Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn đề xuất những nội dung, giải pháp cơ bản qui hoạch lâm nghiệp tại huyện Hữu Lũng – tỉnh Lạng Sơn

Chia sẻ: Tri Lộ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:102

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm phân tích các điều kiện cơ bản ảnh hưởng đến phát triển lâm nghiệp huyện Hữu Lũng; đánh giá tình hình sản xuất lâm nghiệp và dự báo nhu cầu lâm sản; xác định được các quan điểm và định hướng phát triển lâm nghiệp ổn định; đề xuất các nội dung, giải pháp cơ bản cho qui hoạch phát triển lâm nghiệp; phân tích hiệu quả kinh tế, môi trường và xã hội; đề xuất lựa chọn phương án và giải pháp thực hiện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn đề xuất những nội dung, giải pháp cơ bản qui hoạch lâm nghiệp tại huyện Hữu Lũng – tỉnh Lạng Sơn

Lêi c¶m ¬n Tr¶i qua mét thêi gian nghiªn cøu vµ häc tËp t¹i khoa sau §¹i häc – trêng §¹i häc L©m NghiÖp, ®îc sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vµ c¸c gi¶ng viªn ®Õn nay t«i ®· hoµn thµnh c¸c chøng chØ theo yªu cÇu cña khoa sau ®¹i häc vµ cña nhµ trêng. Trong qu¸ tr×nh thùc hÞªn vµ hoµn thµnh b¶n luËn v¨n th¹c sü nµy, t¸c gi¶ ®· nhËn ®îc sù quan t©m, gióp ®ì cña ban gi¸m hiÖu, khoa sau ®¹i häc, c¸c thÇy c« gi¸o trong trêng còng nh ngoµi trêng vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp. Nh©n dÞp nµy t¸c gi¶ xin c¶m ¬n sù gióp ®ì hiÖu qu¶ ®ã. §ång thêi t¸c gi¶ xin bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh tíi thÇy gi¸o PGS. TS TrÇn H÷u Viªn – ngêi thÇy híng dÉn khoa häc, ®· trùc tiÕp híng dÉn, truyÒn ®¹t nh÷ng kiÕn thøc quÝ b¸u cho t¸c gi¶ trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n. T¸c gi¶ còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n UBND TØnh L¹ng S¬n, Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n tØnh L¹ng S¬n, Së Tµi nguyªn vµ M«i trêng, chi côc KiÓm l©m, chi côc ph¸t triÓn L©m NghiÖp tØnh L¹ng S¬n. UBND huyÖn H÷u Lòng, phßng Kinh tÕ, phßng Tµi nguyªn vµ M«i trêng, h¹t KiÓm l©m huyÖn H÷u Lòng ®· gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. KÝnh mong c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n bÌ ®ång nghiÖp ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó luËn v¨n cã ý nghÜa thùc tiÔn h¬n vµ sím ®i vµo hiÖn thùc. Xu©n Mai, ngµy 01/08/2008 Ngêi thùc hiÖn §inh §øc Hoµng
Ch¬ng I §Æt vÊn ®Ò Trong nh÷ng thËp kû qua, vèn rõng cña ®Êt níc ®· vµ ®ang bÞ suy gi¶m nghiªm träng do n¹n khai th¸c rõng, t×nh tr¹ng du canh du c, ®èt n¬ng lµm rÉy ®· lµm cho m«i trêng sinh th¸i bÞ huû ho¹i, diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc ngµy cµng t¨ng. ChÝnh v× vËy, viÖc qu¶n lý, b¶o vÖ, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng phÊn ®Êu h¹n chÕ vµ tiÕn tíi chÊm døt n¹n mÊt rõng, n©ng cao ®é che phñ cña rõng lµ môc tiªu cña §¶ng vµ nhµ níc ta trong thêi kú ®æi míi. L©m NghiÖp lµ mét ngµnh kinh tÕ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tríc ®©y, l©m nghiÖp níc ta lµ nÒn l©m nghiÖp truyÒn thèng dùa vµo rõng tù nhiªn vµ sö dông lùc lîng quèc doanh lµ chÝnh. Trong thêi kú ®æi míi ®· chuyÓn sang x©y dùng nÒn l©m nghiÖp céng ®ång, thu hót sù tham gia réng r·i cña toµn d©n, dùa chñ yÕu vµo rõng trång ®Ó ®¸p øng nhu cÇu l©m s¶n ngµy cµng t¨ng cña nh©n d©n, tÝch cùc b¶o vÖ rõng tù nhiªn hiÖn cã, ®Èy nhanh tèc ®é phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc, sö dông cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn rõng vµ ®a s¶n suÊt kinh doanh l©m nghiÖp thµnh mét ngµnh, nghÒ chÝnh ë miÒn nói, gãp phÇn n©ng cao thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cho nh©n d©n, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt cña Quèc héi kho¸ X vÒ Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng giai ®o¹n 1998 – 2010. HiÖn nay, vai trß cña rõng nãi riªng hay ngµnh l©m nghiÖp nãi chung kh«ng nh÷ng ®îc ®¸nh gi¸ ë khÝa c¹nh kinh tÕ th«ng qua nh÷ng s¶n phÈm truíc m¾t thu ®îc tõ rõng mµ cßn tÝnh ®Õn nh÷ng lîi Ých to lín vÒ x· héi, m«i trêng mµ nghÒ rõng ®em l¹i. Sù t¸c ®éng ®Õn rõng vµ ®Êt rõng kh«ng chØ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn nghÒ rõng vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi t¹i khu vùc cã rõng mµ cßn t¸c ®éng nhiÒu mÆt ®Õn c¸c khu vùc
phô cËn còng nh nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt kh¸c. Do vËy ®Ó sö dông tµi nguyªn rõng vµ ®Êt rõng mét c¸ch bÒn v÷ng vµ l©u dµi. ViÖc x©y dùng ph¬ng ¸n sö dông nguån tµi nguyªn nµy mét c¸ch hîp lý lµ yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý. Quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña quy ho¹ch tæng thÓ nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Do ®ã, c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng th«n (n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû lîi vµ mét sè ngµnh liªn quan kh¸c) nh»m tr¸nh sù chång chÐo, h¹n chÕ lÉn nhau gi÷a c¸c ngµnh. Thùc chÊt cña c«ng t¸c quy ho¹ch lµ lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cho mét ngµnh hoÆc lÜnh vùc s¶n xuÊt trong tõng giai ®o¹n cô thÓ. Mçi ngµnh kinh tÕ muèn tån t¹i, ph¸t triÓn th× nhÊt thiÕt ph¶i lËp kÕ ho¹ch, mµ trong ®ã c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n phôc vô cho quy ho¹ch ph¸t triÓn ph¶i ®îc ®i tríc mét bíc. H÷u Lòng lµ huyÖn miÒn nói, trong ®ã diÖn tÝch rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp chiÕm h¬n 80% so víi tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn. Do vËy, kinh tÕ l©m nghiÖp gi÷ vÞ trÝ quan träng trong ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi; viÖc lËp vµ triÓn khai mét ph¬ng ¸n quy ho¹ch l©m nghiÖp hîp lý, ®¶m b¶o c¬ së khoa häc sÏ gãp phÇn t¨ng thu nhËp , c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, thùc hiÖn ®îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ ®a kinh tÕ x· héi miÒn nói ph¸t triÓn hoµ nhËp víi tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng quan ®iÓm trªn, t«i tiÕn hµnh thùc hiÖn ®Ò tµi: “Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ò xuÊt nh÷ng néi dung, gi¶i ph¸p c¬ b¶n qui ho¹ch l©m nghiÖp t¹i huyÖn H÷u Lòng – tØnh L¹ng S¬n”.
Ch¬ng II Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu 2.1. Trªn thÕ giíi 2.1.1. Quy ho¹ch vïng Quy ho¹ch vïng tu©n theo häc thuyÕt M¸c – Lª Nin vÒ ph©n bæ vµ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt theo l·nh thæ vµ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng . C¸c M¸c vµ ¡ng Ghen ®· chØ ra: “Møc ®é ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt cña mét d©n téc thÓ hiÖn râ nÐt h¬n ë chç sù ph©n c«ng lao ®éng cña d©n téc ®ã ®îc ph¸t triÓn ®Õn møc nµo”. Lª Nin chØ ra:”Sù nghiªn cøu tæng hîp tÊt c¶ c¸c ®Æc ®iÓm tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi cña mçi vïng lµ nguyªn t¾c quan träng ®Ó ph©n bæ lùc lîng s¶n xuÊt”. V× vËy, nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm ®Æc trng cho sù ph©n bæ lùc lîng s¶n xuÊt ë mét vïng trong qu¸ khø vµ hiÖn t¹i ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tiÒm tµng vµ t¬ng lai ph¸t triÓn cña vïng ®ã. Dùa trªn c¬ së häc thuyÕt cña M¸c vµ ¡ng Ghen, V.I Lª Nin ®· nghiªn cøu c¸c híng cô thÓ vÒ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt trong x· héi chñ nghÜa. Sù ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt ®îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c sau: - Ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt cã kÕ ho¹ch trªn toµn l·nh thæ cña ®Êt níc, tØnh, huyÖn nh»m thu hót c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng cña tÊt c¶ c¸c vïng vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. - KÕt hîp tèt lîi Ých cña Nhµ níc vµ nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng tØnh, tõng huyÖn. - §a c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ®Õn gÇn nguån nguyªn liÖu ®Ó h¹n chÕ chi phÝ vËn chuyÓn.
- KÕt hîp chÆt chÏ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ë tõng vïng, tõng huyÖn nh»m n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng vµ sö dông hîp lý tµi nguyªn thiªn nhiªn [20]. 2.1.2. Quy ho¹ch l©m nghiÖp Sù ph¸t triÓn cña quy ho¹ch l©m nghiÖp g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa. Do c«ng nghiÖp vµ giao th«ng vËn t¶i ph¸t triÓn nªn khèi lîng gç ngµy cµng t¨ng. S¶n xuÊt gç ®· t¸ch khái nÒn kinh tÕ ®Þa ph¬ng vµ bíc vµo thêi ®¹i kinh tÕ hµng ho¸ t b¶n chñ nghÜa. Thùc tÕ s¶n xuÊt l©m nghiÖp ®· kh«ng cßn bã hÑp trong trong viÖc s¶n xuÊt gç ®¬n thuÇn mµ cÇn ph¶i cã ngay nh÷ng lý luËn vµ biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o thu ho¹ch lîi nhuËn l©u dµi cho c¸c chñ rõng. ChÝnh hÖ thèng hoµn chØnh vÒ lý luËn quy ho¹ch l©m nghiÖp vµ ®iÒu chÕ rõng ®· ®îc h×nh thµnh trong hoµn c¶nh nh vËy. §Çu thÕ kû 18, ph¹m vi quy ho¹ch l©m nghiÖp míi chØ gi¶i quyÕt viÖc:”khoanh khu chÆt lu©n chuyÓn”, cã nghÜa ®em tr÷ lîng hoÆc diÖn tÝch tµi nguyªn rõng chia ®Òu cho tõng n¨m cña chu kú khai th¸c vµ tiÕn hµnh khoanh khu chÆt lu©n chuyÓn theo tr÷ lîng hoÆc diÖn tÝch. Ph¬ng thøc nµy phôc vô cho ph¬ng thøc kinh doanh rõng chåi, chu kú khai th¸c ng¾n. Sau c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp, vµo thÕ kû thø 19 ph¬ng thøc kinh doanh rõng chåi ®îc thay b»ng ph¬ng thøc kinh doanh rõng h¹t víi chu kú khai th¸c dµi. Vµ ph¬ng thøc “Khoanh khu chÆt lu©n chuyÓn” nhêng chç cho ph¬ng thøc “Chia ®Òu” cña Hartig. Hartig ®· chia ®Òu chu kú khai th¸c thµnh nhiÒu thêi kú lîi dông vµ trªn c¬ së ®ã, khèng chÕ lîng chÆt h»ng n¨m. §Õn 1816, xuÊt hiÖn ph¬ng thøc lu©n kú lîi dông cña H. Cotta chia chu kú khai th¸c thµnh 20 thêi kú lîi dông vµ còng lÊy ®ã ®Ó khèng chÕ lîng chÆt hµng n¨m.
Sau ®ã ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n quy ho¹ch” ra ®êi. Quan ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi÷ ®Õn møc thu ho¹ch trong chu kú khai th¸c hiÖn t¹i, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o thu ho¹ch ®îc liªn tôc trong chu kú sau. Vµ ®Õn cuèi thÕ kû 19, xuÊt hiÖn ph¬ng ph¸p “L©m phÇn kinh tÕ” cña Judeich. Ph¬ng ph¸p nµy kh¸c víi ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n thu ho¹ch” vÒ c¨n b¶n. Judeich cho r»ng nh÷ng l©m phÇn nµo ®¶m b¶o thu ho¹ch ®îc nhiÒu tiÒn nhÊt sÏ ®îc ®a vµo diÖn khai th¸c. Hai ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n thu ho¹ch” vµ “l©m phÇn kinh tÕ”chÝnh lµ tiÒn ®Ò cña hai ph¬ng ph¸p tæ chøc kinh doanh vµ tæ chøc rõng kh¸c nhau. Ph¬ng ph¸p “B×nh qu©n thu ho¹ch” vµ sau nµy lµ ph¬ng ph¸p “CÊp tuæi” chÞu ¶nh hëng cña “Lý luËn rõng tiªu chuÈn”, cã nghÜa lµ rõng ph¶i cã kÕt cÊu tiªu chuÈn vÒ tuæi còng nh vÒ diÖn tÝch vµ tr÷ lîng, vÞ trÝ vµ ®a c¸c cÊp tuæi cao vµo diÖn tÝch khai th¸c. HiÖn nay, ph¬ng ph¸p kinh doanh rõng nµy ®îc dïng phæ biÕn ë c¸c níc cã tµi nguyªn phong phó. Cßn ph¬ng ph¸p “l©m phÇn kinh tÕ” vµ hiÖn nay lµ ph¬ng ph¸p “L©m phÇn” kh«ng c¨n cø vµo tuæi rõng mµ dùa vµo ®Æc ®iÓm cô thÓ cña mçi l©m phÇn ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch, x¸c ®Þnh s¶n lîng vµ biÖn ph¸p kinh doanh, ph¬ng thøc ®iÒu chÕ rõng. Còng tõ ph¬ng ph¸p nµy, cßn ph¸t triÓn ph¬ng ph¸p “Ph¬ng ph¸p kinh doanh l«” vµ “Ph¬ng ph¸p kiÓm tra”[17]. T¹i Ch©u ¢u, vµo thËp kû 30 vµ 40 thÕ kû 20, quy ho¹ch ngµnh gi÷ vai trß lÊp chç trèng cña quy ho¹ch vïng ®îc x©y dùng vµo ®Çu thÕ kû. N¨m 1946, Jack G.V ®· cho ra ®êi chuyªn kh¶o ®Çu tiªn vÒ ph©n lo¹i ®Êt ®ai víi tªn “ph©n lo¹i ®Êt ®ai cho qui ho¹ch sö dông ®Êt”. §©y còng lµ tµi liÖu ®Çu tiªn ®Ò cËp ®Õn ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña ®Êt cho qui ho¹ch sö dông ®Êt. T¹i vïng Rhodesia tríc ®©y, nay lµ céng hoµ Zimbabwe, bé N«ng nghiÖp ®· xuÊt b¶n cuèn sæ tay híng dÉn quy ho¹ch sö dông ®Êt hç trî quy ho¹ch c¬ së h¹ tÇng cho trång rõng. Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 60
thÕ kû XX, t¹p chÝ “East African Journal for Agriculture and Forestry” ®· xuÊt b¶n nhiÒu bµi b¸o vÒ quy ho¹ch c¬ së h¹ tÇng ë Nam Ch©u Phi. N¨m 1966, Héi ®Êt häc cña Mü vµ Héi n«ng häc Mü cho ra ®êi chuyªn kh¶o vÒ híng dÉn ®iÒu tra ®Êt, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña ®Êt vµ øng dông trong quy ho¹ch sö dông ®Êt... 2.2. ë ViÖt Nam 2.2.1. Quy ho¹ch l©m nghiÖp Quy ho¹ch l©m nghiÖp lµ tiÕn hµnh ph©n chia, s¾p xÕp hîp lý vÒ mÆt kh«ng gian tµi nguyªn rõng vµ bè trÝ c©n ®èi c¸c h¹ng môc s¶n xuÊt kinh doanh theo c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ vµ c¸c cÊp qu¶n lý s¶n xuÊt kh¸c nhau, lµm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch ®Þnh híng cho s¶n xuÊt kinh doanh l©m nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu l©m s¶n cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, cho kinh tÕ ®Þa ph¬ng, ®ång thêi ph¸t huy nh÷ng t¸c dông cã lîi kh¸c cña rõng. Quy ho¹ch l©m nghiÖp ¸p dông ë níc ta ngay tõ thêi k× Ph¸p thuéc. Nh viÖc x©y dùng ph¬ng ¸n ®iÒu chÕ rõng chåi, s¶n xuÊt cñi. §iÒu chÕ rõng Th«ng theo ph¬ng ph¸p h¹t ®Òu... §Õn n¨m 1955 – 1957, tiÕn hµnh s¬ th¸m vµ m« t¶ íc lîng tµi nguyªn rõng. N¨m 1958 – 1959 tiÕn hµnh thèng kª tr÷ lîng rõng miÒn B¾c. M·i ®Õn n¨m 1960 – 1964 c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp míi ¸p dông ë miÒn B¾c. Tõ n¨m 1965 ®Õn nay, lùc lîng quy ho¹ch l©m nghiÖp ngµy cµng ®îc t¨ng cêng vµ më réng. ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng kÕt hîp chÆt chÏ víi lùc lîng ®iÒu tra quy ho¹ch cña c¸c Së L©m nghiÖp (nay lµ së N«ng NghiÖp vµ PTNT) kh«ng ngõng c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p ®iÒu tra, quy ho¹ch l©m nghiÖp cña c¸c níc cho phï hîp víi tr×nh ®é vµ ®iÒu kiÖn tµi nguyªn rõng ë níc ta. Tuy nhiªn, so víi lÞch sö ph¸t triÓn cña c¸c níc kh¸c th× quy ho¹ch l©m nghiÖp níc ta h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn muén h¬n nhiÒu. V× vËy, nh÷ng nghiªn cøu c¬ b¶n vÒ kinh tÕ, x·
héi, kü thuËt vµ tµi nguyªn rõng lµm c¬ së cho c«ng t¸c nµy ë níc ta ®ang trong giai ®o¹n võa nghiªn cøu vµ ¸p dông [17]. Theo chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp 2001- 2010, mét trong nh÷ng tån t¹i mµ Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ®¸nh gi¸ lµ “ViÖt Nam ®ang ®æi míi toµn diÖn, cho nªn quy ho¹ch sö dông ®Êt vÜ m« kh«ng æn ®Þnh lµm cho viÖc x¸c ®Þnh ®Êt L©m nghiÖp trë nªn khã kh¨n. ViÖc ph©n chia 3 lo¹i rõng còng nh x¸c ®Þnh ngoµi thùc ®Þa cha hîp lý v× thiÕu c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn...”. §©y còng lµ nhiÖm vô ®Æt ra cÇn ®îc ngµy cµng hoµn thiÖn ®èi víi ngµnh. C¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch Nhµ níc ®Ò cËp ®Õn quy ho¹ch ph¸t trØªn l©m nghiÖp thÓ hiÖn qua: HiÕn ph¸p cña níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 nªu “ Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý toµn bé ®Êt ®ai theo qui ho¹ch vµ ph¸t luËt, ®¶m b¶o sö dông ®óng môc ®Ých vµ hiÖu qu¶. Nhµ níc giao ®Êt cho c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n sö dông æn ®Þnh l©u dµi”. LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993 quy ®Þnh râ 6 lo¹i ®Êt vµ 5 quyÒn sö dông, tuú theo tõng lo¹i ®Êt vµ môc ®Ých sö dông mµ ®îc giao cho tæ chøc, c¸ nh©n qu¶n lý vµ sö dông. LuËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng n¨m 1991 ph©n ®Þnh râ 3 lo¹i rõng lµm c¬ së cho quy ho¹ch l©m nghiÖp. Theo biªn b¶n héi th¶o quèc gia vÒ “Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt l©m nghiÖp” n¨m 1997, nhiÒu ý kiÕn cho r»ng cÇn ph¶i nghiªn cøu thèng nhÊt gi÷a hai luËt: LuËt ®Êt ®ai vµ LuËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng trong quy ho¹ch vµ giao ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, x¸c ®Þnh râ vai trß cña ®Þa ph¬ng trong quy ho¹ch vµ giao ®Êt rõng. N¨m 1999, thùc hiÖn tæng kiÓm kª rõng toµn quèc nh»m chuÈn bÞ cho thùc hiÖn Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ l©m nghiÖp, nhiÒu ®Þa ph¬ng ®· lËp dù ¸n quy ho¹ch rõng cña ®Þa ph¬ng. KÓ tõ ®ã, c«ng t¸c quy ho¹ch rõng ngµy cµng ®îc quan t©m. Tõ tríc tíi nay, c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp ®· ®îc triÓn khai trªn toµn quèc ë nhiÒu cÊp ®é quy m« kh¸c nhau phôc vô cho môc tiªu
ph¸t triÓn ngµnh. Song c¨n cø vµo yªu cÇu, trong mçi giai ®o¹n cô thÓ, trong tõng thêi ®iÓm, c¨n cø vµo nguån vèn ®îc cÊp vµ yªu cÇu møc ®é kü thuËt kh¸c nhau mµ néi dung c¸c ph¬ng ¸n quy ho¹ch dù ¸n ®Çu t còng ®îc ®iÒu chØnh cho phï hîp. Theo nghÞ ®Þnh 52/1999 N§-CP ngµy 8/7/1999 cña chÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng, th× phÇn lín c¸c ph¬ng ¸n quy ho¹ch l©m nghiÖp ®Òu thuéc d¹ng quy ho¹ch tæng thÓ. ChØ cã c¸c dù ¸n chuÈn bÞ ®Çu t lµ thÓ hiÖn ®îc néi dung cña b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi vµ b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi. Song, do ®Æc thï cña l©m nghiÖp (®Þa bµn réng, ®Þa h×nh chia c¾t phøc t¹p , t liÖu s¶n xuÊt lµ ®Êt ®åi nói vµ sinh vËt sèng...) nªn c¸c ph¬ng ¸n quy ho¹ch l©m nghiÖp còng mang nh÷ng ®Æc thï riªng biÖt, kh«ng thÓ theo khu«n mÉu quy ®Þnh nh c¸c ®iÒu 23, 24 trong nghÞ ®Þnh 52 ( chñ yÕu ¸p dông cho c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n). C¸c c«ng tr×nh quy ho¹ch l©m nghiÖp l©u nay vÉn thêng ®îc gäi lµ “C¸c c«ng tr×nh quy ho¹ch vµ chuÈn bÞ ®Çu t”. C¨n cø vµo møc ®é vµ tÝnh chÊt quy ho¹ch cã thÓ ph©n thµnh c¸c lo¹i sau: - Quy ho¹ch s¬ bé: X©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n mang tÝnh chiÕn lîc, trong ®ã ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ dù b¸o xu thÕ ph¸t triÓn chung cña ngµnh trªn ph¹m vi thÕ giíi, quèc gia hay l·nh thæ. §©y sÏ lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n mang tÝnh chÊt ®Þnh híng cho quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh trong c¶ thêi kú quy ho¹ch, lµm c¬ së cho viÖc triÓn khai c¸c bíc quy ho¹ch tiÕp theo. S¶n phÈm quy ho¹ch bao gåm: ChiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp tØnh vµ quèc gia, c¸c ®Ò ¸n tæng quan, b¸o c¸o ®Þnh híng ph¸t triÓn... - Quy ho¹ch tæng thÓ: Nh»m ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c tiÒm n¨ng th«ng qua c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh. Quy ho¹ch tæng thÓ lµ c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch dµi h¹n, trung h¹n, ng¾n h¹n vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch,
tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ngµnh l©m nghiÖp. Quy ho¹ch ph¸t triÓn bao gåm c¸c c«ng tr×nh mang tÝnh chÊt chuyªn ngµnh vµ c¶ nh÷ng c«ng tr×nh ®ßi hái sù phèi hîp liªn ngµnh nh»m tr¸nh sù chång chÐo, h¹n chÕ lÉn nhau gi÷a c¸c ngµnh. + Quy ho¹ch chuyªn ngµnh bao gåm:  Quy ho¹ch c¸c lo¹i rõng phßng hé, ®Æc dông, s¶n xuÊt cña tØnh, vïng vµ toµn quèc.  Quy ho¹ch c¸c vïng träng ®iÓm l©m nghiÖp, quy ho¹ch c¸c vïng rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp tËp trung.... + Quy ho¹ch ®ßi hái sù phèi hîp ®a ngµnh bao gåm:  Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi tØnh, vïng vµ toµn quèc.  C¸c ph¬ng ¸n quy ho¹ch sö dông nguån níc bÒn v÷ng theo c¸c lu vùc s«ng §µ, s«ng Hång, s«ng MªK«ng.... - Quy ho¹ch chi tiÕt: - Lµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t x©y dùng cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, sau khi ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt sÏ ®îc ghi vµo kÕ ho¹ch ®Ó chuÈn bÞ ®Çu t. Nh÷ng dù ¸n lo¹i nµy bao gåm: + C¸c dù ¸n x©y dùng rõng phßng hé ®Çu nguån c¸c s«ng, hå.... + Dù ¸n x©y dùng c¸c vên quèc gia, c¸c khu b¶o tån thiªn nhiªn, c¸c khu rõng v¨n ho¸ - lÞch sö – m«i trêng. + Dù ¸n x©y dùng c¸c khu nguyªn liÖu c«ng nghiÖp giÊy, v¸n nh©n t¹o, gç trô má.... Víi 3 møc ®é quy ho¹ch nªu trªn th× yªu cÇu vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p trong c«ng t¸c ®iÒu tra thu thËp sè liÖu, xö lý tÝnh to¸n còng nh quy c¸ch chÊt lîng s¶n phÈm cña mçi lo¹i quy ho¹ch kh«ng nh nhau. Quy ho¹ch s¬ bé chØ nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng néi dung chÝnh mang tÝnh ®Þnh híng ph¸t triÓn cña ngµnh cho c¶ thêi kú quy ho¹ch vµ thêng
kh«ng x¸c ®Þnh vèn ®Çu t vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ. Quy ho¹ch tæng thÓ ph¶i tiÕn hµnh quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai; quy ho¹ch ph©n chia 3 lo¹i rõng; x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p l©m sinh vµ c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn môc tiªu quy ho¹ch; kh¸i to¸n nhu cÇu ®Çu t (vÒ vèn, lao ®éng); ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng; X¸c ®Þnh c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n träng ®iÓm cÇn u tiªn t. §èi víi quy ho¹ch chi tiÕt ®ßi hái sù chÝnh x¸c vµ chi tiÕt trong tÊt c¶ c¸c kh©u c«ng viÖc: §iÒu tra c¬ b¶n, thu thËp c¸c tµi liÖu vµ v¨n b¶n liªn quan; tæng hîp tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch c¸c lo¹i tµi liÖu c¬ b¶n vÒ tµi nguyªn rõng, quü ®Êt, n¨ng xuÊt vµ c¬ cÊu c©y trång, c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, gi¸ c¶ thÞ trêng ...®Ó lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng c¸c h¹ng môc vµ khèi lîng ®Çu t, c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn theo néi dung quy ho¹ch; tÝnh to¸n ®Çy ®ñ nhu cÇu ®Çu t (vèn, lao ®éng, thiÕt bÞ); ph©n kú ®Çu t; ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng. * §Æc thï cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp; - §Þa bµn quy ho¹ch l©m nghiÖp rÊt ®a d¹ng, phøc t¹p (bao gåm c¶ vïng ven biÓn, trung du, nói cao vµ biªn giíi, h¶i ®¶o), thêng cã ®Þa h×nh cao, dèc, chia c¾t phøc t¹p vµ giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n, cã nhiÒu ngµnh kinh tÕ ho¹t ®éng. - Lµ ®Þa bµn c tró cña ®ång bµo c¸c d©n téc Ýt ngêi, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp kÐm, kinh tÕ x· héi chËm ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. §èi tîng cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp lµ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, tõ bao ®êi nay lµ “cña chung” cña ®ång bµo c¸c d©n téc nhng thùc chÊt lµ v« chñ. - C©y l©m nghiÖp cã chu kú kinh doanh dµi (ng¾n 8-10 n¨m, dµi 40- 100 n¨m); con ngêi chØ tù gi¸c bá vèn tham gia trång rõng nÕu biÕt ch¾c ch¾n sÏ cã lîi. - Môc tiªu cña quy ho¹ch l©m nghiÖp còng rÊt ®a d¹ng: Quy ho¹ch rõng phßng hé (phßng hé ®Çu nguån, phong hé ven biÓn, phßng hé m«i trêng); rõng ®Æc dông (c¸c vên Quèc gia, c¸c khu b¶o tån thiªn nhiªn,
c¸c khu di tÝch v¨n ho¸, lÞch sö, danh th¾ng) vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c lo¹i rõng s¶n xuÊt. - Quy m« cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp bao gåm c¶ tÇm vÜ m« vµ vi m«; Quy ho¹ch toµn quèc, tõng vïng l·nh thæ, tõng tØnh, huyÖn, xÝ nghiÖp, l©m trêng, quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· vµ lµng l©m nghiÖp. - Lùc lîng tham gia lµm c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp thêng lu«n ph¶i lu ®éng, ®iÒu kiÖn ¨n ë khã kh¨n, c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn vÒ mäi mÆt.... §éi ngò c¸n bé x©y dùng ph¬ng ¸n quy ho¹ch còng rÊt ®a d¹ng, bao gåm c¶ lùc lîng cña trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, thËm chÝ c¸c ngµnh kh¸c còng tham gia lµm quy ho¹ch l©m nghiÖp (n«ng nghiÖp, c«ng an, qu©n ®éi...), trong ®ã cã mét bé phËn ®îc ®µo t¹o bµi b¶n qua c¸c trêng líp, song phÇn lín chØ dùa vµo kinh nghiÖm ho¹t ®éng l©u n¨m trong ngµnh l©m nghiÖp [17]. *Nh÷ng yªu cÇu cña c«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp phôc vô chuyÓn ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp n«ng th«n C«ng t¸c quy ho¹ch l©m nghiÖp ®îc triÓn khai dùa trªn nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Nhµ níc vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp trªn tõng ®Þa bµn cô thÓ. Víi mçi ph¬ng ¸n quy ho¹ch l©m nghiÖp ph¶i ®¹t ®îc; - Ho¹ch ®Þnh râ ranh giíi ®Êt n«ng nghiÖp - ®Êt l©m nghiÖp vµ ®Êt do c¸c ngµnh kh¸c sö dông; trong ®ã ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp ®îc quan t©m hµng ®Çu v× lµ hai ngµnh chÝnh sö dông ®Êt ®ai. - Trªn phÇn ®Êt l©m nghiÖp ®· ®îc x¸c ®Þnh, tiÕn hµnh ho¹ch ®Þnh 3 lo¹i rõng ( phßng hé, ®Æc dông vµ s¶n xuÊt). Tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p l©m sinh thÝch hîp víi tõng lo¹i rõng vµ ®Êt rõng (b¶o vÖ, lµm giµu rõng, khoanh nu«i, phôc håi rõng, trång rõng míi, nu«i dìng rõng, n«ng l©m kÕt hîp ...khai th¸c lîi dông rõng).
- TÝnh to¸n nhu cÇu ®Çu t (chñ yÕu nhu cÇu lao ®éng, vËt t thiÕt bÞ vµ nhu cÇu vèn). V× lµ ph¬ng ¸n quy ho¹ch nªn viÖc tÝnh to¸n nhu cÇu ®Çu t chØ mang tÝnh kh¸i qu¸t, phôc vô cho viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ë nh÷ng bíc tiÕp theo. - X¸c ®Þnh mét sè gi¶i ph¸p ®¶m b¶o thùc hiÖn nh÷ng néi dung quy ho¹ch (gi¶i ph¸p l©m sinh, khoa häc c«ng nghÖ, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vÒ vèn, lao ®éng...). - §æi míi mét sè ph¬ng ¸n quy ho¹ch cã quy m« lín (cÊp toµn quèc, vïng, tØnh) cßn ®Ò xuÊt c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n cÇn u tiªn ®Ó triÓn khai bíc tiÕp theo lµ lËp dù ¸n ®Çu t hoÆc b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi. 2.2.2. Quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp 2.2.2.1. Quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ ë níc ta, c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ bao gåm c¸c ®¬n vÞ qu¶n lý hµnh chÝnh: Tõ toµn quèc tíi tØnh (Thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng), huyÖn (thµnh phè trùc thuéc tØnh, thÞ x·, quËn) vµ x· (phêng). §Ó ph¸t triÓn mçi ®¬n vÞ ®Òu ph¶i x©y dùng ph¬ng ¸n quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ qui ho¹ch d©n c, ph¸t triÓn x· héi... ë nh÷ng ®èi tîng cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn l©m nghiÖp th× quy ho¹ch l©m nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò quan träng, lµm c¬ së cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt nghÒ rõng nãi riªng vµ gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi nãi chung trªn ®Þa bµn. * Quy ho¹ch l©m nghiÖp toµn quèc Quy ho¹ch l©m nghiÖp toµn quèc lµ quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m nghiÖp trªn ph¹m vi l·nh thæ quèc gia nh»m gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n, bao gåm: X¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm vô chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp toµn quèc. Quy ho¹ch ®Êt ®ai tµi nguyªn rõng theo c¸c chøc n¨ng (s¶n xuÊt, phßng hé vµ ®Æc dông). Quy ho¹ch b¶o vÖ, nu«i dìng
tµi nguyªn rõng hiÖn cã. Quy ho¹ch t¸i sinh rõng (bao gåm t¸i sinh tù nhiªn vµ trång rõng), thùc hiÖn n«ng l©m kÕt hîp. Quy ho¹ch lîi dông rõng, chÕ biÕn l©m s¶n g¾n víi thÞ trêng tiÒu thô. Quy ho¹ch tæ chøc s¶n xuÊt, ph¸t triÓn nghÒ rõng, ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i. X¸c ®Þnh tiÕn ®é thùc hiÖn. Do ®Æc thï kh¸c víi nh÷ng ngµnh kinh tÕ kh¸c, cho nªn thêi h¹n quy ho¹ch l©m nghiÖp thêng ®îc thùc hiÖn trong thêi gian 10 n¨m vµ c¸c néi dung quy ho¹ch ®îc thùc hiÖn tuú theo c¸c vïng kinh tÕ l©m nghiÖp. *Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò: X¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm cô ph¸t triÓn l©m nghiÖp trong ph¹m vi tØnh c¨n cø vµo ph¬ng híng nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh, c¨n cø quy ho¹ch l©m nghiÖp toµn quèc ®ång thêi c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi cña tØnh, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai tµi nguyªn rõng, ®ång thêi c¨n cø vµo nhu cÇu phßng hé vµ c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt kh¸c. Quy ho¹ch b¶o vÖ, nu«i dìng vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng hiÖn cã. Quy ho¹ch t¸i sinh rõng (bao gåm t¸i sinh rõng tù nhiªn vµ trång rõng), thùc hiÖn n«ng l©m kÕt hîp. Quy ho¹ch lîi dông rõng, chÕ biÕn l©m s¶n g¾n víi thÞ trêng tiªu thô. Quy ho¹ch tæ chøc s¶n xuÊt, ph¸t triÓn nghÒ rõng, ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i. X¸c ®Þnh tiÕn ®é thùc hiÖn. * Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn vÒ c¬ b¶n c¸c néi dung quy ho¹ch l©m nghiÖp còng t¬ng tù nh quy ho¹ch l©m nghiÖp tØnh, tuy nhiªn nã ®îc thùc hiÖn cô thÓ vµ chi tiÕt h¬n. Thêi gian quy ho¹ch ng¾n h¬n cÊp tØnh, thêng ®îc thùc hiÖn trong thêi gian 5 n¨m. Vµ c¸c néi dung quy ho¹ch l©m nghiÖp cÇn ph¶i phï hîp víi ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi chung cña tõng tiÓu vïng trong huyÖn.
* Quy ho¹ch l©m nghiÖp cÊp x· X· lµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh nhá nhÊt, lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt l©m nghiÖp trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ vµ t nh©n. Quy ho¹ch l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn x· cÇn chi tiÕt cô thÓ h¬n vµ ®îc tiÕn hµnh trong thêi gian 10 n¨m. Quy ho¹ch l©m nghiÖp x· thêng tiÕn hµnh c¸c néi dung sau: §iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt l©m nghiÖp. C¨n cø vµo quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c¨n cø vµo quy ho¹ch cÊp huyÖn vµ c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña x·, x¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn x·. Quy ho¹ch ®Êt ®ai trong x· theo ngµnh vµ theo ®¬n vÞ sö dông. X¸c ®Þnh râ mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh sö dông ®Êt ®ai trªn ®Þa bµn x·. C¨n cø vµo ph¬ng híng ph¸t triÓn, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ nhu cÇu ®Æc biÖt kh¸c (nÕu cã) ph©n chia ®Êt l©m nghiÖp theo 3 chøc n¨ng sö dông: s¶n xuÊt, phßng hé, ®Æc dông. Quy ho¹ch c¸c néi dung s¶n xuÊt kinh doanh lîi dông rõng, bè trÝ kh«ng gian, tæ chøc c¸c biÖn ph¸p kinh doanh lîi dông rõng: b¶o vÖ vµ nu«i dìng rõng hiÖn cã, trång rõng vµ t¸i sinh phôc håi rõng, n«ng l©m kÕt hîp, khai th¸c, chÕ biÕn l©m s¶n, ®Æc s¶n phôc vô nhu cÇu cña ®Þa ph¬ng vµ thÞ trêng, quy ho¹ch c¸c néi dung s¶n xuÊt hç trî. Quy ho¹ch tæ chøc s¶n xuÊt l©m nghiÖp cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong x· g¾n víi ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. Quy ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i, c¸c c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. ¦íc tÝnh ®©ï t vµ hiÖu qu¶, íc tÝnh ®Çu t lao ®éng, tiÒn vèn, vËt t thiÕt bÞ. HiÖu qu¶ ®Çu t cÇn ®îc ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ trªn c¸c mÆt kinh tÕ – x· héi – m«i trêng. X¸c ®Þnh tiÕn ®é thùc hiÖn. VÒ c¬ b¶n néi dung quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ tõ toµn quèc ®Õn tØnh, huyÖn, x· lµ t¬ng tù nhau. Tuy nhiªn møc ®é gi¶i quyÕt kh¸c nhau vÒ chiÒu s©u vµ chiÒu réng tuú theo c¸c cÊp.
2.2.2.2. Quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Quy ho¹ch cho c¸c cÊp qu¶n lý kinh doanh bao gåm: Quy ho¹ch liªn hiÖp c¸c l©m trêng, c«ng ty l©m nghiÖp. Quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c ®èi tîng kh¸c ( Quy ho¹ch cho c¸c khu rõng phßng hé, quy ho¹ch c¸c khu rõng ®Æc dông vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m n«ng nghiÖp cho c¸c céng ®ång lµng b¶n vµ trang tr¹i l©m nghiÖp hé gia ®×nh ). C¸c néi dung quy ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh lµ kh¸c nhau tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi ®¬n vÞ vµ thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo s¶n xuÊt l©m nghiÖp mµ lùa chän c¸c néi dung quy ho¹ch cho phï hîp. 2.2.3. Quy ho¹ch cã liªn quan ®Õn quy ho¹ch l©m nghiÖp 2.2.3.1. Quy ho¹ch vïng chuyªn canh Trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ, ®· quy ho¹ch c¸c vïng chuyªn canh lóa ë ®ång b»ng s«ng Hång vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, c¸c vïng rau thùc phÈm cho c¸c thµnh phè lín, c¸c vïng c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy (hµng n¨m): Vïng b«ng ThuËn H¶i, vïng ®ay Hng Yªn, vïng thuèc l¸ Qu¶ng An – Cao B»ng, Ba V× - Hµ T©y, H÷u Lòng – L¹ng S¬n, Nho Quan – Ninh B×nh, vïng mÝa V¹n §iÓm, ViÖt Tr×, S«ng Lam, Qu¶ng Ng·i....C¸c vïng c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy (l©u n¨m): vïng cao su S«ng BÐ, §ång Nai, Bu«n Hå - §¾c L¾c, Ch P¶, Ninh §øc - Gia Lai Kon Tum ( hîp t¸c víi Liªn X« tríc ®©y, céng hoµ d©n chñ §øc, TiÖp Kh¾c, Bungari ), vïng chÌ ë Lai Ch©u, Lµo Cai, S¬n La, Th¸i Nguyªn, Phó Thä, Hµ Giang, Tuyªn Quang, L©m §ång, Gia Lai Kon Tum, vïng d©u t»m B¶o Léc – L©m §ång.... Quy ho¹ch vïng chuyªn canh ®· cã t¸c dông: - X¸c ®Þnh ph¬ng híng s¶n xuÊt, chØ ra nh÷ng vïng chuyªn m«n ho¸ vµ nh÷ng vïng cã kh¶ n¨ng hîp t¸c kinh tÕ.
- X¸c ®Þnh vµ chän nh÷ng vïng träng ®iÓm gióp Nhµ níc tËp trung vèn ®Çu t ®óng ®¾n. - X©y dùng ®îc c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ s¶n phÈm hµng ho¸ cña vïng, yªu cÇu x©y dùng cë së vËt chÊt, kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt, nhu cÇu lao ®éng. - C¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nghiªn cøu tæ chøc qu¶n lý kinh doanh theo ngµnh vµ theo l·nh thæ. Quy ho¹ch vïng chuyªn canh ®· thùc hiÖn nhiÖm vô chñ yÕu lµ bè trÝ c¬ cÊu c©y trång ®îc chän víi quy m« vµ chÕ ®é canh t¸c hîp lý, theo híng tËp trung ®Ó øng dông tiÕn bé kü thuËt nh»m n©ng cao n¨ng xuÊt, s¶n lîng s¶n ph¶m c©y trång, ®ång thêi ph©n bè c¸c chØ tiªu nhiÖm vô cô thÓ cho tõng c¬ së s¶n xuÊt, lµm c¬ së cho c«ng t¸c quy ho¹ch cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt. Quy ho¹ch vïng chuyªn canh cã c¸c néi dung chñ yÕu sau: - X¸c ®Þnh quy m«, ranh giíi vïng. - X¸c ®Þnh ph¬ng híng, chØ tiªu nhiÖm vô s¶n xuÊt. - Bè trÝ sö dông ®Êt ®ai. - X¸c ®Þnh quy m« ranh giíi, nhiÖm vô chñ yÕu cho c¸c xÝ nghiÖp trong vïng vµ tæ chøc s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp. - X¸c ®Þnh hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt ®êi sèng. - Tæ chøc vµ sö dông lao ®éng. - ¦íc tÝnh ®Çu t vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. - Dù kiÕn tiÕn ®é thùc hiÖn quy ho¹ch. 2.2.3.2.Quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn Quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn ®îc tiÕn hµnh ë hÇu hÕt c¸c huyÖn, lµ mét quy ho¹ch ngµnh bao gåm c¶ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n, thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn. NhiÖm vô chñ yÕu cña quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn lµ:
(1) Trªn c¬ së ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi cña huyÖn c¨n cø vµo dù ¸n ph¸t triÓn, ph©n bè lùc lîng s¶n xuÊt vµ ph©n vïng n«ng nghiÖp tØnh hoÆc thµnh phè ®· ®îc phª duþªt, x¸c ®Þnh ph¬ng híng nhiÖm vô, môc tiªu ®ã theo híng chuyªn m«n ho¸ tËp trung ho¸ kÕt hîp ph¸t triÓn tæng hîp nh»m thùc hiÖn 3 môc tiªu n«ng nghiÖp lµ gi¶i quyÕt l¬ng thùc, thùc phÈm, nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp vµ n«ng s¶n xuÊt khÈu æn ®Þnh. (2) Hoµn thiÖn ph©n bæ sö dông ®Êt ®ai cho c¸c ®èi tîng sö dông ®Êt nh»m sö dông ®Êt ®ai ®îc hiÖu qu¶ cao, ®ång thêi b¶o vÖ vµ n©ng cao ®îc ®é ph× nhiªu cña ®Êt. (3) T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. (4) TÝnh vèn ®Çu t c¬ b¶n vµ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo quy ho¹ch. Néi dung chñ yÕu cña quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn lµ: - X¸c ®Þnh ph¬ng híng vµ môc tiªu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. - Bè trÝ sö dông ®Êt ®ai. - X¸c ®Þnh c¬ cÊu vµ quy m« s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (ph©n chia vµ tÝnh to¸n quy m« c¸c vïng s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸, x¸c ®Þnh vïng th©m canh cao s¶n, c¸c tæ chøc liªn kÕt n«ng – c«ng nghiÖp, c¸c c¬ së dÞch vô n«ng nghiÖp. - Tæ chøc c¸c c¬ së s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - Tæ chøc c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp trong n«ng nghiÖp. - Gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã liªn quan trong vµ ngoµi n«ng nghiÖp. - Bè trÝ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt phôc vô n«ng nghiÖp ( thuû lîi, giao th«ng, c¬ khÝ ®iÖn, c¬ së dÞch vô th¬ng nghiÖp ).
- Tæ chøc sö dông lao ®éng n«ng nghiÖp, ph©n bè c¸c ®iÓm d©n c n«ng th«n. - Nh÷ng c©n ®èi chÝnh trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ( l¬ng thùc, thùc phÈm ), thøc ¨n gia sóc, ph©n bãn, vËt t kü thuËt n«ng nghiÖp, nguyªn liÖu cho c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn. - Tæ chøc c¸c côm kinh tÕ x· héi. - B¶o vÖ m«i trêng. - Vèn ®Çu t c¬ b¶n. - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ tiÕn ®é thùc hiÖn quy ho¹ch. §èi tîng cña quy ho¹ch n«ng nghiÖp huyÖn lµ toµn bé ®Êt ®ai, ranh giíi hµnh chÝnh huyÖn [17].
ch¬ng III môc tiªu, ®èi tîng, néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.1. Môc tiªu nghiªn cøu 3.1.1. Môc tiªu tæng qu¸t Quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp æn ®Þnh cho huyÖn H÷u Lòng – L¹ng S¬n giai ®o¹n 2008 -2015 3.1.2. Môc tiªu cô thÓ - Ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn l©m nghiÖp huyÖn H÷u Lòng. - §¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt l©m nghiÖp vµ dù b¸o nhu cÇu l©m s¶n - X¸c ®Þnh ®îc c¸c quan ®iÓm vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn l©m nghiÖp æn ®Þnh. - §Ò xuÊt c¸c néi dung, gi¶i ph¸p c¬ b¶n cho qui ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp. - Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ, m«i trêng vµ x· héi. - §Ò xuÊt lùa chän ph¬ng ¸n vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn. 3.2. §èi tîng, ph¹m vi vµ giíi h¹n nghiªn cøu - §èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi: Rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp cña huyÖn H÷u Lòng – tØnh L¹ng S¬n. - Ph¹m vi nghiªn cøu: HuyÖn H÷u Lòng – tØnh L¹ng S¬n. - Giíi h¹n nghiªn cøu cña ®Ò tµi: §Ò tµi chØ tËp trung ®i s©u nghiªn cøu, ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n cho quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp huyÖn H÷u Lòng.