Luận văn Thạc sĩ Kinh tế nông nghiệp: Huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bố cục của luận văn gồm phần mở đầu, kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo, luận văn có kết cấu 3 chương, bao gồm: Chương 1 - Cơ sở khoa học của đề tài; Chương 2 - Đặc điểm địa bàn và phương pháp nghiên cứu; Chương 3 - Kết quả nghiên cứu và thảo luận. Để hiểu rõ hơn mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của luận văn này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế nông nghiệp: Huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Bình

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM DƯƠNG MINH QUYẾT HUY ĐỘNG VÀ SỬ DỤNG VỐN ĐẦU TƯ CHO SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN - 2019
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM DƯƠNG MINH QUYẾT HUY ĐỘNG VÀ SỬ DỤNG VỐN ĐẦU TƯ CHO SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ BÌNH Ngành:Kinh tế Nông nghiệp Mã ngành:8620115 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Người hướng dẫn khoa học: TS.NGUYỄN THỊ YẾN THÁI NGUYÊN- 2019
i LỜI CAMĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc./. Tác giả luận văn Dương Minh Quyết
ii LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi nhất, những ý kiến đóng góp và những lời chỉ bảo quý báu của tập thể và cá nhân trong và ngoài Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc TS Nguyễn Thị Yến là người trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài và hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Sở Nông nghiệp, các phòng ban huyện Phú Bình đã tạo điều kiện cho tôi thu thập số liệu, những thông tin cần thiết để thực hiện luận văn này. Tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc tới sự giúp đỡ tận tình, quý báu đó! Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Dương Minh Quyết
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .................................. x TRÍCH YẾU LUẬN VĂN ....................................................................... xi MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................. 2 3. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 3 4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 3 5. Ý nghĩa khoa học của luận văn ............................................................. 3 6. Bố cục của luận văn .............................................................................. 3 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI.................................... 4 1.1. Cơ sở lý luận ...................................................................................... 4 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ................................................................. 4 1.1.2. Đặc trưng của vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp .................... 9 1.1.3. Vai trò của vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp ....................... 11 1.1.4. Cách thức huy động vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp .......... 13 1.1.5. Cách thức sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp ............ 16 1.1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp ..................................................................................... 19 1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................. 22 1.2.1. Kinh nghiệm huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp của huyện Tiền Hải tỉnh Thái Bình ............................................. 22
iv 1.2.2. Kinh nghiệm huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp của huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang .......................................... 24 1.2.3. Bài học kinh nghiệm từ các địa phương về công tác huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .................................................................................................... 25 1.3. Tổng quan tài liệu nghiên cứu.......................................................... 26 Chương 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................................................ 28 2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ........................................................... 28 2.1.1. Vị trí địa lý .................................................................................... 28 2.1.2. Đặc điểm địa hình ......................................................................... 28 2.1.3. Khí hậu, thủy văn .......................................................................... 29 2.1.4. Một số tiềm năng chính của huyện ............................................... 29 2.1.5. Điều kiện về kinh tế - xã hội ......................................................... 30 2.1.6. Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu kinh tế xã hội huyện Phú Bình 38 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................. 42 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin .................................................... 42 2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin ......................................................... 43 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .................................................. 43 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ........................................................... 43 2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh tình hình huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp ........................................................................ 43 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.................. 43 Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................ 45 3.1. Thực trạng huy động vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Bình ................................................................................ 45 3.1.1. Tổng nguồn vốn huy động đầu tư cho sản xuất nông nghiệp ....... 45 3.1.2. Huy động vốn đầu tư hạ tầng giao thông nội đồng cho sản xuất nông nghiệp huyện Phú Bình ........................................................................... 47
v 3.1.3. Huy động nguồn vốn đầu tư hạ tầng thủy lợi huyện Phú Bình giai đoạn 2015 - 2017 ..................................................................................... 49 3.2. Thực trạng sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình .................................................................................................. 51 3.2.1. Sử dụng vốn đầu tư trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình .................................................................................................. 51 3.2.2. Sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp phân theo ngành tại huyện Phú Bình ....................................................................................... 52 3.3. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bỉnh tỉnh Thái Nguyên ..................................................................................... 54 3.3.1. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp về mặt kinh tế .............................................................................................................. 54 3.3.2. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp huyện Phú Bình theo ICOR....................................................................................... 56 3.3.3. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp huyện Phú Bình với môi trường ................................................................................ 57 3.3.4. Đánh giá hoạt động huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình ............................................................. 58 3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình ..................................................... 61 3.4.1. Cơ chế chính sách và năng lực quản lý vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp ............................................................................................. 61 3.4.2. Giá trị sản lượng nông nghiệp ....................................................... 63 3.4.3. Nguồn nhân lực nông nghiệp có xu hướng giảm dần ................... 63 3.4.4. Khoa học, công nghệ, quản lý đầu tư cho phát triển nông nghiệp 63 3.4.5. Định hướng, quy hoạch cho phát triển nông nghiệp ..................... 64
vi 3.4.6. Các yếu tố về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên ............................... 65 3.5. Đánh giá chung về huy động và sử dụng vốn cho sản xuất nông nghiệp huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên .......................................................... 65 3.5.1. Kết quả đạt được về huy động và sử dụng vốn cho sản xuất nông nghiệp huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên .............................................. 65 3.5.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân về huy động và sử dụng vốn cho sản xuất nông nghiệp huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên ...................... 66 3.6. Các giải pháp huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Bình ....................................................... 67 3.6.1. Mục tiêu phát triển nông nghiệp huyện Phú Bình giai đoạn 2020 - 2025 ...................................................................................................... 67 3.6.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp huyện Phú Bình ........................................... 68 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................. 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 78 PHỤ LỤC
vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCĐ : Ban chỉ đạo CSXH : Chính sách xã hội DĐĐT : Dồn điền đổi thửa DN : Doanh nghiệp ĐVT : Đơn vị tính FAO : Tổ chức Nông Lương thế giới GDP : Tổng sản phẩm quốc nội GTSX : Giá trị sản xuất HĐND : Hội đồng nhân dân HTX : Hợp tác xã ICOR : Hệ số sử dụng vốn KHCN : Khoa học Công nghệ NN-PTNT : Nông nghiệp - Phát triển nông thôn NTM : Nông thôn mới ODA : Vốn viện trợ PT : Phát triển PTNN : Phát triển nông nghiệp TW : Trung ương UBND : Ủy ban nhân dân
viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tình hình sử dụng đất huyện Phú Bình giai đoạn 2015 - 2017 ...................................................................................... 31 Bảng 2.2. Dân số và lao động huyện Phú Bình giai đoạn 2015 - 2017 33 Bảng 2.3. Giá trị gia tăng và cơ cấu kinh tế của huyện Phú Bình ........ 34 Bảng 2.4. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp huyện Phú Bìnhgiai đoạn 2015 - 2017 (theo giá so sánh năm 2010) ............................ 37 Bảng 2.5. Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu trên địa bànhuyện Phú Bình giai đoạn 2015 - 2017........................................................... 40 Bảng 3.1. Tổng nguồn vốn huy động đầu tư cho sản xuất nông nghiệp huyện Phú Bình giai đoạn 2015 - 2017 ............................... 45 Bảng3.2: Nguồn vốn đầu tư hạ tầng giao thông nội đồnggiai đoạn 2015 - 2017 ................................................................................... 47 Bảng 3.3: Nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng thủy lợi tại huyện Phú Bìnhgiai đoạn 2015 - 2017.................................................................. 50 Bảng3.4. Nguồn vốn sử dụng đầu tư trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp huyện Phú Bình giai đoạn 2015 - 2017................................ 51 Bảng3.5. Sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệptheo ngành giai đoạn 2015 - 2017.................................................................. 53 Bảng 3.6: Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho phát triểnnông nghiệp huyện Phú Bình giai đoạn 2015 - 2017 .......................................... 55 Bảng 3.7: Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư sản xuất nông nghiệphuyện Phú Bình giai đoạn 2015-2017 (theo giá so sánh năm 2010) ..... 56
ix Bảng 3.8. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư sản xuấtnông nghiệp huyện Phú Bình với các công trình thủy lợi và trồng rừng giai đoạn 2015 - 2017 ................................................................................... 57 Bảng 3.9. Đánh giá việc huy động nguồn vốn cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên (n=120) ................... 59 Bảng 3.10. Đánh giá việc sử dụng nguồn vốn cho sản xuất nông nghiệptại huyện Phú Bình (n=120) ..................................................... 60 Bảng 3.11. Ảnh hưởng của cơ chế chính sách và năng lực quản lývốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình (n=120) .. 62 Bảng 3.11. Ảnh hưởng của định hướng, quy hoạch cho phát triểnnông nghiệp tại huyện Phú Bình (n=120) ..................................... 64
x DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1. Các ngành trong lĩnh vực nông nghiệp .......................................... 4 Sơ đồ 1.2. Các loại vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp ............................. 9 Sơ đồ 1.3. Vai trò vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp ............................. 12
xi TRÍCH YẾU LUẬN VĂN 1. Tên tác giả: Dương Minh Quyết 2. Tên luận văn: Huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Bình 3. Ngành: Kinh tế nông nghiệp Mã số: 8.62.01.15 4. Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Nông Lâm Được sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước ngành nông nghiệp của huyện Phú Bình đạt được nhiều kết quả tích cực. Trong giai đoạn 2015 – 2017 giá trị sản xuất nông nghiệp qua từng năm luôn tăng trưởng, sản lượng lương thực có hạt đạt xấp xỉ 80.000 tấn, sản lượng thịt hơi xuất chuồng đạt trên 30.000 tấn; giá trị sản xuất/1ha đất trồng trọt đạt 88 triệu đồng; các chỉ tiêu về cây rau màu, cây công nghiệp đều đạt kết quả khá. Tuy nhiên bên cạnh những mặt đạt được ngành sản xuất nông nghiệp của huyện còn nhiều hạn chế như: sản xuất nông nghiệp vẫn mang tính chất nhỏ lẻ, manh mún, lựclượng lao động trong nông nghiệp ngày càng giảm dần do chuyển đổi sang lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, giá cả sản phẩm nông nghiệp đầu ra không ổn định tình trạng được mùa mất giá vẫn thường xuyên xảy ra, cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn chưa được quan tâm đầu tư kịp thời và đặc biệt hiện nay nhu cầu về vốn cho sản xuất nông nghiệp là rất lớn. Vì vậy, huyện Phú Bình cần có các giải pháp nhằm huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp hiệu quả. Vì điều kiện về thời gian không cho phép, trong nghiên cứu này tôi tập trung phân tích, đánh giá thực trạng, hiệu quả của việc huy động và sử dụng vốn cho sản xuất nông nghiệp, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả cho việc huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp của huyện trong thời gian tới.Tương ứng với đó là mục tiêu cụ thể bao gồm: (1) Hệ thống hóa cơ sở lý luận về huy động và sử dụng vốn cho sản xuất nông nghiệp. (2) Thực trạng huy động và sử dụng vốnđầu tư cho sản xuất nông nghiệp ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2015 - 2017. (3) Các yếu tố ảnh hưởng đến huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp, (4)Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác huy động và sử dụng vốn
xii đầu tư sản xuất nông nghiệp ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2020 - 2025. Trong nghiên cứu này tôi sử dụng số liệu thứ cấp được thu thập từ nguồn báo cáo văn bản liên quan đến công tác huy động và sử dụng vốn cho đầu tư nông nghiệp trên địa bàn huyện và số liệu sơ cấp là bảng hỏi phỏng vấn sâu 120 cán bộ tham gia vào quá trình huy động và sử dụng nguồn vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tại huyện Phú Bình. Ngoài ra luận văn sử dụng các phương pháp phân tích thống kê mô tả, thống kê so sánh, để đánh giá thực trạng huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệpcũng như phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến huy động và sử dụng vốn đầu tư. Qua đánh giá thực trạng huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tôi đã thu được một số kết quả sau: Giá trị, quy mô và tốc độ tăng trưởng, thu hút vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp của huyện Phú Bình vẫn đang ở mức thấp, cơ cấu vốn, nguồn vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp chưa hợp lý, bình quân giai đoạn 2015 - 2017 tốc độ tăng trưởng bình quân việc huy động vốn đầu tư giảm,trong đó phần lớn giảm từ phần vốn nhân nhân đối ứng. Sử dụng nguồn vốn đầu tư trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp giai đoạn 2015 - 2017 cũng có xu hướng giảm. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho sản nông nghiệp nghiệp xét về mặt kinh tế huyện năm 2017 giảm so với năm 2015. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tính theo chỉ số ICOR của huyện trong giai đoạn 2015-2017 cũng giảm, nhất là năm 2017 đầu tư cho sản xuất nông nghiệp hầu như không có hiệu quả. Thông qua thực trạng huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp tác giả đã đưa ra các yếu tố ảnh hưởng huy động và sử dụng nguồn vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp,đưa ra phương hướng và đề xuất 04 nhóm giải pháp bao gồm: (1) Tập trung nguồn lực cho phát triển kinh tế nông nghiệp, (2) Giải pháp huy động vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp, (3) Giải pháp sử dụng vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp, (4) Giải pháp quản lý vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp. Các giải pháp này nhằm nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp huyện Phú Bình tạo cho huyện có nền sản xuất nông nghiệp bền vững.
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Điều đó đã tạo ra nhiều cơ hội thuận lợi thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng theo hướng hiện đại. Nông nghiệp là một trong những ngành quan trọng của nền kinh tế. Sự phát triển của sản xuất nông nghiệp không chỉ góp phần vào tăng trưởng kinh tế mà còn cung cấp các sản phẩm thiết yếu như lương thực, thực phẩm, nhu cầu thiết yếu để duy trì sự sống của con người, duy trì các hoạt động trong xã hội, nâng cao mức sống của người dân, góp phần đảm bảo sự ổn định an ninh, chính trị, xã hội của đất nước. Chính vì vậy, vấn đề an ninh lương thực đều được các quốc gia quan tâm một cách nghiêm túc. Thực tiễn lịch sử các nước trên thế giới đã chứng minh chỉ có thể phát triển kinh tế một cách nhanh chóng, chừng nào quốc gia đó đã có an ninh lương thực. Nếu không đảm bảo an ninh lương thực thì khó có sự ổn định về chính trị và thiếu sự đảm bảo cơ sở pháp lý, kinh tế cho sự phát triển, từ đó sẽ làm cho các nhà kinh doanh không yên tâm bỏ vốn vào đầu tư dài hạn. Ở Việt Nam trong những năm qua, Đảng và nhà nước đã quan tâm nhiều đến nông nghiệp “coi trọng công nghiệp hoá- hiện đại hoá phát triển nông nghiệp là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng cả trước mắt và lâu dài, là cơ sở để ổn định tình hình kinh tế, chính trị xã hội, củng cố liên minh giai cấp”; Hội nghị lần thứ 7 ban chấp hành Trung ương khóa X đã ban hành Nghị quyết số 26/NQ-TW về “nông nghiệp, nông dân, nông thôn” và đã đạt được những thành tựu nhất định về mọi mặt. Phú Bình là một huyện trung du nằm ở phía Nam của tỉnh Thái Nguyên,trung tâm huyện cách thành phố Thái Nguyên 26 km. Về kinh tế ngành nông nghiệp vẫn đóng vai trò chủ đạo, được coi là một trong những thị trường chủ yếu cung cấp lương thực, thực phẩm cho thành phố Thái Nguyên, các huyện
2 lân cận và các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn. Trong những năm qua được sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước ngành nông nghiệp của huyện đạt được nhiều kết quả tích cực: Giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2017 đạt 2.053 tỷ đồng; sản lượng lương thực có hạt đạt 80.000 tấn; sản lượng thịt hơi xuất chuồng đạt trên 30.000 tấn; giá trị sản xuất/1ha đất trồng trọt đạt 88 triệu đồng; các chỉ tiêu về cây rau màu, cây công nghiệp đều đạt kết quả khá. (Thống kê huyện Phú Bình, 2017). Tuy nhiên bên cạnh những mặt đạt được ngành nông nghiệp của huyện còn nhiều hạn chế như: sản xuất nông nghiệp vẫn mang tính chất nhỏ lẻ, manh mún, có đến hơn 70% dân số tham gia sản xuất nông nghiệp, xong tỷ trọng ngành nông nghiệp vẫn thấp hơn các ngành khác, chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế của huyện; cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn chưa được quan tâm đầu tư kịp thời và đặc biệt hiện nay nhu cầu về vốn cho sản xuất nông nghiệp là rất lớn. Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã lựa chọn đề tài: "Huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên" làm đề tài luận văn thạc sĩ cho mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp. - Thực trạng huy động và sử dụng vốnđầu tư cho sản xuất nông nghiệp ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2015 - 2017. - Các yếu tố ảnh hưởng đến huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác huy độngvà sử dụng vốnđầu tư để sản xuất nông nghiệp ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2020 - 2025.
3 3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các hoạt động huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên. 4. Phạm vi nghiên cứu - Về thời gian: Luận văn nghiên cứu số liệu từ năm 2015-2017, đề xuất một số giải pháp đến năm 2020 và tầm nhìn 2025. - Phạm vi về không gian:Luận văn được thực hiện tại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên. - Phạm vi về nội dung:Tác giả chủ yếu đánh giácác hoạt động huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện, như: đầu tư hạ tầng giao thông, thủy lợi, đất đai, giống, phân bón, ứng dụng khoa học công nghệ, cơ giới hóa sản xuất... 5. Ý nghĩa khoa học của luận văn Về lý luận: Đề tài sẽ góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động huy động và sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp. Về thực tiễn: Đề tài sẽ phân tích, đánh giá hoạt động huy động vốn, sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất nông nghiệp ở huyện Phú Bình, đề xuất các giải pháp quan trọng và có ý nghĩa nhằm tăng cường công tác huy động vốn đầu tư đa dạng từ nhiều nguồn, nhiều đối tượng khác nhau trong xã hội để phát triển sản xuất nông nghiệp, đồng thời tăng cường hơn nữa công tác quản lý sử dụng nguồn vốn đầu tưcho đúng đối tượng, đúng mục đích trong sản xuất nông nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế ngành nông nghiệp. Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo phục vụ học tập, nghiên cứu cho sinh viên trong lĩnh vực nông nghiệp. 6. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo, luận văn có kết cấu 3 chương, bao gồm: Chương 1: Cơ sở khoa học của đề tài Chương 2: Đặc điểm địa bàn và phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Kết quả nghiên cứu và thảo luận
4 Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Cơ sở lý luận 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Khái niệm về nôngnghiệp Nông nghiệp là một khái niệm chỉ ngành nghề hay sản nghiệp, đối lập với công nghiệp, dịch vụ bao gồm những ngành lấy đất đai, mặt nước, đồng cỏ làm tư liệu sản xuất chủ yếu, là sản nghiệp cơ sở (nền tảng) của các sản nghiệp thứ hai (công nghiệp), sản nghiệp thứ ba (dịch vụ); là sản nghiệp đầu tiên cho sự sinh tồn của cư dân, là sản nghiệp chính của nông dân(Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, 2012) Nông nghiệp khác các ngành nghề khác: quá trình sản xuất của nó chịu sự chi phối của tài nguyên thiên nhiên và có sự ngắt quãng theo dây chuyền, là khâu sản xuất trung gian, các khâu trước và sau sản xuất không thuộc phạm trù nông nghiệp. Từ những nghiên cứu nêu trên và căn cứ vào phân ngành kinh tế của Tổng cục Thống kê Việt Nam, có thể thấy, nông nghiệp là một trong ba lĩnh vực của nền kinh tế (nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ), gồm nhiều ngành hợp thành: ngành nông nghiệp, ngành lâm nghiệp, ngành thuỷ sản như sơ đồ 1.1. Nền kinh tế Lĩnh vực Lĩnh vực Lĩnh vực công nghiệp nông nghiệp dịch vụ Ngành nông nghiệp Ngành lâm nghiệp Ngành thủy sản Trồng trọt Trồng rừng Nuôi trồng Quản lý, Chăn nuôi Đánh bắt bảo vệ rừng Sơ đồ 1.1. Các ngành trong lĩnh vực nông nghiệp Nguồn: Tổng cục Thống kê Việt Nam
5 Liên quan phát triển nông nghiệp bền vững đã có nhiều hội nghị toàn cầu như hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và phát triển năm 1992 và Hội nghị Thượng đỉnh Thế giới về Phát triển bền vững năm 2002, cũng như quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển nông nghiệp, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam trong nội dung Chiến lược phát triển bền vững giai đoạn 2011-2020ban hành ngày 12/4/2012, Tổ chức Nông Lương thế giới (FAO) về các tiêu chí đánh giá phát triển bền vững nông nghiệp (Nguyễn Văn Hùng, 2009), Các quan điểm trên cho thấy, có nhiều cách thể hiện khác nhau về phát triển nông nghiệp bền vững, tập trung vào các nội dung về sự phát triển nông nghiệp về kinh tế, xã hội và môi trường. Về mặt kinh tế phải đảm bảo tăng trưởng và phát triển kinh tế nông nghiệp, hiệu quả sử dụng các nguồn lực vốn, lao động, khoa học công nghệ, tài nguyên thiên nhiên, quản lý; về mặt xã hội đảm bảo tăng việc làm, thu nhập và đời sống dân cư, công bằng trong phân phối thu nhập trong nông nghiệp và tác động đến các lĩnh vực khác như nâng cao năng suất lao động trong nông nghiệp nhằm chuyển dịch một lượng lao động sang làm việc ở các lĩnh vực khác, về môi trường phải đảm bảo bảo vệ môi trường sinh thái. Các nội dung phát triển nông nghiệp bền vững tác động tương hỗ với nhau, phát triển kinh tế nông nghiệp thúc đẩy phát triển xã hội, bảo vệ môi trường, ngược lại, phát triển xã hội là điều kiện, tạo nguồn lực để phát triển kinh tế nông nghiệp và bảo vệ tài nguyên môi trường là nguồn sống, điều kiện để phát triển kinh tế và xã hội. Đó là những nội dung quan trọng để định hướng huy động và sử dụng vốn Đầu tư cho sản xuất nông nghiệp, tiếp cận nghiên cứu hiệu quả vốn Đầu tư cho sản xuất nông nghiệp theo ba mặt: kinh tế, xã hội và môitrường.
6 1.1.1.2. Vốn đầu tư cho phát triển nôngnghiệp * Khái niệm về vốn đầu tư cho phát triển nôngnghiệp Phạm trù vốn rất rộng, có nhiều quan niệm khác nhau, theo Viện Kinh tế vốnlàtiền,tàisản,theoSchillervốnlàtàisảncómụcđíchvàosảnxuấtkinhdoanh để tạo ra hàng hoá, sản phẩm cho xã hội, là toàn bộ của cải vật chất, có tác giả lại cho rằng vốn là nguồn lực kinh tế khi đã đưa vào chu chuyển, theo Tổng cục Thống kêvốn là những chi tiêu, theo Bộ Giáo dục và Đào tạo vốn là hàng hoá. Vốn đầu tư là những chi tiêu cho (việc sản xuất) xưởng máy, trang thiết bị và những công trình xây dựng mới trong một thời kỳ nhất định cộng với những thay đổi trong hàng hóa lưu kho của các doanh nghiệp được tạo ra cho khu vực kinh doanh. Là một trong bốn thành tố của GDP bao gồm: Tiêu dùng, vốn đầu tư, mua hàng của chính phủ, xuất nhập khẩu ròng, trong đó vốn đầu tư là thành tố biến động mạnh nhất củaGDP(Đỗ Đức Quân, 2001) Nguồn lực sử dụng cho đầu tư phát triển theo nghĩa hẹp là tiền vốn, theo nghĩa rộng, bao gồm cả tiền vốn, đất đai, lao động, máy móc thiết bị, tài nguyên. Là loại đầu tư đem lại các kết quả không chỉ người đầu tư mà cả nền kinh tế xã hội, không chỉ trực tiếp làm tăng tài sản của người chủ đầu tư mà cả của nền kinh tế. Vốn đầu tư tài chính và vốn đầu tư thương mại là các loại vốn đầu tư chỉ trực tiếp làm tăng tài sản chính của người đầu tư, tác động gián tiếp làm tăng tài sản của nền kinh tế, tích luỹ cho đầu tư phát triển, cung cấp vốn đầu tư cho phát triển và thúc đẩy quá trình lưu thông phân phối các sản phẩm. Vốn đầu tư là tiền và các tài sản hợp pháp để thực hiện các hoạt động đầu tư, là toàn bộ những chi tiêu để làm tăng hoặc duy trì tài sản vật chất trong một thời kỳ nhất định, thường được thực hiện qua các dự án đầu tư và một số chương trình mục tiêu quốc gia với mục đích chủ yếu là bổ sung tài sản cố định và tài sản lưu động.