Luận văn Thạc sĩ khoa học Môi trường: Xác định mức ô nhiễm các hợp chất peflo hữu cơ (PFCs) trong cá nuôi thả tại một số hồ thuộc khu vực Hà Nội và đánh giá rủi ro đến sức khỏe con người

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ------------***------------<br /> <br /> PHAN ĐÌNH QUANG<br /> <br /> ́<br /> XÁC ĐỊNH MỨC Ô NHIỄM CAC HỢP CHẤT PEFLO HÓA (PFCs)<br /> TRONG CÁ NUÔI THẢ TẠI MỘT SỐ HỒ THUỘC KHU VỰC HÀ NỘI<br /> VÀ ĐÁNH GIÁ RỦI RO ĐẾN SỨC KHỎE CON NGƢỜI<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ<br /> <br /> Hà Nội – 2017<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ------------***------------<br /> <br /> PHAN ĐÌNH QUANG<br /> <br /> ́<br /> XÁC ĐỊNH MỨC Ô NHIỄM CAC HỢP CHẤT PEFLO HÓA (PFCs)<br /> TRONG CÁ NUÔI THẢ TẠI MỘT SỐ HỒ THUỘC KHU VỰC HÀ NỘI<br /> VÀ ĐÁNH GIÁ RỦI RO ĐẾN SỨC KHỎE CON NGƢỜI<br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ<br /> Chuyên ngành: Khoa học Môi trường<br /> Mã số: 60440301<br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. Lê Hữu Tuyến<br /> PGS.TS. Nguyễn Thị Loan<br /> <br /> Hà Nội – 2017<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1<br /> CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ..................................................................................... 3<br /> 1.1. Giới thiệu tổng quan về các hợp chất PFCs ..................................................... 3<br /> 1.1.1. Các hợp chất peflo hóa (PFCs) ........................................................................ 3<br /> 1.1.2. Lịch sử sản xuất và sử dụng PFCs .................................................................. 5<br /> 1.2. Độc tính và khả năng tính lũy các hợp chất PFCs .......................................... 7<br /> 1.3. Hiện trạng ô nhiễm các hợp chất PFCs trong môi trƣờng nƣớc mặt tại<br /> khu vực Hà Nội ......................................................................................................... 9<br /> 1.4. Một số loại cá sống phổ biến tại khu vực nghiên cứu ....................................... 12<br /> 1.4.1. Cá chép............................................................................................................. 12<br /> 1.4.2. Cá mè hoa ........................................................................................................ 13<br /> 1.4.4. Cá trôi Ấn Độ ................................................................................................... 13<br /> 1.4.5. Cá rô phi........................................................................................................... 14<br /> 1.4.6. Một số nghiên cứu về mức độ ô nhiễm PFCs trong sinh vật ........................... 16<br /> 1.5. Đánh giá rủi ro môi trƣờng ............................................................................... 17<br /> 1.5.1. Giới thiệu về đánh giá rủi ro môi trường ......................................................... 17<br /> 1.5.1.1. Rủi ro ......................................................................................................................17<br /> 1.5.1.2. Đánh giá rủi ro ......................................................................................................17<br /> 1.5.1.3. Lịch sử đánh giá rủi ro ..........................................................................................17<br /> 1.5.2. Phân loại đánh giá rủi ro ................................................................................. 18<br /> 1.4.2.1. Đánh giá rủi ro sức khỏe (HRA)...........................................................................18<br /> 1.4.2.2. Đánh giá rủi ro sinh thái (EcoRA) .......................................................................19<br /> 1.4.2.3. Đánh giá rủi ro công nghiệp (IRA) ......................................................................19<br /> 1.5.3. Cấp bậc đánh giá rủi ro .................................................................................. 19<br /> 1.5.4. Quy trình tổng quát về đánh giá rủi ro môi trường ...................................... 20<br /> 1.5.4.1. Xác định mối nguy hại ...........................................................................................21<br /> 1.5.4.2. Đánh giá phơi nhiễm .............................................................................................21<br /> 1.5.4.3. Đánh giá độ độc hay phân tích liều phản ứng .....................................................22<br /> ́<br /> CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CƢU ................... 25<br /> 2.1. Mục tiêu và nội dung nghiên cứu .................................................................... 25<br /> <br /> 2.2.1. Đối tượng nghiên cứu: ................................................................................... 25<br /> 2.2.2. Phạm vi nghiên cứu: ...................................................................................... 25<br /> 2.3.3.3. Phân tích mẫu ........................................................................................................29<br /> 2.3.3.4. Kiểm soát chất lượng quy trình phân tích ............................................................30<br /> 2.3.4. Phương pháp phân tích sắc ký lỏng khối phổ - khối phổ LC-MS/MS và<br /> điều kiện thiết bị LC-MS/MS 8040 của Shimadzu .................................................. 31<br /> 2.3.4.1. Hệ thống sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) ......................................................31<br /> 2.3.4.2. Detectơ khối phổ (MS)...........................................................................................32<br /> 2.3.4.3. Điều kiện phân tích của thiết bị LC-MS/MS 8040, Shimadzu ............................32<br /> 2.3.5. Phương pháp đánh giá và xử lý số liệu ......................................................... 33<br /> 2.3.6. Phương pháp đánh giá rủi ro sức khỏe (HRA)................................................ 34<br /> ́<br /> ̉<br /> ́<br /> CHƢƠNG 3: KÊT QUẢ NGHIÊN CƢ U VÀ THAO LUẬN .............................. 35<br /> 3.1. Các thông số của các mẫu cá ........................................................................... 35<br /> 3.2. Đánh giá mƣ́c đô ̣ ô nhiễm các hơ ̣p chấ t PFCs trong cá t ại một số hồ thuộc<br /> khu vực Hà Nội ........................................................................................................ 39<br /> 3.2.1. Kết quả hàm lượng các hợp chất PFCs trong cá ở khu vực hồ Yên Sở ...... 40<br /> 3.2.2. Hàm lượng các hợp chất PFCs trong cá thu thập tại hồ Tây ...................... 42<br /> 3.2.3. Đánh giá hàm lượng PFCs trong cá giữa các hồ khảo sát .......................... 45<br /> 3.2.4. Đánh giá hàm lượng các hợp chất PFCs trong các loại cá khác nhau ....... 47<br /> 3.2.6. Đánh giá hàm lượng các hợp chất PFOS trong các loại cá thu thập tại khu<br /> vực Hà Nội ................................................................................................................ 49<br /> 3.2.7. Đánh giá hàm lượng các hợp chấ t PFCs tích lũy trong cá v<br /> à môi trường sống 50<br /> 3.2.8. So sánh hàm lượng các hợp chất PFC trong cá thu thập tại Hà Nội và một<br /> số báo cáo trên thế giới ............................................................................................. 51<br /> 3.3. Đánh giá rủi ro PFCs từ cá đến sức khỏe con ngƣời ..................................... 52<br /> 3.3.1. Nhận diện mối nguy hại ................................................................................. 53<br /> 3.3.2. Đánh giá rủi ro sức khỏe đối với PFOS ........................................................ 53<br /> 3.3.3. Đánh giá rủi ro đối với các PFCs khác ......................................................... 55<br /> ́<br /> ́<br /> KÊT LUẬN VÀ KIÊN NGHỊ ................................................................................. 58<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................... 60<br /> <br /> DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU<br /> Bảng 1.1. Danh sách các hợp chất PFCs quan tâm trong nghiên cứu này .................. 4<br /> Bảng 2.1. Thông số phân tích của các hợp chất PFCs bằng thiết bị LC-MS/MS ..... 33<br /> Bảng 3.1. Các thông số của mẫu cá được thu thập tại hồ Yên Sở............................. 35<br /> Bảng 3.2. Các thông số của mẫu cá được thu thập tại hồ Tây .................................. 36<br /> Bảng 3.3. Hiệu suất thu hồi trung bình của các mẫu thêm chuẩn PFCs ................... 38<br /> Bảng 3.4. LOD, LOQ của PFCs phân tích trên thiết bị LC-MS/MS ........................ 39<br /> Bảng 3.5. Giá trị các mẫu được lựa chọn để đánh giá nguy cơ rủi ro tới sức khỏe<br /> con người do PFOS ................................................................................................... 54<br /> Bảng 3.6. Hệ số rủi ro của PFOS trong các loại cá tại hồ Tây và hồ Yên Sở ........... 54<br /> Bảng 3.7. Hệ số rủi ro của các PFCs trong các loại cá tại hồ Tây và hồ Yên Sở .......... 56<br /> <br />