Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính, hiệu quả quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2018, nêu rõ kết quả đạt được, các vấn đề còn tồn tại và làm rõ những nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại, từ đó đề xuất những giải pháp cho công tác quản lý Tài chính ở Bộ CHQS tỉnh Long An và các đơn vị dự toán trong Quân đội trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An

i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tác giả. Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Số liệu có nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng. Tôi chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình. Học viên thực hiện luận văn Đặng Thành Việt
ii LỜI CẢM ƠN Qua suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tác giả đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báo tận tình của quý thầy cô, đồng nghiệp và các bạn. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tác giả xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám hiệu và quý thầy cô của Khoa Tài chính Quản trị, Phòng Sau đại học Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn thạc sĩ. Trước hết xin cảm ơn quý thầy cô trong Hội đồng chấm luận văn đã cho tác giả những đóng góp quý báu để hoàn chỉnh luận văn này. Đây được xem là một trong những vấn đề cơ bản, với những kiến thức thực tiễn, thiết thực hơn trong quá trình học tập, công tác Tại Bộ CHQS tỉnh Long An và học tập tại Trường Đại học Kinh tế Công Nghiệp Long An. Tác giả xin cảm ơn tới Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An, Khoa Tài chính Học viện Hậu cần / Bộ Quốc phòng đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Đặc biệt xin chân thành cảm ơn Thầy giáo TS Nguyễn Kim Chung, người thầy kính mến đã hết lòng giúp đỡ, động viên, tận tình hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn . Chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã cổ vũ, động viên tác giả trong suốt quá trình học, làm việc và hoàn thành luận văn thạc sĩ kinh tế. Long An, ngày 29 tháng 11 năm 2019 Tác giả luận văn Đặng Thành Việt
iii TÓM TẮT LUẬN VĂN Những năm gần đây, nhiệm vụ của Ban Tài chính trực thuộc Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An đã xây dựng dự toán Ngân sách đúng định hướng, đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra, công tác làm tham mưu cho Đảng ủy Bộ CHQS tỉnh về chấp hành Ngân sách, lập dự toán phân bổ Ngân sách sát, đúng. Quản lý tài chính là nhiệm vụ tất yếu xuất phát từ chức năng của Tài chính Quân đội, từ yêu cầu khách quan của quá trình điều hành hoạt động của hệ thống Tài chính Quân đội. Tích lũy, đúc kết kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Cho đến nay chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu sâu về quản lý tài chính ở Bộ CHQS tỉnh Long An - Bộ Tư lệnh Quân khu 7. Vì vậy tác giả chọn đề tài “Quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An” làm luận văn thạc sĩ kinh tế để giải quyết một trong những vấn đề cần thiết hiện nay tại đơn vị. Những đóng góp của luận văn Luận văn đã làm rõ các nội dung như: Thứ nhất, trình bày được cơ sở lý luận, đưa ra được ưu, nhược điểm về bộ máy tổ chức và công tác quản lý tài chính, hiệu quả quản lý Tài chính ở đơn vị dự toán trong Quân đội. Thứ hai, phân tích lý luận về đề tài chỉ ra các tiêu chí đánh giá, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An và các đơn vị dự toán trong Quân đội. Ba là, phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính, hiệu quả quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2018, nêu rõ kết quả đạt được, các vấn đề còn tồn tại và làm rõ những nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại, từ đó đề xuất những giải pháp cho công tác quản lý Tài chính ở Bộ CHQS tỉnh Long An và các đơn vị dự toán trong Quân đội trong thời gian tới.
iv ABSTRACT In recent years, the task of the Finance Committee under the Military Command of Long An Province has been to formulate a budget plan in the right direction, to achieve the set goals, requirements and to act as a counselor for the Party Committee of the Ministry. Provincial Military Headquarters on the execution of the Budget, setting up the estimates of budget allocation closely and correctly. Financial management is an indispensable task stemming from the function of Military Finance, from the objective requirements of the operating process of the Military Financial system. Accumulate and summarize experience to improve financial management efficiency at the Military Command of Long An Province to meet the mission requirements in the new situation. So far there is no scientific research on financial management in the Ministry of Military Headquarters of Long An Province - Military Region 7 Command. Therefore, the author chooses the topic "Financial Management at Military Command Long An province ”to do a master's thesis in economics to solve one of the current problems at the unit. The contributions of the thesis The thesis has clarified the following contents: Firstly, presenting the theoretical basis, giving the pros and cons about the organizational structure and financial management, the effectiveness of financial management in the estimation unit in the Army. Secondly, theoretical analysis of the topic points out the evaluation criteria, factors affecting the efficiency of financial management and improving the efficiency of financial management at the Military Command of Long An Province and the Estimated units in the Army. Thirdly, analyze and assess the current situation of financial management, financial management efficiency at the Military Command of Long An province in the period of 2016 - 2018, stating the achieved results, outstanding issues. and
v clarify the main causes of the existence, thereby proposing solutions for the financial management work in the Military Ministry of Long An Province and the estimating units in the Army in the near future. MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................................ii TÓM TẮT LUẬN VĂN................................................................................................................iii ABSTRACT ..................................................................................................................................... v MỤC LỤC ......................................................................................................................................vv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................................... x
vi DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ ......................................................................................xx LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................................. 1 1. Sự cần thiết của đề tài: .................................................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu: .................................................................................................................... 2 . Đối tượng nghiên cứu ................................................................................................................... 2 4. Phạm vi nghiên cứu....................................................................................................................... 2 5. Một số câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................................... 2 6. Những đóng góp của luận văn: .................................................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu:............................................................................................................. 3 8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu: .................................................................................................... 4 9. Cấu trúc luận văn: ......................................................................................................................... 4 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở ĐƠN VỊ DỰ TOÁN QUÂN ĐỘI ....................................................................................................................................... 6 1.1. Tài chính đơn vị dự toán Quân đội ...................................................................................... 6 1.1.1. Các khái niệm: ......................................................................................................................... 6 1.1.2. Đặc điểm, hoạt động của tài chính đơn vị dự toán Quân đội ............................................. 9 1.1. . Nhiệm vụ của tài chính đơn vị dự toán ...............................................................................12 1.2. Quản lý tài chính ở đơn vị dự toán Quân đội ...................................................................13 1.2.1 Khái niệm về quản lý tài chính ở đơn vị dự toán ................................................................13 1.2.2. Quản lý quy trình ngân sách nhà nước ...............................................................................14 1.2. . Nội dung quản lý tài chính ở Đơn vị dự toán Quân đội ....................................................17 1.3. Quản lý các khoản chi chính sách xã hội ........................................................................190 1.4. Yêu cầu quản lý tài chính ở đơn vị dự toán trong Quân đội.......................................201 1.5. Sự cần thiết tăng cường quản lý tài chính ở đơn vị dự toán trong Quân đội ..........223 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..........................................................................................................248 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỘ CHỈ HUY QUÂN SỰ TỈNH LONG AN ....................................................................................................................29 2.1. Khái quát sự hình thành và phát triển của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An .......259 2.1.1. Chức năng và nhiệm vụ của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An ....................................259
vii 2.1.2. Tổ chức biên chế ...................................................................................................................30 2.1. . Cơ chế quản lý tài chính:......................................................................................................31 2.2. Thực trạng quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018......................................................................................................................................32 2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý và phân cấp quản lý tài chính ..................................................328 2.2.2. Lập dự toán ngân sách ..........................................................................................................35 2.2. . Quản lý cấp phát, thanh toán kinh phí ................................................................................40 2.2.4. Quyết toán ngân sách............................................................................................................44 2.2.5. Hoạt động kế toán, kiểm tra tài chính và kiểm toán ..........................................................47 2.3. Đánh giá chung về Hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2018. ...........................................................................................................48 2. .1. Kết quả đạt được ...................................................................................................................48 1.2.3. Hạn chế và nguyên nhân ......................................................................................................50 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................................53 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỘ CHỈ HUY QUÂN SỰ TỈNH LONG GIAI ĐOẠN 2020 - 2025 ...................................................54 3.1. Xây dựng mục tiêu, nội dung nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An. ..........................................................................................................54 3.1.1. Mục tiêu thực hiện quản lý tài chính của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An .................55 3.1.2. Nội dung thực hiện quản lý tài chính ..................................................................................56 3.2. Giải pháp nâng cao Hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An ...........................................................................................................................................57 .2.1. Phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng và chỉ huy các cấp trong đơn vị về quản lý tài chính..........................................................................................................................57 3.2.2. Nâng cao hiệu quả quản lý quy trình ngân sách ................................................................61 .2. . Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan tài chính và các ngành nghiệp vụ; nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong quản lý tài chính ................................................66 3.2.4. Tăng cường kiểm soát chi, kiểm tra, thanh tra tài chính ...................................................66
viii 3.2.5. Củng cố vai trò kế toán, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính..................................................................................................................................................72 3.2.6. Kiện toàn ngành Tài chính đơn vị vững mạnh toàn diện, đẩy mạnh phong trào thi đua xây dựng “đơn vị quản lý Tài chính tốt”................................................................................74 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ............................................................................................................78 KẾT LUẬN ....................................................................................................................................79 TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................................81
ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung diễn giải BTL Bộ Tư lệnh Bộ CHQS Bộ chỉ huy quân sự BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế BQP Bộ Quốc phòng CNV Công nhân viên CNVQP Công nhân viên quốc phòng DTNS Dự toán ngân sách ĐVDT Đơn vị dự toán HSQ-BS Hạ sĩ quan - Binh sĩ KBNN Kho bạc nhà nước NN Nhà nước NS Ngân sách NSNN Ngân sách nhà nước NSQP Ngân sách quốc phòng Ban CHQS Ban chỉ huy Quân sự QĐ Quân đội QĐND Quân đội nhân dân UBND Ủy ban nhân dân QN Quân nhân QNCN Quân nhân chuyên nghiệp QTNS Quyết toán ngân sách XDCB Xây dựng cơ bản
x DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ 1.Danh mục bảng STT TÊN BẢNG TRANG Bảng 2.1. Kết quả lập dự toán chi ngân sách giai đoạn 2016 - 01 35 2018 Bảng 2.2: Phân bổ dự toán ngân sách cho các ngành, đơn vị giai 02 40 đoạn 2016 - 2018 Bảng 2.3: Tình hình thực hiện dự toán ngân sách giai đoạn 2016 03 46 - 2018. 2. Danh mục biểu đồ STT TÊN BIỂU ĐỒ TRANG Biểu đồ 2.1. Kết quả lập dự toán chi ngân sách giai đoạn 2016 - 01 36 2018 Biểu đồ 2.2. So sánh quân số thực hiện quân số dự toán ngân 02 38 sách Biểu đồ 2.3. Tình hình thực hiện dự toán ngân sách giai đoạn 03 47 2016 - 2018
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài: Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An trực thuộc Bộ Tư lệnh Quân khu 7, Trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc Quân khu 7 được kiện toàn và mở rộng thêm Long An, TP. Hồ Chí Minh; tỉnh Long An về vị trí địa lý là một lá chắn án ngữ giữa miền Tây Nam bộ, miền Đông Nam bộ, Sài Gòn Gia Định, giáp biển Cần Giờ với biên giới Vương quốc Campuchia. Long An có Đồng Tháp Mười rộng lớn, vùng “đám lá tối trời” ở hạ lưu sông Vàm cỏ. Bộ CHQS tỉnh Long An có 15 Ban CHQS cấp huyện trực thuộc bao gồm 13 huyện, 01 thành phố, 01 thị xã; 192 Ban CHQS xã, phường (166 xã, 12 phường, 14 thị trấn); 01 trung đoàn trực thuộc; Trường Quân sự tỉnh và đội K7 . Là đơn vị sẵn sàng chiến đấu nơi tuyến đầu của Tổ quốc có nhiệm vụ chính trị trung tâm làm tham mưu cho Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và chính quyền địa phương quản lý, bảo vệ đường biên giới Quốc gia dài 1 7,7 Km tiếp giáp nước bạn Campuchia, trấn áp các loại tội phạm, xây dựng biên giới hòa bình - hữu nghị - phát triển, giữ gìn an ninh trật tự an toàn xã hội cho quần chúng nhân dân . Nhìn chung qua các năm gần đây, nhiệm vụ của Bộ CHQS tỉnh có sự phát triển cả về yêu cầu tính chất nhiệm vụ. Quản lý Tài chính là nhiệm vụ tất yếu xuất phát từ chức năng của Tài chính Quân đội, từ yêu cầu của quá trình điều hành hoạt động của hệ thống Tài chính Quân đội, cũng như kịp thời bảo đảm thực hiện nhiệm vụ thường xuyên và khi có tình huống đột xuất xảy ra. Thông qua công tác Quản lý Tài chính, các ngành, các đơn vị nắm được thực trạng tình hình Tài chính và những thông tin cần thiết; trên cơ sở đó có những biện pháp tác động tích cực tới các đối tượng quản lý, làm cho quá trình phân phối, sử dụng các nguồn Tài chính và các nguồn Ngân sách khác đạt hiệu quả tốt; chức năng của Tài chính được thực hiện và phát huy vai trò trong thực tiễn; góp phần thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của đơn vị. Tích lũy, đúc kết kinh nghiệm quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong điều kiện hội nhập kinh tế Quốc tế, Liên minh Quân sự trong khu vực Asean và trên thế giới. Cho đến nay chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu chuyên sâu về quản lý Tài chính ở Bộ chỉ huy quân
2 sự tỉnh Long An . Vì vậy đề tài nghiên cứu “Quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An” là cần thiết, có ý nghĩa về cả lý luận và thực tiễn. Tác giả xác định đề tài này để thực hiện luận văn thạc sĩ kinh tế. 2. Mục tiêu nghiên cứu: Qua quá trình nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An, xây dựng và hoàn thiện yêu cầu quản lý Tài chính của lực lượng vũ trang là cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Lý luận cơ bản hiệu quả quản lý Tài chính ở đơn vị dự toán Quân đội; - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ nhân viên Tài chính của các huyện trên địa bàn tỉnh quản lý tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2018; - Biện pháp hướng đến làm đổi mới, tăng cường, hoàn thiện hiệu quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An. . it ng nghiên cứu Quản lý tài chính ở đơn vị dự toán Quân đội và thực tiễn quản lý tài chánh tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An. 4. Phạm vi nghiên cứu Hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2018. 5. Một s câu hỏi nghiên cứu Bước vào phân tích những mục tiêu đã đề ra, đề tài đưa ra một số câu hỏi nghiên cứu bao gồm: - Thực trạng Quản lý Tài chính tại Bộ CHQS tỉnh Long An như thế nào? - Những khó khăn, bất cập và hạn chế trong điều hành quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An là gì? - Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An có những kiến nghị và giải pháp như thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý Tài chính trong thời gian tới?
3 6. Những đóng góp của luận văn: Về ph ơng diện khoa học: Khái quát cơ sở lý luận, đưa ra được ưu nhược điểm những nghiên cứu trước đó về Tài chính đơn vị dự toán, quản lý tài chính và hiệu quả quản lý tài chính ở đơn vị dự toán trong Quân đội. Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích lý luận về đề tài chỉ ra các tiêu chí đánh giá, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ CHQS tỉnh Long An và các đơn vị dự toán trong Quân đội. Về ph ơng diện thực tiễn: Trên cơ sở nghiên cứu quá trình tổng hợp, xem xét thực trạng quản lý tài chính, hiệu quả quản lý tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2018, nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại, từ đó đề xuất một số giải pháp cho công tác quản lý tài chính tại Bộ CHQS tỉnh Long An và các đơn vị dự toán Quân đội trong giai đoạn mới. Từng bước hoàn thiện và nâng cao hiệu quả quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An nhằm xây dựng quy trình quản lý Tài chính Quân đội được thực hiện đúng chức năng, hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao góp phần xây dựng và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Đây là tài liệu tham khảo đối với những ai quan tâm đến “Quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An”. Xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại, góp phần vào công cuộc xây dựng quê hương giàu đẹp, đất nước phồn vinh. 7. Phương pháp nghiên cứu: Tác giả dùng phương pháp định tính cụ thể bao gồm các phương pháp sau: - Phương pháp kế thừa lý luận cơ bản, trình bày cơ sở lý luận, đưa ra được ưu, nhược điểm về bộ máy tổ chức và công tác quản lý Tài chính. Từ đó đánh giá được hiệu quả quản lý Tài chính ở đơn vị dự toán trong Quân đội. - Phương pháp thống kê phân tích, phân loại số liệu thực tế nhằm chỉ ra các tiêu chí đánh giá, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý Tài chính và nâng cao hiệu quả quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Long An và các đơn vị dự toán trong Quân đội.
4 - Phương pháp kết hợp giữa lý luận và thực tiễn để đề xuất giải pháp hữu ích, tổng hợp, đối chiếu để đánh giá kết quả thực trạng quản lý tài chính, hiệu quả quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2015 - 2019, nêu rõ kết quả đạt được, các vấn đề còn tồn tại và làm rõ nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại, từ đó đề xuất giải pháp cho công tác quản lý Tài chính ở các đơn vị dự toán Quân đội trong thời gian tới. 8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu. Lưu Sỹ Quý - Cục trưởng - Cục Tài chính/BQP, Đổi mới cơ chế quản lý Tài chính Quân đội theo Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, Đăng trên tạp chí Tài chính Quân đội, số 05/2018; Lê Văn Thuận - phó Cục trưởng - Cục Tài chính/BQP. Kết quả bước đầu thực hiện cơ chế Quản lý Tài chính mới trong Quân đội, Đăng trên tạp chí Tài chính Quân đội, số 04/2019; Nguyễn Huy Tranh, 2014. Quản lý Nhà nước hoạt động có thu tại các đơn vị dự toán Quân đội, luận văn thạc sỹ. Học viện quân sự Tp.HCM Tham khảo các công trình nghiên cứu tương tự ở các tạp chí, báo chuyên ngành như: Tạp chí Tài chính Quân đội, Viện nghiên cứu Học viện Hậu cần Bộ Quốc phòng, Tạp chí Quân đội nhân dân... 9. C u tr c luận văn: Ngoài lời mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn được kết cấu thành ba chương: Chương 1: Lý luận cơ bản về quản lý Tài chính ở đơn vị dự toán quân đội. Chương 2: Thực trạng quản lý Tài chính tại Bộ CHQS tỉnh Long An. Chương : Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Tài chính tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An giai đoạn 2020 - 2025.
5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở ĐƠN VỊ DỰ TOÁN QUÂN ĐỘI 1.1. Tài chính đơn vị dự toán Quân đội 1.1 .1. Các khái niệm: 1.1.1.1. Tài chính Quân đội Tài chính QĐ là một bộ phận của tài chính Nhà nước, mọi hoạt động của tài chính QĐ nói chung đều phải tuân theo các nguyên tắc, chế độ, thể lệ cơ bản về kinh tế - Tài chính và phụ thuộc vào khả năng Tài chính của Nhà nước. Song hoạt động Tài chính QĐ cũng có những đặc điểm riêng, có hệ thống tổ chức hợp lý, thực hiện những nội dung nhiệm vụ cụ thể nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu thắng lợi, tham gia xây dựng kinh tế và thực hiện các nhiệm vụ khác được Đảng, Nhà nước giao. Trích từ điển Bách khoa quân sự: “Tài chính Quân đội là bộ phận của Kinh tế - Quân sự bao gồm những hoạt động quản lý và bảo đảm tài chính cho các đơn vị Quân đội. Nhiệm vụ chủ yếu: Lập dự toán Ngân sách, cấp phát, sử dụng và thanh quyết toán Ngân sách; quản lý vốn và tài sản Quân đội; tổ chức công tác kế toán, thống kê và thực hiện một số nghiệp vụ về kho bạc, Ngân hàng; thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động tài chính của các ngành, các đơn vị và tổ chức kinh tế trong Quân đội. Hệ thống tài chính Quân đội được xây dựng theo tổ chức của Quân đội, từ BQP đến đơn vị cơ sở”. Các quy định chung về điều lệ công tác Tài chính Quân đội nhân dân Việt Nam ban hành kèm theo quyết định số 27/2007/QĐ-BQP ngày 14/02/2007 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng: Tài chính Quân đội nhân dân Việt Nam được tiến hành trên cơ sở Luật Ngân sách Nhà nước, các quy định của Pháp luật về lĩnh vực Tài chính của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Nhiệm vụ của Tài chính Quân đội bao gồm: Lập dự toán Ngân sách Nhà nước; Chấp hành Ngân sách Nhà nước; Tổ chức bộ máy quản lý vốn và tài sản và thực hiện nghiệp vụ về kho bạc, ngân hàng có liên quan; Tài chính Quân đội đặc dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy Quân sự Trung ương,
6 sự chỉ huy chỉ đạo trực tiếp của Bộ trưởng Quốc phòng, đảng ủy , chỉ huy đơn vị chịu trách nhiệm trước đảng ủy, chỉ huy đơn vị cấp trên về công tác Tài chính của đơn vị mình. Nghiên cứu giáo trình Lý thuyết Tài chính: “Tài chính thể hiện ra là sự vận động của vốn tiền tệ diễn ra ở mọi chủ thể trong xã hội. Nó phản ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh tế nảy sinh trong phân phối các nguồn tài chính thông qua việc tạo lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng các nhu cầu khác nhau của các chủ thể trong xã hội”. Nguồn tài chính là khả năng tài chính mà các chủ thể trong xã hội có thể khai thác sử dụng nhằm thực hiện các mục đích của mình. Kết quả của quá trình phân phối các nguồn tài chính là sự hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ nhất định. Tất cả các quan hệ tài chính và vốn bằng tiền do QĐ quản lý và sử dụng, chủ yếu bao gồm: kinh phí thuộc NSNN cấp bao gồm kinh phí Quốc phòng và kinh phí Quân sự địa phương, Tài chính doanh nghiệp Quốc phòng, các nguồn lực tự huy động tại các cơ quan, đơn vị. Từ những vấn đề nêu trên có thể rút ra: Tài chính QĐ là tổng thể các quan hệ tài chính trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau của QĐ, bảo đảm cho QĐ tham gia vào quá trình phân phối và phân phối lại sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân dưới hình thức giá trị nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của QĐ. 1.1.1.2. Đơn vị dự toán Cập nhật tài liệu Tài chính dự toán của Học viện Hậu cần: “Đơn vị dự toán QĐ là những đơn vị chủ yếu làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu… được bảo đảm tài chính để thực hiện nhiệm vụ từ nguồn Ngân sách chi cho Quốc phòng là cơ bản”. Trích Từ điển bách khoa quân sự Việt nam: “Đơn vị dự toán là cơ quan, đơn vị trực tiếp nhận, phân phối và sử dụng các khoản tiền được cấp phát từ quỹ NSNN. Có nhiệm vụ và quyền hạn trong việc thiết lập DTNS thuộc phạm vi trách nhiệm; phân bổ DTNS cho đơn vị cấp dưới và tổ chức thực hiện DTNS được giao; tổ chức thực hiện công tác kế toán, quyết toán Ngân sách của cấp mình và các đơn vị cấp dưới; hướng dẫn kiểm tra việc thực hiện thu, chi Ngân sách và xét duyệt báo cáo QTNS của các đơn vị dự toán cấp dưới trực thuộc”.
7 Đơn vị dự toán trong QĐ (gọi tắt là ĐVDT) được xem là những đơn vị thụ hưởng NSNN trong QĐ, đơn vị dự toán Ngân sách. Nghị định số 10/2014/NĐ-CP ngày 07 tháng 01 năm 2004 của Chính phủ quy định các ĐVDT thuộc BQP gồm: - BQP là đơn vị dự toán cấp 1, quan hệ trực tiếp với Bộ Tài chính. - Quân khu, Quân đoàn, Quân chủng, Binh chủng, Tổng cục và các đơn vị tương đương là các ĐVDT cấp 2, quan hệ trực tiếp với ĐVDT cấp 1. - Sư đoàn và đơn vị tương đương (Bộ CHQS tỉnh) là ĐVDT cấp , quan hệ trực tiếp với ĐVDT cấp 2. - Riêng học viện, nhà trường trực thuộc Bộ là ĐVDT cấp , được quan hệ trực tiếp với ĐVDT cấp 1. - Trung đoàn và đơn vị tương đương (Ban CHQS huyện) là ĐVDT cấp 4, quan hệ trực tiếp với ĐVDT cấp . Trung đoàn độc lập là ĐVDT cấp 4, được quan hệ trực tiếp với ĐVDT cấp 2. Các đơn vị cấp phân đội không có Ngân sách độc lập, là cấp dự toán chi tiêu cơ sở, kế toán thực hiện ghi chép việc nhận kinh phí do cấp trên cấp và thanh quyết toán kinh phí với cấp trên. 1.1.1.3. Tài chính đơn vị dự toán Quân đội Tài chính ĐVDT thuộc lĩnh vực tài chính công, nó phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế nảy sinh trong quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ công nhằm thực hiện các chức năng của QĐ và đáp ứng các nhu cầu lợi ích chung của xã hội. Thực hiện nguyên tắc cấp phát tài chính ĐVDT Quân đội theo phương pháp cấp phát không hoàn trả trực tiếp, bảo đảm nhu cầu chi của đơn vị, không phụ thuộc vào việc các hoạt động của đơn vị có mang lại các khoản thu cho NSNN hay không. Hệ thống tài chính QĐ là tổng thể các quan hệ tài chính trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau của QĐ, nhưng thống nhất với nhau về phương thức hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ nhất định với bộ máy quản lý tương ứng kèm theo. Các lĩnh vực hoạt động của QĐ có những quan hệ tài chính phát sinh tương ứng phù hợp với những lĩnh vực đó. Tổng hợp các quan hệ tài chính trong từng lĩnh vực hình thành các bộ phận tài chính trong hệ thống Tài chính QĐ.
8 Tài chính ĐVDT Quân đội là các quan hệ Tài chính - Ngân sách từ Bộ Quốc phòng, qua các đơn vị từ cấp quân khu, quân chủng, binh chủng, quân đoàn, tổng cục, Học viện, nhà trường, bệnh viện trực thuộc Bộ đến các đơn vị cấp cơ sở, cấp phân đội; là một bộ phận của hệ thống Tài chính QĐ. Là hệ thống các luồng chuyển dịch giá trị, các luồng vận động và chuyển hoá các nguồn Tài chính trong quá trình phân phối để tạo lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm thực hiện nhiệm vụ thường trực sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện chiến đấu, công tác, tham gia lao động sản xuất làm kinh tế, tạo nguồn thu tài chính để cải thiện, nâng cao đời sống của bộ đội và bổ sung kinh phí hoạt động. 1.1.2. ặc điểm, hoạt động của tài chính đơn vị dự toán Quân đội 1.1.2.1. Đặc điểm của tài chính đơn vị dự toán Quân đội ĐVDT Quân đội là một bộ phận của tài chính QĐ, mang đặc điểm của tài chính QĐ. Được biểu hiện cụ thể ở ĐVDT trong QĐ, đó là: - Các hoạt động chủ yếu của Tài chính ĐVDT trong QĐ là quản lý và sử dụng NSNN bảo đảm cho việc thực hiện các nhiệm vụ của đơn vị. Tổng thể các đặc điểm này đòi hỏi công tác Tài chính ĐVDT phải quán triệt và thực hiện tốt nguyên tắc tiết kiệm, chấp hành nghiêm các chế độ, chính sách, tiêu chuẩn, định mức; xác định nhu cầu tài chính không thể thoát ly khả năng chi của NSNN cho Quốc phòng, khả năng bảo đảm của đơn vị cấp trên. Chi tiêu sử dụng Ngân sách phải thực hiện đúng chỉ tiêu, nội dung DTNS được duyệt. Công tác quản lý phải tuân thủ chế độ, tiêu chuẩn, chính sách, nguyên tắc, thể lệ được quy định trong các văn bản pháp qui của Nhà nước, của QĐ. Đồng thời đánh giá hiệu quả công tác Tài chính ĐVDT trong QĐ phải xuất phát từ mục tiêu hoàn thành nhiệm vụ quân sự và theo mối tương quan: với một chi phí nhất định, nhiệm vụ được hoàn thành ở mức cao nhất, hoặc hoàn thành nhiệm vụ với mức chi phí thấp nhất. Vai trò, mục tiêu của Tài chính ĐVDT trong QĐ là đáp ứng tốt nhất nhu cầu tài chính cho việc xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, góp phần xây dựng QĐ cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại đủ sức hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ quân sự và Quốc phòng, Quốc phòng kết hợp với kinh tế, kinh tế kết hợp với Quốc phòng, nguồn bảo đảm chủ yếu do NSNN cấp.
9 - Có thể nói Tài chính ĐVDT Quân đội là một phạm trù kinh tế, quân sự, bị chi phối bởi các quy luật kinh tế và các quy luật chiến tranh. - Tài chính ĐVDT Quân đội trước hết chịu sự tác động của các quy luật kinh tế như: Quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh, quy luật lưu thông tiền tệ… như một tất yếu khách quan vì tài chính ĐVDT trong QĐ là một bộ phận của tài chính QĐ, thuộc hệ thống tài chính Nhà nước; là hệ thống các quan hệ phân phối dưới hình thức giá trị nhằm phục vụ cho hoạt động quân sự. - Tài chính ĐVDT trong QĐ chịu sự chi phối của các hoạt động quân sự, của quy luật chiến tranh vì tài chính ĐVDT trong QĐ phục vụ cho hoạt động quân sự. Tính chất, đặc thù của hoạt động quân sự như: tính mệnh lệnh, tính cơ mật, quyết liệt và cơ động cao, tính đặc trưng của cơ cấu tổ chức, môi trường hoạt động đặc biệt…ảnh hưởng và chi phối một cách trực tiếp, toàn diện các mặt hoạt động Tài chính ĐVDT trong QĐ. Hoạt động Tài chính ĐVDT trong QĐ phải lấy việc hoàn thành nhiệm vụ quân sự là mục tiêu hàng đầu, song không phải chi tiêu với bất cứ giá nào; tổ chức quản lý phải phù hợp với yêu cầu hoạt động quân sự và thích ứng với bảo đảm theo từng cấp chiến lược, chiến dịch, chiến thuật, trong tình huống khẩn trương có thể bảo đảm vượt cấp. Căn cứ vào Điều lệ công tác Tài chính QĐND Việt Nam quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn về công tác Tài chính của chỉ huy đơn vị, thủ trưởng ngành nghiệp vụ bảo đảm vật chất và người phụ trách cơ quan Tài chính các cấp tạo ra cơ sở cho sự kết hợp trong phân cấp quản lý. Đặc điểm này ảnh hưởng trực tiếp đến phương thức tổ chức và quản lý việc phân phối, cấp phát, chi tiêu sử dụng, thanh quyết toán Tài chính trong đơn vị. Nhằm nâng cao vai trò của các ngành bảo đảm vật chất được phát huy, tăng cường tính tập trung, thống nhất trong bảo đảm và quản lý đối với phạm vi toàn quân. Hệ thống bảo đảm và quản lý Tài chính ĐVDT trong Quân đội được xây dựng trên cơ sở kết hợp giữa phân cấp theo ngành, bảo đảm vật chất và theo đơn vị sử dụng từng cấp. Quyền quản lý, sử dụng tổng hợp các nguồn tài chính trên cơ sở tuân thủ chế độ, chính sách chung của đơn vị từng cấp được thực hiện nhằm phát huy tính tích cực chủ động và trách nhiệm cụ thể của đơn vị từng cấp. 1.1.2.2. Chu trình của tài chính đơn vị dự toán Quân đội
10 Hoạt động chủ yếu của Tài chính ĐVDT là quản lý và sử dụng Ngân sách Nhà nước bảo đảm cho việc thực hiện các nhiệm vụ của đơn vị, nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu tài chính cho việc xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng QĐ cách mạng, chính qui, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đủ sức hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ Quân sự và Quốc phòng; Quốc phòng kết hợp với kinh tế, kinh tế kết hợp với Quốc phòng. Được thể hiện cụ thể thông qua: *. Hoạt động thu (tạo lập quỹ tiền tệ tập trung) - Ngân sách Nhà nước cấp: Đây là hoạt động tài chính chủ yếu để hình thành nên quỹ tiền tệ tập trung ở đơn vị, bảo đảm nhu cầu tài chính cho đời sống, sinh hoạt của bộ đội và thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Được thực hiện thông qua quy trình NSNN trong QĐ. - Thu BHXH: BHXH, BHYT quân nhân, CNVQP phải nộp theo Luật BHXH. Quỹ BHXH trong các ĐVDT trong Quân đội được quản lý tập trung, thống nhất theo qui chế quản lý tài chính của Nhà nước, BQP và được sử dụng đúng mục đích nhằm bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHXH. - Thu từ hoạt động sản xuất, xây dựng kinh tế… trên cơ sở hoàn thành nhiệm vụ được giao, không trái với Pháp luật và Điều lệnh quản lý bộ đội, tạo nguồn thu tài chính bổ sung kinh phí cải thiện đời sống bộ đội và đóng góp một phần cho NSNN. Đơn vị phải quản lý chặt chẽ mọi khoản thu, tính toán và phản ánh kịp thời, đầy đủ các khoản thu trong quá trình sản xuất, làm kinh tế. - Các khoản thu khác: Thu từ thanh lý, nhượng bán tài sản chuyên dùng phục vụ Quốc phòng, tài sản phục vụ quản lý không còn sử dụng được, không cần dùng tại đơn vị theo quyết định của cấp có thẩm quyền. *. Hoạt động chi (sử dụng quỹ tiền tệ tập trung) - Chi từ ngân sách được giao + Đảm bảo đời sống vật chất, tinh thần, chính sách cho bộ đội, CNVQP và lao động hợp đồng. + Huấn luyện, điều động kiểm tra sẵn sàng chiến đấu và thường trực chiến đấu; di chuyển quân, vận chuyển hàng quân sự. + Diễn tập theo kế hoạch hàng năm, đào tạo nghiên cứu khoa học, thực hiện các chương trình, đề tài, dự án.