Nêu cảm nhận của anh (chị) về hai câu thơ: "Sóng biếc theo làn hơi gợn tí /Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo”. "Câu cá mùa thu" - Nguyễn Khuyến

Đề  bài: Nêu cảm nhận của anh (chị) về  hai câu thơ: "Sóng biếc theo làn hơi gợn  <br /> tí /Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo”. "Câu cá mùa thu" ­ Nguyễn Khuyến<br /> Bài làm<br /> Mùa thu xưa nay vẫn luôn là mùa khơi gợi cho lòng người nhiều cảm xúc nhất. Nguyễn <br /> Khuyến có hẳn một chùm các bài thơ  nói về  mùa thu, mỗi bài mang một màu sắc, một  <br /> góc nhìn riêng nhưng đều góp phần làm nên bức tranh mùa thu ở làng quê Việt Nam thật  <br /> ấn tượng. “Câu cá mùa thu” là tên của một bài trong số đó. Giữa không gian ao thu, từ một  <br /> chiếc thuyền câu “bé tẻo teo”, cái nhìn của nhà thơ bao quát ra xung quanh:<br /> “Sóng biếc theo làn hơi gợn tí<br /> Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo”<br /> Một bức tranh thu cổ điển về thi liệu và thi đề. Đó là vẻ đẹp của “thu thuỷ”, “thu thiên”  <br /> trong cái “cộng trường thiên nhất sắc” thường gặp trong ý thơ của người xưa. Bức tranh  <br /> cảnh vật hiện lên sống động, hài hoà. Trên chiếc thuyền con nhìn ra, làn nước ao thu lạnh <br /> lẽo, trong veo đến hết độ sắc trong của nước, sóng biếc chỉ hơi khẽ gợn và lá vàng trước <br /> gió cũng cũng “khẽ  đưa vèo”, nhẹ  nhàng chuyển động. Câu thơ  rất động nhưng là cái <br /> động nhẹ  nhàng đến mức tinh vi. Lấy động tả  tĩnh. Bút pháp quen thuộc trong thơ  văn <br /> trung đại ở đây đã được sử dụng một cách đắc địa. Cái động làm phong phú đường nét và  <br /> màu sắc của cảnh thu. Hơn thế nữa, nó khiến cho cái tĩnh lặng của không gian càng trở <br /> nên tĩnh lặng hơn. Chiếc thuyền đang  ở  trên mặt ao nhưng dường như tất cả những tác  <br /> động mà nó gây ra cũng chỉ khiến cho làn ao hơi gợn sóng. Người ngồi trên thuyền phải <br /> trầm ngâm, yên lặng đến mức nào! Và cũng phải tĩnh lặng đến mức tuyệt đối thì mới  <br /> nhận ra được chiếc lá thu “khẽ đưa vèo” trong không gian. Không chỉ là gợi hình ảnh mà  <br /> dường như còn nghe thấy được tiếng lá rơi và những động thái chuyển động tinh vi của  <br /> nó.  Ấn tượng về  bức tranh thu thanh vắng, quạnh hiu được tô đậm. Dường như  chỉ  có  <br /> mỗi thi nhân trong vai trò ông già câu cá đối diện trước thiên nhiên thu nhỏ  để  lắng vào  <br /> cõi suy tư. Tất cả đều hài hoà, hoà phối với nhau làm nên đường nét của mùa thu. Và sự <br /> hoà phối đã đạt đến mức tinh vi cao độ khi “Cái thú vị của bài thơ là ở điệu xanh, xanh ao,  <br /> xanh bờ, xanh sóng, xanh tre, xanh trời, xanh bèo, có một màu vàng đâm ngang của chiếc <br /> lá thu rơi” (Xuân Diệu). Nguyễn Khuyến đã dùng chiếc lá vàng để  làm điểm nhấn cho <br /> bức tranh thu, gợi cho người ta một ân tượng vừa bất ngờ lại vừa thích thú. “Diệp lạc tri  <br /> thu”, chỉ một chiếc lá vàng thôi cũng đủ để gợi ra hồn thu vĩnh cửu. Cái “đưa vèo” trong  <br /> câu thơ  gợi ta nhớ đến một câu thơ  của Tản Đà khi ông cảm nhận sự  đổi thay của thời  <br /> thế: “Vèo trông lá rụng ngoài sân”. Phải chăng, đó cũng là cái “vèo” bay của lá của hai <br /> người nhưng cùng một tâm trạng?<br /> Cái tài của Nguyễn Khuyến là đọc cả  bài thơ  cũng như  hai câu thơ, người ta vẫn cảm  <br /> nhận được sự chuyển động của cảnh vật, nhưng tất cả  những chuyển động ấy lại làm  <br /> nên bức tranh thu tĩnh lặng tuyệt đối. Tĩnh lặng mà không chết lặng. Chỉ  tĩnh lặng bởi  <br /> mùa thu quá thanh khiết, nhẹ  nhàng, còn người thơ  thì lại quá trầm ngâm, tự  lự. “Cảnh <br /> nào cảnh chẳng đeo sầu/ Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Bức tranh cảnh thu đã hé  <br /> mở  cho ta về  tình thu của người trong cảnh. Cái tĩnh lặng của bài thơ  hay cũng chính là  <br /> cái tĩnh lặng của một người trong lòng đang nặng trĩu suy tư. Là một nhà thơ  có khí tiết <br /> trong sạch, giữa thời đại “Vua chèo còn chẳng ăn ai/ Quan chèo vai nhọ  khác chi thằng <br /> hề” ông chọn con đường cáo quan về quê mà đã có lúc tự trào:<br /> “Cờ đang dở cuộc không còn nước<br /> Bạc chửa thâu canh đã chạy làng”.<br /> Thái độ bất hợp tác “ra về” để giữ trọn thanh danh khí tiết trong thời kì trắng đen lẫn lộn  <br /> là dứt khoát nhưng vẫn không thể tránh khỏi những lúc:<br /> “Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt<br /> Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe<br /> Rượu tiếng rằng hay, hay chẳng mấy<br /> Độ dăm ba chén đã say nhè”.<br /> Và có lẽ nên mùa thu của ông dù đẹp đến mấy thì cũng vẫn thấm đẫm buồn. Cảnh vật <br /> buồn mà lòng người thì lại càng buồn hơn. Mùa thu ở đây đã cho ta biết thêm về một tâm  <br /> hồn thiết tha với thiên nhiên đất nước.<br /> Mùa thu, có lẽ nếu như trước đó đã có, và sau này vẫn sẽ có rất nhiều những bài thơ viết <br /> về  nó nhưng người ta sẽ  không thể  nào quên được bức tranh “Câu cá mùa thu” của  <br /> Nguyễn Khuyến.<br />