân cư sinh sống ở lưu vực sông. 2. Mục tiêu, ý nghĩa của luận văn. 2.1. Mục tiêu ­ Có được bức tranh về hiện trạng chất lượng nước nước sông Phan,   tỉnh Vĩnh Phúc và các nguồn gây ô nhiễm nguồn nước sông từ  các hoạt  động KT – XH trong lưu vực. ­ Dự  báo  ảnh hưởng của các hoạt động KT – XH đến chất lượng   nước sông và đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện, nâng cao chất lượng  nước sông; góp phần bảo vệ môi trường lưu vực sông Phan. 2.2. Ý nghĩa  Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần quản lý chất lượng nước  sông Phan nói riêng và các sông của tỉnh Vĩnh Phúc nói chung. 3. Nội dung nghiên cứu ­ Đánh giá chung về tình hình phát triển KT ­ XH của lưu vực sông Phan.  ­ Điều tra khảo sát thực tế vùng lưu vực sông. Trần Thị Kim Lan – K16                     3
  10. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        ­ Lấy mẫu nước phân tích ­ Phân tích ảnh hưởng của các hoạt động KT ­ XH tới CLN sông Phan  ­ Phân tích về  các vấn đề  môi trường, KT ­ XH và đề  xuất một số  kiến  nghị về bảo vệ chất lượng nước sông. 4. Cấu trúc của luận văn. Luận văn gồm 3 chương: Chương I: Tổng quan về khu vực nghiên cứu. Chương II: Phương pháp nghiên cứu Chương III: Kết quả nghiên cứu và thảo luận. Ngoài ra còn có phần mở  đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ  lục. Trần Thị Kim Lan – K16                     4
  11. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ KHU VỰC NGHIÊN CỨU 1.1 TỔNG QUAN CHUNG VỀ VĨNH PHÚC 1.1.1. Điều kiện tự nhiên  1.1.1.1. Vị trí địa lý và phạm vi ranh giới tỉnh Vĩnh Phúc là tỉnh trung du thuộc vùng Đông Bắc – Bắc Bộ có tọa độ  địa lý : 21008’ ­ 21019’ vĩ độ Bắc và 1050109’ ­ 105047’ kinh độ Đông.  Phía Bắc giáp 2 tỉnh Thái Nguyên và Tuyên Quang.  Phía Tây giáp tỉnh Phú Thọ.  Phía Nam giáp Hà Nội.  Phía Đông giáp hai huyện Sóc Sơn và Đông Anh – Hà Nội. Trần Thị Kim Lan – K16                     5
  12. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường                   Diện tích tự nhiên : 1.371km2. Hình 01 : Bản đồ hành chính tỉnh Vĩnh Phúc [11]. Với vị  trí nằm ở  cửa ngõ Tây Bắc của Thủ  đô Hà Nội, ở  vùng đỉnh  của châu thổ sông Hồng,Vĩnh Phúc có nhiều thuận lợi cho sự phát triển KT   ­ XH của tỉnh:  Tiếp giáp với sân bay quốc tế Nội Bài, gần thủ đô Hà Nội là một lợi  thế  của Vĩnh Phúc vì đó là trung tâm có sức hút toàn diện vÒ c¸c mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, gi¸ trÞ lÞch sö v¨n ho¸, ®ång thêi lµ n¬i cung cÊp th«ng tin, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ tiÕp thÞ thuËn lîi ®èi víi mäi miÒn ®Êt níc và với thế giới. Nằm trên tuyến đường giao thông quan trọng chạy qua như quốc lộ  2,  đường sắt Hà Nội – Lào Cai, với các tuyến đường thủy như  sông Lô,   Trần Thị Kim Lan – K16                     6
  13. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        sông Hồng. Đặc biệt sông Hồng là tuyến đường thuỷ quan trọng, thuận lợi  cho vận chuyển hàng hóa và du khách giao lưu với các tỉnh trong cả nước.  Là một trong 8 tỉnh thuộc vùng kinh tế  trọng điểm phía Bắc, Vĩnh   Phúc có vai trò rất quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế  khu vực  và quốc gia.  1.1.1.2. Các yếu tố khí hậu, địa hình, thủy văn Về khí hậu  Cũng như các tỉnh khác thuộc Bắc bộ, Vĩnh Phúc nằm trong vùng khí  hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm, nhiệt độ trung bình hằng năm là 24,20C; đ­ ược chia thành 4 mùa trong năm, trong đó có 2 mùa rõ rệt là mùa m ưa và  mùa khô. Những biến động về  điều kiện thời tiết, khí hậu trong 3 năm gần  đây được cung cấp bởi trạm quan trắc khí tượng Vĩnh Yên và Tam Đảo,  thể hiện trong bảng sau (bảng 01) [4]: Bảng 01: Chế độ thời tiết tại các trạm khí tượng (2005 – 2007) Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 TT Chỉ tiêu Tam  Vĩnh  Tam  Vĩnh  Tam  Vĩnh  Đảo Yên Đảo Yên Đảo Yên 1 Nhiệt độ (0C ) 18,5 23,2 18,8 24,6 18,7 24,5 2 Độ ẩm (%) 88,0 82,3 88,6 79,6 87,0 78,6 3 Lượng mưa  2.538,3 1.484,2 2.002,2 1.370,1 1.522,9 1.166,6 Trần Thị Kim Lan – K16                     7
  14. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 TT Chỉ tiêu Tam  Vĩnh  Tam  Vĩnh  Tam  Vĩnh  Đảo Yên Đảo Yên Đảo Yên (mm) Số giờ nắng   4 1.218,2 1.407,7 1.199,7 1.401,0 1.296,5 1.545,3 (giờ) Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh Vĩnh Phúc 2007  Theo số  liệu thống kê, lượng mưa năm của các vùng trong tỉnh thể  hiện rõ sự khác biệt. Do địa hình trong khu vực có dãy núi Tam Đảo án ngữ  phía Bắc thượng nguồn sông Phan chắn gió Đông Nam nên sinh ra vùng có  mưa lớn phía thượng nguồn sông, vào khoảng 1.500 mm đến 2.450 mm.  Phần   hạ   lưu   thuộc   vùng   đồng   bằng   lượng   mưa   chỉ   còn   1.500­1.600  mm/năm. Vùng đồng bằng lượng mưa năm phân bố  tương đối đều. Theo  chế độ gió mùa, lượng mưa trong năm hình thành 2 mùa rõ rệt: ­  Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10, chiếm 75 ­ 85% tổng lượng mưa  năm. Tháng có lượng mưa lớn nhất là tháng 7, 8 với tổng lượng mưa phổ  biến xấp xỉ trên dưới 300 mm. Cá biệt, tại trạm Tam Đảo, lượng mưa các   tháng này bình quân vượt trên 400 mm. Thời gian này  ở  hạ  lưu lưu vực   thường bị úng, lụt vì lượng mưa lớn lại tập trung trong vài ba ngày. ­ Mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, lượng mưa nhỏ, thường  chỉ chiếm 10 ­ 15% tổng lượng mưa năm. Tháng mưa nhỏ nhất là tháng 12   và tháng 1, nhiều năm lượng mưa bằng 0 mm. Thông thường, lượng mưa  chỉ  đạt trên dưới 20mm, nghĩa là chỉ  bằng một nửa khả  năng bốc hơi. Do  vậy, trong giai đoạn này khu vực thường bị khô hạn và thiếu nước nghiêm  trọng [5]. Trần Thị Kim Lan – K16                     8
  15. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        Về  địa hình  Tỉnh Vĩnh Phúc nằm trong  khu vực chuyển tiếp giữa miền núi và  đồng bằng có địa hình đa dạng, thấp dần từ Đông Bắc xuống Tây Nam, có  3 vùng sinh thái đặc trưng rõ rệt: đồng  bằng, trung du, miền núi [12]. Phía  Bắc là dãy núi Tam Đảo, phía Tây và Nam giới hạn bởi sông Lô và sông   Hồng. Điểm cao nhất là núi Tam Đảo, với độ cao 1.529m, vùng gò đồi cao   trung bình 15 – 20m, vùng đất canh tác nông nghiệp và vùng đất thấp nhất  từ 8 – 12m. Vùng đồng bằng gồm toàn bộ  lãnh thổ  các huyện Vĩnh Tường,Yên  Lạc, phần lớn huyện Mê Linh và thị  xã Vĩnh Yên, có diện tích 46,8 nghìn  ha.  Vùng trung du chiếm phần lớn diện tích của huyện Tam Dương,   Bình Xuyên với 24,9 nghìn ha.  Vùng núi chiếm phần lớn diện tích của huyện Lập Thạch, Tam Đảo  và một phần của huyện Bình Xuyên với diện tích 65,3 nghìn ha.  Về thủy văn Vĩnh Phúc có một mạng lưới sông, suối khá dày đặc với ba hệ thống  sông chính là sông Hồng, sông Phó Đáy và sông Phan (sông Cà Lồ).  Do địa hình thấp lại được bao bọc bởi hệ thống đê điều và hệ thống   đường bộ, kênh mương nên trên các lòng sông nhiều đoạn hình thành các  đầm tự nhiên có tác dụng chứa nước thải và cấp nước vào thời điểm sông   cạn kiệt nước. Trần Thị Kim Lan – K16                     9
  16. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        Nguồn nước ngầm của tỉnh Vĩnh Phúc có trữ  lượng không lớn, đạt  khoảng 1 triệu m3/ngày đêm. Một số  điểm đang khai thác có trữ  lượng   92.450m3/ngày đêm, trong đó cấp A+B là 18.600 m3 /ngày đêm [13]. Ngoài hệ thống sông ngòi và trữ lượng nước ngầm, Vĩnh Phúc còn có  nhiều đầm, hồ  lớn tự  thiên, như: Đầm Vạc (Vĩnh Yên)  ; đầm Rưng, vực  Xanh, vực Quảng Cư, đầm Ngũ Kiên (Vĩnh Tường); đầm Tam Hồng, đầm  Cốc Lâm (Yên Lạc), hồ  Đá Ngang, hồ  Khuôn, hồ  Suối Sải (Lập Thạch );  đầm   Riệu   (Phúc   Yên)… ;   nhân   tạo   có   hồ   Đại   Lải   (Mê   Linh);   hồ   Xạ  Hương (Bình Xuyên); hồ Làng Hà (Tam Dương); hồ Vân Trục, hồ Bò Lạc  (Lập Thạch)…  Như  vậy, xét về  lâu dài nguồn nước cung cấp cho hoạt   động phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc chủ yếu là nước mặt từ  sông Hồng, sông Phó Đáy, sông Phan, nước mưa và nước được tích trữ  trong các đầm, hồ tự nhiên và nhân tạo. Tài nguyên thiên nhiên ­ Tài nguyên đất  Vùng đồi gò trung du Vĩnh Phúc kéo dài từ Lập Thạch qua Vĩnh Yên   đến Mê Linh là vùng đất mở rộng từ chân núi Tam Đảo ra tới gần quốc lộ  2 là vùng phù sa cổ được nâng lên, có tầng dày đất sét pha cát có lẫn một ít   sỏi và cuội rất thích hợp để trồng cây ăn quả, cây công nghiệp dài ngày và   cây lương thực phụ. Vùng đồng bằng châu thổ  kéo dài từ  vùng đồi gò ra  tận thung lũng sông Hồng, sông Lô   là vùng đất phù sa mới, được bồi tụ  trong thời toàn tân, chứa nhiều khoáng chất và vi lượng nên rất phì nhiêu,  mầu mỡ, sẵn nước cộng với khí hậu ôn hoà, rất thuận lợi cho việc thâm  canh phát triển nền công nghiệp trồng lúa nước [10]. ­ Tài nguyên khoáng sản :  Trần Thị Kim Lan – K16                     10
  17. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        Khoáng sản gồm : nhóm khoáng sản nhiên liệu, nhóm phi kim loại và  nhóm vật liệu xây dựng. Nhóm vật liệu xây dựng  ở  Vĩnh Phúc chiếm  ưu  thế   bao   gồm   đất   sét   làm   gạch   ngói,   đá   xây   dựng,   cuội,   cát   sỏi.   Nhóm  khoáng sản nhiên liệu có than nâu  ở  xã Đạo Trù, Bạch Lưu, Đồng Thịnh  (huyện   Lập   Thạch),   than   bùn   tập   trung   ở   vùng   Văn   Quán   (huyện   Lập  Thạch) và Hoàng Đan, Hoàng Lâu (huyện Tam Dương). Nhóm khoáng sản  kim loại có trữ  lượng nhỏ  và phân tán gồm các điểm dọc theo đứt gẫy  sườn Tây Nam dãy Tam Đảo. Đáng chú ý có Barit dưới dạng tảng lăn  ở  vùng cao Đạo Trù (huyện Tam Đảo) thường đi liền với chì, kẽm. Đồng có  tại các điểm khoáng ở suối Son. Vàng được xác định tập trung dọc theo đứt  gãy Tây Nam dãy Tam Đảo, các vành phân tán  ở  ĐạoTrù, Minh Quang,   Ngọc Thanh. Nhóm khoáng sản phi kim loại  chủ yếu là cao lanh  phân bố  ở Tam Dương, Vĩnh Yên, Lập Thạch [4]. ­ Độ che phủ rừng Năm 2004, tổng độ  che phủ  rừng tại tỉnh Vĩnh phúc đạt 27.812,4  ha  chiếm 20,3% tổng diện tích. Khu vực có độ  che phủ  rừng lớn nhất là khu   vực Vườn Quốc gia Tam Đảo và vùng đệm. Diện tích rừng trồng phân bố  rải rác tại Tam Đảo và huyện Lập Thạch. Trong khoảng từ  năm 2002 –  2004, diện tích trồng rừng tăng nhẹ từ 17.527,9 ha tới 18,368 ha năm 2004,   diện tích rừng trồng được duy trì  ổn định. Chất lượng của rừng che phủ  trong tỉnh tương đối thấp do việc khai thác gỗ  trước đây và việc tiếp tục   xâm hại rừng để  lấy củi đốt và lâm sản. Hiện nay, các hoạt động thuộc  chương trình 661 đang được thực hiện nhằm tăng diện tích che phủ  rừng  trong vùng đệm của Vườn Quốc gia Tam Đảo. Diện tích đất lâm nghiệp  của   tỉnh   Vĩnh   Phúc   theo   số   liệu   của   Sở   TN&MT   tỉnh   năm   2008   là:  Trần Thị Kim Lan – K16                     11
  18. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        32.875,96 ha, chiếm 38,33% đất nông nghiệp; gồm 10.821,52 ha đất rừng  sản xuất, 6.617,21 ha đất rừng phòng hộ  và 15.437,23 ha đất rừng đặc  dụng [5]. ­ Đa dạng sinh học Vĩnh Phúc là tỉnh có hệ động, thực vật rất phong phú và đa dạng, có  giá trị  kinh tế, khoa học cao, nhưng tập trung chủ  yếu  ở vùng Tam Đảo.  Vườn quốc gia Tam Đảo với sự đa dạng về đất đai và khí hậu nên hệ động  thực vật rừng  ở  đây rất phong phú (khoảng 2000 loài thực vật, 840 loài  động vật), nhiều loài đặc hữu và quí hiếm) [3]. Bên cạnh đó, ở đây còn có  mật độ côn trùng cao nhất tại Việt Nam (theo tổ chức Birdlife International,   2004). Trong đó, hơn 120 loài đang bị đe dọa. Có những loài có ý nghĩa rất   quan trọng và được đánh giá mức đe dọa trên toàn cầu bao gồm cả loài Cá   cóc   của   Việt   Nam   (Paramesotriton   deloustali)   (theo   tổ   chức   Birdlife  International, 2004) [5]. Đây là khu bảo tồn rất quan trọng đối với nhiều loài động thực vật  đang bị đe dọa tại tỉnh Vĩnh Phúc. Các khu vực khác của tỉnh bị hạn chế về  khả năng bảo tồn các nguồn đa dạng do bị chuyển đổi và bị xâm lấn thông  qua  việc  khai  thác   đất  rừng   để   phát  triển   đô  thị,  công  nghiệp  và   nông  nghiệp.  1.1.2. Điều kiện kinh tế ­ xã hội 1.1.2.1. Kinh tế     Vĩnh Phúc vốn là một tỉnh thuần nông, tuy nhiên trong những năm  gần đây cơ cấu kinh tế đã dịch chuyển dần sang công nghiệp – xây dựng và  dịch vụ  ­ du lịch, giảm tỷ trọng nông – lâm – thủy sản. Năm 1997 cơ  cấu  nông nghiệp chiếm 52%, dịch vụ 36%, công nghiệp 12%, thu ngân sách đạt  Trần Thị Kim Lan – K16                     12
  19. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        gần 100 tỷ đồng. Đến năm 2004, cơ cấu kinh tế là công nghiệp 49,7%; dịch  vụ 26,2%; nông nghiệp còn 24,1%. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 8  năm (1997­2004) là 16,6%. Tổng   giá   trị   GDP   của   tỉnh   đã   tăng   từ   5.254,26   tỷ   năm   2004   lên  9.078,76 tỷ  năm 2007. GDP bình quân đầu người liên tục tăng và đạt 15,7  triệu đồng vào năm 2007. Tỷ  trọng công nghiệp ­ xây dựng tăng nhanh từ  49,1% năm 2004 và   61,1% năm 2007. Trong đó, công nghiệp chế biến chiếm tỷ trọng lớn trong   cơ  cấu ngành (87­90%). Một số  ngành công nghiệp  đã chuyển sang sử  dụng   công   nghệ   cao,   nhiều   khu,   cụm   công   nghiệp   tập   trung   được   xây  dựng, tạo môi trường hấp dẫn đầu tư    [6]. Đã có hàng trăm doanh nghiệp  trong nước và nước ngoài với tổng mức vốn đầu tư khoảng gần 600 triệu   USD và 15.600 tỷ đồng, được đầu tư   ở 14 cụm, khu công nghiệp, khu vui  chơi, giải trí, du lịch trên khắp địa bàn [4]. Kinh tế đối ngoại và thương mại có bước phát triển rõ rệt. Các cụm  thương mại ­ dịch vụ   ở  thị  xã, thị  tứ  từng bước được hình thành. Mạng  lưới chợ  nông thôn tiếp tục phát triển, hoạt động dịch vụ  ngày càng đa  dạng,hàng hóa phong phú đáp ứng được nhu cầu phục vụ cho sản xuất và  tiêu dùng của nhân dân. Trong những năm qua, tỉnh Vĩnh Phúc đã đạt được nhiều thành tựu  quan trọng về kinh tế. Có thể thấy điều đó qua bảng thống kê các chỉ  tiêu  kinh tế của tỉnh trong những năm gần đây như sau: Bảng 02: Các chỉ tiêu kinh tế đạt được giai đoạn 2002­2007 Trần Thị Kim Lan – K16                     13
  20. Luận văn thạc sĩ Khoa học môi trường        Đơn vị  Chỉ tiêu 2004 2005 2006 2007 tính GDP­ giá 1994: Tỷ đồng 5.254,26 6.220,89 7.277,30 9.078,76 Nông ­ lâm nghiệp,  Tỷ đồng 1.310,49 1.369,96 1.404,30 1.137,14 thuỷ sản Công nghiệp ­ xây  Tỷ đồng 2.567,92 3.183,90 3.865,78 5.204,11 dựng Dịch vụ Tỷ đồng 1.375,85 1.667,11 2.007,22 2.437.50 Cơ cấu GDP ­   % 100,0 100,0 100,0 100,0 giá thực tế Nông ­ lâm nghiệp,  % 23,9 20,5 17,3 14,2 thuỷ sản Công nghiệp ­ xây  % 49,1 52,4 57,0 61,1 dựng Dịch vụ % 27,0 27,1 25,7 24,7 GDP bình quân   đầu người Triệu  Theo giá thực tế 6,692 8,522 11,580 15,700 đồng Triệu  Theo giá 1994 4,524 5,322 6,311 10,530 đồng Ngàn  Giá trị kim ngạch  USD 142.608,7 198.896 257.956 343.904 xuất khẩu Giá trị kim ngạch  Triệu  356,72 405.765 544.141 604.341 nhập khẩu USD Tổng thu ngân sách  Tỷ đồng 2.087,7  3,443 4,467 5,711 trên địa bàn Tổng chi ngân sách  Tỷ đồng 1.463,79 1.855,71 2.913,01 4,356 địa phương Số người được giải  Ngàn  19,5 21,5 23,4 25,3 quyết việc làm người Nguồn: Niên giám thống kê Vĩnh Phúc 2007 [5]. Trần Thị Kim Lan – K16                     14
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
841 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1