Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Ứng dụng phương pháp phân tích đa tiêu chuẩn (Multi Criteria Analysis = MCA) với sự trợ giúp của phần mềm SPSS để lựa chọn tập đoàn cây trồng cảnh quan đường phố cho thành phố Hải Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm góp phần hoàn thiện phương pháp phân tích đa tiêu chuẩn; xếp hạng ưu tiên trồng và không trồng các loài cây trồng cảnh quan đường phố TP Hải Dương. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Ứng dụng phương pháp phân tích đa tiêu chuẩn (Multi Criteria Analysis = MCA) với sự trợ giúp của phần mềm SPSS để lựa chọn tập đoàn cây trồng cảnh quan đường phố cho thành phố Hải Dương

Bé gi¸o dôc vµ §µo t¹o Bé n«ng nghiÖp vµ PTNT Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp ---------- Vò thÞ thu hiÒn øng dông Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn (Multi Criteria Analysis = MCA) víi sù trî gióp cña phÇn mÒm SPSS ®Ó lùa chän tËp ®oµn c©y trång c¶nh quan ®êng phè cho thµnh phè H¶i D¬ng. LuËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Hµ Néi, 2009
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé n«ng nghiÖp vµ PTNT Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp ---------- Vò thÞ thu hiÒn øng dông Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn (Multi Criteria Analysis = MCA) víi sù trî gióp cña phÇn mÒm SPSS ®Ó lùa chän tËp ®oµn c©y trångc¶nh quan ®êng phè cho thµnh phè H¶i D¬ng. Chuyªn ngµnh: L©m häc M· sè: 60.62.60 LuËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Gi¸o viªn híng dÉn khoa häc GS.TS NguyÔn H¶i TuÊt Hµ Néi, 2009
1 §Æt vÊn ®Ò Trong L©m nghiÖp, trong khoa häc hay trong cuéc sèng nãi chung ®Ó ®¸nh gi¸ mét m« h×nh (®èi tîng, chñ thÓ) nµo ®ã chóng ta cÇn ph¶i dùa vµo rÊt nhiÒu tiªu chuÈn. Tuú vµo môc tiªu cña chóng ta, c¸c tiªu chuÈn sÏ ®îc lùa chän sao cho phï hîp. Tõ c¸c tiªu chuÈn ®ã chóng ta míi tiÕn hµnh so s¸nh c¸c m« h×nh ®Ó lùa chän m« h×nh thÝch hîp nhÊt víi môc tiªu ®· ®Æt ra. VÊn ®Ò khi sö dông ®a tiªu chuÈn lµ cã nh÷ng tiªu chuÈn chóng ta cã thÓ ®o ®Õm nhng còng cã nh÷ng tiªu chuÈn chóng ta kh«ng thÓ ®Þnh lîng ®îc. VËy lµm thÕ nµo ®Ó ®a c¸c tiªu chuÈn vÒ cïng mét ®é ®o nµo ®ã ®Ó so s¸nh vµ dïng c¸ch nµo ®Ó so s¸nh, lùa chän c¸c m« h×nh? Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn víi sù trî gióp cña phÇn mÒm SPSS chÝnh lµ c©u tr¶ lêi cho c©u hái trªn. §©y lµ mét ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c m« h×nh (®èi tîng, chñ thÓ) dùa vµo hµng lo¹t c¸c tiªu chuÈn mµ nh÷ng tiªu chuÈn nµy khi ®îc lîng ho¸ sÏ cho ta mét ®é ®o nµo ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn, kh¸ch quan c¸c m« h×nh nghiªn cøu. Ph¬ng ph¸p nµy ®· ®îc GS.TS NguyÔn H¶i TuÊt øng dông ®Ó nghiªn cøu vµ lùa chän c¸c m« h×nh (®èi tîng, chñ thÓ) trong l©m nghiÖp tõ nhiÒu n¨m nay. Qua th¶o luËn víi GS.TS NguyÔn H¶i TuÊt, t«i nhËn thÊy ®©y lµ ph¬ng ph¸p rÊt thÝch hîp cho viÖc nghiªn cøu lùa chän tËp ®oµn c©y trång c¶nh quan cho ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng thµnh phè (TP) ®ang trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ (§TH) nh TP H¶i D¬ng. Hoµ nhÞp cïng xu híng §TH cña c¶ níc, TP H¶i D¬ng còng ®ang nç lùc ®Ó n©ng cÊp lªn thµnh ®« thÞ lo¹i II vµo n¨m 2009. H¶i D¬ng lµ mét thµnh phè n»m trong khu vùc tam gi¸c t¨ng trëng träng ®iÓm Hµ Néi - H¶i Phßng - Qu¶ng Ninh cña níc ta. Tr¶i qua c¸c thêi kú ph¸t triÓn còng nh hiÖn nay, TP H¶i D¬ng lu«n lµ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ khoa häc kü thuËt cña tØnh H¶i D¬ng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, theo ®êng lèi ®æi míi cña nhµ níc, TP H¶i D¬ng ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn nh¶y vät. §Ó ghi nhËn sù ph¸t triÓn ®ã, n¨m 1997 Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh n©ng
2 cÊp H¶i D¬ng tõ mét ®« thÞ lo¹i IV lªn ®« thÞ lo¹i III. Theo ®Þnh híng ph¸t triÓn ®« thÞ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020 (®îc Thñ tíng chÝnh phñ phª duyÖt n¨m 1997), TP H¶i D¬ng lµ mét trong nh÷ng ®« thÞ ®·, ®ang vµ cÇn ®îc u tiªn ®Çu t. §Ó TP H¶i D¬ng xanh, s¹ch vµ ®Ñp phï hîp víi viÖc n©ng cÊp lªn thµnh ®« thÞ lo¹i II th× cÇn ph¶i cã quy ho¹ch cô thÓ vÒ hÖ thèng c©y xanh ®« thÞ cña thµnh phè. ë TP H¶i D¬ng hiÖn nay, vÊn ®Ò sinh th¸i m«i trêng tuy cha nghiªm träng nhng víi tèc ®é ph¸t triÓn nh hiÖn nay, nÕu kh«ng cã quy ho¹ch ®« thÞ hîp lý th× sau vµi n¨m tíi chóng ta còng ph¶i giËt m×nh v× sù nghiªm träng vµ cÊp b¸ch cña « nhiÔm m«i trêng. Cùng với việc giảm thiểu nguồn ô nhiễm thì sử dụng cây xanh đang là giải pháp hiệu quả nhất trong việc bảo vệ môi trường, lµm ®Ñp c¶nh quan. Tuy nhiªn thùc tÕ viÖc trång c©y xanh t¹i c¸c ®« thÞ hiÖn nay gÆp ph¶i vÊn ®Ò trång c©y xanh tù ph¸t cña ngêi d©n, l¹i thiÕu quy ho¹ch hîp lý nªn loµi c©y kh«ng ®îc chän lùa phï hîp, c©y trång kh«ng ®¶m b¶o tiªu chuÈn vµ kü thuËt, trång c©y kh«ng ®óng n¬i ®óng chç…Nh vËy t¸c dông b¶o vÖ m«i trêng cña c©y xanh cha biÕt ®· ph¸t huy cha nhng cã ®iÒu ch¾c ch¾n r»ng kiÕn tróc c¶nh quan ®« thÞ ®· xÊu ®i rÊt nhiÒu. Kh¸c víi c©y trång cã môc ®Ých chÝnh lµ kinh doanh, c©y trång c¶nh quan ®îc trång víi môc ®Ých chÝnh lµ lÊy bãng m¸t, gi¶m « nhiÔm m«i trêng vµ lµm ®Ñp cho thµnh phè. V× vËy, c©y trång c¶nh quan kh«ng cÇn ph¶i cho s¶n lîng cao mµ ph¶i lµ c©y ®a t¸c dông. Do ®ã cÇn ph¶i sö dông nhiÒu tiªu chuÈn ®Ó lùa chän ®îc loµi c©y phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ môc ®Ých cña thµnh phè. Cho ®Õn nay cã kh«ng nhiÒu tµi liÖu nghiªn cøu vÒ tiªu chuÈn chän loµi c©y trång c¶nh quan cho TP H¶i D¬ng. C©y xanh trång trªn ®êng phè H¶i D¬ng ®îc trång chñ yÕu dùa trªn nguån c©y cña C«ng ty TNHH MTV Qu¶n lý c«ng tr×nh ®« thÞ H¶i D¬ng hoÆc dùa vµo së thÝch vµ kinh nghiÖm
3 cña ngêi d©n. ChÝnh v× vËy, GS.TS NguyÔn H¶i TuÊt ®· ®Þnh híng ®Ó t«i chän ®Ò tµi: “øng dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn (Multi Criteria Analysis = MCA) víi sù trî gióp cña phÇn mÒm SPSS ®Ó lùa chän tËp ®oµn c©y trång c¶nh quan ®êng phè cho thµnh phè H¶i D¬ng.” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp th¹c sÜ cña m×nh. Do giíi h¹n cña luËn v¨n th¹c sÜ nªn ®Ò tµi chØ øng dông PPPT§TC ®Ó t×m ra nh÷ng loµi c©y thÝch hîp nhÊt trång ë ®êng phè H¶i D¬ng, ®ång thêi ph¸t hiÖn ra nh÷ng loµi c©y ph¶i h¹n chÕ trång, nh÷ng loµi c©y kh«ng nªn trång trªn ®êng phè H¶i D¬ng. §Ò tµi hi väng gãp phÇn hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò quy ho¹ch c©y trång c¶nh quan cho TP H¶i D¬ng.
4 Ch¬ng 1 Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu. 1.1. Giíi thiÖu chung vÒ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn (PPPT§TC) vµ phÇn mÒm xö lý thèng kª SPSS. Phân tích đa tiêu chuẩn là một phương pháp phân tích đánh giá các mô hình (đối tượng, chủ thể) dựa vào hàng loạt các tiêu chuẩn, mà những tiêu chuẩn khi được lượng hoá sẽ cho ta một độ đo nào đó để đánh giá một cách toàn diện mô hình nghiên cứu. Đây là phương pháp nghiên cứu mang lại tính khách quan và chính xác vì nó đề cập một lúc nhiều khía cạnh (tiêu chuẩn) dành cho đối tượng nghiên cứu có liên quan đến mục tiêu. Ph¬ng ph¸p nµy rÊt thÝch hîp khi mµ c¸c tiªu chuÈn ®îc ®o ®¹c vµ x¸c ®Þnh theo nh÷ng thang ®o hoµn toµn kh¸c nhau. Ở đề tài này là ứng dụng phương pháp phân tích đa tiêu chuẩn để phân tích, đánh giá các loại cây trồng dựa vào hàng loạt các tiêu chuẩn: cảnh quan, kinh tế, môi trường, khả năng thích ứng... Các tiêu chuẩn này khi được lượng hoá sẽ cho ta một độ đo chính xác, một cách toàn diện mô hình nghiên cứu. ViÖc x©y dùng tiªu chuÈn, lîng ho¸ c¸c tiªu chuÈn vµ chuÈn ho¸ c¸c tiªu chuÈn sÏ dÔ dµng cho viÖc ®¸nh gi¸. So s¸nh vµ lùa chän ®èi tîng nghiªn cøu lµ nh÷ng néi dung quan träng cña PPPT§TC. PPPT§TC còng ®· ®îc mét sè t¸c gi¶ trong níc, ngoµi níc vËn dông trong nghiªn cøu vµ lùa chän c¸c m« h×nh dùa trªn nhiÒu tiªu chuÈn cã liªn quan ®Õn c¸c nh©n tè vÒ kinh tÕ, sinh th¸i vµ m«i trêng nhng cha thµnh mét hÖ thèng lÝ luËn hoµn chØnh. Cho ®Õn nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ph¬ng ph¸p nµy ®· ®îc GS-TS Nguyễn Hải Tuất nghiªn cøu vµ ®a ra mét khu«n mÉu, tuy cha hoµn chØnh nhng cã hÖ thèng h¬n vÒ mÆt lÝ luËn {13}. Cë së khoa häc cña ph¬ng ph¸p bao gåm c¸c bíc:
5 1, X¸c lËp môc tiªu. 2, X©y dùng tiªu chuÈn. 3, Lîng ho¸ tiªu chuÈn. 4, Ph©n tÝch tiªu chuÈn. 5, ChuÈn ho¸ sè liÖu quan s¸t. 6, Lùa chän c¸c chñ thÓ. GS-TS Nguyễn Hải Tuất trong công trình “Đánh giá tác động môi trường cho các dự án Lâm Nghiệp” năm (1987) còng ®· sö dông ph¬ng ph¸p nµy. Vµ trong những năm gần đây, tại trường Đại học Lâm Nghiệp đã có những cán bộ và sinh viên ứng dụng để làm luận văn tốt nghiệp cao học, đại học vµ chuyªn ®Ò nghiªn cøu khoa häc. - NguyÔn B· Ng·i (1995): Bíc ®Çu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp cña c¸c ph¬ng thøc canh t¸c trong c¸c m« h×nh l©m nghiÖp x· héi t¹i CÇu Hai – VÜnh Phó. LuËn v¨n tèt nghiÖp cao häc - §HLN. - Cao Danh ThÞnh (1996): ThÝ nghiÖm øng dông mét sè ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng cã träng sè ®Ó so s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ m«i trêng cña mét sè dù ¸n l©m nghiÖp t¹i khu vùc rõng phßng hé ®Çu nguån S«ng §µ -Hoµ B×nh. LuËn v¨n tèt nghiÖp cao häc - §HLN. §©y lµ hai luËn v¨n tèt nghiÖp cao häc ®· øng dông PPPT§TC ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp cña c¸c m« h×nh trong l©m nghiÖp. VÝ dô, t¸c gi¶ Cao Danh ThÞnh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp c¸c m« h×nh chØ b»ng: ph¬ng ph¸p chØ sè canh t¸c Ect, ph¬ng ph¸p cho ®iÓm c¸c thµnh phÇn cã sö dông träng sè theo chuyªn gia vµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp míi – trong ®ã tÝnh träng sè b»ng t¬ng quan. Cã rÊt nhiÒu luËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc, chuyªn ®Ò nghiªn cøu khoa häc cña sinh viªn c¸c chuyªn ngµnh L©m häc, Qu¶n lý b¶o vÖ tµi nguyªn rõng vµ m«i trêng, L©m nghiÖp ®« thÞ øng dông PPPT§TC ®Ó ®¸nh gi¸, xÕp lo¹i
6 vµ lùa chän tËp ®oµn c©y trång c¶nh quan, tËp ®oµn c©y ¨n qu¶, tËp ®oµn c©y trång trªn nói ®¸ v«i… nh: - Đặng Trung Tú (1999): Nghiên cứu phương pháp so sánh hiệu quả môi trường của các mô hình rừng trồng tại lâm trường Lương Sơn - Hoà Bình. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - NguyÔn M¹nh Hïng (2000): øng dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn ®Ó nghiªn cøu lùa chän hÖ thèng c©y xanh nh»m chèng « nhiÔm bôi than t¹i má than Cäc S¸u – CÈm Ph¶ - Qu¶ng Ninh. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - §ç Thanh B×nh (2001): §¸nh gi¸ vµ xÕp lo¹i mét sè c©y trång ®êng phè. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - NguyÔn ThÞ Nga (2001): øng dông ph¬ng ph¸p ®a tiªu chuÈn ®Ó nghiªn cøu, lùa chän vµ xÕp h¹ng u tiªn mét sè c©y trång c¶nh quan m«i trêng thuéc khu vùc quËn Hai Bµ Trng - Hµ Néi. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - Lª Ngäc QuÕ (2001): øng dông ph¬ng ph¸p ®a tiªu chuÈn ®Ó nghiªn cøu lùa chän vµ xÕp h¹ng u tiªn cho mét sè c©y trång phôc vô c¶nh quan trêng häc thuéc quËn Hai Bµ Trng - Hµ Néi. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - §oµn ThÞ H¬ng Trµ (2001): Sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh vµ u tiªn lùa chän loµi c©y trång trªn nói ®¸ v«i t¹i Kim B«i – Hoµ B×nh. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - TrÞnh V¨n T¸m (2002): øng dông ph¬ng ph¸p ®a tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh vµ xÕp h¹ng u tiªn lùa chän c¸c loµi c©y trång phôc vô c¶nh quan trêng häc thuéc thµnh phè Vinh – NghÖ An. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN.
7 - NguyÔn Phån DiÖn (2004): §¸nh gi¸ vµ xÕp lo¹i mét sè loµi c©y trång thêng gÆp trªn ®êng phè t¹i thµnh phè H¶i D¬ng. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - TrÇn ThÞ Thu B¾c (2007): §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng c©y xanh mét sè tuyÕn phè chÝnh t¹i thÞ x· VÜnh Yªn – VÜnh Phóc. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®¹i häc - §HLN. - TrÇn TuÊn H¶i, Ph¹m V¨n Tho¹i, §oµn ThÞ H¬ng Trµ (2000): øng dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn ®Ó nghiªn cøu vµ lùa chän c¸c loµi c©y trång ph©n t¸n tèi u t¹i khu vùc Xu©n Mai – Hµ T©y. Chuyªn ®Ò nghiªn cøu khoa häc sinh viªn - §HLN. PPPT§TC kh«ng chØ ®îc øng dông nhiÒu trong ngµnh L©m nghiÖp mµ cßn rÊt h÷u Ých trong nhiÒu ngµnh, ®Æc biÖt lµ tµi chÝnh - kinh tÕ, n«ng nghiÖp. Ch¼ng h¹n n¨m 2005, 2 t¸c gi¶ Phạm Quang Khánh & Lê Cảnh Định ®· øng dụng PPPTĐTC trong đánh giá đất đai phục vụ sản xuất nông nghiệp bền vững huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng. Các tác giả đã đánh giá 8 loại hình sử dụng đất đai: cà phê, cây ăn quả, dâu tằm, chè, lúa 2 vụ, lúa mùa-màu đông xuân, lúa mùa, màu+ cây công nghiệp hàng năm với các chỉ tiêu thích nghi đất tự nhiên, chỉ tiêu kinh tế, theo các tiêu chuẩn kinh tế, xã hội, môi trường, các chỉ tiêu phân cấp (rất cao, cao, trung bình, thấp) để đề xuất sử dụng đất nông nghiệp huyện Lâm Hà và chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở trong huyện {18}. GÇn ®©y nhÊt cã t¸c gi¶ BÕ Minh Ch©u ®· vËn dông ph¬ng ph¸p nµy ®Ó nghiªn cøu lùa chän tËp ®oµn c©y cã kh¶ n¨ng phßng ch¸y rõng cho c¸c tØnh phÝa B¾c {2}. Nh×n chung c¸c ®Ò tµi ®Òu ®· øng dông ®ñ 6 bíc trong PPPT§TC nh ®· nªu ë trªn. Tuy nhiªn, c¸c t¸c gi¶ khi ph©n tÝch tiªu chuÈn ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng tiªu chuÈn mang tÝnh chÊt chñ ®¹o vµ nh÷ng tiªu chuÈn kh«ng cã hoÆc Ýt ¶nh hëng ®Õn c¸c tiªu chuÈn kh¸c ®Òu sö dông b¶ng ma trËn hÖ sè t¬ng
8 quan. ChÝnh v× vËy, ë bíc lùa chän c¸c chñ thÓ, c¸c t¸c gi¶ chñ yÕu sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nh: ph¬ng ph¸p so s¸nh trªn cë së sè trung b×nh hoÆc tæng sè sè tiªu chuÈn cho mçi m« h×nh trªn c¬ së c¸c b¶ng sè liÖu ®· ®îc chuÈn ho¸; ph¬ng ph¸p cã träng sè theo ph¬ng ph¸p chuyªn gia; ph¬ng ph¸p ph©n nhãm dùa vµo quan hÖ tiªu chuÈn; ph¬ng ph¸p tÝnh träng sè b»ng t¬ng quan. GS.TS NguyÔn H¶i TuÊt nhËn thÊy r»ng viÖc nhËn xÐt theo b¶ng t¬ng quan thêng khã kh¨n khi cã nhiÒu biÕn. Trong trêng hîp nh vËy, GS .TS NguyÔn H¶i TuÊt ®Ò xuÊt thö nghiÖm ph©n nhãm dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a c¸c biÕn b»ng ph¬ng ph¸p ph©n thµnh phÇn chÝnh (Principal Component Analysis =PCA ). §©y lµ mét ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a biÕn hiÖn ®¹i ®ang ®îc vËn dông trong nhiÒu lÜnh vùc nh nghiªn cøu kinh tÕ vµ sinh th¸i rõng. Khi ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c biÕn b»ng ph¬ng ph¸p thµnh phÇn chÝnh vµ xÕp h¹ng c¸c chñ thÓ, phÇn mÒm SPSS sÏ gióp chóng ta thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n vµ xö lý. SPSS (Statistical Products for Social Services) là phần mềm xử lý thống kê dùng trong các ngành khoa học, được phát triển dựa trên phần mềm của Apache Software Foundation. SPSS ra ®êi tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû tríc vµ kh«ng ngõng ®îc n©ng cÊp, hoµn thiÖn. SPSS là phần mềm chuyên dụng xử lý thông tin sơ cấp - thông tin được thu thập trực tiếp từ đối tượng nghiên cứu. Thông tin được xử lý là thông tin định lượng (có ý nghĩa về mặt thống kê). SPSS có một bộ soạn thảo dữ liệu tương tự như excel, bộ soạn thảo cho phép vào các dữ liệu và mô tả các thuộc tính của chúng. Sức mạnh lớn nhất của SPSS là lĩnh vực phân tích phương sai (SPSS cho phép thực hiện nhiều loại kiểm định tác động riêng biệt) và phân tích nhiều chiều (thí dụ phân tích phương sai nhiều chiều, phân tích nhân tố, phân tích nhóm tổ). SPSS phiên bản 11 còn bổ sung thêm một số khả năng phân
9 tích các mô hình hỗn hợp. SPSS có một giao diện giữa người và máy rất đơn giản để tạo ra các đồ thị và khi đã tạo được một đồ thị, nhờ giao diện này mà người sử dụng có thể tuỳ ý hiệu chỉnh đồ thị cũng như hoàn thiện chúng. Các đồ thị có chất lượng rất cao và có thể dán vào các tài liệu khác, thí dụ như Word hoặc Powerpoint. SPSS mạnh về lĩnh vực đồ thị và lập biểu bảng, báo cáo tổng hợp số liệu, nhưng lại yếu hơn về một số thủ tục thống kê như phương pháp ước lượng mạnh và thiếu vắng phương pháp phân tích dữ liệu theo lược đồ mẫu. Ưu điểm của phần mềm này là tính đa năng và mềm dẻo trong việc lập các bảng phân tích, sử dụng các mô hình phân tích đồng thời loại bỏ một số công đoạn (bước) không cần thiết mà một số phần mềm khác gặp phải. SPSS là một bộ chương trình mà nhiều người sử dụng ưa thích do nó rất dễ sử dụng {19}. HiÖn nay, phiªn b¶n míi nhÊt lµ SPSS 17 víi nhiÒu c«ng cô hç trî míi rÊt h÷u Ých. Tuy nhiªn, nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi cã øng dông nhiÒu trong L©m nghiÖp mµ ta ®· quen thuéc th× vÉn kh«ng thay ®æi mÆc dï phiªn b¶n ®ang ®îc c¸c nhµ khoa häc trêng §¹i häc L©m nghiÖp øng dông lµ 15.0. Trong øng dông vµo L©m nghiÖp Ph©n Nguyªn Hy (2003) cã ®Ò tµi cao häc “Xây dùng m« h×nh cÊu tróc vµ sinh trëng ¸p dông cho c¸c l©m phÇn th«ng nhùa (Pinus Mercusii) ë tØnh Thõa Thiªn HuÕ, víi sù trî gióp cña phÇn mÒm SPSS” {5}. Cho ®Õn n¨m 2005 th× nhãm t¸c gi¶ NguyÔn H¶i TuÊt vµ NguyÔn Trọng B×nh cho xuÊt b¶n tµi liÖu “Khai th¸c vµ sö dông SPSS ®Ó xö lý sè liÖu trong nghiªn cøu L©m nghiÖp” lµm tµi liÖu häc tËp vµ tham kh¶o cho sinh viªn, häc viªn cao häc vµ c¸n bé nghiªn cøu khoa häc trong trêng {14}.
10 1.2. Nh÷ng nghiªn cøu vÒ c©y trång c¶nh quan ®« thÞ. 1.2.1. C¸c lîi Ých cña c©y xanh ®èi víi cuéc sèng con ngêi. 1.2.1.1. §èi víi m«i trêng sinh th¸i ®« thÞ. Đô thị là nơi tập trung sản xuất công nghiệp, dân cư đông, mật độ kiến trúc cao. Môi trường sống thường bị ô nhiễm bởi khói bụi, khí độc, nước thải công nghiệp. Trồng cây xanh là biện pháp tốt nhất nhằm cải tạo điều kiện vệ sinh – khí hậu, bảo vệ môi trường sống. Cây xanh khi được tổ chức trồng trọt hợp lý sẽ có nhiều tác dụng như: a) C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn khÝ hËu, vÖ sinh ®« thÞ. - §iÒu hoµ nhiÖt ®é: Theo Grey_1978: Vïng ®« thÞ nãng h¬n ngo¹i « xung quanh trung b×nh 0,5 - 1,50C. §iÒu nµy g©y bÊt lîi vµo mïa hÌ bëi sù thiÕu th¶m xanh, mµ vai trß chÝnh cña c©y xanh lµ hÊp thu bøc x¹ mÆt trêi, lµm m¸t kh«ng khÝ xung quanh qua qu¸ tr×nh bèc h¬i níc. Th¶m xanh ®iÒu hoµ nhiÖt ®é trong m«i trêng ®« thÞ nhê vµo kiÓm so¸t bøc x¹ mÆt trêi. L¸ c©y ng¨n chÆn, ph¶n chiÕu, hÊp thô vµ truyÒn dÉn bøc x¹ mÆt trêi. HiÖu qu¶ cña chóng tuú thuéc vµo mËt ®é l¸ cña loµi c©y, d¹ng cña l¸, c¸ch ph©n cµnh cña c©y. Mét c©y mäc riªng lÎ cã thÓ chuyÓn ®æi bèc h¬i gÇn 400 lÝt níc mçi ngµy nÕu ®Êt cung cÊp ®ñ ®é Èm. Lîng bèc h¬i nµy cã thÓ so s¸nh víi 5 m¸y ®iÒu hoµ kh«ng khÝ nªn c©y xanh cßn ®îc gäi lµ “nhµ m¸y ®iÒu hoµ kh«ng khÝ tù nhiªn” {8}. - Ng¨n chÆn giã vµ sù di chuyÓn kh«ng khÝ: C©y xanh kiÓm so¸t giã bëi sù c¶n trë, ®Þnh híng, lµm chÖch híng vµ läc giã. HiÖu qu¶ vµ møc ®é kiÓm so¸t thay ®æi theo kÝch thíc loµi, h×nh d¹ng, mËt ®é l¸, sù lu gi÷ l¸ vµ vÞ trÝ hiÖn t¹i cña c©y xanh. Sù ng¨n chÆn bao gåm viÖc bè trÝ c©y nh»m gi¶m tèc ®é giã vµ gia t¨ng sù chÞu ®ùng ®èi víi luång giã. C©y xanh kÕt hîp víi c¸c kiÕn tróc kh¸c, cã thÓ thay ®æi luång giã
11 trong khu«n viªn ngo¹i thÊt vµ chung quanh nhµ ë {8}. Møc ®é b¶o vÖ giã b»ng c©y xanh tuú thuéc vµo chiÒu cao, bÒ réng, kh¶ n¨ng xuyªn qua, sù xÕp ®Æt hµng c©y vµ loµi c©y ch¾n giã. ViÖc chän loµi lµ rÊt quan träng trong hiÖu qu¶ ch¾n giã. C©y l¸ kim víi l¸ dÇy th× ch¾n giã tèt nhÊt ®èi víi híng B¾c vµ híng T©y - n¬i ®ßi hái b¶o vÖ ®èi víi giã mïa ®«ng. C©y l¸ réng thÝch hîp ®èi víi phÝa Nam vµ phÝa §«ng ®Ó chèng l¹i giã nãng, kh« trong mïa hÌ. C©y xanh cã thÓ cho sù b¶o vÖ giã cã hiÖu qu¶ ë c¸c xa lé. C¸c ng· t xa lé thêng cã giã m¹nh, giã giËt cÇn ph¶i ®îc ng¨n chÆn. - Cung cÊp oxy, gi¶m tÝch lòy khÝ carbonic: Trong m«i trêng ®« thÞ, tû lÖ O2 lu«n bÞ h¹ thÊp do mËt ®é d©n c ®«ng ®óc, lîng khÝ CO2 kh«ng ngõng t¨ng lªn t¬ng øng víi viÖc sö dông nhiªn liÖu trong c¸c nhµ m¸y, ph¬ng tiÖn giao th«ng vµ do con ngêi th¶i ra trong qu¸ tr×nh h« hÊp. C©y xanh lµ nhµ m¸y duy nhÊt lÊy khÝ CO2, th¶i khÝ O2 th«ng qua qu¸ tr×nh quang hîp vµ h« hÊp lµm kh«ng khÝ trong lµnh h¬n. Mét sè c©y xanh cßn tiÕt ra chÊt phytoncide cã t¸c dông diÖt khuÈn lµm trong lµnh m«i trêng, cã lîi cho søc khoÎ cña c d©n ®« thÞ. b) H¹n chÕ tiÕng ån. TiÕng ån lµ ©m thanh vît møc hay kh«ng mong ®îi, thÕ nhng tiÕng ån lµ mét phÇn cña cuéc sèng ®« thÞ vµ lµ mét lo¹i « nhiÔm kh«ng tr«ng thÊy. L¸, cµnh nh¸nh cña c©y xanh ng¨n c¶n ®îc tiÕng ån. C¸c sãng ©m thanh ®îc hÊp thô mét c¸ch cã hiÖu qu¶ bëi c¸c c©y cã l¸ dµy, mäng níc, cã cuèng l¸ v× c¸c ®Æc trng nµy cho phÐp møc ®é co d·n vµ rung ®éng cao h¬n. ¢m thanh còng bÞ khóc x¹ vµ ®æi híng bëi c¸c cµnh c©y to vµ th©n c©y {6}. c) H¹n chÕ « nhiÔm kh«ng khÝ. C¸c chÊt g©y « nhiÔm kh«ng khÝ kh¸ phong phó, gåm c¶ 3 d¹ng: khÝ, láng, r¾n. Vai trß cña c©y xanh ®èi víi viÖc ng¨n chÆn, lµm gi¶m nång ®é c¸c
12 chÊt « nhiÔm vÉn cßn cha ®îc biÕt ®Õn nhiÒu vµ vÉn cßn nh÷ng ý kiÕn kh«ng ®ång ý vÒ hiÖu qu¶ chèng « nhiÔm m«i trêng cña c©y xanh. Mét sè nghiªn cøu cho thÊy: NO2, NO ®îc hÊp thô bëi bé l¸ cña c©y xanh ®Ó lÊy N (Smith, 1976). SO2 trong kh«ng khÝ ®îc c©y th©n gç hÊp thu mét phÇn, tuy nhiªn nã còng g©y tæn h¹i kh«ng Ýt cho bÒ mÆt l¸. (Lampadius). CO ®îc th¶m thùc vËt th©n gç lµm gi¶m nång ®é trong kh«ng khÝ (Smith, 1976). NH3 ®îc c©y trång hÊp thu vµ sö dông cho viÖc nitrogen ho¸ (Smith & Dochinger, 1978). O3 ®îc th¶m thùc vËt hÊp thu vµ lµm gi¶m lîng trong kh«ng khÝ mét c¸ch nhanh chãng. Smith & Dochinger (1978), ®· b¸o c¸o r»ng mét khu rõng cã thÓ lµm gi¶m 1/8 lîng O3 chØ trong 1 giê. C©y cao lo¹i bá ®îc nhiÒu O3 h¬n c©y thÊp, c©y cµng cã nhiÒu l¸ to, nhiÒu khÝ khæng th× viÖc lµm gi¶m nång ®é O3 trong khÝ quyÓn cµng hiÖu qu¶ {6}. §èi víi bôi, trung b×nh 1 ha c©y xanh ®« thÞ cã thÓ thanh läc 50 – 70 tÊn/n¨m {6}. C¸c bé phËn cña c©y xanh høng c¸c h¹t « nhiÔm vµ sau ®ã röa tr«i b»ng ma. C©y xanh còng gióp t¸ch c¸c h¹t trong kh«ng khÝ b»ng c¸ch röa s¹ch kh«ng khÝ, h« hÊp gia t¨ng ®é Èm, nh vËy gióp cè ®Þnh c¸c h¹t « nhiÔm. Ngoµi ra, c©y xanh còng thêng che lÊp c¸c h¬i, khãi, mïi h«i b»ng c¸ch thay b»ng mïi cña l¸, h¬ng th¬m cña hoa hay b»ng c¸ch hÊp thô. 1.2.1.2. T¸c dông tô điểm phong cảnh và một số tác dụng khác của cây xanh. Sù phong phó vÒ h×nh d¸ng, mµu s¾c cña c©y, hoa, qu¶ cã t¸c dông phèi kÕt hîp t¹o ra phong c¶nh ®Ñp. C©y xanh trång phèi hîp víi c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc sÏ lµm t¨ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt, ph¸ ®îc nh÷ng ®êng nÐt cøng nh¾c cña c«ng tr×nh. Ngoµi ra c©y xanh cßn cho t¸c dông c¸ch li phßng háa, phôc vô quèc phßng, thu ho¹ch kinh tÕ (cho gç, cñi, dîc liÖu, hoa qu¶…)
13 1.2.2. Tình hình nghiên cứu mảng xanh đô thị thế giới. Cây xanh đô thị đã có vai trò hết sức quan trọng đối với nền văn minh nhân loại từ thời cổ đại. Các quốc gia như Ai Cập, Trung Hoa, La Mã, Hy Lạp… đã xem cây như là biểu tượng cho các vị thần và thờ cúng chúng. Họ đã sử dụng cây xanh trong việc trang trí ngoại thất cho các tượng đài, xây dựng các vườn tín ngưỡng trong các đền thờ. Cùng với việc trồng cây, kiến thức liên quan đến việc chăm sóc cây trồng cũng có từ lâu, khoảng 1500 năm trước công nguyên ở Ai Cập. Đến thế kỷ 17,18 đã có nhiều nghiên cứu và sách viết về cây xanh: trồng, chăm sóc và phát triển nó ở các đô thị châu Âu. Đầu thế kỷ 19, cây xanh đã trở thành một trong các yếu tố kiến trúc, cảnh quan. Nhiều không gian xanh được hình thành quanh các khu nhà đô thị (Zube,1973) {8} nhưng cũng chỉ giới hạn ở nội đô – nơi tập trung dân cư đông đúc mà chưa gắn được với hệ thống công viên, rừng ngoại vi. Cuộc cách mạng KHKT ra đời và phát triển mạnh mẽ vào cuối thế kỷ XIX đã thúc đẩy sản xuất phát triển, dân cư đô thị ngày càng đông đúc hơn. Nhu cầu nghỉ ngơi giải trí cho cư dân đô thị thời CNH đặt cho các nhà quản lý đô thị phải tính đến việc xây dựng thêm nhiều mảng xanh hơn. Chính vì thế những nghiên cứu về vấn đề cây xanh đô thị đã được hình thành và phát triển mạnh vào thế kỷ XIX. Có thể kể đến một số công trình tiêu biểu trong lĩnh vực này như “Quần thể cây xanh trong quần thể đô thị” của Severins.I (1975); “Lịch sử nghệ thuật của đô thị” của Bunnin A.V và Savaens Kaia (1974); “Thiết kế vườn công viên” của Rutxov.LI (1979); “Xây dựng đất đai thành phố” của Luns L.V(1974). Phần lớn các công trình này đều hướng vào xác đinh các tiêu chuẩn về diện tích và phân bố của các công trình cây xanh trong đô thị. Để nghiên cứu cây xanh đô thị, các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều thuật ngữ để mô tả như: phức hợp rừng, lâm nghiệp vành đai xanh, kỹ nghệ xanh, lâm nghiệp tiện ích, lâm nghiệp đô thị... Trong số các thuật ngữ đó thì
14 lâm nghiệp đô thị là thuật ngữ được nhiều người chú ý và sử dụng. Năm 1965, Jorgensen lần đầu tiên đã đưa ra định nghĩa lâm nghiệp đô thị ở đại học Toroto (Canada) như sau: “ Lâm nghiệp đô thị không chỉ liên quan đến các cây xanh đô thị hay quản trị các cây cá thể mà còn quản lý cây xanh trên toàn diện tích chịu ảnh hưởng và sử dụng bởi quần thể cư dân đô thị. Diện tích này bao gồm cả thuỷ vực và các vùng nghỉ ngơi, giải trí phục vụ cho cư dân đô thị và các vùng đệm…”{6} Sau ®ã vµo năm 1978, Hiến chương lâm nghiệp phối hợp (The Cooperative Forestry Act) đã định nghĩa lâm nghiệp đô thị “ Lâm nghiệp đô thị là trồng và tạo lập, bảo vệ và quản trị cây xanh và các thực vật kết hợp dưới dạng cá thể, nhóm nhỏ hay dưới hoàn cảnh rừng trong các thành phố, ngoại ô của thành phố và nông thôn ngoại thành” {6}. Theo định nghĩa này thì phạm vi và chức năng hoạt động của lâm nghiệp đô thị khá rộng liên quan đến nhiều lĩnh vực: lâm nghiệp, nông nghiệp, bảo vệ môi trường, kiến trúc, du lịch, thương mại. Như vậy, vai trò của cây xanh đã có sự thay đổi cơ bản về chức năng trong hệ sinh thái đô thị: trước đây chủ yếu là trang trí và kiến trúc cảnh quan thì nay là điều hoà khí hậu và bảo vệ môi trường. Cây xanh đô thị đã trở thành một chuyên ngành khoa học thực sự - chuyên ngành lâm nghiệp đô thị. Với quan điểm này đòi hỏi phải xây dựng một loạt các giải pháp khoa học công nghệ từ việc qui hoạch đến việc chọn loài cây trồng, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn cây trồng, các kỹ thuật trồng trọt, chăm sóc và quản lý. Cho đến những năm cuối thập niên 70, đầu những năm 80 thì lâm nghiệp đô thị đã tập trung nghiên cứu một số lĩnh vực như: -Cây xanh đô thị: chủng loại, giá trị và lợi ích trong môi trường đô thị.
15 -Quy hoạch đô thị, thiết kế cảnh quan gắn với trồng cây, phát triển bền vững mảng xanh. Ngoài ra, về mặt xã hội đã có nhiều nghiên cứu cũng đã được thực hiện và các nhà nghiên cứu cũng đã đề ra các giải pháp khuyến xanh, phát triển mảng xanh gia đình, mảng xanh công cộng…, xây dựng các chương trình phát triển cộng đồng liên quan đến việc trồng cây ở ngoại vi, xây dựng các quy định liên quan đến cây xanh đô thị như Grey (1978), Page (1983), Weber (1982)… {8}. Mặc dù nghiên cứu về cây xanh đô thị còn tản mạn, chưa hệ thống nhưng với những phương tiện nghiên cứu ngày càng hiện đại, cùng với sự trợ giúp của kỹ thuật tiên tiến có thể tin tưởng rằng kết quả của những nghiên cứu này sẽ góp phần quan trọng, xây dựng lên những cơ sở khoa học cho xây dựng và phát triển đô thị xanh, sạch, đẹp trong tương lai. 1.2.3. Tình hình nghiên cứu mảng xanh đô thị ở Việt Nam. Ở Việt Nam, việc trồng cây xanh đô thị đã được tiến hành từ hàng trăm năm nhưng việc nghiên cứu về vấn đề này thì mới được thực hiện khoảng vài chục năm gần đây, chủ yếu tập trung ở hai thành phố lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh. Đông dân cư, khói bụi, tiếng ồn do công nghiệp và giao thông… là các vấn đề thường gặp ở các đô thị lớn Việt Nam. Khi nghiên cứu tiêu chuẩn cây xanh đô thị của các nước trên thế giới và vận dụng vào Việt Nam, trong Quy phạm thiết kế x©y dựng đô thị số 20 TCN-82-81, Bộ xây sựng đã ban hành tiêu chuẩn cây xanh cho các thành phố Việt Nam như sau: Đô thị nhỏ :8m2/cây xanh/người; Đô thị trung bình:11m2/câyxanh/người; Đô thị lớn :13m2/cây xanh/người. Phần lớn ở các nước tư bản phát triển khác đều quy định tiêu chuẩn cây cho đô thị là 14 - 40m2/người. Bình quân đô thị nước ta đạt 0,6m2/cây xanh/người. Như vậy mới đạt 8 - 10 % tiêu chuẩn mong muốn đã đề ra và chỉ bằng 1/20 mức bình quân cây xanh đô thị các nước trên thế
16 giới. Không những thế chủng loại cây xanh được đưa vào trồng chưa được nghiên cứu rõ các ưu điểm và nhược điểm mà chúng mang lại. Theo số liệu điều tra của Viện Điều tra quy hoạch rừng số lượng cây bóng mát bị mối mọt là 5 - 6%. Hàng loạt những cây tuy mang lại cảnh quan đẹp nhưng gây không ít rắc rối. Hệ rễ ngang của chúng phát triển làm huỷ hoại những công trình xây dựng như là làm nứt nền đường, vỡ cống ngầm thoát nước thải. Hoa, quả rơi rụng xuống nền đường, dẫn dụ côn trùng gây ô nhiễm… N¨m 2004, trong ch¬ng tr×nh Chän loµi c©y −u tiªn cho c¸c ch−¬ng tr×nh trång rõng ViÖt Nam, Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n phèi hîp cïng víi “Ch−¬ng tr×nh hç trî ngµnh l©m nghiÖp & §èi t¸c” ®· ®a ra c¸c tiªu chuÈn ®Ó lùa chän loµi c©y trồng rừng phßng hộ m«i trường, cảnh quan, đ« thị và khu c«ng nghiệp nh sau: - Phù hợp với điều kiện lập địa và cảnh quan khu vực phòng hộ môi trường, cảnh quan, đô thị và khu công nghiệp. - Cây sống lâu năm, chịu được bụi, khói và các loại khí thải của đô thị hay khu công nghiệp. - Có bộ rễ ăn sâu, ít bị gẫy đổ và tạo nên hình dáng đẹp. Thân cây đẹp, tán lá đẹp, thường xanh, màu sắc đa dạng và đặc biệt cần có hoa đẹp và có mùi dễ chịu. - Không gây ô nhiễm môi trường, không ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và không hấp dẫn côn trùng độc hại. - Tạo nên cảnh quan đẹp, có thể kết hợp phục vụ du lịch, nghỉ mát. - Có khả năng chắn, lọc bụi, khói, khí thải và làm giảm tiếng ồn ở đô thị và khu công nghiệp. KÌm theo c¸c tiªu chuÈn nµy lµ danh môc các loài cây ưu tiên cho trồng rừng cảnh quan, đô thị và khu công nghiệp:
17 STT Tên tiếng Việt Tên khoa học 1 Bàng Terminalia catappa L. 2 Bằng lăng Lagerstroemia calyculata Kurz 3 Dái ngựa Swietenia macrophylla King 4 Dầu rái Dipterocarpus alatus Roxb. ex G.Don 5 Hoàng lan Michelia champaca 6 Keo lá tram Acacia auriculiformis A. Cunn. ex Benth 7 Long não Cinnamomum camphora (L.) J. Presl 8 Me Tamarindus indica L. 9 Muồng đen Cassia siamea Lam. 10 Muồng hoàng yến Cassia fistula L. 11 Nhội Bischofia javanica Blume 12 Phượng vĩ Denolix regia (Bojer ex Hook,) Raf 13 Sao đen Hopea odorata Roxb. 14 Sấu Dracontomelon dupperreanum Pierre 15 Sưa Dalbergia tonkinensis 16 Sữa Alstonia scholaris (L.) B. Br 17 Thông ba lá Pinus kesiya Royle ex Gordon 18 Thông caribê Pinus caribaea Morelet 19 Thông nhựa Pinus merkusii Jungh.et de Vries 20 Thông mã vĩ Pinus massoniana Lamb. 21 Trứng cá Muntinga calabura L. 22 Viết Manilkara kauki (L.) Dubard 23 Xà cõ Khaya senegalensis (Desr.) A. Juss. Qua điều tra nghiên cứu một cách có hệ thống tình trạng hiện nay của mảng xanh đô thị Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và một số thành phố lớn khác,
18 c¸c nhµ nghiªn cøu c©y xanh ®« thÞ còng ®· ®a ra những vấn đề cấp bách ®îc quan t©m ë níc ta trong khoảng 20 năm nay. Một số nghiên cứu điển hình như: -Quy hoạch và quản lý môi trường cảnh quan đô thị: Nhiều tác giả như Hàn Tất Ngạn, Phạm Kim Giao, Nguyễn Thị Thanh Thuỷ, Nguyễn Thế Bá, Chế Đình Lý,… đã nghiên cứu và biên soạn nhiều tài liệu về quy hoạch xây dựng đô thị, phát triển cây xanh và quản lý môi trường đô thị, kiến trúc cảnh quan đô thị… Phần lớn các công trình này đều xem cây xanh - mảng xanh như là một thành phần hữu cơ trong cấu thành kiến trúc đô thị, một bộ phận không thể tách rời của cảnh quan thiên nhiên và đặt câu hỏi làm thế nào để có thể phát triển, gắn được với quy hoạch chung đô thị, hoặc quản lý cây xanh trong môi trường đô thị ra sao? -Cây xanh, vườn cảnh, công viên: Nhiều công trình nghiên cứu và bài viết liên quan đến chủng loại cây xanh đô thị, nghệ thuật vườn – công viên, vườn cảnh Đông phương, bố cục vườn… đã được các tác giả như Hàn Tất Ngạn, Trần Hợp, Nguyễn Thị Thanh Thuỷ, Phương Thảo… công bố. Nhìn chung những nghiên cứu về cây xanh đô thị của Việt Nam còn tản mạn, những thông tin thu được chưa hệ thống, chưa đủ để khái quát thành tiêu chuẩn cây xanh đô thị. Vì vậy việc nghiên cứu để đưa ra tiªu chuÈn chän loµi cây xanh đô thị cho thµnh phè H¶i D¬ng sÏ gãp phÇn lµm cho nh÷ng nghiªn cøu vÒ c©y xanh ®« thÞ ViÖt Nam ®îc s©u h¬n vµ hÖ thèng h¬n, 1.3. HiÖn tr¹ng c©y xanh ®« thÞ ë thµnh phè H¶i D¬ng. Theo sè liÖu b¸o c¸o kiÓm tra thèng kª c©y xanh n¨m 2008 cña phßng KH-KT vµ XÝ nghiÖp C«ng viªn – C©y xanh thuéc C«ng ty TNHH MTV Qu¶n lý c«ng tr×nh ®« thÞ H¶i D¬ng, th× hÖ thèng c©y xanh c«ng céng hiÖn cã trªn 107 tuyÕn ®êng phè, ®iÓm c«ng céng lµ: 13.557 c©y xanh bãng m¸t c¸c lo¹i.