Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Thực trạng sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở một số trường mầm non quận Tân Phú, TP.HCM

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu thực trạng sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tuổi ở một số trường mầm non quận Tân Phú, trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động đánh giá sự phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Thực trạng sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở một số trường mầm non quận Tân Phú, TP.HCM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Đỗ Thị Thúy THỰC TRẠNG SỬ DỤNG BỘ CHUẨN TRONG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CỦA TRẺ 5 – 6 TUỔI Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Đỗ Thị Thúy THỰC TRẠNG SỬ DỤNG BỘ CHUẨN TRONG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CỦA TRẺ 5 – 6 TUỔI Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành : Giáo dục học (Giáo dục Mầm non) Mã số : 8140101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI THỊ VIỆT Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan các thông tin, số liệu trong công trình nghiên cứu khoa học là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu trong đề tài này chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Tác giả Đỗ Thị Thúy
LỜI CẢM ƠN Với tấm lòng thành, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và quý Thầy Cô Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ phụ trách những chuyên đề của lớp Cao học Giáo dục mầm non khoá 27 (2016 – 2018). Tôi cũng xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn và giúp đỡ tạo điều kiện trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để tôi hoàn thành được luận văn tốt nghiệp này. Đặc biệt, tôi vô cùng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Bùi Thị Việt là người hướng dẫn trực tiếp, tận tình dìu dắt, giúp đỡ, động viên tôi thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và cán bộ Phòng giáo dục & đào tạo, tổ Mầm non phòng Giáo dục & Đào tạo quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh Ban Giám hiệu, Giáo viên các trường mầm non: Bông Sen, Hoa Anh Đào, Nhiêu Lộc, Thiên Lý, Rạng Đông của quận Tân Phú và các bạn đồng nghiệp đã nhiệt tình cung cấp thông tin tư liệu quý báu có liên quan đến đề tài luận văn tốt nghiệp này. Mặc dù đã hết sức cố gắng, song do điều kiện thời gian và năng lực còn hạn chế, chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót, chưa đầy đủ trong luận văn tốt nghiệp này. Kính mong được sự chỉ dẫn, góp ý của quý Thầy Cô trong Hội đồng bảo vệ cùng các bạn đồng nghiệp để luận văn này hoàn thiện hơn. Tân Phú, tháng 02 năm 2019 Đỗ Thị Thúy
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục biểu đồ MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CỦA TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM NĂM TUỔI ............................... 7 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................... 7 1.1.1. Trên thế giới ................................................................................................. 7 1.1.2. Tại Việt Nam .............................................................................................. 10 1.2. Sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ............................................. 12 1.2.1. Khái niệm sự phát triển trẻ em .................................................................. 12 1.2.2. Sự phát triển thể chất trẻ 5 – 6 tuổi ........................................................... 12 1.2.3. Đặc điểm phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ................................ 13 1.3. Những vấn đề chung về đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mầm non ........ 16 1.3.1. Khái niệm đánh giá sự phát triển của trẻ .................................................... 16 1.3.2. Chức năng đánh giá trong giáo dục mầm non ............................................ 17 1.3.3. Phân loại đánh giá ...................................................................................... 17 1.3.4. Phương pháp đánh giá trẻ ........................................................................... 20 1.4. Sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ............................................................................................................. 28 1.4.1. Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi Việt Nam ......................................... 28 1.4.2. Bộ công cụ đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ năm tuổi ..................... 32 1.4.3. Bộ công cụ đánh giá sự phát triển trẻ em 5 tuổi do Sở GD&ĐT Thành phố Hồ Chí Minh triển khai ........................................................... 40
Tiểu kết chương 1 ................................................................................................... 42 Chương 2. KHẢO SÁT THỰC TRẠNG SỬ DỤNG BỘ CHUẨN TRONG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CỦA TRẺ 5 – 6 TUỔI Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON QUẬN TÂN PHÚ, TP.HCM .............................................................. 44 2.1. Tổ chức điều tra thực trạng ................................................................................ 44 2.1.1. Khái quát về tình hình giáo dục mầm non của Quận Tân Phú, TP.Hồ Chí Minh .................................................................................................... 44 2.1.2. Vài nét về đối tượng và cách thức khảo sát ............................................... 50 2.2. Kết quả khảo sát thực trạng ............................................................................... 55 2.2.1. Kết quả khảo sát nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên mầm non về việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú .......................... 55 2.2.2. Kết quả khảo sát thực trạng việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú ...................................................................................................... 59 2.2.3. Nhận định về kết quả khảo sát thực trạng sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú ...................................................................................... 68 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại các trường mầm non quận Tân Phú............... 69 2.3.1. Các yếu tố chủ quan ................................................................................... 70 2.3.2. Các yếu tố khách quan................................................................................ 70 2.4. Đánh giá thực trạng............................................................................................ 72 2.5. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú, TP.HCM ............................................................................................................. 76 2.5.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ............................................................................ 76
2.5.2. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú, TP. HCM ........................................................................... 78 2.5.3. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất .................... 86 Tiểu kết chương 2 ................................................................................................... 94 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 97 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 101 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ 01 BGH Ban giám hiệu 02 CBQL Cán bộ quản lý 03 ĐT Đào tạo 04 GD Giáo dục 05 HĐ Hoạt động 06 GV Giáo viên 07 GDMN Giáo dục mầm non 08 GVMN Giáo viên mầm non 09 BC PTTENT Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi 10 KQTH Kết quả thực hiện 11 MĐTH Mức độ thực hiện 12 MG Mẫu giáo 13 MN Mầm non 14 TB Trung bình 15 TP Thành phố 16 XH Xếp hạng
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê số lớp, số học sinh lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi quận Tân Phú các năm học từ 2016 đến 2018 .................................................... 45 Bảng 2.2. Số liệu cán bộ quản lý, giáo viên 5 trường khảo sát ........................... 52 Bảng 2.3. Tổng quan về đối tượng khảo sát ........................................................ 52 Bảng 2.4. Đánh giá của GV về mức độ cần thiết của việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ MG 5-6 tuổi tại trường mầm non.............................................................................................. 55 Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL về mức độ cần thiết của việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ MG 5-6 tuổi tại trường mầm non ................................................................................. 56 Bảng 2.6. Ý nghĩa việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở trường mầm non (N=94) .............. 57 Bảng 2.7. Mục đích tiến hành sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non (N= 94) ........ 58 Bảng 2.8. Các căn cứ để giáo viên xây dựng kế hoạch đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non (N= 74) ........ 59 Bảng 2.9. Mức độ sử dụng các phương pháp đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi theo bộ chuẩn PTTENT Việt Nam ở trường mầm non.............................................................................................. 62 Bảng 2.10. Mức độ khả thi của các phương pháp đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi theo bộ chuẩn PTTENT Việt Nam ở trường mầm non .................................................................................. 63 Bảng 2.11. Mức độ sử dụng các thời điểm để sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non.............................................................................................. 65 Bảng 2.12. Hình thức/quy mô sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non .............................. 67 Bảng 2.13. Tần suất sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ MG 5-6 tuổi ở trường mầm non ................................................... 68
Bảng 2.14. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non ......................... 71 Bảng 2.15. Những yếu tố thuận lợi cho việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú thành phố Hồ Chí Minh ............................................... 72 Bảng 2.16. Bảng xếp hạng các khó khăn GV gặp phải khi triển khai thực hiện việc sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non ............................................ 74 Bảng 2.17. Ý kiến của cán bộ quản lý về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú thành phố Hồ Chí Minh ........................................................ 86 Bảng 2.18. Ý kiến của giáo viên về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh ....................................................... 90
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Trình độ chuyên môn cán bộ quản lý, giáo viên mầm non, giáo viên lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi, giáo viên lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi trường mầm non công lập quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh ....................................................................................... 47
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là nền tảng cho các bậc học tiếp theo và còn là thời kỳ vàng để phát triển nhân cách và trí tuệ cho trẻ. Đây là bậc học đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, nhận thức, tình cảm xã hội và thẩm mỹ cho trẻ em. Những kiến thức, kỹ năng mà trẻ tiếp thu được qua chương trình chăm sóc giáo dục mầm non sẽ là nền tảng cho việc học tập và thành công sau này của trẻ. Do vậy, phát triển giáo dục mầm non, tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ là yếu tố quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho mỗi quốc gia. Trong đó yếu tố sức khỏe được xác định là yếu tố quan trọng đối với tất cả con người và đặc biệt đối với trẻ, điều đó chứng tỏ việc phát triển thể chất là điều kiện tiên quyết nên nội dung này được đề cập đến đầu tiên trong chương trình Chăm sóc - giáo dục trẻ mầm non. Vì phát triển thể chất không chỉ có mối quan hệ mật thiết với phát triển nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẩm mỹ mà còn là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ phát triển toàn diện các mặt còn lại, góp phần quan trọng trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào những cấp học cao hơn cũng như học tập suốt đời. Quyết định 149/2006/QĐ-TTg về Đề án phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2006 – 2015 được Thủ tướng chính phủ phê duyệt xác định rõ quan điểm chỉ đạo là “Từng bước thực hiện đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục mầm non theo nguyên tắc đảm bảo đồng bộ, phù hợp, tiên tiến, gắn với đổi mới giáo dục phổ thông, chuẩn bị tốt cho trẻ vào lớp một, góp phần tích cực nâng cao chất lượng giáo dục”. Đặc biệt Quyết định số 239/2010/QĐ – TTg của Thủ tướng chính phủ ngày 9/2/2010 phê duyệt đề án phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi đã nhấn mạnh “Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong giáo dục mầm non nhằm chuẩn bị tốt cho trẻ em vào lớp 1 đối với tất cả các vùng miền trong cả nước”.
2 Ngày 23 tháng 7 năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 23/2010/TT-BGDĐT quy định về Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi (BCPTTENT). BCPTTENT giúp làm rõ những mong đợi của cha mẹ, nhà giáo dục, cộng đồng, xã hội, tạo sự đồng thuận trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, thiết lập cơ sở cho việc theo dõi, đo lường. Trên cơ sở đó có những tác động phù hợp đối với trẻ, tạo tiền đề những bước tiếp theo cho việc chuẩn bị đến trường của trẻ 5 tuổi. BCPTTENT là cơ sở để xây dựng BCC theo dõi, đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Bộ GD&ĐT đã ban hành công văn số 481/BGDĐT – GDMN ngày 29 tháng 01 năm 2011 để hướng dẫn triển khai thực hiện BCPTTENT, chỉ đạo Sở GD&ĐT các tỉnh, thành phố và Ban phụ nữ Quân đội tổ chức tuyên truyền, phổ biến trong các cơ sở giáo dục mầm non và cộng đồng về mục đích, ý nghĩa, nội dung BCPTTENT. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện BCPTTENT theo từng năm học. Ngày 17 tháng 6 năm 2016 Thủ tướng chính phủ ký Quyết định 1076/QĐ- TTg, quyết định phê duyệt đề án tổng thể phát triển giáo dục thể chất và thể thao trường học giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025, trong đó nêu rõ quan điểm: “Giáo dục thể chất và thể thao trường học là bộ phận quan trọng, nền tảng của nền thể dục, thể thao nước nhà; góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho trẻ em”. Từ những thông tin trên cho thấy ở nước ta, Đảng và Nhà nước cũng luôn coi trọng GDMN. Các cơ quan giáo dục đã có nhiều quy định, quyết định, hướng dẫn tổ chức thực hiện và đánh giá trẻ thực hiện BCPTTENT. Để đánh giá sự phát triển của trẻ 5 tuổi, giáo viên mầm non cần sử dụng BCPTTENT. Dựa vào kết quả đánh giá trẻ theo BCPTTENT, giáo viên thiết kế và điểu chỉnh kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục phù hợp với nhu cầu và sự phát triển của trẻ nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Tại thành phố Hồ Chí Minh sau 7 năm thực hiện BCPTTENT, việc theo dõi, đánh giá sự phát triển của trẻ 5 tuổi mà đặc biệt là lĩnh vực phát triển thể chất của
3 GVMN gặp rất nhiều khó khăn và hạn chế. Đội ngũ giáo viên của nhiều trường chưa đồng bộ, các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục còn thiếu nhất là về cơ sở vật chất, trang thiết bị phát triển thể chất cho trẻ. Nhiều giáo viên vẫn chịu ảnh hưởng nặng nề của phương pháp đánh giá cũ. Giáo viên thiếu khả năng quan sát và đánh giá trẻ theo yêu cầu của chương trình mới. Trong những năm gần đây năng lực đánh giá trẻ của đội ngũ giáo viên mầm non ngày càng được nâng lên, bước đầu đáp ứng yêu cầu đổi mới đánh giá trong giáo dục mầm non. Tuy nhiên, trước nhu cầu phát triển mạnh mẽ của hệ thống giáo dục quốc dân nói chung, giáo dục mầm non nói riêng, công tác đánh giá trẻ chưa tương xứng. Công tác đánh giá trẻ ở các trường không liên tục, thiếu những cơ sở lý luận vững chắc nên còn nhiều hạn chế và khó khăn. Quận Tân Phú thành phố Hồ Chí Minh là một trong những quận thành lập sau, giáp danh vùng ven thành phố. Tình hình kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, dân nhập cư đông, số trẻ nhiều từ đó cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục của địa phương. Không nằm ngoài thực trạng chung của cả hệ thống giáo dục quốc gia, địa phương cũng gặp nhiều bất cập trong bậc học giáo dục mầm non, đó là tình trạng thiếu trường, thiếu lớp, thiếu giáo viên, cơ sở vật chất còn nhiều hạn chế, chất lượng giáo viên chưa cao, năng lực chuyên môn nghiệp vụ chưa cao đặc biệt là năng lực đánh giá trẻ. Xuất phát từ những cơ sở lí luận và thực tiễn trên, chúng tôi chọn đề tài: “Thực trạng sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở một số trường mầm non quận Tân Phú, TP.HCM” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tuổi ở một số trường mầm non quận Tân Phú, trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động đánh giá sự phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non.
4 3. Giới hạn đề tài 3.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng giáo viên sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 3.2. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ khảo sát thực trạng sử dụng bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại 5 trường mầm non quận Tân Phú Thành phố Hồ Chí Minh gồm: - Trường mầm non Bông Sen - Trường mầm non Nhiêu Lộc - Trường mầm non Hoa Anh Đào - Trường mầm non Thiên Lý - Trường mầm non Rạng Đông 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Thực trạng đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi theo Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi 5. Giả thuyết nghiên cứu Việc đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi theo BCPTTENT hiện nay chưa hiệu quả, còn mang tính hình thức, thiếu chính xác, khoa học; Giáo viên đánh giá theo cảm tính, nhiều giáo viên chưa nắm bắt được cách sử dụng BCPTTENT và phương pháp đánh giá trẻ. Nếu sử dụng hợp lý, linh hoạt, đúng mục đích các chuẩn thuộc lĩnh vực phát triển thế chất trong “Bộ Chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi “ để đánh giá sự phát triển thể chất cho trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả phát triển toàn diện đặc biệt là lĩnh vực thể chất cho trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi, chuẩn bị tốt cho trẻ vào học lớp Một.
5 6. Nhiệm vụ nghiên cứu Đề tài nghiên cứu tập trung giải quyết những nhiệm vụ chính sau đây: 6.1.Hệ thống hóa cơ sở lý luận - Đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 – 6 tuổi. - Chuẩn phát triển thể chất trong Bộ CPTTENT 6.2. Nghiên cứu thực trạng Thực trạng việc sử dụng “Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi” trong đánh giá sự phát triển thể chất cho trẻ Mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 6.3. Đề xuất một số biện pháp cho GVMN trong việc tổ chức đánh giá sự phát triển thể chất cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi. 7. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu cụ thể 7.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu Nghiên cứu phân tích, tổng hợp các công trình nghiên cứu, tài liệu chuyên ngành, giáo trình, bài báo khoa học, văn bản quy định của Bộ, Sở, Phòng Giáo dục về cơ sở lý luận liên quan, từ đó hệ thống, khái quát hóa lịch sử nghiên cứu vấn đề và các khái niệm công cụ làm cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát Quan sát việc tổ chức đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi của giáo viên mầm non trong các hoạt động giáo dục phát triển thể chất của trẻ ở trường mầm non. Quan sát kế hoạch thực hiện, công cụ (phiếu) đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi (So sánh, đối chiếu kết quả đánh giá và thực tế trẻ thực hiện các chỉ số, các chuẩn lĩnh vực thể chất theo BCPTTENT). 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Sử dụng phiếu điều tra ý kiến 20 cán bộ quản lý và 74 giáo viên trực tiếp dạy trẻ 5 - 6 tuổi để tìm hiểu nhận thức về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức
6 đánh giá, những thuận lợi, khó khăn, đề xuất của họ về việc sử dụng Bộ chuẩn trong đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi. 7.2.3. Phương pháp phân tích hồ sơ Phân tích hồ sơ giáo dục, kế hoạch của giáo viên, nghiên cứu thực trạng sử dụng “Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi” trong tổ chức đánh giá hoạt động phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi (Các văn bản hướng dẫn thực hiện BCPTTENT, bộ công cụ đánh giá, các kế hoạch chỉ đạo đánh giá của trường, kế hoạch đánh giá trẻ của giáo viên, các phiếu đánh giá từng trẻ của giáo viên). 7.2.4. Phương pháp phỏng vấn Mục đích hỗ trợ để kiểm chứng, chính xác hóa thông tin thu thập được từ các phương pháp khác. Phỏng vấn 24 giáo viên lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi, 10 CBQL và 2 chuyên viên phòng GD&ĐT quận Tân Phú. 7.2.5. Phương pháp chuyên gia Xin ý kiến chuyên gia về các nội dung liên quan: Các cán bộ phòng GD&ĐT, Ban giám hiệu các trường và các nhà giáo có kinh nghiệm. 7.3. Phương pháp thống kê toán học Xử lý các số liệu thông tin thu được bằng thống kê toán học: Sử dụng phần mềm SPSS và các phép thống kê phù hợp. 8. Dự thảo nội dung nghiên cứu Luận văn gồm có 3 phần chính: Phần I: MỞ ĐẦU Phần II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Phần III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
7 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CỦA TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM NĂM TUỔI 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1.Trên thế giới Lịch sử nghiên cứu về đánh giá lĩnh vực thể chất của trẻ em trên thế giới được một số nhà nghiên cứu quan tâm tìm hiểu với những kết quả tiêu biểu như nhà tâm lí học người Pháp Alfred Binet cùng một đồng nghiệp tên là T.Simon đã xây dựng một loạt các bài tập để kiểm tra một cách có hệ thống các kĩ năng vận động, từ vựng, giải quyết vấn đề và rất nhiều các quá trình suy luận ở mức độ cao khác. Công cụ này có thể xác định các dạng khả năng trí tuệ riêng biệt của từng trẻ ở nhiều độ tuổi khác nhau từ 3-15 tuổi. Đó chính là thang đo lường trí tuệ Binet – Simon mà ngày nay còn sử dụng trong nghiên cứu tâm lí trẻ em. Trắc nghiệm này được tiêu chuẩn hóa đều tiên không chỉ về sự thống nhất hóa các bài tập và cách thức thực hiện mà cả việc đánh giá các tài liệu thu được (Nguyễn Thị Kim Anh, 2015) Nhóm tác giả xây dựng trắc nghiệm Denver là William K.Pranken Burg, Josian B.Doss và Alma W.Fandal thuộc trung tâm Y học Denver (Colorado Hoa Kỳ). Tên đầy đủ của test Den ver là Denver Developmental Screening Test (viết tắt là DDST). Trắc nghiệm Denver còn được gọi là rắc nghiệm đánh giá sự phát triển tâm lí – vận động cho trẻ nhỏ. Trắc nghiệm này được áp dụng lần đầu tiên vào năm 1967, được tiêu chuẩn hóa trên 20 quốc gia. Trắc nghiệm Denver kiểm tra khả năng của trẻ trên 4 lĩnh vực cơ bản: cá nhân – xã hội, vận động tinh, ngôn ngữ và vận động thô. Các chỉ số của các lĩnh vực theo trục hoành và đường tuổi biểu hiện theo trục tung. Nếu trẻ không làm được các chỉ số bên trái đường tuổi của mình có nghĩa là trẻ có dấu hiệu chậm phát triển (Nguyễn Thị Kim Anh, 2015). Trắc nghiệm Bayley-III là một trong những công cụ đánh giá toàn diện nhất về sự phát triển của trẻ 1-42 tháng tuổi ở Hoa kỳ hiện nay. Trắc nghiệm bao gồm 5 thang đo, đánh giá sự phát triển của trẻ về 5 phương diện: Nhận thức, ngôn ngữ, vận
8 động, cảm xúc-xã hội, và hành vi thích ứng. Trắc nghiệm Bayley-III hiện được sử dụng với mục đích phát hiện sớm và hỗ trợ lập kế hoạch can thiệp đối với những trẻ chậm phát triển. Bộ trắc nghiệm đã được dịch, chuẩn hóa và sử dụng ở nhiều quốc gia như Nga, Hà Lan, Czech, Malaysia (http:// ngocentre.org.vn/ pipermail/ disabilityvn/ attachments/ 20130619/98657422/ attachment.pdf, 2016). Bộ chuẩn học tập và phát triển trẻ em của Mỹ được xem xét và ban hành vào năm 2005. Những chuẩn này thể hiện các mục tiêu cho sự phát triển của trẻ mà phản ánh cách nhìn nhận, đánh giá và được đề nghị thực hiện của phần lớn người dân, tổ chức và cộng đồng trong tiểu bang Washington. Bộ chuẩn nhấn mạnh rằng việc học của trẻ nhỏ là đa chiều; đó là bởi vì trẻ lớn lên về cả về thể lực, tình cảm, kĩ năng xã hội, ngôn ngữ, nhận thức … cùng một lúc, tất cả các mặt của việc học rất quan trọng. Nội dung của bộ chuẩn được chia thành năm lĩnh vực: - Phát triển thể lực, sức khỏe và vận động: Lĩnh vực này đề cấp đến sức khỏe thể lực và khả năng tham gia các hoạt động hàng ngày của trẻ. - Phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội - Phương pháp tiếp cận việc học - Nhận thức và kiến thức chung - Ngôn ngữ, khả năng đọc viết và giao tiếp Trong đó yếu tố về thể lực, sức khỏe và vận động phát triển được xem là yếu tố quyết định toàn bộ hoạt động học tập của trẻ và là nền tảng cho hoạt động sống và sức sống của con người. Vì thể chất và vận động là yếu tố quan trọng chi phối việc phát triển trí tuệ của trẻ, có ảnh hưởng nhất định đến các mặt, các lĩnh vực phát triển khác.Với mục đích của các chuẩn học tập và phát triển của Mỹ, lĩnh vực thể chất sức khỏe và phát triển vận động có 4 phần: phát triển vận động, phát triển thể chất, sức khỏe và chăm sóc; an toàn bản thân. Phát triển vận động có 3 phần khác nhau: các kỹ năng vận động thô, kỹ năng vận động tinh và kỹ năng cảm giác vận động. Kỹ năng vận động thô được thể hiện bởi những vận động của toàn bộ cơ thể hay phần lớn cơ thể và bao gồm các khả năng lộn vòng, đi, chạy, nhảy, bật, lò cò và leo trèo.
9 Các kỹ năng vận động tinh bao gồm các khả năng phối hợp các cơ nhỏ như cánh tay, bàn tay, các ngón tay và bao gồm việc cầm nắm, cắt với kéo, gài nút. Các kỹ năng vận động tinh đòi hỏi khả năng sử dụng các giác quan (thị giác, thính giác, khướu giác, vị giác, xúc giác) để chỉ ra các vận động. Một trong những mặt chính của phát triển vận động tinh là sự kết hợp tốt giữa tay và mắt. Kết hợp chúng với nhau, những kỹ năng này cung cấp nền tảng và năng lực hành vi trong loạt những khả năng của trẻ mầm non. Tại Singapore, sự phát triển toàn diện của trẻ bao gồm sự phát triển và tăng trưởng về thể lực, cái mà có thể làm cho trẻ tăng sự khéo léo trong việc điều khiển và kéo dài sự vận động, các hoạt động của cơ thể. Từ tuổi ấu nhi, vốn dĩ trẻ đã ưa thích vận động, chơi và tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Ngay khi các kĩ năng vận động thô phát triển sẽ kéo theo sự phát triển của các vận động tinh, trẻ phải được dạy để điều khiển được cơ thể mình trước khi chúng phát triển các kĩ năng vận động tinh. Khi giáo viên có kế hoạch nâng cao các vận động tinh cho trẻ, trẻ sẽ trở nên tự tin hơn, giúp trẻ thích nghi trong việc học ở trường và trong cuộc sống sau này. Thường là có sự kết hợp 3 phần trong kế hoạch phát triển kĩ năng vận động cho trẻ: Các kĩ năng vận động cơ bản (có sự di chuyển vị trí, không có sự di chuyển vị trí, vận động tinh và sự khéo léo); Phát triển các giác quan vận động; Sức khỏe thể lực. Sự hướng dẫn hoạt động các kĩ năng vận động trong những năm ở trường mầm non sẽ giúp trẻ trở nên tự tin và thích nghi về thể lực để có thể đáp ứng những nhu cầu cần thiết cho chúng trong cuộc sống sau này. Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại Singapore với 6 lĩnh vực: Biểu lộ thẩm mỹ và sáng tạo; Nhận thức về môi trường; Ngôn ngữ và chữ viết; Phát triển kỹ năng vận động; Số học; Nhận thức về bản thân và xã hội. Thang đo kiểm tra phát triển Kyoto hiện nay đang được sử dụng phổ biến trên toàn nước Nhật để đánh giá sự phát triển của trẻ em. Đây là thang đo được Nhật hóa dựa trên ý tưởng thang kiểm tra phát triển ban đầu của nhà tâm lí học người Pháp Alfred Binet – người phát minh đầu tiên ra test kiểm tra trí thông minh. Kyoto đánh giá và kiểm tra sự phát triển của trẻ trên 3 lĩnh vực: tư thế