intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:103

Thêm vào BST
Báo xấu
178
lượt xem 39
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nhằm đánh giá công nghệ xử lý nước thải đã và đang áp dụng tại một số làng nghề chế biến bún ở Việt Nam dựa trên bộ tiêu chí được xây dựng; đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý cho công nghệ được khuyến cáo để hoàn thiện và áp dụng cho các làng nghề chế biến bún khác.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý

  1. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN  ­­­­­­­­­­­­ TRẦN THỊ HỒNG GẤM ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI LÀNG NGHỀ CHẾ BIẾN BÚN  VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ XỬ LÝ LUẬN VĂN THẠC SĨ  KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG
  2. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn Thạc sĩ Khoa học “Đánh giá công nghệ xử lý  nước thải làng nghề chế biến bún và đề  xuất giải pháp nâng cao hiệu quả  xử  lý”  là do tôi thực hiện với sự  hướng dẫn của Cô GS.TS Đặng Kim Chi –   trường Đại học Bách Khoa Hà Nội. Đây không phải là bản sao chép của bất kỳ  cá nhân, tổ  chức nào. Các số liệu, nguồn thông tin trong Luận văn là do tôi điều  tra, trích dẫn, tính toán và đánh giá. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về  những nội dung mà tôi đã trình bày trong   Luận văn này Hà Nội, ngày      tháng       năm 2013                                                                                 H ỌC VIÊN                                                                                     Tr ần Th ị H ồng G ấm ii Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  3. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 iii Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  4. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin được bày tỏ  lòng biết  ơn sâu sắc đến GS.TS Đặng  Kim Chi, người đã trực tiếp hướng dẫn tôi thực hiện Luận văn này, người luôn   quan tâm động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm Luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể các thầy cô giáo trong Khoa  Môi trường, đặc biệt là các thầy cô Bộ môn Công nghệ Môi trường ­ trường Đại   học Khoa học Tự  nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội đã trang bị  cho tôi những   kiến thức bổ ích, thiết thực cũng như những sự nhiệt tình, ân cần dạy bảo trong   2 năm học vừa qua.  Tôi xin chân thành cảm  ơn Phòng Môi trường, Phòng Thí nghiệm Tổng  hợp ­ Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi  trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành Luận văn. Cuối cùng tôi xin gửi sự  biết  ơn sâu sắc đến bố  mẹ, bạn bè và đồng  nghiệp đã quan tâm, động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và làm Luận   văn. Hà Nội, ngày      tháng       năm 2013                                                                                   H ỌC VIÊN                                                                                     Tr ần Th ị H ồng G ấm iv Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  5. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19  MỤC LỤC Bảng 1.4: Các thông số ô nhiễm trong nước thải làng bún Phú Đô........................................................11 v Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  6. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 Phân bố làng nghề CBLTTP trên cả  nước...................................................4 Bảng 1.2. Nguyên liệu đầu vào, đầu ra để sản xuất được 1 tạ bún  ............................8 Bảng 1.3. Tải lượng các chất ô nhiễm trong nước thải một số làng nghề  bún...........9 Bảng 1.4: Các thông số ô nhiễm làng bún Phú  Đô...................................................10 Bang 1.5. Đăc tr ̉ ̣ ưng cua n ̉ ươc thai san xuât bun t ́ ̉ ̉ ́ ́ ại hệ thống cống chung  cuối làng Phú  Đô.......................................................................................................................11 Bảng 1.6: Đặc điểm thổ nhưỡng khu vực nghiên cứu làng bún Khắc  Niệm............12 Bảng 3.1 : Bảng lượng hóa đánh giá công nghệ theo tiêu chí tối  đa.........................41 Bảng 3.2 : Tình hình chế biến bún tại Khắc  Niệm....................................................44 Bảng 3.3 : Kết quả phân tích chất lượng nước thải làng bún Khắc  Niệm.................46 Bảng 3.4. Thông số của các hạng mục chính trong sơ đồ xử lý như  sau..................48 Bảng 3.5. Chi phí cho khu xử  lý...............................................................................    49     vi Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  7. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 Bảng 3.6: Kinh phí vận hành bảo dưỡng công trình xử lý  nước thải làng  bún xã Khắc  Niệm ................................................................................................................5 0    Bảng 3.7 : Kết quả phân tích nước thải qua từng công đoạn xử  lý...........................50 Bảng 3.8. Kết quả phân tích chất lượng nước thải làng nghề bún Khắc  Niệm T5­ 2013...........................................................................................................................5    1    Bảng 3.9.  Kết quả phân tích chất lượng nước thải làng nghề bún Khắc  Niệm T6­ 2013...........................................................................................................................5    1    Bảng 3.10. Bảng điểm đánh giá thử nghiệm công nghệ xử lý nước thải của làng  nghề CB bún Khắc   Niệm..........................................................................................5 4    Bảng 3.11. : Kết quả phân tích chất lượng nước thải làng bún Phú  Đô....................6    0   Bảng 3.12: Chi phí xây dựng cho khu xử lý nước thải bún Phú Đô (năm   1995)......6 1    Bảng 3.13: Chi phí vận hành, bảo dưỡng cho khu xử lý nước thải bún PĐ   (1995)..6 1    Bảng 3.14: Quy đổi chi phí xây dựng theo chỉ số giá tiêu dùng năm   2011..............6 2    Bảng 3.15: Quy đổi chi phí vận hành theo chỉ số giá tiêu dùng năm   2011...............6 2    Bảng 3.16: Kết quả chất lượng nước thải làng nghề chế biến bún Phú Đô năm   1996...........................................................................................................................6 2    vii Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  8. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 Bảng 3.17. Bảng điểm đánh giá thử nghiệm công nghệ xử lý nước thải của làng  nghề CB bún Phú   Đô.................................................................................................6 4    Bảng 3.18: Bảng tóm tắt đánh giá bằng điểm theo tiêu chí   chính............................ 67     Bảng 3.19: Hiệu quả xử lý nước thải làng bún Khắc Niệm qua từng công   đoạn.....7 1    viii Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  9. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 DANH MỤC HÌNH Hình 1.1. Sự phân bố các làng nghề Việt Nam theo khu  vực.....................................4 Hình 1.2. Sơ đồ công nghệ chế biến bún công nghệ cải  tiến......................................8 Hình 1.3. Sơ đồ hệ thống xử lý nước thải bằng kỹ thuật bùn hoạt tính               ....................16     Hình 1.4. Sơ đồ hệ thống xử lý nước thải ứng dụng bể  UASB.................................17 Hình 1.5. Sơ đồ hệ thống xử lý nước thải bằng công nghệ lọc sinh học nhỏ  giọt....18 Hình 1.6. Sơ đồ hệ thống xử lý nước thải ứng dụng bể  ABR...................................20  Hình 1. 7   . Các module c   ủa DEWATS .......................................................................2    2     Hình 1. 8   . Ý nghĩa c   ủa hoạt động đánh giá công nghệ xử lý chất    thải ......................2    4   Hình 3.1: Quy trình sản xuất bún làng nghề bún Khắc Niệm – Bắc   Ninh ................4    5    Hình 3. 2   ơ đồ công nghệ xử lý nước thải áp dụng tại làng nghề bún Khắc      S  Niệm ..   47  Hình 3. 3    Quy trình s   ản xuất bún tại làng bún Phú    Đô . .............................................58 Hình 3.4 Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải áp dụng tại làng bún Phú  Đô.................60 ix Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  10. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT BOD5 Biochemical Oxygen  Nhu cầu oxy sinh hóa (mg/l) Demand Bộ TN&MT,  Bộ Tài nguyên và Môi trường Bộ KH&CN Bộ Khoa học và công nghệ  BF Baffle Reactor bể phản ứng kị khí có các vách ngăn CBLTTP Chế biến lương thực thực phẩm COD Chemical Oxygen  Nhu cầu oxy hóa học (mg/l) Demand CPI:  chỉ số giá người tiêu dùng CB Chế biến CTR Chất thải rắn DEWATS Decentralized  Wastewater Treatment  System ETV Environment  Đánh giá công nghệ Môi trường technology Validation KLN Kim loại nặng NĐ­CP Nghị định – Chính phủ QCVN Quy chuẩn Việt Nam TP Thành phố TCCP Tiêu chuẩn cho phép SS Suspended Solids Chất rắn lơ lửng (mg/l) UBND Ủy ban nhân dân Viện KH&CNMT Viện Khoa học và công nghệ môi  trường VSV Vi sinh vật x Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ  khoa học 
  11. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay, thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang có những bước   phát triển mạnh mẽ, cùng với sự phát triển các ngành công nghiệp nặng, vừa và  nhẹ thì các làng nghề nông thôn cũng đóng góp một vai trò quan trọng. Vượt lên   trên những nhu cầu nông nghiệp, các làng nghề  điển hình  ở  đồng bằng sông   Hồng đã sản xuất ra nhiều mặt hàng với chất lượng cao hơn, không chỉ có giá trị  trong nước mà còn có thể sánh ngang với các mặt hàng thủ công trên thế giới.  Hiện nay, cả nước có trên 1.300 làng nghề được công nhận và 3.200 làng có  nghề  trong đó làng nghề  lương thực thực phẩm khoảng 11,9%. Hoạt động sản  xuất trong các làng nghề đã và đang có nhiều đóng góp vào ổn định đời sống người  dân và phát triển kinh tế ­ xã hội, tạo việc làm cho hơn 11 triệu lao động trong cả  nước [21].  Với việc ban hành nghị  định số  134/2004/NĐ­CP ngày 9/6/2004 về  việc khuyến khích phát triển nông nghiệp nông thôn của Chính phủ  thì tốc độ  phát triển mở rộng của các làng nghề truyền thống diễn ra khá mạnh.  Phần lớn các làng nghề  chưa có quy hoạch hợp lý, quy mô sản xuất nhỏ,  phân tán, đan xen với khu dân cư, công nghệ lạc hậu và thiếu ổn định, đã và đang  gây ra những vấn đề môi trường trầm trọng, gây ô nhiễm môi trường nước, môi  trường không khí và môi trường đất cũng như  tác động trực tiếp tới sức khỏe   của dân cư  tại làng nghề  [24]. Đối với môi trường nước, nhóm các làng nghề  chế biến lương thực thực phẩm là nhóm làng nghề đóng vai trò quan trọng nhất   đối với việc gây ô nhiễm nguồn nước mặt. Nhóm làng nghề  này sử  dụng một   lượng lớn nước cho quá trình chế biến và thải ra một lượng lớn chất hữu cơ (ví  dụ  tinh bột của quá trình chế  biến bún, miến...). Do vậy, nước thải từ  các làng  nghề nói trên không những có lưu lượng lớn mà còn có nồng độ ô nhiễm khá cao  (trong đó chủ yếu là chất hữu cơ và chất rắn lơ lửng) [12]. Trong những năm gần đây, ở  nước ta đã có một số  công trình nghiên cứu   cũng như  dự  án xử  lý chất thải cho các làng nghề  chế  biến lương thực thực   1 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  12. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 phẩm, sử dụng lại chất thải làm thức ăn gia súc, tận dụng khí gas cho sinh hoạt   và và sử  dụng các chế  phẩm vi sinh trong công nghệ  xử  lý [19]. Tuy nhiên, các   công trình này còn mang tính chất đơn lẻ, tách rời từng khâu mà chưa liên hoàn   đồng bộ từ  quy hoạch, xử lý đến sử  dụng chất thải và quản lý tổng hợp nguồn   thải. Một số  giải pháp công nghệ  được đề  xuất quá phức tạp, giá thành xử  lý   cao, thiếu tính ổn định, bền vững nên ngay sau khi xây dựng, hệ thống đã không  phát huy được tác dụng [20].Các chuyên gia nhận định rằng, hạn chế  của công   nghệ hiện hành và các hoạt động có liên quan như cơ chế chính sách hiện hành,   vấn đề quản lý, kiểm soát, đầu tư  và vận hành công nghệ... chính là các nguyên   nhân then chốt, đang tạo ra các rào cản lớn đối với công tác QLMT nói chung và  XLNT tập trung tại các làng nghề [6]. Làng nghề  chế  biến bún rất phát triển đại diện cho các vùng làng nghề  chế  biến lương thực thực phẩm về  hình thức tổ  chức sản xuất chế  biến, sản   xuất nông nghiệp. Công nghệ xử lý nước thải hiện có tại một số làng nghề đang  từng bước đem lại hiệu quả nhất định, giảm bớt những vấn đề  bức xúc về  môi  trường. Tuy nhiên, theo thời gian số hộ tham gia làm bún ngày một tăng, hệ thống  thu gom nước thải chưa đồng bộ, nước thải không chỉ  đơn thuần là của riêng  làng nghề bún, dẫn đến lưu lượng nước thải tăng theo vượt quá công suất thiết   kế của hệ thống xử lý, các quy trình quản lý, chế độ vận hành, bảo dưỡng chưa   được thực hiện đúng kỹ  thuật. Điều này gây  ảnh hưởng không nhỏ  đến chất   lượng nước thải sau khi xử lý [25]. Từ những bất cập trên, để góp phần bảo vệ sức khỏe của cộng đồng dân  cư, hạn chế tới mức thấp nhất các tác động tiêu cực đến chất lượng môi trường   và đưa ra các giải pháp thích hợp để  nâng cao hiệu quả  xử  lý nước thải làng  nghề  bún, trong luận văn này học viên thực hiện đề  tài: “Đánh giá công nghệ   xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu   quả xử lý”. 2 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  13. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 2. Mục tiêu của Đề tài: Đánh giá công nghệ  xử  lý nước thải đã và đang áp dụng tại một số làng   nghề chế biến bún ở Việt Nam dựa trên bộ tiêu chí được xây dựng Đề  xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả  xử  lý cho công nghệ  được   khuyến cáo để hoàn thiện và áp dụng cho các làng nghề chế biến bún khác 3. Nội dung nghiên cứu ­ Xây dựng bộ tiêu chí phù hợp đánh giá công nghệ  xử  lý nước thải làng  nghề chế biến bún Việt Nam. ­  Khảo sát hiện trạng sản xuất bún, lưu lượng nước thải tại làng nghề chế  biến bún Khắc Niệm và làng nghề chế biến bún Phú Đô. ­ Khảo sát công nghệ, hiện trạng xử  lý nước thải đã và đang áp dụng tại   làng nghề  chế  biến bún Khắc Niệm­Bắc Ninh và làng nghề  chế  biến bún Phú   Đô­Mễ Trì ­ Thử nghiệm áp dụng bộ tiêu chí đánh giá công nghệ  xử  lý nước thải đã  và đang áp dụng tại 2 làng nghề. ­ Lựa chọn công nghệ có điểm lượng hóa cao và đủ điều kiện áp dụng. ­ Đề  xuất giải pháp nâng cao hiệu quả  xử  lý của công nghệ  được khuyến  khích để  cải thiện hiệu quả xử  lý, nhân rộng cho những làng nghề  chế  biến bún   khác 3 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  14. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 1.1. Tổng quan làng nghề lương thực thực phẩm Việt Nam 1.1.1. Tình hình phát triển chung: Sự phát triển của làng nghề Việt Nam nói chung và làng nghề lương thực   hực phẩm nói riêng đã thể hiện những cung bậc thăng trầm trong mỗi giai đoạn  lịch sử, đặc biệt từ những năm đổi mới đến nay, dưới tác động của những biến  đổi to lớn về kinh tế ­ chính trị ­ xã hội ở trong nước.  Hiện nay, cả nước có trên 1.300 làng nghề được công nhận và 3.200 làng có  nghề, thuộc 11 nhóm ngành nghề  khác nhau. Hoạt động sản xuất trong các làng  nghề đã và đang có nhiều đóng góp vào ổn định đời sống người dân và phát triển  kinh tế  ­ xã hội, tạo việc làm cho hơn 11 triệu lao động trong cả  nước [21] . Sự  phân bố và phát triển các làng nghề CBLTTP không đồng đều trong cả nước. Các   làng nghề CBLTTP ở miền Bắc phát triển hơn ở miền Trung và miền Nam, chiếm   gần 70% số lượng các làng nghề trong cả nước, trong đó tập trung nhiều nhất và  mạnh nhất là  ở  vùng đồng bằng sông Hồng. Miền Trung có khoảng 111 làng  nghề, còn lại ở miền Nam hơn 300 làng nghề [7]. Hình 1.1. Sự phân bố các làng nghề Việt Nam theo khu vực Bảng 1.1. Phân bố làng nghề CBLTTP trên cả nước [4] Số  Số  Số  TT Tỉnh lượn TT Tỉnh lượn TT Tỉnh lượn g g g I Miền Bắc 145 II Miền Trung 42 III Miền Nam 10 1 TP Hà Nội 14 1 Thanh Hóa 19 1 TP Hồ Chí  3 4 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  15. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 Minh 2 Vĩnh Phúc 3 2 Nghệ An 2 2 Ninh Thuận 1 3 Hà Tây cũ 34 3 Hà Tĩnh 1 3 Bình Dương 1 4 Bắc Ninh 15 4 Quảng Trị 6 4 Đồng Nai 1 Hải  Thừa Thiên  5 8 5 2 5 An Giang 1 Dương Huế 6 Hưng Yên 13 6 TP Đà Nẵng 4 6 Tiền Giang 1 7 Hà Nam 2 7 Quảng Nam 1 7 Bến Tre 2 8 Nam Định 21 8 Bình Định 5 9 Thái Bình 22 9 Khánh Hòa 2 10 Ninh Bình 11 11 Hà Giang 1 12 Hòa Bình 1 Tổng số (I+II+III)= 197 1.1.2. Tình hình ô nhiễm tại một số  làng nghề  chế  biến lương thực thực   phẩm Làng nghề Việt Nam được cảnh báo với 100% mẫu nước thải có thông số  vượt tiêu chuẩn cho phép. Môi trường không khí bị  ô nhiễm có tính cục bộ  tại   nơi trực tiếp sản xuất, nhất là ô nhiễm bụi vượt tiêu  chuẩn cho phép (TCCP) và   ô nhiễm do sử  dụng nhiên liệu than củi. Tỷ  lệ  người dân làng nghề  mắc bệnh   cao hơn các làng thuần nông, thường gặp ở các bệnh về đường hô hấp, đau mắt,  bệnh đường ruột, bệnh ngoài da. Nhiều dòng sông chảy qua các làng nghề  hiện  nay đang bị  ô nhiễm nặng; nhiều ruộng lúa, cây trồng bị  giảm năng suất do ô  nhiễm không khí từ làng nghề [4]. Vấn đề  môi trường mà các làng nghề  đang phải đối mặt không chỉ  giới   hạn ở trong phạm vi các làng nghề mà còn ảnh hưởng đến người dân ở vùng lân   cận. Theo Báo cáo môi trường quốc gia năm 2008 với chủ  đề  "Môi trường làng   nghề  Việt Nam", Hiện nay “hầu hết các làng nghề   ở Việt Nam đều bị  ô nhiễm  môi trường (trừ  các làng nghề  không sản xuất hoặc dùng các nguyên liêu không   gây ô nhiễm như thêu, may...). Chất lượng môi trường tại hầu hết các làng nghề  đều không đạt tiêu chuẩn khiến người lao động phải tiếp xúc với các nguy cơ  gây hại cho sức khỏe, trong đó 95% là từ  bụi; 85,9% từ  nhiệt và 59,6% từ  hóa   5 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  16. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 chất. Kết quả khảo sát 52 làng nghề cho thấy, 46% làng nghề có môi trường bị ô  nhiễm nặng ở cả 3 dạng; 27% ô nhiễm vừa và 27% ô nhiễm nhẹ”[18]. Vấn đề ô nhiễm nước:  Ở Việt Nam, rất ít các làng nghề lương thực thực phẩm có hệ thống xử lý  nước thải, nước thải được đổ  trực tiếp ra hệ  thống kênh rạch chung hoặc ra  sông. Thường thì nước thải ra bị nhiễm màu nặng và gây ra hiện tượng đổi màu  đối với dòng sông nhận nước thải, có mùi rất khó chịu. Hơn nưa la s ̃ ̀ ự vượt quá  ́ ơi cac ham l TCCP đôi v ́ ́ ̀ ượng BOD, COD, SS, tổng Nito va coliform…[ ̀ 26]  ở  cả  nươc măt va n ́ ̣ ̀ ươc  ̀ ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̀ ưa cac mâm bênh nguy ́ ngâm, lam chêt cac sinh vât thuy sinh va ch ́ ́ ̀ ̣   ̣ hai cho con ngươi.̀ Vấn đề ô nhiễm không khí: Các chất khí ô nhiễm chủ yếu gồm: H2S, CH4, NH3... Ngoài ra, các làng nghề  chế biến lương thực thực phẩm cũng sử dụng một lượng không nhỏ các nhiên liệu   chất đốt (chủ  yếu là than, củi) cho các công đoạn đun, nấu các sản phẩm (mạch  nha, tráng miến, bún…) thải vào không khí các chất như CO, CO 2, SO2, NO2… Do  khí thải được phát tán nên hầu hết các chỉ tiêu này tại các làng nghề đều thấp hơn  tiêu chuẩn cho phép, song vẫn có ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân trong khu  vực và các vùng lân cận [15]. Ô nhiễm chất thải rắn:  Chất thải rắn phát sinh từ  hoạt động của chế  biến lương thực thực phẩm  chủ yếu là các đầu vỏ nguyên liệu đầu vào như vỏ sắn, đầu thừa củ dong, .... và xỉ  than 1.1.3. Một số thách thức chủ yếu đối với các làng nghề LTTP  hiện nay Sự  phát triển làng nghề  và các làng nghề  truyền thống đã góp phần thúc   đẩy chuyển dịch cơ  cấu nông thôn theo hướng giảm nhanh tỷ  trong giá trị  sản  xuất nông nghiệp, tăng giá trị  sản xuất công nghiệp và dịch vụ  nông thôn, góp  phần giải quyết việc làm cho nhiều người lao động. Sản xuất tại các làng nghề  6 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  17. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 đã tạo ra nhiều mặt hàng có giá trị  kinh tế  cao,   có thương hiệu và vươn ra thị  trường quốc tế. Tuy nhiên, các làng nghề hiện nay đang đứng trước nhiều khó khăn, nhiều  làng nghề còn phát triển nhỏ lẻ, manh mún, công nghệ  sản xuất thủ  công, thiết   bị  cũ lạc hậu. Tại các làng nghề  chưa có chiến lược xây dựng và phát triển   thương hiệu nên sản phẩm của một số làng nghề truyền thống chưa có tính cạnh  tranh trên thị trường, một số còn có nguy cơ bị nhái hàng gây ảnh hưởng đến giá   trị kinh tế của sản phẩm. Một số khó khăn mà làng nghề gặp phải như: ­ Quy mô sản xuất nhỏ lẻ, chật hẹp, khó mở rộng và phát triển sản xuất.  Làng nghề hầu hết nằm trong khu dân cư, nhiều hộ sản xuất tại nhà. Người lao  động chủ yếu vẫn là người dân địa phương, một số ít là người có kinh nghiệm,   có tuổi trong làng.  ­ Nội lực sản xuất còn thấp và các khâu bảo vệ môi trường, đảm bảo vệ  sinh an toàn thực phẩm kém hiệu quả, dẫn đến chất lượng sản phẩm không cao,   sức cạnh tranh yếu kém. Một số mặt hàng còn bị nhái dẫn đến cạnh tranh về giá  thành, gây ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người lao động ­  Nhiều làng nghề hoạt động gây ô nhiễm môi trường, một số làng nghề  có hệ thống xử lý ô nhiễm. Tuy nhiên xét về nhiều khía cạnh thì hoạt động phát   triển làng nghề  hiện đang làm gia tăng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, cả   ở  môi trường nước, rác thải sản xuất và ô  nhiễm không khí ­ Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường đối với khu  kinh tế và làng nghề đã từng bước được xây dựng nhưng thường ban hành chậm,   còn thiếu, chưa đồng bộ, có những quy định chồng chéo, khó triển khai thực hiện.  Nhiều tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường đã được ban hành  nhưng chậm được áp dụng, tính khả thi thấp, nhất là đối với các làng nghề Đứng  trước  thực  trạng  đó,   đòi hỏi   cần  có   những  chính  sách  phù  hợp,  nhằm tận dụng được những nguyên liệu đầu vào  ưu thế  của địa phương, nâng   7 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  18. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 cao thu nhập cho người dân. Đồng thời quan tâm đến việc xử  lý ô nhiễm môi   trường để đảm bảo cho sự phát triển lâu dài, hiệu quả. 1.2. Tổng quan làng nghề chế biến bún  1.2.1. Quy mô sản xuất:  Theo số  liệu thống kê, không có số liệu riêng về  các làng nghề  chế  biến  bún mà làng nghề chế biến bún nằm trong nhóm ngành chế biến lương thực thực  phẩm theo quy định tại Nghị định 66/2006/NĐ­CP ngày 07/7/2006 của Chính phủ  về chính sách phát triển ngành nghề nông thôn. Quy trình chế biến bún Gạo  Nước  Ngâm Gạo Nước thải Nước  Xay Bột Ủ chua (48h) Tách nước chua Nước thải Nước  Thấu bột sôi Vắt bún và làm  chín Nước thải Làm lạnh và vớt  bún Nước  thải  Bún thành phẩm 8 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  19. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 Hình 1.2 Sơ đồ công nghệ chế biến bún công nghệ cải tiến [4] Nguyên liệu và nguồn thải Bảng 1.2. Nguyên liệu đầu vào, đầu ra để sản xuất được 1 tấn bún [4] Đầu vào Đầu ra Lượng thải Các công  TT Lượn Sản  Lượn Chất  đoạn Nguyên liệu Nước thải g phẩm g thải ­ Gạo 450 kg Gạo  1 Đãi gạo 450 kg 3m3 ­ Nước 3 m3 sạch Ngâm  ­ Gạo sạch 450 kg Gạo  2 500 kg 0,95 m3 gạo ­ Nước 1 m3 ướt ­ Gạo ướt 500 kg Bột  3 Xay bột 0 ­ Nước, điện 3 m3 lỏng 4 Ủ chua Tách  ­Bột   lắng  Bột   có  5 nước  850kg 2,6 m3 chua W=50% chua ­Bột  850 kg Bột   sơ  1100  6 Nấu bột (W=50%) 0 0,25m3 chín kg ­ Nước sôi 1100  ­ Bột sơ chín 0,5 m3 kg Bún  1000  Xỉ than  7 Làm chín ­ Than (mang theo  5,2 kg chín kg 11 kg ­ Nước sôi bột hòa tan) 0,5 m3 1000  ­ Bún chín Bún  1000k 1,5 m3 8 Rửa bún kg ­ Nước nguội g (bột hòa tan) 1,5 m3 Rửa thiết  9 ­  Nước 1 m3 1 m3 bị, sàn Như  vậy để chế  biến được 1 tấn bún cần có 450 kg gạo, 10,25 m3 nước,  52 kg than và điện năng, và sẽ thải ra môi trường 9,55 m3 nước thải, 11 kg xỉ than 1.2.2. Một số vấn đề ô nhiễm môi trường của làng nghề chế biến bún  Vấn đề ô nhiễm nước Chế biến bún là một ngành có nhu cầu nước rất lớn và thải ra một lượng   nước thải không nhỏ, giàu chất hữu cơ gây ô nhiễm môi trường. Tùy theo nguyên  9 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
  20. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải làng nghề chế biến bún và đề xuất giải   pháp nâng cao hiệu quả xử lý – Trần Thị Hồng Gấm – Cao học KHMT K19 liệu đầu vào có thể  có BOD lên đến gần 5.500 mg/l, COD có thể  lên đến 8.000   mg/l [20]. Hầu hết nước thải có pH thấp, chất rắn lơ lửng khá cao, bên cạnh đó  nếu vào mùa hè thời tiết nóng nước thải có mùi hôi thối gây ảnh hưởng rất lớn  đến đời sống người dân. Bảng 1.3: Tải lượng một số chất ô nhiễm trong nước thải một số làng nghề bún  [4] Lưu lượng NT  COD BOD5 SS TT Làng nghề (m3/ ngày) kg/ngày kg/ngày kg/ngày 1 Bún Phú Đô 920 2.700 1.220 1.080 2 Bún Vũ Hội 3.600 6.766 3.740 2.706 Nước thải sản xuất phát sinh chủ yếu từ các công đoạn vo gạo, ép bột và   từ công đoạn cắt bún (đối với quy trình sản xuất bún tươi). Nước thải sản xuất   cùng với nước thải sinh hoạt và chất thải chăn nuôi (chất thải chăn nuôi không  được   xử   lý   được   bơm   rửa,   xả   ra   rãnh  thoát  nước)  được   tiêu  thoát  chung  ra   mương rãnh quanh làng rồi đổ  ra ao hồ, đồng ruộng và sông ngòi gây tác động   xấu tới sản lượng nuôi trồng thủy sản cũng như  sản lượng hoa màu. Do nước  thải với lưu lượng lớn lại không được bảo dưỡng thường xuyên nên có nhiều   đoạn mương rãnh vốn làm nhiệm vụ  tiêu thoát nước thải và nước mưa bị  bồi   lắng do hàm lượng chất rắn lơ  lửng trong nước thải cao, dòng chảy không lưu   thông được bốc lên mùi hôi thối nồng nặc, đây là kết quả của quá trình phân hủy  các chất hữu cơ trong nước thải do nước thải lâu ngày, gây ô nhiễm môi trường   không khí của làng nghề. Đây cũng là nguy cơ  tiềm  ẩn gây ra dịch bệnh cho   người dân sinh sống ở đây. Mặt khác, nước thải từ  hoạt động chăn nuôi không được xử  lý dưới bất  kỳ một hình thức nào (chẳng hạn như  biogas) nên các chất thải và nước thải từ  hoạt động chăn nuôi cũng xả  thẳng vào hệ  thống tiêu thoát nước trong làng và  các ao hồ nhỏ trong làng gây bồi lắng làm tắc nghẽn dòng chảy và làm ô nhiễm  môi trường hệ thống ao hồ nhỏ và khu vực xung quanh. 10 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên                                             Luận văn Thạc sĩ khoa  học
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2430 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2