Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại phòng tài chính - thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:90

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Trên cơ sở làm rõ lý luận cơ bản về hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại cơ quan tài chính cấp địa phương, thực hiện phân và đánh giá thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại phòng tài chính thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2013-2017, từ đó đề xuất những giải pháp thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại phòng tài chính - thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN LƯU THỊ HUYỀN HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Long An, năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN LƯU THỊ HUYỀN HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ KỲ Long An, năm 2019
i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Long An, ngày 12. tháng 01 năm 2020 (Ký tên và ghi rõ họ tên) Lưu Thị Huyền
ii LỜI CẢM ƠN Luận văn của tác giả được hoàn thành dưới sự hướng dẫn của Cô giáo – Tiến sĩ Trần Thị Kỳ. Để hoàn thành nghiên cứu này tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành sâu sắc đến TS. Trần Thị Kỳ, người hướng dẫn khoa học đã nhiệt tình hướng dẫn, chỉ bảo, động viên và hỗ trợ tác giả trong suốt thời gian, quá trình thực hiện luận văn với đề tài nghiên cứu về quản lý ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, tác giả cũng bày tỏ lòng tri ân với tất cả Quý Thầy Cô trong Khoa Sau Đại học, Khoa Tài chính – Quản trị thuộc Trường Đại học Long An đã có sự ủng hộ, giúp đỡ trong quá trình tác giả thực hiện Luận văn. Song song đó, không thể không kể đến là sự giúp đỡ cả về chuyên môn, thời gian, những ý kiến đóng góp quý báu, chia sẽ kinh nghiệm cũng như ủng hộ về mặt tinh thần của của các bạn, các anh chị tại những đơn vị đã giúp đỡ tác giả trong quá tình khảo sát, thu thập số liệu… Ngoài ra, gia đình là môi trường thật hiền hòa để tác giả có đủ sức khỏe, nghị lực, thời gian và không gian tập trung cho quá trình làm luận văn của mình. Một lần nữa, tác giả xin gửi lời chúc nhiều sức khỏe, thành công và hạnh phúc đến Quý Thầy Cô, tất cả thành viên trong gia đình, quý đồng nghiệp và tất cả bạn bè đã đồng hành với tác giả trong suốt thời gian qua để tác giả có thể hoàn thành luận văn này. Trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Lưu Thị Huyền
iii TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN VĂN Ngày 05/2/2016 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 242/QĐ-TTg về việc công nhận thành phố Mỹ Tho là đô thị loại 1 trực thuộc tỉnh Tiền Giang của khu vực đồng bằng sông Cửu Long sau thành phố Cần Thơ. Vì vậy trong những năm qua thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đã từng bước đổi mới, hoàn thiện nhiều chính sách tài chính thu, chi ngân sách không ngừng tăng qua các năm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện quản lý thu, chi ngân sách nhà nước vẫn còn nhiều hạn chế bất cập cần phải tiếp tục điều chỉnh, bổ sung và đưa ra những giải pháp hoàn thiện nhằm để nâng cao hiệu quả quản lý thu, chi ngân sách nhà nước tại phòng Tài chính thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang trong việc lập, chấp hành và quyết toán ngân sách … Xuất phát từ những yêu cầu thực tế trên, tác giả chọn nghiên cứu đề tài : "Hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại phòng tài chính - thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang" làm luận văn thạc sĩ kinh tế. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài : Trên cơ sở làm rõ lý luận cơ bản về hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại cơ quan tài chính cấp địa phương, thực hiện phân và đánh giá thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại phòng tài chính thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2013-2017, từ đó đề xuất những giải pháp thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn tới. Để thực hiện được mục tiêu đặt ra, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính với dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo của cấp có thẩm quyền, niên giám thống kê, sách báo, tạp chí chuyên ngành và các tài liệu khác đã công bố … Luận văn là tài liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm nghiên cứu, vận dụng (nhà quản lý của phòng tài chính thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang, học viên..) Hạn chế của luận văn, không khảo sát trong nội bộ cơ quan tài chính thành phố Mỹ Tho tỉnh Tiền Giang và các cơ quan liên quan (KBNN, cơ quan thuế, đơn vị sử dụng ngân sách…) nên xác định các hạn chế và nguyên nhân chưa đầy đủ, các giải pháp chưa toàn diện. Tác giả cũng chưa phân tích các chỉ tiêu định tính. Những hạn chế này là hướng nghiên cứu tiếp theo với tác giả và các nhà nghiên cứu khoa học khác.
iv ABSTRACT On 05/2/2016, the Prime Minister issued Decision No. 242/QD-TTg on recognizing My Tho city as a grade 1 city belonging to Tien Giang province in the Mekong River Delta after Can Tho city. Rabbit. Therefore, over the past years, My Tho City has gradually reformed and perfected many financial policies, contributing to stimulating economic growth, increasing budget revenues and expenditures over the years. Economic growth, social security. However, in the process of implementing state budget revenues and expenditures, there are still many irregularities with the actual situation of the localities. It is necessary to continue adjusting, supplementing and proposing solutions to complete the state budget. The management of the state budget in My Tho City, Tien Giang Province in the formulation, execution and settlement of budgets, management of state budget revenues and expenditures ... Starting from the above requirements, the author chose to study the theme: "Effectiveness of state budget management in My Tho city financial department, Tien Giang province" as Master of Economics. Research objectives of the project: On the basis of clarifying the basic theory on the efficiency of state budget management at the finance agency, the division and assessment of the state budget management situation at the finance section My Tho city, Tien Giang province for the period of 2013-2017, then propose appropriate solutions to improve the efficiency of state budget management in My Tho city, Tien Giang province in the coming period. To achieve this goal, the author uses qualitative research methodology with secondary data from reports from competent authorities, statistical yearbooks, books, journals, and materials. At the same time, for clarification and more objective about the limitations and causes of limitations in state budget management in financial department of My Tho city, Tien Giang province, the author has used the method of regulating The questionnaire survey was conducted at state budget beneficiaries and officials and staffs in charge of state budget management at the financial office of My Tho city, Tien Giang province. Dissertation is a reference for interested subjects studying and applying (manager of financial department of My Tho city, Tien Giang province, trainees ..) limitations of the dissertation, not investigating within the financial institutions of My
v Tho city, Tien Giang province and related agencies (State Treasury, tax agencies, budget- using units, etc.) should identify limitations. and the cause is not complete, the solutions are not comprehensive. The author has not analyzed the qualitative indicators. These limitations are the next research direction for authors and other scientific researchers.
vi MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ ii TÓM TẮT ..................................................................................................................... iii ABSTRACT .................................................................................................................. iv MỤC LỤC ..................................................................................................................... vi DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... ix DANH SÁCH CÁC BẢNG ........................................................................................... xi PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. Sư cần thiết của đề tài .................................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................... 1 3. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................................. 1 4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài...................................................................................... 2 5. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................................... 2 6. Những đóng góp mới của luận văn ............................................................................... 2 7. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................. 2 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước ................................................................. 3 9. Cấu trúc của luận văn ................................................................................................... 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH………… .... …………...6 1.1 Tổng quan về Ngân sách nhà nước………………………………… ..... …….……..6 1.1.1 Khái niệm …………………………………………………………… .... …………..6 1.1.2 Hệ thống ngân sách nhà nước……………………………………………… ... …….7 1.2 Lý luận về quản lý ngân sách nhà nước tại cơ quan tài chính…… ...... ………….7 1.2.1 Lý luận về quản lý ngân sách nhà nước………………………………… .....……….7 1.2.2 Đặc điểm quản lý Ngân sách Nhà nước tại cơ quan tài chính các thành phố… ... ..12 1.3 Hiệu quản quản lý ngân sách nhà nước tại cơ quan tài chính các thành phố . .. .19 1.3.1 Quan niệm về hiệu quả và nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước........ ... .19 1.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả và hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước……… .. ..19 1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước…………… ... ..21 1.3.4 Sự cần thiết nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại cơ quan tài chính . 22 1.4 Bài học rút ra từ kinh nghiệm về hiệu quả quản lý ngân sách ….………… .. .....23
vii 1.4.1 Kinh nghiệm về quản lý ngân sách Nhà nước……………………………….. . …..23 1.4.2 Bài học về quản lý ngân sách Nhà nước đối với cơ quan tài chính , tỉnh Tiền Giang………………………………………………………………………………… ... ..24 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG ………26 2.1 Giới thiệu về Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang 26 2.1.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội tác động tới nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang ....................................................................... 26 2.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển cơ quan tài chính thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang ............................................................................................................................. 27 2.1.3 Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn ...................................................................... 27 2.1.4 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ............................................................................ 27 2.2 Mối quan hệ của cơ quan Tài chính-Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho với kho bạc nhà nước, cơ quan tài chính cấp trên và đơn vị dự toán............................................ 31 2.2.1 Đối với kho bạc nhà nước ..................................................................................... 31 2.2.2 Đối với đơn vị dự toán .......................................................................................... 32 2.2.3 Đối với cơ quan tài chính cấp trên ......................................................................... 32 2.2.4 Khái quát kết quả thu, chi ngân sách nhà nước tại cơ quan tài chính thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang , giai đoạn 2014-2018 ................................................................... 32 2.3 Thực trạng hiệu quả quản lý thu chi ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính- Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2014-2018 ......................... 40 2.3.1 Lập dự toán ngân sách........................................................................................... 40 2.3.2 Chấp hành dự toán ngân sách ................................................................................ 42 2.3.3 Quyết toán thu, chi ngân sách ............................................................................... 44 2.3.4 Kiểm tra, thanh tra việc chấp hành dự toán ngân sách .......................................... 46 2.4 Đánh giá hiệu quản quản lý ngân sách nhà nước .............................................. 46 2.4.1 Những kết quả đạt được ........................................................................................ 46 2.4.2 Các hạn chế .......................................................................................................... 48 2.4.3 Nguyên nhân ........................................................................................................ 53 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH-KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG ĐẾN NĂM 2025 ........................................................................ 58
viii 3.1 Mục tiêu, phương hướng phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đến năm 2025 ........................................................................................... 58 3.1.1 Mục tiêu................................................................................................................ 58 3.1.2 Phương hướng phát triển của thành phố Mỹ Tho ................................................... 58 3.2 Những quan điểm cơ bản trong quản lý ngân sách nhà nước tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đến năm 2025 ........................................................................... 61 3.3 Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước .................................. 63 3.3.1 Cơ sở đề xuất giải pháp ........................................................................................ 63 3.3.2 Các giải pháp ........................................................................................................ 64 3.4 Kiến nghị .............................................................................................. …………..70 3.4.1 Đối với Sở Tài chính ............................................................................................ 70 3.4.2 Đối với Ủy ban nhân dân thành phố Mỹ Tho......................................................... 71 3.4.3 Đối với cơ quan kiểm toán nhà nước ..................................................................... 71 3.4.4 Đối với cơ quan thuế, kho bạc nhà nước ............................................................... 72 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3............................................................................................. 74 KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................................... 75 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................... 76
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Ký hiệu Nội dung diễn giải CĐNS Cân đối ngân sách CTMT Chương trình mục tiêu DT Dự toán ĐVT Đơn vị tính ĐT Đào tạo ĐTPT Đầu tư phát triển GD Giáo dục GTGT Giá trị gia tăng HĐND Hội đồng nhân dân KBNN Kho bạc Nhà nước NSNN Ngân sách nhà nước NSĐP Ngân sách địa phương NS Ngân sách TB Trung bình TH Thực hiện TG Tiền Giang TT Tỷ trọng
x TX Thường xuyên TW Trung ương TP. Mỹ Tho Thành phố Mỹ Tho XDCB Xây dựng cơ bản UBND Ủy ban nhân dân GDP Tổng sản phẩm quốc nội VP Vi phạm YT Y tế
xi DANH SÁCH CÁC BẢNG Số hiệu bảng Tên bảng Trang Bảng 2.1 Tăng trưởng thu ngân sách nhà nước của thành phố Mỹ Tho 31 Bảng 2.2 Cơ cấu thu ngân sách nhà nước của thành phố Mỹ Tho 2014– 2018 32 Bảng 2.3 Cơ cấu thu từ SXKD theo loại hình doanh nghiệp và nội dung thu 33 Bảng 2.4 Biến động chi ngân sách nhà nước của thành phố Mỹ Tho 2014– 2018 33 Bảng 2.5 Cơ cấu chi ngân sách nhà nước theo nguồn 34 Bảng 2.6 Cơ cấu chi ngân sách theo nội dung của thành phố Mỹ Tho 34 Bảng 2.7 Cơ cấu chi thường xuyên ngân sách theo mục đích của TP Mỹ Tho 35 Bảng 2.8 Cơ cấu chi bằng nguồn thu để lại đơn vị quản lý 36 Cân đối thu chi và xử lý kết dư ngân sách cấp thành phố Mỹ Tho Bảng 2.9 37 2014 - 2018 Bảng 2.10 Lập dự toán thu đầu năm tại cơ quan tài chính thành phố Mỹ Tho 39 Bảng 2.11 Lập dự toán chi đầu năm tại cơ quan tài chính thành phố Mỹ Tho 40 Cơ cấu dự toán chi ngân sách theo sự chủ động và theo mục đích tại Bảng 2.12 41 cơ quan tài chính thành phố Mỹ Tho Dự toán cân đối thu chi ngân sách tại cơ quan tài chính thành phố Mỹ Bảng 2.13 41 Tho Bảng 2.14 Thực hiện dự toán thu NS thành phố Mỹ Tho giai đoạn 2014 – 2018 42 Bảng 2.15 Thực hiện chi NS so với dự toán thành phố Mỹ Tho 2014 – 2018 42 Cân đối thu chi thực tế so với cân đối dự toán thu chi ngân sách Bảng 2.16 44 cấp thành phố Mỹ Tho 2014 - 2018
xii Số hiệu bảng Tên bảng Trang Thực tế thu chi (nguồn thu được phép để lại chi) ngân sách thành Bảng 2.17 46 phố Mỹ Tho 2014 - 2018 Bảng 2.18 Thực hiện dự toán thu NS thành phố Mỹ Tho giai đoạn 2014 – 2018 47 Bảng 2.20 Thực hiện chi NS so với dự toán thành phố Mỹ Tho 2014 – 2018 48 Cơ cấu chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách so với tổng chi Bảng 2.21 48 NSNN Bảng 2.22 Thu từ doanh nghiệp nhà nước địa phương so với tổng thu NSNN 49 Bảng 2.23 Thu từ viện trợ, đầu tư nước ngoài so với tổng thu NSNN 49 Bảng 2.24 Nợ thuế chưa thu hồi 50 Bảng 2.25 Tỷ lệ thu vào NSNN trên GDP trên địa bàn thành phố Mỹ Tho 54
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang thời gian qua đã đạt được những thành tích đáng kể, bên cạnh đó, vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, điển hình là tình trạng chi tiêu sai chế độ, định mức vẫn diễn ra; việc triển khai nhiệm vụ chi ngân sách ở một số đơn vị còn chậm so với quy định, tình trạng lập và giao dự toán đầu tư còn chậm; giao chưa đúng đối tượng hoặc vượt tỷ lệ; phân bổ vốn chưa sát thực tế dẫn đến giải ngân thấp; bố trí vốn khi chưa đủ điều kiện, phân bổ dự toán vượt định mức hoặc ngoài định mức; hỗ trợ kinh phí không đúng quy định; giao dự toán cao hơn biên chế được giao làm tăng chi NSNN…Do đó cần phải có sự tìm hiểu, đánh giá xác định các nguyên nhân, đề xuất những giải pháp thích hợp để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước trong thời gian tới. Vì vậy, tác giả chọn nghiên cứu đề tài : “Hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang” làm luận văn thạc sĩ kinh tế chuyên ngành Tài chính-Ngân hàng. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu chung Phân tích và đánh giá thực trạng làm rõ những kết quả đạt được, hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế và đề xuất các giải pháp thích hợp, khả thi nhằm nâng cao hiệu quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang trong thời gian tới. 2.2 Mục tiêu cụ thể Hệ thống hóa lý luận cơ bản về quản lý ngân sách nhà nước tại các Phòng Tài chính – Kế hoạch trực thuộc tỉnh/thành phố Phân tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang giai đoạn từ 2014-2018, đánh giá những mặt đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Đề xuất các giải pháp và kiến nghị với các đối tượng có liên quan nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính –Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đến 2025 3. Đối tượng nghiên cứu
2 Quản lý ngân sách nhà nước tại các Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố trực thuộc Tỉnh và thực tiễn quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho tỉnh Tiền Giang. 4. Phạm vi nghiên cứu 4.1. Phạm vi về không gian địa điểm: Tại Phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang. 4.2. Phạm vi về thời gian: Dữ liệu thứ cấp sử dụng để phân tích thực trạng thu thập từ năm 2014 đến năm 2018. Đề xuất các giải pháp đến năm 2025 5. Câu hỏi nghiên cứu Thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2014-2018 như thế nào? Cần giải pháp nào để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đến năm 2025? 6. Những đóng góp mới của luận văn 6.1 Đóng góp về phương diện khoa học: Hệ thống hóa lý luận về quản lý ngân sách nhà nước và nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước địa phương, hình thành khung lý thuyết là cơ sở phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại các địa phương. 6.2 Đóng góp về phương diện thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của luận văn nếu được áp dụng trong thực tế sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang, góp phần hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tê-xã hội của nhà nước nói chung và của thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang nói riêng trong thời gian tới. Luận văn là tài liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm khác (học viên, sinh viên, các nhà nghiên cứu…). 7. Phương pháp nghiên cứu: Tác giả sử dụng phương pháp định tính Phương pháp diễn dịch, quy nạp sử dụng để hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước và nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại các Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố trực thuộc tỉnh Hệ thống phương pháp thống kê sử dụng để tổng hợp, phân tích dữ liệu thu thập
3 từ thực tế về thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang giai đoạn từ 2014-2018, từ đó, đánh giá những mặt đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Phương pháp tổng hợp và phân tích sử dụng để đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại phòng Tài chính thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đến năm 2025. 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước Để tránh sự trùng lắp, tác giả đã thu thập được một số công trình khoa học đã công bố có liên quan trong nước để chỉ ra điểm khác biệt, sự cần thiết của đề tài nghiên cứu và những nội dung kế thừa. 1- Nguyễn Thị Dừa (2012). “Nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tỉnh Tiền Giang”. Luận văn Thạc sĩ kinh tế, được thực hiện tại trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh. Trong đề tài này tác giả tập trung trình bày hệ thống một số khái niệm cơ bản về hiệu quả quản lý NSNN và quản lý về thu, chi NSNN, phân cấp ngân sách, vai trò, chức năng…, từ đó phân tích thực trạng hiệu quả quản lý NSNN tại tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2006 – 2011, rút ra những kết quả đạt được, những hạn chế, trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý NSNN tỉnh Tiền Giang trong thời gian tới. 2- Lê Toàn Thắng (2013), “Phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ở Việt Nam hiện nay”. Luận án Tiến sĩ quản lý hành chính công, được thực hiện tại Học viện hành chính. Trong luận án này tác giả đã khái quát đầy đủ các hệ thống lý thuyết về phân cấp quản lý ngân sách; phân tích và đánh giá một cách khoa học về thực trạng phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ở Việt Nam hiện nay. Phân tích làm rõ những ưu điểm, tồn tại trong công tác này, chỉ ra những vấn đề cần nghiên cứu giải quyết trong phân cấp quản lý ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó tác giả đề xuất một số giải pháp đẩy mạnh phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ở Việt Nam trong thời kỳ mới và những điều kiện đảm bảo cho việc thực hiện những giải pháp trên có hiệu quả. Trên cơ sở đó có những dự báo định hướng trong tương lai. Đề tài luận án “phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ở Việt Nam hiện nay” được tiến hành nghiên cứu dựa trên cơ sở, nền tảng của lý luận Mác – Lênin về chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Tác giả luận giải các vấn đề về quản lý nhà nước và phân cấp quản lý ngân sách nhà nước theo tư duy lôgíc biện chứng mang tính khách quan và trong mối liên hệ với các vấn đề khác liên quan đến hoạt động quản lý
4 ngân sách nhà nước. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau: Phương pháp phân tích, tổng hợp: tác giả tổng hợp để có những đánh giá, những kết luận, những đề xuất mang tính khoa học, phù hợp với lý luận và thực tiễn của công tác phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ở Việt Nam; Phương pháp so sánh: tác giả sử dụng phương pháp so sánh để làm rõ sự giống và khác nhau của vấn đề nghiên cứu qua các giai đoạn, để từ đó có các nhận xét, đánh giá và đề xuất các giải pháp phân cấp quản lý ngân sách nhà nước; Phương pháp lịch sử: Tác giả thực hiện phương pháp này bằng cách tiếp cận và khai thác vấn đề phân cấp quản lý ngân sách qua các thời kỳ lịch sử khác nhau; Phương pháp dự báo: được sử dụng để phân tích, dự báo các xu thế của hoạt động phân cấp quản lý ngân sách nhà nước ở Việt Nam; Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: là việc lấy ý kiến từ các chuyên gia về những nội dung của luận án nhằm tập hợp các vấn đề khoa học cho đề tài luận án. Ngoài ra tác giả còn sử dụng các phương pháp có liên quan khác. Luận án này có tính hoàn thiện rất cao về mặt nội dung, hình thức trình bày, có thể học hỏi để áp dụng các nội dung thích hợp vào thực tế tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. 3- Nguyễn Trần Phú (2014), “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát thu, chi ngân sách tại thành phố Hồ Chí Minh”. Luận văn Thạc sĩ kinh tế, được thực hiện tại trường Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh. Trong đề tài này tác giả sử dụng khung lý thuyết liên quan đến các nội dung về quản lý tài chính công; thu, chi NSNN cùng với việc quản lý NSNN tại thành phố Hồ Chí Minh trong mối quan hệ chặt chẽ với quy trình quản lý NSNN và tài chính công hiện nay. Qua đó tác giả còn sử dụng các phương pháp duy vật biện chứng, phương pháp điều tra khảo sát, phương pháp thống kê, phương pháp so sánh, phương pháp phân tích tổng hợp và các phương pháp có liên quan để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát thu, chi NSNN, phân tích thực trạng về hiệu quả quản lý ngân sách của thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn còn nêu ra mục tiêu quan điểm về vấn đề hệ thống kiểm soát quản lý thu, chi ngân sách nhà nước ở thành phố Hồ Chí Minh, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp hữu hiệu nhằm hoàn thiện công tác thu, chi NSNN trong thời gian tới, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội thành phố ngày càng hiệu quả và vững chắc hơn. Những công trình khoa học đã công bố tác giả thu thập được liên quan đến đề tài lựa chọn nghiên cứu, cho thấy không có sự trùng lắp vì khác nhau về hoặc không gian hoặc thời gian hoặc nội dung. Mặt khác, tác giả có thể kế thừa khung lý thuyết từ các
5 công trình nghiên cứu đã công bố cũng như những bài học rút ra từ kinh nghiệm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước ở những địa phương khác tại Việt Nam. Đề tài tác giả nghiên cứu có sự khác biệt về mặt không gian và thời gian. Đến nay tại Phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho chưa có ai nghiên cứu về lĩnh vực này, do đó đề tài của tác giả không có sự trùng lắp. 9. Cấu trúc của luận văn Cấu trúc của luận văn ngoài phần mở đầu, phần kết luận, luận văn gồm có 3 chương, cụ thể như sau: CHƯƠNG 1. Cơ sở lý luận về hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại các Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố trực thuộc tỉnh. CHƯƠNG 2. Thực trạng hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính – Kế hoạch thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2014-2018. CHƯƠNG 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đến 2025.
6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH 1.1 Tổng quan về ngân sách nhà nước 1.1.1 Khái niệm Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam, NSNN là toàn bộ các khoản thu chi của nhà nước trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Theo Lê Văn Nghĩa (2018), “NSNN là kế hoạch thu, chi bằng tiền của Nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa Nhà nước với các chủ thể kinh tế khác trong việc phân chia, sử dụng thu nhập quốc dân và là nguồn tài chính bảo đảm để nhà nước thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình”. Theo PGS. TS. Nguyễn Đăng Dờn “Tài chính - Tiền tệ”, Nhà xuất bản kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, (2017): Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu và chi của Nhà nước đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (Quốc hội, Hội đồng Nhân dân các cấp) quyết định và được tổ chức thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Ngân sách Nhà nước là tổng thể các mối quan hệ về kinh tế tài chính giữa Nhà nước với nền kinh tế xã hội và phát sinh trong quá trình phân phối, sử dụng các quỹ tiền tệ của Nhà nước (các nguồn lực tài chính) để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong quá trình quản lý kinh tế và quản lý trật tự xã hội Ngân sách Nhà nước là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của Nhà nước để đảm bảo cho Nhà nước thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình Quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước, là nguồn lực tài chính để thực hiện chức năng nhiệm vụ của nhà nước Theo Luật ngân sách nhà nước, (2015), Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Có nhiều khái niệm khác nhau về ngân sách nhà nước, tùy theo góc độ nghiên cứu, trong luận văn này ngân sách nhà nước hiểu theo Luật NSNN, (2015)