2015
[Âáy laì pháön lyï thuyãút Lyï hoüc nàm låïp 12.
Så læåüc laûi 1 chuït, coìn nhiãöu pháön næîa
chæa âæa vä âæåüc. Chuïc caïc baûn hoüc täút!]
NHAÌ XUÁÚT BAÍN TXP
7/27/2015
Lyï thuyãút váût lyï
Lyï thuyãút váût lyï
2015
www.youtube.com/ptx39
1
1. Toüa âäü goïc: goïc giæîa hai màût phàóng cäú âënh (nàòm ngang, …) P0 vaì màût phàóng âäüng P
(2 mp âãöu chæïa truûc quay)
2. Toüa âäü goïc laì âaûi læåüng âaûi säú
2.1 Täúc âäü goïc trung bçnh:
2.2 Täúc âäü goïc tæïc thåìi:
'(t)
tb
d
dt


goüi tàõt laì täúc âäü goïc : âàûc træng cho mæïc âäü
nhanh cháûm cuía chuyãøn âäüng quay váût ràõn quanh truûc cäú âënh åí thåìi âiãøm t.
3. Gia täúc goïc: laì âaûi læåüng âaûi säú
a
3.1 Gia täúc goïc trung bçnh:
tb t
3.2 Gia täúc goïc tæïc thåìi:
'(t)

goüi tàõt laì Gia täúc goïc : âàûc træng cho sæû biãún thiãn cuía
täúc âäü goïc taûi thåìi âiãøm âoï, âæåüc xaïc âënh bàòng âaûo haìm cuía täúc âäü goïc theo thåìi gian
t.
4. Phæång trçnh:
4.1 Nãúu váût ràõn quay âãöu = const thç gia täúc goïc = 0 do âoï = 0 + t.
4.2 Nãúu váût quay biãún âäøi âãöu: gia täúc k âäøi theo thåìi gian
0
2
00
1
2
t
tt

;
22
00
2 ( )
* Váût chuyãøn âäüng nhanh dáön khi > 0, tàng theo t.
* Váût chuyãøn âäüng cháûm dáön khi < 0, giaím theo t.
5. Váûn täúc, gia täúc cháút âiãøm trãn truûc quay:
5.1 Khi váût ràõn quay, mäùi âiãøm thuäüc váût træì âiãøm thuäüc truûc quay âãöu coï cuìng , , .
5.2 Khi váût ràõn quay âãöu thç veïc tå váûn täúc
v
chè thay âäøi vãö hæåïng maì k thay âäøi vãö âäü
låïn coï gia täúc hæåïng tám
2
2
ht
v
ar
r

5.3 Khi váût quay khäng âãöu thç
v
thay âäøi vãö caí phæång láùn âäü låïn:
*
n
av
: âàûc træng thay âäøi vãö hæåïng.
*
t
av
âàûc træng cho thay âäøi vãö âäü låïn: gia täúc tiãúp tuyãún at = r.
Lyï thuyãút váût lyï
2015
www.youtube.com/ptx39
2
*
22
n t n t
a a a a a a
.
a
håüp baïn kênh goïc våïi
2
tan
5.4 Âiãøm naìo caìng xa truûc quay thç täúc âäü daìi caìng låïn.
5.5 Veïc tå gia täúc tiãúp tuyãún laì veïc tå gia täúc hæåïng tám.
5.6 Quyî âaûo caïc âiãøm trãn váût ràõn laì caïc âæåìng troìn coï tám trãn truûc quay.
5.7 Khi váût ràõn quay âãöu quanh truûc:
5.7.1 Täúc âäü goïc tæïc thåìi bàòng täúc âäü goïc trung bçnh
'(t)
tb
d
dt
5.7.2 Veïc tå váûn täúc daìi biãún âäøi
5.7.3 Veïc tå âäüng læåüng khäng âäøi
5.8 Nãúu táút caí caïc læûc taïc duûng lãn váût coï giaï qua truûc quay thç at = 0
av
coï nghéa laì
váût khäng quay hoàûc quay âãöu nhæ traûng thaïi cuî.
5.9 Täøng momen taïc duûng lãn váût bàòng 0 täúc âäü goïc váût khäng âäøi nãúu khaïc 0 thç täúc
âäü goïc thay âäøi.
6. Mä men âäüng læåüng:
.LI
(kg.m2/s)
7. Mä men quaïn tênh:
2
.
ii
i
I m r
âàûc træng cho mæïc quaïn tênh cuía váût ràõn trong chuyãøn
âäüng quay quanh truûc, phuû thuäüc vaìo khäúi læåüng váût ràõn vaì sæû phán bäú khäúi læåüng gáön hay
xa truûc quay, hçnh daûng vaì kêch thæåïc cuía váût ràõn
8. Phæång trçnh cå baín chuyãøn âäüng quay cuía váût ràõn:
.dL
MI dt

cuîng âuïng cho træåìng
håüp mä men quaïn tênh váût (hãû) thay âäøi (do thay âäøi hçnh daûng)
9. Âënh luáût baío toaìn mä men âäüng læåüng:
Nãúu täøng mä men læûc taïc duûng lãn váût âäúi våïi truûc quay cäú âënh bàòng 0 thç täøng mä men
âäüng læåüng cuía váût âäúi våïi truûc quay âæåüc baío toaìn
* Nãúu
I
khäng âäøi thç váût k quay hoàûc quay âãöu
* Nãúu
I
thay âäøi thç
.I const
(hãû kên)
10. Xeït hãû gäöm 2 âéa:
10.1 Nãúu
1 2 1 2 1 2he
L L L L L

 
10.2 Nãúu
1 2 1 2 1 2he
L L L L L

 
: Nãúu choün chiãöu dæång laì chiãöu quay váût 1
xaïc âënh theo quy tàõc baìn tay phaíi, coï phæång truìng våïi truûc quay
11. Âäüng nàng:
2
2
1
22
d
L
WI I

11.1
I
vaì L luän coï giaï trë dæång, tuy nhiãn
L
laì âaûi læåüng veïc tå nãn coï thãø ám.
11.2
I
caìng låïn, tênh ç caìng låïn.
11.3 L thay âäøi khi coï mä men ngoaûi læûc taïc duûng
11.4 Ta coï:
0'L I I t L I M
váûy âaûo haìm cuía L theo t laì mä men læûc
taïc duûng lãn váût nãn
21
dL L L L
MM
dt t t


Lyï thuyãút váût lyï
2015
www.youtube.com/ptx39
3
11.5 Nãúu khäng âäøi xem nhæ váût ràõn quay biãún âäøi âãöu.
12. Mäüt vaìi chuï yï:
12.1 Khi váût ràõn quay quanh truûc cäú âënh, caïc âiãøm trãn váût coï cuìng täúc âäü goïc vaì gia
täúc goïc. Âiãøm naìo caìng xa truûc quay thç täúc âäü daìi caìng låïn.
12.2 Do dáy càng khäng daîn vaì khäng træåüt trãn roìng roüc nãn giæîa gia täúc cuía váût vaì gia
täúc cuía roìng roüc trong chuyãøn âäüng quay quanh truûc cäú âënh coï
a
R
12.3 phæång phaïp giaíi baìi toaïn Âäüng læûc hoüc váût ràõn:
* Khaío saït læûc taïc duûng lãn hãû
* Tênh gia täúc cuía roìng roüc: = ? räöi lê luáûn do dáy k giaîn vaì khäng træåüt trãn roìng roüc
nãn gia täúc cuía 2 váût laì a = R. våïi R laì baïn kênh roìng roüc
* Tênh læûc càng dáy: váût A: ptrinh; váût B: ptrinh; roìng roüc: ptrinh
12.4 Khäúi truû âäöng cháút, räùng, moíng, baïn kênh R thç
2
I mR
12.5 Khäúi truû âäöng cháút hçnh truû âàûc, baïn kênh R thç
2
1
2
I mR
12.6 Khi váût quay quanh truûc våïi 0 bäùng M taïc duûng lãn váût máút âi khi âoï váût quay âãöu
quanh truûc våïi = 0
12.7 Goüi
,va
khi âoï nãúu
*
2
: váût quay cháûm dáön âãöu
*
2
: váût quay nhanh dáön âãöu
12.8 Täøng hçnh hoüc caïc veïc tå ngoaûi læûc taïc duûng lãn váût bàòng 0 thç täøng âaûi säú mä men
læûc âäúi våïi truûc quay báút kç cuîng bàòng 0
12.9 Váût âang quay våïi váûn täúc a voìng/phuït räöi dæìng laûi sau t giáy. Khi âoï säú voìng quay
laì
.
120
at
N
voìng vaì goïc quay
.
2
t
(rad) våïi (rad/s)
12.10 Nãúu baìn quay khäng quaï nhanh,
0
msn q
FF
suy ra váût âæïng yãn so våïi màût baìn
Fq = m.2.r. Nãúu âuí låïn thç
q
F
thàõng læûc ma saït nghè cæûc âaûi khiãún váût bë træåüt xa
tám
12.11 Váût âang quay bàõt âáöu dæìng laûi sau N voìng suy ra
2.2 . 4 ;
NN
ts



vaì
0
.
2
t
N

(voìng)
12.12 Mä men âäüng læåüng L chëu taïc duûng cuía mä men caín M suy ra thåìi gian váût dæìng
laûi laì
L
tM
12.13 Khäúi cáöu coï âäüng nàng tënh tiãún laì
2
1
2
d
W mv
12.14 Khi læûc taïc duûng khäng qua troüng tám thç váût coï thãø quay
Lyï thuyãút váût lyï
2015
www.youtube.com/ptx39
4
12.15 Khi læûc taïc duûng qua troüng tám thç váût k quay
12.16 Chuyãøn âäüng cuía váût bë neïm:
12.16.1 Neïm xiãn goïc so våïi phæång ngang:
00
.cos
x
vv
;
00
.sin
y
vv
;
0.cos
x
vv
suy ra phæång Ox: váût chuyãøn âäüng thàóng âãöu
0.sin .
y
v v g t

suy ra phæång Oy: váût chuyãøn âäüng biãún âäøi âãöu
phæång trçnh:
0
cos .vtx
;
2
2
022
0
1 1 .
sin . tan .
2 2 2 .cos
gx
v t gt xy v


- âiãøm cao nháút: khi âoï vy = 0;
22
0.sin
2
v
Hg

- âiãøm xa nháút: khi âoï y=0;
2
0.sin 2v
Lg

12.16.2 Neïm ngang:
0
0
2
0
.
1
..
2
x
y
x v t
vv
v g t y y g t


 
; váûn täúc chaûm âáút:
22
xy
v v v

12.16.3 Khi 10 thç
2
1 –
2
cosa
1. Dao âäüng vaì caïc loaûi dao âäüng:
1.1. Dao âäüng chênh laì chuyãøn âäüng coï giåïi haûn trong khäng gian, làûp âi làûp laûi nhiãöu
láön quanh 1 vë trê cán bàòng
Dáúu hiãûu nháûn biãút:
* Coï vë trê cán bàòng bãön (tråí laûi vë trê cán bàòng)
* Coï læûc taïc duûng lãn váût (keïo váût vãö vë trê cán bàòng mäùi khi váût råìi khoíi vë trê âoï)
1.2. Dao âäüng tuáön hoaìn: laì dao âäüng maì traûng thaïi chuyãøn âäüng cuía váût âc làûp âi làûp
laûi nhæ cuî sau nhæîng khoaíng thåìi gian bàòng nhau báút kç.
1.3. Dao âäüng âiãöu hoìa:laì dao âäüng maì li âäü biãún thiãn theo thåìi gian âæåüc mä taí båíi
âënh luáût haìm säú sin hoàûc cos:
sin( . ) cos( .t )
2
x A t A
1.4. Dao âäüng tæû do (dao âäüng riãng): laì dao âäüng cuía hãû xaíy ra dæåïi taïc duûng cuía näüi
læûc
1.4.1 Âàûc âiãøm: chu kç dao âäüng cuía hãû (váût) chè phuû thuäüc vaìo âàûc tênh cuía hãû
maì khäng phuû thuäüc vaìo caïc yãúu täú bãn ngoaìi. Biãn âäü phuû thuäüc vaìo caïch
kêch thêch bãn ngoaìi.
x
y
O
v