Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:86

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm đánh giá phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN PHẠM VĂN HIẾU NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Long An, tháng 05/2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN PHẠM VĂN HIẾU NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH - KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ KỲ Long An, tháng 05/2020
i LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tác giả. Các số liệu, và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Phạm Văn Hiếu
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tác giả đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Tác giả xin gửi lời cám ơn sâu sắc và chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Tác giả xin chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho tác giả trong suốt thời gian tác giả học tập tại trường. Tác giả cũng xin chân thành cám ơn Ban Giám đốc và các Anh/Chị đồng nghiệp đang công tác tại Phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đã hết lòng hỗ trợ, cung cấp số liệu và đóng góp ý kiến quý báu trong quá trình làm luận văn. Đặc biệt, tác giả xin chân thành cảm ơn Cô TS. Trần Thị Kỳ, người đã trực tiếp hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài. Tác giả cũng xin chân thành cám ơn Phòng SĐH&QHQT Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An và các anh, chị và các bạn học viên cao học của đã nhiệt tình hỗ trợ, động viên và chia sẻ những kinh nghiệm, kiến thức trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn. Tác giả Phạm Văn Hiếu
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Tác giả chọn nghiên cứu đề tài: "Nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang", mục tiêu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên. Để đạt được mục tiêu, luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, phân tích dữ liệu thứ cấp và sơ cấp đánh giá thực trạng. Kết quả nghiên cứu đã làm rõ: Cơ sở lý luận về hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại cơ quan tài chính các Thành phố trực thuộc Tỉnh (ngân sách cấp Huyện). Phân tích thực trạng và đánh giá những kết quả đạt được, cũng như các hạn chế và nguyên nhân của hạn chế về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại cơ quan Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho giai đoạn 2017-2019. Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước trên địa bàn Thành phố Mỹ Tho. Đồng thời, kiến nghị với các đối tượng liên quan để các giải pháp được khả thi. Luận văn là tài liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm nghiên cứu và vận dụng, như các nhà quản lý UBND Thành phố, KBNN, học viên.
iv ABSTRACT The author chose to research theo topic: “Improving the efficiency of regular state budget management at the Finance and Planning Departerment of My Tho city Tien Giang province”, the goal is to improve the efficiency of regular recurrent expenditure management. To achieve the goal, the dissertation uses qualitative research methods, secondary data analysis and tatus assessment. The research results have clarified: Theoretical basis for the management of recurrent state budget spending at the financial agencies of the cities directly under the province (district budget) Analyze the situation and evaluate the achieved results, as well as the limitations and causes of limitations on the management of recurrent state budget spending at the Department of Finance and Planning of My Tho City in 2017 -2019. Proposing solutions to improve the efficiency of regular state budget management in My Tho city. At the same time, make recommendations to related objects so that the solutions are feasible The dissertation is a reference for those who are interested in researching and applying, such as managers of the city People’s Committee State Treasury, trainees…
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ii NỘI DUNG TÓM TẮT ........................................................................................iii ABSTRACT .......................................................................................................... iv MỤC LỤC.............................................................................................................. v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ ............................................................ x LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Sự cần thiết của đề tài ............................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài .............................................................. 1 3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................. 2 4. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................. 2 5. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 2 6. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 2 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN/THÀNH PHỐ THUỘC TỈNH ........ 4 1.1. Lý luận về chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện ........... 4 1.1.1. Ngân sách nhà nước ............................................................................ 4 1.1.2. Đặc điểm của ngân sách nhà nước cấp Huyện ..................................... 5 1.1.3. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện .............................. 6 1.2. Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện ............... 6 1.2.1. Các khái niệm ..................................................................................... 6 1.2.2. Sự cần thiết nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước.................................................................................................................. 8 1.2.3. Nguyên tắc quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện 9 1.2.4. Đặc điểm quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện . 11
vi 1.2.5. Nội dung quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện . 11 1.2.6. Quy trình quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện . 13 1.2.7. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước ...................................................................................................................... 16 1.2.8. Nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước địa phương ............................................................................................. 17 1.3 Bài học từ kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước tại các địa phương khác trong nước ..................................................................................... 20 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước của các Huyện khác trong nước ...................................................................................................................... 20 1.3.2. Bài học cho Phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang ............................................................................................................ 22 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................... 23 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH-KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG.......................................................................... 24 2.1. Giới thiệu về Phòng Tài chính- Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang ........................................................................................................... 24 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................ 24 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn ................................................... 24 2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ......................................................... 26 2.2. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính- Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2017-2019 .............................................................................................................................. 28 2.2.1. Quy định về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước .............. 28 2.2.2. Mối quan hệ giữa Phòng Tài chính- Kế hoạch với các đối tượng có liên quan về tổ chức quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước ............................. 29 2.3. Kết quả chi thường xuyên ngân sách nhà nước................................ 30 2.3.1. Lập dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước ........................... 31
vii 2.3.2. Chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước................. 33 2.3.3. Quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước Thành phố Mỹ Tho .............................................................................................................................. 35 2.3.4. Kết quả kiểm tra hồ sơ thanh toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước ...................................................................................................................... 38 2.4. Đánh giá quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước................. 39 2.4.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân ........................................... 39 2.4.2. Các hạn chế....................................................................................... 42 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế ....................................................... 43 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................... 52 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI PHÒNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG ........................... 54 3.1. Mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của Thành phố Mỹ Tho giai đoạn 2020-2025 ............................................................................................................. 54 3.1.1. Mục tiêu của Tỉnh Tiền Giang........................................................... 54 3.1.2. Mục tiêu của Thành phố Mỹ Tho ...................................................... 55 3.2. Định hướng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước............ 56 3.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước trên địa bàn Thành phố mỹ Tho ................................................ 57 3.3.1. Nâng cao chất lượng việc lập, quyết định và phân bổ dự toán ngân sách ....................................................................................................................... 57 3.3.2. Chấp hành dự toán ngân sách cấp Huyện cần tuân thủ đúng pháp luật, đồng thời chú trọng đến hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước... 58 3.3.3. Quyết toán ngân sách cấp Thành phố ................................................ 60 3.3.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ................................................ 61 3.3.5. Tổ chức quản lý, điều hành quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật .......................................................................... 63
viii 3.3.6. Tăng cường thanh tra tài chính, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm ............................................................................................... 65 3.3.7. Tăng cường phối hợp giữa cơ quan tài chính, Kho bạc Nhà nước và các cơ quan tài chính quản lý chi thường xuyên Ngân sách ................................... 66 3.3.8. Tăng cường sự lãnh đạo, điều hành của Uỷ ban Nhân dân Thành phố Mỹ Tho đối với quản lý chi ngân sách nhà nước .................................................... 66 3.3.9. Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc công khai, dân chủ tài chính các cấp .............................................................................................................................. 67 3.3.10. Giải pháp về công nghệ ................................................................... 67 3.4. Kiến nghị ............................................................................................ 69 3.4.1. Sở Tài chính Tỉnh Tiền Giang ........................................................... 69 3.4.2. Ủy ban Nhân dân Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang.................... 69 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................... 70 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 71 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 72
ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Từ viết đầy đủ CNTT Công nghệ thông tin ĐVSDNS Đơn vị sử dụng Ngân sách HCSN Hành chính sự nghiệp HĐND Hội đồng Nhân dân KBNN Kho bạc Nhà nước KT-XH Kinh tế xã hội NS Ngân sách NSNN Ngân sách Nhà nước NXB Nhà xuất bản TX Thường xuyên UBND Ủy ban Nhân dân XDCB Xây dựng cơ bản
x DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ 1. DANH MỤC CÁC BẢNG STT TÊN BẢNG TRANG Tăng trưởng và cơ cấu chi thường xuyên ngân sách nhà nước Bảng 2.1 trên địa bàn Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang từ năm 30 2017-2019 Dự toán chi thường xuyên NSNN trên địa bàn Thành phố Bảng 2.2 32 Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang từ năm 2017-2019. Thực tế chi thường xuyên NSNN trên địa bàn Thành phố Mỹ Bảng 2.3 34 Tho, Tỉnh Tiền Giang từ năm 2017-2019. Thực hiện so dự toán chi thường xuyên NSNN trên địa bàn Bảng 2.4 37 Thành phố Mỹ Tho Tỉnh Tiền Giang từ năm 2017-2019 Kết quả kiểm tra hồ sơ chi thường xuyên NSNN tại Phòng Bảng 2.5 Tài chính – Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang 39 từ năm 2017-2019 Kết quả khảo sát sự hài lòng của khách hàng tại Phòng Tài Bảng 2.6 chính – Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang từ 40 năm 2017-2019 Kết quả khảo sát nội bộ Phòng Tài chính- Kế hoạch và kế Bảng 2.7 toán các cơ quan, phường xã sử dụng NSNN thuộc Thành 41 phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang Thực tế nguồn thu NS được phép để lại chi của Thành phố Bảng 2.8 43 Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang từ năm 2017-2019 Điều chỉnh dự toán chi thường xuyên NSNN Thành phố Mỹ Bảng 2.9 45 Tho, Tỉnh Tiền Giang từ năm 2017-2019
xi 2. DANH MỤC BIỂU ĐỒ STT TÊN BIỂU ĐỒ TRANG Thực hiện so với dự toán chi thường xuyên NSNN trên địa Biểu đồ 2.1 bàn Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang từ năm 2017- 38 2019. 3. DANH MỤC SƠ ĐỒ STT TÊN SƠ ĐỒ TRANG Sơ đồ tổ chức bộ máy Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành Sơ đồ 01 26 phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Nguồn thu NSNN có hạn, nhưng nhu cầu chi tiêu rất nhiều, thường xảy ra chi lớn hơn thu. Chi NSNN bao gồm hai bộ phận chính là chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên, trong đó chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn và có vai trò rất quan trọng để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cấp chính quyền nhà nước trung ương và địa phương. Giai đoạn 2017-2019, quản lý NSNN tại cơ quan tài chính Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang đã đạt được những kết quả nhất định, thực hiện thu luôn vượt so với dự toán, tỷ lệ thực hiện thu so dự toán lần lượt trong giai đoạn nghiên cứu là 134,91%; 132,3% và 148,19% [Nguồn: Báo cáo thực hiện NSNN của UBND Thành phố Mỹ Tho năm 2017, 2018, 2019] Chi thường xuyên trên địa bàn Thành phố Mỹ Tho giai đoạn 2017-2019 chiếm tỷ trọng cao so với tổng chi. Thực tế chi thường xuyên năm 2017 chiếm tỷ trọng 88,01%, năm 2018 là 90,32% và năm 2019 là 87,61%) [Nguồn: Trích từ bảng 2.1]. Quản lý chi thường xuyên trong giai đoạn nghiên cứu tại Phòng Tài chính-kế hoạch Thành phố Mỹ Tho còn những bất cấp: Thực tế chi thường xuyên vượt so với dự toán, cụ thể: Năm 2018 so với 2017 tổng chi thường xuyên ngân sách thực tế vượt so với dự toán 28.855 triệu đồng, tỷ lệ vượt là 7,14% và năm 2019 so với 2018, mức vượt là 90.597 triệu đồng, tỷ lệ vượt là 20,93% [Nguồn: Phòng Tài chính-kế hoạch Thành phố Mỹ Tho], cơ cấu chi thường xuyên một số lĩnh vực chưa hợp lý, thường xuyên phải bổ sung dự toán… Để giải quyết những bất cập trên, cần thiết phải có sự nghiên cứu để có biện pháp khắc phục. Vì vậy, tác giả chọn đề tài: "Nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang" làm luận văn thạc sĩ kinh tế, chuyên ngành Tài chính ngân hàng. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung: Đánh giá phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang.
2 Mục tiêu cụ thể Hệ thống hóa lý luận cơ bản về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước địa phương (cấp Huyện, Thị xã, Thành phố trực thuộc Tỉnh). Phân tích thực trạng hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại phòng Tài chính -kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang giai đoạn từ 2017- 2019, đánh giá những mặt đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính- kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2020-2025. 3. Câu hỏi nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, luận văn cần trả lời các câu hỏi sau: Thực trạng hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính- Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2017-2019 như thế nào? Cần có giải pháp gì nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính- Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2020-2025? 4. Đối tượng nghiên cứu Quản lý chi thường xuyên NSNN cấp Huyện/ Thành phố trực thuộc Tỉnh và thực tiễn tại Phòng Tài chính- Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang. 5. Phạm vi nghiên cứu Về thời gian: Từ năm 2017-2019. Về không gian: Tại Phòng Tài chính - Kế hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang. 6. Phương pháp nghiên cứu Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu, luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, cụ thể: Phương pháp diễn dịch, quy nạp và tổng hợp sử dụng để làm rõ cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước. Phương pháp thống kê mô tả và phân tích sử dụng để đánh giá thực trạng quản lý quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính -Kế
3 hoạch Thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2017-2019. Xác định những kết quả đạt được cũng như các hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Phương pháp điều tra, khảo sát các đối tượng có liên quan để tăng tính khách quan về những hạn chế, nguyên nhân và là một trong các căn cứ đề xuất giải pháp, kiến nghị thích hợp, khả thi và hiệu quả.
4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN/THÀNH PHỐ THUỘC TỈNH 1.1. Lý luận về chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện 1.1.1. Ngân sách nhà nước 1.1.1.1. Khái niệm Ngân sách: Theo từ điển tiếng Việt, (1994): "Ngân sách là tổng số nói chung tiền thu và chi trong một thời gian nhất định của nhà nước, của xí nghiệp hoặc của một cá nhân. Ngân sách nhà nước Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam, NSNN là toàn bộ các khoản thu chi của nhà nước trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Theo Dương Công Minh, (2015), Ngân sách nhà nước là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước để đảm bảo cho nhà nước thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình. Theo Nguyễn Đăng Dờn (2017), Lý thuyết Tài chính - Tiền tệ: Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu và chi của Nhà nước đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (Quốc hội, Hội đồng Nhân dân các cấp) quyết định và được tổ chức thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Ngân sách Nhà nước là tổng thể các mối quan hệ về kinh tế tài chính giữa Nhà nước với nền kinh tế xã hội và phát sinh trong quá trình phân phối, sử dụng các quỹ tiền tệ của Nhà nước (các nguồn lực tài chính) để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong quá trình quản lý kinh tế và quản lý trật tự xã hội Ngân sách Nhà nước là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của Nhà nước để đảm bảo cho Nhà nước thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình Quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước, là nguồn lực tài chính để thực hiện chức năng nhiệm vụ của nhà nước. Theo Luật NSNN, (2015): “Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu -chi của Nhà nước được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng nhiệm vụ của Nhà nước”. Trong luận văn này, ngân sách nhà nước được hiểu theo Luật NSNN.
5 1.1.1.2. Đặc điểm ngân sách nhà nước Từ khái niệm NSNN, cho thấy: NSNN bao gồm hoạt động thu và chi của Nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định. Hoạt động thu, chi NSNN luôn gắn liền với quyền lực của Nhà nước, thực hiện trên cơ sở luật định (như Luật thuế, Luật NSNN...), là hoạt động phân phối lại nguồn tài chính để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Thu, chi ngân sách nhà nước chủ yếu được thực hiện theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp. NSNN là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước, được chia thành nhiều quỹ nhỏ cho những mục đích nhất định. 1.1.1.3. Hệ thống ngân sách nhà nước Thông thường tổ chức hệ thống NSNN gắn với việc tổ chức bộ máy nhà nước. Tại Việt Nam, hệ thống NSNN gồm: ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương. Ngân sách Trung ương là các khoản thu ngân sách nhà nước phân cấp cho cấp trung ương hưởng và các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi của cấp Trung ương. Ngân sách địa phương là các khoản thu NSNN phân cấp cho cấp địa phương hưởng, thu bổ sung từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương và các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi của cấp địa phương. Ngân sách địa phương bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hiện nay. Ngân sách địa phương bao gồm: Ngân sách cấp Tỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là NS cấp Tỉnh). Ngân sách cấp Huyện, quận, thị xã, Thành phố trực thuộc Tỉnh (gọi chung là NS cấp Huyện). Ngân sách cấp xã, phường, thị trấn (gọi chung là ngân sách cấp xã). 1.1.2. Đặc điểm của ngân sách nhà nước cấp Huyện Ngân sách nhà nước cấp Huyện là ngân sách của chính quyền cấp Huyện (Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân), phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền cấp Huyện, là nguồn lực tài chính để thực hiện chức năng nhiệm vụ của nhà nước tại địa phương -cấp Huyện.
6 Các hoạt động thu -chi của ngân sách Huyện luôn gắn với chức năng, nhiệm vụ của chính quyền Huyện theo luật định, đồng thời luôn chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan quyền lực Nhà nước ở cấp Huyện. Các chỉ tiêu thu -chi của ngân sách Huyện luôn mang tính pháp lý. Ngân sách Huyện vừa là một cấp trong hệ thống NSNN vừa là một đơn vị dự toán (đơn vị dự toán cấp 2). Bởi vì ngân sách Huyện thực hiện nhiệm vụ thu -chi của một cấp ngân sách và là đơn vị nhận bổ sung từ ngân sách cấp Tỉnh, đồng thời cấp bổ sung cho ngân sách cấp xã/phường. [6] 1.1.3. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện Chi ngân sách nhà nước là việc phân phối và sử dụng quỹ ngân sách nhà nước nhằm đảm bảo thực hiện chức năng của nhà nước theo những nguyên tắc nhất định. Nói cách khác, chi ngân sách nhà nước là quá trình phân phối lại các nguồn tài chính đã được tập trung vào ngân sách nhà nước, nhằm đảm bảo thực hiện chức năng của nhà nước theo những nguyên tắc nhất định. Nội dung chi ngân sách nhà nước Theo Luật NSNN, (2015): Chi đầu tư phát triển; Chi dự trữ quốc gia; Chi thường xuyên; Chi trả nợ lãi; Chi viện trợ; Các khoản chi khác theo quy định của pháp luật. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện: Là các khoản chi nhằm duy trì hoạt động của các đơn vị thuộc lĩnh vực không sản xuất vật chất tại địa bàn do chính quyền cấp Huyện quản lý. 1.2. Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện 1.2.1. Các khái niệm Khái niệm về quản lý Theo giáo trình “Quản lý học”, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, năm 2012 thì: “Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm soát các nguồn lực và hoạt động của hệ thống xã hội nhằm đạt được mục đích của hệ thống với hiệu lực và hiệu quả cao một cách bền vững trong điều kiện môi trường luôn biến động”. Theo Đặng Quốc Bảo (1999), trong cuốn “Khoa học Tổ chức và Quản lý” quan niệm: “Quản lý là một quá trình lập kế hoạch, tổ chức, hướng dẫn và kiểm tra những nỗ lực của các thành viên trong một tổ chức và sử dụng các nguồn lực của tổ chức để đạt được những mục tiêu cụ thể”.
7 Như vậy, quản lý là sự tác động của các thành viên của tổ chức trong việc sử dụng nguồn lực của tổ chức để đạt mục tiêu đặt ra bằng những phương pháp và công cụ nhất định. Khái niệm về quản lý Ngân sách Nhà nước Theo Nguyễn Kim Quyến và cộng sự (2005) trong “Giáo trình nghiệp vụ quản lý và kế toán kho bạc Nhà nước”: “Quản lý ngân sách Nhà nước là hoạt động của các chủ thể quản lý ngân sách Nhà nước thông qua việc sử dụng có chủ định các phương pháp quản lý và các công cụ quản lý để tác động và điều khiển hoạt động của ngân sách Nhà nước nhằm đạt được các mục tiêu đã định”. Khái niệm về quản lý chi thường xuyên NSNN cấp Huyện Từ khái niệm quản lý NSNN, theo đó, quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp Huyện là hoạt động của chính quyền cấp Huyện quản lý ngân sách nhà nước nói chung và chi thường xuyên NSNN nói riêng theo những nguyên tắc và phân cấp quản lý ngân sách đúng luật định, nhằm thực hiện mục tiêu của chính quyền cấp Huyện. Hiệu quả và nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN Hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN Theo từ điển bách khoa Việt Nam, "hiệu quả" là tương quan giữa kết quả đạt được so với lao động, vật tư, tài chính để tạo ra nó, còn hiệu quả kinh tế xã hội là chỉ tiêu biểu hiện quan hệ của nền sản xuất xã hội (xét trên cả hai mặt kinh tế - xã hội) và các nguồn phương tiện tạo ra nó. Theo Hà Văn Dương (2019), hiệu quả là những kết quả sử dụng các nguồn lực để đạt được những mục tiêu đã định trước. Thuật ngữ hiệu quả được sử dụng rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật, xã hội. Hiểu theo nghĩa rộng, hiệu quả thể hiện mối quan hệ giữa kết quả đầu ra thu được so với các yếu tố đầu vào được sử dụng để tạo ra những kết quả theo dự tính. Hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN Từ quan niệm về hiệu quả và khái niệm về quản lý chi thường xuyên NSNN cấp Huyện, có thể hiểu: Hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN là chính quyền cấp Huyện sử dụng các phương pháp và công cụ quản lý theo luật định để lập dự toán khoa học, đúng thời hạn và sử dụng nguồn kinh phí chi thường xuyên được phân bổ thực tế bằng dự toán hoặc thấp hơn dự toán (thể hiện sự tiết kiệm), đồng