intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn:Ứng dụng lý thuyết phân tích dự án và quyết định đầu tư vào dự án trung tâm thương mại cửa khẩu quốc tế Lào Cai

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:64

155
lượt xem
47
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cửa khẩu quốc tế Lào Cai - Hà Khẩu là một trong ba cửa khẩu quốc tế có vị trí quan trọng trong giao lưu kinh tế thương mại qua biên giới đất liền giữa hai nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Ứng dụng lý thuyết phân tích dự án và quyết định đầu tư vào dự án trung tâm thương mại cửa khẩu quốc tế Lào Cai

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM TRẦN THÚY TIÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2004
  2. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Ñaët vaán ñeà Moät döï aùn coù hieäu quaû phaûi ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu lôïi nhuaän cho caùc nhaø ñaàu tö vaø caùc muïc tieâu kinh teá – xaõ hoäi cuûa nhaø nöôùc. Ñieàu ñoù phaûi ñoøi hoûi döï aùn phaûi ñöôïc soaïn thaûo, phaân tích vaø ñaùnh giaù moät caùch caån thaän töø giai ñoaïn tieàn ñaàu tö. Nhieàu döï aùn ñaàu tö bò ñoã vôõ hay keùm hieäu quaû trong thôøi gian qua baét nguoàn töø vieäc phaân tích ñaùnh giaù döï aùn khoâng toaøn dieän hoaëc khoâng nghieâm tuùc. Caùc döï aùn ñöôïc ñaùnh giaù khoâng löôøng heát caùc yeáu toá ruûi ro cuõng nhö thöïc hieän caùch phaân tích khaùc ngoaøi phaân tích taøi chính cho döï aùn. Vì vaäy, vieäc nghieân cöùu moâi tröôøng ñaàu tö, löïa choïn phöông phaùp phaân tích ñaùnh giaù döï aùn ñuùng ñaén cuõng nhö döï baùo caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán döï aùn trong töông lai seõ goùp phaàn naâng cao chaát löôïng cuûa döï aùn. 2. Söï caàn thieát cuûa vaán ñeà nghieân cöùu: Muïc tieâu ñaùnh giaù kinh teá cuûa döï aùn laø xaùc ñònh xem döï aùn ñaït yeâu caàu mong muoán veà maët taøi chính hay khoâng?. Moät caùch cuï theå, ñaùnh giaù nhaèm giaûi quyeát hai caâu hoûi sau ñaây: • Döï aùn ñoù coù ñaùng giaù hay khoâng? Nghóa laø ñaït caùc tieâu chuaån nhö lôïi nhuaän cho chuû ñaàu tö, giaûi quyeát veà vieäc laøm, khai thaùc theá maïnh veà taøi nguyeân, du lòch quoác gia… • Vôùi moät danh saùch döï aùn ñaõ cho, döï aùn naøo laø toát nhaát? Thöù haïng cuûa moãi döï aùn ñoù nhö theá naøo? Thoâng thöôøng khi soaïn thaûo vaø phaân tích döï aùn ñaàu tö, ngoaøi vieäc thöïc hieän caùc tính toaùn phaân tích trong ñieàu kieän xaùc ñònh cuõng caàn döï baùo caùc yeáu toá khoâng xaùc ñònh tröôùc nhö: • Laïm phaùt • Nhöõng thay ñoåi trong coâng ngheä. • Naêng löïc döï baùo. • Voán ñaàu tö caàn thieát, thôøi gian thi coâng xaây döïng, thôøi gian chaïy thöû. Do ñoù khi phaân tích ñaùnh giaù döï aùn chuùng ta phaûi thöøa nhaän tính baát ñònh vaø phaân tích döï aùn trong ñieàu kieän xaùc ñònh vaø caû trong ñieàu kieän baát ñònh. Treân cô sôû phaân tích ñaùnh giaù döï aùn qua hai tình huoáng nhöõng nhaø ñaàu tö nghieân cöùu nhaèm quyeát ñònh ñaàu tö. Hôn nöõa vieäc ñöa phaân tích kinh teá, xaõ hoäi vaøo trong noäi dung phaân tích döï aùn cuõng giuùp nhöõng ngöôøi ra quyeát ñònh ñaàu tö coù caùc nhìn toaøn dieän hôn veà moâi ___________________________________________________________________________________ 1
  3. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ tröôøng maø döï aùn hoaït ñoäng trong ñoù. Moät döï aùn coù hieäu quaû phaûi laø moät döï aùn mang laïi lôïi nhuaän cho nhaø ñaàu tö vaø ñaùp öùng ñöôïc lôïi ích kinh teá – xaõ hoäi. Trong thöïc teá taïi Vieät Nam vieäc ñaùnh giaù caùc döï aùn ñaàu tö phaàn lôùn chæ ñöôïc thöïc hieän trong ñieàu kieän xaùc ñònh. Coâng cuoäc ñoåi môùi kinh teá cuûaVieät nam cuøng vôùi neàn kinh teáù thò tröôøng ñang dieãn ra heát söùc phöùc taïp ñoøi hoûi vieäc nghieân cöùu, soaïn thaûo, phaân tích, ñaùnh giaù moät döï aùn phaûi thöïc hieän moät caùch nghieâm tuùc, öùng duïng caùc phöông phaùp ñaùnh giaù hieäu quaû nhaèm xaùc ñònh tính khaû thi cuûa döï aùn ñem laïi trong töông lai. Ñaây laø muïc tieâu maø ñeà taøi naøy muoán ñeà caäp. 3. Muïc tieâu vaø phaïm vi cuûa vaán ñeà nghieân cöùu Muïc tieâu chính cuûa luaän aùn naøy laø öùng duïng lyù thuyeát phaân tích hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn, ñaùnh giaù möùc ñoä ruûi ro cuûa döï aùn trong ñieàu kieän xaùc ñònh vaø ñieàu kieän baát ñònh nhaèm ñaùnh giaù hieäu quaû ñaàu tö cuûa döï aùn ñoái vôùi chuû ñaàu tö -Biti’s vaø möùc ñoä aûnh höôûng cuûa döï aùn ñoái vôùi neàn kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh Laøo Cai trong ñònh höôùng phaùt trieån tænh Laøo Cai ñeán naêm 2010. Phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaän aùn bao goàm caùc vaán ñeà sau: - Giôùi thieäu caùc lyù thuyeát lieân quan ñeán phaân tích taøi chính cuûa döï aùn vaø caùc ruûi ro trong ñieàu kieän xaùc ñònh vaø baát ñònh. - ÖÙng duïng lyù thuyeát ñeå phaân tích ñaùnh giaù thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö Trung taâm cöûa khaåu quoác teá Laøo Cai, chuû ñôn vò ñaàu tö laø Coâng ty Biti’s - Aùp duïng phöông phaùp ñaùnh giaù döï aùn trong ñieàu kieän xaùc ñònh vaø baát ñònh ñeå phaân tích taøi chính döï aùn vaø möùc ñoä ruûi ro cuûa döï aùn. - Aùp duïng phöông phaùp phaân tích kinh teá xaõ hoäi ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû xaõ hoäi cuûa döï aùn. ___________________________________________________________________________________ 2
  4. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ CHÖÔNG I TOÅNG QUAN VEÀ LYÙ THUYEÁT PHAÂN TÍCH CHI PHÍ VAØ LÔÏI ÍCH ÑEÅ QUYEÁT ÑÒNH ÑAÀU TÖ I.1 Nhöõng khaùi nieäm taøi chính cô baûn lieân quan ñeán vaán ñeà nghieân cöùu: I.1.1 Phaân tích taøi chính döï aùn a. Xaây döïng doøng tieàn teä roøng (doøng ngaân löu cuûa döï aùn) Xaây döïng baùo caùo doøng tieàn teä laø coâng vieäc ñaàu tieân trong vieâc phaân tích taøi chính döï aùn döïa vaøo nhöõng thoâng tin tìm ñöôïc trong caùc phaàn phaân tích veà kyõ thuaät, nhaân löïc vaø tieáp thò. Thaønh quaû döï kieán trong töông lai cuûa moät döï aùn ñaàu tö ñöôïc toùm taét trong moät taäp hôïp baùo caùo taøi chính döï truø hay trieån voïng goàm caùc thoâng tin thu nhaäp vaø chi phí trong nhieàu naêm cuûa döï aùn. Caùc khoaûn thu nhaäp vaø caùc khoaûn chi phí cuûa döï aùn xuaát hieän ôû nhöõng naêm khaùc nhau trong ñôøi döï aùn taïo thaønh doøng tieàn teä cuûa döï aùn vaø ñöôïc xaùc ñònh haøng naêm nhö sau : Doøng tieàn teä roøng Khoaûn thu Khoaûn chi = - (thu hoài thuaàn) (tieàn maët) (tieàn maët) Trong quaù trình tính toaùn doøng tieàn teä haøng naêm cuûa döï aùn moät soá vaán ñeà taøi chính caàn ñöôïc quan taâm nhö sau : Trong caùc khoaûn thu baèng tieàn maët ngoaøi doanh thu coøn tính ñeán caùc khoaûn phaûi thu, töông töï caùc khoaûn chi tieàn maët ngoaøi chi phí phaûi tính ñeán caùc khoaûn phaûi traû. Taát caû nhöõng yeáu toá treân ñöôïc xaùc ñònh trong vieäc xaây döïng nhu caàu tieàn maët giao dòch vaø voán löu ñoäng. b. Caùc khaùi nieäm veà thu nhaäp cuûa döï aùn Toång thu trong naêm cuûa döï aùn: Laø taát caû nhöõng khoaûn tieàn maø döï aùn thu ñöôïc do keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong naêm hoaït ñoäng cuûa döï aùn. Thu nhaäp trong naêm cuûa döï aùn bao goàm: - Tieàn thu do baùn haøng: ñaây laø nguoàn thu nhaäp chuû yeáu trong naêm cuûa döï aùn - Thu nhaäp töø hoaït ñoäng taøi chính - Thu nhaäp töø caùc khoaûn vieän trôï - Thu nhaäp do thanh lyù taøi saûn vaø giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn taïi naêm cuoái cuøng cuûa döï aùn Thu hoài hoaøn voán : laø thu hoài ôû giai ñoaïn hoaït ñoäng haøng naêm duøng ñeå hoaøn laïi voán ñaàu tö ban ñaàu ñöôïc xaùc ñònh baèng toång khaáu hao vaø thu nhaäp roøng haøng naêm. Thu hoài thuaàn haøng naêm: laø hieäu soá giöõa thu nhaäp haøng naêm vaø toång chi haøng naêm cuûa döï aùn. Trong giai ñoaïn nghieân cöùu, laäp döï aùn vaø thöïc hieän ñaàu tö chöa coù thu nhaäp thì thu hoài thuaàn laø soá aâm vaø baèng toång chi phí ñaàu tö, trong nhöõng naêm ___________________________________________________________________________________ 3
  5. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ hoaït ñoäng, khoâng coù ñaàu tö boå sung thu hoài thuaàn baèng thu hoài hoaøn voán taïi naêm ñoù. c. Caùc khaùi nieäm veà chi phí: Caùc hoaït ñoäng cuûa döï aùn ñöôïc ñaûm baûo baèng caùc nguoàn löïc khaùc nhau, ñoù laø nhöõng ñaàu vaøo ñaûm baûo cho heä thoáng hoaït ñoäng. Nhöõng ñaàu vaøo naøy bieåu hieän döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, tuyø thuoäc töøng giai ñoaïn döï aùn nhö lao ñoäng, coâng ngheä thieát bò, nguyeân vaät lieäu, ñaát ñai, nhaø xöôûng…Chi phí cuûa döï aùn laø bieåu hieän baèng tieàn cuûa caùc nguoàn löïc caàn thieát hoaït ñoäng döï aùn. Ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö. Chi phí cuûa döï aùn ñöôïc xem xeùt ôû caû ba giai ñoaïn. Giai ñoaïn 1 : (giai ñoaïn chuaån bò ñaàu tö) xaùc ñònh soá löôïng vaø nguoàn voán caàn thieát cho caùc hoaït ñoäng döï aùn, noù thöôøng chieám tyû leä thaáp nhöng laïi ñoùng vai troø quyeát ñònh ñoái vôùi chi phí ôû giai ñoaïn sau goàm caùc coâng vieäc : nghieân cöùu ñaùnh giaù cô hoäi ñaàu tö, nghieân cöùu laäp döï aùn tieàn khaû thi vaø khaû thi, thaåm ñònh vaø pheâ duyeät döï aùn ôû caáp quaûn lyù. Giai ñoaïn 2: (thöïc hieän döï aùn) laø giai ñoaïn chuû yeáu chi phí ñöôïc ñöa vaøo ñeå thöïc hieän döï aùn nhö xin thueâ ñaát, chuaån bò maët baèng, toå chöùc tuyeån choïn tö vaán khaûo saùt-thieát keá giaùm ñònh kyõ thuaät chaát löôïng coâng trình, toå chöùc ñaáu thaàu, mua saém thieát bò, thi coâng xaây laép, nghieäm thu coâng trình vaø thanh quyeát toaùn. Giai ñoaïn 3: (giai ñoaïn khai thaùc döï aùn) chi phí ñöôïc bieåu hieän döôùi daïng chi phí khai thaùc döï aùn (coøn ñöôïc goïi laø voán löu ñoäng caàn thieát ñeå saûn xuaát kinh doanh khi döï aùn hoaøn thaønh) Caùc loaïi chi phí cuûa döï aùn. Chi phí coá ñònh vaø chi phí bieán ñoåi: Chi phí coá ñònh: laø chi phí phaûi traû cho duø doanh nghieäp khoâng saûn xuaát gì caû nhö chi phí thueâ nhaø ñaát, khaáu hao taøi saûn.. Chi phí bieán ñoåi: laø chi phí taêng, giaõm theo saûn löôïng chaúng haïn nhö chi phí nguyeân vaät lieäu, chi phí nhaân coâng … Chi phí chìm: Ñaây laø nhöõng chi phí khoâng thu laïi ñöôïc xaûy ra do nhöõng quyeát ñònh quaù khöù. Trong khi ñoù, vieäc phaân tích kinh teá döï aùn chæ xeùt nhöõng chi phí vaø lôïi ích do nhöõng quyeát ñònh hieän taïi gaây ra. Nhieàu chi phí quaù khöù khoâng thu hoài ñöôïc baèng moät haønh ñoäng töông lai, vì vaäy chi phí chìm khoâng ñöôïc xem xeùt tröïc tieáp trong phaân tích kinh teá döï aùn. Trong thöïc teá chi phí chìm thöôøng aûnh höôûng ñeán vieäc löïa choïn döï aùn do yeáu toá taâm lyù laø tieáp tuïc theo ñuoåi nhöõng quyeát ñònh trong quaù khöù maø thöôøng ñöôïc cho laø khoâng voâ ích. Chi phí khaáu hao: Trong phaân tích hieäu quaû döï aùn, khi xaùc ñònh chi phí haøng naêm ngöôøi ta khoâng tính chi phí khaáu hao vì toaøn boä chi phí ñaàu tö ban ñaàu cuûa döï aùn ñaõ ñöôïc tính ñuû vaø khaáu tröø heát trong nhöõng naêm thöïc hieän vieäc ñaàu tö. Do vaäy khi xaùc ñònh chi phí tieâu hao neáu tính chi phí khaáu hao thì ta ñaõ tính khaáu tröø hai laàn cho chi phí naøy. Maëc duø theá nhöng chi phí khaáu hao cuõng aûnh höôûng raát lôùn ñeán doøng tieàn teä cuûa döï aùn töø ñoù aûnh höôûng ñeán keát quaû phaân tích vaø löïa choïn döï aùn. ___________________________________________________________________________________ 4
  6. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ Tröôùc heát chi phí khaáu hao aûnh höôûng ñeán möùc thu nhaäp cuûa doanh nghieäp, möùc khaáu hao caøng lôùn, thu nhaäp caøng nhoû, vaø ngöôïc laïi ñöôïc theå hieän qua coâng thöùc tính lôïi nhuaän goäp (lôïi nhuaän chòu thueá). Lôïi nhuaän goäp = Doanh thu haøng naêm - (chi phí vaän haønh haøng naêm + khaáu hao naêm) Thöù hai khaáu hao aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán thu hoài goäp trong naêm: Thu hoài goäp trong naêm = khaáu hao + lôïi nhuaän roøng + laõi vay (thu hoài hoaøn voán) Thu hoài thuaàn trong naêm = thu hoài goäp trong naêm – chi phí ñaàu tö trong naêm Doøng tieàn teä cuûa döï aùn ñeå phaân tích hieäu quaû löïa choïn döï aùn chính laø doøng thu hoái thuaàn cuûa döï aùn. Moâ hình tính khaáu hao ñöôïc choïn laø khaáu hao ñeàu (hay goïi laø khaáu hao ñöôøng thaúng). Chi phí ñaát ñai : Gioáng nhö caùc taøi saûn khaùc, ñaát ñai coù moät chi phí kinh teá cô hoäi khi ñöôïc söû duïng cho döï aùn, ngay caû trong tröôøng hôïp Chính phuû cung caáp ñaát khoâng maát phí cho döï aùn, chi phí veà ñaát cuõng phaûi ñöôïc tính trong toång chi phí ñaàu tö cuûa döï aùn vaø möùc chi phí ñaát ñoù phaûi ñöôc xaùc ñònh ôû möùc giaù trò phaûn aûnh ñuùng giaù trò thò tröôøng cuûa ñaát taïi khu vöïc döï aùn. Ñaát ñai coøn laø moät taøi saûn ñaëc bieät ôû choå trong haàu heát moïi tröôøng hôïp ñaát ñai khoâng coù khaáu hao. Ngöôïc laïi do nhöõng caûi thieän trong heä thoáng cô sôû haï taàng giaù trò cuûa ñaát ñai coøn coù theå taêng nhanh hôn möùc taêng cuûa laïm phaùt trong suoát thôøi gian hieän höõu cuûa döï aùn. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, ñieàu quan troïng laø chuùng ta khoâng ñöôïc tính phaàn giaù trò cuûa ñaát ñai gia taêng vöôït quaù möùc taêng cuûa laïm phaùt vaøo giaù trò thanh lyù cuûa döï aùn. Thoâng thöôøng giaù caû ñaát ñai thöïc söï taêng leân laø do keát quaû ñaàu tö cho cô sôû haï taàng coâng coäng maø saûn phaåm cuûa chuùng ta khoâng coù baùn treân thò tröôøng caïnh tranh, do ñoù ñieàu quan troïng laø khoâng ñöôïc qui möùc taêng trong giaù trò thöïc cuûa ñaát ñai cho baát kyø döï aùn naøo nhaèm traùnh ñöôïc söï thieân leäch trong khi löïa choïn ñoái vôùi caùc döï aùn söû duïng nhieàu ñaát. Chi phí hoaït ñoäng (chi phí khai thaùc) laø chi phí tieâu hao trong giaù thaønh saûn phaåm haøng naêm cuûa döï aùn keå caû thueá caùc loaïi. Chi phí khai thaùc haøng naêm = Giaù thaønh saûn phaåm-Khaáu hao+thueá thu nhaäp d. Baùo caùo thu nhaäp döï kieán : Döïa treân cô sôû doanh thu haèng naêm ñaõ ñöôïc döï truø vaø caùc chi phí hoaït ñoäng ñaõ ñöôïc bao goàm (chi phí tröïc tieáp, giaùn tieáp, khaáu hao..), thueá doanh thu ta tính ñöôïc : Laõi goäp = doanh thu – chi phí hoaït ñoäng Thu nhaäp chòu thueá tính tröôùc = laõi goäp – chi phí traû laõi naêm Doøng tieàn teä roøng sau khi traû thueá = thu nhaäp tröôùc thueá – thueá thu nhaäp DN ___________________________________________________________________________________ 5
  7. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ e. Nguyeân taéc xem xeùt lôïi ích vaø chi phí trong vieäc phaân tích hieäu quaû döï aùn: - Phaân tích hieäu quaû döï aùn xem xeùt cho cuøng laø so saùnh caùc lôïi ích vaø chi phí ñeå thaáy ñöôïc doanh lôïi hay tính haáp daãn cuûa caùc döï aùn khaùc nhau. Bôûi vaäy ñoái vôùi moãi döï aùn, vieäc xaùc ñònh ñaày ñuû caùc chi phí vaø lôïi ích laø moät vaán ñeà quan troïng.Trong phaân tích hieäu quaû kinh teá döï aùn, xaùc ñònh chi phí vaø lôïi ích ñöôïc tieán haønh theo nguyeân taéc: taát caû nhöõng gì laøm gia taêng muïc tieâu laø lôïi ích coøn taát caû nhöõng gì laøm giaûm muïc tieâu laø chi phí. - Trong phaân tích khaû thi, ñeå traùnh vieäc chaáp thuaän döï aùn döïa treân nhöõng öôùc tính quaù laïc quan veà lôïi ích, chi phí, chuùng ta neân söû duïng nhöõng öôùc tính thieân leäch theo höôùng laøm giaûm bôùt lôïi ích cuûa döï aùn trong khi laøm taêng cao möùc öôùc tính veà chi phí. Neáu döï aùn vaãn haáp daãn sau khi tieán haønh thaåm ñònh nhö vaäy thì coù nhieàu khaû naêng döï aùn seõ ñöùng vöõng khi thaåm ñònh kyõ hôn, chính xaùc hôn. - Muïc tieâu thay ñoåi theo tính chaát söï phaân tích. Trong phaân tích hieäu quaû taøi chính, muïc tieâu laø ñaùnh giaù lôïi nhuaän maø döï aùn mang laïi cho ngöôøi chuû döï aùn cuõng nhö caùc caù nhaân vaø toå chöùc khaùc tham gia vaøo döï aùn. Do ñoù phaân tích hieäu quaû taøi chính chæ tính ñeán nhöõng chi phí vaø lôïi ích naøo laø xaùc thöïc ñoái vôùi caù nhaân vaø toå chöùc ñaõ neâu. Theo nguyeân taéc naøy khaáu hao vaø caùc chi phí chìm khoâng döï tính laø chi phí cuûa döï aùn. Caùc chi phí vaø lôïi ích phuï, chi phí vaø lôïi ích aån cuõng khoâng ñöôïc xem xeùt trong phaân tích hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn. I.1.2 Caùc phöông phaùp phaân tích hieäu quaû taøi chính döï aùn: I.1.2.1 Caùc phöông phaùp phaân tích taøi chính döï aùn theo caùc yeáu toá xaùc ñònh Noäi dung cuûa caùc phöông phaùp naøy nhaèm ñaùnh giaù lôïi ích tuyeät ñoái vaø töông ñoái cuûa döï aùn ñaàu tö. Nhöõng phöông aùn co 1lôïi nhaát veà töông ñoái vaø coù lôïi nhaát veà tuyeät ñoái, coù nhö vaäy phöông aùn ñöôïc soaïn thaûo môùi xöùng ñaùng ñöôïc ñaàu tö. Nhöõng phöông phaùp naøy chæ cho ta keát luaän chính xaùc trong ñieàu kieän nhöõng soá lieäu veà lôïi ích vaø chi phí cuûa döï aùn ñöôïc ñoaùn moät caùch chaéc chaén, moâi tröôøng cuûa döï aùn hoaït ñoäng ít bieán ñoäng goàm caùc phöông phaùp sau: Caùc tieâu chuaån ñaùnh giaù döï aùn ñaàu tö : Coù nhieàu tieâu chuaån khaùc nhau ñeå ñaùnh giaù keát quaû döï kieán cuûa döï aùn ñaàu tö : - Tieâu chuaån giaù trò hieän taïi roøng (Net present value – NPV) - Suaát thu lôïi noäi taïi(Internal rate of return – IRR) - Tyû soá lôïi ích – chi phí (Benefit – cost ratio) - Thôøi kyø hoaøn voán (Payback period) a. Tieâu chuaån giaù trò hieän taïi roøng (Net present value – NPV) Baûn chaát cuûa caùc döï aùn ñaàu tö laø lôïi ích vaø chi phí cuûa chuùng thöôøng xaûy ra vaøo caùc giai ñoaïn khaùc nhau. Moät soá tieàn coù ñöôïc hieän taïi ñöôïc coi laø coù giaù trò cao hôn cuøng moät soá tieàn nhö vaäy nhaän ñöôïc trong töông lai bôûi vì tieàn coù ñöôïc baây giôø cho ___________________________________________________________________________________ 6
  8. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ pheùp ñeå ñaàu tö coù laõi hay tieâu duøng trong khoaûn thôøi gian giöõa hieän taïi vaø töông lai. Do ñoù ngöôøi ñi vay saún saøng traû laõi suaát döông ñeå coù theå söû duïng ñöôïc voán, coøn ngöôøi cho vay ñoøi hoûi phaûi ñöôïc traû laõi. Goïi suaát chieát tính laø r, neáu ñem 1 ñoàng ñaàu tö thì sau moät naêm seõ taêng leân thaønh 1/(1+r) ñoàng. Nhö vaäy moät khoaûn tieàn B trong naêm tôùi seõ coù giaù trò hieän taïi laø B/(1+r). Toång quaùt moät khoaûn tieàn B seõ nhaän ñöôïc vaøo n naêm trong töông lai seõ coù hieän giaù laø B/(1+r)n (n laø thôøi gian hoaït ñoäng cuûa döï aùn. Suaát chieát tính r caøng cao vaø thôøi gian coù ñöôïc soá tieàn thu ñöôïc caøng luøi xa vaøo töông lai thì giaù trò hieän taïi cuûa noù caøng nhoû) Giaù trò hieän taïi roøng (Net present value – NPV) cuûa moät doøng caùc lôïi ích roøng trong töông lai (Bo – Co), (B1-C1),…(Bn-Cn) coù theå ñöôïc dieãn taû nhö sau : ( B0 − C 0 ) ( B1 − C1 ) ( Bn − C n ) NPV = + + ….+ (1 + r ) 0 (1 + r ) 1 (1 + r ) n n ( Bt − C t ) NPV = ∑t =0 (1 + r ) t Muïc ñích cuûa vieäc tính giaù trò hieän taïi roøng NPV cuûa 1 döï aùn laø ñeå xaùc ñònh xem taøi nguyeân theo caùch ñoù coù mang laïi lôïi ích lôùn hôn chi phí cuûa taøi nguyeân ñoù, hay chi phí ñoù coù ñöôïc phaûn aùnh baèng suaát chieát tính thích hôïp. Neáu nhö coù lôïi, giaù trò hieän taïi roøng döông (NPV>0), coøn ngöôïc laïi giaù trò hieän taïi aâm (NPV
  9. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ Suaát chieât tính Voán khan hieám Chi phí trung bình cuûa voán Voán dö thöøa 0 1 2 3 4 soá naêm keå töø giai ñoaïn hieän taïi Hình 1: Ñieàu chænh chi phí cuûa voán theo thôøi gian Ñoái vôùi ñaàu tö trong khu vöïc tö nhaân, suaát chieát tính thích hôïp nhaát ñöôïc suy ra töø chi phí cuûa voán ñaàu tö tö nhaân maø coâng ty phaûi traû ñeå coù voán cho caùc ñaàu tö môùi.Theo quan ñieåm toång möùc voán ñaàu tö, chi phí naøy cuûa voán ñöôïc tính baèng bình quaân tyû troïng chi phí cuûa voán coù ñöôïc töø vieäc baùn coå phaàn (hay thu nhaäp ñöôïc giöõ laïi) vaø chi phí cuûa voán vay. Nhö vaäy suaát chieát tính ñöôïc theå hieän laø chi phí söû duïng voán bình quaân (WACC) ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: WACC = Σ Rei (EQi ) + Σ Rdj (DEj ) V V Trong ñoù : V : giaù trò voán cuûa coâng ty EQi : giaù trò voán coå phaàn (Equity) cuûa thaønh phaàn i DEj : giaù trò voán vay nôï (Debt) cuûa thaønh phaàn j Rei : giaù söû duïng voán coå phaàn thaønh phaàn i Rdj : giaù söû duïng voán vay thaønh phaàn j Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa phöông phaùp giaù trò hieän taïi roøng: Öu ñieåm: - Phöông phaùp NPV cho bieát qui moâ soá tieàn laõi coù theå thu ñöôïc töø döï aùn. - NPV laø moät tieâu chuaån hieäu quaû tuyeät ñoái tính ñaày ñuû giaù trò theo thôøi gian cuûa ñoàng tieàn, tính ñaày ñuû moïi khoaûn thu vaø chi trong caû thôøi kyø hoaït ñoäng hoaëc phaân tích döï aùn. Vì vaäy, NPV laø tieâu chuaån ñeå choïn taäp döï aùn töùc laø choïn ra ___________________________________________________________________________________ 8
  10. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ khoâng phaûi moät döï aùn maø laø moät soá döï aùn trong soá nhöõng döï aùn coù theå coù ñeå ñaït toång lôïi ích lôùn nhaát vôùi nhöõng nguoàn löïc haïn ñònh. Haïn cheá: - Chæ tieâu NPV phuï thuoäc vaøo tyû suaát chieát khaáu r ñöôïc choïn. Tyû suaát naøy caøng nhoû thì NPV caøng lôùn vaø ngöôïc laïi. Vieäc xaùc ñònh tyû suaát chieát khaáu chính xaùc laø khoù khaên, nhaát laø khi thò tröôøng voán coù nhieàu bieán ñoäng. Ñeå traùnh haïn cheá naøy ngöôøi ta aùp duïng phöông phaùp tyû suaát thu hoài noäi taïi IRR (seõ nghieân cöùu phaàn sau) - Khi söû duïng phöông phaùp NPV ñoøi hoûi doøng tieàn maët cuûa döï aùn ñaàu tö phaûi ñöôïc döï baùo ñoäc laäp cho ñeán heát naêm cuoái cuøng cuûa döï aùn vaø caùc thôøi ñieåm phaùt sinh chuùng. - Khi söû duïng phöông phaùp NPV so saùnh caùc phöông aùn cho caùc thôøi kyø hoaït ñoäng khoâng gioáng nhau seõ gaëp nhieàu khoù khaên. Maëc duø caùc nhaø phaân tích döï aùn ñaõ duøng kyõ thuaät thôøi kyø phaân tích chung cuûa döï aùn, phöông phaùp ñaàu tö boå sung goái ñaàu, chuoãi ñaàu tö… nhöng ñoù chæ laø giaû ñònh khoù ñaûm baûo ñoä chính xaùc. Vì vaäy, ngöôøi ta söû duïng phöông phaùp giaù trò haøng naêm (Annual Worth- AW) ñeå thay theá khi phöông phaùp NPV gaëp khoù khaên. r (1 + r ) n AW = NPV (1 + r ) n − 1 - NPV laø chæ tieâu tuyeät ñoái do ñoù khi duøng NPV chæ xaùc ñònh möùc laõi loã thöïc cuûa döï aùn maø noù chöa cho bieát tyû leä laõi ñoù treân voán ñaàu tö nhö theá naøo? Ñieàu naøy ñaëc bieät coù yù nghóa nghieâm troïng khi so saùnh caùc phöông aùn coù voán ñaàu tö khaùc nhau. Ñeå khaéc phuïc haïn cheá naøy ngöôøi ta duøng phöông phaùp heä soá hoaøn voán ñaõ ñöôïc chieát khaáu (NPVR) NPV NPVR = PV (I ) Ghi chuù : PV (I) laø giaù trò hieän taïi cuûa voán ñaàu tö b. Tieâu chuaån suaát thu lôïi noäi taïi : Suaát thu lôïi noäi taïi (internal rate of return) laø moät soá thoáng keâ ñaõ ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö cuûa caû hai khu vöïc nhaø nöôùc vaø tö nhaân söû duïng raát nhieàu ñeå moâ taû ñoä haáp daãn cuûa moät döï aùn. Tieâu chuaån IRR vaø NPV coù lieân quan baèng caùch thöùc tính toaùn ra chuùng. Ñeå tính NPV, ngöôøi ta ñöa ra suaát chieát tính vaø duøng noù ñeå tìm ra giaù trò hieän taïi cuûa lôïi ích vaø chi phí. Ngöôïc laïi khi tìm IRR, ngöôøi ta quy NPV cuûa doøng lôïi ích roøng baèng khoâng vaø IRR laø suaát chieát tính tìm ñöôïc laøm cho NPV baèng 0 ___________________________________________________________________________________ 9
  11. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ t =n ( Bt − C t ) ∑ t =0 (1 + k ) t =0 Chi phí ñöôïc ñònh nghóa bao goàm chi phí tö baûn, chi phí lao ñoäng, chi phí nguyeân vaät lieäu, chi phí naêng löôïng vaø chi phí vaän chuyeån vaø caùc chi phí söõa chöõa baûo trì. Chi phí khoâng bao goàm caùc khoaûn khaáu hao vaø caùc laõi suaát thöïc söï traû hay öôùc tính vì baûn thaân IRR phaûn aùnh möùc sinh laõi roøng cuûa döï aùn theo yù nghóa naøy noù ñaõ khaáu hao caùc chi phí cuûa döï aùn. Nhö chuùng ta ñaõ bieát tyû suaát chieát khaáu “k” aûnh höôûng quyeát ñònh ñeán chæ tieâu NPV, “k” caøng lôùn thì NPV caøng beù vaø ngöôïc laïi. Ñoä chính xaùc cuûa phöông phaùp giaù trò hieän taïi chòu aûnh höôûng quyeát ñònh cuûa suaát chieát khaáu “k”. Ñeå khaéc phuïc nhöôïc ñieåm naøy ngöôøi ta duøng phöông phaùp IRR. Veà yù nghóa kinh teá khi NPV=0 coù nghóa laø toaøn boä soá tieàn voán boû ra baèng thu nhaäp vaø taát caû ñeàu ñöôïc hieän giaù trong toaøn boä thôøi gian hoaït ñoäng cuûa döï aùn. Moät döï aùn ñaàu tö ñöôïc xem laø ñaùng giaù khi suaát thu lôïi noäi taïi IRR cuûa noù lôùn hôn hoaëc baèng suaát thu lôïi toái thieåu chaáp nhaän ñöôïc MARR (Minimum acceptable rate of return). Phöông phaùp suaát thu lôïi noäi taïi coù moät lôïi theá hôn laø noù coù theå ñöôïc tính toaùn döïa vaøo caùc soá lieäu cuûa döï aùn maø thoâi. Ñaëc bieät, vieäc tính toaùn naøy khoâng ñoøi hoûi soá lieäu veà chi phí cô hoäi cuûa voán. Coâng thöùc tính IRR Khaùc vôùi caùc chæ tieâu khaùc, chæ tieâu IRR khoâng coù moät coâng thöùc toaùn hoïc naøo cho pheùp tính tröïc tieáp. IRR ñöôïc tính thoâng qua phöông phaùp noäi suy, töùc laø phöông phaùp xaùc ñònh moät giaù trò gaàn ñuùng giöõa hai giaù trò ñaõ choïn. Theo phöông phaùp naøy ta tìm hai tyû suaát chieát khaáu k1 vaø k2 sao cho öùng vôùi tyû suaát nhoû hôn (giaû söû k1 ) ta coù NPV>0, coøn tyû suaát kia seõ laøm cho NPV0 k 2 : tyû suaát chieát khaáu cao hôn. NPV ( k 2 ) < 0 NPV( k 1 ) : giaù trò hieän taïí öùng vôùi k1 NPV ( k 2 ) : giaù trò hieän taïí öùng vôùi k 2 Khi söû duïng phöông phaùp noäi suy khoâng neân noäi suy roäng cuï theå laø khoaûng caùch giöõa 2 tyû suaát chieát khaáu ñöôïc choïn ( k1 , k 2 ) khoâng vöôït quaù 0,5%. Nguyeân taéc söû duïng IRR trong phaân tích hieäu quaû: - Döï aùn ñaàu tö coù lôïi khi laõi suaát tính toaùn r < IRR ___________________________________________________________________________________ 10
  12. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ - Trong soá nhöõng döï aùn ñaàu tö ñoäc laäp IRR cao hôn seõ ñöôïc choïn. Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa phöông phaùp tính IRR : Öu ñieåm: - Khaéc phuïc nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp NPV khi löïa choïn möùc tyû soá chieát khaáu tính NPV. Nhöôïc ñieåm: - Vieäc toàn taïi nhieàu IRR khoù xaùc ñònh chính xaùc IRR naøo laøm chæ tieâu ñaùnh giaù. NPV 0 ( k %) Hình 2 : coù 3 tyû suaát IRR - Vieäc aùp duïng IRR coù theå daãn ñeán caùc quyeát ñònh khoâng chính xaùc khi löïa choïn caùc döï aùn loaïi tröø laãn nhau. Nhöõng döï aùn coù IRR cao nhöng qui moâ nhoû töùc NPV nhoû hôn moät döï aùn khaùc maø IRR thaáp nhöng NPV laïi cao. Bôûi vaäy khi löïa choïn moät döï aùn coù IRR cao raát coù theå ñaõ boû qua cô hoäi thu moät giaù trò hieän taïi lôùn hôn. Trong tröôøng hôïp naøy caàn söû duïng phöông phaùp NPV. - Ngoaøi ra phöông phaùp naøy cuõng khoâng cho pheùp xaùc ñònh thoâng tin veà möùc ñoä sinh lôïi cuûa ñoàng voán boû ra ban ñaàu, thôøi gian hoaøn voán… c. Tieâu chuaån tyû soá lôïi ích – chi phí (B/C ratio) Tieâu chuaån naøy ñeå xeáp haïng caùc döï aùn ñaàu tö laø qui taéc ñöôïc caùc nhaø phaân tích ñaàu tö aùp duïng roäng raõi nhaát. Nhöng neáu noù khoâng ñöôïc söû duïng moät caùch caån thaän, tieâu chuaån naøy seõ ñöa ra moät lôøi khuyeân sai leäch veà söï haáp daãn töông ñoái cuûa caùc cô hoäi ñaàu tö. Tyû soá lôïi ích chi phí ñöôïc tính baèng caùch ñem chia giaù trò hieän taïi cuûa caùc lôïi ích cho giaù trò hieän taïi cuûa caùc chi phí, söû duïng chi phí cô hoäi cuûa voán laøm suaát chieát tính: Giaù trò hieän taïi cuûa caùc lôïi ích Tyû soá lôïi ích – chi phí = Giaù trò hieän tai cuûa caùc chi phí Coâng thöùc tính toaùn chæ tieâu B/C ___________________________________________________________________________________ 11
  13. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ n Bt ∑ (1 + r ) t =1 t B/C = n Ct ∑ (1 + r ) t =1 t Trong ñoù : Bt : Lôïi ích naêm t (thu nhaäp taïi naêm t) Ct : Chi phí naêm t r : Laõi suaát chieát khaáu n : naêm töông öùng vôùi tuoåi thoï kinh teá cuûa döï aùn C t : chi phí veà voán ñaàu tö taïi naêm t + chi phí vaän haønh naêm t. Tröôøng hôïp C t vaø Bt coù giaù trò ñeàu haøng naêm ta coù coâng thöùc : PW [ B − (O + M )] B/C = PW (CR ) Trong ñoù : B : giaù trò ñeàu haøng naêm cuûa lôïi ích (thu nhaäp) ( B coù daïng AW) CR : chi phí ñeàu haøng naêm ñeå hoaøn voán ñaàu tö ban ñaàu (khaáu hao) O : chi phí vaän haønh ñeàu haøng naêm M : chi phí baûo haønh ñeàu haøng naêm Söû duïng tieâu chuaån naøy chuùng ta seõ ñoøi hoûi ñeå cho moät döï aùn coù theå ñöôïc chaáp nhaän, tyû soá naøy phaûi lôùn hôn hoaëc baèng 1. Trong vieäc löïa choïn caùc döï aùn loaïi tröø laãn nhau, qui taéc laø choïn döï aùn coù tyû giaù lôïi ích – chi phí lôùn nhaát. Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa chæ tieâu B/C : Öu ñieåm: - Chæ tieâu B/C cho bieát phaàn thu nhaäp öùng vôùi moãi ñoàng chi phí cho caû thôøi kyø hoaït ñoäng cuûa döï aùn. Haïn cheá: - Laø moät tieâu chuaån ñaùnh giaù töông ñoái, tyû leä B/C coù theå daãn ñeán nhöõng sai laàm khi löïa choïn nhöõng döï aùn loaïi tröø nhau vì vôùi döï aùn nhoû, maëc duø tyû leä B/C lôùn song toång lôïi nhuaän vaãn nhoû. Phöông phaùp naøy caàn ñöôïc keát hôïp vôùi caùc phöông phaùp khaùc. - Cuõng nhö phöông phaùp NPV, tyû leä B/C chæ aûnh höôûng nhieàu bôûi laõi suaát tính toaùn r, laõi suaát caøng cao thì tyû leä B/C caøng giaûm - Giaù trò tyû leä B/C ñaëc bieät nhaïy caûm vôùi ñònh nghiõa lôïi ích vaø chi phí ñaây laø haïn cheá cô baûn nhaát trong vieäc söû duïng chæ tieâu tyû leä B/C. Ví duï: khi nhaø saûn xuaát phaûi traû thueá cho moät maët baèng ñöôïc baùn, thì haïng muïc cho caùc khoaûn thu trong baûng doøng tieàn teä coù theå ñöôïc ghi soå laø doanh soá sau khi ñaõ tröø thueá vôùi thueá ñöôïc ghi soå laø moät khoaûn chi ñeå buø laïi. ___________________________________________________________________________________ 12
  14. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ d. Thôøi gian hoaøn voán Qui taéc thôøi gian hoaøn voán ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi trong vieäc quyeát ñònh ñaàu tö. Bôûi vì deã aùp duïng vaø khuyeán khích caùc döï aùn coù thôøi gian hoaøn voán nhanh, qui taéc naøy ñaõ trôû thaønh moät tieâu chuaån phoå bieán trong vieäc löïa choïn ñaàu tö kinh doanh. Nhöng noù coù theå daãn ñeán nhöõng keát quaû sai leäch ñaëc bieät laø trong nhöõng döï aùn ñaàu tö coù thôøi gian hoaït ñoäng daøi vaø ngöôøi ta bieát khaù chaéc chaén veà lôïi ích vaø chi phí trong töông lai. Trong hình thöùc ñôn giaûn nhaát, thôøi gian hoaøn voán laø soá naêm caàn thieát phaûi coù ñeå lôïi ích roøng chöa tröø chieát khaáu (doøng tieàn teä roøng döông) hoaøn laïi voán ñaàu tö coù ñuû lôïi ích ñeå buø laïi chi phí ñaàu tö trong thôøi gian qui ñònh môùi coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Moät hình thöùc tinh vi hôn cuûa qui taéc naøy laø ñem so saùnh caùc lôïi ích ñaõ tröø chieát khaáu cuûa moät soá naêm trong giai ñoaïn ñaàu cuûa döï aùn vôùi chi phí ñaàu tö cuõng ñaõ ñöôïc chieát khaáu. Tuy nhieân, moät giaû thieát ñaët ra laø tieâu chuaån veà thôøi gian hoaøn voán laø caùc lôïi ích thu ñöôïc sau thôøi gian ñaõ ñöôïc aán ñònh cho thôøi gian hoaøn voán seõ khoâng chaéc chaén laø ñeán möùc chuùng bò boû qua. Caùch laøm naøy cuõng boû qua caùc chi phí ñaàu tö coù theå xaûy ra sau ngaøy aán ñònh ñoù. Maëc duø khoâng ai tranh caûi vôùi quan ñieåm töông lai ít chaéc chaén hôn hieän taïi, nhöng seõ laø khoâng thöïc teá khi giaû thieát raèng sau moät ngaøy cuï theå naøo ñoù giaù trò mong ñôïi trung bình cuûa caùc lôïi ích roøng laø con soá khoâng. Do vaäy cuõng khoâng theå keát luaän raèng taát caû caùc döï aùn mang laïi veà nhanh hôn laïi toát hôn caùc ñaàu tö laâu daøi. SO SAÙNH HAI DÖÏ AÙN VÔÙI ÑÔØI SOÁNG HÖÕU DUÏNG KHAÙC NHAU Bt - Ct Bb Ba 0 Ca = Cb t* tb Ñôøi soáng höõu duïng döï aùn B Hình 3 : so saùnh hai döï aùn coù ñôøi soáng höõu duïng khaùc nhau ___________________________________________________________________________________ 13
  15. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ Chuùng ta giaû thuyeát caû hai döï aùn coù chi phí gioáng nhau (Ca = Cb), tuy nhieân theo bieân daïng lôïi ích cuûa hai döï aùn A coù lôïi ích lôùn hôn döï aùn B trong töøng naêm ñeán thôøi ñieåm t*, töø naêm t* cho ñeán tb döï aùn A mang laïi lôïi ích roøng baèng khoâng, trong khi döï aùn B mang laïi lôïi ích roøng döông (hình chöû nhaät coù gaïch xieân). Ruùt ra caùc nhaän xeùt khi söû duïng caùc chæ tieâu phaân tích ôû treân : Nhö vaäy trong caùc tieâu chuaån trình baøy ôû treân, tieâu chuaån NPV ñöôïc xem laø quan troïng nhaát, coøn tieâu chuan IRR coù nhöõng ñieåm baát lôïi maø chuùng ta caàn phaûi thaän troïng khi söû duïng noù. Ñoái vôùi moät döï aùn ñaàu tö ñieån hình maø giai ñoaïn ñaàu tö ban ñaàu (trong thôøi gian ñoù Bt − C t < 0 vaø ñöôïc tieáp giai ñoaïn sau ñoù vôùi lôïi ích roøng luoân luoân döông thì chæ coù moät IRR duy nhaát. Maët khaùc neáu ta coù döï aùn maø bieân ñoä thôøi gian cuûa lôïi ích roøng caét ngang truïc hoaønh khoâng ít hôn moät laàn, chuùng ta khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc IRR duy nhaát. Bt - Ct 0 thôøi gian Hình 4.1 : Lôïi ích roøng ( Bt − C t ) caét truïc hoaønh nhieàu laàn nhieàu IRR Nhöõng döï aùn theo bieân ñoä treân laø do trong quaù trình döï aùn ñi vaøo hoaït ñoäng caùc haïng muïc thieát bò lôùn ñoâi khi caàn phaûi thay theá laøm cho lôïi ích roøng aâm trong nhöõng naêm taùi ñaàu tö. Coù nhöõng tröôøng hôïp maø keát thuùc moät döï aùn laïi ñöa ñeán chi phí roøng lôùn khoâng coù hieäu quaû Bt - Ct 0 thôøi gian Hình 4.2 : Lôïi ích roøng ( Bt − C t ) caét truïc hoaønh nhieàu laàn nhieàu IRR ___________________________________________________________________________________ 14
  16. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ Do ñoù söû duïng phöông phaùp IRR coù theå daãn ñeán nhöõng keát luaän sai laàm. I.2.2 Phaân tích taøi chính döï aùn trong ñieàu kieän baát ñònh : Ñaàu tö coù nghóa laø boû voán ñeå nhaän ñöôïc lôïi nhuaän lôùn hôn trong töông lai. Phaàn treân ta ñaõ nghieân cöùu nhöõng phöông phaùp ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa caùc döï aùn ñaàu tö trong ñieàu kieän xaùc ñònh töùc caùc chæ tieâu nhö doøng tieàn teä (cash flow), suaát chieát tính, tuoåi thoï döï aùn… laø bieát tröôùc moät caùch chaéc chaén. Song trong thöïc teá thì traùi laïi löôïng voán boû ra coøn coù theå bieát ñöôïc moät caùch töông ñoái chính xaùc, keát quaû nhaän ñöôïc trong töông lai hoaøn toaøn treân cô sôû giaû ñònh, döï tính vaø coù ñoä an toaøn khoâng cao. Thöïc ra chuùng ta khoâng theå bieát tröôùc moät caùch chaéc chaén caùc thoâng tin ñoù. Do ñoù, hôïp lyù hôn phaûi xem xeùt chuùng nhö laø bieán ngaãu nhieân. Khi phaân tích kinh teá döï aùn xem xeùt trong moâi tröôøng ruûi ro vaø baát ñònh ngöôøi ta thöôøng duøng caùc phöông phaùp sau: - Phöông phaùp phaân tích ñieåm hoaø voán - Phöông phaùp phaân tích ñoä nhaïy a. Phöông phaùp phaân tích ñieåm hoaø voán: Phaân tích ñieåm hoaø voán ñöôïc tieán haønh nhaèm xaùc ñònh möùc saûn xuaát hoaëc möùc doanh thu thaáp nhaát maø taïi ñoù döï aùn coù theå vaän haønh khoâng gaây nguy hieåm ñeán khaû naêng toàn taïi veà maët taøi chính cuûa noù, töùc laø döï aùn khoâng bò loã, coù ñuû tieàn maët ñeå hoaït ñoäng vaø coù khaû naêng traû nôï. Ngoaøi ra phaân tích ñieåm hoaø voán coøn giuùp cho vieäc xem xeùt möùc giaù caû maø döï aùn coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Theo phaân tích döï aùn ngöôøi ta phaân tích caùc ñieåm hoaø voán sau : - Ñieåm hoaø voán lôøi loã - Ñieåm hoaø voán tieàn teä - Ñieåm hoaø voán traû nôï * Ñieåm hoaø voán lôøi loã : laø ñieåm maø taïi ñoù möùc saûn löôïng hoaëc möùc doanh thu ñaûm baûo cho döï aùn khoâng bò loã trong naêm hoaït ñoäng bình thöôøng. D HLL = % DT − B Trong ñoù : HLL : Heä soá hoaø voán lôøi loã D : Toång ñònh phí coá ñònh trong naêm cuûa döï aùn, bao goàm caû laõi vay. DT : Toång doanh thu döï kieán trong naêm cuûa döï aùn B : Toång chi phí bieán ñoåi trong naêm cuûa döï aùn. ___________________________________________________________________________________ 15
  17. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ Ñieåm hoaø voán lôøi loã ñöôïc moâ taû : DT D+B Ñieåm hoaø voán laõi B D loã Q *Ñieåm hoaø voán tieàn teä (ñieåm hoaø voán hieän kim): laø ñieåm maø taïi ñoù möùc saûn löôïng hoaëc doanh thu cuûa döï aùn baét ñaàu coù tieàn ñeå traû nôï vay keå caû duøng khaáu hao cô baûn taøi saûn coá ñònh vaø chieát giaûm chi phí thaønh laäp. Ñoâi vôùi khaáu hao cô baûn chæ tính khaáu hao phaàn taøi saûn coá ñònh vay voán. Ñieåm hoaø voán tieàn teä cuõng ñöôïc bieåu hieän thoâng qua heä soá hoaø voán tieàn teä ( HTT) Ñònh phí – khaáu hao cô baûn HTT = Doanh thu – Bieán phí *Ñieåm hoaø voán traû nôï laø ñieåm hoaø voán maø taïi ñoù cho pheùp döï aùn coù tieàn ñeå traû nôï vay vaø ñoùng thueá haøng naêm. Töø ñieåm hoaø voán tieàn teä döï aùn baét ñaàu coù tieàn ñeå traû nôï vay, tuy nhieân treân thöïc teá ngoaøi soá nôï vay döï aùn phaûi coù soá tieàn cao hôn ñeå traû nôï vaø ñoùng thueá. Soá nôï phaûi traû vaø thueá lôïi töùc ñöôïc xem nhö chi phí coá ñònh cuûa naêm. Ñònh phí – khaáu hao + Nôï goác phaûi traû haøng naêm + Thueá lôïi töùc HTN = Doanh thu – Bieán phí b. Phöông phaùp phaân tích ñoä nhaïy: Phaân tích ñoä nhaïy nhaèm nghieân cöùu moái quan heä giöõa caùc ñaïi löôïng ñaàu vaøo vaø ñaïi löôïng ñaàu ra khoâng an toaøn. Phaân tích ñoä nhaïy giuùp caùc nhaø quaûn lyù traû lôøi caâu hoûi keát quaû cuûa döï aùn nhö theá naøo neáu nhö caùc yeáu toá ñaàu vaøo thay ñoåi trong quaù trình vaän haønh döï aùn töø ñoù coù chuù yù vaø tính toaùn ñeå xaùc ñònh döï aùn an toaøn hôn cho nhöõng keát quaû ñaõ ñöôïc döï tính. Nhöõng döï aùn ñöôïc xem laø an toaøn khi ít aûnh höôûng bôûi caùc nhaân toá ñaàu vaøo, töùc laø nhaân toá ñaàu vaøo baát ñònh keát quaû cuûa döï aùn vaãn naèm trong khung coù theå chaáp nhaän ñöôïc. ___________________________________________________________________________________ 16
  18. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ Ví duï : aûnh höôûng cuûa suaát chieát khaáu ñeán NPV : NPV (+) 0 (-) 10% 12% 14% 16% Suaát chieát khaáu Phaân tích ñoä nhaïy caàn ñaùnh giaù ñöôïc caùc bieán soá quan troïng laø bieán coù aûnh höôûng nhieàu ñeán keát quaû döï aùn. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy chæ khaûo saùt töøng thoâng soá trong khi keát quaû cuûa döï aùn chòu taùc ñoäng cuûa nhieàu thoâng soá cuøng moät luùc, ngoaøi ra cuõng khoâng ñaùnh giaù ñöôïc xaùc suaát xuaát hieän cuûa caùc thoâng soá. I.2.3 Caùc quan ñieåm phaân tích döï aùn ñaàu tö: Ñoái vôùi moãi döï aùn, ñieàu quan troïng khoâng chæ tính chính xaùc löôïng thu nhaäp roøng (toång thu – toång chi) caàn thieát maø coøn caàn xaùc ñònh nguoàn voán cuûa noù. Moãi döï aùn coù theå ñaûm baûo baèng moät hoaëc moät soá nguoàn voán khaùc nhau, cô caáu nguoàn voán laø moät nhaân toá phaûn aùnh khaû naêng an toaøn cuûa döï aùn. Moät döï aùn ñaàu tö coù theå thaåm ñònh theo caùc caùch phaân tích taøi chính, kinh teá, phaân phoái thu nhaäp hay xaõ hoäi. Ngoaøi vieäc tuaân theo nhöõng caùch thöùc phaân tích khaùc nhau, caùc döï aùn ñaàu tö cuõng coù theå thaåm ñònh theo caùc quan ñieåm khaùc nhau cuûa caùc caù nhaân hay toå chöùc khaùc nhau. Vieäc thaåm ñònh döï aùn döïa treân quan ñieåm naøo laø quan troïng vì chuùng cho pheùp caùc nhaø phaân tích xaùc ñònh xem caùc thaønh vieân lieân quan tôùi döï aùn coù thaáy ñaùng taøi trôï, ñaùng tham gia hay thöïc hieän döï aùn khoâng? Vieäc cung caáp taøi chính coù theå bao goàm caùc hình thöùc nhö coå phaàn, quyõ trôï caáp, tieàn vay trong nöôùc, nöôùc ngoaøi hoaëc tieàn vieän trôï cuûa nöôùc ngoaøi. Khoaûn naøo trong caùc hình thöùc nhö treân ñöôïc coi laø ngaân löu vaøo (nguoàn thu) cho döï aùn laø phuï thuoäc vaøo vieäc phaân tích döï aùn ñöôïc tieán haønh döïa treân quan ñieåm naøo. Neáu keát quaû döï aùn laø haáp daãn ñoái vôùi chuû döï aùn nhöng khoâng haáp daãn ñoái vôùi caùc toå chöùc taøi chính hay cô quan quaûn lyù ngaân saùch cuûa chính quyeàn, döï aùn ñoù coù theå gaëp khoù khaên trong khaâu xin pheùp pheâ chuaån hay tìm nguoàn taøi trôï. Hay ngöôïc laïi neáu döï aùn ñoù laø coù lôïi theo quan ñieåm ngaân haøng hay cuûa cô quan quaûn lyù ngaân saùch nhöng khoâng coù lôïi cho chuû ñaàu tö, döï aùn ñoù coù theå gaëp khoù khaên trong vieäc thöïc hieän. Noùi toùm laïi,ñeå ñaûm baûo cho vieäc pheâ chuaån vaø thöïc hieän thaønh coâng, moät döï aùn phaûi haáp daãn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaàu tö vaø nhöõng ngöôøi thöïc hieän coù lieân quan ñeán döï aùn. ___________________________________________________________________________________ 17
  19. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ a. Quan ñieåm ngaân haøng (coøn goïi laø quan ñieåm cuûa toång möùc ñaàu tö). Moái quan taâm tröôùc tieân cuûa ngaân haøng laø xaùc ñiïnh söùc maïnh chung cuûa toaøn döï aùn nhaèm ñaùnh giaù söï an toaøn cuûa soá voán vay. Caùc ngaân haøng coi döï aùn ñaàu tö nhö laø moät hoaït ñoäng coù khaû naêng taïo ra nhöõng lôïi ích taøi chính roõ raøng vaø thu huùt nhöõng nguoàn taøi chính roõ raøng. Quan ñieåm naøy coøn ñöôïc bieát nhö laø quan ñieåm cuûa toång möùc ñaàu tö, theo ñoù ngaân haøng xem xeùt caùc doøng taøi chính, chi traû cho döï aùn (keå caû trôï giaù) vaø caùc lôïi ích (keå caû phaàn traû thueá) vôùi caû lôïi ích vaø chi phí ñöôïc xaùc ñònh theo möùc giaù caû taøi chính cuûa chuùng. Töø söï phaân tích nhöõng doøng taøi chính tieàm naêng naøy, ngaân haøng seõ xaùc ñònh ñöôïc tính khaû thi cuûa döï aùn, nhu caàu caàn vay voán cuûa döï aùn cuõng nhö khaû naêng traû nôï vay cuûa döï aùn. Chi phí cô hoäi taøi chính cuûa coâng trình hieän höõu naøo maø ñöôïc ñöa vaøo döï aùn môùi cuõng ñeàu phaûi ñöôïc tính vaøo toång chi phí ñaàu tö cuûa döï aùn. Caùc ngaân haøng khoâng quan taâm tôùi caùc chi phí goác cuûa caùc taøi saûn hieän coù. Quan ñieåm cuûa ngaân haøng hay quan ñieåm cuûa toång möùc voán ñaàu tö ñöôïc dieãn taû nhö sau: Quan ñieåm ngaân haøng = Quan ñieåm toång möùc ñaàu tö = lôïi ích taøi chính tröïc tieáp – chi phí taøi chính tröïc tieáp – chi phí cô hoäi cuûa caùc taøi saûn hieän coù. - Doøng tieàn teä vaøo = doanh thu + möùc thay ñoåi trong khoaûn seõ thu - Doøng tieàn teä ra seõ laø toång caùc chi phí ñaàu tö vaø chi phí vaän haønh (chi phí tröïc tieáp, chi phí giaùn tieáp, möùc thay ñoåi trong khoaûn phaûi traû, möùc thay ñoåi trong döï truø tieàn maët) - Doøng tieàn teä roøng tröôùc khi traû thueá = doøng tieàn teä vaøo – doøng tieàn teä ra - Doøng tieàn teä roøng sau thueá = doøng tieàn teä roøng tröôùc khi traû thueá – caùc loaïi thueá b. Quan ñieåm chuû ñaàu tö : Gioáng nhö ngaân haøng, chuû ñaàu tö xem xeùt möùc gia taêng thu nhaäp roøng cuûa döï aùn so vôùi nhöõng gì hoï theå kieám ñöôïc trong tröôøng hôïp khoâng coù döï aùn. Vì vaäy chuû ñaàu tö caàn xem nhöõng gì maø hoï bò thieät khi thöïc hieän döï aùn nhö laø chi phí. Khaùc vôùi ngaân haøng, chuû ñaàu tö coäng voán vay ngaân haøng vaøo khoaûn thu, vaø tröø tieàn laõi, nôï goác vaøo khoaûn chi Nhö vaäy ñoái vôùi chuû ñaàu tö cuûa döï aùn, doøng tieän teä roøng töông öùng coù theå dieãn taû nhö sau: Quan ñieåm chuû ñaàu tö = Quan ñieåm ngaân haøng + vay ngaân haøng – traû laõi – nôï vay c.Quan ñieåm cuûa cô quan ngaân saùch – chính phuû: Ñoái vôùi caùc cô quan ngaân saùch, caùc döï aùn coù theå caàn chi döôùi daïng trôï giaù hay caùc khoaûn trôï caáp khaùc coù theå taïo thu nhaäp töø chi phí söû duïng vaø thueá thu tröïc tieáp hay giaùn tieáp. Do ñoù, ñoái vôùi caùc cô quan quaûn lyù ngaân saùch chính quyeàn, thu nhaäp taøi chính roøng do moät döï aùn taïo ra coù theå ñöôïc dieãn taû nhö sau: Quan ñieåm cô quan ngaân saùch = (thueá, chi phí söï duïng tröïc tieáp, giaùn tieáp) – (trôï giaù vaø trôï caáp caùc khoaûn tröïc tieáp, giaùn tieáp) ___________________________________________________________________________________ 18
  20. Trung Taâm thöông maïi Cöûa Khaåu Quoác teá Laøo Cai ___________________________________________________________________________________ CHÖÔNG II ÖÙNG DUÏNG LYÙ THUYEÁT PHAÂN TÍCH TAØI CHÍNH VAØO THAÅM ÑÒNH DÖÏ AÙN VAØ PHÖÔNG AÙN ÑAÀU TÖ TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI KHAÅU QUOÁC TEÁ LAØO CAI CUÛA COÂNG TY BITI’S. II.1 Söï caàn thieát phaûi ñaàu tö vaø khaû naêng ñaàu tö: II.1.1 Giôùi thieäu khaùi quaùt veà thò tröôøng Taây Nam Trung Quoác: Trung Quoác laø moät thò tröôøng roäng lôùn vaø giaøu tieàm naêng vôùi daân soá gaàn 1,3 tyû ngöôøi, coù nhieàu Tænh, Thaønh phoá lôùn nhö: Baéc Kinh, Thöôïng Haûi, Töù Xuyeân, Vaân Nam… vaø trong nhöõng naêm qua, neàn kinh teá luoân duy trì möùc taêng tröôûng hôn 10%/ naêm. Rieâng khu vöïc phía Taây Trung Quoác coù 12 Tænh, Thaønh nhö Quaûng Taây, Vaân Nam, Quùy Chaâu, Töù Xuyeân, Truøng Khaùnh, Taây Taïng, toång giaù trò saûn xuaát: 1.660 tyû NDT (töông ñöông 200 tyû USD). Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi 564 USD/ ngöôøi. Ngöôøi daân ôû ñaây coù möùc soáng töông ñoàng vaø nhöõng ñaëc tính tieâu duøng gioáng ngöôøi Vieät Nam, coù nhu caàu vaø khaû naêng tieâu thuï nhieàu loaïi haøng hoaù cuûa Vieät Nam. Trong töông lai ñaây laø nôi trung chuyeån haøng hoaù lôùn nhaát. Trung Quoác ñang quyeát taâm ñaàu tö ñeå bieán Mieàn Taây trôû thaønh “Chieác caàu Ñaïi luïc Chaâu AÙ” giöõa Ñoâng AÙ, Taây AÙ, Trung AÙ vaø Ñoâng Nam AÙ, moät trong nhöõng ñaàu caàu ñoù laø Haø Khaåu – Laøo Cai. Vì vaäy, rieâng ôû cöûa khaåu Haø Khaåu - Tænh Vaân Nam seõ hình thaønh khu thöông maïi ñaëc bieät vôùi dieän tích 4,42 km2 ñeå thu huùt ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Theo nhieàu nhaø kinh teá, vieäc Trung Quoác gia nhaäp WTO taïo ra moät lôïi theá thöông maïi ñaùng keå treân phaïm vi toaøn caàu, keát hôïp vôùi vieäc hình thaønh khu vöïc maäu dòch töï do Asean (AFTA) – Trung Quoác thì khu vöïc naøy seõ trôû thaønh moät thò tröôøng lôùn nhaát treân theá giôùi vôùi 1,7 tyû ngöôøi. Thöïc teá nhieàu naêm qua cho thaáy. Haøng hoaù Vieät Nam xuaát khaåu qua tuyeán ñöôøng naøy goàm chuû yeáu: - Vaät tö, kim khí, hoaù chaát phuïc vuï saûn xuaát coâng nghieäp: hoaù chaát cho saûn xuaát giaáy, than coác, thaïch cao cho saûn xuaát xi maêng, nguyeân lieäu cho saûn xuaát thuoác laù… - Caùc maët haøng noâng saûn cuûa vuøng ñoàng baèng Baéc boä vaø Nam boä - Caùc loaïi haøng hoaù tieâu duøng : boät giaët, ñoà nhöïa, giaày deùp… - Caùc loaïi gioáng caây troàng naêng suaát cao : gioáng luùa la, khoai taây, haønh toûi, gioáng caây aên quaû chaát löôïng cao. - Haûi saûn caùc loaïi Haøng hoaù qua cöûa khaåu Laøo Cai xeùt veà tính chaát ñeàu laø nhöõng haøng hoaù Nhaø nöôùc Vieät Nam khuyeán khích xuaát nhaäp khaåu ñoàng thôøi nhieàu naêm qua kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu qua Laøo Cai taêng nhanh, nhöng ñeàu caân baèng giöõa xuaát vaø nhaäp. ___________________________________________________________________________________ 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2