intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Lý thuyết Vật lý

Chia sẻ: Truong Phuoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:41

72
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chuyên đề 1 động lực học vật rắn, chuyên đề 2 dao động cơ, chuyên đề 3 sóng cơ, chuyên đề 4 dao động và sóng điện từ,... là những nội dung chính trong tài liệu "Lý thuyết Vật lý". Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn đang học và ôn thi Đại học, Cao đẳng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Lý thuyết Vật lý

  1. 2015 Lyï thuyãút váût lyï [Âáy laì pháön lyï thuyãút Lyï hoüc nàm låïp 12. Så læåüc laûi 1 chuït, coìn nhiãöu pháön næîa chæa âæa vä âæåüc. Chuïc caïc baûn hoüc täút!] NHAÌ XUÁÚ T BAÍ N TXP 7/27/2015
  2. Lyï thuyãút váût lyï 2015 1. Toüa âäü goïc: goïc  giæîa hai màût phàóng cäú âënh (nàòm ngang, …) P0 vaì màût phàóng âäüng P (2 mp âãöu chæïa truûc quay)   2. Toüa âäü goïc laì âaûi læåüng âaûi säú   2.1 Täúc âäü goïc trung bçnh: tb  t d 2.2 Täúc âäü goïc tæïc thåìi: tb    '(t) goüi tàõt laì täúc âäü goïc : âàûc træng cho mæïc âäü dt nhanh cháûm cuía chuyãøn âäüng quay váût ràõn quanh truûc cäú âënh åí thåìi âiãøm t.  3. Gia täúc goïc: laì âaûi læåüng âaûi säú a  3.1 Gia täúc goïc trung bçnh:  tb  t 3.2 Gia täúc goïc tæïc thåìi:    '(t) goüi tàõt laì Gia täúc goïc : âàûc træng cho sæû biãún thiãn cuía täúc âäü goïc taûi thåìi âiãøm âoï, âæåüc xaïc âënh bàòng âaûo haìm cuía täúc âäü goïc theo thåìi gian t. 4. Phæång trçnh: 4.1 Nãúu váût ràõn quay âãöu  = const thç gia täúc goïc  = 0 do âoï  = 0 + t. 4.2 Nãúu váût quay biãún âäøi âãöu: gia täúc k âäøi theo thåìi gian   0   t  1 2 ;   0  2 (  0 ) 2 2     0  0t   t  2 * Váût chuyãøn âäüng nhanh dáön khi  > 0,  tàng theo t. * Váût chuyãøn âäüng cháûm dáön khi  < 0,  giaím theo t. 5. Váûn täúc, gia täúc cháút âiãøm trãn truûc quay: 5.1 Khi váût ràõn quay, mäùi âiãøm thuäüc váût træì âiãøm thuäüc truûc quay âãöu coï cuìng , , . 5.2 Khi váût ràõn quay âãöu thç veïc tå váûn täúc v chè thay âäøi vãö hæåïng maì k thay âäøi vãö âäü v2 låïn  coï gia täúc hæåïng tám aht    2 r r 5.3 Khi váût quay khäng âãöu thç v thay âäøi vãö caí phæång láùn âäü låïn: * an  v : âàûc træng thay âäøi vãö hæåïng. * at  v âàûc træng cho thay âäøi vãö âäü låïn: gia täúc tiãúp tuyãún at = r. www.youtube.com/ptx39 1
  3. Lyï thuyãút váût lyï 2015  * a  an  at  a  an2  at2 . a håüp baïn kênh goïc  våïi tan   2 5.4 Âiãøm naìo caìng xa truûc quay thç täúc âäü daìi caìng låïn. 5.5 Veïc tå gia täúc tiãúp tuyãún laì veïc tå gia täúc hæåïng tám. 5.6 Quyî âaûo caïc âiãøm trãn váût ràõn laì caïc âæåìng troìn coï tám trãn truûc quay. 5.7 Khi váût ràõn quay âãöu quanh truûc: d 5.7.1 Täúc âäü goïc tæïc thåìi bàòng täúc âäü goïc trung bçnh tb    '(t)   dt 5.7.2 Veïc tå váûn täúc daìi biãún âäøi 5.7.3 Veïc tå âäüng læåüng khäng âäøi 5.8 Nãúu táút caí caïc læûc taïc duûng lãn váût coï giaï qua truûc quay thç at = 0  a  v coï nghéa laì váût khäng quay hoàûc quay âãöu nhæ traûng thaïi cuî. 5.9 Täøng momen taïc duûng lãn váût bàòng 0  täúc âäü goïc váût khäng âäøi nãúu khaïc 0 thç täúc âäü goïc thay âäøi. 6. Mä men âäüng læåüng: L  I . (kg.m2/s) 7. Mä men quaïn tênh: I   mi .ri 2 âàûc træng cho mæïc quaïn tênh cuía váût ràõn trong chuyãøn i âäüng quay quanh truûc, phuû thuäüc vaìo khäúi læåüng váût ràõn vaì sæû phán bäú khäúi læåüng gáön hay xa truûc quay, hçnh daûng vaì kêch thæåïc cuía váût ràõn dL 8. Phæång trçnh cå baín chuyãøn âäüng quay cuía váût ràõn: M  I .  cuîng âuïng cho træåìng dt håüp mä men quaïn tênh váût (hãû) thay âäøi (do thay âäøi hçnh daûng) 9. Âënh luáût baío toaìn mä men âäüng læåüng: Nãúu täøng mä men læûc taïc duûng lãn váût âäúi våïi truûc quay cäú âënh bàòng 0 thç täøng mä men âäüng læåüng cuía váût âäúi våïi truûc quay âæåüc baío toaìn * Nãúu I khäng âäøi thç váût k quay hoàûc quay âãöu * Nãúu I thay âäøi thç I .  const (hãû kên) 10. Xeït hãû gäöm 2 âéa: 10.1 Nãúu 1  2  L1  L2  Lhe  L1  L2 10.2 Nãúu 1  2  L1  L2  Lhe  L1  L2 : Nãúu choün chiãöu dæång laì chiãöu quay váût 1  xaïc âënh theo quy tàõc baìn tay phaíi, coï phæång truìng våïi truûc quay 1 2 L2 11. Âäüng nàng: Wd  I   2 2I 11.1 I vaì L luän coï giaï trë dæång, tuy nhiãn L laì âaûi læåüng veïc tå nãn coï thãø ám. 11.2 I caìng låïn, tênh ç caìng låïn. 11.3 L thay âäøi khi coï mä men ngoaûi læûc taïc duûng 11.4 Ta coï: L  I   I 0   t   L '  I   M váûy âaûo haìm cuía L theo t laì mä men læûc dL L L2  L1 taïc duûng lãn váût nãn M  M   dt t t www.youtube.com/ptx39 2
  4. Lyï thuyãút váût lyï 2015 11.5 Nãúu  khäng âäøi xem nhæ váût ràõn quay biãún âäøi âãöu. 12. Mäüt vaìi chuï yï: 12.1 Khi váût ràõn quay quanh truûc cäú âënh, caïc âiãøm trãn váût coï cuìng täúc âäü goïc vaì gia täúc goïc. Âiãøm naìo caìng xa truûc quay thç täúc âäü daìi caìng låïn. 12.2 Do dáy càng khäng daîn vaì khäng træåüt trãn roìng roüc nãn giæîa gia täúc cuía váût vaì gia a täúc cuía roìng roüc trong chuyãøn âäüng quay quanh truûc cäú âënh coï   R 12.3 phæång phaïp giaíi baìi toaïn Âäüng læûc hoüc váût ràõn: * Khaío saït læûc taïc duûng lãn hãû * Tênh gia täúc cuía roìng roüc:  = ? räöi lê luáûn do dáy k giaîn vaì khäng træåüt trãn roìng roüc nãn gia täúc cuía 2 váût laì a = R. våïi R laì baïn kênh roìng roüc * Tênh læûc càng dáy: váût A: ptrinh; váût B: ptrinh; roìng roüc: ptrinh 12.4 Khäúi truû âäöng cháút, räùng, moíng, baïn kênh R thç I  mR 2 1 12.5 Khäúi truû âäöng cháút hçnh truû âàûc, baïn kênh R thç I  mR 2 2 12.6 Khi váût quay quanh truûc våïi 0 bäùng M taïc duûng lãn váût máút âi khi âoï váût quay âãöu quanh truûc våïi  = 0   12.7 Goüi   v, a khi âoï nãúu  * : váût quay cháûm dáön âãöu 2  *  : váût quay nhanh dáön âãöu 2 12.8 Täøng hçnh hoüc caïc veïc tå ngoaûi læûc taïc duûng lãn váût bàòng 0 thç täøng âaûi säú mä men læûc âäúi våïi truûc quay báút kç cuîng bàòng 0 12.9 Váût âang quay våïi váûn täúc a voìng/phuït räöi dæìng laûi sau t giáy. Khi âoï säú voìng quay a.t  .t laì N  voìng vaì goïc quay   (rad) våïi  (rad/s) 120 2 12.10 Nãúu baìn quay khäng quaï nhanh, Fmsn  Fq  0 suy ra váût âæïng yãn so våïi màût baìn Fq = m.2.r. Nãúu  âuí låïn thç Fq thàõng læûc ma saït nghè cæûc âaûi khiãún váût bë træåüt xa tám 2.2 .N 4 N 12.11 Váût âang quay  bàõt âáöu dæìng laûi sau N voìng suy ra t   ;  s  vaì   t.0 N   (voìng) 2 12.12 Mä men âäüng læåüng L chëu taïc duûng cuía mä men caín M suy ra thåìi gian váût dæìng L laûi laì t  M 1 12.13 Khäúi cáöu coï âäüng nàng tënh tiãún laì Wd  mv 2 2 12.14 Khi læûc taïc duûng khäng qua troüng tám thç váût coï thãø quay www.youtube.com/ptx39 3
  5. Lyï thuyãút váût lyï 2015 12.15 Khi læûc taïc duûng qua troüng tám thç váût k quay 12.16 Chuyãøn âäüng cuía váût bë neïm: 12.16.1 Neïm xiãn goïc  so våïi phæång ngang: v0 x  v0 .cos  ; v0 y  v0 .sin  ; vx  v0 .cos  suy ra phæång Ox: váût chuyãøn âäüng thàóng âãöu vy  v0 .sin   g.t suy ra phæång Oy: váût chuyãøn âäüng biãún âäøi âãöu phæång trçnh: 1 2 1 g .x 2 x   v0 cos   .t ; y   v0 sin   .t  gt    tan   .x 2 2 2v02 .cos 2  v02 .sin 2  y - âiãøm cao nháút: khi âoï vy = 0;  H  v  2g v02 .sin 2 - âiãøm xa nháút: khi âoï y=0;  L   g O x  x  v0 .t vx  v0   1 2 ; váûn täúc chaûm âáút: v  vx  v y 2 2 12.16.2 Neïm ngang:  v y   g .t  y  y0  g .t  2 2 12.16.3 Khi   10 thç 1 – cosa  2 1. Dao âäüng vaì caïc loaûi dao âäüng: 1.1. Dao âäüng chênh laì chuyãøn âäüng coï giåïi haûn trong khäng gian, làûp âi làûp laûi nhiãöu láön quanh 1 vë trê cán bàòng Dáúu hiãûu nháûn biãút: * Coï vë trê cán bàòng bãön (tråí laûi vë trê cán bàòng) * Coï læûc taïc duûng lãn váût (keïo váût vãö vë trê cán bàòng mäùi khi váût råìi khoíi vë trê âoï) 1.2. Dao âäüng tuáön hoaìn: laì dao âäüng maì traûng thaïi chuyãøn âäüng cuía váût âc làûp âi làûp laûi nhæ cuî sau nhæîng khoaíng thåìi gian bàòng nhau báút kç. 1.3. Dao âäüng âiãöu hoìa:laì dao âäüng maì li âäü biãún thiãn theo thåìi gian âæåüc mä taí båíi  âënh luáût haìm säú sin hoàûc cos: x  A sin(.t   )  A cos(.t    ) 2 1.4. Dao âäüng tæû do (dao âäüng riãng): laì dao âäüng cuía hãû xaíy ra dæåïi taïc duûng cuía näüi læûc 1.4.1 Âàûc âiãøm: chu kç dao âäüng cuía hãû (váût) chè phuû thuäüc vaìo âàûc tênh cuía hãû maì khäng phuû thuäüc vaìo caïc yãúu täú bãn ngoaìi. Biãn âäü phuû thuäüc vaìo caïch kêch thêch bãn ngoaìi. www.youtube.com/ptx39 4
  6. Lyï thuyãút váût lyï 2015 1.4.2 Âiãöu kiãûn xem dao âäüng cuía con làõc âån vaì loì xo laì dao âäüng tæû do:  Con làõc loì xo: læûc caín mäi træåìng vaì ma saït khäng âaïng kãø, âäü biãún daûng thuäüc giåïi haûn âaìn häöi.  Con làõc âån: + Læûc caín mäi træåìng vaì ma saït khäng âaïng kãø, vë trê âàût con làõc khäng âäøi. + Goïc lãûch so våïi phæång thàóng âæïng ráút nhoí ( 10) hay   1rad 1.5 Dao âäüng tàõt dáön: + Laì dao âäüng tæû do khi coï ma saït vaì læûc caín mäi træåìng + Laì dao âäüng coï biãn âäü giaím dáön theo thåìi gian. Trong âoï âaûi læåüng giaím dáön theo thåìi gian laì Cå nàng vaì biãn âäü. Âaûi læåüng khäng giaím dáön laì chu kç vaì táön säú. + Nguyãn nhán: Do læûc caín mäi træåìng, læûc caín mäi træåìng caìng låïn thç dao âäüng tàõt dáön caìng nhanh. Nhæîng læûc naìy ngæåüc chiãöu chuyãøn âäüng, nãúu læûc nhåït caìng låïn thç dao âäüng tàõt dáön coï thãø khäng dao âäüng. 1.6 Dao âäüng cæåîng bæïc: laì dao âäüng cuía hãû dæåïi taïc duûng cuía 1 ngoaûi læûc biãún thiãn tuáön hoaìn theo thåìi gian goüi laì læûc cæåîng bæïc Fn = H.sin(.t + ). Dao âäüng cæåîng bæïc laì âiãöu hoìa. 1.7 Sæû cäüng hæåíng: biãn âäü dao âäüng cæåîng bæïc tàng nhanh vaì âaût âãún giaï trë cæûc âaûi khi táön säú dao âäüng cæåîng bæïc bàòng táön säú dao âäüng riãng cuía hãû. fcæåîng bæïc = friãng 1.8 Sæû tæû dao âäüng: dao âäüng duy trç maì khäng cáön ngoaûi læûc taïc duûng. Hãö naìy gäöm: Hãû dao âäüng, cå cáúu truyãön nàng læåüng, nguäön nàng læåüng. 1.9 Dao âäüng duy trç: laì dao âäüng coï biãn âäü khäng âäøi theo thåìi gian, laì dao âäüng tàõt dáön maì ngæåìi ta taïc duûng læûc biãún thiãn âiãöu hoìa. * Nguyãn tàõc: Taïc duûng vaìo con làõc læûc tuáön hoaìn våïi táön säú = táön säú riãng maì khäng laìm thay âäøi f0 riãng 1.10 Mäüt säú læu yï: 1.10.1 So saïnh: Dao âäüng tuáön hoaìn Dao âäüng âiãöu hoìa coï A, T khäng âäøi Coï li âäü x tuán theo haìm säú sin(cos) 1.10.2 Táön säú cuía dao âäüng cæåîng bæïc bàòng táön säú cuía ngoaûi læûc cæåîng bæïc 1.10.3 Dao âäüng ngæåìi âaïnh âu laì dao âäüng thäng säú 1.10.4 biãn âäü dao âäüng cæåîng bæïc phuû thuäüc vaìo:  Biãn âäü ngoaûi læûc tuáön hoaìn  táön säú cuía ngoaûi læûc tuáön hoaìn  hãû säú læûc caín (ma saït nhåït) taïc duûng lãn váût www.youtube.com/ptx39 5
  7. Lyï thuyãút váût lyï 2015  Khäng phuû thuäüc vaìo caïch kêch thêch ban âáöu 1.10.5 Biãn âäü dao âäüng A cuía váût luän dæång, khäng âäøi, phuû thuäüc vaìo caïch kêch thêch. 1.10.6 Chu kç laì thåìi gian ngàõn nháút váût làûp âi làûp laûi traûng thaïi nhæ cuî chênh laì thåìi 2 1 gian cuía 1 dao âäüng, T   . T khäng âäøi, phuû thuäüc vaìo âäü cæïng vaì  f khäúi læåüng váût (hay chiãöu daìi dáy vaì gia täúc troüng træåìng g). Tæì vë trê cán A T A T A 3 bàòng (VTCB) âãún  máút (s), âãún  máút (s) vaì âãún  máút 2 12 2 8 2 T (s). 6 1.10.7 Táön säú goïc : laì 1 âaûi læåüng trung gian cho pheïp xaïc âënh traûng thaïi dao âäüng cuía váût taûi thåìi âiãøm t báút kç. Noï laì säú dao âäüng làûp laûi trong 1 giáy. 1.10.8 Læûc keïo vãö (Læûc phuûc häöi) laì læûc laìm cho váût dao âäüng âiãöu hoìa: F  m. 2 .x  k.x coï giaï trë bàòng læûc âaìn häöi, luän hæåïng vãö vë trê cán bàòng, âäü låïn tè lãû våïi li âäü. Âiãöu naìy tæång âæång våïi con làõc loì xo nàòm ngang. 1.10.9 Pha dao âäüng duìng âãø xaïc âënh traûng thaïi dao âäüng (x,v) noï khäng phaíi laì goïc tháût. Âäü lãûch pha:   1  2 hoàûc   2  1 .   v såïm pha so våïi li âäü 2  a såïm pha  so våïi li âäü   a vaì v vuäng pha nhau hay a såïm pha so våïi váûn täúc. 2  Nãúu  2 > 1 thç   0 khi âoï ta noïi váût coï  2 såïm pha hån váût coï 1 vaì ngæåüc laûi váût coï 1 trãù pha hån so våïi váût coï  2 1.10.10 Mäüt váût dao âäüng âiãöu hoìa coï thãø xem laì hçnh chiãúu cuía 1 cháút âiãøm chuyãøn âäüng troìn âãöu xuäúng 1 truûc toüa âäü nàòm trãn màût phàóng quyî âaûo cuía noï. 1.10.11 Quyî âaûo cuía 1 váût laì 1 âoaûn cong, âoaûn thàóng coìn li âäü thç biãún thiãn theo thåìi gian våïi haìm säú cos hoàûc sin. 2. Nàng læåüng trong dao âäüng âiãöu hoìa: Âäüng nàng Thãú nàng Cå nàng 1 1 1 Wd  m.v 2 Wt  m. 2 .x 2 W  Wd  Wt  m. 2 . A2 2 2 2 www.youtube.com/ptx39 6
  8. Lyï thuyãút váût lyï 2015 âæåüc baío toaìn. * Con làõc âån, con làõc váût lyï, con làõc loì xo chëu taïc duûng cuía læûc thãú thç âæåüc baío toaìn nàng læåüng do âoï âäüng nàng, thãú nàng biãún thiãn tuáön hoaìn theo thåìi gian tuáön hoaìn våïi T táön säú  '  2 ; f '  2 f vaì T '  2 . Taûi vë trê : A A A 3 x  Wd  3Wt ; x  Wd  Wt ; x  3Wd  Wt 2 2 2 T' T * Sau khoaíng thåìi gian bàòng nhau vaì bàòng t   2 4 thç âäüng nàng cuía váût bàòng thãú nàng. * Cå nàng cuía váût: - Tè lãû våïi bçnh phæång biãn âäü dao âäüng - Cå nàng cuía váût phuû thuäüc vaìo caïch kêch thêch dao âäüng 3. Täøng håüp cuía 2 dao âäüng thaình pháön: * Biãn âäü cuía dao âäüng täøng håüp: + Phuû thuäüc vaìo biãn âäü thaình pháön + Hiãûu 2 pha ban âáöu cuía 2 dao âäüng + Khäng phuû thuäüc vaìo táön säú 2 dao âäüng * Âãø biãøu diãùn dao âäüng täøng håüp coï thãø duìng phæång phaïp Frenen hoàûc cäü ng læåüng giaïc, x= x1 + x2 1. Goüi O laì nguäön soïng coï biãn âäü A vaì táön säú f. M laì âiãøm báút kç thç OM = d. Thåìi gian âãø x  soïng truyãön âãún M laì v. 2 d * Soïng truyãön cuìng chiãöu dæång: uM  A cos(2 f .t  )  2 d * Soïng truyãön ngæåüc chiãöu dæång: uM  A cos(2 f .t  )  * Tênh cháút phæång trçnh soïng: tuáön hoaìn theo thåìi gian vaì khäng gian. 2  d 2  d1  * Hai âiãøm M, N coï âäü lãûch pha:    * Âäü lãûch pha giæîa 2 âiãøm M1, M2 caïch nguäön khoaíng d  d 2  d1 laì: + d  n : 2 âiãøm dao âäüng cuìng pha www.youtube.com/ptx39 7
  9. Lyï thuyãút váût lyï 2015  1  + d   n      2k  1 : 2 âiãøm dao âäüng ngæåüc pha  2 2  1 + d   n   : 2 dao âäüng vuäng pha  2 2 Cæûc tiãøu Cæûc âaûi S1 S2 2. Giao thoa soïng: laì hiãûn tæåüng âàûc træng cuía soïng. Xeït âiãøm M trãn phæång truyãön soïng. Âàût S1M= d1 vaì S2M= d2 våïi S1, S2 laì 2 nguäön kãút håüp coï phæång trçnh 2 t u  A.cost  A cos . T t d  Soïng taûi M do S1 truyãön âãún laì: u1M  A cos 2   1  T   t d  Soïng taûi M do S2 truyãön âãún laì: u2 M  A cos 2   2  T   Dao âäüng taûi M laì täøng håüp cuía 2 dao âäüng do S1, S2 truyãön âãún: uM  u1M  u2 M 2 Âàût    2  1   d 2  d1  âäü lãûch pha 2 dao âäüng vaì biãn âäü dao âäüng      AM  2 A cos suy ra phæång trçnh soïng cå taûi M laì: uM  AM cos t  (d 2  d1 )  2    - Nãúu   k 2 : dao âäüng cuìng pha  d 2  d1  k   A cæûc âaûi  1 - Nãúu    2k  1  : dao âäüng cuìng pha  d 2  d1   k     A cæûc tiãøu.  2 * Âiãöu kiãûn giao thoa soïng: 2 soïng phaíi laì 2 soïng kãút håüp (cuìng táön säú, hiãûu säú pha khäng âäøi) vaì dao âäüng cuìng phæång. Quyî têch caïc âiãøm coï Amax, Amin laì nhæîng âæåìng Hypebol xen keî nhau, chênh laì ván giao thoa. * Hiãûn tæåüng soïng gàûp phaíi váût caín maì âi lãûch khoíi phæång truyãön thàóng cuía soïng vaì âi voìng qua váût caín laì hiãûn tæåüng nhiãùu xaû soïng (âäúi våïi váût caín nhoí). Coìn nãúu gàûp váût caín låïn thç khi âi qua váût caín, soïng truyãön thàóng. Khi soïng gàûp khe chàõn heûp coï kêch thæåïc låïn hån  thç soïng truyãön qua khe, khe laì tám phaït soïng måïi. Vaìi chuï yï: www.youtube.com/ptx39 8
  10. Lyï thuyãút váût lyï 2015  a) Khoaíng caïch giæîa 2 gåün soïng läöi liãn tiãúp (ván max) laì 2  b) Khoaíng caïch giæîa 2 nuït soïng caûnh nhau (ván min) laì 2  c) Khoaíng caïch giæîa buûng vaì nuït kãú tiãúp nhau laì 4  d) Khoaíng caïch giæîa cæûc tiãøu vaì cæûc âaûi kãú tiãúp nhau laì 4 e) Khoaíng caïch giæîa 2 âènh soïng kãú tiãúp nhau laì 1 bæåïc soïng  f) Bãö räüng buûng soïng laì 4A (khi coï soïng dæìng) T g) Thåìi gian dáy 2 láön duäùi thàóng liãn tiãúp laì t  2 h) Säú láön nháúp nhä cuía váût näøi lãn màût næåïc khi coï soïng lan truyãön hay säú ngoün soïng âi qua træåïc màût ngæåìi quan saït laì n thç säú chu kyì dao âäüng T = (n-1), säú bæåïc soïng d  (n  1) i) Traûng thaïi dao âäüng : nghéa laì dao âäüng cuìng pha hay ngæåüc pha våïi nguäön. 3. Soïng dæìng: 2 soïng kãút håüp (âäöng bäü) giao thoa nhau trãn phæång truyãön soïng xuáút hiãûn buûng vaì nuït cäú âënh taûi âoï coï soïng dæìng. * Âiãöu kiãûn soïng dæìng: coï 2 nguäön soïng kãút håüp cuìng phæång, táön säú, âäü lãûch pha khäng âäøi. * ÆÏng duûng: âãø xaïc âënh täúc âäü truyãön soïng trãn dáy. 3.1 Nãúu soïng phaín xaû taûi 1 âáöu cäú âënh taûi âoï laì nuït soïng. Nuït laì âiãøm âæïng yãn trãn dáy, biãn âäü bàòng 0. Buûng laì âiãøm dao âäüng våïi biãn âäü cæûc âaûi. 3.2 Bãö räüng buûng soïng: 4A  3.3 Nãúu soïng phaín xaû maì 2 âáöu laì 2 nuït hoàûc 2 buûng thç chiãöu daìi dáy l  n ; n  * : âäü 2 daìi dáy bàòng säú baïn nguyãn láön bæåïc soïng: soïng phaín xaû ngæåüc pha soïng tåïi  3.4 Nãúu 1 âáöu laì nuït, 1 âáöu laì buûng thç l  (2k  1) ; k   âäü daìi dáy bàòng säú leí láön 4 pháön tæ bæåïc soïng, soïng phaín xaû cuìng pha soïng tåïi. 3.5 Nãúu dáy coï 1 âáöu cäú âënh, âáöu tæû do thç: säú buûng = säú nuït= säú leí:  l  (2k  1) ; k   4  3.6 Nãúu dáy coï 2 âáöu cäú âënh: säú buûng = säú nuït – 1: l  n ; n  2 3.7 Nãúu dáy coï 2 âáöu tæû do: säú buûng = säú nuït + 1 www.youtube.com/ptx39 9
  11. Lyï thuyãút váût lyï 2015 3.8 Âáöu A tæû do, âáöu B cäú âënh thç soïng phaín xaû k âäøi chiãöu taûi A  soïng phaín xaû taûi A giäúng soïng tåïi taûi A 3.9 Âáöu A dao âäüng, B cäú âënh: soïng phaín xaû taûi B ngæåüc pha våïi soïng tåïi taûi B 3.10 Muïi soïng  buûng soïng: âiãøm dao âäüng cæûc âaûi 3.11 Nuït soïng  âiãøm khäng dao âäüng hoàûc dao âäüng våïi biãn âäü Amin 4. Hiãûu æïng Âäúp le: laì hiãûn tæåüng maì táön säú maïy thu ám thu âæåüc khaïc våïi táön säú cuía ám maì nguäön phaït ra khi coï sæû chuyãøn âäüng tæång âäúi giæîa maïy phaït vaì maïy thu v  vM f '  f våïi vM, vS < v vaì láön læåüt laì täúc âäü maïy thu vaì nguäön ám v vS 4.1 Nãúu nguäön ám chuyãøn âäüng laûi gáön maïy thu  trãn (+) dæåïi (-) 4.2 Nãúu nguäön ám chuyãøn âäüng ra xa maïy thu  trãn (-) dæåïi (+) 4.3 Nãúu maïy thu chuyãøn âäüng laûi gáön nguäön ám  trãn (+) dæåïi (-) 4.4 Nãúu maïy thu chuyãøn âäüng ra xa nguäön ám  trãn (-) dæåïi (+) 4.5 QUY TÀÕC: laûi gáön: trãn cäüng (+) dæåïi træì (-). Ra xa: trãn træì (-) dæåïi cäüng (+) 5. Soïng ngang: laì soïng coï pháön tæí váût cháút dao âäüng taûi chäù theo phæång vuäng goïc våïi phæång truyãön soïng. Chè truyãön âæåüc trong cháút ràõn. Soïng trãn màût næåïc laì 1 træåìng håüp âàûc biãût. 6. Soïng doüc: caïc pháön tæí mäi træåìng dao âäüng theo phæång truyãön soïng. Truyãön âæåüc trong caí mäi træåìng ràõn, loíng, khê. 7. Soïng ám: laì nhæîng soïng cå coï táön säú 16 -20000 Hz truyãön trong mäi træåìng khê, loíng, ràõn. soïng ám khäng truyãön âæåüc trong chán khäng. * Trong cháút khê, cháút loíng: soïng ám laì soïng doüc do khäng khê xung quanh nguäön ám bë daîn, neïn taûo thaình. * Trong cháút ràõn: soïng ám laì soïng ngang láùn soïng doüc vç læûc âaìn häöi xuáút hiãûn khi xuáút hiãûn biãún daûng lãûch, neïn. Âàûc træng sinh lyï Âàûc træng váût lyï Âäü cao, âäü to, ám sàõc, giåïi haûn nghe liãn táön säú, cæåìng âäü, daûng âäö thë vaì nàng quan. læåüng * Âäü cao ám: phuû thuäüc vaìo táön säú ám (tàng hoàûc giaím theo táön säú ám): caím giaïc sæû tráöm, bäøng. * Âäü to ám:tàng theo cæåìng âäü ám vaì âàûc træng båíi noï. Âãø so saïnh ám duìng âaûi læåüng mæïc cæåìng âäü ám âáy laì âàûc træng váût lyï gàõn liãön våïi âäü to. I L(dB)  10log . Ngæåîng nghe con ngæåìi: 0-130dB. Giåïi haûn nghe: 16-20000 Hz. Khi j < I0 13Hz goüi laì haû ám. www.youtube.com/ptx39 10
  12. Lyï thuyãút váût lyï 2015 * Cæåìng âäü ám: âæåüc xaïc âënh bàòng nàng læåüng soïng ám truyãön qua1 âån vë diãûn têch âàût vuäng goïc theo phæång truyãön soïng trong 1 âån vë thåìi gian. Âäü to ám tè lãû thuáûn våïi cæåìng âäü ám. * Caím giaïc ám: phuû thuäüc vaìo nguäön ám vaì tai ngæåìi nghe. * Ám sàõc: phuû thuäüc vaìo daûng âäö thë cuía ám. Phán biãût caïc loaûi nguäön ám hçnh thaình dæûa trãn âàûc træng váût lyï: táön säú vaì biãn âäü. Ngæåîng âau khäng phuû thuäüc vaìo táön säú cuía ám. * Nguäön nhaûc ám (dáy âaìn, keìn håi…) khi phaït ám, dáy âaìn, cäüt khê taûo ra soïng dæìng våïi  nv v dáy 2 âáöu cäú âënh. l  n ; n   f  våïi n= 1 ta coï f  goüi laì ám cå baín. 2 2l 2l * Häüp cäüng hæåíng : laìm tàng cæåìng âäü ám  cäüng hæåíng ám. * Täúc âäü truyãön ám phuû thuäüc vaìo baín cháút cuía mäi træåìng (âäü âaìn häöi, máût âäü váût cháút trong mäi træåìng, nhiãût âäü mäi træåìng,…) khäng phuû thuäüc vaìo táön säú ám. Máût âäü caìng âàûc: truyãön ám caìng nhanh, ngæåüc laûi caìng loaîng thç truyãön ám caìng cháûm. * Täúc âäü truyãön soïng trong cháút ràõn > cháút loíng > cháút khê. * Truyãön soïng tæì khäng khê vaìo næåïc thç táön säú khäng âäøi, váûn täúc tàng nãn bæåïc soïng tàng. * Soïng truyãön âi trong mäùi mäi træåìng våïi täúc âäü khäng âäøi. Dao âäüng âiãûn tæì 1.1 Dao âäüng âiãûn tæì trong maûch LC maì khäng coï tæång taïc âiãûn tæì våïi bãn ngoaìi laì dao âäüng âiãûn tæì âiãöu hoìa, tæû do coï phæång trçnh dao âäüng laì q  q0 cos .t    . Mäùi 1 maûch LC âãöu coï táön säú dao âäüng riãng    Hiãûn tæåüng caím æïng âiãûn tæì båíi LC tæû caím. 1.2 Trong quaï trçnh dao âäüng âiãûn tæì, coï sæû chuyãøn hoïa qua laûi giæîa Nàng læåüng âiãûn vaì nàng læåüng tæì nhæng nàng læåüng âiãûn tæì toaìn pháön cuía maûch coï giaï trë khäng âäøi. 1.3 Maûch LC coï âiãûn tråí thuáön R laìm tiãu hao nàng læåüng âiãûn nàng, dáùn tåïi dao âäüng tàõt dáön. Nãúu R quaï låïn thç sæû chuyãøn hoïa âiãûn tæì trong maûch khäng coìn tuáön hoaìn næîa. 1.4 Muäún duy trç âæåüc dao âäüng âiãûn tæì trong maûch thç cáön phaíi buì nàng læåüng cho maûch âuí våïi pháön bë tiãu hao sau mäùi chu kç. Khi âoï coï hãû tæû dao âäüng. Ta coï thãø sæí duûng âàûc tênh âiãöu khiãøn cuía tranzito âãø taûo dao âäüng duy trç. Khi âoï: www.youtube.com/ptx39 11
  13. Lyï thuyãút váût lyï 2015 1 1 U I CU 02  LI 02  CU 2  LI 2 våïi U  0 ; I  0 Laì giaï trë hiãûu duûng. Tæì âoï 2 2 2 2 C 2 I U  L CRU 02 C P  RI 2   I max  I 0  U 0 2L L 1.5 Taûi báút kç nåi naìo, khi coï sæû biãún thiãn âiãûn træåìng thç âãöu xuáút hiãûn tæì træåìng biãún thiãn vaì ngæåüc laûi. Sæû biãún thiãn va chuyãøn hoïa gáy ra âiãûn tæì træåìng (træåìng âiãûn tæì). Âiãûn tæì træåìng coï khaí nàng lan truyãön trong khäng gian caí chán khäng, dæåïi daûng soïng âiãûn tæì. 1.6 Soïng âiãûn tæì laì soïng ngang, coï täúc âäü lan truyãön bàòng täúc âäü aïnh saïng trong âoï E vaì B vuäng goïc våïi nhau vaì vuäng goïc våïi phæång truyãön soïng. Soïng âiãûn tæì luän mang theo nàng læåüng vaì cuîng tuán theo caïc quy luáût soïng cå nhæ phaín xaû, khuïc xaû, giao thoa vaì nhiãùu xaû. 1.7 Bàõt soïng âiãûn tæì laì âiãöu chènh âãø táön säú cuía maûch dao âäüng truìng våïi táön säú soïng cáön C Q thu, khi âoï   C.T   C.2 LC  2 .C. 0 f I0 1.8 Kêch dao âäüng âiãûn tæì cho maûch bàòng caïch têch âiãûn cho tuû. 1.9 Nàng læåüng tuû âiãûn vaì nàng læåüng cuäün caím biãún thiãn âiãöu hoìa våïi chu kç bàòng næía chu kç dao âäüng riãng trong maûch. Nàng læåüng tæì tè lãû våïi bçnh phæång táön säú dao T âäüng riãng cuía maûch våïi  '  2 , f '  2 f vaì T '  . 2 1.10 Dao âäüng âiãûn tæì tàõt dáön coï biãn âäü giaím dáön vaì chu kç khäng âäøi theo thåìi gian. B E 1.11 Täúc âäü biãún thiãn tæì træåìng vaì täúc âäü biãún thiãn âiãûn træåìng quy âënh láùn t t nhau. E vaì B cuìng täön taûi trong khäng gian vaì chuyãøn hoïa láùn nhau, coï caïc âæåìng sæïc luän laì âæåìng cong kheïp kên. Dao âäüng âiãûn tæì Dao âäüng cå q x i  q' v  x' 1 k C L m 2. Mäüt säú læu yï: www.youtube.com/ptx39 12
  14. Lyï thuyãút váût lyï 2015 q Q0 2.1 q  q0 cos t    ; u  U 0 cos(t   )   cos t    ; C C   i  q '   q0 sin(t   )   q0 cos( t    )  I 0 cos( t    ) ; 2 2  B  B0 cos( t    ); I 0  q0  CU 0; q0  CU 0 ; âiãûn têch tuû: q  CU . 2 1 1 q2 1 2 C.U 02 Q02 WC  C.u  2 ; WL  L.i ; L  2  ; 2 2C 2 I0 C.I 02 C L I 0  .Q0  U 0  U0  I0 L C   Âiãûn têch trãn baín tuû âiãûn biãún thiãn cháûm pha hån doìng âiãûn. 2  Âiãûn têch vaì hiãûu âiãûn thãú trãn baín tuû âiãûn dao âäüng cuìng pha.  Cæåìng âäü doìng âiãûn biãún thiãn cuìng pha våïi tæì thäng.  Dao âäüng cuía âiãûn træåìng vaì tæì træåìng cuìng pha. 2.2 Baìi toaïn maûch dao âäüng L-C, coï cuäün caím L, hai tuû C1, C2 coï táön säú láön læåüt laì f1, f2.  f12  f 22  fb21 C1ntC2  fb1  f1  f 2  fb1 2 2 2  Ta coï:   1 1 1  2 2  f1 , f 2 laì nghiãûm C1 C2  fb 2 f2  f2  f2  f1 . f 2   fb1. f b 2  2  1 2 b2 cuía phæång trçnh f 2   fb21  . f   fb1. fb 2   0 tæì âoï suy ra 2 1 1 1 2  2  2; Tnt T1 T2 T 2  T12  T22 2.3 Baìi toaïn cho L-C1: coï 1 vaì L-C2: coï 2. Tçm nt vaì  1 1 1 giaíi: khi L- C1 näúi tiãúp C2: 2  2  2 nt 1 2 khi L- C2 C1 thç  2  12  22 2.4 Cho âiãûn têch cæûc âaûi (Q0), âiãûn têch tæïc thåìi (q) vaì I cæûc âaûi I0, tçm i tæïc thåìi. 2 2  i   q  giaíi: Ta coï:       1 tæì âoï suy ra i tæïc thåìi. chuï yï i 2   Q02  q 2   2  I 0   Q0  2 2  i  U  2.5 Cho U0, I0, vaì u tæïc thåìi, tçm i tæïc thåìi. giaíi: ta coï:       1 , tæì âoï tçm i tæïc  I0   U0  thåìi  U 02  u 2  C 2.6 Cho L, C ,U 0 VAÌ u tçm i tæïc thåìi.giaíi: i   L   I 02  i 2  L 2.7 Cho L, C , I 0 VAÌ i tçm u tæïc thåìi.giaíi: u   C www.youtube.com/ptx39 13
  15. Lyï thuyãút váût lyï 2015 n 2.8 Cho L-C. Tçm thåìi gian âãø mWd  nWt tæïc laì mWC  nWL . Giaíi: ta tçm q  Q0 . nm Q0 T Q 3 T Q T Ta coï nhæ sau: tæì O  : (s) ; O  0 : (s) ; O  0 : (s) vaì 2 8 2 6 2 12 T O  Q0 : (s) 4 2.9 Cho L, t0: thåìi âiãøm âãø WL = WC . Tçm C. giaíi: trong 1 chu kç coï 4 láön WL = WC do âoï T 2 LC 2 1  2t  t0    C   0  4 4 L    2 LC 2.10 Cho L vaì tQ0 max tçm C. Giaíi: ta coï tQ0 max    LC 2 C  CV C  CV 2.11 Âäúi våïi tuû xoay thç goïc xoay laì:   M 180 HOÀÛC   m 180 . CM  Cm CM  Cm Trong âoï: CM: âiãûn dung cæûc âaûi; Cm: âiãûn dung cæûc tiãøu vaì CV: âiãûn dung cuía bäü tuû. 1. CAÏC NHÁÛN XEÏT, LYÏ THUYÃÚT: 1.1 Näúi 2 cæûc maïy phaït âiãûn xoay chiãöu våïi âoaûn maûch tiãu thuû âiãûn, trong maûch coï dao âäüng âiãûn cæåîng bæïc våïi táön säú bàòng táön säú cuía suáút âiãûn âäüng do maïy phaït ra. 1.2 Doìng âiãûn xoay chiãöu coï âäö thë daûng hçnh sin, cos laì doìng coï cæåìng âäü biãún thiãn tuáön hoaìn vaì âiãöu hoìa theo thåìi gian theo quy luáût haìm cos hoàûc sin do dao âäüng âiãûn cæåîng bæïc taûo ra. 1.3 Âãø âo giaï trë hiãûu duûng cæåìng âäü vaì hiãûu âiãûn thãú doìng âiãûn, ta duìng Ampe kãú va Vän kãú nhiãût. Chuïng coï cáúu taûo khäng phuû thuäüc vaìo chiãöu doìng âiãûn. Ampe kãú vaì Vän kãú khäng bao giåì hiãøn thë giaï trë càn báûc hai. 1.4 Cæåìng âäü hiãûu duûng doìng âiãûn xoay chiãöu se bàòng Cæåìng âäü khäng âäøi cuía doìng âiãûn nãúu cho 2 doìng âiãûn âoï láön læåüt qua cuìng 1 âiãûn tråí trong thåìi gian t âuí daìi thç Nhiãût læåüng Q toía ra nhæ nhau. 1.5 Veî veïc tå quay vaì giaín âäö:   Chæïa R: U, I cuìng pha Chæïa L: u såïm pha hån i Chæïa C: u trãù pha hån i 2 2 UL i u i i UC www.youtube.com/ptx39 14
  16. Lyï thuyãút váût lyï 2015 Do âoï u  u R  u L  uC  u RC  u L  u RL  uC . Cuäün dáy thuáön caím thç r = 0 (maûch lyï tæåíng). Âiãûn tråí R vaì cuäün thuáön caím cho doìng âiãûn k âäøi âi qua. Tuû âiãûn C khäng cho doìng âiãûn k âäøi âi qua, noï caín tråí hoaìn toaìn. 1.6 Âäü lãûch pha: R L C R L R C L C Âoaûn maûch * Z L  ZC : u såïm  pha hån i goïc ZL ZC 2 tan   ,u tan   ,i Z L  ZC Âäü lãûch * Z L  ZC : u såïm R R tan   pha  R såïm pha hån i luän såïm pha  goïc  hån u goïc  pha hån i goïc 2 * L, C luän ngæåüc pha 1 1 3 37 4 53 Ta coï:  0.318;  0.159 ; tan        ; tan         2 4 180 3 180 . 1.7 Doìng âiãûn xoay chiãöu 3 pha: hãû thäúng 3 doìng âiãûn xoay chiãöu gáy båíi 3 suáút âiãûn âäüng 2 xoay chiãöu cuìng táön säú, biãn âäü nhæng âäü lãûch pha laì . 3  e1  E0 cos t  i  I cos t  1 0  2    2   e2  E0 cos  t   nãúu taíi âäúi xæïng i2  I 0 cos  t    3    3   2    2  e3  E0 cos  t   i3  I 0 cos  t    3    3  1.8 ÅÍ maïy phaït vaì taíi tiãu thuû thæåìng choün caïch màõc tæång æïng nhau. 1.9 Âãø taûo ra doìng âiãûn xoay chiãöu: cho khung dáy quay trong tæì træåìng âãöu âæåüc âàût vuäng goïc våïi tæì træåìng. 1.10 Âãø taûo ra doìng âiãûn 1 chiãöu: chènh læu doìng xoay chiãöu bàòng âi-äút baïn dáùn 2 næía chu kç hoàûc 1 næía chu kç ta thu âæåüc doìng âiãûn 1 chiãöu nháúp nhaïy: âáy laì phæång aïn kinh tãú vaì phäø biãún nháút. 1.11 Doìng âiãûn caím æïng coï chiãöu sao cho tæì træåìng do noï sinh ra chäúng laûi nguyãn nhán sinh ra noï, chè täön taûi trong khoaíng thåìi gian t khi coï sæû biãún thiãn tæì thäng qua maûch. www.youtube.com/ptx39 15
  17. Lyï thuyãút váût lyï 2015 1.12 Baíng toïm tàõt: Maïy phaït âiãûn 1 Maïy phaït âiãûn 3 Âäüng cå khäng Tãn Maïy biãún thãú pha pha âäöng bäü 3 pha Âäüng nàng  Cå Nguyãn Dæaû trãn hiãûn tæåüng Hiãûn tæåüng caím æïng nàng. Hiãûn tæåüng caím Hiãûn tæåüng caím tàõc hoaût caím æïng âiãûn tæì âiãûn tæì æïng âiãûn tæì vaì tæì æïng âiãûn tæì âäüng træåìng quay 3 pháön 2 pháön 2 pháön 2 pháön: loîi theïp, N N B3 O B1 cuäün dáy så cáúp vaì S S N S thæï cáúp. B2 a) Pháön caím: âæïng Choün theo 2 caïch: a) Pháön caím: Roto- a) Loîi theïp: gäöm yãn – Stato. Duìng Pháön caím quay, hçnh truû. Coï taïc duûng nhiãöu laï theïp ké nam chám âiãûn hoàûc pháön æïng cäú âënh nhæ cuäün dáy quáún thuáût moíng gheïp nam chám vénh cæîu hoàûc ngæåüc laûi. quanh loîi theïp rä to caïch âiãûn Traïnh taûo ra tæì træåìng. a) Pháön æïng: cäú âënh läöng soïc. aính hæåíng doìng b) Pháön æïng: pháön – Stato. 3 cuäün dáy b) Pháön æïng: Stato Âiãûn Fu-cä. quay- Räto: Coï cuäün coï loîi sàõt xãúp thaình giäúng maïy phaït âiãûn b) hai cuäün dáy: dáy coï nhiãöu voìng voìng troìn cäú âënh âàût xoay chiãöu 3 pha. laìm bàòng âäöng,  suáút âiãûn âäüng 2 1 Täúc âäü quay cuía rä to âiãûn tråí nhoí, quáún lãûch nhau  trãn loîi theïp. caím æïng  doìng 3 3 khäng bàòng täúc âäü âiãûn. voìng troìn. quay cuía tæì træåìng * Hiãûu suáút: maì nhoí hån tutruong . P2 pháön caím, pháön æïng b) Pháön caím: pháön H våïi coï thãø quay hoàûc quay - Rä-to.Laì nam P1 * Pmaïy = âæïng yãn. chám âiãûn taûo ra tæì U1 I 2 ∑ P 3 cuon day stato  . Cáúu taûo c) Bäü goïp: âæa âiãûn træåìng. Chuyãøn âäüng = 3Ptaíi = 3U .I .cos  U 2 I1 ra maûch ngoaìi gäöm 2 quay rä to âæåüc æïng  Ptruyãön taíi = Pcå + vaình khuyãn, 2 chäøi duûng laìm quay caïc  B  B cos t  Pnhiãût = U .I .cos  .  1 0 queït. maïy khaïc.   2  Phao phê = * Nãúu boí qua âiãûn * Hãû thäúng 3 doìng  B2  B0 cos  t     3  2 R.P 2 tråí r trong maïy phaït âiãûn xoay chiãöu gáy  I .R  2   U cos   2 hoàûc maûch ngoaìi âãø båíi 3 suáút âiãûn âäüng  B3  B0 cos  t     3  håí thç u = e  e xoay chiãöu coï cuìng * Cuäün så cáúp: näúi  B  B1  B2  B3 u  U 0 .sin t    ; táön säú f, biãn âäü A våïi nguäön. 0  NBS 2  B  1.5B0 * Cuäün thæï cáúp: näúi lãûch pha nhau . 3 våïi taíi tiãu thuû. tæì thäng cæûc âaûi Wb vaì quay våïi täúc âäü Coï 2 caïch màõc: * hao phê naìy laì do np goïc . f  n. p  * Màõc hçnh sao: doìng âiãûn Fuco 60 * Cæåìng âäü doìng âiãûn (voìng/phuït  3 nong chaûy trong âäüng cå laì trong loîi theïp vaì   4 dáy. nhiãût toía ra trãn voìng/s) 1 nguoi Ipha . dáy dáùn. Taíi tiãu thuû khäng Hiãûu suáút: 𝐻 = 𝑃𝑐𝑜 ℎ𝑜𝑐 * Âãø giaím hao phê cáön âäúi xæïng. 𝑃𝑡𝑖𝑒𝑢 𝑡ℎ𝑢 trãn âæåìng dáy, ta www.youtube.com/ptx39 16
  18. Lyï thuyãút váût lyï 2015 e0   N0  I p  I d tàng hiãûu âiãûn thãú  2 fN0  * Maïy phaït âiãûn 1 nåi phaït. U d  U p 3  2 .np.N0 chiãöu: * Træåìng håüp lê * Màõc tam giaïc (): tæåíng (H =100%) våïi N: täøng säú voìng Nguyãn tàõc: dæûa trãn màõc 3 dáy. Taíi tiãu thç cäng suáút 2 caïc cuäün dáy. Tæì âoï hiãûn tæåüng caím æïng thuû phaíi âäúi xæïng cuäün dáy så cáúp vaì nháûn xeït: e phuû âiãûn tæì.  I d  I p 3 thæï cáúp nhæ nhau. Cáúu taûo: 2 pháön: thuäüc vaìo f.  * Tæì thäng gæíi qua U d  U p * Pháön caím  tæì * Hãû säú cäng suáút træåìng caìng låïn thç hao phê khung dáy diãûn têch Æu âiãøm: * Pháön æïng  doìng caìng nhoí. S gäöm N voìng dáy - Tiãút kiãûm säú dáy tæì Nhaì maïy r/2 quay âãöu våïi váûn täúc nåi saín xuáút âãún nåi âiãûn TAT  quanh   B tiãu thuû âiãûn. Bäü goïp: 2 vaình baïn Tàng thãú r/2 Haû thãú   NBS .cos  - Taûo ra tæì træåìng khuyãn, âàût âäöng  NBS .cos(t   ) quay âãø âäüng cå coï truûc. 2 chäøi queït tç lãn 2 vaình baïn khuyãn.  P låïn hoaût âäüng. e do maïy phaït ra. * Ptaíi = e   '(t ) 3U .I .cos    2  NBS sin( t   ) * Tæì Utaíi ta tçm âæåüc  E 0 sin( t   ) U Itaíi laì I tai  tai * E0 = NBS: goüi laì Z tai suáút âiãûn âäüng cæûc âaûi 2. YÏ nghéa cuía R, caím khaïng ZL, dung khaïng ZC: Âiãûn tråí R Caím khaïng ZL Dung khaïng ZC * C caìng tàng  ZC caìng * Caín tråí doìng xoay chiãöu giaím => doìng xoay chiãöu êt bë do âënh luáût Len-xå vãö caím caín tråí. Tæång tæû cho æïng âiãûn tæì.   ZC  * Nãúu ZL låïn (nghéa laì L låïn) Caín tråí doìng xoay chiãöu do * Doìng xoay chiãöu cao táön (f laìm caín tråí doìng âiãûn xoay hiãûu æïng Jun låïn) chuyãøn qua maûch âiãûn chiãöu nháút laì doìng âiãûn xoay dãù daìng hån doìng xoay chiãöu chiãöu cao táön.  coï táön säú tháúp (f nhoí) * i trãù pha hån u goïc:  2 * i såïm pha hån u goïc: 2 Z L  ZC 3. Cäüng hæåíng âiãûn: xaíy ra khi tan    0 khi âoï ta coï: R www.youtube.com/ptx39 17
  19. Lyï thuyãút váût lyï 2015    cos   1  sin   0 Z  Z  L C UI  Z L  ZC  1 1 tan   0   ; f  R  LC 2 LC  Z min  R   I  U ;  P  I 2 .R  U  U .I 2  max R max R  U  U  I . L  L C max C 4. Mäüt vaìi læu yï nhoí: 4.1 Trong maïy biãún thãú, loîi kim loaûi coï taïc duûng dáùn caïc âæåìng caím æïng. Säú âæåìng caím æïng xuyãn qua tiãút diãûn ngang báút kç bàòng nhau. 4.2 Cuäün thæï cáúp näúi våïi maûch tiãu thuû âiãûn nàng. Maïy biãún thãú khäng hoaût âäüng våïi nguäön âiãûn khäng âäøi  khäng xuáút hiãûn caím æïng tæì. 4.3 Muäún haìn âiãûn  phaíi duìng cæåìng âoü doìng âiãûn i thæï cáúp låïn  säú voìng dáy thæï cáúp < säú voìng dáy så cáúp. 4.4 Hiãûu âiãûn thãú 2 âáöu mäùi cuäün dáy så-thæï cáúp khäng nhæîng phuû thuäüc vaìo säú voìng dáy 2 cuäün maì coìn phuû thuäüc vaìo âiãûn tråí thuáön mäùi cuäün: cuäün så cáúp: maïy phaït. Cuäün thæï cáúp: maïy thu. 4.5 Táön säú doìng âiãûn xoay chiãöu 2 cuäün dáy så cáúp vaì thæï cáúp laì nhæ nhau  tæì thäng qua mäùi cuäün dáy så cáúp vaì thæï cáúp laì nhæ nhau P 4.6 Cæåìng âäü doìng âiãûn trãn dáy: I  . U cos  4.7 Muäún truyãön taíi âiãûn nàng âi xa bàòng dáy dáùn, duìng maïy biãún aïp âãø tàng Uphaït træåïc khi truyãön taíi vaì maïy haû aïp åí nåi tiãu thuû âãø coï âæåüc giaï trë âiãûn thãú cáön duìng, nhàòm giaím Phao phê. 4.8 Maïy biãún aïp laìm viãûc åí chãú âäü khäng taíi  khäng tiãu thuû âiãûn nàng 4.9 Maïy biãún aïp laìm viãûc åí chãú âäü coï taíi  khäng I 2 khäng væåüt quaï giaï trë cho pheïp 4.10 Cuäün nhiãöu voìng dáy chênh laì cuäün så cáúp: coï tiãút diãûn nhoí vaì Cuäün thæï cáúp thç êt voìng dáy coï tiãút diãûn låïn hoàûc ngæåüc laûi. 𝑃𝑛𝑜𝑖 𝑡𝑖𝑒𝑢 𝑡ℎ𝑢 𝑃𝑚𝑎𝑦 𝑝ℎ𝑎𝑡 − 𝑃ℎ𝑎𝑜 𝑝ℎ𝑖 Hiãûu suáút truyãön taíi 𝐻 = = 𝑃𝑀𝑎𝑦 𝑝ℎ𝑎𝑡 𝑃𝑚𝑎𝑦 𝑝ℎ𝑎𝑡 4.11 Chiãöu daìi dáy truyãön taíi = 2 láön chiãöu daìi mäùi såüi dáy truyãön taíi âiãûn. www.youtube.com/ptx39 18
  20. Lyï thuyãút váût lyï 2015 4.12 Âãø tàng suáút âiãûn âäüng e cuía maïy phaït: ta thæûc hiãûn nhæ sau: 4.12.1 Pháön æïng: coï nhiãöu cuäün dáy, mäùi cuäün dáy gäöm nhiãöu voìng dáy màõc näúi tiãúp. 4.12.2 Pháön caím: coï nhiãöu nam chám âiãûn, nhiãöu càûp cæûc N – S bäú trê lãûch nhau 1N – 2S vaì ngæåüc laûi. 4.12.3 Caïc cuäün dáy pháön caím vaì pháön æïng âæåüc quáún trãn loîi theïp ké thuáût (gäöm nhiãöu laï theïp moíng gheïp caïch âiãûn våïi nhau=> giaím hao phê doìng Fuco) âãø tàng tæì thäng qua chuïng 4.12.4 Doìng âiãûn i taûo ra bàòng maïy biãún aïp biãún thiãn tuáön hoaìn, chiãöu khäng âäøi nhæ doìng âiãûn taûo ra bàòng chènh læu 2 næía chu kç. 4.13 ÅÍ caïc nhaì maïy nhiãût âiãûn: Ro to coï täúc âäü quay lån 1500 – 3000 voìng/phuït. 4.14 ÅÍ caïc nhaì maïy thuíy âiãûn: Rä to quay våïi täúc âäü tháúp hån, khoaíng vaìi tràm voìng/phuït. 4.15 Quaût âiãûn, båm âiãûn,… sæí duûng âäüng cå cäng suáút nhoí, laì tæì træåìng quay taûo båíi maûng âiãûn 1 pha. 4.16 Âäüng cå coï cäng suáút låïn trong cäng nghiãûp thæåìng laì âäüng cå khäng âäöng bäü 3 pha. 4.17 Tæì træåìng quay âäüng cå khäng âäöng bäü 1 pha:  Stato gäöm 2 cuäün dáy giäúng nhau, âàût lãûch nhau . 1 cuäün thç näúi træûc tiãúp våïi maûng 2 âiãûn, cuäün coìn laûi näúi våïi maûng âiãûn qua tuû âiãûn. 4.18 Trong maïy phaït âiãûn xoay chiãöu, säú cuäün dáy = säú cæûc tæì. 4.19 Säú chè cuía cäng tå âiãûn cho ta biãút âiãûn nàng sæí duûng laì bao nhiãu.1kWh = 3 600 000 J = 3.6x106 J 1. Taïn sàõc aïnh saïng: 1.1 Âënh nghéa: sæû taïn sàõc aïnh saïng laì sæû phán têch 1 chuìm saïng phæïc taûp thaình 1 chuìm saïng âån sàõc khaïc nhau, xaíy ra taûi màût phán caïch 2 mäi træåìng khaïc nhau vãö chiãút quang. 1.2 Giaíi thêch: - Aïnh saïng tràõng laì häùn håüp cuía nhiãöu aïnh saïng âån sàõc coï maìu tæì âoí âãún têm. - Chiãút suáút (n) cuía caïc cháút trong suäút biãún thiãn theo maìu sàõc aïnh saïng, tàng dáön tæì âoí âãún têm. nmax  as têm, nmin  as âoí, bæåïc soïng thç ngæåüc laûi. www.youtube.com/ptx39 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2