zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Kinh tế - Thương mại

Luận văn về Thực trạng thu hút và sử dụng nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Báo xấu

87
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xu thế phát triển nhanh chóng của được thể hiện ở chỗ: tốc độ phát tăng trưởng thần kì của các nước tư bản sau chiến tranh thế giới thứ hai, hiệu quả lao động sản xuất được nâng cao một cách rõ rệt, sự phát triển không ngừng của lực lượng sản xuất, cuộc cách mạng như vũ bão của khoa học công nghệ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn về Thực trạng thu hút và sử dụng nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Thành phố Hồ Chí Minh

B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. ----- ----- ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP Đề tài: “ BẢN CHẤT VÀ VAI TRÒ CỦA CÁC TỔ CHỨC ĐỘC QUYỀN XUYÊN QUỐC GIA” 1
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. M CL C Trang L im u ......................................................................................... 2 I. B n ch t và quá trình phát tri n các t ch c c quy n .................. 4 1. T ch c c quy n xuyên qu c gia?........................................... 4 2. Quá trình hình thành và phát tri n c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia ............................................................................... 4 1. B n ch t và c trưng c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia7 II. Vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia ....................... 11 1. Thúc y thương m i qu c t .................................................. 11 2. Thúc y u tư nư c ngoài ..................................................... 13 3. Phát tri n ngu n nhân l c ......................................................... 15 4. Phát tri n nghiên c u, chuy n giao công ngh ......................... 16 III. Ho t ng c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia Vi t Nam21 1. c i m ho t ng .................................................................. 21 2. Tác ng c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia t i n n kinh t Vi t Nam ............................................................................... 23 3. Nh ng v n t ra hi n nay i v i ho t ng và thu hút các t ch c c quy n xuyên qu c gia Vi t Nam ............................. 27 K t lu n ............................................................................................ 32 2
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. 3
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. L IM U “Ch nghĩa tư b n c quy n- giai o n t t cùng c a ch nghĩa tư b n”. S phát tri n nhanh chóng và s trì tr th i nát là hai xu th cùng song song và t n t i trong n n kinh t c a ch nghĩa tư b n c quy n. Xu th phát tri n nhanh chóng c a ư c th hi n ch : t c phát tăng trư ng th n kì c a các nư c tư b n sau chi n tranh th gi i th hai, hi u qu lao ng s n xu t ư c nâng cao m t cách rõ r t, s phát tri n không ng ng c a l c lư ng s n xu t, cu c cách m ng như vũ bão c a khoa h c công ngh ... Làm cho th gi i tr thành ngôi nhà chung, các nư c xích l i g n nhau hơn nh m t n d ng l i th c a mình. Và các t ch c c quy n xuyên qu c gia ra i, nó là s n ph m c a quá trình qu c t hoá và là hình th c v n ng m i c a quan h s n xu t trong i u ki n l c lư ng s n xu t qu c t hoá sâu r ng, các t ch c c quy n xuyên qu c gia ngày càng gia tăng c v ch t lư ng và s lư ng . Ngày nay, ho t ng c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia ã th m sâu vào các lĩnh v c kinh t và có nh hư ng sâu s c v các m t chính tr , kinh t , xã h i và văn hoa. Các t ch c c quy n xuyên qu c gia có vai trò thúc y nhanh quá trình qu c t hoá s n xu t và s tăng trư ng n n kinh t . S phát tri n c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia ã ngày càng áp ng ư c òi h i qu c t v s n xu t và tư b n, qua ó thúc y toàn b quá trình qu c t hóa i s ng kinh t th gi i. Các t ch c c quy n xuyên qu c gia làm cho quá trình phân công lao ng ngày càng sâu s c hơn trong t ng ngành và gi a các qu c gia v i nhau. Các t ch c c quy n xuyên qu c gia có vai trò quan tr ng trong vi c ph bi n khoa h c –kĩ thu t tiên ti n, nâng cao năng su t lao ng. Thông qua các chi nhánh ư c l p ra các nư c và khu v c, các t ch c c quy n xuyên qu c gia có l i th trong vi c s d ng có hi u qu ngu n 4
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. tài nguyên trên th gi i. Ngoài ra, do c nh tranh ngày càng gay g t, bu c các t ch c này ph i coi tr ng công tác nghiên c u phát tri n, không ng ng i m i m u mã s n ph m, tăng tính năng và ch t lư ng s n ph m. Các t ch c c quy n xuyên qu c gia là ch th chính c a ho t ng u tư tr c ti p nư c ngoài, tranh th khai thác các ngu n l c nhàn r i và ngu n l c chưa ư c khai thác góp ph n gia tăng năng l c s n xu t hi n có. Ngoài ra, các t ch c c quy n xuyên qu c gia còn thúc y s phát tri n c a thương m i qu c t và làm cho các ho t ng thông tin, tài chính, và ngân hàng ngày càng sôi ng hơn. Tuy nhiên, ho t ng kinh doanh toàn c u c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia cũng làm tăng nhân t không n nh c a n n kinh t th gi i. Hoà cùng vào xu th kinh t chung c a th gi i, n n kinh t Vi t Nam cũng tr thành m t n n kinh t m , m c a nhìn ra th gi i, s n sàng làm b n v i t t c các nư c trên th gi i, m c a phát tri n kinh t t nư c, ti p nh n các ngu n l c...Vì v y các nhà kinh t tương lai c a t nư c ph i có nh ng ki n th c cơ b n, n n t ng tránh nh ng lúng túng, b ng khi hoà vào n n kinh t th gi i. Chúng em- nh ng sinh viên kinh t khi trư c m t chúng em m i th còn ang r t m m t t , chưa rõ; mang trong mình b n ch t hi u ng thích khám phá, tìm hi u cái m i. ng th i v i s tò mò c a riêng em và nh ng ki n th c ã ư c tích lu trong trư ng i h c em ã quy t nh ch n tài: B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia . Bài vi t c a em còn nhi u thi u sót do s tích lu tri th c chưa ư c nhi u ng th i em còn chưa có nh ng kinh nghi m sâu s c trong nh ng bài vi t 5
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. công phu. R t mong nh n ư c s góp ý c a th y. Em xin trân tr ng c m ơn. Sinh viên Tr n Thuý Di p-BH45A. 6
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. I.B N CH T VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRI N C A CÁC T CH C C QUY N XUYÊN QU C GIA: 1.T ch c c quy n xuyên qu c gia: c quy n là s t p trung vào trong tay m t s ít các xí nghi p, các công ti l n nh ng ưu th và nh ng quy n l c v kinh t trên cơ s ó h có nh ng ưu th v chính tr . T ch c c quy n là nh ng liên minh gi a các nhà tư b n n m ph n l n vi c s n xu t và tiêu th m t s lo i hàng hoá nh t nh trên cơ s ó lo i tr ư c c nh tranh quy nh giá c c quy n cao. T ch c c quy n xuyên qu c gia là các t ch c, các công ti tư b n c quy n có tư b n thu c v ch tư b n c a m t nư c nh t nh nào ó. Ch tư b n m t nư c c th nào ó có công ti m óng t i nư c ó và th c hi n kinh doanh trong và ngoài nư c b ng cách l p các công ti con. Các công ti xuyên qu c gia là s n ph m c a quá trình qu c t hóa và là hình th c v n ng m i c a quan h s n xu t (QHSX) trong i u ki n qu c t hóa sâu r ng. Trên th gi i ã có hơn 60.000 công ti xuyên qu c gia thưj th v i kho ng hơn 500.000 chi nhánh nư c ngoài có t ng doanh thu trên 10.000 t USD. i n hình là m t s t p oàn như : Sony c a Nh t v i s v n là hơn 46 t USD, t p oàn Ford c a M v i 232 t USD. Ngày nay các t ch c c quy n xuyên qu c gia ã chi m ư c nh ng v trí then ch t trong n n kinh t th gi i : chúng ki m soát 80% ho t ng nghiên c u, 60% buôn bán qu c t , 40% s n lư ng công nghi p, 90% trong lĩnh v c u tư nư c ngoài ... V i ti m l c to l n, v i h th ng chi nhánh tr i r ng kh p th gi i, các công ti này ã g n k t các b ph n c a n n kinh t th gi i ng th i y nhanh quá trình toàn c u hóa n i k t n n kinh t các nư c v i n n kinh t th gi i t o ra nh ng cơ h i các nư c phát tri n n n kinh t c a mình . 7
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. M t khác nó cũng mang nhi u h n ch ,s phát tri n c a các công ty xuyên qu c gia l i làm gay g t thêm mâu thu n gi a các nư c tư b n phát tri n, gi a các nư c tư b n phát tri n và các nư c ang phát tri n 2.Quá trình hình thành và phát tri n c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia : Cu i th k XIX u th k XX là th i kì bùng n c a nh ng phát minh khoa h c vĩ i , l c lư ng s n xu t phát tri n ã y nhanh quá trình tích t và t p trung s n xu t c a ch nghĩa tư b n, hình thành nên nh ng xí nghi p có quy mô l n. T c gia tăng nhanh chóng c a các phát minh khoa h c và s ng d ng ngày càng r ng rãi nh ng thành t u c a khoa h c kĩ thu t vào s n xu t ã t o ra m t s c s n xu t m i, xu t hi n nh ng ngành m i : luy n kim, hóa ch t, i n ... máy móc ra i ã làm thay th b t s c ngư i và nâng cao năng su t lao ng : ng cơ iezen, máy phát i n, máy ti n, máy phay, ngoài ra các phương ti n v n t i m i : ôtô, tàu th y, máy bay, ư ng s t ... nó d n n năng su t lao ng tăng, kh năng tích lũy tư b n l n ngày càng nhi u thúc y s n xu t l n . Các cu c kh ng ho ng kinh t làm phá s n c a hàng lo t các công ti, xí nghi p, s thâm nh p và thôn tính l n nhau d n t i s i m i hàng lo t tư b nc nh ngày càng hi n i hơn y nhanh quá trình tích t và t p trung s n xu t. Do tác ng c a nh ng quy lu t kinh t v n có c a ch nghĩa tư b n: quy lu t giá tr th ng dư, quy lu t tích lũy tư b n, quy lu t c nh tranh s n xu t càng y nhanh quá trình tích t và t p trung s n xu t . Cu c c nh tranh gi a các nhà tư b n ngày càng quy t li t hơn bao gi h t bu c h ph i tăng quy mô th ng th trong c nh tranh . M t khác s phát tri n c a h th ng tín d ng t o i u ki n cho vi c m r ng s n xu t b ng các hình th c l p các công ti c ph n. 8
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. Khi tích t và t p trung s n xu t di n ra v i t c cao và trên quy mô r ng l n như v y ã d n th ng t i c quy n ây là m t quy lu t ph bi n và căn b n trong s phát tri n c a ch nghĩa tư b n vào th i kì này . S dĩ như v y là do: M t s các xí nghi p l n bao gi cũng d tìm th y s th a thu n v i nhau hơn các xí nghi p nh . Quy mô to l n hơn c a các xí nghi p s thúc y quá trình c nh tranh m t khác cũng t xí nghi p mu n né tránh c nh tranh, mu n né tránh i u tìm ki m các gi i pháp trong s th a hi p. Chính vì v y các xí nghi p i n th a hi p v i nhau, kí k t v i nhau nh ng hi p ư c mang tính ch t c quy n. Khi m i b t u quá trình c quy n hóa hình th c liên k t ch y u theo chi u ngang: ó chính là s liên k t các doanh nghi p cùng ngành, ti n thêm m t bư c n a nó ã t ch c thành các hình th c: Cac ten, Xanh i ca, Tơ r t, Công soóc xi om, Công glô mê rat ... Các ten: là hình th c t ch c tư b n c quy n mà các nhà tư b n tham gia kí hi p nh th a thu n v i nhau v giá c , s n lư ng, v phân chia th trư ng còn các nhà tư b n tham gia hình th c này v n c l p v i nhau c v s n xu t và thương nghi p . Xanh- i-ca: hình th c này cao hơn, n nh hơn Các ten, nó có m t ban qu n tr ng ra m nhi m vi c mua nguyên li u và tiêu th s n ph m h kh ng ch giá mua và giá bán. Như v y các nhà tư b n ã m t cl p v i nhau v thương nghi p ch còn c l p v s n xu t. Tơ-r t: ư c t ch c gi ng như các công ti c ph n. Tài s n c a các xí nghi p tham gia ư c t p trung l i giao cho m t ban qu n tr chung th ng nh t qu n lí, ban qu n tr này th ng nh t trong c s n xu t và thương nghi p. Các thành viên t n t i v i tư cách là nh ng c ông h s ư c hư ng l i nhu n căn c vào c ph n mà h óng góp. 9
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. Công-soóc-xi-om: là hình th c t ch c c quy n mang tính ch t t ch c a ngành, là m t liên minh bao g m nhi u ngành: hãng buôn, ngân hang, công ti b o hiêm... trên cơ s ph thu c tài chính vào m t t p oàn l n nh t, t t c các tư b n ã tham gia vào Cac ten, Xanh i ca, Tơ r t v n có th gia nh p vào m t Công sooc xi om . Công-glô-mê-rat: cũng là m t t p oàn kinh doanh a ngành ư c hình thành trên cơ s thôn tính sáp nh p nhi u xí nghi p thu c nhi u ngành khác nhau k t h p l i v i nhau thành m t kh i kinh t t dư i s ki m soát và qu n lí chung c a m t công ti tư b n l n nh t. T ó thành l p nên các công ti a qu c gia, xuyên qu c gia. Cùng v i s xu t hi n c quy n trong s n xu t thì quá trình c quy n trong ngân hàng, quá trình tích t và t p trung s n xu t cũng di n ra m nh m : - S lư ng các ngân hàng c l p gi m xu ng trong khi ó s chi nhánh và s ti n g i vào ngân hàng ngày càng tăng m nh. - Do tác ng c a c nh tranh trong n i b ngành ngân hàng, các ngân hàng nh b thôn tính ho c sát nh p vào các ngân hàng l n Xu t hi n nh ng ngân hàng kh ng l , trên cơ s nh ng ngân hàng kh ng l ó các t ch c c quy n trong ngân hàng ra i và nó gi vai trò m i. Ngoài vai trò truy n th ng là nh n g i ti n t , do ư c tích lu h u h t tư b n ti n t trong tay nên nên ngân hàng ã tr thành m t t ch c có th l c v n năng ư c xem là trung tâm th n kinh chi ph i toàn b n n kinh t qu c dân, vì v y c ngân hàng và c quy n trong công nghi p u mu n th ng lĩnh n n kinh t , h b t tay nhau và quá trình thâm nh p l n nhau gi a ngân hàng và công nghi p làm xu t hi n tư b n tài chính. T s xu t hi n c a tư b n tài chính kéo theo s xu t hi n c a b n u s tài chính ó là nh ng tư b n tài chính k ch sù n m trong tay h u h t c a c i và thu nh p qu c dân , th ng tr các ngành kinh t ch y u; có quy n l c kinh t t 10
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. có quy n l c v m t chính tr nên nó th ng tr v m i m t c a i s ng xã h i. hình thành nên các t ch c c quy n các công ti các xí nghi p ph i liên doanh, liên k t v i nhau, ph i thôn tính, ng hoá l n nhau nh m t o ra s c m nh to l n cho mình nâng cao s c c nh tranh, t ó hình thành nên nh ng làn sóng sát nh p. L n u tiên, vào cu i th k XIX, các xí nghi p h p nh t v i nhau theo chi u ngang t o thành công ti c quy n. Ti p theo là vào nh ng năm 20 c a th k XX m t làn sóng h p nh t theo chi u d c di n ra m nh m kéo theo n n u cơ ti n t , ó chính là m t trong nh ng nguyên nhân d n n cu c kh ng ho ng 29-33. L n th ba, vào n a cu i nh ng năm 1960, s sáp nh p h n h p ã t o thành nh ng công ti kh ng l , nhưng khó qu n lí nên hi u qu không cao. Và l n sát nh p th tư ư c b t u t n a cu i nh ng năm 1980- làn sóng sát nh p thôn tính l n nhau gi a các công ti ã tr thành m t xu th ph bi n trên th gi i và nó mang nh ng c i mr tm i: - Vi c mua bán sát nh p không còn hãn h u mà ang tr thành m t xu th t t y u, m nh m . - Làn sóng sát nh p ng ch m t i t t c các ngành. - Quy mô sát nh p c a công ti l n ã lên t i m y ch c t USD. - Vi c mua bán, sát nh p ã hình thành nên các ch – công ti kh ng l trên kh p châu l c chi m th ph n quan tr ng trên th trư ng th gi i. Các công ti ư c thành l p t vi c sát nh p u tr thành siêu c quy n, do ó v b n ch t chúng cũng là c quy n nhưng ư c nâng nên m t trình m i cao hơn. Khi ã tr thành nh ng t ch c c quy n xuyên qu c gia thì nó có nh hư ng r t to l n i v i n n kinh t th gi i. 3. B n ch t và c trưng c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia: 11
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. V b n ch t khi ch nghĩa tư b n bư c lên m t giai o n phát tri n m i- giai o n ch nghĩa tư b n c quy n. Thì quan h s n xu t c a nó ã có s bi n i h t s c to l n v c khía c nh ch s h u, i tư ng s h u, hình th c s h u. Ch s h u không còn ơn thu n là ch m t ngư i s h u trong m t công ti, xí nghi p, mà là có nhi u ch cùng s h u. N n s n xu t c a các nư c c a các nư c tư b n ngày càng òi h i ph i m r ng quy mô vư t ra kh i biên gi i qu c gia. Quá trình toàn c u hoá, qu c t hoá n n s n xu t òi h i ph i có ngu n v n kh ng l , vư t ra kh i kh năng c a t ng công ti, t p oàn. Quá trình c ph n hoá, cùng v i s gia tăng c a tương ng c a các c ông làm cho giai c p tư s n m t d n a v quy t nh trong xã h i. Các công ti l n, các t p oàn không ch d a vào v n c a m t ông ch duy nh t hay c a m t nhóm các ông ch , mà ph i d a và s u tư c a r t nhi u ngư i; m t khác, th ng trong c nh tranh, các t p oàn không còn cách l a ch n nào khác là ph i s d ng v n c a nhi u ngư i trong xã h i m b o t i a ho t ng i m i, hoàn thi n kĩ thu t công ngh , s d ng t t ti m năng sáng t o c a ngư i lao ng ... Trong quá trình ó, ngư i công nhân hi n i ã tr thành ch s h u ( v i tư cách là c ông) và tr thành ch th s h u kinh t . Do ó quan h s h u trong i u ki n cách m ng khoa h c- công ngh ã thay i, v i vi c m r ng các c ông, vi c hình thành các c phi u liên công ti, kh năng vay v n , làm xu t hi n xu th phi cá th hoá s h u tư nhân l n. T nh ng năm 1990 tr i xu th này xu t hi n ngày càng m nh, Nh t t l c phi u c a các liên công ti ã lên t i 72%, v n tư nhân c a các c ông trong công ti trong t ng s v n ho t ng cao nh t thư ng chi m 19%, còn l i là s v n c a các c ông còn l i ho c có thêm m t ph n v n i vay. Xu th này ã bi n các t h p công ti l n thành các ch th s h u liên k t kinh t , hay úng hơn là t o nên hình th c s h u h n h p. Trong lo i hình này, các doanh nghi p v a và nh , các công nhân cùng tham gia vào t p oàn v i tư 12
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. cách là các v tinh, các ch s h u v m t kinh t và av c ah ư c th c hi n theo ch “tham d ”. Như v y, trong các xí nghi p , các công ti, t p oàn và các siêu t p oàn có c nhà tư b n l n, nhà tư b n nh , và công nhân cùng tham gia và là ng s h u v i các t l khác nhau. Vi c ngư i công nhân cùng s h u v i nhà tư b n là m t xu hư ng “dân ch hoá v kinh t ” và m b o s dân ch hoá cho công nhân hơn trư c, ng th i cũng kích thích s nhi t tình trong lao ng hơn c a công nhân và làm d u mâu thu n gi a nhà tư b n v i công nhân. i tư ng s h u cũng có s bi n i. i tư ng s h u không còn b bó h p trong vi c s h u tư li u s n xu t( s h u hi n v t) mà là s h uv m t giá tr (dư i nhi u hình th c như : v n t có, v n c ph n, v n cho vay, trí tu ...), s h u trí tu , s h u các công trình khoa h c, b ng phát minh sáng ch , ki u dáng công nghi p, thông tin ..., các hình th c này ngày càng tr nên quan tr ng và mang tính quy t nh i v i vi c tăng trư ng kinh t . Ngày nay khi n n kinh t tri th c ang ngày càng óng vai trò quan tr ng, thì s h u trí tu có vai trò c bi t quan tr ng, vì chính trí tu là ngu n g c sinh ra c a c i c a xã h i. S dĩ nói ư c như v y là vì lao ng không ch là lao ng chân tay mà còn bao g m c lao ng trí th c, lao ng này t o ra s ti n b c a khoa h c kĩ thu t, nh có s ti n b này mà năng su t lao ng ngày càng cao kh i lư ng c a c i t o ra ngày càng nhi u, ch t lư ng ngày càng t t. Các nư c tư b n luôn kích thích nh ng ho t ng nghiên c u, phát minh, sáng t o công ngh . L i nhu n siêu ng ch do áp d ng nh ng thành t u c a khoa h c- công ngh ngày càng l n. Bây gi lao ng trí óc tr i hơn lao ng chân tay, n i dung trí tu c a s n ph m tr i hơn hình th c v t ch t c a nó. Trong s n ph m công nghi p, hàm lư ng ch t xám tăng cao, giá tr v t tư nguyên li u gi m. Các ngành công nghi p ư c ưu tiên ch y u là nh ng ngành công nghi p m i, mang ưu th c a khoa 13
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. h c công ngh . Bí quy t công ngh ã tr thành m t cái gì ó t a như tài s n qu c gia, trong lĩnh v c c nh tranh gi a các nư c phát tri n và m t s nư c ang phát tri n u có chính sách công ngh và ch b oh s h u trí tu . Ngư i công nhân hi n i là nh ng ngư i ã qua ào t o và thư ng xuyên ào t o l i, áp ng yêu c u c a quá trình s n xu t hi n i. Nh ng ngư i công nhân này ư c tách ra và không tham gia tr c ti p vào quá trình s n xu t, ng trên quá trình s n xu t tr c ti p, k t h p các y u t c a s n xu t t o ra s n ph m b ng cách i u khi n các thi t b t ng, h x lí chúng thông qua hàng lo t các thông s có quan h ph c t p và bi n ng không ng ng. K t qu c a s n xu t không nh ng ph thu c vào trình , tri th c, tay ngh mà còn có c thái lao ng, tinh th n trách nhi m c a ngư i công nhân n a, s nhi t tình c a ngư i công nhân . ây chính là nh ng bi u hi n c a xu hư ng xã h i hoá ngày càng cao c a quan h s h u, xã h i dân ch hơn, phân ph i l i ích ã chú ý t i ngư i lao ng và ư c coi là ngu n l c ch y u c a s phát tri n xã h i. S i u ch nh này v a thúc y n n kinh t xã h i phát tri n, v a mb ol i ích c a ch nghĩa tư b n c quy n, v a là làm d u b t nh ng mâu thu n căng th ng xã h i. M t khác, i v i các công ti xuyên qu c gia ng cơ thông thư ng nh t c a vi c u tư vào m t nư c nào y là ti p c n ngu n tài nguyên thiên nhiên, nh ng d án ư c th c hi n tài nguyên thiên nhiên ư c chuyên tr v nư c u tư. Các công ti có th ti n hành u tư ra nư c ngoài ti p c n ư c v i th trư ng trong nư c, nhà u tư nư c ngoài có th quy t nh m r ng s n xu t ra nư c ngoài tránh hàng rào thu quan c a nư c nh n u tư. Ngay t u nh ng năm 60 các công ti c a Mĩ ã quy t nh u tư vào Philipin, n khai thác th trư ng trong nư c . M ts ng cơ khác khi u tư ra nư c ngoài là t n d ng l i th v giá nhân t s n xu t, c bi t là giá lao ng r . S n ph m trư c tiên có th 14
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. ư c s n xuát t i nư c nh n u tư v i chi phí th p, sau ó ư c tái xu t kh u sang nư c u tư hay xu t kh u sang nư c th ba. Hình th c u tư này ph c v cho vi c m r ng thương m i và t n d ng t t nh ng l i th c a nư c nh n u tư. Cu i cùng là t n d ng l i th c a phân công lao ng. Các công ti a qu c gia thư ng m r ng các ho t ng c a h ra kh i ph m vi m t qu c gia, bao g m các ho t ng mang tính kĩ thu t cao như nghiên c u và phát tri n, ho t ng thi t k s n xu t . Khi ã t n d ng ư c l i th cu mình các công ti b t u bành chư ng th l c c quy n, do chi m ư c v trí c quy n nên các t ch c c quy n b t u áp t giá c c quy n; giá c c quy n th p khi mua và cao khi bán. Các t ch c c quy n thao túng n n kinh t b ng giá c c quy n và thu l i nhu n c quy n cao. Ngu n g c c a l i nhu n c quy n cao là lao ng c a công nhân các xí nghi p c quy n; m t ph n lao ng không công c a các xí nghi p không c quy n; m t ph n giá tr th ng dư c a nhà tư b n v a và nh b m t do thua thi t trong c nh tranh , ... Như v y cu c c nh tranh gi a các t ch c c a các nhà tư b n di n ra r t kh c li t nó bao g m : C nh tranh gi a các t ch c c quy n v i các xí nghi p ngoài c quy n, các t ch c c quy n tìm m i cách chèn ép, chi ph i, thôn tính các xí nghi p ngoài c quy n. C nh tranh gi a các t ch c c quy n v i nhau ... M t trong nh ng c i m quan tr ng n a c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia là xu t kh u tư b n nh m tho mãn khát v ng c quy n cao. Nó ư c th hi n ch y u qua hình th c u tư tr c ti p FDI, ây là hình th c l p ra nư c ngoài ho c mua l i nh ng cơ s s n xu t kinh doanh nư c ngoài hình thành nên nh ng doanh nghi p, công ti nư c ngoài g i là hình th c u tư tr c ti p. M c ích kinh t c a xu t kh u tư b n là m b o l i nhu n c quy n cao cho các t ch c c quy n phát 15
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. tri n th trư ng. Còn m c ích chính tr c a nó là m r ng ph m vi nh hư ng, duy trì các nư c nh p kh u tư b n trong s l thu c vào các nư c xu t kh u tư b n. t ch c thành m t h th ng, m t t p oàn thì các công ti liên k t v i nhau theo ch tham d , m t t p oàn tài chính l n nh có s c phi u kh ng ch mà n m ư c công ti l n nh t v i tư cách là công ti g c (hay công ti m ); công ti này l i mua ư c c phi u kh ng ch , th ng tr ư c các công ti khác g i là các công ti con, công ti con n lư t nó l i chi ph i các công ti chau cũng b ng cách như th ... Nh có ch tham d và các phương pháp t ch c t p oàn theo ki u móc xích như v y, mà các t ch c c quy n có th kh ng ch và i u ti t ư c m t lư ng tư b n l n g p nhi u l n. Và cu i cùng t t i m c tiêu t i a hoá l i nhu n trong các ho t ng c a mình. II. VAI TRÒ C A CÁC T CH C C QUY N XUYÊN QU C GIA: 1.Thúc y thương m i th gi i : Ngày nay, ho t ng c a các công ti qu c t , các t p oàn xuyên qu c gia ã th m sâu vào lĩnh v c kinh t và có nh hư ng sâu s c v các m t chính tr , kinh t , xã h i và văn hoá. M t trong nh ng vai trò n i b t c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia là thúc y thương m i qu c t . Th t v y, t ng giá tr thương m i qu c t c a các chi nhánh công ti xuyên qu c gia ã tăng 15% bình quân năm trong giai o n t 1995-2000. Ph n l n s n ph m c a các t ch c xuyên qu c gia t p trung vào hàng ch t o và hư ng nh p kh u. Trong hơn th p k qua, giá tr thương m i c a các chi nhánh c a các t ch c xuyên qu c gia ã tăng nhanh chóng, n gi a nh ng năm 1990, giá tr thương m i c a các chi 16
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. nhánh này nư c ngoài ã l n hơn giá tr nh p kh u c a khu v c Nam, ông và ông Nam Á. Theo s li u c a IMF, t ng kh i lư ng xu t nh p kh u hàng hoá trên toàn th gi i tăng g p 3 l n t năm 1980. T ng giá tr thương m i qu c t v hàng hóa và d ch v năm 1997 ã t 6.700 t USD, l n hơn GNP c a t t c n n kinh t các nư c M La Tinh và Châu Á k t h p l i. T năm 1996 tăng trư ng m u d ch hàng hoá toàn c u ã tăng 10% hàng năm. Trong th gi i ang phát tri n, t ng m u d ch c a c Châu Á, C n ông và M La Tinh ã vư t t l tăng trư ng trung bình c a th gi i... Cùng v i s gia tăng m nh m v kh i lư ng, cơ c u m t hàng và phương hư ng a lí c a các lu ng thương m i qu c t cũng bi n i m nh trong nh ng th p k v a qua. T tr ng hàng sơ ch gi m trong khi t tr ng hàng ch t o, c bi t là các s n ph m có hàm lư ng trí tu và công ngh trong thương m i qu c t tăng. S thay i cơ c u m t hàng trong thương m i qu c t ph n ánh quá trình phân công lao ng qu c t theo chi u sâu. Các l i th v tài nguyên và các s n ph m dùng nhi u dùng lao ng ngày càng gi m, như ng ch cho các s n ph m tinh ch . S thay i này ã gây ra nh ng b t l i i v i các nư c ang phát tri n xu t kh u hàng nguyên li u nông s n và nh p máy móc thi t b , nh hư ng n quan tr ng n s thay i phương hư ng a lí c a lu ng thương m i. M t i m n i b t n a là trong nh ng năm g n ây là s gia tăng m nh m c a thương m i d ch v bao g m: v n t i, du l ch, vi n thông, b o hi m, d ch v ngân hàng, và các d ch v ngh nghi p khác. Trong năm 1995 ã có 1200 t USD d ch v ư c trao i gi a các nư c, trong ó 30% s ó là c a các nư c ang phát tri n. T m quan tr ng c a th trư ng qu c t là k t qu c a quá trình t do hoá thương m i, ng th i cũng là l c y cho s hình thành th trư ng th gi i th ng nh t. 17
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. Trong nh ng năm g n ây, v i chi n lư c a qu c gia và t o ra s liên k t gi a thương m i và u tư, các công ti m thư ng u tư chuy n giao tr c ti p công ngh , nguyên li u và d ch v cho các chi nhánh c a mình các nư c. Tuy nhiên trao i gi a các chi nhánh c a các t ch c xuyên qu c gia thư ng i cùng v i giá chuy n giao, t c là giá c không d a trên cơ s quan h cung c u mà là giá tho thu n gi a các chi nhánh trong cùng m t t ch c c quy n xuyên qu c gia. Tình tr ng này làm thi t h i n nư c ch nhà. ây là v n mà áng lưu ý nh t i v i các nư c ang phát tri n hi n nay . M r ng và phát tri n các chi nhánh c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia thông qua ho t ng FDI ã góp ph n to l n i v i vi c thúc y xu t kh u tư b n c a các nư c ang phát tri n. 2. Thúc y u tư nư c ngoài: H u h t nh ng ho t ng u tư ra nư c ngoài c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia là hình th c u tư tr c ti p FDI. u tư tr c ti p nh m t n d ng l i th c a phân công lao ng, nó ã tr thành y u t quan tr ng hàng u trong vi c hình thành m ng lư i s n xu t qu c t và các t ch c c quy n xuyên qu c gia chính là nh ng ngư i t o d ng m ng lư i này. H th ng phân công lao ng qu c t ngày nay không ơn thu n là s phân công gi a các qu c gia theo mô hình c i n ư c th c hi n thông qua buôn bán qu c t n a. V i s xu t hi n và m r ng ho t ng c a các t ch c xuyên qu c gia, quá trình s n xu t qu c t ư c th c hi n trên ph m vi toàn c u. M t s n ph m hoàn ch nh không còn do m t công ti duy nh t s n xu t ra và m t công ti không còn ch s n xu t m t lo i s n ph m cho th trư ng. S n xu t nư c ngoài tr thành m t tiêu chí quan tr ng ánh giá m c toàn c u hoá c a m t công ti ho c m t qu c gia. 18
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. Trên th c t , h u h t các ho t ng u tư nư c ngoài ư c th c hi n qua các kênh c a các t ch c xuyên qu c gia. V i l i th c a mình v nhi u v n, kĩ thu t hi n i, qu n lý tiên ti n và m ng lư i th trư ng r ng l n, các t ch c này luôn tích c c u tư ra nư c ngoài nh m t i a hoá l i nhu n trên ph m vi toàn c u. Năm 1997, các chi nhánh c a t ch c xuyên qu c gia v i t ng tài s n trên 12,6 nghìn t USD ã u tư ra nư c ngoài lư ng FDI là 422 t USD, và năm 1999 theo UNCTAD.FDI c a th gi i là 644 t USD trên ph m vi r ng hơn 100 qu c gia. Năm 1996, ngu n FDI ra c a th gi i là 346,8 t USD, trong ó t các nư c phát tri n là 294,7 t USD (chi m kho ng 85%), Mĩ là nư c u tư nhi u nh t th gi i v i 85 t USD ( 1995 là 93 t USD) chi m kho ng 25% FDI c a th gi i. Nhi u nư c ông Nam Á và c Trung Qu c cũng u tư ra nư c ngoài, nhưng v i giá tr không l n t 9,14 t USD và 2,2 t USD ( chi m kho ng 2,6% và 0,63% lư ng FDI ra th gi i). Như v y có th th y ngu n u tư chính ra nư c ngoài là các nư c phát tri n, trư c h t là các nư c G7 và m t s nư c Châu Âu, và các nư c này l i có công ngh ngu n, do ó ngu n v n FDI c a chúng có ý nghĩa quan tr ng hơn. FDI chi m m t t l khá quan tr ng trong GDP c a các nư c. Năm 1996, t tr ng FDI vào và ra trong GDP c a th gi i chi m 10,6% và 10,8% iv i các nư c ông, Nam, và ông Nam Á t tr ng ó là 15,8% và 8,1%. i v i Vi t Nam t tr ng FDI vào trong GDP r t l n, chi m 40,2%. Xu hư ng gia tăng vi c sát nh p và thôn tính các công ti ngoai qu c c a t ch c c quy n xuyên qu c gia, trong ó ch y u là M và Tây Âu, là m t trong nh ng nguyên nhân gây quan tr ng gây bùng n u tư nư c ngoài (giai o n 1995-1996) . Các t ch c xuyên qu c gia tác ng m nh n ng thái dòng v n u tư nư c ngoài, nó tăng m nh qua các năm và t n con s 3,2 nghìn t USD vào năm 1996 . Hơn n a cơ c u dòng v n u tư cũng có s thay il n 19
B n ch t và vai trò c a các t ch c c quy n xuyên qu c gia. do i u ch nh chi n lư c kinh doanh c a các t ch c xuyên qu c gia. Trong nh ng th p k g n ây, các t ch c xuyên qu c gia ã chuy n sang ho t ng ph m vi r t r ng c v tính ch t kinh doanh và khu v c lãnh th . Thêm vào ó, cùng v i s phát tri n m nh c a th trư ng tài chính qu c t ã thúc y các hình th c u tư gián ti p ngày càng tăng. Nh ng ngành ngh ch t o v i công ngh hi n i, các ngành tài chính, ngân hàng, b o hi m r t ư c chú tr ng quan tâm. Nh m r ng chính sách t do hoá FDI, các t ch c c quy n xuyên qu c gia ngày càng óng vai trò quan tr ng i v i thúc y dòng v n FDI vào các nư c ang phát tri n. Th t v y, th ng kê năm 1997 c a công ti tài chính qu c t –IFC, dòng v n FDI th c hi n b i các t ch c xuyên qu c gia các nư c ang phát tri n tăng d n qua các năm trong g n ba th p k l i ây, c bi t tăng nhanh t sau gi a th p k 1980. N u trư c nh ng năm 1985, dòng v n FDI vào các nư c ang phát tri n ch t trung bình kho ng 6,5 t USD và tăng 1,7% trên m i năm thì sau ó v n ã tăng nhanh t m c g n 15 t USD năm 1985 lên t i hơn 40 t USD năm 1990 và ti p t c tăng t i kho ng 110 t USD vào năm 1996 và 138,2 t USD vào năm 1997. Nh ng con s này ã nói lên t m quan tr ng c a t ch c xuyên qu c gia i v i thúc y FDI vào các nư c ang phát tri n trong th i gian qua. Như v y, qua các s li u trên ch ng t r ng các t ch c xuyên qu c gia ã có vai trò to l n i v i vi c thúc y lưu chuy n dòng FDI trên th gi i, trong ó có vai trò c bi t vào các nư c ang phát tri n. FDI vài các nư c ang phát tri n năm 1991 chi m 26% FDI th gi i, các năm sau là: 1992:28%; 1993:33%; 1995:30%; 1996:40%. Tuy nhiên, m c tác d ng tích c c c a các t ch c xuyên qu c gia i v i thúc y dòng FDI vào các nư c ang phát tri n ph thu c quan tr ng vào chính sách và môi trư ng thu hút t ch c xuyên qu c gia c a nư c ch nhà. 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học

207 tài liệu

1468 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.