Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết của học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:139

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài là nghiên cứu lý luận và thực trạng về bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên,đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang nhằm thực hiện có hiệu quả chương trình và sách giáo khoa mới và nâng cao chất lượng giáo dục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết của học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐỖ KHẮC PHÁT QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢHỌC TẬP CỦA HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG PTDTBT THCSHUYỆN XÍN MẦN, TỈNH HÀ GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐỖ KHẮC PHÁT QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG PTDTBT THCS HUYỆN XÍN MẦN, TỈNH HÀ GIANG Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.Phạm Minh Mục THÁI NGUYÊN - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, ngày 22 tháng 10 năm 2020 Tác giả luận văn Đỗ Khắc Phát i
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài “Quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết của học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang”, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, tạo điều kiện của tập thể Ban giám hiệu, các đoàn thể, tổ chuyên môn, CBGV, nhân viên các Trường PTDTBT THCS huyện Xin Mần, tỉnh Hà Giang. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành về sự giúp đỡ đó. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS PHẠM MINH MỤC - người thầy trực tiếp hướng dẫn khoa học và chỉ bảo cho tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, bạn bè, đồng nghiệp của tôi đang công tác tại các Trường PTDTBT THCS huyện Xin Mần, tỉnh Hà Giang, các em HS, phụ huynh HS và gia đình đã động viên, khích lệ, tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong thực hiện đề tài nhưng chắc chắn rằng đề tài sẽ còn có những hạn chế, thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy cô, đồng nghiệp và những người quan tâm đến đề tài này. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, ngày 22 tháng 10 năm 2020 Tác giả luận văn Đỗ Khắc Phát ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................... iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................................. vii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................ viii MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 3 4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 3 6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4 8. Cấu trúc của luận án.................................................................................................. 5 Chương 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN ............ 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................................ 6 1.1.1. Các nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên và bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên ........................................................................ 6 1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên .......................................................................................... 11 1.2. Trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở ............................................. 15 1.2.1. Vai trò và vị trí của Trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở .......... 15 1.2.2. Các yêu cầu của đội ngũ giáo viên trường PTDTBT THCS ............................ 15 1.2.3. Một số đặc điểm của học sinh các trường PTDTBC cấp THCS ...................... 16 1.3. Năng lực đánh kết quả học tập của học sinh và bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên ................................................................ 21 1.3.1. Các khái niệm cơ bản ........................................................................................ 21 1.3.2. Năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh............................................... 22 iii
1.3.3. Bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên ....... 25 1.4. Nội dung quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên THCS .................................................................................................... 29 1.4.1. Khái niệm .......................................................................................................... 29 1.4.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên THCS .................................................................................................... 35 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lí bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho đội ngũ giáo viên ......................................................... 41 1.5.1. Nhận thức của các cấp quản lí giáo dục về bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập .................................................................................................................. 41 1.5.2. Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lí trong bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập .................................................................................................................. 42 1.5.3. Cơ chế quản lí và sự phân cấp trong quản lí bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập ............................................................................................................ 42 1.5.5. Nhận thức của đối tượng bồi dưỡng ................................................................. 42 1.5.6. Chất lượng của lực lượng tham gia bồi dưỡng ................................................. 43 Kết luận chương 1 ....................................................................................................... 44 Chương 2:THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁKẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG PTDTBT THCSCHO GIÁO VIÊN HUYỆN XÍN MẦN, TỈNH HÀ GIANG ..................... 45 2.1. Khái quát về điều kiện địa lý, kinh tế, xã hội và giáo dục huyện Xín Mần ........ 45 2.2. Những vấn đề chung về nghiên cứu thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh các trường PTDTBT cho giáo viên huyện Xín Mần ...................................................................................................................... 47 2.2.1. Mục tiêu ............................................................................................................ 47 2.2.2. Nội dung nghiên cứu......................................................................................... 47 2.2.3. Khách thể nghiên cứu ....................................................................................... 47 2.2.3. Bộ công cụ và thang đo .................................................................................... 47 2.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng ............................................................................. 48 2.3.1. Kết quả đánh giá nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh các trường PTDTBT THCS cho giáo viên ............................................................................................................... 48 iv
2.3.2. Kết quả đánh giá thực trạng bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh các trường PTDTBT THCS cho giáo viên ............................................ 49 2.3.3. Thực trạng quản lí bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh các trường PTDTBT THCS cho đội ngũ giáo viên............................................. 61 2.3.4.Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần ...................................................................................................................... 73 2.4. Đánh giá chung về thực trạng bồi dưỡng và quản lí bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh các trường PTDTBT THCS cho giáo viên huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang ............................................................................................. 74 2.4.1. Những ưuđiểm và nguyên nhân ........................................................................ 75 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân ........................................................................ 75 Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 77 Chương 3:CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC ĐÁNG GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TRƯỜNG PTDTBT THCS HUYỆN XÍN MẦN, TỈNH HÀ GIANG .................................... 78 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................... 78 3.1.1. Đảm bảo tính hệ thống ...................................................................................... 78 3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa ........................................................................................ 78 3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn...................................................................................... 78 3.1.4. Đảm bảo tính đồng bộ....................................................................................... 78 3.2. Các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang ....... 79 3.2.1. Biện pháp 1. Tổ chức nâng cao nhận thức về vai trò và ý nghĩa của quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh trường PTDTBT THCS cho cán bộ quản lý và giáo viên .................................................................................. 79 3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho đội ngũ giáo viên trường PTDTBT ........................................... 82 3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức đổi mới phương pháp và hình thức bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả giáo dục cho đội ngũ giáo viên trường PTDTBT THCS .......... 88 v
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo tăng cường các nguồn lực để triển khai bồi dưỡng theo Khung năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh ...................................... 96 3.2.5. Biện pháp 5: Đổi mới kiểm tra, đánh giá bồi dưỡng theo khung năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh ........................................................................ 99 3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường ứng dụng ICT trong quản lí bồi dưỡng theo Khung năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh............................................ 103 3.3. Mối quan hệ của các biện pháp.......................................................................... 106 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp ........................... 107 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ................................................................................... 107 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm.................................................................................... 108 3.4.3. Khách thể khảo nghiệm .................................................................................. 108 3.4.4. Thang đo ......................................................................................................... 108 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ...................................................................................... 108 Kết luận chương 3 ..................................................................................................... 112 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ......................................................................... 113 1. Kết luận ................................................................................................................. 113 2. Khuyến nghị .......................................................................................................... 114 2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo ........................................................................ 114 2.4. Đối với các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mầm ...................................... 115 2.5. Đối với giáo viên các trường PTDTBT THCS .................................................. 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 116 PHẦN PHỤ LỤC .................................................................................................... 119 vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BDGV Bồi dưỡng giáo viên BDTX Bồi dưỡng thường xuyên CBQL Cán bộ quản lý CNTT Công nghệ thông tin CSVC Cơ sở vật chất ĐG Đánh giá ĐNGV Đội ngũ giáo viên GDĐT Giáo dục đào tạo GVCC Giáo viên cốt cán HS Học sinh KT Kiểm tra KTĐG Kiểm tra đánh giá NCBH Nghiên cứu bài học NLĐG Năng lực đánh giá NLNN Năng lực ngoại ngữ PPBD Phương pháp bồi dưỡng PPDH Phương pháp dạy học PPGD Phương pháp giáo dục PPKTĐG Phương pháp kiểm tra đánh giá PTDTBT Phổ thông dân tộc bán trú PTDTBT THCS Phổ thông dân tộc bán trú Trung học sơ sở QLBD Quản lý bồi dưỡng QLGD Quản lý giáo dục SGK Sách giáo khoa TBD Tự bồi dưỡng THCS Trung Học cơ sở THPT Trung học phổ thông vii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tổng hợp kết quả về nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng và ý nghĩa của bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh trường PTDTBT cho giáo viên ............................................. 48 Bảng 2.2. Đánh giá mức độ đạt được của mục tiêu bồi dưỡng .................................. 49 Bảng 2.3. Đánh giá mức độ cần thiết của nội dung chương trình bồi dưỡng ............. 50 Bảng 2.4. Đánh giá mức độ thực hiện nội dung chương trình bồi dưỡng .................. 52 Bảng 2.5. Đánh giá mức độ cần thiết của các hình thức bồi dưỡng ........................... 53 Bảng 2.6. Đánh giá mức độ thường xuyên của các hình thức bồi dưỡng .................. 54 Bảng 2.7. Đánh giá mức độ cần thiết của các phương pháp bồi dưỡng ..................... 55 Bảng 2.8. Đánh giá mức độ thực hiện của các phương pháp bồi dưỡng .................... 56 Bảng 2.9. Đánh giá về mức độ hiệu quả của các lực lượngtham gia bồi dưỡng ........ 57 Bảng 2.10. Mức độ đáp ứng các nguồn lực triển khai hoạt động bồi dưỡng ............. 58 Bảng 2.11. Đánh giá mức độ cần thiết của các hình thức đánh giá kết quả bồi dưỡng .... 59 Bảng 2.12. Đánh giá mức độ sử dụng các hình thức đánh giákết quả bồi dưỡng ...... 60 Bảng 2.13. Đánh giá mức độ cần thiết các hình thức đánh giánhu cầu bồi dưỡng .......... 61 Bảng 2.14. Đánh giá mức độ thực hiện của các hình thứcđánh giá nhu cầu bồi dưỡng ........ 62 Bảng 2.15. Đánh giá mức độ cần thiết của việc lập kế hoạch bồi dưỡng ................... 63 Bảng 2.16. Đánh giá mức độ thực hiện của việc lập kế hoạch bồi dưỡng ................. 64 Bảng 2.17. Đánh giá mức độ cần thiết của việc tổ chức bồi dưỡng ........................... 65 Bảng 2.18. Đánh giá mức độ thực hiện tổ chức bồi dưỡng ........................................ 66 Bảng 2.19. Đánh giá mức độ cần thiết việc chỉ đạo bồi dưỡng .................................. 68 Bảng 2.20. Đánh giá mức độ thực hiện việc chỉ đạo bồi dưỡng ................................ 69 Bảng 2.21. Mức độ cần thiết về kiểm tra, đánh giá bồi dưỡng................................... 70 Bảng 2.22. Mức độ thực hiện về kiểm tra đánh giá bồi dưỡng .................................. 71 Bảng 2.23. Đánh giá về mức độ ảnh hưởng đến công tác quản lý bồi dưỡng ............ 73 Bảng 3.1. Kết quả mức độ cần thiết của các biện pháp đề xuất ............................... 108 Bảng 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất ............................................... 109 viii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Bước vào thế kỷ XXI, thế giới chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực, nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật bùng nổ với tốc độ chưa từng có. Nền kinh tế tri thức còn gọi là nền kinh tế thông tin, kinh tế dựa vào tri thức ra đời, khẳng định vai trò quyết định của giáo dục đối với việc xây dựng và phát triển những hình thái kinh tế xã hội mới. Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2011-2020 của Việt Nam cũng đã xác định nhiệm vụ trọng tâm là tập trung đẩy mạnh phát triển đất nước theo định hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa tiến tới: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Để thực hiện mục tiêu đó phải bắt đầu từ việc xây dựng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Thật vậy, con người chính là yếu tố quan trọng trong việc tiến hành thực hiện đổi mới phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay. Con người trong xã hội mới cần phải thực hiện đầy đủ, toàn diện về tri thức, trình độ chuyên môn, nắm bắt được khoa học kỹ thuật hiện đại tiên tiến, có kỹ năng lao động, khả năng làm việc tốt, có tư duy nhạy bén, sáng tạo, biết sử dụng thành thạo các trang thiết bị máy móc hiện đại… Giáo dục giữ vai trò quyết định trong việc đào tạo cho xã hội đội ngũ lao động đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng để phát triển kinh tế, xã hội. Từ thực tế trên, Hội nghị lần thứ VIII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã thông qua nghị quyết số 29-NQ/TW “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”; Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28 tháng 11 năm 2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Hơn nữa, chiến lược phát triển giáo dục nước ta giai đoạn 2011-2020 đã nhấn mạnh vai trò then chốt của Giáo dục và Đào tạo. Quá trình đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế đòi hỏi sự nỗ lực của toàn xã hội. Trong đó, đội ngũ nhà giáo có vai trò hết sức quan 1
trọng bởi họ chính là lực lượng trực tiếp đóng góp vào sự đổi mới này. Như vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo là nhiệm vụ hết sức quan trọng, nhưng không ít khó khăn đối với các cấp quản lý giáo dục từ Trung ương đến địa phương. Một trong các giải pháp cơ bản để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo là người lãnh đạo nhà trường phải thường xuyên chú ý đến việc quản lý bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học và giáo dục cho đội ngũ giáo viên. Đứng trước yêu cầu đổi mới về giáo dục từ mục tiêu nội dung, chương trình, sách giáo khoa đến phương pháp giảng dạy, đặc biệt là đánh giá kết quả học tập của học sinh theo chương trình, sách giáo khoa mới… , để nâng cao năng lực dạy học và giáo dục cho đội ngũ giáo viên, người lãnh đạo cần đổi mới cách thức quản lý tích cực, thiết thực và phù hợp với thực trạng đội ngũ giáo viên tại cơ sở. Thực tế hoạt động bồi dưỡng giáo viên và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường PTDTBT THCS tại huyện Xín Mần trong những năm qua còn nhiều bất cập, nhất là theo chuẩn nghề nghiệp. Về hoạt động bồi dưỡng giáo viên còn chậm đổi mới như: Mục tiêu bồi dưỡng chưa sát với thực trạng đội ngũ giáo viên, hình thức bồi dưỡng chưa đa dạng; nội dung bồi dưỡng chưa phong phú; phương pháp bồi dưỡng chưa được đổi mới. Về hoạt động quản lý bồi dưỡng giáo viên: Hạn chế từ khâu lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo đến khâu kiểm tra đánh giá. Vì vậy việc quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập cho giáo viên để thực hiện thành công chương trình và sách giao khao mớilà vô cùng cần thiết. Đó là lí do đề tài “Quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết của học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang”được chọn làm đề tài luận văn. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng về bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên,đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho 2
giáo viên các trườngtrường PTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang nhằm thực hiện có hiệu quả chương trình và sách giáo khoa mới và nâng cao chất lượng giáo dục. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trườngPTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang. 4. Giả thuyết khoa học Với đặc thù của giáo viên trường PTDTBT THCS việc tổ chức thực hiện bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 đòi hỏi phải được tổ chức, chỉ đạo phù hợp với năng lực của giáo viên và các điều kiện của mỗi địa phương. Nếu xây dựng và áp dụng sáng tạo, khoa học, đồng bộ các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường sẽ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo THCS. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS. 5.2. Nghiên cứu thực trạngbồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trườngPTDTBT THCS trên địa bàn huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín Mần; khảo nghiệm nhằm chứng minh tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất. 6. Phạm vi nghiên cứu 3
6.1. Về nội dung - Nghiên cứu hoạt động bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường phổ thông; - Thực trạng hoạt động bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Xín mần, tỉnh Hà Giang. 6.2. Khách thể điều tra Lựa chọn 8 trường PTDTBT THCS, với tổng số 34 cán bộ quản lý và 88 giáo viên: Đảm bảo tính đại diện cho các vùng miền, các điều kiện về văn hóa, kinh tế và dân cư của huyện. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận - Thu thập, phân tích và tổng hợp các thông tin, các kết quả nghiên cứu thuộc các vấn đề liên quan đến bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trườngphổ thông nói chung, giáo viên trường PTDTBT nói riêng. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra Sử dụng hệ thống câu hỏi để tìm hiểu nhận thức của cán bộ quản lý giáo dục, đội ngũ giáo viên về thực trạng bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT; Phương pháp phỏng vấn Tiến hành trao đổi trực tiếp với cán bộ quản lí và giáo viên các trường nhằm tìm hiểu kỹ hơn về thực trạng quản lý bồi bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường của huyện Xin Mần... Phương pháp quan sát Thu thập thông tin qua quan sát nhằm chính xác hóa và bổ sung các thông tin định tính cho kết quả khảo sát về quản lý bồi bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường của huyện Xin 4
Mần... Phương pháp chuyên gia Tham khảo ý kiến của các chuyên gia về lý luận quản lý bồi dưỡng bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên và ý kiến của các chuyên gia về các biện pháp đề xuất. 7.3. Các phương pháp bổ trợ khác Phương pháp nghiên cứu “sản phẩm” đầu ra của quá trình quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên, Phương pháp sử dụng các thuật toán để xử lý số liệu điều tra. 8. Cấu trúc của luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo, Phụ lục luận văn được trình bày 03 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên. Chương 2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trườngPTDTBT THCS huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang. Chương 3. Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên các trường PTDTBT THCShuyện Xín Mần. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN THCS 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên và bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên Ở Việt Nam công tác BDGV rất được chú trọng và có nhiều nghiên cứu về BDGV, tập trung vào các vấn đề sau: Đối tượng giáo viên cần được bồi dưỡng, mục tiêu, nội dung, hình thức và PPBD. - Đối tượng giáo viên cần được bồi dưỡng: Các nghiên cứu trong nước cho rằng đối tượng giáo viên cần được bồi dưỡng phân loại theo môn học và cấp học giảng dạy; phân loại theo mục tiêu: bồi dưỡng chuẩn hóa, chuẩn nghề nghiệp, bồi dưỡng đổi mới PPDH và KTĐG, bồi dưỡng nâng cao cho đối tượng giáo viên dạy học sinh giỏi, bồi dưỡng nâng cao năng lực sử dụng CNTT trong dạy học, bồi dưỡng dạy học tích hợp, bồi dưỡng phương pháp nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng; bồi dưỡng thay SGK; bồi dưỡng phẩm chất đạo đức nhà giáo, bồi dưỡng chính trị... - Mục tiêu, nội dung và hình thức bồi dưỡng: Mục tiêu bồi dưỡng nhằm nâng cao phẩm chất, trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm, năng lực tự học cho giáo viên giúp họ nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.Với yêu cầu về năng lực và phẩm chất của học sinh được xác định trong chương trình mới thì giáo viên cũng phải có các năng lực tương ứng. Các năng lực cần phát triển cho giáo viên bao gồm: Các năng lực chung như: Năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực ICT... và các năng lực dạy học, như: Năng lực tìm hiểu học sinh và môi trường giáo dục, năng lực giáo dục nhân cách, năng lực lên lớp giảng bài, năng lực đánh giá kết quả giáo dục, dạy học, năng lực giao tiếp với học sinh và phụ huynh học sinh, năng lực kết hợp giáo dục gia đình, nhà trường 6
và xã hội, năng lực phát triển nghề nghiệp, năng lực nghiên cứu khoa học.. .trong các năng lực này thì năng lực lên lớp giảng bài là cần thiết bồi dưỡng nhất [7]. Về nội dung bồi dưỡng, việc nâng cao chất lượng ĐNGV bao gồm nhiều nội dung tập trung vào: bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, kiến thức liên quan và các tiến bộ khoa học khác trong lĩnh vực chuyên ngành; bồi dưỡng kiến thức sư phạm và kỹ năng thực hành giảng dạy, trong đó chú trọng đổi mới về nội dung và PPDH; bồi dưỡng nâng cao trình độ ngoại ngữ; bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng tin học và ứng dụng CNTT trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học... Theo các tác giả Vũ Quốc Chung và Nguyễn Văn Cường thì mô hình NLNN của giáo viên trong thế kỷ 21 bao gồm: Năng lực dạy học, năng lực giáo dục, năng lực đánh giá và năng lực đổi mới và phát triển. Vì vậy, BDGV theo định hướng chuẩn và NLNN theo hai mô hình cơ bản là chương trình bồi dưỡng theo khả năng cung cấp của cơ quan bồi dưỡng và chương trình bồi dưỡng định hướng nhu cầu người học [16]. Theo báo cáo tổng kết đánh giá của Đề tài về giải pháp cải cách công tác đào tạo, BDGV, chủ nhiệm Đề tài Nguyễn Thị Bình cho rằng công tác BDGV hằng năm cho cả ba cấp học tập trung vào các chủ đề sau: lý luận giáo dục chung; kiến thức môn học; PPDH tích cực; nội dung, PPDH theo chương trình SGK mới; sử dụng thiết bị dạy học; sử dụng CNTT vào dạy học; đổi mới KTĐG kết quả học tập của học sinh; dạy học tự chọn cho giáo viên THCS và THPT [6]. Theo Vũ Văn Dụ, năng lực giáo viên phổ thông về sử dụng thiết bị, dạy thực hành, thí nghiệm nhìn chung các môn học còn rất yếu. Hầu hết các giáo viên hạn chế về sử dụng máy vi tính. Nguyên nhân do chất lượng đào tạo các mặt này ở các trường sư phạm chưa đáp ứng nhu cầu. Trong bối cảnh CNTT bùng nổ, muốn việc dạy học theo kịp cuộc sống và nâng cao chất lượng giáo dục nhất thiết phải đổi mới PPDH theo hướng áp dụng CNTT và các thiết bị dạy học hiện đại để phát huy mạnh mẽ tư duy sáng tạo, kỹ năng thực hành và hứng thú học tập của học sinh [18]. Phạm Quang Trình cho rằng việc ứng dụng CNTT ở trường 7
phổ thông là hết sức cần thiết. Hiệu quả của việc ứng dụng CNTT trong dạy học phụ thuộc rất lớn vào công tác bồi dưỡng CNTT cho giáo viên. Nội dung bồi dưỡng bao gồm những nội dung ứng dụng CNTT trong dạy học; ứng dụng CNTT trong soạn giáo án, tìm kiếm tài liệu, thực hiện bài giảng, hỗ trợ đa phương tiện, đánh giá kết quả học tập của học sinh, chia sẻ thông tin, tài nguyên dạy học và ứng dụng CNTT trong học tập của học sinh. Vềhình thức bồi dưỡng, theo Trần Bá Hoành cho rằng hình thức bồi dưỡng cần phải đa dạng, phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của giáo viên. Có nhiều hình thức bồi dưỡng: bồi dưỡng tập trung, bồi dưỡng tại chỗ, bồi dưỡng từ xa, bồi dưỡng trực tuyến và TBD. Để tinh thông nghề nghiệp người giáo viên cần phải được bổ sung kiến thức, trong đó TBĐ đóng vai trò hết sức quan trọng. Quá trình đào tạo ở trường sư phạm chỉ là sự đào tạo ban đầu, đặt cơ sở cho quá trình đào tạo tiếp tục, trong đó tự học, tự đào tạo đóng vai trò quan trọng, quyết định sự thành đạt của mỗi giáo viên. Trong luận án “Quản lý hoạt động TBD nghiệp vụ sư phạm của giáo viên trường THCS trong giai đoạn hiện nay” tác giả Lục Thị Nga cho rằng để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông thì người giáo viên phải TBD, tự nghiên cứu khoa học và cần phải biến hoạt động bồi dưỡng thành hoạt động TBD [30]. Các hình thức bồi dưỡng chuyên môn còn bao gồm: tổ chức hội thảo theo chuyên đề, thao giảng, sinh hoạt tổ chuyên môn, sinh hoạt cụm tổ chuyên môn. - Phương pháp bồi dưỡng: Các nghiên cứu trong nước đều cho rằng PPBD giáo viên hiện nay ở nước ta chủ yếu là phương pháp thuyết trình gắn với hình thức bồi dưỡng tập trung. Các nhà nghiên cứu cho rằng PPBD cần phải được đổi mới theo hướng phát huy năng lực người học và được vận dụng sáng tạo theo các hình thức bồi dưỡng khác nhau. Đổi mới PPDH trong nhà trường phải bắt đầu từ người giáo viên, điều này có nghĩa là PPBD cũng phải được đổi mới một cách tích cực và hiệu quả. 8
Nói về dạy học sáng tạo, tác giả Trần Thị Bích Liễu cho rằng, thế kỉ 21 là thế kỉ của các nền kinh tế dựa trên tri thức và kinh tế sáng tạo. Nguồn nhân lực cần có năng lực sáng tạo. Vì vậy, giáo viên cần có các kĩ năng dạy học để phát triển sự sáng tạo cho học sinh. Dạy học để phát triển sự sáng tạo là các hình thức dạy học có mục đích phát triển tư duy và hành vi sáng tạo cho người học. Tóm lại, các nghiên cứu ở nước ngoài thể hiện công tác BDGV của các nước phát triển đặc biệt được quan tâm, được coi là yếu tố quyết định đến chất lượng giáo dục. BDGV được thực hiện đồng bộ theo tiến trình đổi mới dạy học, giáo dục. Mục tiêu, nội dung bồi dưỡng gắn với thực tiễn và nhu cầu thiết thực của từng giáo viên. Nội dung bồi dưỡng bao gồm những kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, kỹ năng sử dụng ICT, thiết bị hỗ trợ dạy học, trình độ ngoại ngữ. Hình thức bồi dưỡng đa dạng, PPBD theo hướng phát huy năng lực người học nhằm nâng cao NLNN cho ĐNGV đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nền giáo dục hiện đại. Trong xu thế hội nhập, các nghiên cứu trong nước đã đưa ra những vấn đề đổi mới về BDGV tiếp cận theo các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới. Đặc biệt, các tác giả đều đề cập đến việc đổi mới mục tiêu, nội dung, hình thức và PPBD, ứng dụng ICT vào bồi dưỡng. Đề cao hình thức bồi dưỡng trực tuyến và hướng tới TBD của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, với một nền giáo dục trong giai đoạn đang phát triển như ở nước ta, vẫn còn nhiều bất cập, công tác BDGV cũng chịu tác động lớn. Vì vậy, các tác giả đi sâu vào những vấn đề cải tiến những bất cập, trong đó chú trọng đến việc đổi mới hình thức, PPBD, khắc phục những yếu kém kéo dài theo kiểu “bao cấp” kém hiệu quả. Các nghiên cứu trong nước đã góp phần tích cực nhằm đổi mới công tác bồi dưỡng giáo viên. Tuy nhiên, so với các nghiên cứu ở nước ngoài, các tác giả trong nước chưa quan tâm vào những vấn đề cụ thể về chuyên môn sâu, tính đặc thù về đối tượng giáo viên, đối tượng học sinh mà giáo viên dạy học, tính đặc 9
thù vùng miền để xác định được nhu cầu sát thực nhất của mỗi giáo viên nhằm hướng tới mục tiêu chung mà mỗi người cần hướng tới. Liên minh Châu Âu cho rằng, phát triển chuyên môn cho ĐNGV là vấn đề trọng tâm để nâng cao chất lượng giáo dục của các trường học. Chất lượng giáo dục cao chỉ có thể được đảm bảo bằng việc đào tạo, BDGV một cách liên tục và bằng chất lượng rèn tay nghề cho giáo viên và các nhân viên phục vụ hoạt động giáo dục và dạy học trong nhà trường. Theo Dutto, giáo viên không chỉ là người giỏi về chuyên môn mà còn phải là người học liên tục, suốt đời. Bồi dưỡng phát triển chuyên môn cho giáo viên là chính bản thân giáo viên tham gia vào quá trình bồi dưỡng và quản lí các hoạt động bồi dưỡng của mình chứ không chỉ là việc cấp trên quản lí hoạt động bồi dưỡng này. Giáo viên phải chính là người xác định được các điểm mạnh, điểm yếu và các nhu cầu bồi dưỡng của bản thân. Các công trình nghiên cứu về bồi dưỡng phát triển chuyên môn cho giáo viên tập trung vào các vấn đề sau: đối tượng giáo viên cần được bồi dưỡng; mục tiêu, nội dung, hình thức bồi dưỡng và PPBD. UNESCO nhấn mạnh, trong nền giáo hiện đại thì vai trò, vị trí chức năng của người giáo viên đã thay đổi với những yêu cầu cao hơn. Những thay đổi đó đòi hỏi cần phải nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên, đặc biệt phải coi trọng hơn việc bồi dưỡng thường xuyên với nhiều hình thức đa dạng và có hệ thống các tri thức kỹ năng cần thiết cho hoạt động nghề nghiệp của họ. Khuyến cáo 21 điểm về chiến lược phát triển giáo dục hiện đại của UNESCO chỉ rõ: “Thầy giáo phải được đào tạo để trở thành nhà giáo dục nhiều hơn là những chuyên gia truyền đạt kiến thức”. Vì vậy, nội dung BDGV cần phải thay đổi để nâng cao năng lực sư phạm của người giáo viên và các chương trình đào tạo giáo viên cần triệt để sử dụng các thiết bị và PPDH mới nhất. Mục tiêu bồi dưỡng được xác định là để tạo ra các giáo viên dạy học có hiệu quả. Chang, Downes, Gabrscek và Roeders chỉ rõ, giáo viên cần được bồi dưỡng để nâng cao thành tích học tập của học sinh, phát triển các năng lực của 10