Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh nam Sài Gòn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm 3 mục tiêu: Phân tích, đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển tín dụng đối với DNNVV của Ngân hàng Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn; rút ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn; từ các hạn chế trong việc phát triển tín dụng, luận văn đưa ra được các giải pháp nhằm phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh nam Sài Gòn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH VŨ ĐỨC KHOA PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH VŨ ĐỨC KHOA PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8340201 Người hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Nguyễn Văn Phúc TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
i TÓM TẮT LUẬN VĂN Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ngày càng khẳng định vai trò không thể thiếu của mình và có nhiều đóng góp quan trọng cho nền kinh tế quốc dân. Mặc dù DNNVV là đối tượng khách hàng tiềm năng, tuy nhiên cũng gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng xuất phát từ hạn chế của DNNVV như thiếu kinh nghiệm quản trị điều hành, thiếu tài sản đảm bảo, chưa minh bạch trong hoạt động kinh doanh, chưa am hiểu về sản phẩm ngân hàng, quy trình, thủ tục vay vốn ngân hàng… Bên cạnh đó, DNNVV còn đang gặp rất nhiều khó khăn khác như: các thủ tục hành chính còn rườm rà; chi phí thuê mặt bằng sản xuất, kinh doanh còn quá cao; phải trả nhiều loại chi phí; hạn chế trong việc tiếp cận và ứng dụng thương mại điện tử trong kinh doanh... Nhận thấy rõ vai trò, tiềm năng phát triển của các DNNVV, cũng như những khó khăn của khối DN này, Đảng, Nhà nước, Chính có nhiều động thái hỗ trợ DNNVV thông qua Nghị quyết 35/NQ-CP ban hành ngày 16/05/2016 về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020 , Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28/04/2018 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh,.... Mới đây nhất, Luật Hỗ trợ DNNVV số 04/2017/QH14 ngày 12/06/2017 đã có hiệu lực từ ngày 01/01/2018 với các chính sách hỗ trợ chung cũng như các chương trình hỗ trợ mục tiêu... Đây là hành lang pháp lý quan trọng để các thành phần của nền kinh tế chung tay hỗ trợ cho sự phát triển mạnh mẽ DNNVV. Đề tài nghiên cứu “Phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn” tác giả đã phân tích, nghiên cứu thực trạng và tiềm năng phát triển tín dụng đối với DNNVV của Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn phù hợp với các chính sách của chính phủ và NHNN về tăng trưởng tín dụng ngân hàng. Từ đó luận văn đề xuất một số định hướng, kiến nghị và giải pháp nhằm phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn.
ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Trong luận văn của tác giả không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Các số liệu đã nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và kết quả của luận văn là trung thực. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm với lời cam đoan trên. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2018 Vũ Đức Khoa
iii LỜI CÁM ƠN Lời nói đầu tiên, tôi xin gửi đến Tiến sĩ Nguyễn Văn Phúc – giảng viên trường Đại học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất vì sự hướng dẫn tận tình và chi tiết để tôi hoàn thành luận văn này. Xin cám ơn các quý thầy cô trường Đại học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy, giúp tôi cũng cố thêm nhiều kiến thức bổ ích để có thể hoàn thành luận văn này. Mặc dù có nhiều cố gắng, song do khả năng bản thân và điều kiện thời gian nên luận văn không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong nhận được những đóng góp quý báu của các thầy cô và những ai quan tâm đến luận văn để luận văn được hoàn thiện và có ý nghĩa thực tiễn hơn. Tác giả xin chân thành cảm ơn. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2018 Vũ Đức Khoa
iv MỤC LỤC MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài: .......................................................................................... 1 2. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: ............................................................................ 2 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: ............................................................................... 4 3.1. Mục tiêu tổng quát: ............................................................................................... 4 3.2. Mục tiêu cụ thể: .................................................................................................... 4 4. Câu hỏi nghiên cứu: ................................................................................................. 4 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: .......................................................................... 5 6. Phương pháp nghiên cứu: ........................................................................................ 5 7. Nội dung nghiên cứu................................................................................................ 6 8. Đóng góp của đề tài: ................................................................................................ 6 9. Bố cục của luận văn: ................................................................................................ 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI................................. 7 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ................................ 7 1.1.1. Khái niệm và phân loại DNNVV...............................................................7 1.1.2. Đặc điểm chuyên biệt của các DNNVV ..................................................10 1.1.3. Vai trò của DNNVV đối với nền kinh tế .................................................12 1.2. TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DNNVV ................................................ 14 1.2.1. Khái niệm tín dụng đối với DNNVV ......................................................14 1.2.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với DNNVV ....................................14 1.3. CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNNVV TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................................ 15 1.3.1. Khái niệm phát triển tín dụng ngân hàng đối với DNNVV.....................15 1.3.2. Nội dung của phát triển tín dụng đối với DNNVV .................................16 1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV: ....................17 1.3.3.1. Chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều rộng (quy mô): .................................................................................................................... 17
v 1.3.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều sâu (chất lượng và hiệu quả tín dụng).............................................................................. 18 1.3.4. Các nhân tố tác động đến sự phát triển tín dụng Ngân hàng đối với DNNVV .............................................................................................................20 1.3.5. Sự cần thiết phải phát triển tín dụng đối với DNNVV ............................26 1.4. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNNVV TẠI MỘT SỐ CHI NHÁNH NGÂN HÀNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI BIDV CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN ....................................................................... 27 1.4.1. Kinh nghiệm phát triển tín dụng đối với DNNVV tại một số Chi nhánh Ngân hàng thương mại: .....................................................................................27 1.4.2. Bài học kinh nghiệm về phát triển tín dụng đối với DNNVV của Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn ................................................................................29 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN ........................................................................................................................... 32 2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA DNNVV TẠI VIỆT NAM: .. 32 2.1.1. Khái quá tình hình hoạt động của DNNVV ............................................32 2.1.1.1. Số lượng DNNVV trong giai đoạn từ năm 2013 - 2017: .............................. 32 2.1.1.2. Tình hình hoạt động của DNNVV tại Việt Nam giai đoạn 2013 - 2017:...... 33 2.1.2. Nhận định tình hình kinh doanh của các DNNVV: .................................34 2.2. GIỚI THIỆU NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN ..................................... 35 2.2.1. Sơ lược sự hình thành và phát triển .........................................................35 2.2.2. Cơ cấu tổ chức hoạt động: .......................................................................35 2.2.3. Khái quát kết quả hoạt động cơ bản tại BIDV Chi nhánh Nam Sài Gòn: ...........................................................................................................................36 2.2.3.1. Hoạt động huy động vốn giai đoạn từ năm 2013 - 2017:............................. 36 2.2.3.2. Hoạt động tín dụng từ năm 2013 - 2017: ..................................................... 38 2.2.3.3. Kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2013 - 2017: .................................... 39
vi 2.3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI CHI NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN ..................................... 40 2.3.1. Thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều rộng ...........40 2.3.1.1. Thực trạng dư nợ tín dụng ............................................................................ 40 2.3.1.2. Thực trạng phát triển số lượng khách hàng DNNVV ................................... 43 2.3.1.3. Thực trạng phát triển về đa dạng hóa sản phẩm tín dụng đối với DNNVV . 45 2.3.2. Thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều sâu .............47 2.3.2.1. Thực trạng chất lượng tín dụng đối với DNNVV .......................................... 47 * Trích lập dự phòng nợ vay DNNVV giai đoạn từ năm 2013-2017: ....................... 49 * Vòng quay vốn tín dụng và hệ số thu nợ giai đoạn từ năm 2013 - 2017:............... 50 2.3.2.2. Hiệu quả kinh doanh từ quan hệ tín dụng với khách hàng DNNVV giai đoạn từ năm 2013 - 2017 ........................................................................................... 52 2.4. ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNNVV TẠI CHI NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN ............................................................................... 54 2.4.1 Khảo sát ý kiến đánh giá của các khách hàng DNNVV về quan hệ tín dụng đối với Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn ....................................................56 2.4.2 Khảo sát các lý do DNNVV bị từ chối khi vay vốn .................................57 2.4.3 Khảo sát về quy định về tài sản đảm bảo đối với DNNVV......................57 2.4.4 Khảo sát về quy trình, thủ tục vay vốn .....................................................59 2.4.5 Khảo sát về chính sách hỗ trợ vốn cho DNNVV......................................60 2.4.6 Khảo sát về thái độ phục vụ của nhân viên ngân hàng .............................61 2.4.7 Khảo sát về lãi suất, phí tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn ....................62 2.4.8 Khảo sát về chất lượng sản phẩm dịch vụ tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn.....................................................................................................................62 2.4.9. Điểm mạnh trong hoạt động cấp tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh ...........................................................................................................................63 2.4.10. Điểm yếu trong hoạt động cấp tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh ...........................................................................................................................64
vii CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN ............................................. 67 3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA CHI NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN ĐẾN 2020................. 67 3.1.1. Định hướng chung ...................................................................................67 3.1.2. Định hướng cụ thể ...................................................................................68 3.2. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI CHI NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN .............................................. 69 3.2.1. Nhóm giải pháp phát triển theo chiều rộng .............................................69 3.2.1.1 Tăng cường cung cấp dịch vụ tư vấn cho khách hàng .................................. 69 3.2.1.2 Xây dựng và thực hiện chính sách khách hàng đồng bộ, phù hợp với DNNVV ...................................................................................................................... 69 3.2.1.3 Sàng lọc và lựa chọn khách hàng là DNNVV ................................................ 71 3.2.2. Nhóm giải pháp phát triển theo chiều sâu ...............................................72 3.2.2.1 Tuân thủ thực hiện đúng các quy trình tín dụng, đặc biệt là nâng cao chất lượng quy trình thẩm định ......................................................................................... 72 3.2.2.2 Chú trọng công tác kiểm tra, quản lý sau vay ............................................... 73 3.2.2.3 Áp dụng tiến bộ công nghệ hiện đại vào công tác cho vay ........................... 73 3.2.2.4 Yêu cầu doanh nghiệp mua bảo hiểm cho tài sản đảm bảo .......................... 74 3.2.3. Nhóm giải pháp bổ trợ .............................................................................74 3.2.3.1 Đẩy mạnh công tác Marketing ...................................................................... 74 3.2.3.2 Giải pháp về tổ chức nhân sự ........................................................................ 76 3.3. KHUYẾN NGHỊ................................................................................................. 76 3.3.1. Khuyến nghị với BIDV............................................................................76 3.3.2. Khuyến nghị với NHNNVN ....................................................................77 3.3.2.1 Tiếp tục xây dựng và hoàn chỉnh các văn bản pháp quy cho hoạt động tín dụng ........................................................................................................................... 77
viii 3.3.2.2 Nâng cao chất lượng công tác thông tin tín dụng nhằm đảm bảo cung cấp thông tin chuẩn xác, kịp thời, đầy đủ cho ngân hàng ................................................ 77 3.2.2.3 Cần kiểm tra chặt chẽ hơn hoạt động của các NHTM .................................. 78 3.3.3. Khuyến nghị với Uỷ ban nhân dân TP.HCM ..........................................78 KẾT LUẬN................................................................................................................ 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................i PHỤ LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT .............................................................................iv PHỤ LỤC 2: THỐNG KÊ ĐẶC ĐIỂM MẪU KHẢO SÁT ......................................ix PHỤ LỤC 3: GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH ......................................................................ix
ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT TỪ ĐẦY ĐỦ BIDV Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn TMCP Thương mại cổ phần NH Ngân hàng DN Doanh nghiệp DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần TCTD Tổ chức tín dụng TDNH Tín dụng ngân hàng VTC Vốn tự có DTBB Dự trữ bắt buộc TSĐB Tài sản đảm bảo TSTC Tài sản thế chấp XHTDNB Xếp hạng tín dụng nội bộ
x DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Tên Nội dung Trang Bảng 1.1 Tiêu chí phân loại DNNVV của World Bank 7 Bảng 1.2 Tiêu chí phân loại DNNVV tại một số quốc gia 8 Tiêu chí xác định DNNVV ở Việt Nam theo nghị định Bảng 1.3 10 56/2009/NĐ -CP ngày 30/06/2009 Về trợ giúp phát triển DNNVV Bảng 2.1 Tổng hợp số lượng DNNVV tại Việt Nam từ năm 2013 - 2017 32 Tình hình hoạt động thua lỗ của DNNVV tại Việt Nam giai đoạn Bảng 2.2 33 từ năm 2013 - 2017 Tình hình ROE của DNNVV tại VN giai đoạn từ năm 2013 - Bảng 2.3 34 2017 Bảng 2.4 Kết quả huy động vốn giai đoạn từ năm 2013 - 2017 37 Tình hình dư nợ cho vay tại BIDV Chi nhánh Nam Sài Gòn giai Bảng 2.5 38 đoạn từ năm 2013 - 2017 Bảng 2.6 Tổng hợp thu nhập giai đoạn từ năm 2013 - 2017 39 Bảng 2.7 Tốc độ tăng trưởng thu nhập giai đoạn từ năm 2013 - 2017 39 Tình hình dư nợ vay DNNVV tại BIDV Chi nhánh Nam Sài Gòn Bảng 2.8 41 giai đoạn từ năm 2013 - 2017 Tốc độ tăng trưởng dư nơ vay DNNVV tại BIDV Chi nhánh Nam Bảng 2.9 41 Sài Gòn giai đoạn từ năm 2013 - 2017 Cơ cấu dư nợ vay DNNVV theo kỳ hạn nợ và theo ngành nghề Bảng 2.10 42 giai đoạn từ năm 2013 - 2017 Tình hình phát triển số lượng khách hàng DNNVV tại BIDV Chi Bảng 2.11 43 nhánh Nam Sài Gòn giai đoạn từ năm 2013 - 2017 Tốc độ tăng trưởng số lượng khách hàng DNNVV tại BIDV Chi Bảng 2.12 44 nhánh Nam Sài Gòn giai đoạn từ năm 2013 - 2017 Cơ cấu dư nợ vay DNNVV theo sản phẩm tín dụng đối với Bảng 2.13 46 DNNVV giai đoạn từ năm 2013 - 2017
xi Cơ cấu dư nợ khách hàng DNNVV phân theo nhóm nợ giai đoạn Bảng 2.14 47 từ năm 2013 - 2017 Số lượng khách hàng DNNVV phân theo nhóm nợ giai đoạn từ Bảng 2.15 48 năm 2013 - 2017 Tình hình trích lập dự phòng của Chi nhánh giai đoạn từ năm Bảng 2.16 49 2013 - 2017 Doanh số giải ngân, thu nợ khách hàng DNNVV giai đoạn từ năm Bảng 2.17 50 2013 - 2017 Thống kê thu nhập từ khách hàng DNNVV giai đoạn từ năm Bảng 2.18 52 2013 - 2017 Bảng chọn mẫu theo phương pháp phân tầng của các DNNVV tại Bảng 2.19 55 Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn Bảng 2.20 Bảng điểm trung bình 56 Bảng 2.21 Bảng ý kiến đánh giá về quan hệ tín dụng 56 Bảng 2.22 Bảng ý kiến đánh giá về lý do bị từ chối khi vay vốn 57 Bảng 2.23 Bảng ý kiến đánh giá về quy định về Tài sản đảm bảo 57 Bảng 2.24 Bảng ý kiến đánh giá về quy trình, thủ tục vay vốn 59 Bảng 2.25 Bảng ý kiến đánh giá về chính sách hỗ trợ vốn 60 Bảng 2.26 Bảng ý kiến đánh giá về thái độ phục vụ của nhân viên ngân hàng 61 Bảng 2.27 Bảng ý kiến đánh giá về lãi suất, phí 62 Bảng 2.28 Bảng ý kiến đánh giá về chất lượng sản phẩm dịch vụ 62
xii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Tên Nội dung Trang Sơ đồ tổ chức hoạt động của BIDV Chi nhánh Nam Sài Hình 2.1 36 Gòn
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế, tạo thành hệ thống xương sống đối với hệ thống kinh tế xã hội. Trong những năm vừa qua, mặc dù có nhiều cố gắng tiếp cận nguồn vốn của các ngân hàng thương mại (NHTM) song DNNVV ở Việt Nam vẫn gặp phải những rào cản xuất phát từ chính các DNNVV: đó là tài sản bảo đảm khoản vay, năng lực tài chính, chiến lược kinh doanh, … Đồng thời các NHTM chưa đánh giá đúng mức vai trò của DNNVV đối với sự phát triển kinh tế xã hội. Trong khi đó, nguồn vốn tín dụng tại hệ thống NHTM Việt Nam vẫn rất dồi dào, mà ngân hàng thương mại chưa dám cho DNNVV vay với khối lượng lớn do sức nặng rủi ro. Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, hiện nước ta có khoảng gần 550.000 DNNVV, chiếm khoảng 98,1% tổng số DN đang hoạt động thực tế. Hàng năm các DNNVV đóng góp khoảng 40% GDP; 30% nộp ngân sách nhà nước, 33% giá trị sản lượng công nghiệp, 30% giá trị hàng hóa xuất khẩu và thu hút gần 60% lao động... Nhận thấy rõ vai trò, tiềm năng phát triển của các DNNVV, cũng như những khó khăn của khối DN này, Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã có nhiều động thái hỗ trợ DN thông qua Nghị quyết 35/NQ-CP ban hành ngày 16/05/2016 [14] về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020, Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28/04/2018 [9] về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh,.... Mới đây nhất, Luật Hỗ trợ DNNVV số 04/2017/QH14 ngày 12/06/2017 [4] đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 với các chính sách hỗ trợ chung cũng như các chương trình hỗ trợ mục tiêu... Đây là hành lang pháp lý quan trọng để các thành phần của nền kinh tế chung tay hỗ trợ cho sự phát triển mạnh mẽ DNNVV. Là một Chi nhánh trực thuộc hệ thống Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam (BIDV), Chi nhánh Nam Sài Gòn chính thức được thành lập vào năm 2010. Hoạt động tín dụng của Chi nhánh chiếm hơn 70% tổng quy mô tài sản của Chi nhánh và cũng là hoạt động tạo ra thu nhập chính cho Chi nhánh. Dư nợ
2 cho vay trung dài hạn chiếm gần 60% tổng dư nợ vay của Chi nhánh, cho vay DN lớn chiếm tỷ trọng cao. Hoạt động cho vay đối với DNNVV trong những năm qua chỉ chiếm trung bình khoảng dưới 15% tổng quy mô dư nợ vay của Chi nhánh. Thị phần của Chi nhánh còn nhỏ so với các Ngân hàng khác trên cùng địa bàn. Việc tiếp cận các DNNVV sẽ mang lại nhiều nguồn thu khác cho Chi nhánh bên cạnh hoạt động tín dụng như phát triển các dịch vụ thanh toán trong nước và quốc tế, mua bán ngoại tệ, phát triển các dịch vụ ngân hàng bán lẻ, … Mặc dù mảng thị trường của đối tượng là DNNVV còn khá rộng mở, tuy nhiên với mức độ cạnh tranh gay gắt giữa các NHTM khác và cả hệ thống Ngân hàng BIDV ở thị trường thành phố Hồ Chí Minh, nếu không có định hướng, chiến lực cụ thể và phù hợp thì Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn sẽ khó có thể mở rộng phạm vi hoạt động, tăng trưởng lợi nhuận và thị phần như mong muốn. Trên cơ sở đó, để có thể tăng trưởng quy mô tín dụng, gia tăng lợi nhuận đối với DNNVV trong điều kiện hỗ trợ ưu đãi về lãi suất, đơn giản hoá thủ tục vay vốn, nới rộng chính sách tín dụng với các DNNVV mà vẫn bảo đảm các điều kiện về an toàn vốn vay, Chi nhánh cần phải đánh giá lại thực trạng hoạt động cho vay đối với DNNVV tại Chi nhánh, tìm ra các điểm mạnh, điểm yếu trong công tác cấp tín dụng bên cạnh việc phân tích tiềm năng phát triển của các DNNVV để đưa ra các giải pháp phù hợp. Xuất phát từ thực tế này, tác giả đã chọn đề tài “Phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn” làm đề tài nghiên cứu. 2. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: - Đề tài nghiên cứu “Mở rộng cho vay đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Sơn La” của Lê Lan Hương (2013) [3] đã đưa ra những khó khăn của DNNVV trong việc tiếp cận nguồn vốn Ngân hàng, đưa ra các giải pháp để mở rộng tín dụng như nâng cao năng lực chuyên môn của nhân viên ngân hàng, nghiên cứu thế mạnh của các ngân hàng cạnh tranh, tăng cường tìm kiếm khách hàng tiềm năng. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ phân tích một cách chung chung chưa làm rõ các nhân tố tác động đến việc phát triển tín dụng đối với
3 DNNVV, chưa đưa ra các giải pháp để giải quyết các hạn chế đặc thù của DNNVV như tài sản đảm bảo, lịch sử hoạt động, … - Đề tài nghiên cứu “Hoạt động cho vay đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Đà Lạt của Vũ Thị Tuyết Trang (2012) [16] chủ yếu đưa ra các định hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động cho vay đối với DNNVV nhưng chưa đi sâu vào phân tích những nhân tố chính ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay và giải pháp để phát huy, cải thiện các nhân tố này để nâng cao hiệu quả cho vay đối với các DNNVV. - Đề tài nghiên cứu “Tín dụng đối với DNNVV của các NHTM cổ phần trên địa bàn Tp.HCM” của Võ Đức Toàn (2012) [15] đã nghiên cứu về thực trạng và đề ra các giải pháp mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng của các NHTM cổ phần đối với DNNVV trên địa bàn Tp.HCM, trong đó đề tài đã khảo sát các NHTM cổ phần liên quan đến tín dụng ngân hàng đối với DNNVV. Tuy nhiên, nghiên cứu tập trung nhiều vào phân tích, đánh giá về DNNVV, chưa đi sâu vào phân tích, đánh giá về hoạt động của ngân hàng đối với DNNVV, đồng thời các giải pháp chưa chi tiết để giải quyết vấn đề vốn cho DN và chất lượng tín dụng ngân hàng. - Đề tài nghiên cứu “Phát triển dịch vụ ngân hàng hỗ trợ phát triển DNNVV ở Việt Nam” của Nguyễn Minh Tuấn (2011) [10], tác giả đã đánh giá và đưa ra những giải pháp hoàn thiện và đa dạng hoá các dịch vụ ngân hàng thương mại tạo điều kiện giúp phát triển các DNNVV. - Đề tài nghiên cứu “Mở rộng và nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng của DNNVV” của Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (2009) [1], tác giả đã chỉ ra rằng thiếu vốn và khó tiếp cận nguồn vốn là một trong những cản trở lớn nhất trong quá trình phát triển của loại hình DNNVV ở Việt Nam hiện nay. Theo nghiên cứu này, tình trạng thiếu vốn và khó tiếp cận nguồn vốn của DNNVV xuất phát từ cả hai phía, bản thân DN và hệ thống ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ tập trung phân tích những rào cản đối với DNNVV trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng mà không đề cập đến các nguồn vốn cũng như những kênh cung ứng vốn khác mà trong thực tế, DNNVV có thể tiếp cận để giải quyết những khó
4 khăn về nguồn vốn của mình. - Đề tài nghiên cứu “Giải pháp mở rộng tín dụng của Ngân hàng Agribank trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” của Võ Việt Hùng (2009) [17], tác giả đã nghiên cứu thực trạng và đề ra các giải pháp để mở rộng tín dụng của Agribank trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, đề tài nghiên cứu chỉ tập trung phân tích thực trạng và đưa ra các giải pháp để mở rộng tín dụng chung của Agribank trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, chưa chú trọng nhiều đến chất lượng tín dụng. Nhìn chung, các nghiên cứu từ các luận văn hay bài viết của các tác giả trước đây đã nghiên cứu một số vấn đề về công tác mở rộng, phát triển tín dụng đối với DNNVV. Đến thời điểm hiện nay, chưa có một nghiên cứu nào về phát triển tín dụng đối với DNNVV nêu bật được đặc điểm hoạt động, vai trò, tiềm năng phát triển của DNNVV trước những chính sách, khung pháp lý mới được Chính phủ và NHNN ban hành để hỗ trợ DNNVV, kết hợp phát triển tín dụng đi đôi với việc đảm bảo chất lượng tín dụng. Đặc biệt tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: 3.1. Mục tiêu tổng quát: Phân tích thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. 3.2. Mục tiêu cụ thể: Phân tích, đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển tín dụng đối với DNNVV của Ngân hàng Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. Rút ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. Từ các hạn chế trong việc phát triển tín dụng, luận văn đưa ra được các giải pháp nhằm phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. 4. Câu hỏi nghiên cứu: Để đạt được những mục tiêu nghiên cứu trên, luận văn trả lời một số câu hỏi sau:
5 - Thực trạng hoạt động tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn đang diễn ra như thế nào? - Những hạn chế và nguyên nhân nào dẫn đến cản trở sự phát triển của tín dụng đối với DNNVV nào tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn? - Những giải pháp nào để Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn phát triển tín dụng đối với DNNVV trong thời gian tới? 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: * Đối tượng nghiên cứu: Phát triển tín dụng đối với DNNVV tại NHTM. * Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. - Về thời gian: Đề tài nghiên cứu dựa vào các số liệu thứ cấp được thu thập từ năm 2013 đến năm 2017. Phần phân tích chỉ tiêu định tính sử dụng các dữ liệu sơ cấp có được từ khảo sát thực tế, khảo sát tiến hành từ tháng 6/2018 đến 9/2018. - Khách thể nghiên cứu: khách hàng DNNVV của Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. 6. Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp thống kê mô tả: Thu thập và xử lý, phân tích, đánh giá, so sánh, đối chiếu thông tin từ ngân hàng, nguồn sách báo, các phương tiện truyền thông, thông tin thương mại, các tổ chức hiệp hội,... kết hợp với đồ thị, bảng biểu minh họa để tăng tính trực quan cho đề tài. Phương pháp khảo sát: Tổng hợp kết quả có được từ việc lấy ý kiến từ các DNNVV đang có tài khoản tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. Đối tượng khảo sát: Khách hàng DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. Kích cỡ mẫu khảo sát: 200 khách hàng DNNVV. Cách thức khảo sát: Khảo sát thực tế, phỏng vấn trực tiếp khách hàng DNNVV.
6 7. Nội dung nghiên cứu Với mục tiêu và phương pháp luận được trình bày ở những nội dung trên, nội dung nghiên cứu của luận văn như sau: - Hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm những lý luận cơ bản liên quan đến đề tài; - Nghiên cứu thực trạng và tiềm năng phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn. Từ đó tìm ra các thành tựu, hạn chế và các nguyên nhân dẫn dẫn đến sự hạn chế trong việc cấp tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh. - Từ kết quả nghiên cứu thực trạng, luận văn đưa ra hệ thống giải pháp phát triển tín dụng đối với các DNNVV tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn để vừa tăng trưởng quy mô tín dụng mà vẫn đảm bảo các hệ số an toàn vốn vay, tối đa hoá lợi nhuận. 8. Đóng góp của đề tài: Xuất phát từ những vấn đề hạn chế, những nguyên nhân khách quan và chủ quan trong quan hệ tín dụng giữa Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn với các DNNVV, cùng với tình hình kinh tế xã hội, chính sách của Chính phủ đối với DNNVV từ năm 2013 đến năm 2017, luận văn có những định hướng cho Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn tăng trưởng thị phần tín dụng đối với DNNVV. Những giải pháp trong luận văn được đề xuất căn cứ vào thực trạng, phù hợp với địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời phù hợp với chiến lược phát triển kinh doanh của Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn, là cơ sở để ban lãnh đạo có cái nhìn đúng đắn hơn về giá trị và hiệu quả khi phát triển tín dụng đối với DNNVV. 9. Bố cục của luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn chia thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận phát triển tín dụng đối với DNNVV tại các NHTM. Chương 2: Thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn. Chương 3: Giải pháp phát triển tín dụng đối với các DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn.