Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và thương mại Việt Anh

Chia sẻ: Tieuduongchi Duongchi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và thương mại Việt Anh" nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh nhằm đáp ứng yêu cầu quản trị trong nền kinh tế - công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và thương mại Việt Anh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ĐỖ THANH HUYỀN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN SẢN XUẤT VÀ THƢƠNG MẠI VIỆT ANH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ĐỖ THANH HUYỀN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN SẢN XUẤT VÀ THƢƠNG MẠI VIỆT ANH CHUYÊN NGÀNH : KẾ TOÁN MÃ SỐ : 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS,TS. ĐỖ MINH THÀNH HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của cá nhân tôi. Các số liệu trong luận văn là số liệu thực tế tôi đã thu thập được trong quá trình tìm hiểu tại công ty. Dưới sự hướng dẫn của thầy giáo PGS TS Đỗ Minh Thành tôi xin cam đoan kết quả và nội dung của luận văn hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về số liệu và nội dung của luận văn của mình. Tác giả luận văn Đỗ Thanh Huyền
ii LỜI CẢM ƠN Đề tài “Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn sản xuất và thương mại Việt Anh” là nội dung tôi chọn để nghiên cứu và làm Luận văn tốt nghiệp sau hai năm theo học chương trình cao học chuyên ngành Kế toán tại trường Đại học Thương mại. Tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới PGS TS Đỗ Minh Thành trường Đại học Thương Mại, người thầy đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn chỉnh luận văn. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thầy, cô giáo trong Hội đồng bảo vệ luận văn đã chỉ dẫn, bổ sung những ý kiến quý báu giúp tôi nhận thức sâu sắc hơn nội dung nghiên cứu. Tôi xin trân trọng cảm ơn các nhà quản lý, các cán bộ nhân viên của Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh đã tạo điều kiện cung cấp cho tôi những số liệu và thông tin hữu ích để thực hiện luận văn. Sau cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, những người bạn, người đồng nghiệp đã động viên, khích lệ và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Học viên Đỗ Thanh Huyền
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................... vi DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU ....................................................................... vii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1.Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu. .....................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu tại Việt Nam về kế toán quản trị doanh thu chi phí và kết quả kinh doanh cùng các nghiên cứu liên quan. ............................2 3. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................4 4.Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. ........................................................................5 5. Phƣơng pháp nghiên cứu. .....................................................................................5 5.1 Phƣơng pháp thu thập dữ liệu ...........................................................................5 5.2 Phƣơng pháp xử lý và phân tích dữ liệu ...........................................................6 6.Kết cấu của đề tài. ..................................................................................................7 CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH THU CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÁC DOANH NGHIỆP. ............8 1.1. Doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp. .................8 1.1.1. Khái niệm, bản chất của doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh .............8 1.1.2. Ý nghĩa, nội dung của doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ..............11 1.1.3. Yêu cầu quản lý doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh ........................13 1.2. Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp............................................................................................................15 1.2.1. Vai trò của kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp. ....................................................................................................15 1.2.2.Nội dung của kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp. .................................................................................................16 KẾT LUẬN CHƢƠNG I ........................................................................................35 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT VÀ THƢƠNG MẠI VIỆT ANH ...................................................................................36 2.1. Tổng quan về công ty TNHH sản xuất và thƣơng mại Việt Anh. ...............36
iv 2.1.1. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh tại công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. ...............................................................................................36 2.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý tại công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. ...........................................................................................................................40 2.1.3. Tổ chức công tác kế toán tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. ...........................................................................................................................44 2.2. Thực trạng kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thƣơng mại Việt Anh. ..............................................47 2.2.1. Nhận diện phân loại doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. ..............................................................48 2.2.2 Lập dự toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. ...............................51 2.2.3. Thu thập, phân tích thông tin kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh cho việc ra quyết định. ..................................................................52 2.2.4. Báo cáo kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. ........58 2.3. Đánh giá thực trạng kế toán quản trị doanh thu, chi phí sản kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thƣơng mại Việt Anh ..............................61 2.3.1. Những kết quả đạt được ................................................................................62 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ...................................................................63 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................68 CHƢƠNG 3: HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT VÀ THƢƠNG MẠI VIỆT ANH ...................................................................................69 3.1 Định hƣớng và yêu cầu hoàn thiện kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thƣơng mại Việt Anh. ......69 3.1.1 Định hướng phát triển của công ty ................................................................69 3.1.2 Hoàn thiện kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty Trách nhiệm Hữu hạn sản xuất và Thương mại Việt Anh. ......................69 3.2. Các giải pháp kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty TNHH sản xuất và thƣơng mại Việt Anh ..........................................70 3.2.1 Giải pháp tổ chức bộ máy KTQT doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh .............................................71 3.2.2 Giải pháp về phân loại doanh thu chi phí kết quả kinh doanh: ...................71 3.2.3 Giải pháp về lập dự toán doanh thu chi phí kết quả kinh doanh: ................72
v 3.2.4 Giải pháp về thu thập và phân tích thông tin KTQT doanh thu chi phí kết quả kinh doanh: .......................................................................................................74 3.3. Một số kiến nghị đề xuất: ................................................................................79 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ........................................................................................83 KẾT LUẬN ..............................................................................................................84 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCTC Báo cáo tài chính CP Chi phí CP QLDN Chi phí quản lý doanh nghiệp CP SXC Chi phí sản xuất chung CP NVLTT Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp DN Doanh nghiệp DNSX Doanh nghiệp sản xuất DT Doanh thu ĐP Định phí KQKD Kết quả kinh doanh KTQT Kế toán quản trị KTTC Kế toán tài chính NQT Nhà quản trị SX Sản xuất TNHH Trách nhiệm hữu hạn
vii DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU Sơ đồ 1.1 Sơ đồ minh họa chi phí thời kỳ 21 Sơ đồ 1.2 Sơ đồ minh họa biến phí 22 Sơ đồ 1.3 Sơ đồ minh họa định phí 23 Sơ đồ 1.4 Sơ đồ minh họa chi phí hỗn hợp 23 Sơ đồ 1.5 Sơ đồ quy trình thu thập thông tin quá khứ 29 Sơ đồ 1.6 Sơ đồ quy trình thu thập thông tin tương lai 31 Sơ đồ 2.1 Sơ đồ dây chuyền sản xuất gạch men ceramic 39 Mô hình tổ chức Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Sơ đồ 2.2 43 Anh Sơ đồ bộ máy kế toán tại công ty TNHH sản xuất và thương Sơ đồ 2.3 44 mại Việt Anh Sơ đồ 2.4 Sơ đồ dự toán của công ty 51 Sơ đồ 2.5 Trình tự lập và luân chuyển chứng từ trong tháng 55 Sơ đồ 3.1 Bộ máy tổ chức KTQT trong DN 71 Bảng 2.1 Dự toán kế hoạch tiêu thụ và sản xuất 59 Bảng 2.2 Dự toán kế hoạch NVL 60 Bảng 2.3 Dự toán chi phí NCTT 60 Bảng 3.1 Bảng kết quả kinh doanh 76 Bảng 3.2 Báo cáo thực hiện CPBH 77 Bảng 3.2 Báo cáo thực hiện CPQLDN 77 Bảng 3.4 Báo cáo KQKD theo ứng xử chi phí 77 Bảng 3.5 Báo cáo phân tích chi phí 78 Bảng 3.6 Báo cáo phân tích KQKD 78 Bảng 3.7 Báo cáo phân tích CVP 78
1 MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu. Sau quyết định cải cách và mở cửa từ năm 1986, Việt Nam từ một nền kinh tế lạc hậu kém phát triển đã chuyển mình thay đổi toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Với cuộc cách mạng này Việt Nam đã chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch tập trung sang nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN. Kế toán quản trị ở Việt Nam, còn khá mới mẻ, các doanh nghiệp mới chỉ có hệ thống kế toán tài chính hoàn chỉnh, còn hệ thống kế toán quản trị phục vụ cho công tác quản lý và ra quyết định hầu như chưa có. Đồng thời việc triển khai ứng dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp vào hoạt động quản lý chưa được quan tâm đúng mức. Hơn nữa, về mặt luật pháp, Nhà nước ta mới chỉ ban hành những văn bản pháp quy, chế độ hướng dẫn về hệ thống tài chính áp dụng bắt buộc cho các doanh nghiệp, còn kế toán quản trị mới chỉ được đề cập và vận dụng không bắt buộc đối với các doanh nghiệp trong thời gian gần đây. Đối với các doanh nghiệp, thực hiện tốt công tác quản trị chi phí sản xuất là cơ sở để giám sát các hoạt động, từ đó khắc phục các tồn tại và phát huy những tiềm năng đảm bảo cho doanh nghiệp luôn tồn tại và có thể đứng vững trong cơ chế thị trường cạnh tranh và nhiều rủi ro như hiện nay. Để làm tốt công việc này, đòi hỏi doanh nghiệp cần tổ chức tốt công tác quản trị chi phí sản xuất một cách kịp thời, chính xác đúng đối tượng, đúng chế độ và đúng phương pháp. Kế toán với chức năng phản ánh một cách kịp thời, đầy đủ hệ thống các hoạt động kinh tế tài chính doanh nghiệp. Kế toán quản trị là một bộ phận của kế toán, là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý và thực hiện chính sách kinh doanh của mình trong một môi trường cạnh tranh khốc liệt toàn cầu hoá. Kế toán quản trị thực hiện việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán nhằm phục vụ cho việc thực hiện, kiểm tra và ra quyết định. Ở Việt Nam, việc triển khai ứng dụng trong các doanh nghiệp chưa được quan tâm đúng mức. Do đó, việc triển khai kế toán quản trị doanh thu – chi phí – kết quả kinh doanh là vấn đề rất quan trọng, nó góp phần cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Cùng với xu thế phát triển của thời đại, nền kinh tế của Việt Nam trong những năm gần đây đang không ngừng từng bước hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế
2 giới. Bất cứ một doanh nghiệp nào cũng đều mong muốn có một chỗ đứng vững chắc trên thị trường và không ngừng phát triển. Do đó việc tổ chức kế toán quản trị phục vụ nhu cầu nắm bắt, thu thập và xử lý các thông tin để đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là yêu cầu tất yếu, giúp các doanh nghiệp thấy được quy mô, cách thức kinh doanh cũng như khả năng phát triển hay suy thoái của doanh nghiệp, đưa ra quyết định đúng đắn và kịp thời trong tương lai. Vì thế có thể nói kinh tế càng phát triển và quy luật hội tụ là tất yếu thì thông tin của KTQT càng không thể thiếu và là điều kiện tiên quyết cho sự tồn tại và lớn mạnh của doanh nghiệp. Do đó, ngày 12/06/2006 bộ Tài chính đã ban hành thông tư số 53/2006/TT-BTC hướng dẫn áp dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp, ban đầu tạo định hướng cho kế toán quản trị phát triển và phát huy tác dụng. Trong quá trình làm việc tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh, tác giả nhận thấy kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty còn nhiều hạn chế trong việc thu thập, phân tích số liệu và đưa ra quyết định sản xuất kinh doanh. Nhằm góp phần giúp Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh sử dụng hiệu quả hơn công cụ quản lý này để phát triển bền vững trong nền kinh tế thị trường. Vì vậy, tác giả chọn đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ: “Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và thương mại Việt Anh.” 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu tại Việt Nam kế toán quản trị doanh thu chi phí và kết quả kinh doanh cùng các nghiên cứu liên quan. Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh là vấn đề luôn được nhà nước, nhà quản trị doanh nghiệp quan tâm.Trong những năm qua đã có những công trình nghiên cứu về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trên góc độ và phạm vi khác nhau. Một trong số những công trình nghiên cứu nổi bật liên quan đến kế toán quản trị doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh là: Luận văn thạc sĩ kinh tế“Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8” của tác giả Lê Thị Thu Huyền (2011), trường Đại học Thương Mại. Luận văn đã nêu lên được thực trạng và giải pháp khắc phục những vấn đề còn tổ tại trong tổ chức công tác kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh thuộc lĩnh vực xây lắp của các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8. Tuy nhiên, luận văn
3 chưa đi vào nghiên cứu công tác kế toán quản trị tại các lĩnh vực khác trong đó có lĩnh vực kinh doanh sản xuất. Luận văn thạc sỹ kinh tế: “Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên” của tác giả Nguyễn Thị Như Quỳnh (2017), Đại học Thương Mại. Luận văn đã nêu một số lý luận trong công tác kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp sản xuất đặc biệt là ngành thép. Từ đó đưa ra kiến nghị một số giải pháp hoàn thiện hệ thống KTQT doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp thép tại Việt nam. Trong phần thực trạng, luận văn cũng đã phản ánh được đầy đủ các nội dung kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại đơn vị. Qua đó tác giả đã đưa ra những ý kiến đề xuất hoàn thiện công tác KTQT doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên. Luận văn thạc sĩ kinh tế của Khuất Thu Hương, trường Đại học Lao động – xã hội năm 2017 về “Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại Hà Phát”. Luận văn trình bày nghiên cứu trong lĩnh vực kinh doanh thương mại cung cấp các loại vật liệu xây dựng, tác giả đã nêu ra được thực trạng và giải pháp kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH thương mại Hà Phát trên cả góc độ Kế toán tài chính và Kế toán quản trị. Tuy nhiên với luận văn này tác giả đi vào khái quát lĩnh vực kinh doanh thương mại cung cấp vật liệu xây dựng trên cả hai góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị mà chưa đi sâu, chi tiết vào kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại một doanh nghiệp sản xuất. Luận văn “Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty Cổ Phần Đầu Tư Phát Triển Đô Thị Và Thương Mại” của tác giả Trịnh Thị Thu Hường (2017), trường đại học Thương Mại tác giả đã làm rõ những vấn đề như hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán quản trị, tổ chức kế toán quản trị và chi tiết là tổ chức kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp thương mại. Phân tích thực trạng tổ chức quản trị doanh thu, chi phí, kết quả trong các doanh nghiệp thương mại. Đánh giá, nhận xét những ưu điểm và hạn chế cũng như chỉ ra nguyên nhân cơ bản của những tồn tại trong tổ chức kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp thương mại. Xác định sự cần thiết, yêu cầu, các nguyên tắc cơ bản và nội dung hoàn thiện tổ chức kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp thương mại. Đồng thời,
4 đề tài cũng đưa ra các điều kiện cơ bản mà các cơ quan quản lý nhà nước và bản thân doanh nghiệp có thể đáp ứng được trong hoàn thiện kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp thương mại ở Việt Nam. Luận văn thạc sĩ kinh tế của tác giả Trần Thanh Tú, trường Đại học Thương Mại năm 2016 về “Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty TNHH MTV Đầu Tư và Phát Triển Nông Nghiệp Hà Nội”. Luận văn đã làm rõ được cơ sở lý luận chung về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp sản xuất. Bên cạnh đó, luận văn cũng nêu lên được thực trạng và giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh dưới góc độ kế toán quản trị một cách chi tiết rõ nét, nêu lên được các nội dung cơ bản của kế toán quản trị tại công ty. Nhìn tổng thể các công trình nghiên cứu đã đề cập tới các vấn đề về KTQT trên các khía cạnh gồm: Tổ chức kế toán quản trị doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh và kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh. Cụ thể, trong các nghiên cứu đó, KTQT doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh chỉ là một mảng nhỏ trong nghiên cứu, chưa đi sâu vào nghiên cứu chi tiết. Bên cạnh đó, có một số nghiên cứu có đề cập đến một trong những khía cạnh hoặc doanh thu, hoặc chi phí nhưng chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập đến KTQT doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong một doanh nghiệp sản xuất gạch men cụ thể. Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu chuyên sâu về “Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và thương mại Việt Anh.” 3. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung: Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh nhằm đáp ứng yêu cầu quản trị trong nền kinh tế - công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Nhiệm vụ nghiên cứu: Hệ thống hóa và làm rõ những lý luận về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kịnh doanh trong doanh nghiệp.
5 Phân tích đánh giá thực trạng kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. Chỉ rõ kết quả đã đạt và những hạn chế về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty. Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu của luận văn là những vấn đề lý luận về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong đơn vị sản xuất và thực trạng kế toán quản trị doanh thu chi phí kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. Phạm vi nghiên cứu: Về nội dung nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu những lý luận chung về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh, nghiên cứu thực trạng kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. Về thời gian: Luận văn nghiên cứu, khảo sát thực tế, thu thập số liệu về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh trong thời gian 2017, 2018, quý 1, quý 2, quý 3 năm 2019. Về không gian: Luận văn nghiên cứu Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu. 5.1 Phƣơng pháp thu thập dữ liệu Tác giả thu thập dữ liệu phục vụ cho quá trình cho nghiên cứu kế toán quản trị doanh thu chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh bằng các phương pháp như: - Điều tra, phỏng vấn. - Quan sát Tác giả điều tra, phỏng vấn bằng việc khảo sát, trao đổi trực tiếp với nhà quản lý, bộ phận kế toán, bộ phận khác để thu thập thông tin, phân tích, đánh giá thực trạng công tác kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty. Tác giả đã phát hành 10 phiếu điều tra với nội dung: đưa ra các câu hỏi trắc nghiệm
6 liên quan đến thực trạng kế toán nói chung và công tác kế toán quản trị doanh thu chi phí và kết quả kinh doanh nói riêng tại công ty đến nhà quản lý, nhân viên phòng kế toán và các nhân viên phòng ban khác tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh và nhận lại kết quả 10 mẫu phiếu điều tra. Thông qua các phiếu điều tra tác giả đã khái quát tình hình thực tế tại công ty, biết được thông tin về hệ thống kế toán sử dụng và thực trạng công tác kế toán quản trị doanh thu chi phí và kết quả kinh doanh tại đơn vị được khảo sát. Để thực hiện hệ thống hóa và làm rõ những lý luận về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp sản xuất, tác giả cũng tiến hành tìm kiếm thông tin từ chế độ kế toán hiện hành, sách, giáo trình về kế toán quản trị, các bài báo trên tạp chí tài chính, trang web về kế toán, tài chính, các luận văn, luận án...viết về đề tài kế toán quản trị. Tác giả đã thông qua nghiên cứu chứng từ, sổ sách kế toán, báo cáo tài chính, báo cáo quản trị tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh từ năm 2017, 2018, quý 1, quý 2, quý 3 năm 2019 để thu thập nguồn dữ liệu nhằm làm cơ sở tham khảo để phân tích, đánh giá, khảo sát thực trạng KTQT doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty. 5.2 Phƣơng pháp xử lý và phân tích dữ liệu Các dữ liệu sau khi được thu thập, tác giả sẽ xem xét để tìm những thông tin phù hợp, sau đó được phân loại, tổng hợp và phân tích, xử lý dữ liệu theo định hướng nghiên cứu của đề tài. Các phương pháp được tác giả sử dụng bao gồm: Phương pháp thống kê: để thu thập dữ liệu, phân loại thông tin và số liệu nhằm mục đích đánh giá tổng quát về một mặt nào đó của đối tượng nghiên cứu, cụ thể ở đây là kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh trong năm 2018. Phương pháp phân tích: Sử dụng các phần mềm word, excel,..để tính toán, tổng hợp, phân tích số liệu nhằm nghiên cứu và so sánh các mối quan hệ đáng tin cậy giữa dữ liệu thống kê được từ tài liệu nội bộ về hiệu quả hoạt động của công ty trong kỳ phân tích nhằm đánh giá hợp lý hoặc không hợp lý của dữ liệu này. Ngoài ra tác giả còn dùng phương pháp tổng hợp, phương pháp đối chiếu và so sánh nhằm xử lý dữ liệu thứ cấp là các luận văn về đề tài kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh nhằm đưa ra một cái nhìn khái quát nhất về tình
7 hình nghiên cứu KTQT doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh và đảm bảo đề tài phù hợp và không trùng lặp. 6. Kết cấu của đề tài. Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn bao gồm ba chƣơng: Chƣơng 1: Lý luận chung về kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp. Chƣơng 2: Thực trạng kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh. Chƣơng 3: Hoàn thiện kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại Việt Anh.
8 CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ DOANH THU CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÁC DOANH NGHIỆP. 1.1. Doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp. 1.1.1. Khái niệm, bản chất của doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh Khái niệm doanh thu: Theo Chuẩn mực kế toán quốc tế “Doanh thu” số 18 –IAS18 thì “Doanh thu là giá trị gộp của các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp đạt được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động thông thường của doanh nghiệp, tạo nên sự gia tăng lên của vốn chủ sở hữu, ngoài phần tăng lên từ các khoản đóng góp thêm của các cổ đông”. Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 (VAS14- Doanh thu và thu nhập khác) ban hành theo quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của BTC qui định: “Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế của doanh nghiệp đã thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu”. Như vậy, có thể hiểu bản chất của doanh thu là tổng giá trị được thực hiện do việc bán sản phẩm, hàng hóa hay cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Theo điều 78 thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014, doanh thu được định nghĩa là “lợi ích kinh tế thu được làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp ngoại trừ phần đóng góp thêm của các cổ đông. Doanh thu được ghi nhận tại thời điểm giao dịch phát sinh, khi chắc chắn thu được lợi ích kinh tế, được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản được quyền nhận, không phân biệt đã thu tiền hay sẽ thu được tiền”. Có thể xem xét và ghi nhận những khoản được coi là doanh thu của doanh nghiệp dưới dạng sự gia tăng của các dòng vốn vận động, có thể coi doanh thu là lợi tức hay là các luồng tiền vào hoặc tiết kiệm luồng tiền ra hoặc là những lợi ích tương lai dưới hình thức gia tăng giá trị tài sản là tổng hợp sự gia tăng của tài sản hay nguồn vốn nghĩa là doanh thu là tổng số tiền và khoản phải thu có được từ hàng hoá, dịch vụ đã cung cấp cho khách hàng trong suốt thời kỳ đó. Tuy nhiên, phải hiểu rằng không phải tất cả nghiệp vụ làm tăng tiền và tăng những tài sản khác đều liên quan đến tăng doanh thu và không chỉ có doanh thu làm thay đổi vốn chủ sở hữu. Liên quan đến doanh thu còn có các khoản giảm trừ doanh thu gồm: Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp bán giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.
9 Giảm giá hàng bán: là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hóa kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu. Giá trị hàng bán bị trả lại: Là khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán. Trên thực tế có rất nhiều khái niệm về doanh thu, tuy nhiên về bản chất thì doanh thu chính là tổng lợi ích phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh mà doanh nghiệp đã thu được trong kỳ kế toán. Việc nhận thức rõ bản chất của doanh thu và xác định đúng đắn phạm vi, thời điểm, cơ sở ghi nhận doanh thu có tính chất quyết định đến tính khách quan, trung thực của chỉ tiêu doanh thu trong báo cáo tài chính. Góp phần mang lại thắng lợi trong các quyết định kinh doanh. Khái niệm về chi phí: Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, chi phí luôn gắn liền với các phát sinh kinh tế mà ở đó các khoản thu nhập được sinh ra thường có nguồn gốc từ một khoản chi phí nhất định. Tối thiểu hóa chi phí luôn là mục tiêu của phần lớn các dự án đầu tư, các kế hoạch sản xuất kinh doanh nhằm mang lại lợi nhuận cao hơn. Vì vậy, để phục vụ cho việc quản lý chi phí và ra các quyết định kinh doanh có hiệu quả cần nhận diện chi phí trên nhiều góc độ khác nhau. Theo điều 82 thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014, “Chi phí là những khoản làm giảm lợi ích kinh tế, được ghi nhận tại thời điểm giao dịch phát sinh hoặc khi có khả năng tương đối chắc chắn sẽ phát sinh trong tương lai không phân biệt đã chi tiền hay chưa”. Theo chuẩn mực kế toán 01 “Chuẩn mực chung”- Ban hành và công bố theo Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2002 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Chi phí được định nghĩa là “tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu”. Chi phí bao gồm các chi phí sản xuất, kinh doanh phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp và các chi phí khác. Chi phí sản xuất, kinh doanh phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp như: giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí lãi tiền vay, và những chi phí liên quan đến hoạt động cho các bên khác sử dụng tài sản sinh ra lợi tức, tiền bản quyền,... Những chi phí
10 này phát sinh dưới dạng tiền và các khoản tương đương tiền, hàng tồn kho, khấu hao máy móc, thiết bị. Chi phí khác bao gồm các chi phí phát sinh ngoài quá trình sản xuất, kinh doanh phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp như: chi phí về thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, các khoản tiền bị khách hàng phạt do vi phạm hợp đồng... Theo KTQT, chi phí không đơn thuần được nhận thức như trong KTTC mà còn được nhận thức theo khía cạnh thông tin thích hợp để phục vụ cho việc ra quyết định của nhà quản trị, nhằm thực hiện các chức năng quản trị và theo đuổi những mục tiêu quản trị. Do đó, chi phí có thể là giá trị của nguồn lực đã hoặc sẽ được các bộ phận tiêu dùng trong quá trình thực hiện các hoạt động, nhằm đạt được một kết quả, mục tiêu của nhà quản trị hay của đơn vị; hoặc chi phí cũng có thể là chi phí cơ hội, là những lợi ích tiềm tàng phải từ bỏ khi nhà quản trị lựa chọn quyết định này thay vì quyết định khác. Dưới góc độ KTQT, khái niệu chi phí khác nhau cho các mục đích khác nhau, thể hiện tính thích hợp, linh hoạt của thông tin về chi phí phục vụ cho việc ra các quyết định của nhà quản trị. Mặc dù, chi phí phát sinh môt cách khachs quan trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, tuy nhiên thuật ngữ chi phí chỉ có ý nghĩa khi có được dùng trong một bối cảnh cụ thể nào đó (tính lịch sử) và gắn với mục đích, cách thức của người sử dụng thông tin về chi phí ( tính mục đích). Chính đặc điểm về tính lịch sử và tính mục đích tạo nên tính thích hợp, linh hoạt của thông tin về chi phí dưới góc độ của KTQT. Khái niệm kết quả kinh doanh: Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và kết quả thu nhập khác. Theo thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014, kết quả kinh doanh được định nghĩa như sau: “Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là số chênh lệch giữa doanh thu thuần và trị giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là số chênh lệch giữa thu nhập của hoạt động tài chính và chi phí hoạt động tài chính. Kết quả hoạt động khác là số chênh lệch giữa các khoản thu nhập khác và các khoản chi phí khác, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.
11 Kết quả hoạt động kinh doanh phải được hạch toán được xác định chi tiết theo từng loại hoạt động (hoạt động sản xuất, chế biến, hoạt động kinh doanh thương mại, dịch vụ, hoạt động tài chính...). Trong từng loại hoạt động kinh doanh, kết quả kinh doanh có thể xác định chi tiết cho từng loại sản phẩm, từng ngành hàng, từng loại dịch vụ”. 1.1.2. Ý nghĩa, nội dung của doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh Ý nghĩa và nội dung doanh thu: Trong cơ chế thị trường để đứng vững doanh nghiệp tồn tại và phát triển là một điều không dễ đối với doanh nghiệp. Kế toán quản trị doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong công tác quản lý kinh tế tài chính tại các doanh nghiệp. Việc hạch toán và xác định chính xác các khoản doanh thu, chi phí để xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp luôn là vấn đề hàng đầu trong mỗi doanh nghiệp. Doanh thu là nguồn tài chính quan trọng giúp doanh nghiệp trang trải các khoản chi phí trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh góp phần đảm bảo cho quá trình kinh doanh tiếp theo được tiến hành liên tục. Doanh thu của doanh nghiệp gồm: doanh thu hoạt động kinh doanh thông thường và doanh thu hoạt động tài chính, thu nhập khác. Doanh thu hoạt động kinh doanh thông thường: Là toàn bộ số tiền phải thu phát sinh trong kỳ từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp thực hiện cung cấp dịch vụ công ích, doanh thu bao gồm cả các khoản trợ cấp của nhà nước cho doanh nghiệp khi thực hiện cung cấp dịch vụ theo nhiệm vụ nhà nước giao mà không thu đủ bù đắp chi. Doanh thu từ hoạt động tài chính: Bao gồm các khoản thu phát sinh từ tiền bản quyền, cho các bên khác sử dụng tài sản của doanh nghiệp, tiền lãi từ việc cho vay vốn, lãi tiền gửi, lãi bán hàng trả chậm, trả góp, lãi cho thuê tài chính, chênh lệch lãi do bán ngoại tệ, chênh lệch tỷ giá ngoại tệ, chênh lệch lãi chuyển nhượng vốn và lợi nhuận được chia từ việc đầu tư ra ngoài doanh nghiệp. Thu nhập khác: Bao gồm các khoản thu từ việc thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, thu tiền bảo hiểm được bồi thường các khoản nợ phải trả nay mất chủ được ghi tăng thu nhập, thu tiền phạt khách hàng do vi phạm hợp đồng và các khoản thu khác. Doanh thu và chi phí liên quan đến cùng một giao dịch phải được ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc phù hợp và năm tài chính. Doanh thu được chi tiết theo