Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

62
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài là trên cơ sở nghiên cứu hệ thống các vấn đề lý luận liên quan đến công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, kết hợp với việc đánh giá thực trạng nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, đề tài nhằm mục tiêu đề xuất các giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG -----o0o----- LUẬN VĂN THẠC SĨ GIẢI PHÁP ĐÀO TẠO PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ UÔNG BÍ, TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Quản trị kinh doanh NGUYỄN THỊ TRANG NHÂM HÀ NỘI – 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG -----o0o----- LUẬN VĂN THẠC SĨ GIẢI PHÁP ĐÀO TẠO PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ UÔNG BÍ, TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Quản trị kinh doanh Chương trình: Điều hành cao cấp - EMBA Mã số: 8340101 Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Trang Nhâm Người hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Lệ Hằng HÀ NỘI – 2019
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bài luận văn tốt nghiệp: “Giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh” do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Lệ Hằng Các số liệu và trích dẫn được sử dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy. Để hoàn thành khóa luận này, tôi chỉ sử dụng những tài liệu được ghi trong danh mục tài liệu tham khảo và không sao chép hay sử dụng bất kỳ tài liệu nào khác. Nếu phát hiện có sự sao chép tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Hà Nội, ngày 15 tháng 08 năm 2019 Học viên thực hiện Nguyễn Thị Trang Nhâm
ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới TS Nguyễn Lệ Hằng, là người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã tận tình hướng dẫn cho tôi cả chuyên môn và phương pháp nghiên cứu và chỉ bảo cho tôi nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài. Xin được chân thành cám ơn các thầy cô giáo trong Khoa Quản trị kinh doanh, Khoa Đào tạo sau đại học, Trường đại học Ngoại Thương đã tạo những điều kiện tốt nhất để tác giả thực hiện luận văn. Xin trân trọng cảm ơn doanh nghiệp mà tác giả đã có điều kiện gặp gỡ, tìm hiểu phân tích và các chuyên gia trong các lĩnh vực liên quan đã đóng góp những thông tin vô cùng quý báu và những ý kiến xác đáng, để tác giả có thể hoàn thành nghiên cứu này. Mặc dù với sự nỗ lực cố gắng của bản thân, luận văn vẫn còn những thiếu sót. Tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của các Thầy Cô, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Trang Nhâm
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ...........................................................................................................ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................. vii DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ................................................ viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN .................................... x LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. Lý do lựa chọn đề tài ......................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..................................................................... 2 3. Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................... 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 4 5. Phương pháp nghiên cứu: ................................................................................ 4 5.1. Dữ liệu nghiên cứu ..................................................................................... 4 5.2. Các phương pháp nghiên cứu .................................................................... 4 6. Kết cấu của luận văn ......................................................................................... 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở ĐỊA PHƯƠNG ................................................................. 6 1.1. Tổng quan về nguồn nhân lực công nghệ thông tin .................................... 6 1.1.1. Khái niệm về nguồn nhân lực công nghệ thông tin ............................... 6 1.1.2. Đặc điểm của ngành CNTT và nguồn nhân lực CNTT ......................... 9 1.1.2.1. Đặc điểm của ngành CNTT ................................................................ 9 1.1.2.2. Đặc điểm nguồn nhân lực CNTT .................................................... 10 1.1.3. Vai trò của nguồn nhân lực công nghệ thông tin ................................ 11 1.1.3.1. Sơ lược về vai trò của Công nghệ thông tin nói chung .................... 11 1.1.3.2. Vai trò của nguồn nhân lực công nghệ thông tin ............................. 13 1.2. Khái niệm, nội dung của đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin ............................................................................................................... 15 1.2.1. Khái niệm về đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin 15
iv 1.2.2. Vai trò và nội dung của đào tạo và phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin................................................................................................... 16 1.2.2.1. Vai trò của việc phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin .... 16 1.2.2.2. Nội dung đào tạo và phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin . 17 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến đào tạo phát triển nguồn nhân lực CNTT cho các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương ...................................... 26 1.3.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội của địa phương .......... 26 1.3.2. Nhu cầu cải cách thủ tục hành chính nhà nước .................................. 26 1.3.3. Các yếu tố nội tại của nguồn nhân lực hành chính của địa phương .. 27 1.3.3.1. Khả năng của người lao động .......................................................... 27 1.3.3.2. Nhân tố thuộc môi trường lao động ................................................. 28 1.3.3.3. Chế độ đãi ngộ và môi trường làm việc ........................................... 29 1.4. Kinh nghiệm đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại một số quốc gia trên thế giới và một số bài học rút ra cho Việt Nam ............ 30 1.4.1. Phát triển nguồn nhân lực CNTT của Hoa Kỳ .................................... 30 1.4.2. Phát triển nguồn nhân lực CNTT của Trung Quốc............................. 30 1.4.3. Bài học rút ra từ kinh nghiệm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực CNTT của một số quốc gia trên thế giới ......................................................... 31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TP UÔNG BÍ ................................................................ 33 2.1. Những đặc điểm về tự nhiên và kinh tế - xã hội của Thành phố Uông Bí .. 33 2.1.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................. 33 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 34 2.1.2.1. Tăng trưởng kinh tế .......................................................................... 34 2.1.2.2. Đặc điểm về dân cư .......................................................................... 36 2.1.3. Tình hình phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí ................................ 38 2.1.3.1. Tình hình phát triển hạ tầng viễn thông - CNTT ............................. 39 2.1.3.2. Tình hình ứng dụng CNTT ............................................................... 41
v 2.2. Thực trạng đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước thành phố Uông Bí .......................................... 48 2.2.1. Thực trạng nguồn nhân lực công nghệ thông tin ................................ 48 2.2.2. Tình hình quy hoạch phát triển nguồn nhân công nghệ thông tin ..... 53 2.2.3. Tình hình thu hút, sử dụng nguồn nhân lực công nghệ thông tin ..... 55 2.2.4. Tình hình đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin ..................... 58 2.3. Đánh giá chung về hoạt động đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí ............ 65 2.3.1. Thành công ............................................................................................. 65 2.3.1.1. Các ứng dụng CNTT đã được triển khai trong các cơ quan HCNN 65 2.3.1.2. Nguồn nhân lực CNTT phát triển cả về số lượng và chất lượng ..... 68 2.3.2. Hạn chế ................................................................................................... 68 2.3.2.1. Về chính sách CNTT ........................................................................ 68 2.3.2.2. Về trình độ nguồn nhân lực CNTT ................................................... 69 2.3.2.3. Kỹ thuật hạ tầng về công nghệ thông tin ......................................... 70 2.3.3. Nguyên nhân .......................................................................................... 71 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐÀO TẠO PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ UÔNG BÍ........ 74 3.1. Quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí ........ 74 3.1.1. Bối cảnh quốc tế và trong nước tác động đến phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin ................................................................................... 74 3.1.1.1. Bối cảnh quốc tế ............................................................................... 74 3.1.1.2. Bối cảnh trong nước......................................................................... 74 3.1.2. Quan điểm phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí ..................................... 76 3.1.3. Mục tiêu phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí ..................................... 77
vi 3.1.4. Định hướng phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí ..................................... 79 3.2. Một số giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí ......................... 83 3.2.1. Nâng cao nhận thức về đào tạo, phát triển NNL CNTT đối với cấp lãnh đạo quản lý nói riêng và nguồn nhân lực trong các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí nói chung ........................ 84 3.2.1.1. Căn cứ đề xuất giải pháp ................................................................. 84 3.2.1.2. Tổ chức thực hiện giải pháp............................................................. 84 3.2.1.3. Dự đoán kết quả đạt được khi thực hiện giải pháp.......................... 86 3.2.2. Giải pháp nâng cao cả về số lượng và chất lượng các lớp đào tạo tập huấn NNL CNTT ............................................................................................. 86 3.2.2.1. Căn cứ để thực hiện giải pháp ......................................................... 86 3.2.2.2. Tổ chức thực hiện ............................................................................. 87 3.2.2.3. Dự báo kết quả đạt được khi thực hiện giải pháp............................ 89 3.2.3. Giải pháp về cải thiện chế độ đãi ngộ và điều kiện làm việc cho nguồn nhân lực CNTT ................................................................................................ 89 3.2.3.1. Căn cứ để thực hiện giải pháp ......................................................... 89 3.2.3.2. Tổ chức thực hiệngiải pháp.............................................................. 89 3.2.3.3. Dự báo kết quả đạt được khi thực hiện giải pháp............................ 94 3.2.4. Giải pháp đảm bảo nguồn tài chính cho đào tạo phát triển NNL CNTT ............................................................................................................... 94 3.2.4.1. Căn cứ để thực hiện giải pháp ......................................................... 94 3.2.4.2. Tổ chức thực hiện ............................................................................. 95 3.2.4.3. Dự báo kết quả đạt được .................................................................. 96 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 99
vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Diễn giải Bộ GD&ĐT Bộ Giáo dục và đào tạo Bộ TT & TT Bộ Thông tin và Truyền thông BQP Bộ Quốc phòng CIO Cán bộ lãnh đạo CNTT CNH Công nghiệp hóa CNTT Công nghệ thông tin CPĐT Chính phủ điện tử CSDL Cơ sở dữ liệu ĐT&PT Đào tạo và phát triển HCNN Hành chính nhà nước HĐH Hiện đại hóa NNL Nguồn nhân lực TMĐT Thương mại điện tử TT&TT Thông tin và truyền thông TW Trung ương UBND Ủy ban nhân dân VPĐT Văn phòng điện tử
viii DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ BẢNG Bảng 2.1. Diện tích, dân số thực tế thường trú thành phố Uông Bí phân theo đơn vị hành chính năm 2018 ................................................................................................ 36 Bảng 2.2. Thống kê lao động thành phố giai đoạn năm 2015 - 2018 ...................... 37 Bảng 2.3. Bảng thống kê về cơ sở hạ tầng kĩ thuật của thành phố Uông Bí từ năm 2012-2015.................................................................................................................. 40 Bảng 2.4. Kết quả ứng dụng CNTT trên địa bàn thành phố Uông Bí 2016 -2017 ... 45 Bảng 2.5. Nguồn nhân lực về CNTT trong cơ quan quản lý nhà nước cấp xã, phường....................................................................................................................... 48 Bảng 2.6.Nguồn nhân lực về CNTT trong các tổ chức chính trị xã hội .................. 49 Bảng 2.7. Nguồn nhân lực về CNTT trong các đơn vị sự nghiệp............................ 50 Bảng 2.8. Cơ cấu NNL CNTsT chuyên trách của thành phố năm 2018 .................. 51 Bảng 2.9.Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ chuyên trách về CNTT (văn bằng trong lĩnh vực CNTT) qua các năm từ 2016- 2018. ......................................... 52 Bảng 2.10. Số liệu nguồn nhân lực CNTT từ 2017 - 2018 ...................................... 53 Bảng 2.11. Trình độ đào tạo của cán bộ, công chức, viên chức thành phố Uông Bí giai đoạn 2018 ........................................................................................................... 54 Bảng 2.12. Kết quả củng cố đội ngũ quản lý nhà nước trong lĩnh vực CNTT ........ 55 Bảng 2.13. Bảng thống kê số lượng cán bộ CNTT chuyển sang cơ quan khác từ năm 2011 - 2015 ........................................................................................................ 57 Bảng 2.14. Bảng thống kê về tổ chức đào tạo nâng cao trình độ tin học (CNTT) cho cán bộ trên toàn địa phương trong năm 2016 - 2018 ................................................ 60 Bảng 2.15. Bảng chi phí đào tạo phát triển NNL giai đoạn 2014 - 2018 ................ 62 Bảng 2.16. Sự phát triển nguồn nhân lực CNTT năm 2018 so với 2015................. 63 Bảng 2.17. Các khóa đào tạo CNTT mà sở TT & TT tổ chức từ năm 2018............ 64 Bảng 3.1. Nhu cầu nguồn nhân lực năm 2020 ......................................................... 79 Bảng 3.2. Nhu cầu nguồn nhân lực năm 2025 ......................................................... 79 Bảng 3.3. Nhu cầu bố trí thêm nhân lực CNTT trong các cơ quan HCNN thành phố Uông Bí trong giai đoạn từ năm 2015-2025 ............................................................. 81
ix HÌNH Hình 1.1. Sơ đồ nguồn nhân lực công nghệ thông tin................................................ 8 Hình 1.2. Sơ đồ NNL CNTT hành chính nhà nước ................................................... 9
x TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN 1. Các thông tin chung 1.1 Tên luận văn: “Giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh” 1.2 Tác giả: Nguyễn Thị Trang Nhâm 1.3. Chuyên ngành: Thạc sỹ điều hành cao cấp EMBA 1.4. Bảo vệ năm: 2019 1.5. Giáo viên hướng dẫn: TS Nguyễn Lệ Hằng 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu hệ thống các vấn đề lý luận liên quan đến công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, kết hợp với việc đánh giá thực trạng nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, đề tài nhằm mục tiêu đề xuất các giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, đề tài giải quyết các nhiệm vụ cụ thể sau: - Làm sáng tỏ cơ sở lý luận về công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực trong điều kiện Việt Nam hiện nay; - Phân tích, đánh giá thực trạng và công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. - Chỉ ra những điểm mạnh và yếu trong đào tạo phát triển nguồn nhân lực CNTT trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí. - Đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí trong thời gian tới. 3. Những đóng góp của luận văn - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực
xi CNTT trong điều kiện Việt Nam hiện nay. Tổng kết các bài học kinh nghiệm dựa trên nghiên cứu công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực CNTT của một số quốc gia. - Phân tích, đánh giá thực trạng và công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, từ đó đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân trong công tác công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin trên địa bàn thành phố Uông Bí. - Đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí trong thời gian tới.
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Công nghệ thông tin là một trong các động lực quan trọng nhất của sự phát triển, cùng với một số ngành công nghệ cao khác đang làm biến đổi sâu sắc đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội của thế giới hiện đại. Ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin (CNTT) ở nước ta nhằm góp phần giải phóng sức mạnh vật chất, trí tuệ và tinh thần của toàn dân tộc, thúc đẩy công cuộc đổi mới, phát triển nhanh và hiện đại hóa các ngành kinh tế, tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, hỗ trợ có hiệu quả cho quá trình chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, đảm bảo an ninh quốc phòng và tạo khả năng đi tắt đón đầu để thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH). Trong những năm qua CNTT đã từng bước khẳng định được vai trò quan trọng, có những đóng góp cho sự phát triển của đất nước nói chung và của thành phố Uông Bí nói riêng. Việc ứng dụng CNTT của các cơ quan trong hệ thống chính trị và các doanh nghiệp, nhân dân đã đạt được những kết quả quan trọng. Với sự phát triển và ứng dụng CNTT nhanh như hiện nay, ở các lĩnh vực đều có ứng dụng CNTT, đòi hỏi công tác quản lý nhà nước về ứng dụng và phát triển CNTT phải được cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực CNTT đặc biệt quan tâm. Để ứng dụng công nghệ thông tin phải có một nguồn nhân lực có trình độ, có khả năng để tiếp nhận và sử dụng thành công những tiến bộ của khoa học công nghệ. Đối với các đơn vị hành chính công, phát triển nguồn nhân lực có trình độ về công nghệ thông tin là một nhu cầu hết sức cần thiết để đáp ứng công tác quản lý, đặc biệt trong công tác cải cách hành chính và thực hiện chính phủ điện tử hiện nay. Thành phố Uông Bí sau 11 năm thực hiện chỉ thị 58-CT/TW của Bộ chính trị về đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin đã có những kết quả ban đầu quan trọng. Tuy nhiên, nguồn nhân lực về công nghệ thông tin vẫn là vấn đề đáng quan tâm hiện nay đối với các đơn vị hành chính công. Xuất phát từ thực tế đó, tác giả chọn đề tài: “Giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh
2 Quảng Ninh” nhằm phân tích, đánh giá và đề ra các giải pháp để phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin của thành phố trong giai đoạn từ 2019-2025. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Vấn đề nhân lực, nguồn nhân lực, chính sách đào tạo, giải pháp phát triển nguồn nhân lực… là những công trình, đề tài được nhiều tác giả nghiên cứu cả về lý thuyết lẫn thực tiễn. Các công trình, đề tài nghiên cứu đều nhấn mạnh về tầm quan trọng của phát triển nguồn nhân lực trong đó có nguồn nhân lực CNTT đồng thời đưa ra những kiến nghị khoa học về các định hướng và giải pháp đối với vấn đề này. Có thể kể đến một số công trình nghiên cứu tiêu biểu sau: Trần Quang Triết, 2011. Đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho khu vực hành chính công của tỉnh Bình Định, Luận văn Thạc sĩ - Đại học Đà Nẵng. Đề tài đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận có liên quan đến đào tạo phát triển nguồn nhân lực nói chung, làm rõ một số nội dung cơ bản liên quan đến đào tạonguồn nhân lực CNTT khu vực hành chính công như khái niệm, cácđặc điểm đặc trưng của nguồn nhân lực khu vực hành chính công, nộidung quản lý nhà nước đối với đạo tạo nguồn nhân lực CNTT khuvực hành chính công; Đề xuất hệ thống các giải pháp đồng bộ nhằm đào tạo nguồnnhân lực CNTT khu vực hành chính công tại khu vực khảo sát; đồngthời đề xuất những kiến nghị cụ thể đối với các bên có liên quan đếnđào tạo và phát triển nguồn nhân lực CNTT khu vực hành chính côngnhư như Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo,UBND tỉnh Bình Định để các giải pháp có tính khả thi, mang lại hiệuquả như mong muốn. Phạm Thị Ngọc Quyên, 2011. Phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho khu vực hành chính công của tỉnh Quảng Nam, Luận văn Thạc sĩ - Đại học Đà Nẵng. Đề tài đã làm rõ cơ sở lý luận về phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin; phân tích, đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực côngnghệ thông tin trong các đơn vị hành chính công trên địa bàn tỉnhQuảng Nam, đề xuất các giải pháp đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lựccông nghệ thông tin nhằm thực hiện mục tiêu ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý nhà nước, cải cách hành chính và thực hiện chính phủ điện tử ở khu vực hành chính công tỉnh Quảng Nam.
3 Vũ Đức Hòa, 2015; Phát triển nguồn nhân lực CNTT của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, Luận văn Thạc sĩ - Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Việt Nam.Với mục tiêu tìm hiểu thực tế và nhu cầu của thị trường, vướng mắc của thị trường về nguồn nhân lực để đưa ra giải pháp thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực CNTT của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, luận văn đã nghiên cứu những lý luận về phát triển nguồn nhân lực CNTT; đánh giá thực trạng phát triển tổng thể nguồn nhân lực CNTT ở Việt Nam; tình trạng ứng dụng và phát triển nguồn lực này trong đơn vị nhà nước, các doanh nghiệp ngoài nhà nước; luận văn góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển nhân lực, nêu ra bản chất và nội dung về phát triển nhân lực CNTT tại Việt Nam. Luận văn đánh giá thực trạng theo giai đoạn 2009 – 2014 và trên các ngành thuộc CNTT để đề xuất các giải pháp chủ yếu có tính khả thi nhằm định hướng và thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực CNTT. Mặc dù, vấn đề đào tạo phát triển NNL CNTT trong các cơ quan hành chính nhà nước thành phố Uông Bí là rất quan trọng đối với sự phát triển của địa phương, nhưng theo sự hiểu biết của tác giả thì tại thành phố Uông Bí chưa có đề tài nào tập trung vào vấn đề này, trên thực tế chỉ có những kế hoạch, những đề xuất riêng lẻ. Trong luận văn này, ngoài việc kế thừa có chọn lọc những kết quả, những đề xuất đã có, luận văn bổ sung thêm về lý luận, những kiến nghị mới, phù hợp với tình hình thực tiễn và xu hướng phát triển. 3. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu hệ thống các vấn đề lý luận liên quan đến công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, kết hợp với việc đánh giá thực trạng nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí, đề tài nhằm mục tiêu đề xuất các giải pháp đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, đề tài giải quyết các nhiệm vụ cụ thể sau: - Làm sáng tỏ cơ sở lý luận về công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực trong điều kiện Việt Nam hiện nay;
4 - Phân tích, đánh giá thực trạng và công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. - Chỉ ra những điểm mạnh và yếu trong đào tạo phát triển nguồn nhân lực CNTT trong cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí. - Đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. - Phạm vi nghiên cứu: Các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. - Số liệu được sử dụng trong đề tài từ 2014 - 2016, các giải pháp đề xuất đến năm 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu: 5.1. Dữ liệu nghiên cứu Dữ liệu là các số liệu được thu thập từ các công trình nghiên cứu, các văn bản quản lý có liên quan, từ các báo cáo của các Sở, ngành địa phương về đào tạo phát triển nguồn nhân lực CNTT cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. 5.2. Các phương pháp nghiên cứu Trong nghiên cứu này với dữ liệu hạn chế trong quy mô nội tại thành phố Uông B, khó khăn để xây dựng dữ liệu chuỗi thời gian hay dữ liệu bảng đủ lớn để xây dựng mô hình hồi quy nghiên cứu. Do đó, phương pháp thống kê phân tích tổng hợp, so sánh, thống kê mô tả được sử dụng để trích xuất các kết quả nghiên cứu có ý nghĩa. - Phương pháp thống kê
5 Phương pháp thống kê được sử dụng phổ biến trong chương 2. Các bảng số liệu thống kê về số lượng và chất lượng công tác đào tạo nguồn nhân lực CNTT trên địa bàn thành phố Uông Bí. - Phương pháp phân tích - tổng hợp Phương pháp phân tích - tổng hợp được sử dụng chủ yếu trong chương 3. Từ các thông tin được thu thập, tác giả tiến hành phân tích các nội dung công tác đào tạo nguồn nhân lực CNTT trên địa bàn thành phố Uông Bí, để từ đó tổng hợp lại nhằm đề xuất một số giải pháp nhằm phù hợp với thực tế. - Phương pháp so sánh Phương pháp so sánh được sử dụng trong chương 1, chương 2 để phân tích, so sánh số liệu từ biểu đồ, bảng số liệu qua các năm của công tác đào tạo nguồn nhân lực CNTT trên địa bàn thành phố Uông Bí. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài các trang bìa, mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục các sơ đồ, biểu đồ, hình vẽ, danh mục các từ viết tắt, các phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn chia làm 03 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước. Chương 2: Thực trạng đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Uông Bí. Chương 3: Một số giải pháp nhằm đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho các cơ quan hành chính nhà nước của thành phố Uông Bí.
6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở ĐỊA PHƯƠNG 1.1. Tổng quan về nguồn nhân lực công nghệ thông tin 1.1.1. Khái niệm về nguồn nhân lực công nghệ thông tin Theo nghĩa rộng, nguồn nhân lực được hiểu là nguồn lực con người của một quốc gia, vùng lãnh thổ có khả năng huy động, quản lý để tham gia vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội (Trần Xuân Cầu, Mai Quốc Chánh, 2008). Với cách tiếp cận này, nguồn nhân lực như một bộ phận cấu thành các nguồn lực của quốc gia như nguồn lực vật chất (trừ con người), nguồn lực tài chính, nguồn lực trí tuệ (chất xám)... Những nguồn lực này có thể huy động một cách tối ưu, tổng hợp để phát triển kinh tế - xã hội. Theo một hướng tiếp cận khác thì nguồn nhân lực được hiểu là nguồn lực của con người. Nguồn nhân lực được xem xét ở hai khía cạnh. Trước hết, với ý nghĩa là nguồn gốc, là nơi phát sinh ra nguồn lực. Nguồn nhân lực nằm ngay trong bản thân con người, đó cũng là sự khác nhau cơ bản giữa nguồn lực con người và các nguồn lực khác. Thứ hai, nguồn nhân lực được hiểu là tổng thể nguồn lực của từng cá nhân. Với tư cách là một nguồn lực của quá trình phát triển, nguồn nhân lực là nguồn lực con người có khả năng sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội, được biểu hiện ra là số lượng và chất lượng nhất định tại một thời điểm nhất định. Với cách biểu hiện như vậy, nội hàm nguồn nhân lực không chỉ bao hàm những người trong độ tuổi lao động, cũng không chỉ bao hàm về mặt chất lượng, mà còn chứa đựng các hàm ý rộng hơn, gồm toàn bộ trình độ chuyên môn mà con người tích lũy được, có khả năng đem lại thu nhập trong tương lai. Do đó, nguồn nhân lực còn có thể được hiểu là nguồn lực con người có khả năng sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội được biểu hiện ra là số lượng và chất lượng nhất định tại một thời điểm nhất định(Trần Xuân Cầu, Mai Quốc Chánh, 2008). Theo nghĩa hẹp, “nguồn nhân lực bao gồm toàn bộ dân cư có khả năng lao động” (Nguyễn Tiệp, 2005). Khái niệm này chỉ nguồn nhân lực với tư cách là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội. Có thể lượng hóa một bộ phận của dân số
7 bao gồm những người trong độ tuổi quy định, có khả năng lao động, không kể đến trạng thái có hay không việc làm. Độ tuổi lao động là giới hạn về những điều kiện cơ thể, tâm sinh lý xã hội mà con người tham gia vào quá trình lao động. Giới hạn độ tuổi lao động tùy thuộc vào điều kiện kinh tế xã hội của từng quốc gia và trong từng thời kỳ nhất định, chẳng hạn, tại Việt Nam độ tuổi lao động của nam là 15 - 60 tuổi và của nữ là 15 - 55 tuổi. Khi đó, khái niệm “Nguồn nhân lực bao gồm nhóm dân cư trong độ tuổi lao động có khả năng lao động” chỉ khả năng đảm đương lao động chính của xã hội. Xét về khía cạch các bộ phận cấu thành nên năng lực của mỗi con người, năng lực gồm có thể lực và trí lực (Nguyễn Vân Điềm & Nguyễn Ngọc Quân, 2004). Thể lực phụ thuộc vào tình trạng sức khoẻ của con người, mức sống, thu nhập, chế độ ăn uống, chế độ làm việc, nghỉ ngơi v.v.. Trí lực là nguồn tiềm tàng to lớn của con người, cấu thành bởi tài năng, năng khiếu cũng như quan điểm, lòng tin, nhân cách v.v.. Theo cách tiếp cận của tổ chức Liên hợp quốc thì “Nguồn nhân lực là tất cả những kiến thức, kỹ năng và tiềm năng của con người liên quan tới sự phát triển của mỗi cá nhân, mỗi tổ chức và của đất nước” hay nguồn nhân lực bao gồm lực lượng lao động giản đơn, lao động kỹ thuật, lao động trí óc. Nguồn nhân lực hành chính: Nguồn nhân lực hành chính Nhà nước là hệ thống cán bộ công chức hành chính, là tổng thể các tiềm năng của con người, bao gồm: thể lực, trí lực và nhân cách của những con người làm việc trong bộ máy hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, cơ cấu của cơ quan hành chính Nhà nước đòi hỏi. Phát triển nguồn nhân lực hành chính: Phát triển NNL hành chính là tổng thể các hình thức, phương pháp, chính sách và biện pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực này nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn phát triển, nhất là trong bối cảnh dân số, lao động và kinh tế của nước ta. Công nghệ thông tin được hình thành từ khoa học máy tính, đây là một khái niệm khá rộng, nó bao hàm nhiều khái niệm khác nhau ở bên trong (phần mềm máy