Luận văn: Tìm hiểu thực trạng quản lý và khai thác thông tin - tư liệu tại Thư viện Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất cái giải pháp cải tiến

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn: Tìm hiểu thực trạng quản lý và khai thác thông tin - tư liệu tại Thư viện Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất cái giải pháp cải tiến tìm hiểu thực trạng và giải pháp quản lý và khai thác thông tin - tư liệu tại Thư viện Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Tìm hiểu thực trạng quản lý và khai thác thông tin - tư liệu tại Thư viện Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất cái giải pháp cải tiến

Tìm hieåu thöïc traïng quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin - tö lieäu taïi Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh, töø ñoù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp caûi tieán Leâ Quyønh Chi
PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1/ Lyù do choïn ñeà taøi - Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, coâng taùc thoâng tin noùi chung vaø thoâng tin thö vieän noùi rieâng coù moät taàm quan troïng ñaëc bieät vaø aûnh höôûng saâu saéc tôùi moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi, trong ñoù coù lónh vöïc giaùo duïc vaø ñaøo taïo. Söï phaùt trieån giao löu vaên hoaù, thoâng tin, khoa hoïc kyõ thuaät vaø nhaát laø việc khai thaùc hiệu quả thoâng tin ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng nhaân toá quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa baát kyø moät quoác gia naøo. Do söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä, kieán thöùc cuûa con ngöôøi ñöôïc baûo quaûn laâu daøi vaø ñöôïc truyeàn baù moät caùch nhanh choùng, thoâng tin ñöôïc caäp nhaät khoâng ngöøng ñeå ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi söû duïng. Thö vieän laø chieác caàu noái giöõa thoâng tin vaø ngöôøi ñoïc. - Tröôøng ñaïi hoïc laø nôi saûn sinh ra tri thöùc caäp nhaät nhaát cuûa xaõ hoäi, vì nôi ñaây taäp trung ñöôïc moät ñoäi nguõ trí thöùc ñoâng ñaûo, öu vieät vaø chuaån möïc nhaát. Ñaây cuõng laø moâi tröôøng saùng taïo tri thöùc ít bò chi phoái bôûi nhöõng aùp löïc ngoaøi khoa hoïc nhö kinh teá, chính trò, quaân söï, toân giaùo….Trong ba ñieàu kieän ñeå saûn sinh tri thöùc: ñoäi nguõ caùn boä, cô sôû thöïc nghieäm vaø tính keá thöøa khoa hoïc kyõ thuaät thì yeáu toá sau cuøng coù taàm quan troïng ñaëc bieät vì saùch baùo, thoâng tin laø phöông tieän cho pheùp keá thöøa kieán thöùc öu vieät hôn caû. Chính vì lyù do ñoù, thö vieän luoân giöõ vò trí laø moät boä phaän troïng yeáu trong hoaït ñoäng cuûa caùc tröôøng ñaïi hoïc, laø yeáu toá caên baûn, quan troïng ñeå löôïng giaù vai troø, chöùc naêng, nhieäm vuï vaø hieäu quaû ñaøo taïo cuûa ñaïi hoïc . - Thö vieän ñaïi hoïc Vieät Nam trong nhöõng naêm qua, do nhöõng ñieàu kieän khaùch quan cuõng nhö chuû quan, chöa ñöôïc nhìn nhaän vaø ñaàu tö ñuùng nhö vò theá
maø noù phaûi coù. Ñaây coù theå laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán chaát löôïng chöa cao cuûa caùc saûn phaåm ñöôïc taïo ra töø caùc tröôøng ñaïi hoïc Vieät Nam. - Ñoái vôùi Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh, laø Tröôøng Sö phaïm trọng ñieåm khu vöïc phía Nam, nhöõng naêm gaàn ñaây ñang tieán haønh chöông trình ñoåi môùi giaùo duïc töø muïc tieâu, noäi dung chöông trình, phöông phaùp ñaøo taïo ñeán ñoäi nguõ giaûng vieân, cô sôû vaät chaát, phöông tieän giaûng daïy….Trong chöông trình ñoåi môùi aáy, hoaøn thieän heä thoáng thoâng tin thö vieän nhaèm phuïc vuï hieäu quaû muïc tieâu ñaøo taïo chaát löôïng cao laø vieäc ñöôïc ñaëc bieät chuù troïng. Laø moät phaàn cuûa Döï aùn “ Giaùo duïc ñaïi hoïc” töø nguoàn voán cuûa Ngaân haøng Theá giôùi, Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän sôû höõu moät heä thoáng trang thieát bò khaù hieän ñaïi, moät nguoàn löïc thoâng tin phong phuù, caäp nhaät vaø töông ñoái hoaøn thieän. Tuy nhieân, hieäu quaû cuûa vieäc khai thaùc thoâng tin chöa cao, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng thoâng tin chuyeân saâu. Caùc boä phaän tham gia vaøo hoaït ñoäng thoâng tin coøn phaân taùn, chöa ñoàng boä daãn ñeán chaát löôïng khai thaùc thoâng tin coøn thaáp, gaây neân tình traïng laõng phí veà ngaân saùch, thôøi gian, vaø coâng söùc xöû lyù thoâng tin. Vì vaäy, quaûn lyù vaø khai thaùc cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, nguoàn löïc thoâng tin aáy moät caùch hieäu quaû, phuïc vuï ñaéc löïc vieäc naâng cao chaát löôïng giaûng daïy, hoïc taäp trong nhaø tröôøng trôû thaønh traùch nhieäm haøng ñaàu vaø quan troïng nhaát cuûa Thö vieän hieän nay. Töø nhöõng lyù do treân, ñề taøi “Tìm hieåu thöïc traïng quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin - tö lieäu taïi Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh, töø ñoù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp caûi tieán” ñược nghieân cöùu. 2/ Muïc ñích ¾ Tìm hieåu vieäc quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin - tö lieäu taïi Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
¾ Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû quaûn lyù thoâng tin - tö lieäu taïi Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 3/ Nhieäm vuï ¾ Xaây döïng cô sôû lyù luaän cuûa vaán ñeà nghieân cứu. ¾ Tìm hieåu thöïc tieãn ñaøo taïo, giaûng daïy, hoïc taäp vaø vieäc ñaàu tö, quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin taïi Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. ¾ Tìm hieåu thöïc traïng vieäc quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin - tö lieäu cuûa Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. ¾ Ñeà xuaát moät vaøi giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû việc quaûn lyù thoâng tin - tö lieäu taïi Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh, nhaèm goùp phaàn naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo. 4/ Ñoái töôïng, khaùch theå nghieân cöùu ¾ Ñoái töôïng: Hoaït ñoäng quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin - tö lieäu trong Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. ¾ Khaùch theå : Caùn boä vaø sinh vieân Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 5/ Phöông phaùp nghieân cöùu Ñeà taøi ñöôïc nghieân cöùu baèng nhöõng phöông phaùp sau: + Phöông phaùp nghieân cöùu taøi lieäu, thu thaäp thoâng tin ñeå xaây döïng cô sôû lyù luaän cuûa vaán ñeà nghieân cöùu. + Phöông phaùp ñieàu tra bằng phiếu tröng caàu yù kieán : sử dụng baûng caâu hoûi veà hoaït ñoäng thoâng tin - tö lieäu taïi Thö vieän :
• Laàn thöù nhaát: Xaây döïng phieáu tröng caàu yù kieán vôùi 08 caâu hoûi, trong ñoù coù 05 caâu hoûi hoaøn toaøn môû ñeå thu nhaän nhöõng yù kieán cuûa baïn ñoïc xung quanh vieäc quaûn lyù, khai thaùc thoâng tin - tö lieäu. Toång soá phieáu phaùt ra laø 300, thu veà 245 phieáu (81.66%). • Laàn thöù hai: Xaây döïng phieáu tröng caàu chuû yeáu baèng phöông phaùp traéc nghieäm. Toång soá phieáu phaùt ra laø 1.000 phieáu, thu veà 763 phieáu (ñaït tæ leä 76,3%). Coù hai loaïi phieáu tröng caàu yù kieán: - Phieáu tröng caàu yù kieán daønh cho caùn boä quaûn lyù, caùn boä, giaûng vieân, nghieân cöùu sinh vaø hoïc vieân sau ñaïi hoïc vôùi 23 caâu hoûi, trong ñoù coù 01 caâu hoûi môû. - Phieáu tröng caàu yù kieán daønh cho sinh vieân heä chính quy taïi tröôøng vôùi 20 caâu hoûi, trong ñoù coù 01 caâu hoûi môû. + Phương phaùp phoûng vaán, trao ñoåi vaø quan saùt caùc hoaït ñoäng khai thaùc thoâng tin – tö lieäu taïi Thö vieän Tröôøng. + Phöông phaùp xöû lyù số baèng toaùn thoáng keâ. Taát caû soá lieäu thoáng keâ ñöôïc xöû lyù theo phaàn meàm SPSS for Win 9.1. 6/ Giaû thuyeát nghieân cöùu Neáu caùc bieän phaùp quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin – tö lieäu ñöôïc thöïc hieän moät caùch khoa hoïc thì hieäu quaû söû duïng Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñöôïc naâng cao. 7/ Giôùi haïn ñeà taøi Nghieân cöùu vieäc quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin - tö lieäu trong phạm vi tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
8/ Quaù trình nghieân cöùu ¾ Choïn ñeà taøi, xaùc ñònh teân ñeà taøi. Thoâng qua thaày höôùng daãn khoa hoïc xaùc ñònh roõ muïc ñích, nhieäm vuï, ñoái töôïng, khaùch theå, phaïm vi, phöông phaùp nghieân cöùu vaø tính caáp thieát cuûa ñeà taøi. (Thaùng 6/2003) ¾ Xaây döïng ñeà cöông, noäp ñeà cöông cho phoøng Khoa hoïc vaø coâng ngheä - Sau ñaïi hoïc (Thaùng 8/2003) ¾ Nhaän nhieäm vuï nghieân cöùu (Thaùng 10/2003 ) ¾ Laäp phieáu tröng caàu yù kieán, xin yù kieán höôùng daãn (Thaùng 11/2003) ¾ Tieán haønh phaùt phieáu tröng caàu yù kieán laàn 1(Thaùng 12/2003) ¾ Thu thaäp, phaân tích vaø xöû lyù soá lieäu (Thaùng 2/2004) ¾ Choïn maãu nghieân cöùu. Tieán haønh phaùt phieáu tröng caàu yù kieán laàn 2 (Thaùng 4/2004). ¾ Thu thập, phaân tích vaø xöû lyù soá lieäu (Thaùng 6/2004) ¾ Vieát vaø trình keát quaû nghieân cöùu (Töø thaùng 6 ñeán thaùng 9/2004)
PHAÀN NOÄI DUNG CHÖÔNG 1 : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN 1.1/ Lòch söû vaán ñeà nghieân cöùu Söï phaùt trieån vaø tieán boä xaõ hoäi ñaët ra nhöõng nhu caàu, ñoøi hoûi môùi cho hoaït ñoäng thoâng tin, ñoàng thôøi cuõng laø ñieàu kieän vaø tieàn ñeà phaùt trieån thoâng tin. Thoâng tin ñaõ trôû thaønh moät khaùi nieäm khoa hoïc coù tính thôøi söï vaø ngaøy caøng trôû thaønh yeáu toá quan troïng haøng ñaàu trong caùc lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi. Taïi caùc nöôùc phaùt trieån, thoâng tin ñöôïc ñaùnh giaù laø nguoàn taøi nguyeân quan troïng vaø caàn thieát nhaát. Thoâng tin trôû thaønh taøi saûn vaø söùc maïnh cuûa moãi quoác gia. “Theá kyû thoâng tin”, “ buøng noå thoâng tin”, “ chieán tranh thoâng tin”… laø ñaëc tröng cô baûn trong söï phaùt trieån cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay. Vôùi khoái löôïng thoâng tin khoång loà ñoù, caùc cô quan quaûn lyù thoâng tin, thö vieän phaûi tìm kieám, söu taäp, xöû lyù, löu tröõ thoâng tin moät caùch khoa hoïc vaø höôùng daãn ngöôøi söû duïng löïa choïn nhöõng thoâng tin phuø hôïp, coù chaát löôïng toát nhaát. Chính vì tính thôøi söï vaø taàm quan troïng cuûa coâng taùc thoâng tin vaø quaûn lyù thoâng tin, ñaõ coù nhieàu taùc giaû nghieân cöùu veà ñeà taøi naøy. Chuùng toâi xin neâu moät soá coâng trình nghieân cöùu tieâu bieåu sau ñaây: - Cuoán saùch “ Quaûn lyù thoâng tin vaø coâng ngheä thoâng tin”, tieán só Nguyeãn Khaéc Khoa chuû bieân, nhaø xuaát baûn Vaên hoùa – Thoâng tin, Haø Noäi naêm 2000. Caùc taùc giaû ñaõ trình baøy vai troø quan troïng cuûa thoâng tin, ñoàng thôøi cung caáp cho ngöôøi ñoïc moät caùch coù heä thoáng nhöõng kieán thöùc môùi veà moâi tröôøng thoâng tin, quaûn lyù thoâng tin vaø coâng ngheä thoâng tin, ñoåi môùi quaù trình hoaït ñoäng vaø yeáu toá con ngöôøi…
- “Quaûn lyù thö vieän vaø trung taâm thoâng tin”, taùc giaû Nguyeãn Tieán Hieån vaø Nguyeãn Thò Lan Thanh, Tröôøng Ñaïi hoïc Vaên hoùa Haø Noäi, naêm 2002. Caùc taùc giaû ñaõ ñöa ra moät soá khaùi nieäm, lyù thuyeát chung veà toå chöùc, quaûn lyù trong cô quan thö vieän – thoâng tin, ñoàng thôøi neâu leân moät soá moâ hình, cô caáu toå chöùc maïng löôùi thoâng tin thö vieän hieän nay. - “ Coâng taùc thoâng tin khoa hoïc ôû hoïc vieän chính trò Quoác gia", nhieàu taùc giaû, do Hoïc vieän chính trò Quoác gia Hoà Chí Minh phaùt haønh, naêm 1995. Caùc taùc giaû ñaõ phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa Trung taâm thoâng tin - tö lieäu Hoïc vieän Chính trò Quoác gia, söï caàn thieát phaûi ñoåi môùi coâng taùc thoâng tin - tö lieäu nhaèm ñaùp öùng nhu caàu, nhieäm vuï môùi taïi Hoïc vieän Chính trò Quoác gia. - Baøi vieát “ Phöông phaùp luaän xaây döïng chính saùch phaùt trieån nguoàn tin” cuûa tieán só Nguyeãn Vieát Nghóa, trung taâm Thoâng tin Tö lieäu khoa hoïc coâng ngheä Quoác gia, ñaêng trong taïp chí Thoâng tin & Tö lieäu thaùng 1/2001. Taùc giaû phaân tích khaùi nieäm “ Chính saùch phaùt trieån nguoàn tin”, khaúng ñònh vò trí quan troïng cuûa söï phaùt trieån nguoàn tin ñoái vôùi vieäc taïo nguoàn, xaây döïng heä thoáng caùc kho taøi lieäu cuûa caùc thö vieän vaø cô quan thoâng tin. - “ Moät soá bieän phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa heä thoáng thoâng tin quaûn lyù giaùo duïc phoå thoâng”, luaän aùn tieán só giaùo duïc hoïc cuûa nghieân cöùu sinh Vöông Thanh Höông, Haø Noäi, naêm 2003. Taùc giaû ñaõ nghieân cöùu vaø ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng thoâng tin quaûn lyù giaùo duïc phoå thoâng Vieät Nam, ñeà xuaát caùc bieän phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa heä thoáng naøy trong ñieàu kieän hieän nay. - “ Nghieân cöùu nhu caàu tin taïi tröôøng Ñaïi hoïc Caàn Thô”, luaän vaên Thaïc só Thoâng tin – Thö vieän cuûa Döông Thò Vaân, Haø Noäi, naêm 2003.
Taùc giaû ñaõ tìm hieåu nhu caàu tin cô baûn cuûa caùc ñoái töôïng ngöôøi duøng tin taïi tröôøng Ñaïi hoïc Caàn Thô, neâu leân söï caàn thieát phaûi phaùt trieån caùc dòch vuï thoâng tin trong giai ñoaïn hieän nay, treân cô sôû ñoù ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm kích thích nhu caàu tin phaùt trieån. - “ Nghieân cöùu hoaøn thieän toå chöùc vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng thoâng tin – thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Haø Noäi”, luaän vaên Thaïc só Thoâng tin– Thö vieän cuûa Nguyeãn Thò Hoàng Trang, Haø Noäi, naêm 2003. Treân cô sôû nghieân cöùu, khaûo saùt vaø ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng thoâng tin – thö vieän ôû tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Haø Noäi, töø ñoù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm taêng cöôøng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Thö vieän Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Haø Noäi. - Luaän vaên Thaïc só Thoâng tin – Thö vieän cuûa Nguyeãn Thò Nghóa “Taêng cöôøng hoaït ñoäng thoâng tin – thö vieän ôû Hoïc vieän Taøi chính trong thôøi kyø ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa”, Haø Noäi, naêm 2003. Taùc giaû ñaõ phaân tích vai troø, chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa Hoïc vieän Taøi chính noùi chung vaø Trung taâm thoâng tin thö vieän Hoïc vieän taøi chính noùi rieâng, ñoàng thôøi neâu roõ vò trí, taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng thoâng tin. Taùc giaû cuõng tìm hieåu nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm thoâng tin, töø ñoù ñeà xuaát moät soá bieän phaùp caên baûn ñeå naâng cao hieäu quaû phuïc vuï cuûa Trung taâm thoâng tin thö vieän. Nhìn chung, nhöõng cuoán saùch, baøi vieát, ñeà taøi nghieân cöùu noùi treân ñaõ neâu baät ñöôïc vai troø, taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng thoâng tin hieän nay treân moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi, phaân tích ñöôïc moät soá nguyeân nhaân chính aûnh höôûng ñeán chaát löôïng caùc dòch vuï, saûn phaåm thoâng tin taïi Vieät Nam. Tuy nhieân, chöa coù ñeà taøi naøo nghieân cöùu veà vieäc quaûn lyù vaø khai thaùc thoâng tin - tö lieäu taïi Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh, tìm hieåu saâu veà vai troø vaø nhöõng ñoùng goùp
cuûa hoaït ñoäng quaûn lyù thoâng tin - tö lieäu döôùi goùc ñoä quaûn lyù giaùo duïc, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, ñoåi môùi phöông phaùp daïy – hoïc taïi tröôøng ñaïi hoïc . Vì vaäy, vieäc nghieân cöùu ñeà taøi naøy seõ laø cô sôû ñeå caùc nhaø quaûn lyù giaùo duïc Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh taêng cöôøng söï quan taâm ñeán hoaït ñoäng thoâng tin - tö lieäu taïi Tröôøng, töø ñoù coù chuû tröông phaùt trieån phuø hôïp ñoái vôùi maûng hoaït ñoäng naøy nhaèm thuùc ñaåy, kích thích vieäc nghieân cöùu, hoïc taäp cuûa caùn boä vaø sinh vieân, naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, ñaùp öùng vôùi nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa xaõ hoäi trong thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. 1.2/ Nhöõng khaùi nieäm cô baûn cuûa vaán ñeà nghieân cöùu 1.0.0. Quaûn lyù Coù raát nhieàu ñònh nghóa veà quaûn lyù. Theo W. Taylor : “Quaûn lyù laø bieát ñöôïc chính xaùc ñieàu baïn muoán ngöôøi khaùc laøm, vaø sau ñoù hieåu ñöôïc raèng hoï ñaõ hoaøn thaønh coâng vieäc moät caùch toát nhaát vaø reû nhaát”. Theo Kozlova O.V. vaø Kuznetsov I.N. thì :” Quaûn lyù laø söï taùc ñoäng coù muïc ñích ñeán taäp theå con ngöôøi ñeå toå chöùc vaø phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa hoï trong quaù trình saûn xuaát” [15; 89.] Nhaø nghieân cöùu Nguyeãn Vaên Leâ cho raèng “Quaûn lyù laø moät heä thoáng xaõ hoäi, laø khoa hoïc vaø ngheä thuaät taùc ñoäng vaøo heä thoáng ñoù maø chuû yeáu laø vaøo nhöõng con ngöôøi nhaèm ñaït hieäu quaû toái öu theo muïc tieâu ñeà ra” [21; 5]. Theo Töø ñieån giaùo duïc hoïc thì “Quaûn lyù laø hoaït ñoäng hay taùc ñoäng coù ñònh höôùng coù chuû ñích cuûa chuû theå quaûn lyù (ngöôøi quaûn lyù) ñeán khaùch theå quaûn lyù (ngöôøi bò quaûn lyù) trong moät toå chöùc nhaèm laøm cho toå chöùc vaän haønh vaø ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa toå chöùc”. [1; 36.]
Theo chuùng toâi, quaûn lyù laø söï keát hôïp giöõa vieäc söû duïng hieäu quaû nhaát phöông tieän trang thieát bò, cô sôû vaät chaát vaø söï phaùt huy toát nhaát khaû naêng cuûa con ngöôøi ñeå ñaït tôùi muïc tieâu chung cuûa heä thoáng vaø muïc tieâu rieâng cuûa moãi ngöôøi. Caùc hình thöùc chöùc naêng quaûn lyù bao goàm chuû yeáu : keá hoaïch hoùa, toå chöùc, chæ ñaïo hoaëc laõnh ñaïo vaø kieåm tra. Giaùo duïc noùi chung vaø coâng taùc thoâng tin trong giaùo duïc noùi rieâng laø moät heä thoáng toå chöùc hoaït ñoäng phöùc taïp, do ñoù raát caàn ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ. 1.2.2. Quaûn lyù thö vieän Quaûn lyù thö vieän ñöôïc hieåu laø söï ñieàu haønh, giaùm saùt taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa thö vieän nhaèm muïc ñích ñaït ñöôïc hieäu quaû toát nhaát, naâng cao chaát löôïng phuïc vuï baïn ñoïc. Noäi dung cuï theå cuûa coâng taùc quaûn lyù thö vieän bao goàm caùc maët chuû yeáu sau : laäp keá hoaïch toå chöùc caùc hoaït ñoäng, quaûn lyù nhaân söï, quaûn lyù taøi chính, quaûn lyù trang thieát bò, taøi lieäu vaø ñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng. Trong ñoù, yeáu toá quaûn lyù nhaân söï ñoùng vai troø quan troïng nhaát [20; 30]. Quaûn lyù nhaân söï laø loaïi quaûn lyù phöùc taïp ñoøi hoûi ngöôøi quaûn lyù phaûi hieåu bieát kyõ veà caùc thaønh vieân döôùi quyeàn quaûn lyù cuûa mình, veà trình ñoä, khaû naêng chuyeân moân, ngoaïi ngöõ, tin hoïc… vaø hoaøn caûnh gia ñình ñeå phaân coâng, ñieàu ñoäng coâng vieäc vaø coù cheá ñoä ñaõi ngoä hôïp lyù. Quaûn lyù caùn boä laø coâng vieäc ñoøi hoûi khoâng nhöõng chuyeân moân maø coøn phaûi hieåu taâm lyù vaø coù phöông phaùp sö phaïm. Quaûn lyù voán taøi lieäu laø phaûi coù chính saùch baûo quaûn vaø phaùt trieån voán taøi lieäu toát sao cho phuø hôïp vôùi nhu caàu ngöôøi ñoïc. Muïc ñích cuoái cuøng cuûa quaûn lyù thö vieän laø ñaït ñöôïc hieäu quaû phuïc vuï toát nhaát, baûo quaûn toát voán taøi lieäu vaø caùc trang thieát bò. 1.2.3. Quaûn lyù thoâng tin
Thoâng tin: Thoâng tin laø moät khaùi nieäm roäng, ñöôïc duøng moät caùch phoå bieán nhöng raát khoù xaùc ñònh baèng moät ñònh nghóa toång quaùt. Quan nieäm thoâng thöôøng nhaát hieän nay thoâng tin ñöôïc hieåu nhö laø nhöõng tin töùc thoâng baùo veà theá giôùi xung quanh cuøng vôùi nhöõng quaù trình dieãn ra trong ñoù ñöôïc tieáp nhaän bôûi con ngöôøi hoaëc bôûi caùc caáu truùc ñaëc bieät. Thoâng tin laø moät ñoøi hoûi taát yeáu khaùch quan trong hoaït ñoäng nhaän thöùc cuõng nhö hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa con ngöôøi. Töø ñieån baùch khoa veà giaùo duïc coi “thoâng tin laø ñieàu ngöôøi ta ñaùnh giaù hoaëc noùi ñeán, laø tri thöùc, laø tin töùc”. Trong moät heä thoáng thoâng tin caàn tìm hieåu söï khaùc nhau giöõa thoâng tin vaø döõ lieäu. Döõ lieäu laø nguyeân lieäu goác, laø ñaàu vaøo cuûa moät heä thoáng thoâng tin. Döõ lieäu coù caùc ñaëc tính nhö löu giöõ caùc söï kieän, mang tính bò ñoäng vaø ñöôïc thu thaäp töø nhieàu nguoàn khaùc nhau. Trong khi ñoù thoâng tin coù caùc ñaëc tính laø cung caáp caùc söï kieän, mang tính hoaït ñoäng vaø ñöôïc xöû lyù, bieán ñoåi töø döõ lieäu. Nhö vaäy coù theå hieåu döõ lieäu mang tính oån ñònh vaø bò ñoäng, trong khi ñoù thoâng tin mang tính baát ñònh. Thoâng tin laø keát quaû ñöôïc xöû lyù töø döõ lieäu thoâng qua trí tueä cuûa con ngöôøi vaø caùc phöông tieän, coâng cuï hoã trôï. Töø nhöõng tìm hieåu treân vaø xeùt ôû goùc ñoä thoâng tin phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù, coâng taùc nghieân cöùu, giaûng daïy vaø hoïc taäp, chuùng toâi hieåu thoâng tin laø nhöõng tri thöùc, tin töùc ñöôïc thu nhaän, ñöôïc hieåu vaø ñöôïc ñaùnh giaù laø coù ích cho vieäc ra quyeát ñònh, hình thaønh saûn phaåm thoâng tin môùi theo muïc ñích cuûa ngöôøi söû duïng. Quaù trình xöû lyù thoâng tin bao goàm caùc hoaït ñoäng: ñaàu vaøo, xöû lyù döõ lieäu vaø ñaàu ra. • Hoaït ñoäng ñaàu vaøo bao goàm vieäc toå chöùc hoaëc thu thaäp döõ lieäu döôùi moät vaøi hình thöùc phuø hôïp cho vieäc xöû lyù.
• Xöû lyù döõ lieäu bao goàm moät hoaëc nhieàu hoaït ñoäng nhö phaân loaïi, saép xeáp, toång hôïp… • Ñaàu ra : sau khi thu thaäp, taäp hôïp caùc döõ lieäu ñöôïc xöû lyù. Keát quaû xöû lyù ñöôïc löu giöõ vaø göûi tôùi tay ngöôøi söû duïng nhö nhöõng thoâng tin ñaàu ra döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau theo nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng. Trong quaûn lyù, thoâng tin laø caên cöù ñeå ra quyeát ñònh vaø toå chöùc thöïc hieän quyeát ñònh coù hieäu quaû. Quaûn lyù thoâng tin: “Quaûn lyù thoâng tin laø vieäc aùp duïng caùc nguyeân lyù vaø thöïc tieãn quaûn lyù chu trình soáng cô baûn cho taøi saûn thoâng tin. Noù bao goàm vieäc quaûn lyù caùc coâng ngheä, caùc heä thoáng, caùc nguoàn, caùc dòch vuï, nhaân söï vaø taøi chính trong moät söï keát hôïp” [12; 116-117]. Caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa chu trình quaûn lyù thoâng tin bao goàm: • Xaùc ñònh nhu caàu thoâng tin. • Tìm hieåu tính saün coù cuûa thoâng tin caàn thieát. • Thu nhaän vaø quaûn lyù thoâng tin. • Saép xeáp thoâng tin. 1.2.4. Quaûn lyù tö lieäu Tö lieäu: Theo töø ñieån tieáng Vieät cuûa nhaø xuaát baûn Khoa hoïc xaõ hoäi (1991) thì “ tö lieäu laø nhöõng taøi lieäu söû duïng cho vieäc nghieân cöùu vaø hoïc taäp”. Voán taøi lieäu cuûa thö vieän ngaøy nay khoâng chæ ñôn thuaàn laø saùch, baùo, taïp chí, microfilm vaø thuû baûn quyù hieám nöõa maø coøn coù theâm nhöõng taøi lieäu ôû daïng
ñaëc bieät khaùc nhö baêng nghe, nhìn, ñóa töø, ñóa quang… vaø caùc cô sôû döõ lieäu ñieän töû. Quaûn lyù tö lieäu : Quaûn lyù tö lieäu laø vieäc giöõ gìn, baûo quaûn vaø saép xeáp taøi lieäu theo moät heä thoáng khoa hoïc sao cho ngöôøi söû duïng deã daøng tìm kieám vaø tieáp caän taøi lieäu caàn nghieân cöùu moät caùch tieän lôïi nhaát; ñoàng thôøi phaûi phaùt trieån nguoàn tö lieäu cho ñaày ñuû vaø coù chaát löôïng nhaèm phuïc vuï toát nhu caàu ngöôøi söû duïng. Quaûn lyù tö lieäu ñöôïc phaân chia laøm nhieàu giai ñoaïn. Giai ñoaïn quaûn lyù tö lieäu ñöôïc baét ñaàu töø khi nhöõng thö vieän ñaàu tieân xuaát hieän treân haønh tinh naøy vaøo khoaûng 2.750 naêm tröôùc coâng nguyeân vôùi tính chaát laø nôi taøng tröõ moïi vaên töï töø thôøi coå ñaïi. Quaûn lyù tö lieäu traûi qua moät thôøi gian daøi vaø phaùt trieån maïnh khi ngaønh in ra ñôøi vaøo theá kyû XV. ÔÛ giai ñoaïn naøy, moãi thö vieän laø moät kho saùch ñoäc laäp, thuû thö thuï ñoäng ngoài chôø ñoäc giaû tôùi söû duïng thö vieän. Trong cheá ñoä phong kieán nöôùc ta, thö vieän chæ daønh rieâng phuïc vuï vua quan, giai caáp quyù toäc vôùi chöùc naêng chính laø taøng tröõ, baûo quaûn tö lieäu. Ngaøy nay, quaûn lyù tö lieäu bao goàm caû coâng vieäc toå chöùc tö lieäu moät caùch khoa hoïc, phaùt trieån nguoàn taøi lieäu hôïp lyù vaø höôùng daãn ngöôøi söû duïng. Quaûn lyù tö lieäu laø quaûn lyù vaät chaát, ngöôøi quaûn lyù thö vieän luoân quan taâm ñeán qui moâ, khoâng gian, baûo quaûn cuûa taøi lieäu trong phaïm vi thö vieän mình quaûn lyù. Quyeàn sôû höõu tö lieäu ñöôïc ñaët naëng. Quaûn lyù thoâng tin laø quaûn lyù phi vaät chaát, ngöôøi ta quan taâm ñeán söï nhanh choùng, tieän lôïi, hieäu quaû…cuûa taøi lieäu. Ngöôøi quaûn lyù khoâng chæ quan taâm nhöõng thoâng tin trong thö vieän mình maø coøn caû nhöõng thoâng tin beân ngoaøi thoâng qua söï lieân keát vôùi caùc thö vieän, trung taâm thoâng tin khaùc. Trong giai ñoaïn hieän nay, vieäc öùng duïng thaønh töïu cuûa coâng ngheä thoâng tin ñaõ giuùp cho thö vieän ñaït ñöôïc hieäu quaû phuïc vuï cao.
1.2.5. Khai thaùc thoâng tin - tö lieäu Khai thaùc thoâng tin - tö lieäu laø hoaït ñoäng ñeå thu thaäp nhöõng thoâng tin - tö lieäu coù saün vaø taän duïng heát hieäu quaû cuûa nguoàn thoâng tin ñoù nhaèm moät muïc ñích nhaát ñònh. Trong tröôøng ñaïi hoïc, hoaït ñoäng khai thaùc thoâng tin ñoùng vai troø voâ cuøng quan troïng, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, ñoåi môùi phöông phaùp daïy – hoïc. Hoaït ñoäng giaûng daïy, hoïc taäp thöïc chaát laø moät quaù trình truyeàn ñaït vaø tieáp nhaän thoâng tin. Neáu giaùo vieân naém baét, caäp nhaät ñöôïc nhöõng thoâng tin môùi thöôøng xuyeân vaø vaän duïng phuø hôïp vaøo quaù trình giaûng daïy thì baøi giaûng seõ sinh ñoäng, phong phuù vaø ñi saùt vôùi thöïc teá hôn. Neáu sinh vieân tìm toøi, khai thaùc thoâng tin - tö lieäu hieäu quaû thì chaát löôïng hoïc taäp vaø khaû naêng nghieân cöùu khoa hoïc seõ ñöôïc naâng cao roõ reät. 1.3. Vai troø cuûa thö vieän trong vieäc naâng cao chaát löôïng giaûng daïy, hoïc taäp trong tröôøng ñaïi hoïc Muïc tieâu quan troïng nhaát ñoái vôùi giaùo duïc ñaïi hoïc trong kyû nguyeân thoâng tin laø taïo ra nhöõng con ngöôøi coù khaû naêng töï ñònh höôùng hoïc taäp, töï hoïc thöôøng xuyeân, bieát choïn loïc, xöû lyù thoâng tin vaø coù khaû naêng saùng taïo tri thöùc, töï tin hoäi nhaäp vaøo thò tröôøng lao ñoäng chaát xaùm quoác teá ñaày tính caïnh tranh. Ñaây laø xu theá taát yeáu trong xaõ hoäi thoâng tin. Quaù trình töï ñaøo taïo ñoù seõ taùc ñoäng tích cöïc vaøo quaù trình ñoåi môùi giaùo duïc ñaïi hoïc ñeå tieán kòp trình ñoä khu vöïc vaø quoác teá. Taïi Hoäi nghò Giaùo duïc Ñaïi hoïc ( töø 1/10 ñeán 3/10/2001), Thuû töôùng Phan Vaên Khaûi ñaõ noùi : “Tröôøng ñaïi hoïc caàn giuùp sinh vieân thu nhaän nhöõng kieán thöùc vaø kyõ naêng cô baûn nhaát vaø chuû yeáu daïy cho sinh vieân bieát caùch hoïc, caùch tö duy saùng taïo thì môùi coù theå thích öùng vôùi moïi tình huoáng trong thò tröôøng lao ñoäng vaø trong ñôøi soáng xaõ hoäi khi ra tröôøng…” [27; 3]
Ñeå thöïc hieän theo nhöõng nhaän ñònh treân cuûa Thuû töôùng, vai troø thö vieän ñaïi hoïc caàn phaûi ñöôïc khaúng ñònh. Thö vieän caàn ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc ñeå trôû thaønh moät trung taâm thoâng tin, khoâng chæ thu thaäp thoâng tin maø coøn phaûi bieát xöû lyù caùc daïng thoâng tin theo höôùng tích cöïc, giuùp ñoäc giaû tieáp caän tri thöùc moät caùch nhanh nhaát, chính xaùc nhaát, thoûa maõn yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi tìm tin. Thö vieän ñaïi hoïc coù 3 vai troø chuû yeáu sau: - Laø nguoàn cung caáp thoâng tin quan troïng nhaát cuûa tröôøng ñaïi hoïc. - Laø moâi tröôøng tieáp caän giöõa nhu caàu tin vaø nguoàn tin. - Laø ñoäng löïc goùp phaàn vaøo vieäc ñoåi môùi giaùo duïc, naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, taïo moâi tröôøng reøn luyeän vaø phaùt huy naêng löïc ñoäc laäp tö duy saùng taïo cuûa sinh vieân. 1.3.1. Thö vieän laø nguoàn cung caáp thoâng tin quan troïng nhaát cuûa tröôøng ñaïi hoïc Nguoàn löïc thoâng tin trong tröôøng ñaïi hoïc ñeán töø 4 nguoàn sau: Ñoäi nguõ giaûng vieân, thö vieän, caùc cô sôû thöïc nghieäm vaø caùc cô sôû thöïc taäp, tham quan, khaûo saùt ngoaøi xaõ hoäi. Trong nhöõng nguoàn thoâng tin naøy, thö vieän ñöôïc xem laø nguoàn thoâng tin quan troïng nhaát. - Thö vieän coù nguoàn thoâng tin phong phuù, ña daïng nhaát: Voán taøi lieäu cuûa thö vieän ñöôïc tích tuï töø nhieàu thôøi kyø, töø caùc quoác gia vaø töø nhieàu caù nhaân öu vieät cuûa xaõ hoäi. Nguoàn löïc thoâng tin trong thö vieän ñaïi hoïc coøn coù tính ñoäc ñaùo vì ngoaøi daïng thoâng tin “ ngoaïi sinh” - töùc thoâng tin ñeán töø nguoàn xuaát baûn coâng khai, thö vieän ñaïi hoïc coøn sôû höõu ñöôïc moät daïng thoâng tin “noäi sinh” raát quan troïng maø khoâng coù ôû baát kyø ñaâu, ñoù laø nguoàn thoâng tin hình thaønh töø caùc coâng trình nghieân cöùu, caùc cuoäc hoäi nghò, hoäi thaûo khoa hoïc trong nhaø tröôøng. Nguoàn thoâng tin naøy khoâng chæ quan troïng ñoái vôùi giaûng vieân, sinh vieân
trong tröôøng maø coøn laø nguoàn thoâng tin quyù giaù, ñoäc ñaùo ñoái vôùi ngöôøi nghieân cöùu ngoaøi xaõ hoäi. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, vôùi söï trôï giuùp cuûa coâng ngheä thoâng tin, nguoàn thoâng tin cuûa thö vieän ñaïi hoïc trôû neân phong phuù hôn bôûi caùc daïng thoâng tin “voâ theå”, ñöôïc truy caäp töø caùc maïng thoâng tin, töø caùc thö vieän lôùn treân theá giôùi. - Nguoàn thoâng tin cuûa Thö vieän laø nguoàn thoâng tin taäp trung, coù heä thoáng vaø chaéc chaén nhaát: Voán taøi lieäu cuûa thö vieän bao giôø cuõng phaûi laø moät boä söu taäp coù toå chöùc, ñöôïc saép xeáp moät caùch khoa hoïc. Taøi lieäu ñöa vaøo thö vieän phaûi ñöôïc choïn loïc theo nhöõng tieâu chí nhaát ñònh nhö: phuø hôïp vôùi noäi dung chöông trình ñaøo taïo, phuø hôïp nhu caàu vaø trình ñoä cuûa ngöôøi söû duïng, coù tính sö phaïm….Nhöõng thoâng tin ñeán töø giaûng vieân, caùc cô sôû thöïc nghieäm, thöïc taäp seõ khoâng baûo ñaûm ñöôïc tính chaéc chaén nhö thoâng tin ñeán töø thö vieän, vì thoâng tin töø nguoàn saùch, baùo laø nhöõng thoâng tin ñaõ ñöôïc kieåm nghieäm vaø khaúng ñònh tröôùc khi coâng boá. Nguoàn thoâng tin cuûa thö vieän coøn ñöôïc löu giöõ, trình baøy theo nhöõng heä quy chieáu thuaän tieän cho ngöôøi söû duïng ñeå hoï coù theå tieáp caän vôùi thoâng tin - tö lieäu baèng nhöõng caùch khaùc nhau moät caùch nhanh choùng vaø hieäu quaû. - Nguoàn thoâng tin cuûa Thö vieän laø nguoàn thoâng tin thuaän tieän cho vieäc khai thaùc vaø sôû höõu: Nguoàn thoâng tin trong thö vieän ñöôïc xaây döïng töông hôïp vôùi nhu caàu, trình ñoä, thoùi quen vaø ñieàu kieän cuûa ngöôøi söû duïng. Nguoàn thoâng tin aáy coøn ñöôïc choïn loïc, tinh cheá, ñoùng goùi thaønh nhieàu saûn phaåm thoâng tin khaùc nhau ñeå phuø hôïp vôùi nhieàu hình thöùc cung öùng khaùc nhau cuûa thö vieän. Ngaøy nay, vôùi söï trôï giuùp cuûa coâng ngheä thoâng tin, thö vieän coù theå dôõ boû moïi haøng raøo ngaên caùch veà khoâng gian, thôøi gian cuõng nhö thuû tuïc ñoái vôùi ngöôøi söû duïng. Giaûng vieân, sinh vieân coù
theå tieáp nhaän, khai thaùc vaø söû duïng thoâng tin cuûa thö vieän baát kyø ôû ñaâu, luùc naøo vaø trong hoaøn caûnh naøo. Ñieàu naøy khoâng theå thöïc hieän ñöôïc ñoái vôùi nhöõng nguoàn thoâng tin töø giaûng vieân, cô sôû thöïc nghieäm, thöïc taäp. 1.3.2. Thö vieän laø moâi tröôøng tieáp caän giöõa nhu caàu tin vaø nguoàn tin Söï caùch bieät giöõa nhu caàu tin vaø nguoàn tin taêng leân theo trình ñoä phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. Thôøi ñaïi thoâng tin ñang ñaët ra cho thoâng tin thö vieän nhöõng thaùch thöùc heát söùc to lôùn. Hieän töôïng buøng noå thoâng tin: Ñoù laø söï gia taêng vôùi moät toác ñoä cöïc nhanh vaø quy moâ cöïc lôùn nhöõng tri thöùc môùi. Hieän töôïng naøy daãn ñeán caùc heä quaû sau ñaây: - Söï khuûng hoaûng aán phaåm : Moät tri thöùc môùi sau khi rôøi khoûi boä naõo cuûa caùc nhaø khoa hoïc vaø caùc cô sôû thöïc nghieäm thöôøng ñöôïc coâng boá treân caùc taøi lieäu chöõ vieát. Hieän töôïng buøng noå thoâng tin cuûa xaõ hoäi ngaøy nay taát yeáu seõ keùo theo moät khoái löôïng caùc aán phaåm ñöôïc xuaát baûn aøo aït, ñoâi khi vöôït khoûi taàm kieåm soaùt cuûa con ngöôøi. Ñoù chính laø söï khuûng hoaûng aán phaåm môùi ñöôïc xuaát baûn haøng ngaøy. - Toác ñoä laïc haäu nhanh choùng cuûa thoâng tin: Moät trong hai quy luaät phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät laø quy luaät phuû ñònh. Moät thoâng tin môùi ra ñôøi laäp töùc moät thoâng tin cuøng loaïi tröôùc ñoù seõ maát ñi giaù trò cuûa noù. Toác ñoä xuaát hieän cuûa thoâng tin môùi caøng nhanh thì toác ñoä laïc haäu cuûa thoâng tin cuõ cuõng seõ nhanh töông öùng. Keát quaû laø seõ coù moät soá thoâng tin khoâng ñöôïc bieát ñeán tröôùc khi noù maát heát giaù trò. - Hieän töôïng phaân taùn thoâng tin : Do heä quaû cuûa söï thaâm nhaäp vaøo nhau giöõa caùc ngaønh khoa hoïc, thoâng tin cuõng seõ khoâng taäp trung nhö tröôùc. Theo Brad Ford, nhaø thö vieän hoïc ngöôøi Myõ, ngöôøi ta chæ coù theå coù ñöôïc 30% thoâng tin taïi
caùc taøi lieäu chuyeân ngaønh, 30% taïi caùc taøi lieäu thuoäc caùc ngaønh coù lieân quan vaø 40% coøn laïi phaûi tìm taïi caùc taøi lieäu khaùc. Vôùi söï gia taêng thoâng tin nhö hieän nay, khoâng moät cô quan thoâng tin, thö vieän naøo coù ñuû khaû naêng sôû höõu ñaày ñuû moïi thoâng tin. Söï phaân taùn thoâng tin daãn ñeán vieäc tieáp caän, khai thaùc thoâng tin cuûa ngöôøi söû duïng trôû neân khoù khaên vaø toán keùm. Hieän töôïng buøng noå nhu caàu thoâng tin: Ñaëc tröng cuûa moät xaõ hoäi thoâng tin ñoù laø con ngöôøi saûn xuaát ra thoâng tin vaø söû duïng thoâng tin vaøo moïi lónh vöïc cuûa cuoäc soáng. Tröôøng ñaïi hoïc laø moät moâi tröôøng maø nhu caàu thoâng tin hieän höõu moät caùch maõnh lieät vaø böùc baùch nhaát. Nhu caàu thoâng tin cuûa xaõ hoäi noùi chung vaø cuûa tröôøng ñaïi hoïc noùi rieâng khoâng chæ gia taêng veà quy moâ, soá löôïng maø quan troïng hôn, ñoù laø söï gia taêng veà yeâu caàu chaát löôïng cuûa thoâng tin. Tröôùc tieân, ñoù laø tính chính xaùc cuûa thoâng tin. Ngöôøi duøng tin khoâng chæ baèng loøng vôùi nhöõng thoâng tin ôû daïng thoâ maø coøn phaûi ôû daïng “tinh cheá”. Tieáp theo laø tính toái öu cuûa thoâng tin. Thoâng tin ñöôïc cung öùng phaûi ñaûm baûo laø nhöõng thoâng tin toát nhaát. Muoán vaäy, thö vieän phaûi tieáp caän nhieàu nguoàn thoâng tin khaùc nhau ñeå choïn loïc vaø ñaûm baûo thoâng tin cung öùng laø toát nhaát, phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, thoùi quen, trình ñoä cuûa ngöôøi söû duïng. Sau cuøng, caùch thöùc cung öùng thoâng tin phaûi coù tính thaân thieän, ñaûm baûo ñöôïc quyeàn lôïi toái ña cho ngöôøi duøng tin: nhanh choùng veà thuû tuïc, hình thöùc, thaân thieän veà thaùi ñoä, hôïp lyù veà giaù caû. Thö vieän tröôøng ñaïi hoïc baèng hoaït ñoäng cuûa mình phaûi giaûi quyeát ñöôïc nhöõng thaùch thöùc cuûa thôøi ñaïi, phaûi trôû thaønh nôi gaëp gôõ moät caùch thuaän tieän cuûa nhu caàu tin vaø nguoàn löïc thoâng tin, giöõa ngöôøi ñoïc vaø taøi lieäu.
1.3.3. Thö vieän laø ñoäng löïc goùp phaàn vaøo vieäc ñoåi môùi giaùo duïc, naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, taïo moâi tröôøng reøn luyeän vaø phaùt huy naêng löïc tö duy ñoäc laäp, saùng taïo ñoäc laäp cuûa sinh vieân Giaûng daïy ôû ñaïi hoïc khoâng phaûi chæ quan taâm vaøo vieäc truyeàn ñaït kieán thöùc, vì khoâng theå cung caáp ñaày ñuû moïi kieán thöùc cho ngöôøi hoïc vaø nhöõng kieán thöùc ñöôïc tieáp nhaän cuõng seõ bò laïc haäu theo thôøi gian. Giaûng daïy ôû baäc ñaïi hoïc phaûi chuù troïng vaøo vieäc höôùng daãn phöông phaùp khai thaùc vaø sôû höõu kieán thöùc, reøn luyeän naêng löïc phaûn öùng, tính thích nghi trong moâi tröôøng thöïc tieãn maø ngöôøi hoïc phaûi ñoái maët sau naøy. Vieäc ñaøo taïo baäc ñaïi hoïc chæ thöïc söï coù chaát löôïng khi hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa sinh vieân ñöôïc thöïc hieän trong caû boán moâi tröôøng : lôùp hoïc, thö vieän, cô sôû thöïc nghieäm vaø moâi tröôøng thöïc teá. Trong ñoù, thö vieän laø quan troïng hôn caû trong vieäc reøn luyeän vaø phaùt huy naêng löïc ñoäc laäp tö duy, saùng taïo cuûa sinh vieân. Thö vieän ñaïi hoïc ñaõ hoã trôï cho vieäc thay ñoåi phöông phaùp giaûng daïy. Nghị quyeát Hoäi nghò laàn thöù hai Ban chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoùa VIII ñaõ neâu roõ: “Ñoåi môùi maïnh meõ phöông phaùp giaùo duïc-ñaøo taïo, khaéc phuïc loái truyeàn thuï moät chieàu, reøn luyeän thaønh neáp tö duy saùng taïo cuûa ngöôøi hoïc, töøng böôùc aùp duïng caùc phöông phaùp tieân tieán vaø phöông tieän hieän ñaïi vaøo quaù trình daïy - hoïc, ñaûm baûo ñieàu kieän vaø thôøi gian töï hoïc, töï nghieân cöùu cho hoïc sinh” [33; 29]. ÔÛ tröôøng ñaïi hoïc, phöông phaùp truyeàn ñaït cuûa ngöôøi thaày vaø tính ñònh höôùng cuûa noäi dung chöông trình giaûng daïy ñoùng vai troø chuû ñaïo. Hay noùi caùch khaùc, vai troø cuûa ngöôøi daïy thay ñoåi, chuyeån daàn töø vai troø ngöôøi truyeàn thuï kieán thöùc sang vai troø “höôùng daãn”, “hoã trôï”, coøn coù theå goïi laø vai troø “coá vaán”. Ngöôøi daïy phaûi naém baét ñöôïc nhu caàu cuûa ngöôøi hoïc vaø toå chöùc ñeå hoï tích cöïc tham gia vaøo quaù