Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Xây dựng đề án quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là phân tích thực trạng Tổng công ty Điện lực TP.HCM trong giai đoạn hội nhập kinh tế và phát triển thị trường bán buôn điện cạnh tranh, nhận diện các rủi ro mà Tổng công ty Điện lực TP.HCM có thể gặp phải; xây dựng quy trình quản trị rủi ro và cơ cấu tổ chức quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Xây dựng đề án quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ________ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ___ LÊ THỊ MINH TÂM XÂY DỰNG ĐỀ ÁN QUẢN TRỊ RỦI RO TẠI TỔNG CÔNG TY ĐIỆN LỰC TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SỸ HƯỚNG ỨNG DỤNG TP. Hồ Chí Minh – 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ________ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ ____--_____ ______ ______ _____ LÊ THỊ MINH TÂM XÂY DỰNG ĐỀ ÁN QUẢN TRỊ RỦI RO TẠI TỔNG CÔNG TY ĐIỆN LỰC TP. HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SỸ HƯỚNG ỨNG DỤNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. NGUYỄN KHẮC QUỐC BẢO TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của tôi về đề án quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM dưới sự hướng dẫn của người hướng dẫn khoa học. Nội dung của luận văn này chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Trong luận văn tôi có sử dụng một số tài liệu tham khảo được trình bày chi tiết trong mục tài liệu tham khảo. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 11 tháng 6 năm 2019 Lê Thị Minh Tâm
ii LỜI CÁM ƠN Trước tiên, tôi xin chân thành cám ơn các thầy cô Trường Đại học Kinh tế TP.HCM đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu làm nền tảng cho việc thực hiện luận văn này. Tiếp theo, tôi xin chân thành cám ơn thầy Nguyễn Khắc Quốc Bảo đã tận tình hướng dẫn và chỉ bảo để tôi có thể hoàn tất luận văn cao học. Và tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến Lãnh đạo Tổng công ty Điện lực TP.HCM, các Anh/Chị đồng nghiệp và bạn bè của tôi – những người đã chia sẻ, hỗ trợ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn. Cuối cùng, tôi xin được trân trọng cảm ơn gia đình đã luôn động viên, giúp đỡ tôi về mọi mặt trong thời gian học tập và làm luận văn. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 11 tháng 6 năm 2019 Lê Thị Minh Tâm
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i LỜI CÁM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................... vi DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ....................................................... ix TÓM TẮT .........................................................................................................x CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU .............................................................................1 1.1. Đặt vấn đề ....................................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................3 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................3 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................3 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................3 1.4. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................4 1.5. Kết quả mong đợi ........................................................................................4 1.6. Bố cục của đề tài gồm các phần như sau .....................................................4 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO .....................6 2.1 Quản trị rủi ro và giá trị của công ty phi tài chính .......................................6 2.1.1. Phòng ngừa rủi ro và quản trị rủi ro ................................................6 2.1.2. Giá trị của doanh nghiệp có quản trị rủi ro ......................................6 2.1.2.1 Động cơ quản trị rủi ro ................................................................. 7 2.1.2.2. Lợi ích của quản trị rủi ro ............................................................ 7 2.2. Hệ thống quản trị rủi ro ...............................................................................8 2.3. Các loại rủi ro của doanh nghiệp .................................................................9 2.3.1. Các loại rủi ro tài chính thường gặp ..............................................11 2.3.2.1. Rủi ro về tỷ giá hối đoái……………………………………...10 2.3.2.2. Rủi ro về lãi suất……………………………………..............10 2.3.2.3. Rủi ro về khả năng tái đầu tư………………………………..10
iv 2.3.2.3. Rủi ro về biến động giá……………………………………..11 2.3.2. Các loại rủi ro kinh doanh thường gặp ..........................................11 2.3.2.1. Bản chất của doanh số bất ổn theo chu kỳ kinh doanh. ........... 11 2.3.2.2. Bản chất của bất ổn trong chi phí.............................................. 11 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN TRỊ RỦI RO TẠI TỔNG CÔNG TY ĐIỆN LỰC TP. HỒ CHÍ MINH ...........12 3.1. Giới thiệu tổng quan Tổng công ty Điện lực TPHCM ..............................12 3.2. Đặc trưng của ngành điện ..........................................................................16 3.3. Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh điện của Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh từ năm 2013 đến năm 2017 .................................................18 3.4. Phân tích các loại rủi ro đến từ môi trường bên ngoài ..............................21 3.4.1. Rủi ro tỷ giá ...................................................................................21 3.4.2. Rủi ro lãi suất .................................................................................28 3.4.3. Rủi ro trong việc thu xếp vốn ĐTXD ............................................31 3.4.4. Rủi ro về giá mua điện cạnh tranh .................................................32 3.4.5. Rủi ro bất ổn doanh thu hoạt động ................................................37 3.5. Thực trạng Quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM ...............39 3.6. Kết luận Chương 3 ....................................................................................42 CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO VIỆC THỰC HIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TẠI TỔNG CÔNG TY ĐIỆN LỰC TP.HCM .............................43 4.1. Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro .............................................................43 4.1.1. Sự cần thiết và ý nghĩa phải xây dựng hệ thống quản trị rủi ro ....43 4.1.2. Quy trình của hệ thống quản trị rủi ro ...........................................44 4.1.3. Xây dựng mô hình tổ chức thực hiện quy trình quản trị rủi ro......54 4.2. Giải pháp thực hiện kế hoạch phòng ngừa rủi ro ......................................55 4.2.1. Bảo hiểm (Insurance contract) .......................................................55 4.2.1.1 Bảo hiểm rủi ro tín dụng thương mại......................................... 55 4.2.1.2. Bảo hiểm theo chỉ số ................................................................ 56 4.2.2. Phòng ngừa rủi ro bằng sản phẩm phái sinh..................................56
v 4.2.2.1. Hợp đồng kỳ hạn (Forwards contract) ...................................... 57 4.2.2.2. Hợp đồng chênh lệch giá CFD (Contract for Difference)........ 60 4.2.2.3. Hợp đồng giao sau (Futures contract)....................................... 61 4.2.2.4. Hợp đồng hoán đổi (Swaps contract) ....................................... 68 4.3. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro………...…..73 4.3.1. Hoàn thiện mô trường pháp lý .......................................................75 4.3.2. Xây dựng thị trường tài chính hiện đại ..........................................75 4.3.3. Xây dựng khung pháp lý chế độ kế toán Việt Nam liên quan đến công cụ tài chính phái sinh ...............................................................................75 4.3.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. ...........................................76 4.4. Kết luận Chương 4 ....................................................................................77 KẾT LUẬN .....................................................................................................79 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................80
vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Giải thích tiếng Anh Giải thích tiếng Việt Cán bộ công nhân viên chức, lao CBCNV-LĐ động CfD Contract for Different Hợp đồng dạng sai khác The Committee of COSO Sponsoring Organizations of the Treadway Commission EVN Tập đoàn Điện lực Việt Nam Tổng công ty Điện lực Thành EVNHCMC phố Hồ Chí Minh Trung Tâm Chăm sóc khách EVNHCMC-CSKH hàng FED Federal Reserve System Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ GDP Gross Domestic Production Tổng sản phẩm quốc nội Geographical Information GIS System International ISO Organizationfor Standardization NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại Official Development ODA Hỗ trợ phát triển chính thức Assistance Thị trường chứng khoán phi tập OTC Over The Counter market trung OMS Sơ đồ đơn tuyến phiên bản mới Tỷ suất sinh lợi trên vốn chủ sở ROE Return on Equity hữu SXKD Sản xuất kinh doanh Supervisory Control and SCADA/DMS Data Acquisition System TSCĐ Tài sản cố định
vii TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh Thị trường điện bán buôn cạnh VWEM tranh USD Đô la Mỹ VND Đồng Việt Nam VaR Value At Risk Giá trị có rủi ro WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới
viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Bảng phân tích các chỉ số tài chính cơ bản của Tổng công ty Điện lực TPHCM từ năm 2013 – 2017 .......................................................................... trang 18 Bảng 3.2. Tình hình can thiệp tỷ giá hối đoái của Ngân hàng nhà nước Việt Nam ..... .......................................................................................................................... trang 22 Bảng 3.3. Bảng thống kê tình hình vay nợ của Tổng công ty Điện lực TP.HCM từ năm 2013 đến năm 2017 ................................................................................. trang 24 Bảng 3.4. Tỷ giá của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam từ năm 2012 đến năm 2017 ......................................................................................................... trang 24 Bảng 3.5. Cơ cấu danh mục cần trả nợ vay năm 2019 .................................... trang 26 Bảng 3.6. Tình hình biến động lãi suất Việt Nam ........................................... trang 39 Bảng 3.7. Bảng nhu cầu vốn đầu tư thuần của Tổng công ty Điện lực TPHCM dự kiến từ năm 2019 – 2025 .................................................................................. trang 41 Bảng 4.1. Mô tả các loại rủi ro tài chính của Tổng công ty Điện lực TP.HCM ........... .......................................................................................................................... trang 59 Bảng 4.2. Các tình huống phòng ngừa bằng sản phẩm phái sinh .................... trang 63 Bảng 4.3. Bảng tính dòng tiền của trạng thái phòng ngừa rủi ro ..................... trang 63 Bảng 4.4. Bảng tính giá trị phòng ngừa rủi ro của hợp đồng giao sau tiền tệ . trang 64 Bảng 4.5. Bảng tính giá trị phòng ngừa rủi ro của hợp đồng giao sau trái phiếu chính phủ .......................................................................................................... trang 65 Bảng 4.6. Thông tin danh mục đầu tư EVNHCMC ngày 8/5 .......................... trang 67 Bảng 4.7. Thông tin danh mục đầu tư EVNHCMC ngày 15/10 ...................... trang 67 Bảng 4.8. Bảng tính các ngày thanh toán lãi suất ............................................ trang 71
ix DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Hình 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Tổng công ty Điện lực TP.HCM ............ trang 16 Hình 3.2: Đồ thị điện thương phẩm của TP.HCM từ năm 2013-2017 ........... trang 20 Hình 3.3 Sơ đồ kết quả tính VaR .................................................................... trang 27 Hình 3.4 Cơ cấu công suất ngành điện tại Việt Nam năm 2016 ...................... trang 32 Hình 3.5. Thị phần của các doanh nghiệp tham gia sản xuất điện tại Việt Nam năm 2016 .................................................................................................................. trang 33 Hình 4.1. Quy trình quản trị rủi ro ................................................................... trang 53 Hình 4.2. Mô hình cơ cấu quản trị rủi ro ........................................................ trang 54 Hình 4.3. Sơ đồ trả lãi suất theo hợp đồng hoán đổi lãi suất .......................... trang 70 Hình 4.4. Sơ đồ phòng ngừa rủi ro bằng hợp đồng hoán đổi lãi suất ............. trang 71
x TÓM TẮT Đề tài “Xây dựng đề án quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh” được thực hiện nhằm xác định và đo lường ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài tác động đến giá trị của doanh nghiệp, từ đó xây dựng quy trình thực hiện quản trị rủi ro và mô hình cơ cấu tổ chức quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.Hồ Chí Minh. Trên cơ sở lý thuyết về quản trị rủi ro, bằng phương pháp thu thập, phân tích thông tin, dữ liệu từ các nguồn liên quan đến hoạt động của Tổng công ty Điện lực TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2017, tác giả đánh giá thực trạng tình hình quản trị rủi ro hiện nay của Tổng công ty Điện lực TP.HCM dưới tác động môi trường bên ngoài, môi trường ngành ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Qua đó, phân tích các rủi ro mà Tổng công ty Điện lực TP.HCM đang phải đối mặt. Tác giả cũng sử dụng phương pháp VaR đo lường mức độ rủi ro của tỷ giá hối đoái và mức độ rủi ro không đạt doanh thu kế hoạch. Từ đó, đề xuất quy trình các bước thực hiện công tác quản trị rủi ro và sơ đồ cơ cấu phù hợp cho Tổng công ty Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra, luận văn đã gợi ý các kiến nghị và giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro của Tổng công ty Điện lực TP.HCM. Từ khóa: quản trị rủi ro, giá trị công ty, EVNHCMC
xi ABSTRACT This research aims to formulate a plan of risk management at Ho Chi Minh City Power Corporation following the trend of Vietnam is forming and developing competitive electricity market. Based on the theory of risk management, the author accessed and analyzed the current situation of Ho Chi Minh City Power Corporation under the impact of external environment and industry environment affecting business activities of enterprises. Thereby, analyze the risks that Ho Chi Minh City Power Corporation is facing. The author also uses the VaR method to measure the risk level of exchange rates and the risk level of not achieving the planned revenue. Then, proposing the process of risk management and the proper structural diagram for Ho Chi Minh City Power Corporation. The thesis suggests recommendations for state management agencies and managers to improve risk management at Ho Chi Minh City Power Corporation. Key words: risk management, enterprise value, EVNHCMC
1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1. Đặt vấn đề Trong quá trình hoạt động doanh nghiệp luôn phải đối mặt với nhiều rủi ro phát sinh từ môi trường bên trong (nội bộ) của doanh nghiệp và môi trường hoạt động bên ngoài. Việc nhận diện, phân loại và lập kế hoạch để phòng ngừa và xử lý rủi ro có vai trò đặc biệt nghiêm trọng, quyết định đến sự tồn tại và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Có thể nói, quản trị rủi ro là công cụ quan trọng trong quản trị hiệu quả và quản trị phát triển bền vững bởi vì vừa tạo thêm giá trị mới vừa bảo toàn giá trị của công ty. Thực tế đã chứng minh qua các cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chính trước đây, quản trị rủi ro là rất cần thiết đối với các tổ chức dù quy mô lớn hay nhỏ, dù hoạt động trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh hay thương mại dịch vụ, dù loại hình công ty cổ phần, doanh nghiệp tư nhân, hay các doanh nghiệp nhà nước. Tuy vậy, cho đến nay quản trị rủi ro vẫn còn là khái niệm khá mới mẻ đối với các doanh nghiệp, vì quản trị rủi ro chưa thật sự được xem là nhiệm vụ quan trọng trong hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam. Đối với các công ty cổ phần, mà đặc biệt là các công ty hoạt động trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, họ đã và đang tham gia tích cực vào việc xây dựng hệ thống quản trị rủi ro theo thông lệ tốt, thì phần lớn các doanh nghiệp Nhà nước vẫn còn đang nghiên cứu để xây dựng hệ thống quản trị rủi ro cho chính doanh nghiệp mình. Nguyên nhân, do hoạt động quản trị rủi ro doanh nghiệp chưa được quy định hay hướng dẫn cụ thể trong hệ thống các văn bản pháp lý của Việt Nam trừ các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tín dụng và ngân hàng, và nếu có hướng dẫn cũng chỉ là các quy định trong việc thực hiện quản lý, giám sát một số rủi ro về tài chính như bảo toàn vốn, thanh khoản, đầu tư…. Trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam là một trong các tập đoàn kinh tế hàng đầu của Việt Nam, Tổng công ty Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh (EVNHCMC) có nhiệm vụ đầu tư để phát triển ngành công nghiệp điện, tổ chức sản xuất và tiêu thu điện nhằm đảm bảo nhu cầu điện năng cho sản xuất và sinh hoạt phù hợp với yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thành phố, đi đôi với tiết kiệm, giảm
2 tiêu hao điện năng – đã và đang tích cực góp phần triển khai các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Điện trong xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ nhằm đưa nước ta cơ bản thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2020 theo Nghị quyết 13- NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI. Với chủ trương chuyển đổi cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước thực hiện cổ phần hóa và phát triển theo xu hướng thị trường. Luật Điện lực do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành năm 2004 đã quy định các nội dung liên quan đến định hướng nguyên tắc xây dựng thị trường điện cạnh tranh Việt Nam với 3 cấp độ: thị trường phát điện cạnh tranh (giai đoạn 2005-2014); thị trường bán buôn điện cạnh tranh (giai đoạn 2014-2022); thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (giai đoạn sau 2022). Trong giai đoạn xây dựng thí điểm thị trường bán buôn cạnh tranh theo Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ thay thế cho Quyết định số 26/2006/QĐ-TTg ngày 26/01/2006, quản trị rủi ro là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng mà Tổng công ty Điện lực TPHCM cần phải xây dựng trong lộ trình thực hiện chiến lược kinh doanh điện hướng đến mục tiêu này. Nhiệm vụ này càng được đặt lên hàng đầu đối với các doanh nghiệp kinh doanh điện năng bởi tính chất của điện năng là mặt hàng không thể dự trữ được. Trong một môi trường cạnh tranh, giá cả được xác định bởi kết quả là điểm gặp nhau giữa đường cung và đường cầu. Giá cả có thể thay đổi bất cứ lúc nào khi có sự thay đổi động thái chào giá của các bên tham gia thị trường. Tuy nhiên, các rủi ro do biến động về giá cả có thể được kiểm soát và giảm thiểu nếu chúng được quản trị rủi ro. Cùng với sự thành công của hệ thống quản trị rủi ro trong một số doanh nghiệp lớn như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Công ty Vinamilk,… Quản trị rủi ro được đánh giá là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của Tập đoàn Điện lực trong việc xây dựng hệ thống quản trị thống nhất từ Tập đoàn đến các đơn vị thành viên được thể hiện thông qua Quy chế Quản trị trong Tập đoàn Điện lực quốc gia Việt Nam ban hành theo Quyết định số 238/QĐ-EVN ngày 28 tháng 8 năm 2018 của Hội đồng thành viên.
3 Quản trị rủi ro tốt cũng chính là việc doanh nghiệp kiểm soát khả năng chịu đựng được các rủi ro, giảm thiểu mức thấp nhất các tác động không lường trước bằng cách triển khai các giải pháp ứng phó kịp thời. Vì các lý do trên, xây dựng “Đề án quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh” đang trở thành vấn đề cấp thiết quan trọng hiện nay. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu - Phân tích thực trạng Tổng công ty Điện lực TP.HCM trong giai đoạn hội nhập kinh tế và phát triển thị trường bán buôn điện cạnh tranh, nhận diện các rủi ro mà Tổng công ty Điện lực TP.HCM có thể gặp phải. - Xây dựng quy trình quản trị rủi ro và cơ cấu tổ chức quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM. - Đề xuất các giải pháp và khuyến nghị nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.Hồ Chí Minh. 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu chính là quản trị rủi ro trong Tổng công ty Điện lực TP.HCM. 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu Trong giới hạn về phạm vi thời gian và nguồn lực thực hiện nghiên cứu, đề tài có phạm vi nghiên cứu sau: - Nghiên cứu các yếu tố tác động đến lĩnh vực quản trị rủi ro có ảnh hưởng trực tiếp đến việc đạt mục tiêu chiến lược của Tổng công ty Điện lực TPHCM gồm: + Quản trị rủi ro hoạt động sản xuất kinh doanh (quản trị rủi ro thị trường) + Quản trị rủi ro tài chính. - Số liệu nghiên cứu phân tích các chỉ tiêu hoạt động SXKD của Tổng công ty Điện lực TPHCM trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2017.
4 1.4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp phân tích thống kê mô tả, so sánh dựa trên các thông tin thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tài chính, đề án chuyển đổi mô hình hoạt động, các quy chế, quy trình của doanh nghiệp; các sách tham khảo chuyên ngành; internet có liên quan đến nội dung phân tích. 1.5. Kết quả mong đợi Qua đánh giá tầm quan trọng của quản trị rủi ro doanh nghiệp, giúp chúng ta hiểu rõ quản lý rủi ro phải là một quá trình được tổ chức một cách chính thức và được thực hiện liên tục để xác định, kiểm soát và đánh giá các rủi ro có thể ảnh hưởng đến việc đạt được những mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó nhận thấy cần thiết phải xây dựng một quy trình quản trị rủi ro áp dụng tại Tổng công ty Điện lực TP.Hồ Chí Minh. 1.6. Bố cục của đề tài gồm các phần như sau Kết cấu của luận văn được trình bày trong 5 chương, bao gồm:. Chương 1, tổng quan về nghiên cứu, phần này giới thiệu lý do thực hiện nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, kết quả mong đợi và kết cấu của toàn luận văn. Chương 2, cơ sở lý thuyết, phần này nêu các cơ sở lý thuyết về quản trị rủi ro và giá trị của công ty phi tài chính. Chương 3, phương pháp tiếp cận và thực tiễn quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TPHCM, chương này giới thiệu tổng quan tình hình Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh, nhận diện các rủi ro mà Tổng công ty thường gặp phải theo hướng tiếp cận từ phân tích môi trường kinh doanh của Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh, thực trạng quản trị rủi ro của Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh. Chương 4, giải pháp nâng cao việc thực hiện quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM và thực trạng quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM.
5 Chương này đề xuất quy trình hệ thống quản trị rủi ro và mô hình quản trị rủi ro tại Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh; giải pháp thực hiện kế hoạch phòng ngừa rủi ro và các kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro của Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh.
6 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO 2.1 Quản trị rủi ro và giá trị của công ty phi tài chính 2.1.1. Phòng ngừa rủi ro và quản trị rủi ro Theo Don M. Chance. Robert Brooks (2015), khái niệm về phòng ngừa rủi ro và quản trị rủi ro được hiểu như sau: “Phòng ngừa rủi ro hàm ý một dạng giao dịch được thiết kế sao cho giảm, hoặc trong một vài trường hợp loại trừ được rủi ro. Phòng ngừa rủi ro chính là một phần của tiến trình tổng thể được gọi là quản trị rủi ro”. “Quản trị rủi ro là xác định mức độ rủi ro mà một công ty mong muốn, nhận diện được mức độ rủi ro hiện nay của công ty đang gánh chịu và sử dụng các công cụ phái sinh hoặc các công cụ tài chính khác để điều chỉnh mức độ rủi ro thực sự theo mức độ rủi ro mà mình mong muốn”. Theo hướng dẫn ISO 3100:2018, quản trị rủi ro là những hoạt động có phối hợp để định hướng và kiểm soát một tổ chức. Theo Báo cáo của Ủy ban các tổ chức bảo trợ Treatway (COSO) năm 2004 thì “quản trị rủi ro doanh nghiệp là một quy trình do hội đồng quản trị, các cấp quản lý và các nhân viên của doanh nghiệp chi phối, được sử dụng trong việc thiết lập các chiến lược áp dụng trong toàn doanh nghiệp, được thiết kế để nhận dạng các sự kiện tiềm tàng có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp và quản trị rủi ro trong mức độ cho phép nhằm cung cấp một sự đảm bảo hợp lý cho việc đạt được các mục tiêu của tổ chức”. 2.1.2. Giá trị của doanh nghiệp có quản trị rủi ro Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hoạt động của doanh nghiệp ngày càng phát triển và mở rộng. Do vậy, chấp nhận mở rộng và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh đồng nghĩa là chấp nhận sự xuất hiện thêm nhiều các loại rủi ro. Như vậy, cách chấp nhận tích cực nhất là thực hiện quản trị rủi ro bởi những động cơ và lợi ích từ việc quản trị rủi ro.
7 2.1.2.1 Động cơ quản trị rủi ro Thứ nhất, ngày càng có nhiều công cụ phái sinh để quản lý rủi ro. Và các công ty cũng đã bắt đầu thừa nhận rằng các công cụ phái sinh chính là công cụ tốt nhất để đối phó những bất ổn ngày càng gia tăng trên thị trường và giúp họ kiểm soát rủi ro. Thứ hai, những quan ngại liên quan đến độ bất ổn tỷ giá, lãi suất, giá cả hàng hóa, và giá cả cổ phiếu tác động đến hoạt động của doanh nghiệp khi các doanh nghiệp tham gia vào thị trường chung thế giới. Thứ ba, do từ bài học mà họ có được khi nhìn vào gương của một số các công ty khác. Theo dõi việc các công ty khác thất bại trong việc thực hiện quản trị rủi ro từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm hoặc thấy được thành công trong việc phát triển hệ thống quản trị rủi ro của các công ty khác, đã tạo được động lực mạnh mẽ trong việc quan tâm đến quản trị rủi ro. Thứ tư, các định chế tài chính đã góp phần tạo lập môi trường thuận lợi cho việc gia tăng sử dụng hiệu quả công cụ phái sinh, tạo nên những công cụ hữu ích trong việc phòng ngừa quản trị rủi ro. Thứ năm, môi trường pháp lý ngày càng tỏ ra thông thoáng hơn, tạo thuận lợi thúc đẩy sự phát triển của công cụ phái sinh. 2.1.2.2. Lợi ích của quản trị rủi ro Theo Don M. Chance. Robert Brooks (2015), những lợi ích của quản trị rủi ro doanh nghiệp: Quản trị rủi ro làm gia tăng giá trị doanh nghiệp. Lập luận rằng trong kiến thức tài chính doanh nghiệp hiện đại, trong thế giới của Modigliani-Miller, không có thuế và chi phí giao dịch, không phải tốn kém chi phí để nhận thông tin, thì các quyết định tài chính không làm gia tăng giá trị của cổ đông. MM tranh luận rằng về lý thuyết, các cổ đông có thể quản trị rủi ro bằng cách điều chỉnh danh mục đầu tư cá nhân của họ cho nên các công ty không cần quản trị rủi ro. Lập luận này đã bỏ qua một sự thật là, hầu hết các công ty quản trị rủi ro có hiệu quả và với chi phí thấp hơn so với chính bản thân cổ đông.