zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Triết học

Mối quan hệ biện chứng tự nhiên xã hội phân tích vấn đề môi trường việt nam - 2

Chia sẻ: Cao Tt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

81
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bởi "lao động trước hết là một quá trình diễn ra giữa con người và tự nhiên, một quá trình trong đó bằng hoạt động của chính mình, con người làm trung gian, điều tiết và kiểm soát sự trao đổi chất giữa họ và tự nhiên". Sự trao đổi chất giữa con người và tự nhiên thể hiện ở chỗ: tự nhiên cung cấp cho con người điều kiện vật chất để con người sống và tiến hành hoạt động sản xuất. Cũng chính trong quá trình sử dụng những nguồn vật chất này con người đã làm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mối quan hệ biện chứng tự nhiên xã hội phân tích vấn đề môi trường việt nam - 2

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com quan trọng nhất tạo nên sự thống nhất hữu cơ giữa xã hội và tự nhiên. Bởi "lao động trước hết là m ột quá trình diễn ra giữa con người và tự nhiên, một quá trình trong đó b ằng hoạt động của chính mình, con người làm trung gian, điều tiết và kiểm soát sự trao đổi chất giữa họ và tự nhiên". Sự trao đổi chất giữa con người và tự nhiên thể hiện ở chỗ: tự nhiên cung cấp cho con người đ iều kiện vật chất để con người sống và tiến hành ho ạt động sản xuất. Cũng chính trong quá trình sử dụng những nguồn vật chất này con người đã làm biến đổi nó và các đ iều kiện môi trường xung quanh tức là làm biến đổi tự nhiên một cách m ạnh mẽ. Hoạt động sống và lao động sản xuất của con người trong xã hội là vô cùng phong phú nên sự tác động vào tự nhiên cũng vô cùng phong phú nên sự tác động vào tự nhiên cũng vô cùng phong phú như khai thác khoáng sản, đánh bắt cá hay kể cả đốt rừng, đẩy trả rác thải ra tự nhiên... Thực tế xã hội luôn tác động tự nhiên. Giờ đây với sức mạnh của khoa học công n ghệ, một lực lượng dân số khổng lồ, sự tác động này trở nên m ạnh mẽ hơn bao giờ h ết. Vấn đề hiện nay là trong quá trình tác động nàycon người cần kiểm tra, điều tiết việc sử dụng khai thác, bảo quản các nguồn vật chất của tự nhiên, n ếu không thì khủng hoảng sẽ xảy ra, sự cân bằng của hệ thống tự nhiên - xã hội sẽ bị đe dọa. ấy vậy mà hiện nay con người lại đang đi ngược lại với những đ iều đúng đắn: Con người chính là sinh vật có khả năng làm biến đổi tự nhiên nhiều nhất - Chính vì vậy họ đang là sinh vật tàn phá thiên nhiên khủng khiếp nhất. Tóm lại trong mối quan hệ với môi trường tự nhiên xã hội có vai trò ngày càng quan trọng. Để giữ gìn môi trường tồn tại và phát triển của m ình con người cần nắm 6
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com chắc các qui luật tự nhiên, kiểm tra đ iều tiết sử dụng hợp lí, bảo quản khai thác có h iệu quả đ ảm bảo khả năng tái tạo các nguồn vật chất của tự nhiên, đảm bảo cân bằng h ệ thống tự nhiên - xã hội. 1 .2.5. Những yếu tố tác động đ ến mối quan hệ giữa tự nhiên và xã hội: Có nhiều yếu tố tác động đến mối quan hệ giữa tự nhiên và xã hội trong đó quan trọng nhất là trình độ ph àt triển của xã hội và sự độ nhận thức, vận dụng qui luật tự nhiên, xã hội vào ho ạt động thực tiễn của con người. Mối quan hệ tự nhiên và xã hội phụ thuộc vào trình độ phát triển của xã hội: Thông qua các hoạt động của con người lịch sử tự nhiên và lịch sử xã hội đ ã trở nên gắn bó và quy đ ịnh lẫn nhau. Sự gắn bó và quy đ ịnh này phụ thuộc vào trình độ phát triển của xã hội m à tiêu chí đ ể đ ánh giá là phương thức sản xuất. Sự ra đ ời của những phương thức sản xuất mới quyết định sự biến chuyển về chất của xã hội loài người. Chính ph ương thức sản xuất quy định tính chất của mối quan hệ giữa tự nhiên và xã hội vì mỗi phương thức sản xuất khác nhau sẽ có những công cụ lao động khác nhau để khai thác giới tự nhiên, sẽ có những mục đích tiến hành sản xuất khác nhau. Khi công cụ thay đổi, mục đ ích sản xuất của mỗi chế độ sản xuất thay đổi thì tính chất của mối quan hệ giữa xã hội và tự nhiên cũng thay đổi theo. Ngày nay, khi có khoa học và kĩ thuật phát triển song với chế độ sở hữu tư nh ân tư b ản chủ nghĩa thì con người coi tự nhiên không ch ỉ là môi trường sống m à còn là đối tượng chiếm đoạt nhằm mục đ ích lợi nhuận. Khủng hoảng môi trường đã xảy ra ở nhiều nơi và đ ang đe dọa sự sống của nhân loại. Để tồn tại và phát triển con người phải chung sống hòa bình với thiên nhiên, thay đổi cách đối xử với tự nhiên mà quan trọng nhất là phải xóa bỏ chế độ tư hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa - n guồn gốc sâu xa 7
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com của việc phá hoại tự nhiên nhằm tối đ a hóa lợi nhuận. Nhiệm vụ này là nhiệm vụ của tất cả mọi người. Mối quan hệ giữa tự nhiên và xã hội phụ thuộc vào trình độ nhận thức và vận dụng các quy luật trong hoạt động thực tiễn: Mối quan hệ giữa tự nhiên và con người được thể hiện thông qua hoạt động của con ngư ời. Song con người hành động theo suy ngh ĩ do đó mối quan hệ giữa tự nhiên và xã hội phụ thuộc vào trình độ nhận thức, trước hết là nh ận thức các quy luật và việc vận dụng nó trong các hoạt động thực tiễn. Một nhận thức tốt đi kèm với những h ành động theo quy luật thì con người đ ã tạo ra một thế giới hài hỏa, thuận lợi cho sự phát triển lâu dài của xã hội. Ngược lại, nếu làm trái quy luật, chỉ khai thác, chiếm đo ạt những cái có sẵn trong giới tự nhiên thì sự n ghèo nàn đi của giới tự nhiên và việc phá vỡ cân bằng hệ thống tự nhiên - xã hội là không tránh khỏi. Con người sẽ phải trả giá và ch ịu diệt vong. Việc nhận thức quy luật tự nhiên cần đi kèm việc nhận thức quy luật của xã hội và đồng thời vận dụng chúng trong thực tiễn. Thời đại ngày nay khoa học kĩ thuật phát triển, nh ận thức đã được nang lên nhiều vấn đề còn lại là ph ải hành động cho đúng. Để tuân theo các quy luật tự nhiên thì việc xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa là con đường duy nhất. 1 .2.6. Môi trường - vấn đề của chúng ta: Nằm trong mối quan hệ giữa tự nhiên và xã hội, môi trường và ảnh h ưởng của nó đ ến sự tồn tại và phát triển của xã hội có lẽ là vấn đề quen thuộc nhất, nó thường xuyên được nhắc đến quanh ta. 8
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Môi trường là gì? Môi trường là toàn bộ những đ iều kiện mà trong đó con người sinh sống. Khái n iệm này bao hàm cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. ở đ ây chúng ta sẽ chỉ chủ yếu xét đ ến môi trường tự nhiên. Môi trường tự nhiên được sử dụng với nhiều tên gọi khác nhau như môi trường sinh thái, môi trường sinh quyển. Môi trường sinh thái là điều kiện thường xuyên và tất yếu đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội. Như vậy trong mối quan hệ giữa tự nhiên và xã hội thì môi trư ờng sinh thái đ ại d iện cho bộ phận còn lại của tự nhiên bên cạnh bộ phận đ ặc thù của tự nhiên là xã hội. Vai trò của môi trường sinh thái đối với xã hội trong quá trình lịch sử ở những giai đoạn khác nhau cũng được thể hiện một cách khác nhau. Khi xã h ội còn ở trình độ mông muội - khi con người chủ yếu chỉ biết săn bắt hái lượm những sản phẩm có sẵn trong tự nhiên thì hầu như con người hoàn toàn bị giới tự nhiên chi phối, thống trị. Cuộc sống xã hội hoàn toàn phụ thuộc môi trường tự nhiên. Khi con người văn minh h ơn - nhất là khi khoa h ọc kĩ thuật phát triển thì con n gười đã từng b ước chế n gự được tự nhiên. Con người đã từng bước chế ngự , khai thác tự nhiên phục vụ cho nhu cầu của mình. Nhiều ngành ngh ề ra đời từ những điều kiện tự nhiên như nông nghiệp, lâm nghiệp, khai thác khoáng sản, đồng thời có những ngành ít phụ thuộc tự nhiên hơn cũng ra đời như đ iện tử, phần mềm (mới ra đ ời trong thời gian gần đây). 9
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Tuy nhiên cho đ ến nay xã hội vẫn phụ thuộc môi trường tự nhiên rất nhiều, nó có th ể tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây khó khăn cho sản xuất, do đó ảnh hưởng đến n ăng suất lao động, tốc đ ộ phát triển của xã hội. Ta có thể lấy một ví dụ về sự ảnh hưởng của môi trường đối với sự phát triển của xã hội, hãy xem những sự phụ thuộc vào môi trường tự nhiên từ xa xư a của các xã hội đ ã ảnh hưởng đến tận ngày nay như thế nào: Đây là một đo ạn trích từ bài viết "Jared Diamond và vận mệnh của các nền văn m inh" của tác giả Trần Hữu Dũng đăng trên tạp chí Tia Sáng số 3, tháng 3, năm 2005: Trong cuốn "Súng, Vi trùng, và Thép: Định mệnh của các Xã hội Lo ài người" (Guns, germs and Steel: The Fates of Human Societies", New York: Norton, 1997) Jared Diamond viện dẫn những yếu tố môi trường và cấu trúc để giải thích tại sao các nước Tây phương trổ n ên thống trị thế giới. Mục đích của ông, Diamond bộc bạch n gay từ đầu, là nhằm triệt hạ những ý kiến cho rằng chủng tộc, văn hóa và truyền thống có ảnh hư ởng quyết định đến những khác biệt về công nghệ của những xã h ội khác nhau, trên những châu lục khác nhau, trong suốt lịch sử. Diamond tóm tắt phát hiện của ông như sau: Lịch sử của các nhóm dân khác nhau không ph ải vì sự khác biệt sinh học (biological) giữa các sắc dân mà vì sự khác biệt về môi trường sinh sống ngay từ đ ầu. Nói cách khác, lý do căn b ản của sự bất bình đ ẳng trong thế giới ngày nay bắt nguồn từ rất xa trong quá khứ. H•y lấy năm 1500 sau công nguyên làm điểm mốc. Có thể xem năm này là khởi đ iểm thời kỳ các n ước châu Âu đi chinh phục các châu lục khác. Lúc ấy th ì các nước đ ã có sự khác biệt về trình độ công nghệ và tổ chức chính trị. Phần lớn Âu, á và Bắc 10
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Phi đã có những quốc gia ở vào th ời kỳ đồ sắt thậm chí vài nước đa sắp sang thời kỳ công nghiệp hóa. Hai nhóm ở châu Mỹ (Inca và Aztec) đã là những đế quốc có dụng cụ bằng đá và b ắt đ ầu thử nghiệm với đồng. Những dân tộc khác thì kém phát triển h ơn: Đa số dân ở châu úc, châu Mỹ và châu Phi (vùng d ưới Sahara) vẫn còn hoàn toàn d ựa vào nông nghiệp, thậm chí vài nhóm vẫn còn sống nhờ săn b ắn và lượm nhặt với khí cụ bằng đá. Lẽ dĩ nhiên, những khác biệt ấy về trình độ công nghệ vào kho ảng năm 1500 là n guyên do gần gũi nh ất đưa đến sự chênh lệch hiện nay trên th ế giới. Những đế quốc có khí cụ bằng sắt sẽ chinh phục hoặc tiêu diệt những nhóm dân chỉ có khí cụ bằng đ á. Nhưng Jared Diamond không hoàn toàn thỏa m ãn với cách trả lời này. Ông gặng hỏi: Nhưng tại thế giới lại có tình trạng ấy vào năm 1500? Ngược d òng lịch sử xa hơn nữa, từ khi thời đ ại b ăng hà chấm dứt cho đến 11000 n ăm trước tây lịch, mọi người ở khắp các châu lục đều sống nhờ săn bắn và hái nhặt. Như vậy, chính sự khác biệt về tốc độ phát triển (cụ thể là giữa lục đ ịa Âu á và những lục địa khác) từ năm 11000 trước tây lịch đ ến 1500 năm sau tây lịch đã đưa đến sự chênh lệch mà ta thấy khoảng năm 1500. Diamond đơn cử trường hợp châu Âu thuộc đ ịa hóa Tân Thế giới. Hiển nhiên, đó là vì người châu Âu có tàu bè, có tổ chức chính trị, có súng, có gươm thép, có ngựa, rồi cơ may lại đ em theo những loại vi trùng bệnh tật giết thổ dân da đ ỏ ngay trước khi những người này đ ứng lên chống cự (vì thế sách có tên "Súng, Vi trùng và Thép"). Song Diamond không dừng lại ở đó, ông tra hỏi thêm. Th ế th ì tại sao dân châu Âu có những lợi đ iểm ấy mà thổ dân châu Mỹ không có (đặc biệt, tại sao các vi trùng của 11

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.