Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:115

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đặt mục tiêu nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng và hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị chủ yếu nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai

TÓM TẮT Hoạt động kinh doanh ngân hàng ngày càng phát triển đa dạng và phong phú, với tính chất cạnh tranh ngày càng gay gắt, đặc biệt trong lĩnh vực tín dụng. Điều mà các nhà quản trị ngân hàng quan tâm là đạt được mục tiêu tăng trưởng nhằm đạt được lợi nhuận cao, nhưng đồng thời cũng phải dung hòa rủi ro phát sinh trong hoạt động. Trong đó, rủi ro tín dụng là một trong những rủi ro thường trực nhất trong hoạt động ngân hàng. Và hậu quả của rủi ro tín dụng đem tới là rất lớn không chỉ ảnh hưởng đến ngân hàng mà còn ảnh hưởng đến nền kinh tế đất nước. Vấn đề phòng ngừa rủi ro và quản trị rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng là vấn đề cấp thiết ở mọi thời kỳ phát triển và là một trong những quan tâm hàng đầu của các ngân hàng thương mại hiện nay. Đề tài “Rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai” sẽ hệ thống hóa một số cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng; phân tích thực trạng, nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. Trên cơ sở đó, luận văn đã đưa ra những giải pháp và đề xuất một số kiến nghị với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, Ngân hàng nhà nước, Chính quyền địa phương nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng phát sinh tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do nhận thức và trình độ có hạn, luận văn có thể còn nhiều thiếu sót, tác giả mong rằng sẽ nhận được nhiều đóng góp để vấn đề nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: CAO TẤN ĐỨC Sinh ngày 19 tháng 06 năm 1987 – ta ̣i: Gia Lai Quê quán: Xuân Lộc – Đồng Xuân – Phú Yên. Hiê ̣n công tác tại: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Mang Yang Đông Gia Lai Là học viên cao học lớp: CH18C1 của Trường Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh. Cam đoan đề tài: “Rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai” Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng. Mã số: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa ho ̣c: TS. NGUYỄN HOÀNG VĨNH LỘC. Luâ ̣n văn đươ ̣c thực hiê ̣n ta ̣i Trường Đa ̣i ho ̣c Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực. Trong đó, không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chiụ trách nhiê ̣m về lời cam đoan của mình. TP. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 10 năm 2018 Tác giả Cao Tấn Đức
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi muốn gởi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến giáo viên hướng dẫn tôi, TS.Nguyễn Hoàng Vĩnh Lộc – Thầy đã rất tận tình chỉ bảo, hỗ trợ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Bên cạnh đó, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với các Thầy cô Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh - những người đã truyền đạt cho tôi cũng như các anh chị học viên lớp cao học CH18C1 những kiến thức bổ ích trong những năm học qua. Và cuối cùng, tôi cũng muốn gởi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và các anh chị đồng nghiệp tôi – những người đã luôn ủng hộ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập để tôi có thể hoàn thành tốt luận văn này. TP Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 10 năm 2018 Tác giả Cao Tấn Đức
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu viết tắt Tên 1 Agribank đầyvà Phát triển Nông Ngân hàng Nông nghiệp thôn Việt Nam đủ 2 Agribank chi nhánh Đông Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông Gia Lai thôn Việt Nam – Chi nhánh Đông Gia Lai Agribank chi nhánh huyện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông 3 Đak Đoa Đông Gia Lai thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai 4 NHTM Ngân hàng thương mại 5 TCTD Tổ chức tín dụng 6 NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 7 RRTD Rủi ro tín dụng 8 XLRR Xử lý rủi ro 9 NQH Nợ quá hạn 10 CBTD Cán bộ tín dụng 11 IPCAS Hệ thống thanh toán nội bộ và kế toán khách hàng của Agribank 12 TMCP Thương mại cổ phần
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Tên mục bảng Trang Bảng 1.1 Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể 23 Bảng 2.1 Số liệu huy động vốn giai đoạn 2013 - 2017 37 Bảng 2.2 Kết quả hoạt động tín dụng giai đoạn 2013 - 2017 39 Bảng 2.3 Cơ cấu dư nợ TD theo ngành kinh tế giai đoạn 2013 - 2017 43 Bảng 2.4 Cơ cấu dư nợ TD ngành nông nghiệp giai đoạn 2013 - 2017 43 Bảng 2.5 Kết quả tài chính 45 Bảng 2.6 Nợ quá hạn trên tổng dư nợ 47 Bảng 2.7 Nợ quá hạn theo thành phần kinh tế 49 Bảng 2.8 Nợ quá hạn theo ngành kinh tế 50 Bảng 2.9 Nợ xấu trên tổng dư nợ 51 Bảng 2.10 Nợ xấu theo đối tượng khách hàng 52 Bảng 2.11 Nợ xấu theo ngành kinh tế 53 Bảng 2.12 Nợ xấu theo địa bàn 53 Bảng 2.13 Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dư nợ 54 Bảng 2.14 Số liệu trích lập dự phòng và xử lý rủi ro 55 Bảng 2.15 Số liệu dư nợ bình quân của CBTD 57 Bảng 2.16 Thẩm quyền quyết định cấp tín dụng 59
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Bảng Tên Sơ đồ, biểu đồ Trang Cơ cấu tổ chức của Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Sơ đồ 2.1 35 Đông Gia Lai Tỷ trọng đầu tư tín dụng của các TCTD trên địa bàn huyện Biểu đồ 2.1 40 Đak Đoa
DANH MỤC PHỤ LỤC Bảng Tên phụ lục Trang Phân loại nợ theo nhóm nợ tại Agribank chi nhánh huyên Phụ lục 2.1 97 Đak Đoa Đông Gia Lai giai đoạn 2013 -2017 Phụ lục 2.2 Sơ đồ tổng thể quy trình chấm điểm tín dụng và xếp hạng 98 khách hàng trong hệ thống Agribank Phụ lục 2.3 Phiếu thu thập thông tin khách hàng tổ chức 99 Phụ lục 2.4 Phiếu thu thập thông tin khách hàng cá nhân 101 Phụ lục 2.5 Đánh giá xếp hạng khách hàng 102
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC HÌNH VẼ BIỂU ĐỒ LỜI MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................ 9 1.1 RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ....................9 1.1.1 Khái niệm ................................................................................................9 1.1.2 Đặc điểm rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại ...........................10 1.1.2.1 Rủi ro tín dụng có tính chất đa dạng và phức tạp ................................10 1.1.2.2 Rủi ro tín dụng có tính tất yếu ..............................................................11 1.1.2.3 Rủi ro tín dụng khó dự báo ...................................................................12 1.1.3 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng ...................................................12 1.1.3.1 Nguyên nhân khách quan ......................................................................13 1.1.3.2 Nguyên nhân chủ quan .........................................................................15 1.1.4 Hậu quả của rủi ro tín dụng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng và nền kinh tế - xã hội ........................................................................................18 1.1.4.1 Đối với ngân hàng ................................................................................19 1.1.4.2 Đối với nền kinh tế ................................................................................19 1.1.5 Các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại ..........20 1.1.6 Các biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại .......25 1.2 KINH NGHIỆM VỀ HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA MỘT SỐ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI ...............................................................................................28 1.2.1 Kinh nghiệm hạn chế rủi ro tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Gia Lai (Vietinbank Gia Lai)........28
1.2.2 Kinh nghiệm hạn chế rủi ro tín dụng của Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh – Chi nhánh Gia Lai (HDBank Gia Lai) ...............................................................................................................29 1.2.3 Kinh nghiệm hạn rủi ro tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai (BIDV Gia Lai)................30 1.2.4 Bài học kinh nghiệm rút ra cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai ....................31 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ...............................................................................................33 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI .........................................................................34 2.1 GIỚI THIỆU VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI ...............................................................................................34 2.1.1 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai ......................................34 2.1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển .......................................................34 2.1.1.2 Cơ cấu tổ chức ......................................................................................35 2.1.2 Hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai giai đoạn 2013 - 2017 ...............................................................................................................36 2.1.2.1 Hoạt động huy động vốn .......................................................................36 2.1.2.2 Hoạt động tín dụng ...............................................................................38 2.1.2.3 Kết quả hoạt động kinh doanh ..............................................................45 2.2 THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 2013 – 2017..46 2.2.1 Mô hình quản lý rủi ro tín dụng ............................................................46 2.2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai ....................47
2.2.2.1 Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ quá hạn ...............................................47 2.2.2.2 Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ xấu ......................................................50 2.2.2.3 Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dư nợ...........................................................54 2.2.2.4 Rủi ro tín dụng các chỉ tiêu khác ..........................................................56 2.3 BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI ............................................57 2.3.1 Chính sách và quy trình tín dụng ..........................................................57 2.3.2 Phân tích và thẩm định tín dụng ...........................................................59 2.3.3 Hệ thống chấm điểm và xếp hạng tín dụng nội bộ ...............................61 2.3.4 Bảo đảm tiền vay ..................................................................................62 2.3.5 Giám sát, quản lý khoản vay.................................................................63 2.3.6 Bảo hiểm: Bảo an tín dụng, Bảo hiểm tài sản.......................................64 2.3.7 Giải quyết hiệu quả nợ quá hạn ............................................................64 2.3.8 Phân loại nợ, trích lập dự phòng và xử lý rủi ro tín dụng .....................65 2.4 ĐÁNH GIÁ VỀ HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI ............................................65 2.4.1 Những kết quả đạt được ........................................................................65 2.4.2 Những mặt hạn chế ...............................................................................67 2.5 NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI ............................................68 2.5.1 Nguyên nhân xuất phát từ các yếu tố vĩ mô .........................................68 2.5.1.1 Môi trường kinh tế ................................................................................68 2.5.1.2 Môi trường tự nhiên ..............................................................................69 2.5.1.3 Môi trường pháp lý ...............................................................................69 2.5.2 Nguyên nhân xuất phát từ phía khách hàng ..........................................70 2.5.2.1 Khách hàng sử dụng vốn vay không đúng mục đích ............................70 2.5.2.2 Năng lực quản lý của một số khách hàng còn yếu kém ........................70 2.5.3 Nguyên nhân xuất phát từ phía ngân hàng ...........................................71
2.5.3.1 Giám sát việc sử dụng vốn vay của khách hàng chưa tốt .....................72 2.5.3.2 Trình độ năng lực của của cán bộ còn hạn chế ....................................72 2.5.3.3 Phân loại nợ theo kết quả của CIC làm tăng nợ xấu cho ngân hàng ...72 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ...............................................................................................73 CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI .........................................................................74 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2018 - 2020 ..74 3.1.1 Sứ mệnh và tầm nhìn ............................................................................74 3.1.2 Định hướng, mục tiêu kinh doanh giai đoạn 2018 -2020 .....................74 3.1.3 Định hướng, mục tiêu kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai giai đoạn 2018 - 2020.........................................................................................................75 3.2 GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN ĐAK ĐOA ĐÔNG GIA LAI ............................................76 3.2.1 Đa dạng hóa danh mục cho vay ............................................................76 3.2.2 Cho vay đồng tài trợ .............................................................................78 3.2.3 Bảo hiểm ...............................................................................................78 3.2.4 Thực hiện tốt quy trình quản lý tín dụng ..............................................79 3.2.5 Nâng cao năng lực, trình độ và đạo đức của cán bộ trong hoạt động tín dụng ...............................................................................................................82 3.2.6 Cơ cấu tổ chức hoạt động tín dụng .......................................................83 3.2.7 Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ .......................84 3.2.8 Tăng cường thực hiện tốt công tác quản lý nợ, xử lý nợ quá hạn, thu hồi nợ xấu ...........................................................................................................85 3.2.9 Công nghệ thông tin trong công tác quản lý rủi ro tín dụng .................88 3.3 MỘT SỐ ĐỀ XUẤT – KIẾN NGHỊ ........................................................88 3.3.1 Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam ..88
3.3.2 Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ..............................................90 3.3.3 Đối với chính quyền địa phương ..........................................................91 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................92 KẾT LUẬN .......................................................................................................................93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................95 PHỤ LỤC ..........................................................................................................................97
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản của ngân hàng, đem lại nguồn thu chủ yếu của các ngân hàng thương mại hiện nay. Tuy nhiên, vấn đề mà các ngân hàng thương mại đang phải đối mặt là rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng gây ra tổn thất về tài chính, giảm giá trị thị trường của vốn ngân hàng, trong trường hợp nghiêm trọng hơn có thể làm cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng bị thua lỗ, thậm chí là phá sản ngân hàng. Hoạt động này có thể tạo ra lợi nhuận lớn cho ngân hàng nhưng cũng có thể làm cho các ngân hàng dễ lâm vào tình trạng phá sản. Hệ thống tài chính nói chung và ngân hàng nói riêng, được xem như những mạch máu lưu thông tiền tệ của nền kinh tế. Bất cứ thay đổi nào của hệ thống ngân hàng cũng có thể gây ra tắt nghẽn, tạo ra nguy cơ rủi ro cho nền kinh tế. Như chúng ta đã biết, khủng hoảng tài chính năm 2008 bùng phát tại Mỹ và lan rộng toàn cầu, kéo theo sự sụp đổ đồng loạt của nhiều định chế tài chính khổng lồ, thị trường chứng khoán khuynh đảo. Đó là kết quả của rất nhiều rắc rối đã tích tụ qua thời gian: các ngân hàng không được kiểm soát chặt chẽ, các sản phẩm tín dụng quá ư phức tạp, những mối quan hệ chằng chịt và sự phình to đến mất kiểm soát của thị trường nhà đất. Những nguyên nhân đã trên trực tiếp dẫn đến khủng hoảng tài chính, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng, hàng loạt ngân hàng, công ty tài chính lớn thua lỗ, phá sản. Qua đây ta cũng thấy được hậu quả của rủi ro tín dụng là rất lớn, gây ra thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thất bại ở các ngân hàng, song quan trọng nhất vẫn là rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng là vấn đề quan tâm hàng đầu trong hoạt động của các NHTM, tín dụng là nghiệp vụ đem lại thu nhập chủ yếu cho các NHTM cho nên tác động của rủi ro tín dụng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả hoạt động của các NHTM. Rủi ro trong hoạt động tín dụng có ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động của ngân hàng cũng như nó tác động rất mạnh mẽ tới các hoạt động của nền kinh tế. Do vậy, các NHTM hiện nay luôn chủ động đưa ra các biện pháp để phòng ngừa hoặc giảm thiểu thiệt hại tối đa khi rủi ro tín dụng xảy ra.
2 2. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước về công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đặc biệt việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đòi hỏi nguồn lực về vốn là rất lớn. Do vậy, các NHTM đang đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính Việt Nam nói chung và hệ thống ngân hàng nói riêng. với vai trò là một định chế tài chính trung gian, hệ thống NHTM Việt Nam ngày càng khẳng định được vị trí điều phối vốn các hoạt động kinh tế trong quá trình đổi mới nền kinh tế ở Việt Nam hiện nay. Trên mỗi chặng đường phát triển, Agribank đã vượt lên muôn vàn khó khăn, thử thách, khẳng định bản lĩnh vững vàng của NHTM Nhà nước có nhiều đóng góp tích cực đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế đất nước; được Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước ghi nhận. Ra đời, gắn bó cùng “Tam nông” - lĩnh vực được xác định là “mặt trận” hàng đầu trong nền kinh tế, trải qua mỗi thời kỳ phát triển với những tên gọi gắn với sứ mệnh khác nhau, bằng những đột phá sáng tạo, cách làm mới, Agribank luôn giữ vai trò chủ đạo trong đầu tư phát triển kinh tế xã hội, nhất là nông nghiệp, nông thôn, lĩnh vực có nhiều đóng góp tích cực đối với thành tựu đổi mới kinh tế đất nước. Với thị phần hơn 51% tổng dư nợ của toàn ngành ngân hàng, Agribank tiếp tục giữ vững vai trò chủ lực trong phục vụ chính sách tam nông của Đảng và Nhà nước. Một trong những đóng góp tích cực để tạo ra những thành quả đó là sự nỗ lực vươn lên khẳng định vị trí của Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai trong hệ thống Agribank. Thông qua hoạt động huy động vốn, cấp tín dụng và các nghiệp vụ ngân hàng, chi nhánh đã gián tiếp kích thích tiết kiệm và đẩy mạnh đầu tư của nhân dân, các thành phần kinh tế, góp phần tăng trưởng kinh tế trên địa bàn huyện Đak Đoa tỉnh Gia Lai. Trong bối cảnh đất nước hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng với những cơ hội và thách thức đan xen, Agribank Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai định hướng giữ vững vị trí NHTM hàng đầu trên địa bàn đóng chân, có nền tảng công nghệ, mô hình quản trị hiện đại, hợp lý, năng lực tài chính cao, kinh doanh đa năng, an toàn, hiệu quả, phát triển ổn định và bền vững; thực hiện tốt vai trò chủ đạo về
3 cung ứng tín dụng và các dịch vụ tiện ích ngân hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, với nông dân và trên địa bàn nông thôn; đảm bảo các điều kiện về an toàn hoạt động theo quy định. Tuy nhiên, Agribank Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai có địa bàn hoạt động rộng với 17 xã, thị trấn; với nghiệp vụ tín dụng là mũi nhọn và khách hàng đa dạng thuộc tất cả các thành phần kinh tế; đối tượng có nhu cầu tín dụng chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn - một thị trường tín dụng tiềm ẩn nhiều rủi ro hiện nay do chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu toàn cầu, thị trường nông sản có nhiều biến động, giá cả các mặt hàng nông sản thay đổi bất thường … Bên cạnh những thuận lợi cũng như đặt ra nhiều khó khăn, thách thức trong phát triển tín dụng, tăng trưởng dư nợ, công tác quản lý nợ, có nguy cơ dẫn đến nguồn vốn cho vay gặp rủi ro, đe dọa an toàn hoạt động tín dụng của Agribank Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. Để đạt mục tiêu tái cơ cấu hệ thống ngân hàng giai đoạn 2016 – 2020, thực hiện cổ phần hóa Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam của chính phủ, NHNN đặt ra thì cần có sự nỗ lực và quyết tâm của toàn hệ thống Agribank nói chung và AgribankChi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai nói riêng nhằm tìm ra các giải pháp an toàn trong hoạt động theo quy định của Nhà nước và thông lệ quốc tế; hoàn thiện, chuẩn hóa mô hình quản trị điều hành, quản trị rủi ro, hạn chế rủi ro tín dụng, nâng cao quy trình nghiệp vụ hướng tới chuẩn mực của Ủy ban Basel và lộ trình áp dụng Basel II tại Việt Nam phù hợp với thực tiễn hoạt động của toàn hệ thống Agribank. Nhận thức được tầm quan trọng của việc hạn chế rủi ro tín dụng đối với hoạt động của hệ thống NHTM, mong muốn được đóng góp phần nào cho hoạt động tín dụng của Agribank Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai, tác giả chọn đề tài: “Rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai” để làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn Thạc sĩ kinh tế. 3. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
4 3.1. Mục tiêu tổng quát Luận văn đặt mục tiêu nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng và hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị chủ yếu nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai trong thời gian tới. 3.2. Mục tiêu cụ thể Một là, phân tích thực trạng rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. Từ đó rút ra những mặt làm được, tồn tại và nguyên nhân của rủi ro tín dụng tại Chi nhánh. Hai là, Đề xuất các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. 4. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Đề tài tập trung trả lời các câu hỏi nghiên cứu: Thứ nhất, thực trạng rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai? Thứ hai, những biện pháp Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai đã thực hiện để hạn chế rủi ro tín dụng? Thứ ba, những giải pháp chủ yếu để hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai? Thứ tư, những kiến nghị với các cơ quan chức năng? 5. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu của đề tài rủi ro tín dụng tại các NHTM. Phạm vị nghiên cứu là thực trạng rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. Tại chi nhánh chỉ phát sinh nghiệp vụ cho vay nên luận văn tập trung phân tích rủi ro trong nghiệp vụ cho vay. Khách hàng của Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai là khách hàng nhỏ lẻ, thuộc nhiều thành phần kinh tế cư trú tại huyện Đak Đoa tỉnh Gia Lai. Khách hàng vay vốn chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn thường chịu nhiều
5 ảnh hưởng của nguyên nhân khách quan nên khả năng xảy ra rủi ro tín dụng cao, khó kiểm soát chất lượng tín dụng, việc phát sinh rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai là không thể tránh khỏi, vấn đề đặc ra là làm thế nào để hạn chế đến mức tối thiểu rủi ro tín dụng phát sinh. Thời gian nghiên cứu cho Luận văn này là từ năm 2013 đến năm 2017. 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6.1. Tổng quan phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả chủ yếu sử dụng các phương pháp phân tích, so sánh, quy nạp và diễn dịch. Trong quá trình nghiên cứu có sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn đồng thời tham khảo các tài liệu, các công trình nghiên cứu của các tác giả có liên quan đến nội dung nghiên cứu. 6.2. Phương pháp thu thập dữ liệu, thống kế và phân tích dữ liệu Dữ liệu thu thập từ các nguồn như Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh của Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai, Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh của Agribank chi nhánh Đông Gia Lai, Báo cáo Tổng kết của NHNN Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Gia Lai giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2017. Bên cạnh đó, Luận văn còn tham khảo các nguồn tài liệu từ các văn bản như các nghị định, quyết định của Chính phủ, các văn bản pháp luật, các văn bản hướng dẫn của NHNN, Agribank, các tạp chí khoa học, tạp chí chuyên ngành,… Dữ liệu sau khi được thu thập, thống kê sẽ phân tích, tổng hợp và đánh giá; đồng thời sử dụng biểu đồ và bảng số liệu minh họa làm tăng độ tin cậy trong nghiên cứu. Phân tích thực trạng rủi ro trong hoạt động tín dụng, công tác quản trị rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Agribank chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai và nguyên nhân tồn tại. 7. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Nội dung của luận văn bao gồm ba nội dung chính như sau: Thứ nhất là lý thuyết về rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại.
6 Thứ hai là đánh giá về thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. Thứ ba là các giải pháp chủ yếu nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. 8. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI 8.1. Về mặt lý luận Luận văn đưa ra cơ sở lý thuyết về rủi ro tín dụng, những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng và các biện pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân hàng. 8.2. Về mặt thực tiễn Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho đối tượng là các cán bộ tín dụng của Agribank Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai, Các Chi nhánh Agribank, NHTM … Luận văn đã đi sâu phân tích thực trạng rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai và đưa ra giải pháp có thể vận dụng trong thực tiễn để hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. Ngoài ra luận văn cũng đã gợi ý một số khuyến nghị đối NHNN và Agribank. Ngoài ra, Luận văn này có thể làm tài liệu tham khảo cho các NHTM tại Việt Nam. 9. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU Có thể nói vấn đề rủi ro tín dụng của NHTM đã được tiến hành nghiên cứu rất nhiều, cụ thể xuất hiện trong các giáo trình trong và ngoài nước, như: Risk management in banking (Jone Bessis, 2012), Quản trị rủi ro Ngân hàng trong nền kinh tế toàn cầu (Dương Hữu Hạnh, NXB Lao động), Tín dụng Ngân hàng (PGS.TS Lê Văn Tề, NXB Lao động), Quản trị ngân hàng thương mại hiện đại (Nguyễn Đăng Dờn, 2010), Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng (Nguyễn Văn Tiến, 2005), Quản trị ngân hàng thương mại (Peter S. Rose, 2001). Đồng thời, cũng có rất nhiều công trình nghiên cứu về rủi ro tín dụng của NHTM ở Việt Nam, như: Phân tích rủi ro trong hoạt động ngân hàng (Nguyễn
7 Thanh Dương, 2013), Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng (IDG Vietnam tổng hợp, Hội thảo – Triển lãm Banking Vietnam 2013), v.v. Và cũng có không ít các luận án, bài báo nghiên cứu về rủi ro tín dụng và giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của các NHTM. Dưới đây là một số công trình nghiên cứu mà tác giả đã tham khảo được: - PGS.TS. Võ Thị Quý, ThS. Bùi Ngọc Toản – “Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam”. Bài viết đã nêu lên xu hướng gia tăng rủi ro tín dụng của Hệ thống NHTM Việt Nam, khái quát về rủi ro tín dụng và đưa ra phương pháp đo lường, kiểm định mô hình nghiên cứu rủi ro tín dụng. Tuy nhiên, mô hình nghiên cứu chưa có tính thực tiễn. - ThS. Đào Thị Thanh Tú, “Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro hoạt động tại các NHTM Việt Nam”, Tạp chí Tài Chính, tháng 07/2014. Bài viết nhấn mạnh cần xây dựng hệ thống quản trị rủi ro theo chuẩn mực quốc tế - Hiệp ước Basel và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản trị rủi ro hoạt động của các NHTM. Tuy nhiên, không gian nghiên cứu tất cả các NHTM, không chuyên sâu về Agribank vì vậy chưa đưa ra được các giải pháp phù hợp cho Agribank trong thời kỳ hiện nay. - Luận án tiến sĩ kinh tế của nghiên cứu sinh Nguyễn Tuấn Anh, với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam” hoàn thiện vào năm 2009. Kết quả đạt được: Công trình tập trung nghiên cứu quản trị rủi ro tín dụng nói chung và đánh giá quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank, từ đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank. Tuy nhiên công trình đó là giới hạn về thời gian, số liệu trong giai đoạn 2005- 2009. Thực trạng được phân tích và đánh giá không có tính cập nhật đến giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, với những diễn biến phức tạp và đa dạng về rủi ro tín dụng đối với Agribank. Và công trình nghiên cứu nói trên đi sâu vào nội dung quản trị rủi ro tín dụng, không nghiên cứu chuyên sâu vào hạn chế rủi ro tín dụng của Agribank.
8 - Ngoài ra còn rất nhiều những tài liệu khác có liên quan, nghiên cứu phân tích đến rủi ro tín dụng của NHTM. Mặc dù các bài nghiên cứu trước đây có các cách tiếp cận, nghiên cứu theo các phương pháp phân tích khác nhau như: phân tích định tính hoặc phân tích định lượng nhưng nhìn chung các tài liệu đã tập trung thể hiện rõ bản chất, dấu hiệu của rủi ro tín dụng cũng như một số các công cụ được sử dụng để quản trị rủi ro tín dụng,… từ đó làm nổi bật, rõ ràng hơn về hình ảnh rủi ro tín dụng và tầm quan trọng của quản trị rủi ro tín dụng. Đây thực sự là một nguồn tài liệu vô cùng quý giá, hỗ trợ rất nhiều cho quá trình tìm hiểu và thực hiện đề tài: “Rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai”. - Mặc dù từ trước đến nay có nhiều đề tài, công trình nghiên cứu về tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng tại các NHTM, tuy nhiên vẫn chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách cụ thể và mang tính cập nhật, sâu sát về rủi ro tín dụng, quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai, do đó tác giả sẽ đi sâu phân tích công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Huyện Đak Đoa Đông Gia Lai để từ đó đưa ra các giải pháp đề phòng và hạn chế rủi ro trong tín dụng cho ngân hàng. 10. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Đề tài gồm 3 chương với nội dung chính như sau: - Chương 1: Cơ sở lý luận về rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại. - Chương 2: Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai. - Chương 3: Những giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Đak Đoa Đông Gia Lai.