zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Nghiên cứu biến thể giải phẫu động mạch gan trên CLVT 64 dãy

Chia sẻ: ViGuam2711 ViGuam2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

33
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Động mạch gan là một nhánh được tách ra từ động mạch thân tạng, cung cấp khoảng 1/3 lượng máu để nuôi gan nhưng đây lại là nguồn động mạch chính để cung cấp máu cho các khối u gan đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan. Bài viết mô tả tỉ lệ biến thể giải phẫu động mạch gan theo phân loại của Michels trên CLVT 64 dãy và bổ sung các biến thể giải phẫu không nằm trong phân loại của Michels.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu biến thể giải phẫu động mạch gan trên CLVT 64 dãy

NGHIÊN CỨU BIẾN THỂ GIẢI PHẪU ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC MẠCH GAN TRÊN CLVT 64 DÃY SCIENTIFIC RESEARCH Variations of the hepatic arteries with 64 detector computer tomographic angiography Vũ Ngọc Huyền*, Nguyễn Quốc Dũng** SUMMARY Objectives: The aim of our study was to determine the frequency of different variants of hepatic artery with multi-detector computed tomography (MDCT). Patients and methods: A total of 500 patients consecutive abdominal CT angiography performed on a 64 row CT system were evaluated. Anatomical findings were grouped according to the Michels classification. Results: An anomalous arterial pattern was observed in 20% of the cases (n=500). The most common abnormality was Michels type III (7.4%), followed by type IX (3%), type V (2.8%), type VIII (2.6%), type II (1.2%) , type VI (1%) s. Type IV, VII and X was not observed in our study. Unclassified variations were observed in 2% of the cases. Conclusions: The new generation of 64 row MDCT allows detailed visualization of the vascular anatomy. The knowledge of variant anatomy may assist in the selection of treatment options and surgical planning, which in turn facilitates surgical dissection and helps avoiding iatrogenic injury. Key Words: CT angiography, Hepatic artery. *Đại học Y Hà Nội **Bệnh Viện Hữu Nghị 40 ÑIEÄN QUANG VIEÄT NAM Số 19 - 03/2015
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ Động mạch gan là một nhánh được tách ra từ - Bệnh nhân đã mổ cắt gan, ghép gan, nút động động mạch thân tạng, cung cấp khoảng 1/3 lượng mạch gan. máu để nuôi gan nhưng đây lại là nguồn động mạch - Sau các phẫu thuật về gan mật, dạ dày, tá tụy, chính để cung cấp máu cho các khối u gan đặc biệt là bệnh lý động mạch chủ bụng. ung thư biểu mô tế bào gan. Hiện nay điều trị ung thư biểu mô tế bào gan có nhiều phương pháp như phẫu 2.2. Phương pháp nghiên cứu thuật cắt bỏ khối u, ghép gan và nút hóa chất động mạch gan… Hiệu quả của các phương pháp này phụ 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu thuộc vào việc phải xác định được nguồn mạch nuôi u - Mô tả cắt ngang, tiến cứu. Thời gian từ 10/2013 và các dạng biến thể giải phẫu của ĐMG để nâng cao đến 8/21014. hiệu quả điều trị và tránh được các biến chứng có thể - Địa điểm: Khoa Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện xảy ra. Hữu Nghị Hà Nội. CLVT 64 dãy đã thể hiện tính ưu việt trong chẩn 2.2.2. Phương tiện nghiên cứu đoán và tạo ảnh đặc biệt là dựng hình hệ thống mạch máu. CLVT 64 dãy ra đời đã có nhiều biến thể giải phẫu Máy CLVT 64 dãy loại Light speed VCT 64 (GE- Mỹ). động mạch gan được phát hiện bổ sung cho các phân loại trước đây của Michels và Hiatt. 2.3. Quy trình nghiên cứu Do đó chúng tôi tiến hành đề tài “Nghiên cứu biến - Bệnh nhân được chụp CLVT 64 dãy ổ bụng. thể giải phẫu động mạch gan trên CLVT 64 dãy” với 2 Các lớp cắt từ vòm hoành cho đến khớp mu theo mục tiêu: chương trình cắt vòng xoắn liên tục. • Mô tả tỉ lệ biến thể giải phẫu động mạch gan Bề dày lớp cắt trước khi tiêm thuốc cản quang theo phân loại của Michels trên CLVT 64 dãy. 5mm, sau khi tiêm là 1,25mm. • Bổ sung các biến thể giải phẫu không nằm trong Chụp thì ĐM: 25- 30s, TMC: 60-70s tính từ khi bắt phân loại của Michels. đầu tiêm và chụp thì muộn 120s khi cần đánh giá huyết động học thuốc cản quang của khối u gan. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Thuốc cản quang tiêm tĩnh mạch qua máy bơm: Xenetix 2.1. Đối tượng nghiên cứu 350mg, tốc độ tiêm máy 3-4ml/s liều 1ml/kg cân nặng. 2.1.1. Mẫu nghiên cứu: công thức chọn mẫu - Dựng hình hệ thống ĐMG theo kiểu MIP và VR là chủ yếu. Đọc kết quả trên Worstation 4.1 và efilm 2.1. Xác định các dạng biến thể giải phẫu động mạch gan theo phân loại của Michels. Với α= 0,05, p=0,34, ε = 0,13, mẫu nghiên cứu Nhóm 1: Động mạch gan bình thường. gồm 500 bệnh nhân. Nhóm 2: Động mạch gan trái thay thế tách ra từ động mạch vị trái. 2.1.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân Nhóm 3: Động mạch gan phải thay thế tách ra từ Bệnh nhân được chọn vào nghiên cứu một cách động mạch mạc treo tràng trên. ngẫu nhiên theo trình tự thời gian, được chụp CLVT 64 dãy ổ bụng có tiêm thuốc cản quang và dựng hình hệ Nhóm 4: Động mạch gan trái thay thế từ động thống động mạch gan trên các bình diện và các kiểu mạch vị trái và động mạch gan phải thay thế từ động tạo ảnh. mạch mạc treo tràng trên. ÑIEÄN QUANG VIEÄT NAM Số 19 - 03/2015 41
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Nhóm 5: Có thêm động mạch gan trái phụ từ động Qua đó ta thấy tỉ lệ biến thể giải phẫu động mạch mạch vị trái. gan đa dạng, phong phú và cũng thường gặp theo Nhóm 6: Có thêm động mạch gan phải phụ từ nghiên cứu của chúng tôi tỉ lệ này là 20%, nghiên cứu động mạch mạc treo tràng trên. như Gumus (33,2%), Covey (38,7%). Nhóm 7: Có cả động mạch gan trái phụ từ động Nhóm 1 là nhóm phân bố thường gặp nhất chiếm mạch vị trái và động mạch gan phải phụ từ động mạch tỉ lệ 80%, tỉ lệ này cao hơn so với các tác giả Michels mạc treo tràng trên. (55%) [1], De Cecco(66%) [2], Gumus (66,8%). Nhóm 8: Động mạch gan phải thay thế từ động Nhóm 2 là nhóm ít gặp chiếm tỉ lệ 1,2%, khác với mạch mạc treo tràng trên và động mạch gan trái phụ từ một số nghiên cứu ở trong và ngoài nước như nghiên động mạch vị trái. cứu của Bùi Quang Huynh (2013) 5,2%, Mai Văn Nam (2010) 4,2%, Michels 10%, Johnson 20,4%, Adel 10,4% Nhóm 9: Động mạch gan chung từ động mạch mạc treo tràng trên. [3] thấy biến thể này là dạng hay gặp trong các nhóm. Nhóm 10: Động mạch gan chung từ động mạch Nhóm 3 là nhóm thường gặp nhất chiếm tỉ lệ 7,4% vị trái. và cũng gần tương đương với một số nghiên cứu như Johnson 5,2%, Coskun 6,3%, Covey 8,7% [4]. Hầu hết - Điền vào mẫu bệnh án. Phân tích và xử lý số liệu các đề tài thì biến thể này là dạng gặp nhiều đứng thứ theo phân mềm SPSS 16.0. hai sau thể thông thường. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN Nhóm 4 chúng tôi không gặp biến thể này trong nghiên cứu, đây là nhóm ít gặp trong hầu hết các nghiên 3.1. Tỉ lệ các dạng biến thể giải phẫu động mạch cứu trước đây theo Mai Văn Nam, Michels, De Cecco gan theo phân loại của Michels thì tỉ lệ này là 2%, Koop 1% và cũng có tác giả không Chúng tôi nghiên cứu trên 500 bệnh nhân trong đó gặp trường hợp nào như Coskun, Stemmler. có 147 bệnh nhân nữ (chiếm 29%) và 353 bệnh nhân Nhóm 5 là nhóm hay gặp hơn các nhóm khác, với nam (71%) với độ tuổi trung bình 62 ± 16 tuổi, thấy tỉ lệ tỉ lệ 2,8%, thấp hơn so Gumus 7,3%, De Cecco 5,2% biến thể giải phẫu động mạch gan như sau (trong đó có nhưng cao hơn so với nghiên cứu của Koops 0,5%. một số biến thể đặc biệt chúng tôi xếp vào nhóm 11): Đây là biến thể hay gặp sau nhóm 3 và nhóm 2 trong Tỉ lệ các dạng biến thể động mạch gan theo phân loại hầu hết các nghiên cứu. của Michels Nhóm 6 là nhóm ít gặp trong nghiên cứu của chúng Các nhóm Số bệnh nhân Tỉ lệ % tôi chiếm tỉ lệ 1,0% thấp hơn so với Gumus 3,4%, De Nhóm 1 400 80 Cecco 4,0% và cũng khá tương đồng với nghiên cứu Nhóm 2 6 1,2 của Bùi Quang Huynh 0,5%, Covey 1,5%. Nhóm 3 37 7,4 Nhóm 7 chúng tôi không gặp trường hợp nào và Nhóm 4 0 0 cũng là nhóm ít gặp theo Koop 0,2%, Covey 1.0%. Nhóm 5 14 2,8 Nhóm 8 là nhóm hay gặp chiếm tỉ lệ 2,6%, khá Nhóm 6 5 1,0 tương đồng với nghiên cứu của Gumus 2,3%, Covey Nhóm 7 0 0 3,0%, cao hơn so với các tác giả khác De Cecco 0,6%, Nhóm 8 13 2,6 Coskun 0%, Koop 0,2% theo nhiều tác giả thì nhóm này Nhóm 9 15 3 ít gặp hơn các nhóm khác. Nhóm 10 0 0 Nhóm 9 chiếm tỉ lệ 3% theo nghiên cứu của chúng Nhóm 11 10 2 tôi là nhóm hay gặp, tỉ lệ này cao hơn so với hầu hết Tổng số 500 100 các tác giả Gumus 1,8%, De Cecco và Covey 2,0%. 42 ÑIEÄN QUANG VIEÄT NAM Số 19 - 03/2015
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Nhóm 10 chúng tôi không gặp bệnh nhân nào và • Động mạch gan phải phụ từ động mạch thân tạng. cũng tương đồng với hầu hết các tác giả. • Động mạch gan trái từ động mạch gan chung. Trong nghiên cứu của chúng tôi nhóm biến thể • Động mạch gan chung tách ra từ thân chung gan thường gặp nhất là nhóm 3 cũng tương đồng với các lách có nguyên ủy từ động mạch chủ bụng. tác giả khác. Nhóm hay gặp tiếp theo là nhóm 9, nhóm 5 và nhóm 8 có khác so với các nghiên cứu khác là nhóm 2, nhóm 5 và nhóm 6. Nhóm ít gặp là nhóm 2, nhóm 6 thì theo các tác giả khác là nhóm 8,9. Chúng tôi không gặp trường hợp nào ở nhóm 4 và 7 và theo các tác giả thì nhóm này cũng rất ít gặp. Nhóm đặc biệt hiếm gặp là nhóm 10 đa phần các tác giả cũng không gặp trường hợp nào, Michels gặp 1 trường hợp. Hình 2. BN Nguyễn Văn C, 48 tuổi, ĐM gan chung tách ra từ ĐMCB Đây là dạng biến thể ít được các tác giả đề cập tới chúng tôi cũng không gặp trường hợp nào mà động mạch gan phải và trái tách trực tiếp từ động mạch thân tạng như báo cáo của Trịnh Hồng Sơn [5], không có động mạch gan chung và động mạch gan riêng tách ra từ động mạch mạc treo tràng trên như Covey hay động mạch gan phải tách ra từ động mạch chủ bụng như Bùi Hình 1. BN Tạ Khắc T, 68 tuổi, nhóm 3 Quang Huynh. 3.2. Biến thể giải phẫu không nằm trong phân loại IV. KẾT LUẬN của Michels Biến thể động mạch gan chiếm tỉ lệ 20% trong Trong 500 bệnh nhân chúng tôi gặp một số các nghiên cứu của chúng tôi. Theo phân loại của Michels biến thể không thuộc phân loại của Michels chiếm tỉ lệ thì nhóm 1 là dạng thông thường hay gặp nhất (80%), 2% trong đó: tiếp theo là nhóm 3 (7,4%), nhóm 9 (3%), nhóm 5 • 2 trường hợp động mạch gan chung tách trực (2,8%), nhóm 8 (2,6%), nhóm 2 (1,2%), nhóm 6 (1,0%). tiếp từ động mạch chủ bụng. Chúng tôi không gặp trường hợp nào ở nhóm 4, nhóm • Động mạch gan phải thay thế từ động mạch vị 7 và nhóm 10. tá tràng. Ngoài ra xuất hiện 2% dạng biến thể mới không • Động mạch gan phải thay thế từ động mạch thân nằm trong phân loại của Michels bao gồm biến thể của tạng. ĐM gan trái thay thế có nguyên ủy từ ĐM gan chung. ĐM gan phải thay thế từ ĐM vị tá tràng, ĐM thân tạng • 2 trường hợp động mạch gan phải thay thế từ và ĐM gan chung. ĐM gan phải phụ từ ĐM vị tá tràng, động mạch gan chung. ĐM thân tạng. ĐM gan chung từ ĐM chủ bụng và thân • Động mạch gan phải phụ từ động mạch vị tá tràng. chung gan lách. ÑIEÄN QUANG VIEÄT NAM Số 19 - 03/2015 43
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Michels NA (1966), “Newer anatomy of the liver artery”, The Egyptian Journal of Radiology and Nuclear and its variant blood supply and collateral circulation”, Medicine, 42, tr. 133-137 Am J Surg, 112, tr. 337-347. 4. Anne M. Covey, Lynn A. Brody, Mary A. Maluccio 2. C. N. De Cecco, R. Ferrari, M. Rengo et all et all (2002), “Variant Hepatic Arterial Anatomy (2009), “Anatomic variations of the hepatic arteries in Revisited: Digital Subtraction Angiography Performed 250 patients studied with 64-row CT angiography”, Eur in 600 Patients”, Radiology, 224(2), tr. 542-547. Radiol, 19(11), tr. 2765-2770. 3. Adel Denewer, Adel El-Badrawy , Tharwat 5. Trịnh Hồng Sơn (1999), “Động mạch gan trái và Kandiel , Sameh Roshdy và El-Said El-Badrawy Shahira động mạch gan phải tách sớm từ động mạch thân tạng: El-Etreby, Jihan Shawky (2011), “64 Multidetector một dạng biến đổi giải phẫu của hệ động mạch gan”, CT angiography in preoperative evaluation of hepatic Tạp chí Y học thực hành, (3), tr. 28-31. TÓM TẮT Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả tỉ lệ biến thể giải phẫu động mạch gan theo phân loại của Michels trên CLVT 64 dãy và bổ sung các biến thể giải phẫu không nằm trong phân loại của Michels. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu trên 500 bệnh nhân được chụp CLVT 64 dãy ổ bụng, có dựng hình hệ thống động mạch gan từ tháng 10/2013 đến tháng 8/2014 tại Bệnh viện Hữu Nghị. Kết quả: Nhóm 1 là dạng thông thường hay gặp nhất chiếm tỉ lệ 80%, nhóm 3 (7,4%), tiếp theo là nhóm 9 (3,0%), nhóm 5 (2,8%), nhóm 8 (2,6%), nhóm 2 (1,2%) và nhóm 6 (1,0%). Chúng tôi không gặp trường hợp nào ở nhóm 4, nhóm7 và nhóm 10. Ngoài ra chúng tôi gặp 2% dạng biến thể khác của động mạch gan không nằm trong phân loại của Michels. Kết luận: Biến thể động mạch gan là khá thường gặp và tương đối đa dạng, việc xác định được các dạng biến thể này giúp các nhà phẫu thuật hoạch định kế hoạch điều trị và hạn chế các biến chứng có thể xảy ra. Từ khóa: CLVT, động mạch gan. Người liên hệ: Bs Vũ Ngọc Huyền; Email: Vungochuyen584@gmail.com - Ngày nhận bài: 14/2/2015 - Ngày chấp nhận đăng: tháng 3/2015 - NGƯỜI THẨM ĐỊNH: TS. Nguyễn Phước Bảo Quân 44 ÑIEÄN QUANG VIEÄT NAM Số 19 - 03/2015

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.