Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động tại Đoàn bay 919. Khi có hệ thống đánh giá kết quả công việc hiệu quả sẽ là động lực giúp người lao động cống hiến cho Vietnam Airlines, góp phần thực hiện thành công mục tiêu chiến lược mà Vietnam Airlines đặt ra.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM --------*-------- NGUYỄN THỊ LAN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG KHỐI CƠ QUAN TẠI ĐOÀN BAY 919 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh, tháng 02 năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM --------*-------- NGUYỄN THỊ LAN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG KHỐI CƠ QUAN TẠI ĐOÀN BAY 919 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (Hướng nghề nghiệp) Mã số: 60340102 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN HẢI QUANG TP. Hồ Chí Minh, tháng 02 năm 2016
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này hoàn toàn do bản thân tôi thực hiện. Các số liệu, kết quả phân tích trong luận văn là hoàn toàn trung thực, được thu thập từ nguồn tài liệu có nguồn gốc rõ ràng và chưa từng được bất kỳ ai công bố trong các nghiên cứu trước đây. TP.HCM, ngày 29 tháng 02 năm 2015 Tác giả Nguyễn Thị Lan
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT AHP Phương pháp phân tích thứ bậc TCTHK Tổng công ty hàng không TCCB Tổ chức cán bộ TC1 Hiệu quả công việc được giao TC2 Công tác giám sát TC3 Kiến thức kỹ năng, các yếu tố khác TC4 Ý thức chấp hành nội quy lao động QĐ Quyết định FOM Tài liệu hướng dẫn khai thác HD Hướng dẫn SIM Buồng lái mô phỏng ĐB Đoàn bay
DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1 Các lỗi thường mắc trong đánh giá kết quả thực hiện công việc … ..... 10 Hình 2.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức Đoàn bay 919 ...................................................... 25 Hình 2.2 Quy trình đánh giá kết quả thực hiện công việc Đoàn bay 919 ............ 33 Hình 2.3 Quy trình đánh giá kết quả thực hiện công việc khối cơ quan .............. 34 Hình 3.1 Quy trình đánh giá kết quả thực hiện công việc ........................... ……66
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Số lượng lao động trong giai đoạn 2012 - 2014 .................................. 27 Bảng 2.2. Cơ cấu nhân sự các loại hợp đồng tháng 12/2014 ............................... 27 Bảng 2.3. Kết quả khảo sát về quy trình đánh giá .............................................. 35 Bảng 2.4. Khảo sát về bản mô tả công việc ........................................................ 38 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát về tiêu chí đánh giá ................................................. 40 Bảng 2.6. Bảng thang điểm đánh giá và mức đánh giá ........................................ 43 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát về phương pháp đánh giá ........................................ 43 Bảng 2.8. Kết quả khảo sát về chu kỳ đánh giá .................................................. 44 Bảng 2.9. Phân cấp đánh giá kết quả thực hiện công việc ................................... 46 Bảng 2.10. Kết quả khảo sát về lựa chọn người đánh giá và kỹ năng đánh giá .. 46 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát về thông báo cho nhân viên về nội dung, phạm vi đánh giá ............................................................................................................... 48 Bảng 2.12. Kết quả khảo sát về thực hiện đánh giá kết quả thực hiện công việc 49 Bảng 2.13. Bảng khảo sát về thông báo kết quả và nhận thông tin phản hồi ..... 51 Bảng 2.14. Tổng hợp đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan Đoàn bay 919 năm 2012-2014 ....................................................... 52 Bảng 2.15. Tỉ lệ đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan Đoàn bay 919 năm 2012-2014 .................................................................... 53 Bảng 2.16. Mức lương đánh giá quý chức danh quản lý, lãnh đạo ...................... 54 Bảng 2.17. Mức lương đánh giá quý chức danh chuyên viên ............................. 54 Bảng 2.18. Tổng hợp danh sách người lao động khối cơ quan Đoàn bay 919 đủ điều kiện nâng bậc lương tháng 1/2015 ............................................................... 56 Bảng 3.1. Đánh giá cho điểm các tiêu chí đánh giá ............................................. 72
Bảng 3.2. Ma trận so sánh tương quan cặp và xác định trọng số của các tiêu chí đánh giá cho trưởng, phó phòng .......................................................................... 72 Bảng 3.3. Ma trận so sánh tương quan cặp và xác định trọng số của các tiêu chí đánh giá cho chuyên viên, cán sự ........................................................................ 73 Bảng 3.4. Mức đánh giá kết quả thực hiện công việc khối cơ quan ................... 73 Bảng 3.5. Bảng xác định mức tăng thưởng cuối năm khối cơ quan .................... 78
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC HÌNH VẼ DANH MỤC BẢNG BIỂU PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................3 3.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................... 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................. 3 4. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................3 4.1. Dữ liệu phân tích .................................................................................................. 3 4.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 4 5. Ý nghĩa của nghiên cứu...........................................................................................4 6. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC ..............................................................................................................5 1.1. Khái niệm đánh giá kết quả thực hiện công việc ................................................. 5 1.1.1. Đánh giá: ...........................................................................................................5 1.1.2. Đánh giá kết quả thực hiện công việc ............................................................... 5 1.2. Mục tiêu của công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc............................... 6 1.3. Lợi ích của công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc ................................. 7 1.3.1. Đối với tổ chức ..................................................................................................7 1.3.2. Đối với cá nhân .................................................................................................8 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc ......... 8 1.4.1. Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp ..................................................................8 1.4.2. Yếu tố bên trong doanh nghiệp .........................................................................9
1.5. Các sai lầm thường mắc phải trong đánh giá kết quả thực hiện công việc ........ 10 1.6. Nội dung và trình tự thực hiện trong đánh giá kết quả thực hiện công việc ...... 11 1.6.1. Xác định mục tiêu đánh giá kết quả thực hiện công việc ............................... 11 1.6.2. Xác định các tiêu chí cơ bản cần đánh giá ......................................................12 1.6.3. Lựa chọn phương pháp đánh giá kết quả thực hiện công việc ........................12 1.6.3.1. Phương pháp xếp hạng luân phiên ............................................................... 13 1.3.3.2. Phương pháp thang bảng điểm .....................................................................13 1.6.3.3. Phương pháp phê bình lưu trữ ......................................................................13 1.6.3.4. Phương pháp quan sát hành vi .....................................................................14 1.6.3.5. Phương pháp so sánh từng cặp .....................................................................14 1.6.3.6. Phương pháp quản trị bằng mục tiêu ........................................................... 15 1.6.3.7. Phương pháp phân tích định lượng .............................................................. 15 1.6.4. Xác định chu kỳ đánh giá kết quả thực hiện công việc ...................................17 1.6.5. Lựa chọn chủ thể đánh giá và huấn luyện kỹ năng đánh giá thực hiện công việc ............................................................................................................................ 18 1.6.5.1. Lựa chọn chủ thể đánh giá kết quả thực hiện công việc .............................. 18 1.6.5.2. Huấn luyện kỹ năng đánh giá thực hiện công việc ......................................20 1.6.6. Thông báo cho nhân viên về nội dung, phạm vi đánh giá .............................. 20 1.6.7. Thực hiện đánh giá và xác định mục tiêu mới cho nhân viên........................20 Tóm tắt Chương 1 .....................................................................................................22 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG KHỐI CƠ QUAN TẠI ĐOÀN BAY 919 ...................................................................................................................23 2.1. Khái quát về Đoàn bay 919 ................................................................................ 23 2.1.1. Giới thiệu.........................................................................................................23 2.1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Tổng công ty hàng không Việt Nam .......23 2.1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển Đoàn bay 919 ...........................................23 2.1.2. Cơ cấu tổ chức, chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban khối cơ quan Đoàn bay 919 ............................................................................................................24 2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức Đoàn bay 919 ......................................................................24
2.1.2.2. Chức năng, nhiệm vụ các phòng ban khối cơ quan Đoàn bay 919 ..............25 2.1.3. Tình hình nhân sự khối cơ quan tại Đoàn bay 919 .........................................26 2.1.3.1. Cơ cấu nhân sự ............................................................................................. 26 2.1.3.2. Đặc thù công việc của các vị trí khối cơ quan .............................................28 2.2. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919 ................................. 30 2.2.1. Môi trường bên ngoài ......................................................................................30 2.2.2. Môi trường bên trong ......................................................................................31 2.3. Thực trạng nội dung công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919 ........................................................ 32 2.3.1. Mục tiêu công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc ................................ 32 2.3.2. Quy trình đánh giá kết quả thực hiện công việc .............................................33 2.3.3. Các tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá kết quả thực hiện công việc .......................37 2.3.3.1. Công tác phân tích mô tả công việc ............................................................. 37 2.3.3.2. Tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện công việc .............................................39 2.3.3.3. Cách xác định điểm cho từng tiêu chí đánh giá ...........................................42 2.3.4. Lựa chọn phương pháp đánh giá kết quả thực hiện công việc ........................43 2.3.5. Chu kỳ đánh giá kết quả thực hiện công việc .................................................44 2.3.6. Lựa chọn và huấn luyện người đánh giá kết quả thực hiện công việc ............46 2.3.7. Thông báo cho nhân viên về nội dung, phạm vi đánh giá .............................. 47 2.3.8. Thực hiện đánh giá kết quả thực hiện công việc .............................................48 2.3.9. Thông báo kết quả và nhận thông tin phản hồi từ người lao động .................50 2.3.10. Kết quả đánh giá và việc sử dụng kết quả đánh giá thực hiện công việc .....52 2.3.10.1. Kết quả đánh giá thực hiện công việc khối cơ quan ..................................52 2.3.10.2 Việc sử dụng kết quả đánh giá vào quyết định nhân sự .............................. 53 2.4. Đánh giá chung .................................................................................................. 57 2.4.1. Ưu điểm ...........................................................................................................57 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ............................................................. 58 Tóm tắt Chương 2 .....................................................................................................62
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG KHỐI CƠ QUAN TẠI ĐOÀN BAY 919 ..................................................................................63 3.1. Định hướng và mục tiêu phát triển của Đoàn bay 919 trong thời gian tới ........ 63 3.1.1. Phương hướng phát triển của Đoàn bay 919 trong thời gian tới.....................63 3.1.2. Định hướng và mục tiêu phát triển của công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc tại Đoàn bay 919 .......................................................................................64 3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc tại Đoàn bay 919 ....................................................................................... 65 3.2.1 Hoàn thiện quy trình đánh giá kết quả thực hiện công việc ............................. 65 3.2.2. Hoàn thiện bản mô tả công việc ......................................................................68 3.2.3. Hoàn thiện tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá kết quả thực hiện công việc ............70 3.2.3.1. Hoàn thiện các tiêu chí đánh giá ..................................................................70 3.2.3.2. Bổ sung trọng số cho tiêu chí đánh giá ........................................................72 3.2.3.3. Cách xác định điểm cho từng tiêu chí đánh giá thành phần ........................73 3.2.4. Hoàn thiện phương pháp đánh giá kết quả thực hiện công việc .....................74 3.2.5. Hoàn thiện chu kỳ đánh giá kết quả thực hiện công việc ............................... 75 3.2.6. Hoàn thiện công tác huấn luyện, đào tạo người đánh giá ............................... 76 3.2.7. Hoàn thiện hệ thống thông báo kết quả và nhận thông tin phản hồi kết quả đánh giá từ người lao động........................................................................................77 3.2.8. Hoàn thiện áp dụng kết quả đánh giá thực hiện công việc ............................. 78 3.2.8.1. Áp dụng kết quả đánh giá vào tính thưởng năm ..........................................78 3.2.8.2. Áp dụng kết quả đánh giá vào bình bầu danh hiệu thi đua .......................... 79 KẾT LUẬN ..............................................................................................................81 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngành hàng không Việt Nam đang bước vào thời kỳ phát triển, trong bối cảnh mức độ cạnh tranh đang trở nên nóng dần. Các hãng liên tục mở rộng đội bay, thiết lập các tuyến mới và việc cạnh tranh nhân sự có chất lượng ngày càng gay gắt. Quản trị nhân lực gồm các hoạt động như tuyển dụng, đào tạo phát triển nhân viên, tạo động lực cho người lao động…Một nhà quản lý giỏi sẽ biết làm thế nào để giữ chân người tài và một trong những hoạt động quan trọng đó chính là đánh giá kết quả thực hiện công việc. Việc đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động không chính xác khiến nỗ lực và cố gắng của người lao động không được ghi nhận, việc trả lương thưởng không hợp lý, người giỏi không có cơ hội thăng tiến. Chính điều này là những nguyên nhân chính dẫn đến họ rời bỏ tổ chức và sẵn sàng tìm đến một tổ chức khác nơi mà họ được hưởng tương xứng với công sức họ bỏ ra. Là một hãng hàng không quốc gia lớn, Tổng công ty hàng không Việt Nam đã tiến hành cổ phần hóa thành công với cổ đông nhà nước vẫn đang nắm 75% và nhân sự chủ chốt không thay đổi. Trong điều lệ cổ phần hóa, một trong những định hướng phát triển của doanh nghiệp sau cổ phần hóa là: “Phát huy tối đa nội lực, lấy phát triển nguồn nhân lực làm trọng tâm. Xây dựng bộ máy cán bộ, người lái, kỹ sư, chuyên gia tinh nhuệ về chuyên môn, năng suất lao động, có phẩm chất chính trị vững vàng, đảm đương tốt việc vận hành, quản lý một hãng hàng không chuyên nghiệp, quy mô lớn. Phấn đấu trở thành một trong các doanh nghiệp có sức thu hút chất xám hàng đầu ở Việt Nam nhờ ưu thế về hình ảnh của một ngành sử dụng công nghệ cao hiện đại, hội nhập quốc tế, về sự hứng thú trong công việc, thu nhập cao, ổn định, cơ hội đào tạo và phát triển nghề nghiệp”. Để hoàn thành được mục tiêu chiến lược trên thì doanh nghiệp nói chung và mỗi đơn vị trực thuộc Vietnam Airlines nói riêng, cần phải làm tốt công tác quản trị nhân lực và đặc biệt là phải có một hệ thống đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động công bằng, chính xác và hiệu quả. Là cơ sở để lựa chọn, bồi
2 dưỡng người tài, thăng chức đề bạt đúng người, cải cách lại cơ cấu tổ chức nhân sự ì ạch gắn liền với bộ máy nhân sự doanh nghiệp nhà nước trước kia. Đồng thời giúp người lao động phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của bản thân. Xem xét các cá nhân có xứng đáng được thưởng hoặc tăng lương hay không, xác định những khả năng tiềm ẩn chưa sử dụng đến của các cá nhân, xây dựng những chương trình đào tạo, tập huấn cần thiết. Vì mục đích cuối cùng của hoạt động quản trị nhân lực chính là nâng cao hiệu quả làm việc người lao động và đánh giá kết quả thực hiện công việc chính là cơ sở có thể thực hiện các hoạt động quản trị nhân lực một cách có hiệu quả. Tuy nhiên, sau khi cổ phần hóa, với ban quản trị “mới mà cũ” lề lối quản trị doanh nghiệp chưa thay đổi mạnh mẽ, nhà nước vẫn chiếm tỷ trọng lớn, nên việc mọi hoạt động quản trị nguồn nhân lực chưa được thay đổi. Tại Đoàn bay 919 nói riêng và Tổng công ty hàng không Việt Nam nói chung, việc đề bạt thăng tiến chủ yếu dựa trên thâm niên công tác và bằng cấp mà chưa dựa nhiều trên năng lực, công việc hoàn thành thực tế. Công tác đánh giá được tiến hành còn hết sức đơn giản, mang tính hình thức, dĩ hòa vi quý. Các tiêu chí để đánh giá còn hết sức chung chung chưa cụ thể rõ ràng, nhân viên gặp khó khăn khi chấm điểm đánh giá. Việc đánh giá kết quả thực hiện công việc không có sự tham gia và phản hồi của nhân viên, cấp trên tự quyết định nên mang tính chất chủ quan. Chính điều này dẫn tới việc đánh giá không chính xác dẫn đến khen thưởng, xem xét thăng chức, tăng lương không đúng đối tượng làm mất đi động lực làm việc của nhân viên, khiến họ không muốn cống hiến cho doanh nghiệp. Mặt khác,việc thực hiện thành công chiến lược đã đề ra sau cổ phần hóa sẽ là một thách thức không hề nhỏ với ban lãnh đạo “mới mà cũ” của Vietnam Airlines, điều này cần sự chung tay góp sức đồng lòng của cả nhân viên và lãnh đạo, phải nỗ lực hết mình để thực hiện thành công được chiến lược đó. Chính vì vậy, tác giả đã quyết định chọn đề tài “Hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919” làm luận văn nghiên cứu của mình.
3 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chính của luận văn là đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động khối cơ quan Đoàn bay. Để thực hiện mục tiêu chính này thì mục tiêu cụ thể gồm: - Phân tích thực trạng đánh giá kết quả thực hiện công việc người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc cho người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919. - Đối tượng khảo sát: Người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Giới hạn về không gian nghiên cứu: Nghiên cứu chỉ được thực hiện tại khối cơ quan Đoàn bay 919 - một đơn vị trực thuộc của Vietnam Airlines. - Giới hạn về thời gian nghiên cứu: Luận văn tiến hành sử dụng tài liệu và số liệu để nghiên cứu thực trạng công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc từ năm 2012 đến nay và đề ra giải pháp cho những năm tiếp theo. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Dữ liệu phân tích - Nguồn dữ liệu thứ cấp: Thu thập số liệu liên quan đến vấn đề đánh giá kết quả thực hiện công việc được lưu giữ tại phòng tổ chức hành chính của Đoàn bay hoặc từ các kết quả nghiên cứu từ tài liệu tham khảo internet, báo chí nước ngoài. - Nguồn dữ liệu sơ cấp: Thiết kế bảng câu hỏi và tiến hành điều tra khảo sát người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay. Bảng khảo sát được xây dựng dựa trên nghiên cứu của Opatha (2003) về Hệ thống đánh giá thực hiện công việc của người lao động trong doanh nghiệp nhà nước tại Sri Lanka kết hợp cơ sở lý thuyết về đánh giá kết quả thực hiện công việc của PGS.TS. Trần Kim Dung (2013) trong
4 sách Quản trị nguồn nhân lực và kết quả thảo luận nhóm với cán bộ quản lý phòng ban chuyên môn nghiệp vụ, tác giả đã điều chỉnh và xây dựng câu hỏi sao cho phù hợp với thực trạng tại Đoàn bay 919. Tác giả tiến hành in 110 bản câu hỏi và phát trực tiếp phiếu điều tra tới người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919 và thu được 100 bản hợp lệ. 4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu nêu trên, tác giả đã sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính gồm: phương pháp điều tra khảo sát phát bảng câu hỏi trực tiếp tới người lao động, phương pháp phỏng vấn nhóm với các chuyên gia giữ chức vụ là trưởng, phó trưởng phòng ban chuyên môn nghiệp vụ Đoàn bay 919. Ngoài ra, kết hợp với phương pháp thu thập và xử lý thông tin như: phương pháp thống kê mô tả, tổng hợp, so sánh…trong luận văn của mình. 5. Ý nghĩa của nghiên cứu - Luận văn phân tích được thực trạng công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc người lao động khối cơ quan tại Đoàn bay, tìm ra ưu, nhược điểm và nguyên nhân. - Luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của người lao động tại Đoàn bay 919. Khi có hệ thống đánh giá kết quả công việc hiệu quả sẽ là động lực giúp người lao động cống hiến cho Vietnam Airlines, góp phần thực hiện thành công mục tiêu chiến lược mà Vietnam Airlines đặt ra. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và các tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn gồm có 3 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lý thuyết về đánh giá kết quả thực hiện công việc Chƣơng 2: Thực trạng công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của ngƣời lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919 Chƣơng 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc của ngƣời lao động khối cơ quan tại Đoàn bay 919
5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC 1.1. Khái niệm đánh giá kết quả thực hiện công việc 1.1.1. Đánh giá Đánh giá được định nghĩa dưới nhiều ý kiến khác nhau như: Đánh giá có nghĩa là “thu thập một tập hợp thông tin đủ thích hợp, có giá trị và đáng tin cậy và xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin này và một tập hợp tiêu chí phù hợp với các mục tiêu định ra ban đầu hay đã được điều chỉnh trong quá trình thu thập thông tin nhằm đưa ra một quyết định” (Jean-Marie and Ketele, 1989). Đánh giá là đưa ra phán quyết về giá trị của một sự kiện, nó bao hàm việc thu thập thông tin sử dụng trong việc định giá của một chương trình, một sản phẩm, một tiến trình, mục tiêu hay tiềm năng ứng dụng của một cách thức đưa ra, nhằm đạt mục đích nhất định (Thomas and Griffin, 1996). Đánh giá là hoạt động có thời hạn để lượng giá một cách có hệ thống và khách quan tính phù hợp việc thực hiện công việc và những thành công hoặc thất bại của các chương trình đang tiếp tục hoặc đã hoàn thành. (UNFPA VIETNAM, 2008). Nhìn chung, ta có thể định nghĩa đánh giá là một hoạt động nhằm nhận định, xem xét, xác nhận giá trị thực trạng về: mức độ hoàn thành nhiệm vụ, chất lượng, hiệu quả công việc, trình độ, sự phát triển, những kinh nghiệm được hình thành ở thời điểm hiện tại đang xét so với mục tiêu hay những chuẩn mực đã được xác lập. 1.1.2. Đánh giá kết quả thực hiện công việc Đánh giá kết quả thực hiện công việc là một quá trình trong đó người lãnh đạo đánh giá và xem xét lại việc thực hiện công việc của nhân viên. Hệ thống đánh giá kết quả công việc bao gồm các quy trình và thủ tục liên quan trong việc thực hiện, quản lý và kết nối các vấn đề liên quan đến đánh giá kết quả thực hiện công việc. Trong nhiều trường hợp, nó là một quá trình chính thức và là một phần của
6 chính sách quản lý nhân sự. Nhiều tổ chức sử dụng hệ thống đánh giá chính thức hoặc không chính thức để xác định kết quả thực hiện công việc và đóng góp của nhân viên (Carroll and Schneier, 1982). Đánh giá kết quả thực hiện công việc là sự đánh giá có hệ thống và chính thức tình hình thực hiện công việc của người lao động trong quan hệ so sánh với các tiêu chuẩn đã được xây dựng và thảo luận về sự đánh giá đó với người lao động (Nguyễn Văn Điềm và Nguyễn Ngọc Quân, 2007, trang 134). Công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc là sự tương tác được lên kế hoạch giữa người quản lý và người lao động nhằm mục đích đánh giá kết quả thực hiện công việc trong quá khứ của nhân viên và thảo luận về các khía cạnh có liên quan để thực công việc trong tương lai (Aronsson and Karol, 1996). Tóm lại, đánh kết quả thực hiện công việc là quá trình đánh giá có hệ thống xem xét toàn diện các yếu tố, được tiến hành thường xuyên liên tục và chính thức tình hình thực hiện công việc của người lao động trong quan hệ so sánh với các tiêu chuẩn đã được xây dựng, có thảo luận về sự đánh giá đó với người lao động để phát hiện ưu, nhược điểm của họ và kết quả đánh giá là cơ sở cho những quyết định nhân sự quan trọng. 1.2. Mục tiêu của công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc Đánh giá kết quả thực hiện công việc là hoạt động rất quan trọng trong quản trị nhân sự. Nếu thiếu thông tin về kết quả thực hiện công việc thì nhà quản trị sẽ không biết người lao động có thực hiện đúng mục tiêu, theo đúng cách thức và tiêu chuẩn mong muốn hay không. Đánh giá kết quả thực hiện công việc chính thức được sử dụng với các mục đích chính dưới đây: - Là công cụ phát triển hành chính: Kết quả của công tác đánh giá thực hiện công việc sẽ được sử dụng để ra các quyết định nhân sự liên quan đến cá nhân như: tăng lương, sa thải, hoặc tạo cơ hội đào tạo và phát triển. Vì mục tiêu hành chính, các nhà quản trị cần phải sử dụng một hệ thống đánh giá hiệu quả, từ đó việc xếp hạng mới phân biệt được năng lực giữa các nhân viên. Ngoài ra, các thông tin đánh giá năng lực và kết quả thực hiện công việc của nhân viên sẽ giúp doanh nghiệp
7 kiểm tra lại chất lượng của các hoạt động quản trị nguồn nhân lực khác như tuyển chọn, định hướng và hướng dẫn công việc. - Là công cụ phát triển nhân viên: Kết quả đánh giá cung cấp các thông tin ngược cho nhân viên về hiệu quả công việc của họ.Việc cung cấp thông tin ngược này nhằm giúp nhân viên cải thiện điểm yếu và duy trì thành tích. Qua đó, tổ chức giúp tổ chức xác định người lao động cần đào tạo ở lĩnh vực nào để phát huy tối đa tiềm năng và khắc phục điểm yếu của họ. Đồng thời, kích thích nhân viên có ý tưởng sáng tạo, phát triển nhận thức về trách nhiệm, thúc đẩy nỗ lực thực hiện công việc tốt hơn. 1.3. Lợi ích của công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc Đánh giá thực hiện công việc có ảnh hưởng nhiều đến sự nghiệp của cá nhân và cuộc sống công việc hơn những tiến trình quản lý khác. Đánh giá thực hiện công việc có thể làm cho một một doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả hơn và giúp duy trì động cơ thúc đẩy nhân viên. 1.3.1. Đối với tổ chức - Đưa ra quyết định nhân sự đúng đắn: Đánh giá hoàn thành công tác của nhân viên là chìa khóa giúp cho công ty có cơ sở để hoạch định, tuyển mộ, tuyển chọn, phát triển nhân viên, cũng như đền bù, đãi ngộ, phát triển nghề nghiệp, và quan hệ nhân sự. Quản trị nhân sự thành công hay không phần lớn là do công ty biết đánh giá đúng mức hoàn thành công việc của nhân viên hay không (Nguyễn Hữu Thân, 2005, trang 315). - Đánh giá năng lực của nhân viên: Đánh giá nhân viên hay đánh giá kết quả thực hiện công việc của nhân viên là một quá trình không thể thiếu trong mỗi hoạt động của doanh nghiệp hiện nay. Thông qua quá trình đánh giá, các tổ chức sẽ so sánh được mức độ hoàn thành công việc của người lao động với tiêu chuẩn được đặt ra và thông báo kết quả đánh giá đến người lao động.Từ đó nhận định được điểm nào là điểm mạnh, điểm nào là điểm yếu của từng cá nhân xác định được năng lực thực sự của nhân viên là cơ sở để so sánh và xếp hạng giữa họ. Ngoài ra, chính việc đánh giá được năng lực thực sự của nhân viên hiện tại từ đó mới có thể thống nhất mục tiêu sắp tới với họ, tránh trường hợp đặt mục tiêu quá xa vời so với khả năng
8 của người lao động hoặc mục tiêu quá thấp không khai thác hết được tài năng của họ. Thêm nữa, việc phát hiện được điểm mạnh, điểm yếu của mỗi cá nhân giúp tổ chức có thể xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của doanh nghiệp (Mathis and Jackson, 2007). 1.3.2. Đối với cá nhân Đánh giá thực hiện công việc là phương pháp chính thức để xác định điểm mạnh của nhân viên dựa trên những phản hồi tích cực nhận được từ kết quả thực hiện công việc của họ. Sau khi nhận được kết quả đánh giá, người được đánh giá sẽ thấy được điểm mạnh và điểm yếu của bản thân, từ đó giữ gìn pháp huy điểm mạnh, chủ động trao dồi học hỏi, sẵn sàng tham gia các khóa huấn luyện, đào tạo thêm mà cơ quan tổ chức để nâng cao tay nghề, kỹ năng làm việc. Được cố vấn về đào tạo và hướng nghiệp để nâng cao hiệu quả công việc. Những nhân viên tham gia quá trình đánh giá sẽ biết được mục tiêu của tổ chức, mục tiêu của bản thân và họ phải làm gì để đạt được mục tiêu đó. Đồng thời có thể đưa ra các khiến nghị cải thiện điều kiện làm việc nếu thấy chưa phù hợp (Levy and Williams, 2004). 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc 1.4.1. Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp Một số yếu tố bên ngoài doanh nghiệp ảnh hưởng đến công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc như: - Thị trường lao động: Việc cạnh tranh nguồn nhân lực có chất lượng buộc các doanh nghiệp phải tìm cách giữ chân những người tài trong doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp cần phải có công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc hiệu quả đảm bảo tính chính xác, công bằng để nhân viên được đánh giá đúng, là cơ sở trả lương thưởng, đề bạt có cơ hội thăng tiến. - Yếu tố kỹ thuật và công nghệ: Công nghệ càng phát triển, xuất hiện nhiều phần mềm đánh giá kết quả công việc hỗ trợ cho công tác đánh giá, ở Việt Nam một số phần mềm hỗ trợ như: ihcm, cloudjet solutions…giúp cho quá trình đánh giá được thực hiện đơn giản, nhanh chóng, khách quan.
9 - Yếu tố pháp luật: Sự can thiệp của các tổ chức chính trị - xã hội như Tổ chức Công đoàn, Liên đoàn lao động bảo vệ quyền lợi của người lao động. Quá trình đánh gia cần đảm bảo đúng quy định pháp luật, không vi phạm quyền lợi của người lao động. 1.4.2. Yếu tố bên trong doanh nghiệp - Sự chính xác của người đánh giá: Để phát triển một hệ thống đánh giá kết quả thực hiện công việc một cách hiệu quả thì những người tham gia với tư cách là người đánh giá nên trải qua các khóa đào tạo, huấn luyện. Họ nên được tham gia những khóa đào tạo về quản lý, động viên khuyến khích và đánh giá thực hiện công việc người lao động. Khi họ được trang bị kiến thức đầy đủ, sẽ giúp tăng sự chính xác trong các quyết định của họ trong quá trình đánh giá, tạo kết quả đánh giá chính xác và khách quan. - Mối quan hệ cá nhân trong tổ chức: Mối quan hệ cá nhân là yếu tố liên quan đến sự đối xử mà người được đánh giá nhận được từ phía người đánh giá. Yếu tố mối quan hệ cá nhân rất quan trọng trong quá trình đánh giá, nó ảnh hưởng tới kết quả của sự tương tác giữa người đánh giá và người được đánh giá. Những tương tác có chất lượng mới góp phần vào việc đưa ra kết quả đánh giá công bằng giữa các nhân viên. Trong quá trình đánh giá, tất cả các nhân viên cần được đối xử với sự tôn trọng và công bằng, có như vậy kết quả đánh giá mới đảm bảo được tính tin cậy và chính xác. - Thái độ người được đánh giá: Nhận thức về sự công bằng, khách quan của công tác đánh giá là khía cạnh quan trọng góp phần vào hiệu quả của nó. Biết được thái độ của nhân viên đối với công tác đánh giá trong tổ chức là rất quan trọng vì họ có thể quyết định đến thành công của nó. Nếu nhân viên nhận thấy công tác đánh giá là thiên vị, không phù hợp hay chỉ mang tính hình thức, đó có thể là nguồn gốc dẫn đến sự bất mãn với công tác đánh giá. Chính sự bất mãn mạnh mẽ và nhận thấy sự không công bằng và bất bình đẳng trong việc xếp hạng có thể dẫn tới thất bại của công tác đánh giá (George, Maronga et al, 2012, trang 42).