Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh - Khu vực thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những phát hiện từ nghiên cứu này là cần thiết vì nó mang lại những hiểu biết và góp phần đưa ra những giải pháp để Ngân hàng TMCP Phát triển Tp.HCM Khu vực Tp.HCM đáp ứng được phần lớn yêu cầu của khách hàng. Từ đó, giúp gia tăng nguồn vốn từ huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân cho ngân hàng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh - Khu vực thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH ----------oo0oo---------- NGUYỄN THỊ MAI CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HUY ĐỘNG VỐN TIỀN GỬI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Thành Phố Hồ Chí Minh – Năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ----------oo0oo---------- NGUYỄN THỊ MAI CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HUY ĐỘNG VỐN TIỀN GỬI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã số : 60340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. THÂN THỊ THU THỦY Thành Phố Hồ Chí Minh – Năm 2016
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ: “Các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh” là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS.Thân Thị Thu Thủy. Các nguồn dữ liệu, các nguồn trích dẫn trong luận văn được chú thích nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Các kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, không sao chép bất kỳ tài liệu nào và chưa công bố toàn bộ nội dung này ở bất kỳ đâu. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung và tính trung thực của đề tài nghiên cứu này. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 11 năm 2016 Tác giả NGUYỄN THỊ MAI
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT TÊN VIẾT TẮT TÊN ĐẦY ĐỦ 1 ATM Máy rút tiền tự động 2 EFA Phân tích nhân tố khám phá 3 HDBank Ngân hàng thương mại cổ phần Phát Triển TP.HCM 4 KMO Hệ số Kaiser – Mayer – Olkin 5 Ngân hàng TMCP Ngân hàng thương mại cổ phần Statistical Package for the Social Sciences – phần mềm 6 SPSS phân tích dữ liệu, xử lý thống kê 7 TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh 8 WTO Tổ chức thương mại thế giới
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: Hệ thống chi nhánh, phòng giao dịch của HDBank Khu vực TP.HCM ....................................................................................................................................... 22 Bảng 3.2: Tài sản của HDBank Khu vực TP.HCM giai đoạn 2013-2015 .................... 23 Bảng 3.3: Lợi nhuận của HDBank Khu vực TP.HCM giai đoạn 2013-2015 ............... 26 Bảng 3.4: Thống kê lãi suất huy động của các NHTM Khu vực TP.HCM năm 2015 ....................................................................................................................................... 44 Bảng 4.1: Mã hóa thang đo các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại HDBank Khu vực TP.HCM ............................................................... 52 Bảng 4.2: Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu .................................................................. 55 Bảng 4.3: Kết quả Cronbach’s Alpha .......................................................................... 57 Bảng 4.4: KMO và kiểm định Bartlett các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại HDBank Khu vực TP.HCM .............................................. 59 Bảng 4.5: Thống kê phân tích hồi quy .......................................................................... 55 Bảng 4.6: Các thông số thống kê trong phương trình hồi quy ...................................... 55 Bảng 4.7: Thống kê mô tả sự khác biệt theo giới tính của người gửi tiền .................... 62 Bảng 4.8: Kết quả kiểm định phương sai theo giới tính của người gửi tiền ................. 63 Bảng 4.9: Kết quả phân tích phương sai ANOVA theo giới tính của người gửi tiền ....................................................................................................................................... 63 Bảng 4.10: Thống kê mô tả sự khác biệt theo độ tuổi của người gửi tiền .................... 64 Bảng 4.11: Kết quả kiểm định phương sai theo độ tuổi của người gửi tiền ................. 64 Bảng 4.12: Kết quả phân tích phương sai ANOVA theo độ tuổi của người gửi tiền ....................................................................................................................................... 64 Bảng 4.13: Thống kê mô tả sự khác biệt theo thu nhập của người gửi tiền ................. 65 Bảng 4.14: Kết quả kiểm định phương sai theo thu nhập của người gửi tiền............... 65 Bảng 4.15: Kết quả phân tích phương sai ANOVA theo thu nhập của người gửi tiền 65 Bảng 4.16: Thống kê mô tả sự khác biệt theo trình độ học vấn của người gửi tiền ..... 66 Bảng 4.17: Kết quả kiểm định phương sai theo trình độ học vấn của người gửi tiền .. 66 Bảng 4.18: Kết quả phân tích phương sai ANOVA theo trình độ học vấn của người gửi tiền........................................................................................................................... 66
Bảng 4.19: Thống kê mô tả sự khác biệt theo thời gian sử dụng dịch vụ của người gửi tiền........................................................................................................................... 67 Bảng 4.20: Kết quả kiểm định phương sai thời gian sử dụng dịch vụ của người gửi tiền ................................................................................................................................. 68 Bảng 4.21: Kết quả phân tích phương sai ANOVA theo thời gian sử dụng dịch vụ của người gửi tiền ......................................................................................................... 68
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1: Huy động vốn của HDBank Khu vực TP.HCM giai đoạn 2013-2015 ....................................................................................................................................... 25 Biểu đồ 3.2: Huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại HDBank Khu vực TP.HCM ........................................................................................................................ 33 Biểu đồ 3.3: Huy động vốn tiền gửi HDBank Khu vực TP.HCM theo kỳ hạn ............ 34 Biểu đồ 3.4: Huy động vốn tiền gửi HDBank Khu vực TP.HCM theo loại tiền .......... 36
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC BIỂU ĐỒ MỤC LỤC CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU........................................1 1.1 Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ........................................................1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................2 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................2 1.4 Phương pháp nghiên cứu ..........................................................................3 1.5 Kết cấu luận văn ........................................................................................3 1.6 Đóng góp của đề tài nghiên cứu ................................................................4 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HUY ĐỘNG VỐN TIỀN GỬI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .....................................................................................................5 Giới thiệu chương 2 ..............................................................................................5 2.1 Hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại .............................................................................................................5 2.1.1 Khái niệm về huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân ..........................5 2.1.2 Đặc điểm huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân ................................6 2.1.3 Các hình thức huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân .........................7 2.1.3.1 Tiền gửi phi giao dịch .................................................................................7 2.1.3.2 Tiền gửi giao dịch .......................................................................................9 2.2 Tầm quan trọng của huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại ........................................................................................10 2.3 Các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại ..................................................................................12 2.3.1 Nhân tố bên trong ....................................................................................12 2.3.1.1 Uy tín, thương hiệu ..................................................................................12 2.3.1.2 Mạng lưới hoạt động và cơ sở hạ tầng.....................................................13
2.3.1.3 Sự đa dạng của sản phẩm dịch vụ ............................................................14 2.3.1.4 Chất lượng nguồn nhân lực......................................................................14 2.3.1.5 Lãi suất .....................................................................................................15 2.3.2 Nhân tố bên ngoài ....................................................................................15 2.3.2.1 Tình hình kinh tế - xã hội ........................................................................15 2.3.2.2 Môi trường pháp lý và các chính sách kinh tế vĩ mô...............................16 2.3.2.3 Văn hóa – xã hội, tâm lý khách hàng.......................................................17 2.3.2.4 Đối thủ cạnh tranh....................................................................................17 2.4 Các nghiên cứu trên thế giới về các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại .........................18 2.4.1 Nghiên cứu của Ekki Rachmawati và Ekki Syamsulhakim(2004) ............18 2.4.2 Nghiên cứu của Harald Finger và Heiko Hesse (2009) .............................19 2.4.3 Nghiên cứu của Shaban Telatela(2013) .....................................................19 Kết luận chương 2 ...............................................................................................20 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HUY ĐỘNG VỐN TIỀN GỬI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN THÀNH PHỐ HỒ CHI MINH KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ......................................................21 Giới thiệu chương 3 ............................................................................................21 3.1 Giới thiệu Ngân hàng Thương mại cổ phần Phát Triển Thành Phố Hồ Chí Minh Khu vực Thành Phố Hồ Chí Minh ..................................................21 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................21 3.1.2 Các hoạt động kinh doanh chủ yếu ............................................................23 3.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh ...................................................................23 3.2 Các sản phẩm và dịch vụ huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM ....................27 3.2.1 Các sản phẩm huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân .......................27 3.2.1.1 Tiền gửi giao dịch .....................................................................................27 3.2.1.2 Tiền gửi phi giao dịch ...............................................................................28 3.2.2 Dịch vụ huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân................................30 3.2.2.1 Dịch vụ thanh toán ...................................................................................30 3.2.2.2 Dịch vụ ngân hàng điện tử .......................................................................30
3.2.2.3 Dịch vụ thẻ ................................................................................................31 3.2.2.4 Dịch vụ ngân hàng khác dành cho khách hàng cá nhân ...........................32 3.3 Thực trạng hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM ..........................32 3.3.1 Phân tích thực trạng hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM ............................32 3.3.2 Đánh giá thực trạng hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM ............................36 3.3.2.1 Những kết quả đạt được ............................................................................37 3.3.2.2 Những hạn chế tồn tại ...............................................................................38 3.4 Các nhân tố tác động đến hoạt động huy động tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM ...........39 3.4.1 Các nhân tố bên trong ...............................................................................39 3.4.1.1 Uy tín, thương hiệu ...................................................................................39 3.4.1.2 Mạng lưới hoạt động và cơ sở hạ tầng......................................................40 3.4.1.3 Sự đa dạng của sản phẩm dịch vụ .............................................................41 3.4.1.4 Chất lượng nguồn nhân lực.......................................................................41 3.4.1.5 Lãi suất ......................................................................................................42 3.4.2 Các nhân tố bên ngoài ...............................................................................44 3.4.2.1 Tình hình kinh tế - xã hội .........................................................................44 3.4.2.2 Môi trường pháp lý và chính sách kinh tế vĩ mô ......................................44 3.4.2.3 Văn hóa – xã hội và tâm lý khách hàng ....................................................45 3.4.2.4 Đối thủ cạnh tranh....................................................................................46 Kết luận chương 3 ...............................................................................................48 CHƯƠNG 4: MÔ HÌNH, PHƯƠNG PHÁP VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ... ....................................................................................................................49 Giới thiệu chương 4 ............................................................................................49 4.1 Mô hình nghiên cứu .................................................................................49 4.2 Quy trình nghiên cứu ..............................................................................50 4.3 Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu ................................................54 4.3.1 Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu ...............................................................54 4.3.2 Phân tích Cronbach’s Alpha ......................................................................56
4.3.3 Phân tích nhân tố EFA ...............................................................................58 4.3.4 Xây dựng mô hình hồi quy ........................................................................59 4.3.5 Phân tích ANOVA theo đặc điểm cá nhân ................................................62 4.4 Đánh giá sự tác động của các nhân tố đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM ...............................................................................................................................68 Kết luận chương 4 ...............................................................................................71 CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP GIA TĂNG SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CÁC NHÂN TỐ NHẰM NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN TIỀN GỬI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN TP.HCM KHU VỰC TP.HCM..........................................................................72 Giới thiệu chương 5 ............................................................................................72 5.1 Kết luận .....................................................................................................72 5.2 Giải pháp gia tăng sự tác động của các nhân tố nhằm nâng cao hoạt động huy động từ tiền gửi khách hàng các nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. ..................................................................73 5.2.1 Xây dựng và phát triển nguồn nhân lực có trình độ, năng lực và đạo đức nghề nghiệp ...........................................................................................................73 5.2.2 Phát triển sản phẩm dịch vụ ngày càng đa dạng, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng .....................................................................................75 5.2.3 Đầu tư phát triển mạng lưới hoạt động và cơ sở hạ tầng ...........................76 5.2.4 Xây dựng chính sách lãi suất linh hoạt ......................................................78 5.2.5 Tăng cường quảng bá, xây dựng uy tín thương hiệu .................................80 5.2.6 Tác động đến tâm lý khách hàng và hiểu rõ đối thủ cạnh tranh ................81 5.3 Giải pháp hỗ trợ .......................................................................................83 5.3.1 Đối với chính phủ ......................................................................................83 5.3.2 Đối với ngân hàng nhà nước ......................................................................84 5.4 Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ...............................85 Kết luận chương 5 ...............................................................................................86 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
1 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Chương này bắt đầu với tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, kết cấu luận văn và kết thúc với ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu. 1.1 Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Từ khi trở thành thành viên chính thức của WTO, lĩnh vực tài chính ngân hàng tại Việt Nam trở thành một trong những ngành thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Do đó, bản thân các ngân hàng thương mại đang phải đối mặt với nhiều thách thức cạnh tranh, đặc biệt là vấn đề thị trường bị chia sẻ đáng kể khi các ngân hàng lớn của nước ngoài đầu tư vào thị trường Việt Nam. Cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các ngân hàng đã đặt ra những bài toán mới, bài toán quan trọng nhất là làm thế nào để duy trì được ưu thế cạnh tranh bền vững. Để tồn tại và phát triển một cách bền vững, các ngân hàng thương mại đều hướng tới việc củng cố và phát triển nền khách hàng vững chắc đặc biệt là các khách hàng cá nhân, hộ gia đình. Trong đó, huy động tiền gửi từ khách hàng cá nhân được xem như mục tiêu cơ bản, đem lại doanh thu, hạn chế và phân tán rủi ro cho ngân hàng. Nguồn vốn tạo ra từ huy động tiền gửi trong nước cung cấp một nguồn vốn giá rẻ và đáng tin cậy cho các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, huy động vốn từ tiền gửi ở Việt Nam đang ngày càng trở nên khó khăn nhất là những vùng kinh tế trọng điểm. Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm tài chính, thương mại lớn nhất cả nước và cũng là nơi các ngân hàng thương mại cạnh tranh khốc liệt nhất. Cụ thể thời gian qua chúng ta thấy các cuộc chạy đua lãi suất, khuyến mãi, quảng cáo... của các ngân hàng thương mại để thu hút khách hàng và gia tăng vốn huy động từ tiền gửi khách hàng cá nhân. Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM có bề dày kinh nghiệm 26 năm trưởng thành và phát triển, đã khẳng định được vị thế và uy tín của mình. Tuy nhiên trong hoạt động huy động vốn khách hàng cá nhân, Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM chưa phải là sự lựa chọn hàng đầu của khách hàng khu vực TP.HCM. Đứng trước yêu cầu cạnh tranh và hội nhập quốc tế, Ngân hàng TMCP Phát Triển
2 TP.HCM Khu vực TP.HCM cần thiết phải phát triển hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân, đưa hoạt động này lớn mạnh trở thành một hoạt động cốt lõi, tạo cơ sở trong hoạt động của ngân hàng từ đó đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Do đó, việc xác định các nhân tố tác động đến huy động tiền gửi khách hàng cá nhân là rất quan trọng đối với sự thành công trong việc huy động vốn và hoạt động của ngân hàng. Đề tài “Các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM” được tác giả chọn làm đề tài nghiên cứu với mong muốn tìm ra các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân và đưa ra giải pháp để gia tăng vốn huy động cho Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu - Phân tích thực trạng huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. - Phân tích và đo lường các nhân tố tác động đến huy động tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. - Đề xuất các giải pháp nhằm gia tăng huy động tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM để đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động ngân hàng. 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: các nhân tố bên trong và các nhân tố bên ngoài tác động đến hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. - Phạm vi nghiên cứu: hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. - Thời gian nghiên cứu: đối với hoạt động thống kê thực trạng huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân, tác giả thực hiện phân tích dữ liệu từ năm 2013 đến năm 2015. Đối với khảo sát khách hàng cá nhân tham gia gửi tiền tại Ngân hàng
3 TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM tác giả thực hiện khảo sát trong khoảng thời gian từ tháng 10/2015 đến tháng 12/2015. 1.4 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu định tính Điều tra, thu thập thông tin, so sánh, phân tích tổng hợp nhằm làm rõ các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. Phương pháp thảo luận nhóm gồm 10 nhân viên tín dụng có kinh nghiệm làm việc trên 3 năm của các chi nhánh, phòng giao dịch tại khu vực TP.HCM. Từ đó điều chỉnh xây dựng bảng câu hỏi khảo sát nhằm phục vụ cho phần nghiên cứu định lượng. Phương pháp nghiên cứu định lượng Sử dụng bảng câu hỏi chính thức được đưa vào khảo sát nhằm thu thập ý kiến khách hàng cá nhân tới giao dịch với ngân hàng. Bảng câu hỏi sau khi thu thập ý kiến khách hàng sẽ được xử lý trên phần mềm SPSS phiên bản 18.0. Sử dụng phân tích nhân tố khám phá để xác định các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân. Hồi quy bội được sử dụng để xác định các nhân tố thực sự tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. - Phương pháp thu thập dữ liệu Dữ liệu sơ cấp được điều tra, thu thập thông qua khảo sát trực tiếp từ khách hàng cá nhân đang có hoạt động gửi tiền tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM với số lượng là 200 bảng khảo sát. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ website, tạp chí, báo cáo nội bộ liên quan đến hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. 1.5 Kết cấu luận văn Kết cấu luận văn bao gồm 5 chương: - Chương 1: Giới thiệu đề tài nghiên cứu. - Chương 2: Tổng quan các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại.
4 - Chương 3: Thực trạng các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. - Chương 4: Mô hình, phương pháp và kết quả nghiên cứu. - Chương 5: Giải pháp gia tăng sự tác động của nhân tố nhằm nâng cao hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại tại Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM. 1.6 Đóng góp của đề tài nghiên cứu Huy động vốn rất quan trọng vì nó xác định mức tín dụng cung cấp cho nền kinh tế. Do đó, các nhân tố tác động đến huy động vốn nói chung và huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân nói riêng là rất quan trọng đối với bất kỳ ngân hàng, tổ chức tài chính nào. Những phát hiện từ nghiên cứu này là cần thiết vì nó mang lại những hiểu biết và góp phần đưa ra những giải pháp để Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM đáp ứng được phần lớn yêu cầu của khách hàng. Từ đó, giúp gia tăng nguồn vốn từ huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân cho ngân hàng. Nghiên cứu này cũng hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách của Ngân hàng TMCP Phát Triển TP.HCM Khu vực TP.HCM thiết lập các chính sách phù hợp, thu hút khách hàng cá nhân tham gia gửi tiền.
5 CHƯƠNG 2 TỔNG QUAN CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HUY ĐỘNG VỐN TIỀN GỬI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Giới thiệu chương 2 Chương 2 trình bày nền tảng lý thuyết thông qua các nội dung khái niệm về huy động tiền gửi cá nhân tại ngân hàng thương mại; Tầm quan trọng của huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân; Các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân. Bên cạnh đó sẽ lược khảo một số nghiên cứu thực nghiệm về các nhân tố tác động đến huy động vốn tiền gửi tại các ngân hàng thương mại. 2.1 Hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại 2.1.1 Khái niệm về huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân Hoạt động huy động vốn được xem là một trong những nghiệp vụ xuất hiện sớm nhất trong hoạt động của ngân hàng thương mại. Trong giai đoạn sơ khai của hoạt động ngân hàng, nghiệp vụ này chỉ đơn thuần là hoạt động cất giữ tài sản có giá trị nhằm mục đích đảm bảo an toàn. Các khoản tiền chỉ đơn thuần là vật ký gửi chứ không đóng vai trò là nguồn vốn đối với ngân hàng, và người trả phí là người gửi tiền. Khi nhu cầu tín dụng gia tăng, vị thế bị đảo ngược, ngân hàng là người trả phí và nguồn tiền được ký gửi thay đổi vai trò, trở thành nguồn vốn lớn nhất đối với ngân hàng thương mại. Đối với người gửi tiền, tiền gửi là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân gửi vào ngân hàng nhằm mục đích an toàn, tích lũy cho nhu cầu sử dụng trong tương lai hoặc mục đích thanh toán không dùng tiền mặt. Đứng trên phương diện ngân hàng, tiền gửi là khoản tiền ngân hàng nhận từ khách hàng, ngân hàng có quyền sử dụng số tiền đó cho hoạt động kinh doanh đi kèm với nghĩa vụ cung cấp nghiệp vụ ngân quỹ trong giới hạn số tiền nhận được và hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi cho người gửi tiền theo thỏa thuận. Theo định nghĩa tại từ điển trực tuyến trên website www.investopedia.com: “Tiền gửi được giữ trong tài khoản tại một ngân hàng, dưới hình thức tiền gửi
6 không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm và các hình thức khác. Chủ tài khoản có quyền rút tiền theo quy định tại điều khoản đã thống nhất”. Theo Luật tổ chức tín dụng 2010 tại khoản 13 điều 4: “Nhận tiền gửi là hoạt động nhận tiền của tổ chức, cá nhân dưới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi cho người gửi tiền theo thỏa thuận”. Như vậy, hoạt động huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại là việc ngân hàng thương mại nhận tiền gửi của cá nhân dưới nhiều hình thức khác nhau như tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi cho người gửi tiền theo thỏa thuận. 2.1.2 Đặc điểm huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân - Huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân là hoạt động có tính hoàn trả: Ngân hàng có nghĩa vụ thanh toán khoản tiền gửi theo yêu cầu của khách hàng ngay cả khi đó là tiền gửi có kỳ hạn chưa đến hạn thanh toán, vì ngân hàng thương mại là người đi vay nên chỉ có quyền sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định mà không có quyền sở hữu, nên ngân hàng có trách nhiệm hoàn trả cả gốc và lãi cho khách hàng khi đến hạn hoặc khi khách hàng yêu cầu. - Huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân hoạt động dựa trên sự tin tưởng: Huy động tiền gửi khách hàng cá nhân chỉ có thể thực hiện khi khách hàng có sự tin tưởng, tín nhiệm dành cho ngân hàng. Vì vậy, ngân hàng thương mại phải tuân thủ bảo mật thông tin, quy trình huy động và việc sử dụng vốn vay phải có sự kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo tính an toàn cho tài sản của khách hàng. Bên cạnh đó, khi khách hàng tin tưởng sẽ hạn chế được việc khách hàng rút vốn hàng loạt tại cùng một thời điểm, dẫn đến nguy cơ gây ra sụp đổ và phá sản của hệ thống ngân hàng. - Quy mô tiền gửi khách hàng cá nhân lớn: Nguồn vốn huy động từ tiền gửi của khách hàng cá nhân chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn huy động của ngân hàng, đóng vai trò quan trọng nhưng cũng không kém phần rủi ro. Về mặt lý thuyết, nguồn vốn từ tiền gửi khách hàng cá nhân không ổn định vì khách hàng có
7 thể rút tiền mà không bị ràng buộc. Nếu ngân hàng không có chiến lược quản trị thanh khoản tốt sẽ dẫn tới tình trạng thừa hoặc thiếu hụt thanh khoản vượt mức giới hạn cho phép. - Chi phí huy động vốn không đồng nhất giữa các địa bàn và giữa các thời điểm: Căn cứ vào các điều kiện mặt bằng lãi suất tại địa phương, quy định của Ngân hàng Nhà Nước và nhu cầu vốn của ngân hàng trong từng thời kỳ mà mỗi ngân hàng thương mại sẽ có những mức lãi suất huy động phù hợp. - Tiền gửi khách hàng cá nhân là đối tượng phải dự trữ bắt buộc: Đây là một trong những công cụ của Ngân hàng Nhà Nước nhằm thực hiện chính sách tiền tệ bằng cách thay đổi số nhân tiền tệ. Chính vì thế nên chi phí tiền gửi cao hơn số tiền lãi ngân hàng thực trả cho khách hàng. 2.1.3 Các hình thức huy động vốn tiền gửi khách hàng cá nhân Do nhu cầu và động thái gửi tiền của khách hàng rất đa dạng và khác nhau nên để thu hút được nhiều khách hàng, ngân hàng thương mại đã thiết kế và phát triển nhiều sản phẩm tiền gửi khác nhau. Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại chủ yếu phân loại hình thức huy động tiền gửi khách hàng cá nhân theo mục đích bao gồm tiền gửi phi giao dịch và tiền gửi giao dịch. 2.1.3.1 Tiền gửi phi giao dịch - Tiền gửi có kỳ hạn Là hình thức gửi tiền mà khách hàng gửi vào ngân hàng với mục đích hưởng lãi và đảm bảo an toàn tài sản. Với hình thức gửi tiền này, khách hàng chỉ được rút tiền ra sau một thời gian nhất định. Đây là nguồn vốn tương đối ổn định, xác định kỳ hạn cụ thể nên ngân hàng có thể sử dụng cấp tín dụng không chỉ ngắn hạn mà còn có thể cấp tín dụng trung và dài hạn. Về tính chất hoạt động thì tiền gửi có kỳ hạn giống tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn nhưng khác nhau về đối tượng gửi. Đối tượng sử dụng loại hình dịch vụ này thường là các cơ quan, công ty, các tổ chức có lượng tiền dư nhàn rỗi trong một khoảng thời gian nhất định, mà chưa có nhu cầu sử dụng đến. Nếu để tại quỹ văn phòng, trụ sở làm việc thì nguồn tiền này sẽ không sinh lời, do đó các tổ chức này sẽ ký một hợp đồng tiền gửi (không phải sổ tiết kiệm) với ngân hàng trong khoảng
8 thời gian nhất định (có kỳ hạn). Loại tiền này có sự thỏa thuận về thời gian giữa khách hàng và ngân hàng. Tuy nhiên, trong trường hợp bình thường, để lôi kéo khách hàng và nâng cao uy tín, chất lượng dịch vụ, ngân hàng cho phép khách hàng rút trước thời hạn nhưng với lãi suất thấp hơn. Bên cạnh đó, khách hàng có thể sử dụng hợp đồng tiền gửi để cầm cố vay hoặc chiết khấu tại ngân hàng thương mại. Hiện nay, nhằm đáp ứng nhu cầu gửi tiền của khách hàng, các ngân hàng có các kỳ hạn khác nhau cho khách hàng lựa chọn: tuần/tháng/năm. Với mỗi kỳ hạn khác nhau ngân hàng áp dụng các mức lãi suất khác nhau. - Tiền gửi tiết kiệm Là hình thức gửi tiền mà khách hàng gửi vào ngân hàng với mục đích sinh lời và đảm bảo an toàn về tài sản. Chủ tài khoản tiền gửi tiết kiệm thông thường là cá nhân và hộ gia đình. Họ gửi vào ngân hàng những khoản thu nhập chưa sử dụng đến thời điểm hiện tại vì nhu cầu tiết kiệm và có thể chi dùng trong tương lai. Đối với ngân hàng, tiền gửi tiết kiệm là nguồn vốn ổn định, cho phép ngân hàng đầu tư vào hoạt động sinh lời. Để khai thác triệt để thị trường đầy tiềm năng này, các ngân hàng thương mại đã đưa ra nhiều sản phẩm tiền gửi khác nhau để thu hút khách hàng và đáp ứng gần hơn nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng. Việc phân chia các khoản tiền gửi tiết kiệm của dân cư có thể theo nhiều tiêu thức khác nhau nhưng thông thường bao gồm tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn và tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn. Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn Là loại tiền gửi tiết kiệm mà người gửi tiền có thể rút tiền theo yêu cầu mà không cần báo trước vào bất kỳ ngày làm việc nào của tổ chức nhận tiền gửi tiết kiệm. Sản phẩm tiền gửi này dành cho khách hàng có tiền nhàn rỗi muốn gửi tiền vào ngân hàng với mục đích an toàn và sinh lợi nhưng chưa xác định được nhu cầu chi tiêu cụ thể trong tương lai. Đối với khách hàng lựa chọn hình thức tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn mục tiêu an toàn là quan trọng hơn mục tiêu sinh lợi. Điểm khác biệt giữa tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn và tiền gửi thanh toán là khi khách hàng rút tiền phải xuất trình sổ tiết kiệm và chỉ giới hạn giao dịch về gửi vốn, rút vốn và lãi, ngoài ra không được thực hiện các giao dịch thanh toán như tài
9 khoản tiền gửi thanh toán. Mặc dù số dư tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn thường không lớn, nhưng nếu ngân hàng thu hút được lượng khách hàng lớn gửi tiền thì tổng vốn huy động bằng hình thức này có thể trở nên đáng kể. Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn Là khoản tiền tiết kiệm khách hàng chỉ được rút khi đến hạn thanh toán. Người gửi chủ yếu là dân cư với mục đích an toàn và hưởng lãi. Tiền gửi tiết kiệm thường là tiền tạm thời nhàn rỗi trong một thời gian nhất định, do đó loại tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn thường chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng thương mại và mang tính ổn định hơn so với tiền gửi thanh toán. Với hình thức gửi tiền tiết kiệm có kỳ hạn ngân hàng có thể sử dụng nguồn vốn để cấp tín dụng ngắn, trung và dài hạn. Tiền gửi tiết kiệm này được tồn tại dưới hai hình thức:  Tiết kiệm lập sổ (sổ tiết kiệm, thẻ tiết kiệm): được cung cấp cho khách hàng dưới dạng chứng từ giấy, khách hàng chỉ được rút tiền khi xuất trình thẻ tiết kiệm.  Tiết kiệm điện tử: thông tin giao dịch tiền gửi của khách hàng được xác nhận thông qua các thiết bị điện tử viễn thông. Khách hàng có thể không cần tới điểm giao dịch mà có thể gửi tiền, rút tiền thông quan tài khoản thanh toán ngay tại nhà. 2.1.3.2 Tiền gửi giao dịch Tiền gửi giao dịch là hình thức khách hàng gửi tiền vào ngân hàng với mục đích là đảm bảo an toàn tài sản và thực hiện các khoản thanh toán qua ngân hàng, do vậy loại tiền gửi này thường được gọi là tiền gửi thanh toán. Tiền gửi giao dịch ra đời lần đầu tiên vào năm 1933 tại Mỹ, khi Đạo luật Glass – Steagall được thông qua, tiền gửi giao dịch giai đoạn này không được hưởng lãi. Quốc hội Mỹ e ngại rằng chi trả lãi cho tiền gửi giao dịch sẽ gây nguy hiểm cho sự an toàn của ngân hàng. Do không được chi trả lãi khi gửi tiền tại ngân hàng nên tiền gửi giao dịch là nguồn vốn biến động nhiều nhất tại thời điểm đó. Ngân hàng không thể dự báo được quy mô của tiền gửi giao dịch, do đó tiềm năng của tiền gửi giao dịch rất hạn chế.