Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Quản trị các dự án đầu tư dầu khí của Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn bao gồm: Tổng hợp cơ sở lý thuyết quản trị dự án đầu tư và quản trị dự án đầu tư dầu khí; Phân tích thực trạng quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại Tổng công ty Thăm dò Khai thác dầu khí (PVEP), đánh giá các thành công cũng như các tồn tại hạn chế và nguyên nhân; Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại PVEP.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Quản trị các dự án đầu tư dầu khí của Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ DẦU KHÍ CỦA TỔNG CÔNG TY THĂM DÒ KHAI THÁC DẦU KHÍ (PVEP) Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh LƯU THỊ THÙY LINH Hà Nội, 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TÀO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ DẦU KHÍ CỦA TỔNG CÔNG TY THĂM DÒ KHAI THÁC DẦU KHÍ (PVEP) Ngành: Kinh doanh Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 8340101 Họ và tên học viên: Lưu Thị Thùy Linh Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thu Thủy Hà Nội, 2018
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông tin và kết quả nghiên cứu trong luận văn là do tôi tự thu thập, tìm hiểu, đúc kết và phân tích một cách trung thực. Nguồn thông tin sử dụng trong luận văn được lấy từ các phòng nghiệp vụ, thực tiễn, báo cáo tổng kết hàng năm phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh thực tế của Công ty. Học viên Lưu Thị Thùy Linh
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình và tạo điều kiện của Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí, Thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp… Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân, tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu luận văn này. Trước hết, tôi xin trân trọng cảm ơn sâu sắc đến Cô giáo hướng dẫn – PGS.TS. Nguyễn Thu Thủy – Phó Hiệu trưởng, Trường Đại học Ngoại Thương, người đã trực tiếp chỉ bảo, hướng dẫn và người đã toàn tâm toàn ý hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí, Ban Đầu tư Phát triển, các phòng chuyên môn, các Trưởng phòng đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình làm luận văn. Trân trọng cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp đã có nhiều giúp đỡ, hỗ trợ việc tìm kiếm tài liệu và có những góp ý thiết thực trong quá trình thực hiên viết luận văn. Đồng thời, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô giáo trong Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Ngoại Thương đã cung cấp cho tôi những kiến thức và nguồn thông tin bổ ích để tôi có thể học tập và hoàn thiện luận văn này. Do thời gian nghiên cứu có hạn, luận văn của tôi chắc hẳn không thể tránh khỏi những sơ suất, thiếu sót, tôi rất mong nhận đuợc sự đóng góp của các thầy cô giáo cùng toàn thể bạn đọc. Học viên Lưu Thị Thùy Linh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... v DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ ......................................................vii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ................................................ ix LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.....................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................2 5. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan ..........................................3 6. Kết cấu của đề tài nghiên cứu ...........................................................................5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ, QUẢN TRỊ DỰ ÁN ĐẦU TƯ VÀ QUẢN TRỊ DỰ ÁN ĐẦU TƯ DẦU KHÍ..................................................... 6 1.1. Những lý luận cơ bản về dự án đầu tư và quản trị dự án đầu tư ...................6 1.1.1. Tổng quan về dự án và dự án đầu tư ..........................................................6 1.1.2. Quản trị dự án đầu tư..................................................................................9 1.2.1. Khái niệm quản trị dự án đầu tư .................................................................9 1.2.2. Chức năng của quản trị dự án đầu tư .......................................................10 1.2.3. Nội dung quản trị dự án đầu tư ................................................................11 1.2.4. Các mô hình tổ chức quản trị dự án đầu tư tại Việt Nam ........................19 1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án đầu tư .......................23 1.2. Dự án đầu tư dầu khí và quản trị dự án đầu tư dầu khí ...............................24 1.2.1. Tổng quan chung về dự án dầu khí ..........................................................24 1.2.2. Quản trị dự án đầu tư dầu khí ...................................................................30 1.3. Kinh nghiệm quản trị dự án đầu tư dầu khí của các công ty nước ngoài ....33 1.3.1. Petronas ....................................................................................................33 1.3.2. Mitra Energy ............................................................................................34 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ DẦU KHÍ TẠI PVEP ......................................................................................................................... 36 2.1. Giới thiệu về PVEP .....................................................................................36 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ...............................................................36 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của PVEP ..............................................................37 2.1.3. Cơ cấu tổ chức và đội ngũ lao động .........................................................37
iv 2.1.4. Một số kết quả hoạt động kinh doanh của PVEP từ khi hình thành tới nay (giai đoạn 2007-2017)............................................................................................39 2.2. Thực trạng quản trị dự án đầu tư dầu khí tại PVEP ....................................42 2.2.1. Tổng quan về các dự án đầu tư dầu khí....................................................42 2.2.2. Hệ thống văn bản pháp lý liên quan và thực trạng xây dựng và áp dụng các quy trình/quy chế nội bộ quản trị dự án đầu tư dầu khí của PVEP .................43 2.2.3. Thực trạng về công tác quản trị dự án đầu tư tại PVEP ...........................51 2.2.4. Nghiên cứu điển hình về công tác quản trị dự án đầu tư tại 02 dự án PVEP điều hành và PVEP không điều hành..........................................................75 2.3. Đánh giá việc quản trị dự án đầu tư dầu khí của PVEP ..............................79 2.3.1. Đánh giá việc xây dựng và thực hiện quy định, quy trình và tổ chức thực hiện quản trị dự án đầu tư dầu khí .........................................................................79 2.3.2. Đánh giá việc áp dụng các chỉ tiêu và công cụ trong quản trị dự án đầu tư dầu khí của Tổng công ty.......................................................................................81 2.3.3. Đánh giá hiệu quả của việc quản trị dự án đầu tư dầu khí tại PVEP .......83 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI PVEP ................................................................................................. 85 3.1. Bối cảnh ngành thăm dò khai thác dầu khí tới năm 2020 và định hướng tới năm 2035................................................................................................................85 3.1.1. Cung cầu về dầu/khí và giá dầu/khí .........................................................85 3.1.2. Nhận định một số cơ hội và thách thức đối với PVEP ................................88 3.1.3. Dự báo đầu tư của PVEP tới 2020 và định hướng tới 2035.....................89 3.2. Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại PVEP .................................................................................................................91 3.2.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý quản trị dự án đầu tư dầu khí .......91 Hoàn thiện văn bản pháp lý: ..................................................................................91 3.2.2. Hoàn thiện, đổi mới hoạt động quản trị ...................................................94 3.2.3. Tăng cường trao đổi với các đơn vị, dự án để cải thiện chất lượng quản trị dự án đầu tư dầu khí...............................................................................................96 3.2.4. Cổ phần hoá PVEP và các công ty con đầu tư vào dự án ........................97 3.2.5. Cơ cấu lại lực lượng lao động ..................................................................98 3.3. Kiến nghị ...................................................................................................100 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 102 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 104
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ cái viết tắt/ký hiệu Cụm từ đầy đủ BC Báo cáo BCĐT/BCĐTĐC Báo cáo đầu tư/báo cáo đầu tư điều chỉnh Capex Chi phí đầu tư CT CT&NS Chương trình công tác và ngân sách CNM Công nghệ mỏ DANN Dự án nước ngoài DA Dự án ĐVLGK Địa vật lý giếng khoan ĐH Điều hành ĐHC Điều hành chung E&P Thăm dò khai thác EMV Giá trị kỳ vọng – Giá trị mong đợi của đồng tiền ERP Hoạch định nguồn lực doanh nghiệp FDP Kế hoạch phát triển mỏ FO Dòng dầu đầu tiên FG Dòng khí đầu tiên GCNĐT Giấy chứng nhận đầu tư G&A Chi phí chung và chi phí hành chính IRR Tỷ suất hoàn vốn nội bộ JOA Thỏa thuận điều hành chung JOC Công ty điều hành chung NĐH Nhà điều hành NPV Giá trị hiện tại thuần Overhead Chi phí quản lý chung của công ty mẹ Opex Chi phí vận hành ODP Kế hoạch phát triển mỏ đại cương PVN/ Tập đoàn/PetroVietnam Tập đoàn dầu khí Quốc gia Việt Nam
vi Chữ cái viết tắt/ký hiệu Cụm từ đầy đủ PSC Hợp đồng dầu khí PVEP Tổng Công ty Thăm dò khai thác dầu khí PVEP POC Công ty dầu khí trong nước PVEP OVS Công ty dầu khí nước ngoài SXKD Sản xuất kinh doanh SLKT Sản lượng khai thác TDKT Thăm dò khai thác TCT Tổng công ty Thăm dò Khai thác dầu khí THCP Thu hồi chi phí TKTD Tìm kiếm Thăm dò TMĐT Tổng mức đầu tư
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ Bảng 1. 1: Các bước công việc của một dự án đầu tư.................................................8 Bảng 1. 2: Đơn giá chi phí các hạng mục chủ yếu thăm dò, khai thác dầu khí ........28 Hình 1. 1: Mô hình quản lý dự án của Petronas/PCSB .............................................33 Hình 1. 2: Mô hình quản lý dự án của Mitra.............................................................35 Sơ đồ 1. 1: Chu kỳ dự án đầu tư..................................................................................8 Sơ đồ 1. 2: Chu trình quản trị dự án ..........................................................................10 Sơ đồ 1. 3: Quy trình quản trị thời gian tiến độ ........................................................13 Sơ đồ 1. 4: Quy trình quản trị chi phí .......................................................................15 Sơ đồ 1. 5: Quy trình quản trị chất luợng..................................................................17 Sơ đồ 1. 6: Mô hình chủ đầu tư trực tiếp quản trị dự án ...........................................20 Sơ đồ 1. 7: Mô hình chìa khóa trao tay .....................................................................20 Sơ đồ 1. 8: Mô hình chủ nhiệm điều hành dự án ......................................................21 Sơ đồ 1. 9: Mô hình quản trị dự án theo chức năng ..................................................22 Sơ đồ 1. 10: Mô hình tổ chức chuyên trách quản trị dự án .......................................22 Sơ đồ 1. 11: Mô hình quản trị dự án theo ma trận ....................................................23 Sơ đồ 1. 12: Sơ đồ mô hình quản lý điều hành các dự án dầu khí của PVEP ..........31 Sơ đồ 1. 13:Sơ đồ quản lý điều hành dự án theo Hợp đồng .....................................31 Sơ đồ 1. 14: Sơ đồ quản lý điều hành dự án theo giai đoạn dự án ............................32 Bảng 2. 1: Bảng kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVEP từ năm 2007- 2016 ...........................................................................................................................41 Bảng 2. 2: So sánh mô hình quản trị dự án của PVEP và công ty nước ngoài .........48 Bảng 2. 3: Mức độ can thiệp quản lý của PVEP tùy vào hình thức điều hành .........51 Bảng 2. 4: Các yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc chậm tiến độ....................................53 Bảng 2. 5: Bảng đánh giá chất lượng các dự án ........................................................56 Bảng 2. 6: Chi phí đầu tư (Capex), vận hành (Opex) của các dự án so với Báo cáo được duyệt .................................................................................................................58 Bảng 2. 7: Đơn giá thu nổ, xử lý địa chất 2D ...........................................................59 Bảng 2. 8: Đơn giá xây lắp cho cụm xử lý trung tâm ...............................................60
viii Bảng 2. 9: Mức độ tiêu thụ nhiên liệu của các tàu chứa dầu ....................................60 Hình 2. 1: Trữ lượng xác minh và sản lượng khai thác của PVEP giai đoạn 2007- 2016 ...........................................................................................................................39 Hình 2. 2: Cơ cấu các dự án Dầu khí của PVEP trong giai đoạn 2007-2017 ...........43 Hình 2. 3: Quy trình quản trị dự án tại các cấp ở PVEP ...........................................47 Hình 2. 4: Các công việc trong khâu triển khai dự án ..............................................50 Hình 2. 5: So sánh giá thành đơn vị khai thác của PVEP và Nhà thầu nước ngoài (NTNN) .....................................................................................................................61 Hình 2. 6: Hình Cơ cấu nhân sự của Tổng Công ty ..................................................63 Hình 2. 7: So sánh Hiệu quả đầu tư Full cycle giữa FDP/BCĐT với cập nhật của các DA phát triển khai thác- Giả định giá dầu của WMK tại Q4/2017 ..........................65 Hình 2. 8: So sánh kỳ vọng đầu tư của các dự án thời điểm lập BCĐT và thời điểm cập nhật tháng 12/2017 .............................................................................................66 Hình 2. 9: Đánh giá rủi ro dự án Lô 39, Peru ...........................................................75 Sơ đồ 2. 1: Mô hình tổ chức PVEP (30/12/2017) .....................................................38 Sơ đồ 2. 2: Sơ đồ theo dõi tiến độ Lô 09-2/10 ..........................................................52 Hình 3. 1: Dự báo giá dầu của Woodmackenzie.......................................................85 Hình 3. 2: Dự báo giá khí giai đoạn 2013-2040........................................................86
ix TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Đề tài: Quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại Tổng Công ty Thăm dò Khai thác dầu khí (PVEP) Những kết quả nghiên cứu đạt được: Thứ nhất, luận văn đã khái quát và tổng hợp được những lý luận cơ bản về sự cần thiết của việc quản trị các dự án đầu tư dầu khí trong công ty dầu khí thượng nguồn để người đọc có được cái nhìn tổng quan về nội dung này. Thứ hai, thông qua việc tổng hợp và phân tích các số liệu về tình hình triển khai các dự án đầu tư dầu khí của PVEP, luận văn đã nêu ra được thực trạng công tác quản trị dự án đầu tư dầu khí của PVEP bằng các chỉ tiêu về chất lượng, thời gian, chi phí... Trên cơ sở đó, luận văn cũng đã đánh giá được những ưu điểm và những mặt còn hạn chế trong công tác quản trị các dự án đầu tư của PVEP. Thứ ba, trên cơ sở dự báo cung cầu, dự báo giá dầu khí, phân tích cơ hội thách thức của PVEP và định hướng của PVEP về đầu tư đến năm 2035 đồng thời học hỏi mô hình quản trị dự án đầu tư của các công ty dầu khí lớn thế giới, luận văn đã nêu ra được một số điểm có thể áp dụng được với PVEP để công tác quản trị dự án được tốt hơn. Ngoài ra, dựa vào các mặt còn tồn tại trong công tác quản trị dự án của PVEP luận văn cũng đề xuất được một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại PVEP.
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tổng Công ty Thăm dò và Khai thác Dầu khí (PVEP) được thành lập vào tháng 5/2007 trên cơ sở sát nhập 02 đơn vị thành viên là Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí và Công ty Đầu tư Phát triển Dầu khí. PVEP là đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (Tập đoàn/PVN), hoạt động trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí, lĩnh vực hoạt động quan trọng và cốt lõi của Tập đoàn. Trong quá trình triển khai các nhiệm vụ được giao, PVEP không tránh khỏi các tác động của các chu kỳ kinh tế, đặc biệt là các yếu tố nhạy cảm của môi trường ngành, đặc biệt là suy giảm giá dầu, giá khí, tăng giá nguyên vật liệu và giá cả các thiết bị phục vụ công tác đầu tư, phát triển như thiết bị bề mặt, đường ống dẫn dầu/khí, giếng khoan, trạm xử lý… Trong bối cảnh có nhiều biến động của môi trường đầu tư đó, Tổng Công ty đã từng bước nâng cao vai trò của quản trị điều hành, trong đó, PVEP cũng đã chú trọng tới cải thiện chức năng quản trị dự án đầu tư dầu khí. Để làm được việc đó, định kỳ hàng năm, PVEP đã đánh giá toàn bộ các dự án hiện có để nhận định về các kết quả đạt được, những tồn tại, những điểm mạnh, điểm yếu của mình; đồng thời định hướng triển khai từng dự án cũng như xác định các thiếu hụt để đề xuất các giải pháp phù hợp, đáp ứng mục tiêu trung và dài hạn mà Chiến lược đã đề ra. Những đánh giá và đề xuất quyết liệt trong quá trình quản trị dự án đầu tư dầu khí đã góp phần không nhỏ để PVEP luôn là doanh nghiệp có doanh thu cao và là doanh nghiệp đóng thuế cao nhất Việt Nam năm 2013. Trên cơ sở phát huy những kết quả đã đạt được từ thực tiễn hoạt động của Tổng Công ty và các lý thuyết đã được học, nghiên cứu về quản trị dự án đầu tư, tôi đã chọn đề tài “Quản trị các dự án đầu tư dầu khí của Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí” để nghiên cứu trong luận văn Thạc sỹ của mình. Tôi hi vọng sẽ đưa ra một số giải pháp góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả quản trị dự án đầu tư thăm dò khai thác dầu khí và được ứng dụng tại Tổng Công ty.
2 2. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn bao gồm: - Tổng hợp cơ sở lý thuyết quản trị dự án đầu tư và quản trị dự án đầu tư dầu khí; - Phân tích thực trạng quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại Tổng công ty Thăm dò Khai thác dầu khí (PVEP), đánh giá các thành công cũng như các tồn tại hạn chế và nguyên nhân; - Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại PVEP. Việc nâng cao công tác quản trị dự án được luận văn nghiên cứu, đề xuất không chỉ ở công tác quản trị tại Tổng công ty mà còn cho các công ty con, đồng thời đề xuất phương án tối ưu chi phí giúp PVEP vượt qua giai đoạn khó khăn khi giá dầu giảm sâu như hiện nay. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quản trị các dự án đầu tư dầu khí của PVEP đến thời điểm 31/12/2017. Về đối tượng chủ thể tham gia quản lý dự án đầu tư, luận văn tập trung vào nghiên cứu bộ máy các phòng ban trực tiếp tham gia công tác quản lý dự án đầu tư tại Tổng công ty và các công ty con. 4. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình thực hiện đề tài tác giả đã thực hiện kết hợp các phương pháp sau: - Phương pháp thu thập số liệu: Để có số liệu phân tích cho nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phương pháp thu thập số liệu sau: + Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu thứ cấp: sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp các dữ liệu thứ cấp từ các tài liệu học thuật về quản trị dự án đầu tư nói chung và các tài liệu về quản trị dự án đầu tư dầu khí nói riêng của Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí. Nghiên cứu giáo trình quản trị dự án đầu tư, các tài liệu tham khảo từ tạp chí chuyên ngành, các tài liệu hội thảo được Tổng
3 công ty tổ chức nhằm trao đổi/nâng cao chuyên môn giữa các đơn vị trong ngành, các thông tin từ internet liên quan đến vấn đề cần phân tích nghiên cứu. + Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp nhằm rút ra các nhận xét đối với vấn đề nghiên cứu. Luận văn được thực hiện dựa trên nguồn cơ sở dữ liệu dự án của PVEP, tham khảo và kết hợp với một số thông tin từ Cổng thông tin của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) cùng số liệu trên các phương tiện thông tin đại chúng. 5. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan Quản trị dự án đầu tư để thực hiện công tác đầu tư dự án và lựa chọn cho quá trình đầu tư dự án được chính xác. Quản trị dự án là hoạt động quan trọng trong quá trình hình thành và thực hiện dự án, là công cụ thực hiện và ra quyết định đầu tư phù hợp. Có nhiều chủ thể tham gia và ảnh hưởng tới quá trình quản trị dự án đầu tư như: các doanh nghiệp với vai trò là chủ đầu tư, nhà nước mà đại diện là các cơ quan quản lý nhà nước, các ngân hàng, các tổ chức tài chính tín dụng, các tổ chức tư vấn... Trên thế giới, các nghiên cứu về quản trị dự án đầu tư và quản trị dự an đầu tư dầu khí đã và đang được các phân tích và áp dụng để đảm bảo hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong bối cảnh có nhiều biến đổi của môi trường kinh doanh: + Project Portfolio Management của của tác giả Porviz F.Rod; + Project Management for the Oil and Gas Industry: A World System Approach của nhóm tác giả Adedeji B. Badiru và Samuel O. Osisanya + Project Management in the Oil and Gas Industry của tác giả Mohamed A. El-Reedy. Nghiên cứu về công tác quản trị dự án đầu tư trong nước đã có các công trình nghiên cứu và lý luận theo nhiều chủ đề cũng như các quá trình hoạt động quản trị dự án đầu tư. Tuy nhiên, nghiên cứu quản trị dự án đầu tư trong lĩnh vực dầu khí thì không nhiều, phạm vi và mức độ nghiên cứu tập trung chủ yếu ở việc xem xét, bàn
4 luận về các kỹ thuật phân tích đánh giá dự án, ở nội dung phân tích đánh giá hiệu quả kinh tế như: - Nguyễn Đỗ Thành Công với đề tài “Phân tích và đánh giá hiệu quả kinh tế dự án đầu tư tại Tổng công ty thăm dò khai thác dầu khí”, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2015, đề tài đề cập đến việc nâng cao hiệu quả công tác đánh giá kinh tế dự án thăm dò khai thác tại Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí, đưa ra những lý luận cơ bản về dự án đầu tư, dự án đầu tư dầu khí, phân tích đánh giá hiệu quả kinh tế dự án đầu tư dầu khí, đánh giá thực trạng và đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá hiệu quả kinh tế dự án tại Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí. Đề tài tập trung chủ yếu vào việc công tác đánh giá hiệu quả kinh tế trong giai đoạn thực hiện dự án tại các dự án thuộc phạm vi quản lý của Tổng công ty và các công ty con. - Luận văn thạc sỹ của tác giả Đặng Thị Duyên với đề tài “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý cơ cấu đầu tư các dự án dầu khí của Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí” năm 2014 tại Trường Đại học Ngoại thương đã khái quát hóa những vấn đề về quản lý cơ cấu đầu tư áp dụng trong ngành dầu khí, qua đó đề xuất một số giải pháp nâng cao quản lý cơ cấu các dự án đầu tư dầu khí tại PVEP. Tuy nhiên, đề tài hướng tới cơ cấu đầu tư mang tính chất tổng thể, tập trung vào tối ưu danh mục đầu tư dự án hơn là các chức năng cụ thể của quản trị dự án đầu tư. Các công trình đã nghiên cứu về quản trị dự án đầu tư thường tập trung vào kỹ thuật phân tích đánh giá lợi ích và chi phí phục vụ cho mục đích tối đa hoá lợi nhuận hoặc tiến hành phân tích đánh giá lợi ích và chi phí đối với dự án. Nghiên cứu và thiết kế quy trình nâng cao chất lượng công tác quản trị dự án đầu tư đáp ứng cho nhà quản trị có những quyết định đúng đắn và kịp thời nắm bắt cơ hội đầu tư có hiệu quả, nâng cao hiệu quả kinh tế dự án, quản trị từ khâu nghiên cứu, lập dự án, thực hiện đầu tư, vận hành và kết thúc vòng đời dự án, đội ngũ cán bộ nhân lực thực hiện, phương pháp, quy trình thực hiện, vấn đề phân cấp quản lý đầu tư...
5 Trong quá trình thực hiện tác giả đã kế thừa, học tập những ưu việt của các công trình nghiên cứu trước đó để hoàn thành luận án của mình. 6. Kết cấu của đề tài nghiên cứu Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung nghiên của của đề tài bao gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về dự án đầu tư, quản trị dự án đầu tư và quản trị dự án đầu tư dầu khí Chương 2: Thực trạng quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại PVEP Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản trị các dự án đầu tư dầu khí tại PVEP
6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ, QUẢN TRỊ DỰ ÁN ĐẦU TƯ VÀ QUẢN TRỊ DỰ ÁN ĐẦU TƯ DẦU KHÍ 1.1. Những lý luận cơ bản về dự án đầu tư và quản trị dự án đầu tư 1.1.1. Tổng quan về dự án và dự án đầu tư 1.1.1.1. Dự án Theo nghĩa chung nhất, chúng ta có thể hiểu dự án là một lĩnh vực hoạt động đặc thù, một nhiệm vụ cần phải được thực hiện với phương pháp riêng, nguồn lực riêng và theo một kế hoạch tiến độ nhằm tạo ra một thực thể mới. Dự án không chỉ là một ý định phác thảo mà có tính cụ thể và mục tiêu xác định. Dự án không phải là một nghiên cứu trừu tượng mà tạo nên một thực thể mới, là một nỗ lực có thời hạn nhằm tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất (PGS.TS.Từ Quang Phương, 2014 – Giáo trình quản lý dự án). Trên phương diện quản trị, có thể định nghĩa dự án là những nỗ lực có thời hạn nhằm tạo ra những sản phẩm (dịch vụ) duy nhất. Nỗ lực có thời hạn có nghĩa là mọi dự án đầu tư đều có điểm bắt đầu và kết thúc xác định. Một số đặc trưng cơ bản của dự án như sau: - Dự án có mục đích, kết quả xác định, có chu kỳ phát triển riêng và có thời gian tồn tại hữu hạn. - Sản phẩm của dự án mang tính chất đơn chiếc, độc đáo (mới lạ), môi trường hoạt động “va chạm”, tính bất định và rủi ro cao. - Dự án liên quan đến nhiều bên và có sự tương tác giữa các bộ phận quản lý chức năng với quản lý dự án. Để thực hiện thành công mục tiêu của dự án, các nhà quản lý dự án cần phải duy trì thường xuyên mối quan hệ với các bộ phận quản lý khác. Theo một định nghĩa khác “Dự án là một tập hợp các công việc, được thực hiện bởi một tập thể, nhằm đạt được một kết quả dự kiến, trong một thời gian dự kiến, với một kinh phí dự kiến” (Thư viện học liệu mở Việt Nam – VOER). Dự án có thể được phân loại dựa trên từng khía cạnh đặc điểm của nó
7 - Xét về tài chính: Có dự án cần có vốn để tài trợ cho các hoạt động, có cái lại không – đó là dự án đầu tư và dự án không cần cấp vốn (dự án tự cấp). Đa số các dự án qui mô lớn đều là các dự án đầu tư. - Xét về đặc điểm người tài trợ: Có dự án do nhà nước đầu tư cũng có dự án do tư nhân, do 1 người, do 1 tổ chức phi chính phủ nào đó hoặc có những cái do nhiều thành phần thực hiện. Và chúng sinh ra những khái niệm liên quan khác tùy vào tên gọi và cách vận hành. Ví dụ: dự án BOT. - Xét về cách định nghĩa: Có dự án theo cách hiểu của nhà quản lý dự án đầu tư, có dự án theo nhà kinh doanh hoặc nhà nghiên cứu… 1.1.1.2. Dự án đầu tư a. Khái niệm Dự án đầu tư là tập hợp những đề xuất về việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những đối tượng nhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng, cải tiến hoặc nâng cao chất lượng sản phẩm (dịch vụ) nào đó trong một khoảng thời gian nhất định. Cùng khái niệm này, Luật Đầu tư năm 2014 nêu rõ: “Dự án đầu tư là tập hợp các đề xuất bỏ vốn trung và dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định”. Theo một định nghĩa khác “Dự án đầu tư là một tập hợp hoạt động kinh tế đặc thù nhằm tạo nên một mục tiêu cụ thể một cách có phương pháp trên cơ sỏ những nguồn lực nhất định” (Thư viện học liệu mở Việt Nam – VOER). Nói một cách tổng quát “dự án đầu tư” là một tập hợp những đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến, nâng cao chất lượng của sản phẩm hoặc dịch vụ trong khoảng thời gian xác định. Hay nói cách khác chúng ta có thể hiểu dự án đầu tư là tổng thể các hoạt động và chi phí cần thiết được bố trí theo một kế hoạch chặt chẽ với lịch thời gian và điạ điểm xác định để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất định nhằm thực hiện những mục tiêu nhất định trong tương lai. Tính chung của định nghĩa này vẫn nằm trong khuôn khổ các yếu tố: Mục đích, nguồn lực và thời gian. Bất cứ một dự án nào có
8 thể khác nhau về mục tiêu hay phương tiện cách thức tiến hành nhưng vẫn đảm bảo tính nguyên vẹn của bản chất dự án. b. Đặc trưng dự án đầu tư Một dự án đầu tư có đặc trưng chủ yếu sau: - Có mục tiêu, mục đích cụ thể - Dự án có chu kỳ phát triển riêng và thời gian tồn tại hữu hạn - Dự án có sự tham gia của nhiều bên - Sản phẩm của dự án mang tính chất đơn chiếc, độc đáo - Môi trường hoạt động của dự án là: “va chạm”, có sự tương tác phức tạp giữa dự án này với dự án khác, giữa bộ phận quản lý này với bộ phận quản lý khác. - Dự án có tính bất định và rủi ro cao do đặc điểm mang tính dài hạn của hoạt động đầu tư phát triển Những đặc trưng trên đã chi phối trực tiếp đến công tác lập, quản lý quá trình thực hiện đầu tư và vận hành khai thác của dự án. c. Chu trình của dự án đầu tư Chu kỳ của hoạt động đầu tư là các giai đoạn mà một dự án phải trải qua bắt đầu từ khi dự án mới chỉ là ý đồ đến khi dự án hoàn thành chấm dứt hoạt động. Ý đồ về Chuẩn Thực Sản xuất Ý đồ dự án bị đầu hiện đầu kinh dự án đầu tư tư tư doanh mới (Nguồn: Nguyễn Bạch Nguyệt, 2012–Giáo trình lập dự án đầu tư) Sơ đồ 1. 1: Chu kỳ dự án đầu tư Chu kỳ một dự án đầu tư được thể hiện thông qua ba giai đoạn: giai đoạn tiền đầu tư (Chuẩn bị đầu tư), giai đoạn đầu tư (Thực hiện đầu tư) và giai đoạn vận hành các kết quả đầu tư (Sản xuất kinh doanh). Mỗi giai đoạn lại chia làm nhiều bước. Bảng 1. 1: Các bước công việc của một dự án đầu tư Tiền đầu tư Đầu tư Vận hành KQ - ĐT Nghiên Nghiên Nghiên Đánh Đàm Thiết Thi Chạy Sử Sử Công cứu phát cứu tiền cứu khả giá và phán kế và công thử và dụng dụng suất hiện các khả thi thi (lập quyết và ký lập dự xây nghiệm chưa công giảm
9 cơ hội sơ bộ lựa dự án- định kết toán thi lắp thu sử hết suất ở dần và đầu tư chọn dự luận (thẩm các công công dụng công mức thanh án chứng định hợp xây lắp trình suất độ cao lý kinh tế dự án) đồng công nhất kỹ thuật trình (Nguồn: Nguyễn Bạch Nguyệt, 2012–Giáo trình lập dự án đầu tư) 1.1.2. Quản trị dự án đầu tư 1.2.1. Khái niệm quản trị dự án đầu tư Quản trị dự án là quá trình lập kế hoạch, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án nhằm đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách được duyệt và đạt được các yêu cầu đã định về kỹ thuật và chất lượng sản phẩm dịch vụ, bằng những phương pháp và điều kiện tốt nhất cho phép. Quản trị dự án bao gồm 3 giai đoạn chủ yếu sau:  Lập kế hoạch. Đây là giai đoạn xây dựng mục tiêu, xác định công việc, dự tính nguồn lực cần thiết để thực hiện dự án và là quá trình phát triển một kế hoạch hành động thống nhất, theo trình tự logic, có thể biểu diễn dưới dạng các sơ đồ hệ thống hoặc theo các phương pháp lập kế hoạch truyền thống.  Điều phối thực hiện dự án. Đây là quá trình phân phối nguồn lực bao gồm tiền vốn, lao động, thiết bị và đặc biệt quan trọng là điều phối và quản trị tiến độ thời gian. Giai đoạn này chi tiết hóa thời gian, lập lịch trình cho từng công việc và toàn bộ dự án (khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc), trên cơ sở đó, bố trí tiền vốn, nhân lực và thiết bị phù hợp.  Giám sát dự án là quá trình theo dõi kiểm tra tiến trình dự án, phân tích tình hình thực hiện, báo cáo hiện trạng và đề xuất biện pháp giải quyết những vướng mắc trong quá trình thực hiện. Cùng với hoạt động giám sát, công tác đánh giá dự án giữa kỳ và cuối kỳ cũng được thực hiện nhằm tổng kết rút kinh nghiệm, kiến nghị các pha sau của dự án.