Cảm nhận tác phẩm Đời thừa

Đề bài: Cảm nhận tác phẩm Đời thừa<br /> Bài Mẫu Số 1:<br /> Nhắc đến văn học hiện thực Việt Nam không thể không nhắc tới Nam Cao, một nhà văn <br /> luôn trăn trở về nghệ thuật, về lẽ sống của con người. Đề tài trong truyện ngắn của ông <br /> thường viết về hai chủ đề chính đó là những người nông dân và những người trí thức tiểu <br /> tư sản. Nếu viết về nông dân, ta không thể quên hình ảnh một Chí Phèo bị tước đoạt nhân <br /> hình lẫn nhân tính, tước đoạt quyền làm người, hay một Lão Hạc thương con hết mực.  <br /> Còn khi viết về  người trí thức tư  sản, ta bắt gặp những trăn trở  của những kẻ  trí thức  <br /> nghèo mang trong mình hoài bão lớn, Đời thừa là một tác phẩm tiêu biểu cho chủ đề ấy.<br /> Truyện viết về  nhân vật Hộ, một kẻ trí thức nhưng cuộc đời đầy bi kịch ngang trái. Là  <br /> một kẻ  có hoài bão khát vọng với văn chương, muốn viết nên những tác phẩm để  đời,  <br /> giàu giá trị, với hắn đó chính là thiên chức thực sự của nhà văn. Hộ  là một nhà văn chân  <br /> chính, có  ước mơ, có trăn trở  và  ấp  ủ  nhiều dự  định. Mong muốn viết nên những tác  <br /> phẩm lớn được sự  công nhận của thế  giới thậm chí là đạt giải Nobel."Hắn đọc, ngẫm  <br /> nghĩ, tìm tòi, nhận xét và suy tưởng không biết chán. Ðối với hắn lúc ấy, nghệ thuật là tất <br /> cả; ngoài nghệ  thuật không còn gì đáng quan tâm nữa. Hắn băn khoăn nghĩ đến một tác <br /> phẩm nó sẽ làm mờ hết các tác phẩm khác cùng ra một thời....". Điều đó thật đáng được  <br /> trân trọng, phải là những người có ý chí, đủ  bản lĩnh mới dám xây nên những ý tưởng  <br /> vươn tầm thế giới. Một nhà văn tài năng, khát khao sống và làm việc hết mình, vươn đến <br /> những chân giá trị của nghệ thuật.<br /> Nhưng trớ  trêu thay, cái đói, những lo lắng về  vật chất tủn mủn khiến cuộc đời Hộ  trở <br /> nên bi kịch. Phải làm gì với những ước mơ đây khi những thiếu thốn vật chất, cái đói, cái  <br /> nghèo cứ bủa vây hằng ngày. Gánh nặng miếng cơm manh áo, nuôi sống lũ con thơ đang <br /> đặt lên đôi vai gầy của người trí thức. Chính cuộc sống mưu sinh chật vật, khó khăn buộc  <br /> hắn phải bán rẻ ngòi bút, bán rẻ cả lương tâm nghề viết của mình để kiếm tiền nuôi gia  <br /> đình. Để  có thể  kiếm tiền nhanh, hắn buộc phải viết bên những dòng vắn nhạt nhẽo, <br /> nông cạn, với hắn "văn chương phải khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những gì  <br /> chưa có", nhưng giờ đây, những bài báo vội vàng, cẩu thả được chính tay hắn viết nên.<br /> "Khốn nạn! Khốn nạn! Khốn nạn thay cho hắn! Bởi vì chính hắn là một thằng khốn nạn!  <br /> Hắn chính là một kẻ  bất lương! Sự  cẩu thả  trong bất cứ  nghề  gì cũng là một sự  bất  <br /> lương rồi. Nhưng sự cẩu thả  trong văn chương thì thật là đê tiện. Chao ôi! Hắn đã viết <br /> những gì? Toàn những cái vô vị, nhạt nhẽo, gợi những tình cảm rất nhẹ, rất nông, diễn <br /> một vài ý rất thông thường quấy loãng trong một thứ  văn bằng phẳng và quá  ư  dễ  dãi. <br /> Hắn chẳng đem một chút mới lạ gì đến văn chương. Hộ thấy mình khốn nạn biết bao",  <br /> sự cẩu thả và chính cái đói, cái nghèo của một xã hội bất công đã bóp nghẹt bao ước mơ <br /> hoài bão của những người như Hộ nói riêng và bao kẻ trí thức nghèo nói chung.<br /> Hộ  còn lâm vào một bị  kịch khác nữa, đó là bị  kịch của tình thương. Hắn vốn là một  <br /> người giàu lòng yêu thương, một người sẵn sàng cưu mang những kẻ  nghèo khó hơn <br /> mình, bởi vậy hắn yêu Từ  và lấy Từ  làm vợ. Hộ  sống rất có trách nhiệm, luôn cố  gắng  <br /> làm việc để nuôi sống gia đình. Là người cha tốt, người chồng có trách nhiêm, một người  <br /> đàn ông biết lo lắng cho gia đình. Hộ  không muốn nhìn thấy cảnh vợ  con khổ  sở, cảnh  <br /> Từ lam lũ, vất vả nên hắn đã từ bỏ ước mơ để kiếm tiền, hắn dành tình yêu thương toàn  <br /> bộ cho gia đình, xây đắp yêu thương cho ngôi nhà nhỏ. "... Nhưng hắn lại nghĩ thêm rằng: <br /> "Từ  rất đáng yêu, rất đáng thương, hắn có thể  hy sinh tình yêu, thứ  tình yêu vị  kỷ  đi;  <br /> nhưng hắn không thể bỏ lòng thương; có lẽ hắn nhu nhược, hèn nhát, tầm thường, nhưng  <br /> hắn vẫn còn được là người: Hắn là người chứ không phải là một thứ quái vật bị sai khiến <br /> bởi lòng tự ái. Kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng ích kỷ.  <br /> Kẻ mạnh chính là kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai mình. Và lại hèn biết bao là một thằng  <br /> con trai không nuôi nổi vợ, con thì còn mong làm nên trò gì nữa?..". Nhưng bao nhiêu thứ <br /> phải lo toan khiến hắn bực bội, bí bức, khó chịu, đói khổ vật chất đã đành, tinh thần cũng <br /> không thoải mái khiến hắn phải tìm đến men rượu rồi trút hết mọi giận dỗi lên đầu vợ <br /> con ­ những người mà hắn yêu thương hết mực, từng hi sinh tất cả để bảo vệ. Hắn thấy  <br /> mình thật tệ, dù nhận được sự thấu hiểu của Từ nhưng Hộ vẫn khóc cho lương tâm, cho  <br /> nỗi đau đớn dày vò trong tâm hồn của mình.<br /> Đời thừa được Nam Cao viết nên không chỉ là tiếng nói thương cảm cho những phần đời <br /> đau khổ, kiếp sống nghèo nàn mà qua đó còn lên tiếng tố cáo xã hội đầy bất công, ngang  <br /> trái, trớ  trêu. Xã hội mà  ở  đó những người trí thức bị  bóp nghẹt tài năng, khốn đốn đến  <br /> cùng cực.<br /> Bài Mẫu Số 2:<br /> Nam Cao đối với văn học Việt Nam là một mảnh ghép lớn góp phần hoàn thiện mảng <br /> truyện ngắn và tiểu thuyết. Ông thường hướng đến và đi sâu vào hiện thực để  khai thác  <br /> được những bi kịch, những mảng tối cuộc đời từng con người trong xã hội trong những  <br /> năm tháng còn chịu cảnh rối ren. Có một câu văn rất kinh điển của Nam Cao nhằm khẳng  <br /> định tư  tưởng nghệ  thuật của ông ấy là: “Nghệ  thuật không là ánh trăng lừa dối, không <br /> nên là ánh trăng lừa dối! Nghệ  thuật có thể  chỉ  là tiếng đau khổ  kia, thoát ra từ  những  <br /> kiếp người lầm than”. Thế nên, cả cuộc đời ông cứ đi tìm những thứ hiện thực đớn đau, <br /> đầy trái ngang từ  thân phận những người nông dân cùng khổ  hay những trí thức nghèo  <br /> sống lay lắt luẩn quẩn. Tác phẩm Đời thừa chính là cái bi kịch mà Nam Cao đã lần mò <br /> được ra để làm rõ, để khai thác và biến chúng thành nghệ thuật một thứ nghệ thuật đầy  <br /> hiện thực! <br /> Nam Cao viết Đời thừa có lẽ  trôi chảy hơn những tác phẩm khác, bởi ông vốn là một trí  <br /> thức nghèo, thế nên cái cảm giác của ông và nhân vật chính có phần nhiều là tương đồng.  <br /> Nam Cao chẳng phải quá vất vả để tưởng tượng và đi sâu vào nhân vật của mình như khi  <br /> ông viết về những người nông dân. Đời thừa của Nam Cao là một tác phẩm hay vừa vạch  <br /> ra được cái hiện thực mà Nam Cao muốn làm sáng rõ đồng thời cũng đem lại nhiều suy  <br /> tưởng, triết lý rất sâu sắc về việc làm nghệ thuật. Những điều ấy đều thông qua ngòi bút <br /> tài tình của tác giả đã xây dựng cho nhân vật chính một thế giới nội tâm thật phong phú,  <br /> ta đọc mà ngỡ như đó là chính bản thân Nam Cao vậy. <br /> Nhan đề Đời thừa dường như đã nói lên hết nội dung của tác phẩm và cuộc đời của nhân  <br /> vật Hộ, chính là xoay quanh hai chữ ấy. Hộ vốn là một chàng trai trẻ  với nhiều hoài bão  <br /> mơ ước, rồi đời Hộ đã bước sang trang mới khi Hộ gặp Từ ­ người phụ nữ khốn khổ bất  <br /> hạnh, bị nhân tình lừa cho có thai rồi bỏ rơi. Hộ lúc ấy đâu nghĩ đến mai sau mà chỉ  nghĩ  <br /> rằng mình phải cứu Từ, phải có trách nhiệm với Từ, thế  là Hộ  nhận Từ  làm vợ, nhận <br /> làm cha đứa trẻ. Những tháng ngày đầu tiên vợ chồng Hộ cũng hạnh phúc lắm, bởi vì Từ <br /> là một người hiền dịu lại rất mực nghe lời chồng, nên Hộ  thấy thế  là đủ, là tốt lắm.  <br /> Nhưng rồi cái cuộc sống khốn khổ  dần khiến Hộ không còn là Hộ  nữa. Khi xưa Hộ  có <br /> thể  tự  vỗ  ngực mà nói rằng: “Ðói rét không có nghĩa lý gì đối với gã trẻ  tuổi say mê lý  <br /> tưởng. Lòng hắn đẹp. Ðầu hắn mang một hoài bão lớn. Hắn khinh những lo lắng tủn  <br /> mủn về  vật chất”. Nhưng giờ  đây đã khác, hắn có thể  nhịn đói nhưng còn vợ  hắn, con <br /> hắn có thể nhịn được không, với tư cách của một người chồng người cha Hộ không thể <br /> làm thế. Những lý tưởng cao đẹp khi xưa, những trăn trở  về một tác phẩm có giá trị  cho <br /> cuộc đời, những tư tưởng vị nhân sinh, rồi thì những “băn khoăn nghĩ đến một tác phẩm <br /> nó sẽ làm mờ hết các tác phẩm khác cùng ra một thời...” dần bị Hộ đẩy ra xa. <br /> Hộ  chỉ  còn kịp nghĩ đến việc làm thế  nào để  có thật nhiều tiền, để  vợ  con không chết  <br /> đói, Hộ viết những thứ văn chương tồi tàn, những tác phẩm mì ăn liền, mà theo Hộ thì đó  <br /> “toàn những cái vô vị, nhạt nhẽo, gợi những tình cảm rất nhẹ, rất nông, diễn một vài ý  <br /> rất thông thường quấy loãng trong một thứ  văn bằng phẳng và quá  ư  dễ  dãi”. Hộ  thấy <br /> xấu hổ, nhục nhã vì đã đi ngược lại với lý tưởng mình hằng tâm niệm, vì sự cẩu thả bất  <br /> lương trong làm nghệ  thuật của mình. Hộ  dằn vặt bản thân mãi trong cái suy nghĩ đau  <br /> khổ   ấy, rồi Hộ  tự  thấy mình là người thừa, là một cuộc đời thừa thãi trong cái thế  giới <br /> văn chương cao đẹp, nơi mà “Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm <br /> theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết  <br /> tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi, và sáng tạo những cái gì chưa có...”. Hộ  trở  nên <br /> chán nản, cục súc với cả Từ người vợ mà bấy lâu luôn luôn “rất ngoan, rất phục tùng, rất <br /> tận tâm”. Anh từng có những suy nghĩ rất lêch lạc ví như: “Phải biết ác, biết tàn nhẫn để <br /> sống cho mạnh mẽ”, nhưng rồi tấm lòng nhân hậu, yêu thương gia đình lại không cho  <br /> phép anh làm những điều tồi tệ, anh không thể  ruồng bỏ  vợ  con để  được tiếp tục theo  <br /> đuổi nghệ thuật chân chính của mình. Rồi cứ thế Hộ lại thỏa hiệp với cuộc sống lăn lộn <br /> kiếm tiền, nhưng tiền cứ mãi thiếu hụt, Hộ dường như muốn điên lên, anh cảm thấy thật  <br /> uất  ức, căm hận cuộc sống đang dồn ép một con người khốn khổ  như anh. Hộ dần tìm  <br /> đến những cuộc vui, những cuộc đàn đúm, Hộ  bắt đầu tìm đến rượu để  quên đi cái đau <br /> khổ trong tâm trí. <br /> Hộ  dần đánh mất bản thân mình, Hộ  đang tiến rất gần vào bước đường sa ngã rồi. <br /> Nhưng thật may sao, tình yêu của Từ, sự  nhẫn nhịn của Từ   đã kéo Hộ  ra khỏi bước <br /> đường tăm tối, trước khi Hộ đi xa hơn nữa. Hộ chỉ thực sự tỉnh ra khi nhận ra mình sắp <br /> mất Từ  thật rồi, nhưng cuộc đời của Hộ  vẫn chưa thoát ra khỏi được cái bi kịch của  <br /> chính mình. Bi kịch về một ước mơ, một lý tưởng buộc phải bỏ dở vì chính cái nhân cách <br /> cao đẹp…<br /> Trong truyện còn một nhân vật không kém phần quan trọng đó là Từ, vợ  của Hộ. Cuộc  <br /> đời người phụ nữ này đã phải gặp nhiều khổ đau ngang trái, cho đến khi gặp Hộ  những <br /> tưởng Từ  sẽ  được hạnh phúc, nhưng rồi Từ  cũng lại rơi vào một bi kịch khác. Từ  rất <br /> ngoan, rất thương chồng con, cô chưa bao giờ nặng lời với chồng nửa lời. Bởi Từ mang  <br /> ơn chồng, chính là Hộ  đã cứu mẹ con Từ, cũng cứu lấy cái danh dự  cả  đời cho Từ. Rồi <br /> thì Hộ cũng rất yêu Từ và cô cũng yêu anh, nên cô cố gắng thật ngoan ngoãn để vun vén  <br /> cho cái tổ ấm khó khăn lắm mới có được này. Thấy Hộ say mèm, thấy Hộ quát mắng dọa <br /> nạt, Từ  cũng chỉ  biết nhẫn nhịn, nhà thiếu thốn, lại thấy chồng phải vất vả  mưu sinh,  <br /> dằn vặt đau khổ, cô chỉ  biết nhịn ăn nhịn tiêu để  chồng mình đỡ  khổ. Trong tâm trí Từ, <br /> chính cô là người đã gây nên bi kịch cuộc đời Hộ, chính vì cô mà anh phải khổ  tâm như <br /> vậy. Nên đôi lúc Từ  cũng định dứt áo ra đi, có lẽ  thế  đời Hộ  sẽ  bớt khổ  hơn chăng. <br /> Nhưng cái tấm lòng yếu đuối của một người vợ yêu chồng, một người mẹ yêu con không  <br /> cho phép Từ làm thế, mà Từ cũng không làm được, vậy là Từ  lại ở lại, tiếp tục làm một <br /> người vợ  ngoan, cố thu mình lại để  không khiến Hộ  phiền lòng. Từ  quyết tâm sẽ  đồng  <br /> cam cộng khổ  với Hộ  dù có phải chịu đói chịu rét hơn nữa. Có lẽ  cả  câu chuyện ta chỉ <br /> thấy thật xót xa cho Từ, đỉnh điểm nhất là cảnh Từ nằm ôm con ngủ trên võng, hình ảnh <br /> cánh tay nhợt nhạt, thấy cả đường gân xanh bóng. Một người phụ  nữ  yếu đuối sao lại <br /> mang trong mình nhiều bi kịch đến vậy. Cảnh vợ chồng ôm nhau khóc nức nở, đó chính là  <br /> sự vỡ òa trong bi kịch cuộc sống của cả hai, Hộ đã tỉnh ngộ, còn Từ khóc vì cuối cùng Hộ <br /> đã quay trở lại là Hộ trước kia.<br /> Lời ru con cuối truyện của Từ không khỏi dấy lên trong lòng người đọc những suy ngẫm  <br /> về hiện thực xã hội những năm trước cách mạng tháng Tám.<br /> “Ai làm cho gió lên giời,<br /> Cho mưa xuống đất, cho người biệt li;<br /> Ai làm cho Nam, Bắc phân kỳ,<br /> Cho hai hàng lệ đầm đìa tấm thân...”<br /> Chính viễn cảnh đất nước rối ren như thế, khiến những thân phận người trí thức cũ phải <br /> ngậm ngùi chôn vùi đi những lý tưởng cao đẹp về nghệ thuật, phải lăn lộn làm trái lương  <br /> tâm để kiếm những đồng tiền còm cõi bằng thứ văn chương rẻ mạt.<br /> Truyện ngắn Đời thừa là một tác phẩm xuất sắc của Nam Cao viết về những bi kịch của  <br /> tầng lớp trí thức cũ trước cách mạng tháng tám. Ông đi sâu vào miêu tả nội tâm nhân vật  <br /> để  khai thác được những tinh túy từ  tâm hồn người trí thức, những quan niệm về  nghệ <br /> thuật thật đắt giá và ý nghĩa. Đó cũng chính là quan điểm văn chương mà Nam Cao hằng <br /> theo đuổi. Đồng thời câu chuyện cũng là một tác phẩm mang nhiều giá trị  nhân đạo sâu <br /> sắc,  ở  đó ta thấy hiện lên một tình người cao cả, tình yêu thương thủy chung của vợ <br /> chồng, rồi lòng thương con sâu sắc, dù bị vùi dập trong bi kịch nhưng những tình cảm ấy  <br /> vẫn trồi lên trên tất cả làm nên ý nghĩa của cả tác phẩm.<br />  <br />