Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam Chi nhánh Thành Phố Bến Tre

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:78

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của nghiên cứu là phân tích và đánh giá thực trạng kiểm soát RRTD của Agribank chi nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019. Từ đó rút ra những ưu điểm, tìm ra những hạn chế, chỉ ra những nguyên nhân làm hạn chế và đề xuất giải pháp, những kiến nghị có tính khả thi nhằm tăng cường khả năng kiểm soát RRTD tại Agribank chi nhánh Thành Phố Bến Tre thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam Chi nhánh Thành Phố Bến Tre

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- CHÂU THẾ CƢỜNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 08.34.02.01 Long An, tháng 05 năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN -------------------------------- CHÂU THẾ CƢỜNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 08.34.02.01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHẠM VĂN ƠN Long An, tháng 05 năm 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và đƣợc ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Châu Thế Cƣờng
ii LỜI CẢM ƠN Trƣớc tiên tác giả xin chân thành cám ơn Ban Giám hiệu, Khoa Tài chính – Quản trị Trƣờng Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An; tập thể Giáo sƣ, Phó giáo sƣ, Tiến sỹ, giảng viên Trƣờng Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An, Trƣờng Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh, Trƣờng Đại học Cần Thơ, … đã trang bị cho tác giả những kiến thức cơ bản để tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình. Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cám ơn sâu sắc nhất tới TS. Phạm Văn Ơn, ngƣời đã tận tình giúp tác giả định hƣớng và hƣớng dẫn tác giả thực hiện luận văn này. Tác giả cũng xin chân thành cám ơn Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh Thành phố Bến Tre, nơi tác giả công tác đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tác giả trong việc thu thập số liệu để thực hiện nghiên cứu luận văn thạc sỹ. Cuối cùng, tác giả xin bảy tỏ lòng cám ơn tới bạn bè, đồng nghiệp, gia đình luôn khuyến khích, động viên tác giả có thêm nghị lực và quyết tâm trong quá trình học tập và thực hiện luận văn thạc sỹ. Tác giả xin chân thành cám ơn ./. Học viên thực hiện luận văn Châu Thế Cƣờng
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Hoạt động tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre là hoạt động tạo ra nguồn lợi nhuận chủ yếu cho ngân hàng chiếm trên 95% tổng thu nhập của Chi nhánh. Vì vậy, rủi ro trong hoạt động này là rất lớn, có thể gây nên hậu quả rất nghiêm trọng. Mặc dù, trong thời gian qua Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre đã có những biện pháp tích cực để giảm thiểu rủi ro tín dụng nên nợ xấu có xu hƣớng giảm. Tuy nhiên, cũng không thể kiểm soát hết những rủi ro do hoạt động này mang lại. Vì vậy, đòi hỏi ngân hàng phải tìm hiểu, đánh giá những rủi ro trong hoạt động cho vay để tìm ra các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng ngân hàng. Luận văn đã tập hợp những lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại; các chỉ tiêu đo lƣờng rủi ro tín dụng; các biện pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của ngân hàng thƣơng mại. Qua đó, luận văn đã phân tích thực trạng hoạt động cho vay; thực trạng rủi ro tín dụng; các biện pháp đã đƣợc thực hiện nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019. Qua đó, thấy đƣợc những mặt đạt đƣợc và tồn tại hạn chế trong hoạt động cho vay. Trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp, kiến nghị phù hợp tình hình thực tế trên của chi nhánh để hoạt động tín dụng của Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre phát triển bền vững trong thời gian tới./.
iv ABSTRACT Credit activity at Agribank branch city Ben Tre is the main source of profit for the bank, accounting for over 95% of the Branch's total income. Therefore, the risk in this activity is very large, can cause very serious consequences. Although, in the past, Agribank branch city Ben Tre has taken positive measures to minimize credit risks, so bad debts tend to decrease. However, it is impossible to control all the risks brought about by this activity. Therefore, it requires banks to learn and assess the risks in lending activities to find solutions to limit bank credit risks. The thesis has gathered the basic arguments about credit risks at commercial banks; measure loan targets; measures to limit credit risks of commercial banks. Thereby, the dissertation analyzed the current situation of lending activities; credit risk situation; Measures have been taken to limit credit risks at Agribank Kien Tuong in the period of 2017-2019. Thereby, seeing the achievements and shortcomings in lending activities. Based on that, propose solutions and recommendations suitable to the actual situation in the locality for the sustainable development of Agribank branch city Ben Tre lending activities in the coming time./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... .i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... .ii NỘI DUNG TÓM TẮT ................................................................................................ iii ABSTRACT .................................................................................................................. iv MỤC LỤC ..................................................................................................................... .v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... ...ix DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU ............................................................................... ......x DANH MỤC HÌNH VẼ .............................................................................................. .xi PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................ 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 2 2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................ 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 2 4. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .................................................................................. 2 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 2 6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................ 2 7. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN ...................................................................... 3 8. TỐNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƢỚC ................................................ 3 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN ............................................................................................ 4 CHƢƠNG 1 ................................................................................................................... 5 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................................................................ 5 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thƣơng mại ............................................................. 5 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thƣơng mại ............................................................. 5
vi 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thƣơng mại........................................................ ..5 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thƣơng mại .................................................. ..6 1.2. Rủi ro tín dụng và kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng ........................................................................................................... ...8 1.2.1. Rủi ro tín dụng ........................................................................................... …8 1.2.2. Kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng ............ .12 1.3. Lý luận về Kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng ............................................................................................................................. .14 1.4. Một số biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng hiện nay ........................................................................................... .17 1.4.1. Xây dựng chính sách tín dụng hợp lý và hiệu quả ..................................... .17 1.4.2. Thực hiện xếp hạng rủi ro tín dụng ............................................................ .18 1.4.3. Thực hiện đầy đủ nguyên tắc đảm bảo tiền vay ......................................... .18 1.4.4. Tuân thủ tuyệt đối quy trình cho vay ......................................................... .19 1.4.5. Mua bảo hiểm tiền vay ............................................................................... .19 1.4.6. Xử lý nợ xấu có hiệu quả ........................................................................... .19 1.4.7. Trích lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng theo đúng quy định ...................... .20 1.5. Kinh nghiệm kiểm soát rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thƣơng mại trên địa bàn và Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ....................... .20 1.5.1. Kinh nghiệm kiểm soát rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thƣơng mại trên địa bàn .................................................................................................. .20 1.5.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ........................................ .23 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................... .24 CHƢƠNG 2 ............................................................................................................... .25 THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE ......................................................................................................... .25
vii 2.1. Giới thiệu chung về ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ............................................................ .25 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .............................................................. .25 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng từng bộ phận ................................................ .26 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh ................................................................. .27 2.2. Thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre .......................... .30 2.2.1. Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ quá hạn ..................................................... .30 2.2.2. Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ xấu ............................................................ .33 2.2.3. Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dƣ nợ ............................................................... .35 2.2.4. Rủi ro tín dụng qua các chỉ tiêu khác ......................................................... .37 2.2.5. Thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ...................... .38 2.3. Đánh giá chung về kiểm soát rủi ro tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ................................. .46 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ............................................................................. .46 2.3.2. Những mặt còn hạn chế ............................................................................. .47 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................... .47 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................... .52 CHƢƠNG 3 ............................................................................................................... .53 GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE ......................................................................... .53 3.1. Định hƣớng phát triển của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và mục tiêu thực hiện kiểm soát rủi ro tín dụng của Chi nhánh Thành phố Bến Tre đến 2025 ........................................................................... .53 3.1.1. Định hƣớng phát triển ................................................................................. .53 3.1.2. Mục tiêu thực hiện kiểm soát rủi ro tín dụng của Chi nhánh đến 2025 ...... .54 3.2. Giải pháp tăng cƣờng kiểm soát rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre .......... .54
viii 3.2.1. Nâng cao chất lƣợng thẩm định tín dụng .................................................. .54 3.2.2. Khai thác có hiệu quả thông tin trong hoạt động tín dụng ......................... .55 3.2.3. Thực hiện tốt chính sách xếp hạng tín dụng nội bộ .................................. .57 3.2.4. Tuân thủ quy trình tín dụng một cách tuyệt đối.......................................... .57 3.2.5. Nâng cao năng lực, trình độ và đạo đức của cán bộ tín dụng ..................... .58 3.2.6. Tăng cƣờng hiệu quả hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ ..................... .59 3.2.7. Tăng cƣờng thực hiện tốt xử lý nợ quá hạn và thu hồi nợ xấu ................... .60 3.3. Một số kiến nghị ................................................................................................ .61 3.3.1. Đối với ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Bến Tre ............................................................................................. .61 3.3.2. Đối với Ủy Ban Nhân dân Tỉnh Bến Tre ..................................................... .62 3.4. Hạn chế và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ........................................................... .62 KẾT LUẬN ......................................................................................................................... .63 TÀI LIỆU THAM KHẢO
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU TIẾNG VIỆT 1 Agribank Ngân hàng Nông nghiệp - Bank for Agriculture Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Agribank Chi Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre - Vietnam Bank for 2 nhánh Thành Agriculture and Rural Development - Ben Tre City Phố Bến Tre Branch 3 CBTD Cán bộ tín dụng 4 CIC Trung tâm thông tin tín dụng - Center Information Credit 5 DN Doanh nghiệp 6 KH Khách hàng 7 NQH Nợ quá hạn 8 NH Ngân hàng 9 NHNN Ngân hàng nhà nƣớc 10 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 11 QĐ Quyết định 12 KSRRTD Kiểm soát rủi ro tín dụng 13 RR Rủi ro 14 RRTD Rủi ro tín dụng 15 SXKD Sản xuất kinh doanh 16 TCKT Tổ chức kinh tế 17 TCTC Tổ chức tài chính 18 TCTD Tổ chức tín dụng 19 TD Tín dụng 20 Tp Thành phố 21 TSĐB Tài sản đảm bảo
x DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Nguồn vốn huy động của Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Bảng 2.1 28 Tre giai đoạn 2017 – 2019 Thu nhập từ hoạt động kinh doanh của Agribank Chi nhánh Bảng 2.2 29 Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Nợ quá hạn trên tổng dƣ nợ tại Agribank Chi nhánh Thành Bảng 2.3 30 Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Nợ quá hạn theo thành phần kinh tế tại Agribank Chi nhánh Bảng 2.4 31 Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Nợ quá hạn theo loại hình kinh tế tại Agribank Chi nhánh Bảng 2.5 32 Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Nợ xấu trên tổng dƣ nợ tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bảng 2.6 33 Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Nợ xấu theo ngành kinh tế tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bảng 2.7 34 Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Nợ xấu theo thời hạn tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Bảng 2.8 34 Tre giai đoạn 2017 – 2019 Nợ xấu theo bảo đảm bằng tài sản tại Agribank Chi nhánh Bảng 2.9 35 Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dƣ nợ tại Agribank Chi nhánh Bảng 2.10 36 Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Số liệu trích lập dự phòng và xử lý rủi ro tại Agribank Chi Bảng 2.11 36 nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Vòng quay vốn tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bảng 2.12 37 Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Hệ số thu nợ của Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre giai Bảng 2.13 38 đoạn 2017 – 2019 Bảng 2.14 Bảng xếp hạng mức độ rủi ro khách hàng là doanh nghiệp 41 Bảng 2.15 Bảng chỉ tiêu xác định cấp tín dụng 42
xi DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Hình 1.1 Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thƣơng mại 5 Hình 1.2 Các nghiệp vụ kinh doanh cơ bản của ngân hàng thƣơng mại 6 Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ của các phòng ban 26 Chênh lệch thu chi của Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre Hình 2.2 29 giai đoạn 2017 – 2019 Tình hình nợ xấu, nợ quá hạn, nợ nhóm 5 tại Agribank Chi Hình 2.3 35 nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Vòng quay vốn tín dụng và hệ số thu nợ tại Agribank Chi nhánh Hình 2.4 38 Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Tín dụng là một trong những hoạt động thƣờng xuyên và chủ yếu của ngân hàng thƣơng mại ở Việt Nam, mang lại khoảng 90% thu nhập của mỗi ngân hàng nhƣng hoạt động tín dụng mang lại nhiều rủi ro nhất ngay cả đối với các khoản vay có tài sản cầm cố, thế chấp cũng đƣợc xác định có hệ số rủi ro. Rủi ro tín dụng nếu xảy ra sẽ có tác động rất lớn và ảnh hƣởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của mỗi tổ chức tín dụng, cao hơn nó tác động ảnh hƣởng đến toàn bộ hệ thống ngân hàng và toàn bộ nền kinh tế. Chính vì vậy việc kiểm soát rủi ro trong hoạt động tín dụng là một nhiệm vụ hết sức quan trọng trong hoạt động của Ngân hàng. Đứng trƣớc những thời cơ và thách thức của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, vấn đề nâng cao khả năng cạnh tranh giữa các ngân hàng thƣơng mại với nhau, giữa các ngân hàng thƣơng mại trong nƣớc với các ngân hàng thƣơng mại nƣớc ngoài, cụ thể là nâng cao chất lƣợng tín dụng, giảm thiểu rủi ro tín dụng đã trở nên cần thiết. Vì vậy việc kiểm soát rủi ro cho vay sẽ giúp cho ngân hàng đảm bảo phạm vi rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay chấp nhận đƣợc, hỗ trợ việc phân bổ vốn hiệu quả hơn trong hoạt động cho vay, giảm thiểu các thiệt hại phát sinh từ rủi ro tín dụng và tăng thêm lợi nhuận kinh doanh của ngân hàng. Một ngân hàng hoạt động kinh doanh hiệu quả, có năng lực tài chính mạnh và kiểm soát rủi ro trong giới hạn cho phép sẽ tạo đƣợc niềm tin ở khách hàng, nâng cao đƣợc vị thế và uy tín đối với các tổ chức kinh tế, tổ chức tín dụng trong và ngoài nƣớc. Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre đã triển khai hoạt động kiểm tra, kiểm soát rủi ro tín dụng mang lại nhiều kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên hiệu quả của công tác này vẫn chƣa đƣợc nhƣ mong đợi. Chính vì vậy, tác giả chọn vấn đề: “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam Chi nhánh Thành Phố Bến Tre” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình.
2 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu của nghiên cứu là phân tích và đánh giá thực trạng kiểm soát RRTD của Agribank chi nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019. Từ đó rút ra những ƣu điểm, tìm ra những hạn chế, chỉ ra những nguyên nhân làm hạn chế và đề xuất giải pháp, những kiến nghị có tính khả thi nhằm tăng cƣờng khả năng kiểm soát RRTD tại Agribank chi nhánh Thành Phố Bến Tre thời gian tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Một là, phân tích thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019. - Hai là, đề ra một số giải pháp tăng cƣờng khả năng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre. 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Câu hỏi 1: Thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 nhƣ thế nào? Thành tựu và tồn tại trong việc kiểm soát rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre? Nguyên nhân của những tồn tại? Câu hỏi 2: Giải pháp nào để tăng cƣờng khả năng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre? 4. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU Đối tƣợng nghiên cứu là Kiểm soát rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại và thực tiễn tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre. 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Không gian: Tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre. Thời gian: Trong giai đoạn 2017 - 2019. 6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Luận văn sử dụng phƣơng pháp định tính, cụ thể bao gồm: Phƣơng pháp thống kê mô tả so sánh, phân tích, tổng hợp các chỉ tiêu qua các năm. Từ đó đánh giá đƣợc hiệu quả công tác kiểm soát RRTD tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre.
3 Phƣơng pháp thống kê, phân tích, phân loại số liệu thực tế từ Báo cáo hoạt động kinh doanh của Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2019. Phƣơng pháp tổng hợp, đối chiếu để đánh giá kết qủa, đánh giá những mặt tích cực, những mặt hạn chế cũng nhƣ tìm ra những nguyên nhân để đề xuất các giải pháp hữu hiệu áp dụng trong thực tiễn, nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát RRTD trong thời gian tới tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre. 7. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN Về mặt lý luận: Luận văn tổng hợp cơ sở lý thuyết về rủi ro tín dụng về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại. Về mặt thực tiễn: Luận văn là tài liệu tham khảo cho các học viên, sinh viên thuộc nhóm ngành kinh tế và những ai quan tâm đến đề tài về kiểm soát rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành Phố Bến Tre. 8. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƢỚC - Trần Thị Băng Tâm (2007), “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát rủi ro tín dụng theo chuẩn mực và thông lệ quốc tế” cho rằng tác động của việc gia nhập Tổ chức Thƣơng mại Thế giới (WTO) đối với hoạt động của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam mà đặc biệt là lĩnh vực tín dụng. Bên cạnh đó, luận văn còn nghiên cứu tầm quan trọng của công tác kiểm soát rủi ro, nội dung quản trị RRTD theo chuẩn mực và thông lệ ngân hàng thế giới hiện nay đang áp dụng và từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho công tác quản trị RRTD của Việt Nam. - Nguyễn Hải Đăng (2011), “Hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chi nhánh Vũng Tàu” đề cập đến thực trạng và nêu ra những giải pháp nhằm hạn chế RRTD tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chi nhánh Vũng Tàu. - Nguyễn Hùng Tiến (2016), “Kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam” đã nghiên cứu RRTD, các nguyên nhân, các dấu hiệu, các chỉ tiêu phản ánh RRTD trong hoạt động kinh doanh của hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp và đồng thời đề cao việc quản lý RRTD của toàn hệ thống. Nhƣ vậy, mặc dù có khá nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến chủ đề kiểm soát hoặc kiểm soát rủi ro tín dụng tại NHTM. Tuy nhiên, với nghiên cứu này tác giả
4 mong muốn phân tích đƣợc thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre. Đồng thời đánh giá đƣợc thực trạng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại chi nhánh đạt đƣợc những kết quả, hạn chế và nguyên nhân gì. Để từ đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm góp phần giữ vững và tăng trƣởng thị phần hoạt động tín dụng của chi nhánh. Vì vậy, đề tài không trùng lắp hoàn toàn so với những nghiên cứu trƣớc. 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mục lục, danh mục các từ viết tắt, danh mục các bảng, danh mục các sơ đồ, hình vẽ thì nội chung chính của nghiên cứu đƣợc chia thành 3 chƣơng. Nội dung các chƣơng đƣợc tóm tắt nhƣ sau: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại. Chƣơng 2: Thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành Phố Bến Tre Chƣơng 3: Giải pháp kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành Phố Bến Tre
5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Luật các tổ chức tín dụng do Quốc hội Nƣớc Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 16 tháng 06 năm 2010, tại Điều 4 có nêu: “Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động ngân hàng. Tổ chức tín dụng bao gồm ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân”. 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại Hình 1.1. Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thƣơng mại Các hoạt động kinh doanh cơ bản của NHTM Chức năng trung gian tín dụng Chức năng trung gian thanh toán Hoạt động huy Hoạt động sử - Dịch vụ thanh toán và ngân động vốn dụng vốn quỹ - Kinh doanh ngoại tệ - Ủy thác, đại lý - Vốn chủ sở hữu - Hoạt động tín dụng - Kinh doanh chứng khoán. - Tiền gửi tiết kiệm - Hoạt động đầu tƣ - Tiền gửi giao dịch - Phát hành chứng khoán - Vay các NH khác - Hoạt động khác Nguồn: Tổng hợp của tác giả Chức năng trung gian tín dụng là chức năng quan trọng và cơ bản nhất của một NHTM, chức năng này không những cho thấy bản chất của NHTM mà còn cho thấy nhiệm vụ chính yếu của NHTM. Trong chức năng này - NHTM đóng vai trò là ngƣời trung gian đứng ra tập trung, huy động nguồn vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế biến nó thành nguồn vốn tín dụng để cho vay (cấp tín dụng) đáp ứng các nhu cầu vốn kinh doanh và vốn đầu tƣ cho các ngành kinh tế và nhu cầu vốn tiêu dùng xã hội.
6 Chức năng trung gian thanh toán và cung ứng phƣơng tiện thanh toán là chức năng quan trọng, không những thể hiện khá rõ bản chất của NHTM mà còn cho thấy tính chất “đặc biệt” trong hoạt động của NHTM. NHTM đứng ra làm trung gian để thực hiện các khoản giao dịch thanh toán giữa các khách hàng, giữa ngƣời mua, ngƣời bán... để hoàn tất các quan hệ kinh tế thƣơng mại giữa họ với nhau. Chức năng cung ứng dịch vụ và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan đó là các dịch vụ mà chỉ có các ngân hàng với những ƣu thế của nó mới có thể thực hiện đƣợc một cách trọn vẹn và đầy đủ. Các dịch vụ gắn liền với hoạt động ngân hàng không những cho phép NHTM thực hiện tốt yêu cầu của khách hàng mà còn hỗ trợ tích cực để NHTM thực hiện tốt hơn chức năng thứ nhất và thứ hai của NHTM. Một số hoạt động cụ thể trong chức năng này có thể kể đến nhƣ các dịch vụ về ngân quỹ, kiều hối, chuyển tiền nhanh, ủy thác, tƣ vấn đầu tƣ, ngân hàng điện tử (E-banking),… 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thương mại Hình 1.2. Các nghiệp vụ kinh doanh cơ bản của ngân hàng thƣơng mại Các nghiệp vụ kinh doanh của NHTM Nghiệp vụ huy Nghiệp vụ sử Nghiệp vụ trung gian, động vốn dụng vốn dịch vụ ngân hàng Nguồn vốn phát sinh Cho vay Dịch vụ trung gian Nguồn vốn quản lý Chiết khấu Dịch vụ kinh doanh và huy động Đầu tƣ, liên doanh vàng bạc, ngoại tệ Nguồn vốn đi vay Dịch vụ nhận ủy thác Trả tiền gửi, tiền vay, chi Thu lãi tiền vay, tiền Thu hoa hồng từ các dịch phí hoạt động kinh doanh đầu tƣ, liên doanh vụ trung ian Lợi nhuận Tổng chi phí Nghiệp vụ trung gian, dịch vụ ngân hàng trƣớc thuế Thuế thu nhập Lợi nhuận ròng Các quỹ ngân hàng Nguồn: Nguyễn Đăng Dờn, 2016
7 1.1.3.1. Hoạt động huy động vốn Hoạt động huy động vốn là một trong những hoạt động kinh doanh cơ bản và thƣờng xuyên của các NHTM vì hoạt động này tạo ra nguồn vốn chủ yếu cho NHTM. NHTM đƣợc huy động vốn dƣới những hình thức: Nhận tiền gửi và phát hành giấy tờ có giá: Nhận tiền gửi là hoạt động nhận tiền của tổ chức, cá nhân dƣới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn,tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho ngƣời gửi tiền theo thỏa thuận để huy động vốn trong nƣớc và nƣớc ngoài theo quy định của NHNN Việt Nam và quy định của pháp luật. 1.1.3.2. Hoạt động cấp tín dụng Hoạt động tín dụng cũng là một hoạt động cơ bản của NHTM, đồng thời đây chính là hoạt động cung cấp một khối lƣợng vốn khổng lồ cho nền kinh tế. NHTM đƣợc phép cấp tín dụng dƣới những hình thức sau đây: - Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. - Chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhƣợng và giấy tờ có giá khác: Chiết khấu là việc mua có kỳ hạn hoặc mua có bảo lƣu quyền truy đòi các công cụ chuyển nhƣợng, giấy tờ có giá khác của ngƣời thụ hƣởng trƣớc khi đến hạn thanh toán. - Bảo lãnh ngân hàng: là hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng cam kết với bên nhận bảo lãnh về việc tổ chức tín dụng sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ đã cam kết; khách hàng phải nhận nợ và hoàn trả cho tổ chức tín dụng theo thỏa thuận. - Bao thanh toán trong nƣớc; bao thanh toán quốc tế: là hình thức cấp tín dụng cho bên bán hàng hoặc bên mua hàng thông qua việc mua lại có bảo lƣu quyền truy đòi các khoản phải thu hoặc các khoản phải trả phát sinh từ việc mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo hợp đồng mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ. 1.1.3.3. Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ - Dịch vụ cung ứng các phƣơng tiện thanh toán; - Dịch vụ thanh toán trong nƣớc bao gồm; séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu,