Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Hoàn thiện công tác quản lý thu chi tài chính tại Trường Đại học Nông lâm – Đại học Huế

Chia sẻ: Cỏ Xanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là hệ thống hoá lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu, chi tài chính trong các trường đại học công lập. Đánh giá thực trạng công tác quán lý thu, chi tài chính tại Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế (ĐHNL Huế) trong giai đoạn 2013-2017. Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường ĐHNL Huế đến năm 2022.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Hoàn thiện công tác quản lý thu chi tài chính tại Trường Đại học Nông lâm – Đại học Huế

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong công trình nghiên cứu khoa học này là độc lập và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Trần Thị Huyền Trang i
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Trịnh Văn Sơn đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, góp ý cho tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ. Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Đào tạo Sau đại học và quý thầy cô giáo ở Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế đã tạo điều kiện, giúp đỡ và tận tình truyền đạt kiến thức cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, lãnh đạo và cán bộ Phòng Kế hoạch tài chính – Trường Đại học Nông lâm đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thu thập số liệu để nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã quan tâm, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2018 Tác giả Trần Thị Huyền Trang ii
TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ Họ và tên học viên : TRẦN THỊ HUYỀN TRANG Chuyên ngành : QUẢN LÝ KINH TẾ Niên khóa: 2016 - 2018 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.TRỊNH VĂN SƠN Tên đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý thu chi tài chính tại Trường Đại học Nông lâm – Đại học Huế” 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngân sách nhà nước (NSNN) có vai trò rất quan trọng trong toàn bộ hoạt động kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại, là công cụ điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế, định hướng phát triển sản xuất, điều tiết thị trường, bình ổn giá cả, điều chỉnh đời sống xã hội. Bộ máy nhà nước muốn thực hiện được sự hoạt động của mình một cách bình thường và ổn định để thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ là quản lý mọi mặt của đời sống xã hội của một quốc gia thì nhất thiết phải có nguồn NSNN đảm bảo. Việc quản lý nguồn tài chính góp phần quản lý chặt chẽ các nguồn thu, chi từ ngân sách nhà nước, từ viện trợ hay từ sản xuất kinh doanh của đơn vị, trên cơ sở đó đánh giá được hiệu quả hoạt động của đơn vị. Thực hiện tốt hoạt động thu chi tài chính sẽ cân đối được nguồn tài chính cho hoạt động của đơn vị, từ đó đưa ra những kế hoạch, định hướng phát triển cho phù hợp với từng giai đoạn của sự phát triển. Ngoài ra, việc hoàn thiện công tác quản lý thu -chi tài chính đảm bảo việc thực hiện tốt các nguồn thu, tiết kiệm các khoản chi, thực hiện đúng kế hoạch thu chi, tiết kiệm chi phí, tạo điều kiện để tăng thu nhập cho cán bộ nhân viên, phát huy tính chủ động, sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế (ĐHNL Huế) là đơn vị dự toán cấp 3 trực thuộc Đại học Huế; là đơn vị sự nghiệp có thu, vừa thực hiện thu chi tài chính trong NSNN cấp, vừa thực hiện các khoản thu chi khác và quyết toán, quản lý việc thực hiện tốt chế độ tài chính. Qua nhiều năm thực hiện nhiệm vụ này, công tác quản lý thu, chi tài chính ở Trường Đại học Nông lâm Huế đã có những chuyển biến tích cực và có hiệu quả. Tuy nhiên, sau nhiều năm đẩy mạnh và hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Trường, thực tế cho thấy công tác quản lý thu –chi tài chính của Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế còn gặp nhiều khó khăn, bất cập, tồn tại và hạn chế liên quan tới công tác quản lý thu chi tài chính. Với ý nghĩa và tính cấp thiết đó, trong quá trình nghiên cứu, tôi đã chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Huế ” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ kinh tế. 2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập số liệu, dữ liệu - Phương pháp tổng hợp và xử lý - Phương pháp phân tích. 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của luận văn + Hệ thống hoá lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu, chi tài chính trong các trường đại học công lập. + Đánh giá thực trạng công tác quán lý thu, chi tài chính tại Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế (ĐHNL Huế) trong giai đoạn 2013-2017. + Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường ĐHNL Huế trong thời gian tới. iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT Các ký hiệu và chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ BTC Bộ Tài chính GDĐT Giáo dục đào tạo KHTC Kế hoạch tài chính VLVH Vừa làm vừa học ĐH Đại học ĐHH Đại học Huế ĐHCL Đại học công lập ĐHNL Đại học Nông Lâm KBNN Kho bạc Nhà nước TSCĐ Tài sản cố định XDCB Xây dựng cơ bản NCKH Nghiên cứu khoa học NSNN Ngân sách Nhà nước ĐTĐH Đào tạo Đại học ĐTSĐH Đào tạo Sau đại học iv
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN............................................................................................................. ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ.................................. iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................ iv MỤC LỤC...................................................................................................................v DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .............................................................................. ix Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .......................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3 5. Kết cấu đề tài ............................................................................................................4 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............................................5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU CHI TÀI CHÍNH TRONG CÁC .......................................................................5 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP .............................................................................5 1.1 TỔNG QUAN VỀ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP ........................................5 1.1.1 Khái niệm và phân loại Trường đại học công lập .............................................5 1.1.2 Nhiệm vụ và quyền hạn của Trường đại học công lập ......................................8 1.2 CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU CHI TÀI CHÍNH TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP .......................................................................................................9 1.2.1 Khái niệm, đặc điểm và mô hìnhquản lý tài chính trong các Trường đại học công lập .......................................................................................................................9 1.2.2 Thu, chi và quản lý thu chi tài chính trong các Trường đại học công lập .......11 1.2.3 Nội dung công tác quản lý thu, chi trong các Trường đại học công lập ..........19 1.2.4 Hệ thống công cụ trong công tác quản lý thu, chi tài chính trong các Trường đại học công lập ........................................................................................................26 v
1.2.5. Nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nguồn thu chi tài chính trong các Trường đại học công lập ...........................................................................................29 1.3 THỰC TIỄN VÀ KINH NGHIỆM VỀ QUẢN LÝ THU CHI TÀI CHÍNH TRONG MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC .................33 1.3.1 Kinh nghiệm của một số trường đại học Ở Việt Nam .....................................33 1.3.2 Kinh nghiệm ở một số trường đại học trên thế giới .........................................35 1.3.3 Bài học cho Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế ...................................36 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU- CHI TÀI CHÍNH Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM, ĐẠI HỌC HUẾ ..............................................37 2.1 TỔNG QUAN VỀ TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM, ĐẠI HỌC HUẾ.........37 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển ...................................................................37 2.1.3 Chức năng, nhiệm vụ của Trường Đại học Nông Lâm Huế ............................39 2.1.4 Ngành nghề và quy mô đào tạo.......................................................................39 2.1.5 Đội ngũ cán bộ giảng viên ..............................................................................41 2.1.6 Tổ chức bộ máy kế toán ...................................................................................43 2.1.7 Cơ sở vật chất phục vụ đào tạo ........................................................................44 2.2 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU-CHI TÀI CHÍNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM, ĐẠI HỌC HUẾ ......................................46 2.2.1 Đánh giá về công tác tổ chức và công cụ quản lý tài chính tại Trường Đại học Nông lâm, Đại học Huế.............................................................................................46 2.2.2 Đánh giá công tác lập dự toán thu -chi tài chính của Trường..........................51 2.2.3 Đánh giá công tác quản lý về thực hiện dự toán Thu tài chính tại TrườngĐại học Nông Lâm, Đại học Huế.....................................................................................53 2.2.4 Đánh giá công tác quản lý về thực hiện dự toán Chi tài chính tại Trường Đại học Nông lâm – Đại học Huế....................................................................................62 2.3 Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU TRA VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU – CHI TÀI CHÍNH CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM, ĐẠI HỌC HUẾ .........................................................................................................75 2.3.1 Thông tin chung về đối tượng điều tra.............................................................75 2.3.2 Kiểm định độ tin cậy của các biến số phân tích...............................................77 vi
2.3.3 Kết quả ý kiến đánh giá công tác quản lý thu chi tài chính tại Trường Đại học Nông lâm – Đại học Huế...........................................................................................81 2.4 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU -CHI TÀI CHÍNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM, ĐẠI HỌC HUẾ ..............................................85 2.4.1 Những kết quả đạt được ...................................................................................86 2.4.2 Những tồn tại, hạn chế ....................................................................................88 CHƯƠNG 3 : ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU CHI TÀI CHÍNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM, ĐẠI HỌC HUẾ .........................................................................................................91 3.1 ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU .......................................................................91 3.1.1 Định hướng về hoàn thiện công tác quản lý nguồn thu chi tài chính ..............91 3.1.2 Mục tiêu ...........................................................................................................91 3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU – CHI TÀI CHÍNH TẠI TRƯỜNG .............................................................................93 3.2.1 Nhóm giải pháp chung .....................................................................................93 3.2.2 Nhóm giải pháp cụ thể về hoàn thiện quản lý thu chi tài chính.......................94 Phần III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................98 1.KẾT LUẬN ............................................................................................................98 2.KIẾN NGHỊ ...........................................................................................................99 2.1 Kiến nghị đối với Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính.....................................................99 2.2 Kiến nghị đối với Đại học Huế .........................................................................100 2.3 Kiến nghị đối với Bảo hiểm xã hội Tỉnh Thừa Thiên Huế ...............................100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................101 Phụ lục.....................................................................................................................104 Quyết định hội đồng chầm lv Biên bản hội đồng chấm lv Nhận xét của phản biện 1 và 2 Bản giải trình chỉnh sửa Xác nhận hoàn thiện vii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 : Quy mô và ngành nghề đào tạo của Trường giai đoạn 2013-2017 .......40 Bảng 2.2 : Đội ngũ cán bộ, giảng viên của Trường ĐHNL,năm 2013 và 2017 .....41 Bảng 2.3: Tình hình cơ sở vật chất của Trường ĐHNL Huế (2013-2017)............45 Bảng 2.4: Tình hình Dự toán và phê duyệt dự toán về kinh phí............................52 của Trường ĐHNL Huế, năm 2017.......................................................52 Bảng 2.5: Tổng thu tài chính của Trường ĐHNL Huế, giai đoạn 2013-2017 .......54 Bảng 2.6. Bảng tổng hợp tình hình NSNN cấp cho Trường ĐHNL Huế, giai đoạn 2013-2017..............................................................................................57 Bảng 2.7. Tình hình thu sự nghiệp của Trường ĐHNL Huế, giai đoạn 2013-2017 .. ...............................................................................................................60 Bảng 2.8. Tình hình thu khác của Trường ĐHNL Huế, giai đoạn 2013-2017 ......62 Bảng 2.9: Chi thường xuyên tại Trường ĐHNL Huế, giai đoạn 2013-2017 .........66 Bảng 2.10: Chi không thường xuyên tại Trường ĐHNL Huế, ................................71 giai đoạn 2013-2017 ..............................................................................71 Bảng 2.11: Quyết toán thu - chi tại Trường ĐHNL Huế, giai đoạn 2013-2017 ......72 Bảng 2.12 Tình hình và kết quả thanh kiểm tra công tác thu, chi tài chính tại Trường ĐHNL Huế ...............................................................................74 Bảng 2.13: Thông tin cơ bản về đối tượng điều tra ở Trường ĐHNL-Huế .............76 Bảng 2.14: Kiểm định độ tin cậy đối với các biến điều tra......................................78 Bảng 2.15: Kiểm định độ tin cậy đối với các biến điều tra sau khi loại bỏ những biến có tương quan biến tổng thể
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy quản lý trường Đại học Nông Lâm ..........................38 Sơ đồ 2.2: Bộ máy kế toán Trường Đại học Nông Lâm.......................................44 Sơ đồ 2.3: Trình tự ghi sổ kế toán tại Trường ĐHNL .........................................49 Sơ đồ 2.4: Quy trình lập dự toán thu, chi tài chính...............................................51 Biểu đồ 2.1: Biểu đồ Cơ cấu nguồn thu tại Trường ĐHNL Huế 2003-2017...........54 Biểu đồ 2.3 : Biểu đồ cơ cấu thu khác Trường ĐHNL Huế giai đoạn 2013-2017 ..62 Biểu đồ 2.2: Biểu đồ cơ cấu NSNN cấp cho Trường ĐHNL Huế giai đoạn 2013- 2017 .....................................................................................................57 ix
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Ngân sách nhà nước (NSNN) có vai trò rất quan trọng trong toàn bộ hoạt động kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại, là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế, điều tiết thị trường, bình ổn giá cả và phát triển kinh tế xã hội. Thông qua nguồn NSNN, sẽ giúp các đơn vị sử dụng ngân sách có cơ sở để ổn định, phát triển và thực hiện tốt hoạt động theo các nhiệm vụ và chức năng của mình. Với chức năng và nhiệm vụ của mình, hoạt động giáo dục đào tạo (GDĐT) là hoạt động chủ yếu sử dụng NSNN cấp. Song, với xu thế hội nhập và phát triển, hệ thống các trường đại học đào tạo ở nước ta đã và đang dần giao quyền tự chủ và đang áp dụng hai cơ chế tự chủ tài chính là tự chủ toàn bộ và tự chủ một phần.Trong lộ trình tự chủ, hệ thống đào tào của các trường đại học chuyển dần theo xu hướng tự chủ dần về tài chính, lấy thu bù chi. Tư tưởng xuyên suốt của Luật Giáo dục Đại học được Quốc hội khóa XIII biểu quyết thông qua có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2013 là trao quyền tự chủ ở mức tối đa phù hợp với năng lực thực hiện quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học. Đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập, Nghị định 10/2002/NĐ-CP ngày 16 tháng 01 năm 2002 về chế độ tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu và Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2006 quy định tự chủ về tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập và mới nhất là Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 02 năm 2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập ra đời đã đánh dấu một bước ngoặt cho các đơn vị sự nghiệp công lập. Thực tế cho thấy, trong hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, thì quản lý hiệu quả nguồn tài chính trở thành một nhiệm vụ trọng tâm và rất cần thiết, ảnh hưởng mạnh đến sự phát triển cả về quy mô lẫn chất lượng cung cấp dịch vụ của đơn vị. Đồng thời, tác động đến thu nhập của cán bộ, nhân viên trong đơn vị. Việc quản lý nguồn tài chính góp phần quản lý chặt chẽ các nguồn thu, chi từ ngân sách nhà nước, từ viện trợ hay từ sản xuất kinh doanh của đơn vị, trên cơ sở đó đánh giá được hiệu quả hoạt động của đơn vị. Bên cạnh đó, công tác này cũng góp phần tạo khuôn khổ chi tiêu phù hợp với tình hình tài chính, làm cơ sở cho việc hạch toán kế toán tại đơn vị. Thực hiện tốt hoạt động thu chi tài chính sẽ cân đối được nguồn tài chính cho hoạt động của đơn vị, từ đó đưa ra những kế hoạch, định hướng phát triển cho phù 1
hợp với từng giai đoạn của sự phát triển. Ngoài ra, việc hoàn thiện công tác quản lý thu – chi tài chính đảm bảo việc thực hiện tốt các nguồn thu, tiết kiệm các khoản chi, thực hiện đúng kế hoạch thu chi, tiết kiệm chi phí, tạo điều kiện để tăng thu nhập cho cán bộ nhân viên, phát huy tính chủ động, sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế (ĐHNL Huế) là đơn vị dự toán cấp 3 trực thuộc Đại học Huế; là đơn vị sự nghiệp có thu, vừa thực hiện thu chi tài chính trong nguồn cấp từ NSNN, vừa thực hiện các khoản thu chi khác và quyết toán, quản lý việc thực hiện tốt chế độ tài chính. Qua nhiều năm thực hiện nhiệm vụ này, công tác quản lý thu, chi tài chính ở Trường ĐHNL Huế đã có những chuyển biến tích cực và có hiệu quả. Tuy nhiên, sau nhiều năm đẩy mạnh và hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Trường, thực tế cho thấy công tác quản lý thu –chi tài chính của Trường ĐHNL Huế còn gặp nhiều khó khăn, bất cập, tồn tại và hạn chế liên quan tới công tác quản lý thu chi tài chính. Với ý nghĩa và tính cấp thiết đó, trong quá trình nghiên cứu, tôi đã chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý thu,chi tài chính tại Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Huế ” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ kinh tế. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu chung: Trên cơ sở đánh giá thực trạng, Luận văn nhằm đề xuất hệ thống giải góp phần hoàn thiện công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường Đại học Nông Lâm- Đại học Huế trong thời gian đến. 2.2 Mục tiêu cụ thể: + Hệ thống hoá lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu, chi tài chính trong các trường đại học công lập. + Đánh giá thực trạng công tác quán lý thu, chi tài chính tại Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế (ĐHNL Huế) trong giai đoạn 2013-2017. + Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường ĐHNL Huế đến năm 2022. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu: - Công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường ĐHNL Huế - Đối tượng điều tra: Cán bộ (giảng viên) đã và đang làm công tác quản lý, cán bộ phòng kế hoạch tài chính. 2
3.2 Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi nội dung: Công tác quản lý thu, chi tại Trường ĐHNL Huế - Phạm vi thời gian: Công tác quản lý thu, chi tài chính và số liệu từ năm 2013 đến 2017. Số liệu điều tra sơ cấp thực hiện cuối năm 2017 - Phạm vi không gian: tại Trường ĐHNL Huế 4. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng một số phương pháp chủ yếu như sau: 4.1 Phương pháp thu thập số liệu, dữ liệu - Số liệu thứ cấp: Chủ yếu là số liệu kế toán và báo cáo thống kê thu thập được tại phòng Kế hoạch tài chính Trường ĐHNL Huế và các văn bản pháp lý của Nhà nước - Số liệu sơ cấp:Sử dụng bảng hỏi điều tra để phục vụ cho nghiên cứu đề tài + Đối tượng điều tra: Cán bộ (giáo viên) ở Trường ĐHNL Huế: Là cán bộ (giáo viên đã và đang làm công tác quản lý và cán bộ phòng Kế hoạch tài chính là 81 mẫu. Thu về 67 mẫu (trong đó các khoa 48, các phòng ban là 19 ) và có 14 mẫu không đủ điều kiện để phân tích. 4.2 Phương pháp tổng hợp và xử lý Sử dụng các phương pháp tổng hợp với sự hỗ trợ của các công cụ phần mềm Excel và SPSS để xử lý và phân tích định lượng để làm cơ sở cho kết luận. 4.3 Phương pháp phân tích. - Phương pháp so sánh Trên cơ sở thông tin từ các tài liệu đã nghiên cứu, qua sự quan sát và thông tin từ phỏng vấn tác giả tiến hành so sánh những điểm giống nhau và khác nhau giữa cơ sở lý luận đã hệ thống với thực trạng công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường ĐHNL Huế. Tiến hành so sánh sự biến động của các yếu tố qua các thời kỳ để đưa ra những nhận xét, đánh giá nhiều chiều và trên cơ sở đó đề ra các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường ĐHNL Huế trong thời gian tới. - Phương pháp thống kê mô tả Từ số liệu thu thập được trên các báo cáo tài chính, tác giả sẽ sử dụng phần mềm Excel để xâu chuỗi, mô tả giá trị bằng biểu đồ để đánh giá thực trạng, phân tích biến động và mối liên hệ. 3
- Phương pháp kiểm định Giả sử lượng biến của tiêu thức X trong tổng thể chung phân phối theo quy luật chuẩn với trung bình (kỳ vọng) là () và phương sai là (2). Ký hiệu: N(2). Ta chưa biết nhưng nếu có cơ sở để cho rằng nó bằng ta đưa ra giả thuyết thống kê H0:  Để kiểm định giả thuyết này, từ tổng thể chung ta tiến hành điều tra chọn mẫu ngẫu nhiên n đơn vị và tính được trung bình mẫu là Trường hợp khi chưa biết phương sai tổng thể chung nhưng tổng thể mẫu có quy mô lớn, theo định lý giới hạn trung tâm, trong trường hợp này ta vẫn dùng tiêu chuẩn kiểm định : Kiểm định hai phía: Giả thuyết H0:    Phương pháp tiếp cận P-value trong kiểm định giả thuyết P-value là xác suất lớn nhất để có thể bác bỏ giả thuyết H0. P-value thường được xem như là mức ý nghĩa quan sát. Các nguyên tắc quyết định để bác bỏ giả thuyết H0 với P-value là: + Nếu P-value , chấp nhận giả thuyết H0 + Nếu P-value< , bác bỏ giả thuyết H0 One Sample T Test dùng để so sánh giá trị trung bình của một tổng thể với một giá trị cụ thể trong spss. Phương pháp chuyên gia tham khảo: Ngoài ra, tác giả có xin ý kiến, đánh giá, nhận xét của một số chuyên gia có trình độ cao, am hiểu sâu về lĩnh vực quản lý tài chính. Với phương pháp này thì sẽ đỡ tốn thời gian và sức lực nhất tuy nhiên kết quả nghiên cứu chỉ chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của các chuyên gia khoa học. 5. Kết cấu đề tài Ngoài phần đặt vấn đề, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của đề tài bao gồm 3 chương: - Chương1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý thu, chi tài chính trong các trường đại học công lập. -Chương2: Thực trạng công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường Đại học Nông lâm - Đại họcHuế. -Chương3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu, chi tài chính tại Trường Đại học Nông lâm-Đại học Huế. 4
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU CHI TÀI CHÍNH TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP 1.1 TỔNG QUAN VỀ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP 1.1.1 Khái niệm và phân loại Trường đại học công lập 1.1.1.1 Khái niệm Theo Luật Giáo dục Đại học của Quốc hội Nước CHXHCN Việt Nam năm 2012 thì: “ Đại học là cơ sở giáo dục đại học bao gồm tổ hợp các trường cao đẳng, trường đại học, các viện nghiên cứu khoa học thành viên thuộc các lĩnh vực chuyên môn khác nhau tổ chức theo chuyên môn hai cấp để đào tạo các trình độ của giáo dục đại học”[38, Điều 4]; “Cơ sở giáo dục công lập thuộc sở hữu nhà nước, do Nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở vật chất”[38, Điều 7]. Theo Ngô Thế Chi: “Nhà trường trong hệ thống giáo dục đại học quốc dân được thành lập theo quy hoạch, kế hoạch của Nhà nước nhằm phát triển sự nghiệp giáo dục và được tổ chức theo các loại hình công lập, bán công, dân lập, tư thục. Các loại hình này đều chịu sự quản lý của Nhà nước, của các cơ quan quản lý giáo dục theo sự phân công, phân cấp của Chính phủ”[17, trang 14]. Theo Phạm Văn Trường thì Trường đại học công lập (ĐHCL) được định nghĩa như sau: “Đại học công lập là Trường đại học do Nhà nước đầu tư về kinh phí và cơ sở vật chất và hoạt động chủ yếu bằng kinh phí từ các nguồn tài chính hoặc các khoản đóng góp phi vụ lợi”[42]. Như vậy, các Trường ĐHCL là đơn vị sự nghiệp có thu, tự bảo đảm một phần kinh phí hay toàn bộ kinh phí hoạt động thường xuyên và thực hiện chức năng giáo dục đại học, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận mà hướng về phục vụ lợi ích cộng đồng và xã hội. Các trường ĐHCL này có nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu 5
khoa học và bồi dưỡng đội ngũ tri thức, đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật có trình độ chuyên môn đáp ứng nhu cầu xây dựng và phát triển trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa của đất nước. Các trường ĐHCL do Nhà nước đầu tư kinh phí xây dựng và quản lý về mặt hoạt động. Như các đơn vị sự nghiệp công lập khác, các trường ĐHCL thực hiện theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ, kinh phí họat động thường xuyên của trường ĐHCL chủ yếu do NSNN cấp, bên cạnh đó, trường còn có thêm kinh phí từ nguồn thu hoạt động sự nghiệp được giữ lại để đáp ứng nhu cầu chi thường xuyên của trường. Theo Luật giáo dục đại học có hiệu lực từ 1/1/2013 thì cơ cấu tổ chức trường đại học gồm [38]: Hội đồng đại học; Giám đốc, phó giám đốc; Văn phòng, ban chức năng; Trường đại học thành viên; viện nghiên cứu khoa học thành viên; Khoa, trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ; Tổ chức phục vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học và triển khai ứng dụng, cơ sở sản xuất và kinh doanh, dịch vụ; Phân hiệu (nếu có) và Hội đồng khoa học và đào tạo, các hội đồng tư vấn. 1.1.1.2 Phân loại trường Đại học Công lập Có nhiều tiêu chí để phân loại các trường đại học công lập cụ thể như sau:  Phan loại dựa Theo Quyết định 181/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ thì ĐHCL gồm [22, Điều 8]: - Đại học quốc gia, Học viện Hành chính quốc gia: Hạng đặc biệt; - Đại học vùng, các trường đại học trọng điểm: Hạng một; - Các trường đại học còn lại: Hạng hai;  Phân loại dựa theo khả năng tự đảm bảo nguồn kinh phí cho hoạt động thường xuyên[19, Điều 9]: - Đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm chi phí hoạt động: Là đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên (≥100%); Mức tự bảo đảm chi phí Tổng số nguồn thu sự nghiệp hoạt động thường xuyên = x100(%) ≥100% Tổng số chi hoạt động thường xuyên của đơn vị(%) 6
- Đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động: Là đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động thường xuyên (≥10% và
1.1.2 Nhiệm vụ và quyền hạn của Trường đại học công lập Theo Luật giáo dục đại học năm 2012 của Quốc hội khóa XIII, các Trường đại học công lập có những nhiệm vụ và quyền hạn sau [38, Điều 28]: - Xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển cơ sở giáo dục đại học. - Triển khai hoạt động đào tạo, khoa học và công nghệ, hợp tác quốc tế, đảm bảo chất lượng giáo dục đại học. - Phát triển các chương trình đào tạo theo mục tiêu đã xác định, đảm bảo sự liên thông giữa các chương trình và trình độ đào tạo. - Tổ chức bộ máy; tuyển dụng, quản lý, xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý, viên chức người lao động. - Quản lý người học, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của giảng viên, viên chức, nhân viên, cán bộ quản lý và người học; dành kinh phí để thực hiện chính sách xã hội đối với đối tượng được hưởng chính sách xã hội, đối tượng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; đảm bảo môi trường sư phạm cho hoạt động giáo dục. - Tự đánh giá chất lượng đào tạo và chịu sự kiểm định chất lượng giáo dục. - Được Nhà nước giao hoặc cho thuê đất, cơ sở vật chất; được miễn giảm thuế theo quy định của pháp luật. - Huy động quản lý, sử dụng các nguồn lực; xây dựng và tăng cường cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị. - Hợp tác với các tổ chức kinh tế, giáo dục, văn hóa, thể dục, thể thao, y tế, nghiên cứu khoa học trong nước và nước ngoài. - Thực hiện chế độ thông tin, báo cáo và chịu sự kiểm tra, thanh tra của Bộ Giáo dục và đào tạo, các bộ ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi cơ sở giáo dục đại học đặt trụ sở hoặc có tổ chức hoạt động đào tạo theo quy định. - Các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp luật. 8
1.2 CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU CHI TÀI CHÍNH TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP 1.2.1 Khái niệm, đặc điểm và mô hìnhquản lý tài chính trong các Trường đại học công lập 1.2.1.1 Khái niệm về quản lý tài chính Quản lý tài chính trước hết là quản lý các nguồn tài chính, quản lý các quỹ tiền tệ, quản lý việc phân phối các nguồn tài chính, quản lý việc tạo lập, phân bổ và sử dụng các quỹ tiền tệ một cách chặt chẽ, hợp lý có hiệu quả theo mục đích đã định. Đồng thời, quản lý tài chính cũng chính là thông qua các hoạt động kể trên để tác động có hiệu quả nhất tới việc xử lý các mối quan hệ kinh tế - xã hội nảy sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính, trong quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ ở các chủ thể trong xã hội. Trường Đại học công lập (ĐHCL) là một đơn vị sự nghiệp công nên quản lý tài chính trong trong các trường ĐHCL là một bộ phận của quản lý tài chính công, “là sự tác động của hệ thống các cơ quan nhà nước đến những mặt hoạt động của tài chính công nhằm đạt được những mục tiêu nhất định” [34, trang 34] Như vậy, quản lý tài chính trong các trường ĐHCL là quản lý các hoạt động huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực tài chính bằng những phương thức và biện pháp khác nhau, được thực hiện trên cơ sở vận dụng các quy luật khách quan về kinh tế- tài chính một cách phù hợp nhằm đạt được mục tiêu giáo dục và sứ mệnh của các trường ĐHCL. Một cách cụ thể hơn, quản lý tài chính trong các trường ĐHCL ở Việt Nam là quản lý các nguồn thu và quản lý chi tiêu một cách có kế hoạch, tuân thủ các chế độ tài chính đã quy định, theo định hướng mục tiêu đặt ra. 1.2.1.2 Đặc điểm về công tác quản lý tài chính các Trường đại học công lập Thứ nhất, đầu tư của các trường ĐHCL dành cho việc sản xuất nguồn vốn con người, nguồn kinh phí của trường đại học phụ thuộc rất nhiều vào thương hiệu và chất lượng của trường, số lượng sinh viên. Việc các trường đại học sử dụng không có hiệu các nguồn lực sẽ làm giảm sự hỗ trợ của các tổ chức xã hội đối với 9
nhà trường để bảo vệ thương hiệu của mình, các trường đại học cần sử dụng có hiệu quả các khoản tài trợ mà các khoản tài trợ này được dựa trên các kiến thức mới mà trường đại học cung cấp cho sinh viên và xã hội. Thứ hai, trong quản lý tài chính hiệu quả các trường đại học khó có thể có sự rõ ràng, rành mạch như trong các doanh nghiệp. Thứ ba, nguồn thu trong các trường ĐHCL chủ yếu là phần kinh phí NSNN cấp phát, học phí từ người học và những nguồn thu khác được tạo ra từ giáo dục. Thứ tư, các khoản chi trong các Trường ĐHCL chủ yếu cho các yếu tố hình thành nên chất lượng sản phẩm là tri thức. 1.2.1.3 Mô hình quản lý tài chính trong các Trường đại học công lập Đầu vào TRƯỜNGĐH Đầu ra (Nguồn lực tài chính) CÔNGLẬP NSNN(TƯ,ĐP) Hoạt động Đào tạo Học phí, lệ phí (Chính quy, Học viên, Sinh viên, không chính học viên tốt nghiệp quy…) Đóng gópcộng đồng Hoạt động Biếu, tặng, tàitrợ Ngoài đào Công trình khoa học, tạo (NCKH, sản phẩm, dịch vụ sản xuất, dịch Nguồn Nguồnkhác khác vụ… Nguồnkhác Sơ đồ 1.1: Mô hình quản lý tài chính trong các Trường ĐHCL Trong bài viết “Tài chính cho giáo dục Đại học xu hướng và vấn đề” theo bản dịch của Tiến sỹ Phạm Thị Ly (2008), nhà nghiên cứu Hauptman xác định: 10
Nguồn tài chính cho hoạt động của các trường đại học khắp nơi trên thế giới là sự kết hợp giữa các nguồn lực nhà nước và tư nhân. Về cơ bản, có 3 nguồn thu duy trì các hoạt động nghiên cứu và giảng dạy ở các trường ĐHCL đó là: (i) Nguồn Ngân sách nhà nước cấp, (ii) Học phí và (iii) Các khoản thu khác”. Tiến sỹ Lê Văn Hảo (2008) đề cập đến 3 xu thế đáng chý ý của giáo dục đại học thế giới là: Nguồn tài chính ngày càng phong phú, mức độ tư nhân hoá giáo dục đại học ngày càng tang và mức độ đóng góp của người học ngày càng lớn. Với chính sách khuyến khích xã hội hóa giáo dục hiện nay thì việc gia tăng học phí được xem như là một giải pháp chủ yếu mà người học chia sẻ chi phí giáo dục với Nhà nước. Nhưng cách làm này có xu hướng tạo ra sự bất công về quyền được hưởng các phúc lợi công trong giáo dục đại học [39, trang 274-280] và việc áp dụng một mức học phí cao sẽ có nguy cơ loại bỏ nhóm sinh viên nghèo trong tiếp cận giáo dục đại học [35]. 1.2.2 Thu, chi và quản lý thu chi tài chính trong các Trường đại học công lập 1.2.2.1 Khái niệm thu - chi và quản lý thu- chi tài chính  Khái niệm thu -chi tài chính trong các Trường đại học công lập Theo Ngô Thế Chi thì trong quá trình hoạt động: “Các trường ĐHCL được Nhà nước, cấp trên cấp kinh phí theo quy định của chế độ tài chính, ngân sách. Ngoài ra, các trường tùy theo quy mô và khả năng, được cơ quan có thẩm quyền cho phép tổ chức các hoạt động sự nghiệp có thu, tổ chức sản xuất, kinh doanh dịch vụ, thu các khoản học phí, lệ phí tuyển sinh...theo quy định để tạo thêm nguồn kinh phí trang trải cho hoạt động giáo dục, đào tạo, xây dựng cơ sở vật chất phát triển nhà trường” [17, trang 14]. Như vậy, thu trong các Trường ĐHCL là nguồn thu tài chính nhận được từ kinh phí do ngân sách cấp, nguồn thu sự nghiệp và nguồn thu khác. Về Chi trong các Trường ĐHCL là các khoản chi tiêu từ NSNN cấp, chi từ các nguồn thu sự nghiệp như học phí, lệ phí và chi tiêu từ nguồn thu khác nhằm thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của các Trường ĐHCL. Chi tiêu trong các Trường ĐHCL bao gồm chi thường xuyên và chi không thường xuyên;chi thường xuyên là các khoản chi có thời hạn tác động ngắn, thường dưới một năm và khoản chi này 11