Luận văn Thạc sĩ Kỹ thuật: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí an toàn lao động (ATLĐ) và đề xuất mô hình dự báo định lượng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:176

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của nghiên cứu là tìm và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí An toàn lao động và đề xuất mô hình dự báo định lượng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM, từ đó kiểm chứng nghiên cứu trên một dự án thực tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kỹ thuật: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí an toàn lao động (ATLĐ) và đề xuất mô hình dự báo định lượng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM

CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS LƢƠNG ĐỨC LONG Luận văn Thạc sĩ đƣợc bảo vệ tại Trƣờng Đại học Công nghệ TP.HCM, ngày 04 tháng 10 năm 2017 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 PGS.TS Ngô Quang Tƣờng Chủ tịch 2 TS. Nguyễn Việt Tuấn Phản biện 1 3 TS. Nguyễn Thanh Việt Phản biện 2 4 TS. Nguyễn Quốc Định Ủy viên 5 TS. Trần Quang Phú Ủy viên, Thƣ ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn sau khi Luận văn đã đƣợc sửa chữa . Chủ tịch Hội đồng
TRƢỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ---------------- ---------------- TP. HCM, ngày … tháng… năm 2017 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: ĐỖ TRUNG ĐỨC Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 19/02/1969 Nơi sinh: TPHCM Chuyên ngành: Kỹ thuật XDCT Dân Dụng & Công Nghiệp MSHV: 1541870034 I. Tên đề tài: “ Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí an tòan lao động (ATLĐ) và đề xuất mô hình dự báo định lượng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM.” II. Nhiệm vụ và nội dung: 1/ Tìm hiểu tổng quan và xác định các nhân tố ảnh hƣởng đến chi phí an toàn lao động, vệ sinh lao động 2/ Phân tích thống kê các nhân tố ảnh hƣởng đến an toàn lao động để đánh giá mức độ quan trọng của các nhân tố 3/ Đề xuất mô hình dự báo định lƣợng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM 4/ Kết luận và kiến nghị. III. Ngày giao nhiệm vụ: 15/2/2017 IV. Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 31/8/2017 V. Cán bộ hƣớng dẫn: PGS. TS LƢƠNG ĐỨC LONG KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
LỜI CÁM ƠN Trƣớc tiên, xin gửi lời cám ơn sâu sắc đến PGS TS. Lƣơng Đức Long đã hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này, đề tài mà tôi mong muốn tìm hiểu trong thực tiễn quá trình làm việc của mình. Xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô thuộc Viện đào tạo Sau đại học, Khoa Xây dựng trƣờng Đại Học Công Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. Tất cả những kiến thức, kinh nghiệm mà các thầy cô đã truyền đạt lại cho tôi trong suốt quá trình học sẽ mãi là hành trang quý giá cho tôi trong suốt thời gian tới. Cảm ơn các anh chị em cán bộ quản lý, tƣ vấn, giám sát tại công trƣờng của các công ty Novaland, Hòa Bình, ECI Sài gòn, Võ Đình, City Land, An Phong, SCQC, Nagecco,…đã giúp tôi hoàn thành công tác thu thập dữ liệu cho Luận Văn. Tôi cũng xin cám ơn Gia đình tôi, những ngƣời bạn thân của tôi đã luôn bên cạnh tôi, quan tâm, động viên tôi để hoàn thành Luận Văn này. Luận văn thạc sĩ đã hoàn thành trong thời gian quy định với sự nỗ lực tối đa của bản thân, tuy nhiên không thể không có những thiếu sót. Kính mong Quý Thầy Cô chỉ dẫn thêm để tôi bổ sung những kiến thức và hoàn thiện bản thân mình hơn. Trân trọng cảm ơn. TP. Hồ Chí Minh, ngày ….tháng…. năm 2017 ĐỖ TRUNG ĐỨC 2
MỤC LỤC Nội dung Trang CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................. 4 1.1. Giới thiệu chung .............................................................................................. 4 1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu ...................................................................... .....8 1.3. Các mục tiêu nghiên cứu ................................................................................ 10 1.4. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................ 10 1.5. Đóng góp kỳ vọng của nghiên cứu................................................................. 11 1.5.1. Về mặt học thuật, hàn lâm ............................................................................. 11 1.5.2. Về mặt thực tiễn ............................................................................................ 12 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN .................................................................................13 2.1. Giới thiệu chương ...........................................................................................13 2.2. Các khái niệm được dùng trong Luận Văn ..................................................13 2.2.1. Khái niệm về an toàn lao động .......................................................................13 2.2.2. Khái niệm về chi phí an toàn lao động ............................................................13 2.2.3. Khái niệm về dự án ........................................................................................15 2.2.4. Khái niệm về dự án đầu tư xây dựng .............................................................16 2.2.5. Chất lượng công tác an toàn công trình xây dựng ...........................................18 2.2.6. Quản lý ATLĐ công trình xây dựng ............................................................. 19 2.3. Tổng quan về nghiên cứu ............................................................................... 19 2.3.1. Xếp hạng các nhân tố ảnh hưởng .................................................................. 19 2.3.2. Phân tích nhân tố bằng Ma trận khả năng /Mức độ ....................................... 22 2.3.3. Ma trận biện pháp phản hồi rủi ro ................................................................. 22 2.3.4. Ma trận ảnh hưởng giữa các nhân tố. ............................................................ 23 2.3.5. Quy trình phản hồi rủi ro. .............................................................................. 24 2.4. Sơ lược một vài nghiên cứu trước đây........................................................... 25
2.5. Kết luận chương.. ........................................................................................... 31 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 32 3.1. Giới thiệu chương .......................................................................................... 32 3.2. Quy trình thực hiện nghiên cứu .................................................................... 32 3.3. Thu thập dữ liệu giai đoạn 1 .......................................................................... 33 3.4. Tổng hợp các nhân tố tiềm năng từ các nghiên cứu trước. ........................ 34 3.4.1. Nhóm nhân tố liên quan kế hoạch,qui trình, hệ thống quản lý ...................... 35 3.4.2. Nhóm nhân tố liên quan đào tạo, huấn luyện, sức khỏe, môi trường............. 36 3.4.3. Nhóm nhân tố liên quan đến chiều cao, vị trí, đặc điểm công trình .............. 37 3.4.4. Nhóm nhân tố liên quan đến dụng cụ, đồ bảo hộ lao động............................ 38 3.4.5. Nhóm nhân tố liên quan đến biện pháp ATLĐ tại công trình........................ 39 3.4.6. Nhóm nhân tố liên quan công tác an toàn thiết bị thi công tại công trình...... 40 3.5. Thiết kế bảng câu hỏi ..................................................................................... 40 3.5.1. Nhận dạng các nhân tố tiềm năng ...................................................................43 3.5.2. Xác định những nhân tố gây ảnh hưởng đến chi phí ATLĐ ............................43 3.5.3. Xây dựng bảng câu hỏi thử nghiệm ................................................................44 3.5.4. Xây dựng thang đo .........................................................................................44 3.5.5. Thực hiện khảo sát thử nghiệm ......................................................................45 3.5.6. Kiểm định độ tin cậy của thông tin khảo sát ...................................................46 3.6. Thu thập dữ liệu giai đoạn 2 ...........................................................................47 3.6.1. Lựa chọn chuyên gia. .................................................................................... 47 3.6.2. Cách thức thu thập dữ liệu. ............................................................................ 48 3.6.3. Kích thước mẫu và xử lý dữ liệu ....................................................................48 3.7. Phân tích nhân tố chính EFA .........................................................................54 3.7.1. Kiểm định Cronbach’s Anpha các thang đo ...................................................55 3.7.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ................................................................55 Kết luận chương. ................................................................................................... 57
CHƯƠNG 4: THU THẬP VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU ............................................... 58 4.1. Giới thiệu chương .......................................................................................... 58 4.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến an toàn & chi phí ATLĐ ................................ 58 4.3. Khảo sát thử nghiệm ...................................................................................... 61 4.3.1. Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ............................................................... 61 4.3.2. Khả năng xảy ra của các nhân tố ................................................................... 63 4.4. Phân tích số liệu từ cuộc khảo sát chính thức .............................................. 66 4.4.1. Chọn lọc dự liệu. ........................................................................................... 66 4.4.2. Thông tin về người trả lời .............................................................................. 67 4.4.2. 1. Số năm kinh nghiệm .................................................................................. 68 4.4.2.2. Địa vị công tác ........................................................................................... 68 4.4.2.3. Phân loại theo vai trò đơn vị công tác. ....................................................... 69 4.4.2.4. Phân loại theo quy mô dự án ...................................................................... 69 4.4.3. Xếp hạng các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí an toàn lao động .................... 69 4.4.3.1. Kiểm định hệ số Cronbach’s Anpha .......................................................... 69 4.4.3.2. Kiểm định sự thống nhất đánh giá của các nhóm chuyên gia .................... 71 4.4.3.3. Xếp hạng các nhân tố gây ảnh hưởng đến chi phí ATLĐ của dự án ......... 83 4.5. Phân tích nhân tố ............................................................................................86 4.5.1. Qui trình thực hiện phân tích nhân tố chính ....................................................87 4.5.2. Kết quả phân tích nhân tố khi xoay nhân tố ....................................................88 4.5.3. Kết quả đặt tên nhân tố ...................................................................................95 4.6. Các nhận xét về kết quả phân tích nhân tố ....................................................98 4.6.1. Nhóm 1: nhóm nhân tố liên quan đến công tác chống rơi công trình ..............98 4.6.2. Nhóm 2: nhóm nhân tố liên quan đến công tác biện pháp thi công ..............99 4.6.3. Nhóm 3: nhóm nhân tố liên quan đến vận chuyển vật liệu lên cao ..............99 4.6.4. Nhóm 4: nhóm nhân tố liên quan đến cấu trúc công trình ..............................99 4.6.5. Nhóm 5: nhóm nhân tố liên quan đến an toàn khi vật hành thiết bị ..............100
4.6.6. Nhóm 6: nhóm nhân tố liên quan đến dàn lưới bao che xung quanh ............100 4.6.7. Nhóm 7: nhóm nhân tố liên quan đến thiết bị làm móng cọc .......................101 4.6.8. Nhóm 8: nhóm nhân tố liên quan đến sức khỏe người lao động ..................101 4.6.9. Nhóm 9: nhóm nhân tố liên quan đồ BHLĐ cho người vào công trình .........102 4.6.10. Nhóm 10: nhóm nhân tố liên quan đồ BHLĐ cho người làm trên cao.........103 CHƯƠNG 5: ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH ĐỊNH LƯỢNG VỀ CHI PHÍ ATLĐ TRONG CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG TẠI TP.HCM .............. 104 5.1. Một số biện pháp quản lý và thực hiện công tác an toàn trên thực tế.......104 5.2. Mô hình định lượng về chi phí an toàn lao động ....................................... 104 5.2.1. Nhóm nhân tố liên quan kế hoạch,qui trình, hệ thống quản lý .................... 104 5.2.2. Nhóm nhân tố liên quan đào tạo, huấn luyện, sức khỏe, môi trường........... 108 5.2.3. Nhóm nhân tố liên quan đến chiều cao, vị trí, đặc điểm công trình ..............113 5.2.4. Nhóm nhân tố liên quan đến dụng cụ, đồ bảo hộ lao động........................... 117 5.2.5. Nhóm nhân tố liên quan đến biện pháp ATLĐ tại công trình........................120 5.2.6. Nhóm nhân tố liên quan công tác an toàn thiết bị thi công tại công trình.... 123 5.3. Áp dụng mô hình đề xuất đưa ra chi phí ATLĐ cho một trường hợp cụ thể ................................................................................................................... 127 CHƯƠNG 6: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP TĂNG HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI PHÍ CÔNG TÁC AN TOÀN& VỆ SINH LAO ĐỘNG............. 148 6.1. Giải pháp 1 ...................................................................................................148 6.2. Giải pháp 2 ...................................................................................................149 6.3. Giải pháp 3 ...................................................................................................152 6.4. Giải pháp 4 ...................................................................................................153
CHƯƠNG 7: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................. 153 7.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu .........................................................................154 7.2. Đóng góp của nghiên cứu .............................................................................155 7.3. Hạn chế của nghiên cứu ................................................................................155 7.4. Hướng nghiên cứu tiếp theo ........................................................................ 156 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................157 PHỤ LỤC .............................................................................................................164
TÓM TẮT Mục đích của nghiên cứu là tìm và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí An toàn lao động và đề xuất mô hình dự báo định lượng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM, từ đó kiểm chứng nghiên cứu trên một dự án thực tế. Thông qua việc khảo sát bảng câu hỏi, 24 nhân tố ảnh quan trọng đã được xác định từ 40 nhân tố tiềm năng ban đầu. Sau đó thông qua các cuộc phỏng vấn với các chuyên gia nhằm tìm ra các giải pháp tăng hiệu quả quản lý chi phí công tác an toàn . Kết quả nghiên cứu dự án thực tiễn thu được 21/24 nhân tố quan trọng xuất hiện trong dự án được nghiên cứu. ABSTRACT The aims of this study are to find and analyze the factors affecting the expense cost of safety works, and proposed a model forecast expense cost of safety works on construction projects in Ho Chi Minh city . Then tested on a study actual project. Questionaire surveys were used to collect data, 24 affecting factors danger were determined from 40 primary factors. A semi-structured interview is organized with the participation of experienced experts, to find out management method to minimize this safety cost. Investigating on project, it was found that there are many factors occurred, 21/24 factors of research was identified in this project. 3
CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1 . Giới thiệu chung: Việt nam đang bước vào thời kỳ hội nhập sâu rộng với khu vực và quốc tế và đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Chính điều này đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hệ thống giao thông vận tải, điện tử, viễn thông... Ngày càng nhiều các dự án khu đô thị mới, khu công nghiệp, sân bay, bến cảng, nhà ga, các công trình cao ốc văn phòng, công trình chung cư cao tầng được đầu tư xây dựng với quy mô lớn ở nhiều nơi trên cả nước trong thời gian qua, đặc biệt là ở các thành phố lớn như TP Hồ Chí Minh, nơi có nhiều dự án công trình trọng điểm quốc gia mang ý nghĩa to lớn về mặt kinh tế - chính trị - xã hội. Tuy nhiên, trong sự phát triển nhanh chóng này, dù rằng đã có rất nhiều dự án đầu tư xây dựng đã mang lại thành công xét cả khía cạnh hiệu quả kỹ thuật lẫn kinh tế thì thực tế cũng cho thấy đã và đang tồn tại rất nhiều dự án công trình bao gồm cả các công trình quan trọng gặp phải những sự cố kỹ thuật như lún, sập sàn thi công, nứt hầm, trượt lở mái dốc,… để lại những hậu quả rất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến lợi ích kinh tế - xã hội và sinh mạng con người Mọi công trường xây dựng đều phải tuân theo các quy định của Bộ Xây Dựng về An toàn lao động nhằm giảm thiểu rủi ro và con số các vụ tai nạn lao động trên công trường xây dựng hiện đang giảm dần. Nhưng thật không may là không phải lúc nào những quy định này cũng được tuân thủ, hoặc không đủ chặt chẽ và tai nạn lao động hàng ngày vẫn diễn ra dưới đủ mọi hình thức. Dưới đây là một số chấn thương nguy hiểm thường gặp ở công trường xây dựng. 1. Tai nạn do ngã 2. Vật rơi 3. Tai nạn do hào, rãnh 4. Giật điện 5. Chấn thương do hóa chất 4
6. Chấn thương do ráng sức 7. Thiết bị nặng 8. Cháy nổ Ngòai ra: còn có các nguy cơ tai nạn trong công tác phá dỡ công trình; Kết cấu công trình đổ, đè; Ngã té cao khi thi công phá dỡ. Tai nạn do xe máy thi công. Nguy cơ tai nạn điện do nguồn điện của chính công trình phá dỡ, nguồn điện của máy thi công, công trình gần đường dây điện cao thế. Sau những thăng trầm, đến nay ngành xây dựng đã tạo được thế và lực để bước vào thời kì thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Các tổng công ty, công ty mạnh đã được thành lập và củng cố, tiếp tục đầu tư các hệ thống quản lý chất lượng, tăng năng lực sản xuất, khả năng cạnh tranh của các sản phẩm thuộc ngành. Trong những năm gần đây ngành công nghiệp xây dựng Việt Nam đã dành sự chú ý nhiều hơn đến vấn đề an toàn lao động. Mặc dù sự nhận thức về vấn đề an toàn lao động đã được nâng cao một cách đáng kể nhưng số vụ tai nạn lao động trong lĩnh vực công nghiệp xây dựng vẫn ở mức rất cao. Căn cứ vào thông báo về “Tình hình tai nạn lao động năm 2013” (Hình1.1;1.2) của Bộ lao động thương binh và xã hội Việt Nam, lĩnh vực xây dựng là ngành chiếm tỷ lệ số vụ tai nạn lao động cao nhất với mức 28.6 %. Cao nhất trong các yếu tố chấn thương của những vụ tai nạn lao động vẫn là ngã từ trên cao với tỷ lệ 26.9% tổng số vụ (đứng thứ 2 là điện giật chiếm 21.7% tổng số vụ). Tuy nhiên, những con số trên đây có thể lớn hơn rất nhiều vì chỉ có 5.3 % số doanh nghiệp là thực hiện đầy đủ việc báo cáo tai nạn lao động và nghề nghiệp. 5
35 30 28.6 26.5 25 20 15.4 14.3 15 10 6.3 5.8 5.1 4.8 5 0 Xây dựng Khai khoáng Sản xuất kinh doanh Cơ Khí chế tạo điện Số vụ tai nạn (%) Số người chết (%) Hình1.1.Tình hình ATLĐ năm 2013 tại Việt Nam (Nguồn-Bộ lao động thương binh và xã hội Việt Nam) 30 26.9 24.9 25 21.7 20.1 20 14.6 14.3 15 13.6 13.2 11 10.1 10 5 4 3.7 0 Ngã cao Điện giật Máy, thiết bị Vật rơi, đổ TNGT Vật văng bắn cán, kẹp, cuốn sập Số vụ tai tai nạn (%) Số người chết (%) Hình 1.2. Nguyên nhân dẫn đến tai nạn năm 2013 tại Việt Nam (Nguồn-Bộ lao động thương binh và xã hội Việt Nam) Cũng theo số liệu thống kê của Sở lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hồ Chí Minh thì năm 2016 trên địa bàn thành phố đã xảy ra 94 vụ tai nạn lao động chết người, trong đó có 68 vụ tai nạn xảy ra tại các công trình xây dựng (chiếm tỉ lệ 72,34%) Từ những con số thông kê trên, có thể thấy ngành xây dựng là một trong các ngành công nghiệp nguy hiểm nhất, có tỷ lệ cao về chấn thương và tử vong liên quan đến tai nạn lao động. Nhiều báo cáo cho thấy các nước đang phát triển 6
luôn có một tỷ lệ cao về tai nạn lao động liên quan đến xây dựng. Theo (Aksorn & Hadikusumo, 2008), tại Thái Lan năm 2003, tai nạn do ngành xây dựng chiếm 14% tổng số người chết trong khi làm việc.Tỷ lệ công nhân xây dựng có khả năng bị khuyết tật vĩnh viễn nhiều hơn năm lần so với những người trong ngành công nghiệp khác.(D. Fang & Wu, 2013) chung quan điểm với (S Mohamed, 1999) rằng tai nạn xây dựng gây tổn thất lớn về tài sản, làm gián đoạn hoạt động của công trường, tiến độ dự án chậm trễ, và ảnh hưởng xấu đến tổng chi phí, năng suất và uy tín của ngành công nghiệp xây dựng. Theo công bố của Bộ lao động thương binh và xã hội Việt Nam thì thiệt hại về vật chất do tai nạn lao động xảy ra năm 2013 (chi phí tiền thuốc, mai táng, tiền bồi thường cho gia đình người chết và những người bị thương ,...) là 71.85 tỷ đồng, thiệt hại về tài sản là 6.27 tỷ đồng. Tổng số ngày nghỉ do tai nạn lao động là 153,658 ngày. Tất nhiên đây chưa phải là con số cuối cùng vì như đã nói ở trênlà chỉ có 5.3% số doanh nghiệp là thực hiện đầy đủ việc báo cáo an toàn định kỳ. Theo (S Mohamed, 1999), ngành công nghiệp xây dựng có sự nghèo nàn trong văn hóa an toàn thì việc cố gắng cải tiến an toàn sẽ không hoàn toàn hiệu quả cho đến khi văn hóa an toàn xây dựng được cải thiện.Theo(Fung, Tam, Tung, & Man, 2005), việc thực hiện tốt văn hóa an toàn chắc chắn có thể giúp các tổ chức để kiểm soát và giảm chi phí xây dựng, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức trong thời gian dài. Những chương trình an toàn hiệu quả và nền văn hóa an toàn tốt có thể được áp dụng cho tổ chức bởi vì nó khuyến khích sự hợp tác giữa các nhà quản lý và những công nhân (những người có nguy cơ cao về tai nạn) trong việc quyết định sự an toàn và sức khỏe của họ(Aksorn & Hadikusumo, 2008). Cho đến nay việc thực hiện các nghiên cứu về vấn đề an toàn lao động tại Việt Nam còn khá hạn chế. Các nghiên cứu về an toàn chủ yếu là xác định, sau đó xếp hạng các yếu tố gây tai nạn lao động hoặc ảnh hưởng đến việc thực hiện an toàn trên công trường. Do đó việc kiểm tra mối tương quan và sự tương tác giữa các nhân tố trong an toàn xây dựng là cần thiết, nó giúp các tổ chức xây dựng 7
có thể hiểu rõ hơn mức độ tác động của các nhân tố lên chi phí an toàn, qua đó sẽ góp phần cải thiện vấn đề an toàn xây dựng nói chung. Công tác hoạch định và quản lý chất lượng, quản lý an toàn lao động trong thi công xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp, đặc biệt là các công trình cao tầng còn nhiều vấn đề bất cập làm cho tiến độ công trình không được đảm bảo và xuất hiện chi phí phát sinh ngoài ý muốn mà chủ đầu tư, nhà tư vấn hay nhà thầu không thể kiểm soát được. Việc áp dụng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến trong hoạch định, quản lý dự án, giám sát kiểm soát, đảm bảo tiến độ thi công, an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong thi công công trình, đưa ngành xây dựng Việt Nam phát triển đủ sức cạnh tranh với ngành xây dựng các nước phát triển. Để nâng cao hiệu quả quản lý an toàn lao động các công trình xây dựng, cần tăng cường kiểm soát kiểm tra các quy trình, quy phạm trong thiết kế, biện pháp an toàn và cung cấp, triển khai đúng ,đủ và kịp thời trong thi công công trình xây dựng. Tuy nhiên, làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý và thực thi tốt công tác an toàn lao động trong công trình xây dựng đang là câu hỏi mang tính cấp bách, là yêu cầu hết sức quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, nội dung của đề tài nghiên cứu là:“Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí an tòan lao động (ATLĐ) và đề xuất mô hình dự báo định lượng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM” nhằm đánh giá, phân tích các tác động tiêu cực và đưa ra giải pháp phòng ngừa, kiểm soát an toàn cho các công trình xây dựng tại TPHCM. 1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu Thành phố HCM là trung tâm văn hóa, giáo dục, kinh tế của cả nước. Hiện nay, Tp Hồ Chí Minh và thủ đô Hà Nội là đô thị đặc biệt của Việt Nam (B. Phan, 2014). Theo đó, TP.HCM có dân số đông nhất nước, đạt 7,955 triệu người. (Cục 8
thống kê TPHCM 2014), Do đó nhu cầu về nhà ở đang trở thành tâm điểm của người dân thành phố. Với quỹ đất không nhiều, xây dựng các chung cư cao tầng được xem là xu hướng tất yếu để giải quyết tình trạng “đất chật người đông” như hiện nay của thành phố. Hàng trăm dự án chung cư cao tầng mọc lên, kèm theo đó là những nhân tố rủi ro xuất hiện tăng lên theo tính chất và quy mô ngày càng phức tạp của các dự án. Nắm bắt được nhu cầu của thị trường, các doanh nghiệp đã và đang tiến hành đầu tư rất nhiều các dự án khu dân cư, nghỉ dưỡng và các công trình phúc lợi như trường học, bệnh viện, ... Trước đây, khi nói đến dự án đầu tư xây dựng, người ta thường quan tâm và đặt vấn đề quản lý, sử dụng nguồn vốn, chất lượng và tiến độ thi công lên hàng đầu sau đó mới đến quản lý an toàn lao động thi công công trình (ATLĐ). Tuy nhiên, khi Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 và Luật An toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 7 năm 2016) được ban hành đã có sự thay đổi lớn, công tác quản lý ATLĐ đã trở thành yếu tố quan trọng hàng đầu. Đây là sự thay đổi quan trọng về pháp luật, góp phần tạo ra sự chuyển biến nhận thức cho chính những người làm công tác quản lý trong ngành Xây dựng. Các chuyên gia về quản lý công trình xây dựng thường ví về công tác an toàn “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Điều này hoàn toàn đúng với thực tế bởi nguyên tắc chính của quản lý an toàn trong thi côngcông trình xây dựng là công tác phòng ngừa. Quản lý an toàn trong thi công xây dựng công trình bao gồm các hoạt động quản lý ATLĐ của nhà thầu thi công xây dựng; giám sát an toàn, thi công xây dựng công trình và kiểm tra nghiệm thu công trình xây dựng của chủ đầu tư; tư vấn giám sát của nhà thầu thiết kế thẩm tra biện pháp an toàn. Công tác quản lý chất lượng trang thiết bị trong thi công xây dựng là một trong các công tác chính của công tác quản lý ATLĐ công trình xây dựng. Đã có nhiều nghiên cứu liên quan về công tác liên quan an toàn dự án xây dựng tại Việt Nam trước đây như: 9
- Tác giả Trần Ngọc Hùng (2009). Báo cáo “Sự cố công trình xây dựng : Nguyên nhân và giải pháp phòng ngừa”, Tổng hội xây dựng Việt Nam để cải thiện việc quản trị phòng ngừa an toàn trong xây dựng - PGS.TS. Nguyễn Văn Hiệp (2009). “Sự cố công trình xây dựng – Bất cập trong quy định hiện hành và kiến nghị khắc phục”, Báo cáo hội thảo khoa học toàn quốc “Sự cố và phòng ngừa sự cố công trình xây dựng” - Tác giả Phạm Thi Trang (2010). “Nghiên cứu giải pháp quản trị rủi ro trong dự án thi công xây dựng” Chu trình phát triển của một dự án xây dựng gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư, giai đoạn thực hiện dự án đầu tư, giai đoạn kết thúc dự án đầu tư. Thi công xây lắp thuộc giai đoạn thực hiện dự án đầu tư, đây là giai đoạn sử dụng nhiều nhất nguồn tài chính, nhân lực và vật lực của dự án. Theo Jon Alvarez, Frances M, David Pieterse (2007), giai đoạn thi công xây dựng cũng chính là giai đoạn xảy ra nhiều rủi ro về nhất về chất lượng, tiến độ, chi phí, an toàn của dự án. Do đó, việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng chi phi an toàn trong giai đoạn thi công cho các công trình xây dựng sẽ đầy đủ cơ sở nhất. 1.3. Mục tiêu nghiên cứu 1/ Tìm hiểu tổng quan và xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí an toàn lao động, vệ sinh lao động 2/ Phân tích thống kê các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí an toàn lao động để đánh giá mức độ quan trọng của các nhân tố 3/ Đề xuất mô hình dự báo định lượng về chi phí ATLĐ trong công trình xây dựng trên địa bàn Tp.HCM. 1.4. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi Luận văn dừng lại ở những giới hạn sau: Thời gian thực hiện luận văn: từ ngày 15/02/2017 đến ngày 31/08/2017. 10
Địa điểm: Luận văn tiến hành khảo sát các cá nhân làm việc tại các dự án thuộc TPHCM. Tính chất, đặc trưng của đối tượng nghiên cứu: đơn vị tư vấn Quản lý dự án/TVGS, nhà thầu thi công của các dự án tại TP. HCM. Quan điểm phân tích: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí ATLĐ dự án trên quan điểm của đơn vị tư vấn QLDA/TVGS và nhà thầu thi công. Đặc điểm dự án: Dự án vốn tư nhân, thực hiện theo kiểu Design- Bid- Buid. Đối tượng khảo sát: + Đơn vị TVGS/Quản Lý Dự Án. + Các nhà thầu thi công xây dựng dân dụng và công nghiệp. 1.5. Đóng góp kỳ vọng của nghiên cứu: 1.5.1. Về mặt học thuật, hàn lâm. Các ngành công nghiệp xây dựng đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Sự cần thiết để đạt được tính chuyên nghiệp, tính nhân văn và môi trường cộng đồng trong dự án xây dựng là rất quan trọng. An toàn và vệ sinh môi trường là một yếu tố thiết yếu cho sự bền vững và sự hài lòng của khách hang, địa phương nơi doanh nghiệp đặt trưng đến. Nghiên cứu này nhằm mục đích để cung cấp cho khách hàng, các nhà quản lý dự án, các nhà thiết kế, nhà thầu và các thông tin cần thiết cần thiết để tổ chức quản lý tốt hơn chất lượng công tác an toàn của dự án xây dựng như: - Tổng quan về công việc, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, vệ sinh lao động - Các yếu tố nguy hiểm, có hại khi làm công việc hoặc vận hành thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động và vệ sinh lao động - Kỹ thuật an toàn lao động, vệ sinh lao động khi làm công việc hoặc vận hành thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, vệ sinh lao động. 11
- Xử lý các tình huống sự cố sản xuất, sơ cứu tai nạn lao động 1.5.2. Về mặt thực tiễn Kết quả nghiên cứu tìm ra các nhân tố gây ảnh hưởng tiêu cực đến an toàn lao động công trình và chi phí cho công tác an toàn trong giai đoạn thi công của dự án, từ đó có các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát hợp lý có giá trị tham khảo cho các nhà quản lý dự án trong việc quản lý trong giai đoạn thi công đưa dự án đến thành công. 12
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN 2.1. Giới thiệu chương. Nội dung của Chương 2 sẽ đi vào hai vấn đề chính đó là làm sáng tỏ các khái niệm quan trọng được sử dụng trong Luận văn và tổng hợp các nghiên cứu trước về phương pháp cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến ATLĐ và chi phí tiềm năng được tổng hợp có chọn lọc từ những nghiên cứu trước. Nội dung chương này cung cấp một cơ sở lý thuyết cho đề tài nghiên cứu. 2.2. Các khái niệm. 2.2.1. Khái niệm về an toàn lao động. Theo Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015: “An toàn lao động” là giải pháp phòng, chống tác động của các yếu tố nguy hiểm nhằm bảo đảm không xảy ra thương tật, tử vong đối với con người trong quá trình lao động.”. 2.2.2. Khái niệm về chi phí ATLĐ. - Theo Thông tư 04/2017/TT-BXD qui định về Quản lý an toàn lao động trong thi công xây dựng công trình có qui định “Chi phí thực hiện đảm bảo an toàn lao động”. Theo đó, chi phí thực hiện để đảm bảo ATLĐ cho người lao động khi tham gia thi công xây dựng công trình, gồm: Lập và thực hiện các biện pháp kỹ thuật an toàn; Huấn luyện và thông tin, tuyên truyền về ATLĐ; Trang cấp dụng cụ, phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động; Công tác phòng, chống cháy, nổ; Phòng, chống yếu tố nguy hiểm, có hại và cải thiện điều kiện lao động; Ứng phó sự cố gây mất ATLĐ, xử lý tình trạng khẩn cấp; Kiểm tra công tác ATLĐ của cơ quan chuyên môn về xây dựng”. Quản lý an toàn lao động là một phần quan trọng trong Quản lý chất lượng công trình nên các nguyên tắc quản lý an toàn lao động cũng như sau: - Nguyên tắc thứ 1 là định hướng bởi khách hàng. 13
- Nguyên tắc thứ 2 là sự lãnh đạo. - Nguyên tắc thứ 3 là sự tham gia của mọi người. - Nguyên tắc thứ 4 là quan điểm quá trình. - Nguyên tắc thứ 5 là tính hệ thống. - Nguyên tắc thứ 6 là cải tiến liên tục. - Nguyên tắc thứ 7 là quyết định dựa trên đặc trưng dự án. - Nguyên tắc thứ 8 là quan hệ hợp tác cùng có lợi với người đầu tư. Hình 2.1: Mô hình một hệ thống quản lý ISO 9001:2008 Các phương pháp quản lý an toàn và chi phí an toàn - Kiểm tra hệ thống an toàn. - Kiểm soát hoạt động an toàn. - Kiểm soát chất lượng an toàn toàn diện. 14